DIYARBAKIR – Procesi i reformës së zgjidhjes së çështjes kurde në Turqi në dekadën e fundit ka ndaluar konfliktin e armatosur dhe ka sjellë një përmirësim në ekonomi dhe të gjitha zonat në lindje dhe juglindje të vendit. Një organizatë terroriste lokale PKK e ka minuar këtë proces, që ishte një shans, duke synuar popullarizimin dhe hodhi poshtë thirrjet për dorëzimin e armëve të tyre dhe të largohen nga vendi.
Të gjithë parametrat tregojnë se reformat, iniciativat e investimeve dhe qeveria turke si pjesë e këtij procesi rezultoi në zhvillimin progresiv në fushën e sigurisë, arsimit, ekonomisë, shëndetësisë, turizmit, bujqësisë, blegtorisë dhe sektorë të tjerë. Me reformat paralele në fushën e të drejtave të njeriut dhe lirive themelore Anadolli Lindor dhe ai Juglindor, pas tri dekadave të jashtëzakonshme është bërë një vend i shpresës, investimeve dhe një jetese më të mirë.
– Hapja e zonës industriale tërheq më shumë investitorë-
Nga fillimi i procesit për zgjidhjen e situatës, kapacitetet e zonave industriale janë përfunduar plotësisht dhe hapur për investitorët dhe zona të reje në Dijarbakir, Batman, Mardin, Sanliurfa, Adiyaman dhe qytete të tjera në lindje dhe juglindje të vendit.
Në zonën industriale në Batman numri i fabrikave u rrit nga 50 në 75, dhe 200 biznese të reja u hapën në këtë qytet gjatë procesit të realizimit të investimeve në fusha të ndryshme.
Dhe në Dijarbakir në dy vitet e fundit, investimet janë rritur me 50 përqind dhe 100 investitorët janë duke pritur për të zgjeruar kapacitetin e zonës lokale industriale. Mardin është edhe qyteti me 100 përqind zënie të kapacitetit industrial. Edhe në këtë qytet rreth 170 investitorë janë në pritje të një zone të re industriale.
Për të mbështetur procesin e reformave në qershor 2012, autoritetet turke kanë miratuar Ligjin për stimujt e reja, të cilat intensifikohen më tej në valën e investimeve në qytetet e Lindore dhe Juglindore të Anadollit. Investimet deri në shtator të vitit të kaluar u rritën 2.3 herë, dhe punësimi në rajon u rrit me 24 përqind.
Nga mbështetja dhe reformat janë tërhequr investime të mëdha në rajon dhe treguesit flasin se eksporti i vitit 2012 u rrit me 17 përqind dhe në fund të vitit të kaluar arriti në 10.4 miliardë dollarë.
Qyteti turk i Tunceli deri në vitin 2012 nuk ka pasur eksport, ndërsa në fund të vitit të kaluar nga qyteti lindor turk mallrat e eksportuara arritën vlerën 328 mijë dollarë.
– Rreth 188 mijë persona janë rikthyer në fshat-
Si pjesë e procesit të reformave në lindje dhe juglindje të Turqisë filloi programi për kthimin e popullsisë rurale në fshatra, popullsi e cila për shkak veprimtarisë terroriste e cila zgjati për dekada me radhë kanë lënë fermat e tyre dhe ikën në rajone më të sigurta.
Nga një total prej 360,000 njerëzish të cilët për shkak të kërcënimeve terroriste lënë fshatrat e tyre, deri tani 188.000 janë kthyer në shtëpitë e tyre.
Nga 14.6 hektarë kullota që ka Anadolli 3.5 milionë janë në Anadollin Lindor dhe atë Juglindor. 3.5 milionë hektarë kullota të mbyllura kohët e fundit për shkak të situatës së rënduar është rihapur për barinjtë e zonës.
Kthimi i njerëzve në fshatra, stimulimi dhe hapja e kullotave të miratuara nga Ministria kompetente turke ka ringjallur bagëtinë në lindje të vendit. Hapja e tyre u bë për shkak të rënies në minimum të aktivitetit të organizatës terroriste në këtë rajon.
– Rajoni iu rikthye hartës turistike-
Pjesët lindore dhe juglindore të Anadollit kanë potencial të madh turistik. Për shkak të kërcënimeve terroriste prej 30 vitesh ata humbën vizitorët e tyre, por procesi i reformës i vë përsëri në hartën e turistëve nga e gjithë bota.
Sot rajoni sërish është i njohur si një nga rajonet udhëheqëse kur bëhet fjalë për turizmin fetar dhe kulturorë.
Rajonet e pasura me thesaret kulturore dhe historike përsëri u bënë një subjekt me interes të turistëve dhe agjencive turistike nga Turqia dhe vendet e tjera. Për banorët e këtyre rajoneve kjo do të thotë qindra e mijëra vende pune sezonale, por edhe investimet në infrastrukturën e rajonit.
Në dy vitet e fundit, Diyarbakir regjistroi një rritje të turistëve të huaj me 130 përqind dhe atij familjarë me 35 për qind. Në të njëjtën periudhë në Mardin, në një vizitë multi-ditore brenda një viti erdhën rreth 400.000 turistë të huaj, dhe ky numër ka tejkaluar një milion kur kësaj shifre i shtohen turistët e huaj që kanë qëndruar në vizitë një-ditore.
Sirnak, Siirt, Hakkari, Tunceli dhe qytete të tjera në lindje të Turqisë tani janë destinacione popullore të dëshiruar e sporteve ekstreme, rafting, ngjitje, çiklizmit dhe sportet e tjera.
Këto rajone në dy vitet e fundit ishin pritëse të disa ngjarjeve të ndryshme kombëtare dhe ndërkombëtare sportive.
– Terroristët e PKK duke minuar procesin duan të forcojnë strukturat e tyre-
Organizata terroriste PKK në rajonet e sipërpërmendura turke nuk mbështet këtë proces të reformës për të krijuar paqe, stabilitet dhe zhvillim, por janë duke u përpjekur të minojnë procesin dhe për të forcuar sistemin e OMAS në radhët e tyre. Për këtë arsye ata kanë filluar me rekrutimin, keqtrajtimin dhe rrëmbimin e të rinjve në male.
Duke hedhur poshtë thirrjet nga Ankaraja zyrtare që të dorëzojnë armët e tyre, organizata PKK ka vazhduar aktivitetet e saj, dhe kohët e fundit i ka intensifikuar sulmet ndaj makinerive të përdorura në ndërtimin e digave dhe investimeve të tjera industriale, si dhe në ujë, energji dhe rrjetet e infrastrukturës në rajon.
Përveç sulmit në vend të sistemit të ujitjes dhe projekte të tjera ekonomike dhe infrastrukturore, PKK kohët e fundit ka nxitur një seri protestash masive në rajon të cilat synonin sulme mbi institucionet dhe pronën publike.
– Protestat kundër konfliktit në Kobani-
Pasi organizata terroriste DAESH në vjeshtë të vitit të kaluar filloi sulmet mbi qytetin sirian kufitar Kobani çuditërisht Partia Popullore pro-Kurde Demokratike (HDP) ka filluar të organizojë protesta të paligjshme në qytete në Turqinë lindore e juglindore, gjatë së cilës në datat 06-08 tetor në Dijarbakir, mbetën të vrarë 42 persona dhe u plagosën 200 të tjerë.
Dëmet materiale në shkolla, biblioteka, muzeume, banka, zyra dhe automjeteve kishin përmasa të konsiderueshme.
– Ngjarjet e zgjedhjeve të qershorit-
Në Turqi, më 7 qershor 2015 janë mbajtur zgjedhjet e përgjithshme, dhe PKK në lindje dhe juglindje të Anadollit ka ftuar njerëzit të votojnë për HDP pro-kurde, dhe objektiv i sulmeve terroriste ishin forcat turke të sigurisë.
Sulmet terroriste në tubimet zgjedhore, mesazhe kërcënuese, vrasja e të paktën dy aktivistëve, tabelat parazgjedhore me mesazhe të frikshme janë vetëm disa nga shkeljet e procesit zgjedhor që u panë në rajonin turk.
– Sulmi terrorist në Suruç dhe përshkallëzimi i tensioneve-
Tensionet në juglindje dhe në lindje të Turqisë u rritën më 20 korrik kur nga një sulm terrorist i ndodhur në Suruç u vranë 32 njerëz. Dy ditë më vonë, anëtarët e organizatës terroriste PKK vranë dy policë në Sanliurfa, dhe më pas më 23 korrik, një polic u vra dhe një tjetër u plagos në një përleshje me armë në Diyarbakır. Në të njëjtën ditë terroristët e DAESH nga territori i Sirisë, kryen një sulm me armë mbi pozicionet e ushtrisë turke në kufirin në Kirkkale dhe u vra një si dhe u plagosën dy ushtarë.
Forcat turke të sigurisë u përgjigjën me artileri dhe sulme ajrore ndaj organizatave terroriste duke bombarduar pozicionet e tyre jashtë Turqisë si dhe duke arrestuar një numër të madh anëtarësh të tyre në Turqi.
Trupat turke kanë nisur një operacion të plotë anti-terrorist të gjithë vendin, ku gjatë ditëve të fundit janë arrestuar më shumë se një mijë të dyshuar që janë të lidhura me veprimtari terroriste me grupet DAESH, PKK dhe DHKP-C.
Operacionet nga forcat turke janë mbështetur pothuajse nga i gjithë komuniteti ndërkombëtarë. NATO mbajti një seancë të jashtëzakonshme në lidhje me këto ngjarje ku shprehën mbështetjen dhe solidaritetin për Turqinë në luftën e vendosur kundër terrorizmit. aa
Komentet