Për më shumë se 25 vjet, misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, ofron siguri. Por, në kohën kur zyrtarët amerikanë sinjalizojnë zvogëlimin e mundshëm të pranisë së tyre ushtarake në Evropë, lindin edhe pyetjet: a do të mbeteshin ushtarët amerikanë në KFOR, apo do të kërkonte administrata Trump favore në këmbim të tyre?

Nga Departamenti amerikan i Mbrojtjes thonë për Radion Evropa e Lirë se, tash për tash, nuk ka ndonjë ndryshim sa i përket pozicionimit të forcave të tyre. Por, me tensionet e vazhdueshme në Ballkan dhe me ndryshimin e prioriteteve globale, Kosova duhet të përgatitet për çdo skenar, thonë ish-zyrtarë të NATO-s.

“Secili ushtar i KFOR-it e kupton plotësisht dhe qartë detyrën e tij për t’i mbrojtur të gjithë qytetarët e Kosovës”, deklaroi më 25 qershor të 1999-ës komandanti i atëhershëm i misionit paqeruajtës të NATO-s, Mike Jackson.

Kjo forcë nisi të dislokohej në Kosovë atë muaj, menjëherë pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Kumanovës, e cila detyroi tërheqjen e plotë të ushtrisë dhe policisë serbe nga Kosova.

Fillimisht përbëhej nga rreth 50.000 trupa, për të arritur me kalimin e viteve në rreth 4.600.

Më shumë se 25 vjet më vonë, misioni i saj mbetet i njëjtë: “ruajtja e një mjedisi të sigurt për të gjithë”, por e ardhmja e forcës disi e diskutueshme.

Një zyrtar nga Departamenti amerikan i Mbrojtjes konfirmon për Radion Evropa e Lirë se, “tash për tash, nuk ka asnjë ndryshim në pozicionimin e forcave për të njoftuar”.

Por, ish-zyrtari i lartë i NATO-s, Jamie Shea, thotë se presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, “është transaksional” dhe se mund të kërkojë nga Kosova favore në këmbim të mbajtjes së trupave.

“Ndaj, jini të përgatitur”, thotë Shea për Radion Evropa e Lirë.

Ish-komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës, Kadri Kastrati, vlerëson se vendi, aktualisht, nuk është në gjendje të vetëmbrohet.

Si lindën pikëpyetjet për trupat amerikane në Evropë?

Ishte fillimisht sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth, i cili porositi Evropën se duhet të përgatitet për një rishikim dhe reduktim eventual të pranisë ushtarake amerikane.

Gjatë një vizite në Varshavë, muajin e kaluar, Hegseth tha se e ardhmja e saj do të varet nga kërcënimet globale dhe prioritetet strategjike amerikane.

“Kjo është arsyeja përse mesazhi ynë është kaq i ashpër për aleatët tanë evropianë. Tani është koha për të investuar, sepse nuk mund të supozoni se prania e Amerikës do të zgjasë përgjithmonë”, tha ai më 14 shkurt.

Sipas një dokumenti që siguroi gazeta amerikane The Washington Post, Hegseth urdhëroi, gjithashtu, udhëheqësit e Pentagonit dhe të ushtrisë amerikane që të bëjnë plane për shkurtimin e buxhetit të mbrojtjes për 8 për qind, në secilin prej pesë vjetëve të ardhshëm.

Këtij debati, një element tjetër ia shtoi edhe zëvendëspresidenti amerikan, JD Vance.

Ai i kritikoi udhëheqësit evropianë për refuzimin e së djathtës ekstreme, ndërsa të ardhmen e trupave amerikane në Evropë e lidhi me politikëbërjen në kontinent.

Duke folur në Konferencën e Veprimit Politik Konservator më 20 shkurt, Vance tha se amerikanët nuk do të mbështesin mbajtjen e trupave në Gjermani, nëse njerëzit atje mund të burgosen për postime fyese në mediat sociale.

“E gjithë mbrojtja e Gjermanisë subvencionohet nga taksapaguesit amerikanë”, tha ai.

Situata shkaktoi jo pak ankth në mesin e aleatëve këndej Atlantikut.

Njeriu që pritet të bëhet kancelar i Gjermanisë, Friedrich Merz, tha se synim i tij do të jetë arritja e pavarësisë nga SHBA-ja në aspektin e sigurisë.

“Për mua, prioritet absolut do të jetë forcimi i Evropës sa më shpejt që të jetë e mundur”, tha ai.

Trump, edhe gjatë mandatit të parë si president, u ka kërkuar vazhdimisht aleatëve evropianë që t’i rrisin ndjeshëm kontributet e tyre financiare në mbrojtje.

I pyetur gjatë një konference me gazetarë, më 18 shkurt, se a do të ishte i gatshëm të konsideronte tërheqjen e të gjitha trupave amerikane nga Evropa, në kuadër të një marrëveshjeje me presidentin rus, Vladimir Putin, për paqe në Ukrainë, Trump tha:

“Askush nuk më ka kërkuar ta bëj këtë. Nuk mendoj se duhet ta bëjmë. Nuk do të doja ta bëja”.

Prania e trupave amerikane në Evropë

Shtetet e Bashkuara kanë disa baza operative dhe ushtarake në Evropë.

Numri më i madh i ushtarëve amerikanë – mbi 35.000 – është i dislokuar në Gjermani.

Ky vend, njëherësh, ka edhe bazën më të madhe ajrore amerikane – Ramstein – ku janë të vendosur mbi 16.000 ushtarakë, civilë e kontraktorë.

Përveç përforcimit të përkohshëm në fillim të luftës së Rusisë në Ukrainë, prania ushtarake amerikane në Evropë ka shkuar duke u zvogëluar që nga përfundimi i Luftës së Ftohtë.

Sipas Komandës Evropiane të SHBA-së, numri i përgjithshëm i forcave amerikane në Evropë është luhatur mes 75.000 dhe 105.000 që nga viti 2022.

Prej tyre, aktualisht, rreth 63.000 forca janë të dislokuara në mënyrë të përhershme, ndërsa të tjerat janë me rotacion.

Në Kosovë, Shtetet e Bashkuara kanë rreth 600 ushtarë në kuadër të misionit KFOR, në krahasim me mbi 5.000 sa kishin në ’99-tën.

Nga ai vit kanë edhe kampin Bondsteel, i cili gjendet pranë Ferizajt, në juglindje të Kosovës, dhe shërben si baza më e madhe ushtarake e SHBA-së në Ballkan.

Çka thotë NATO-ja?

Radio Evropa e Lirë pyeti NATO-n se a ka ndonjë plan për të siguruar që prania e KFOR-it në Kosovë mbetet e pandryshuar, në vazhdën e reduktimit të mundshëm të trupave amerikane në Evropë.

Në përgjigjen që mori, mes tjerash, thuhet se “zyrtarët amerikanë e kanë bërë të qartë angazhimin e tyre ndaj Aleancës, përfshirë praninë e SHBA-së në Evropë”.

Aty, po ashtu, thuhet se SHBA-ja i ka bërë të qarta pritjet e saj që aleatët e NATO-s të bëjnë më shumë, të investojnë më shumë dhe të prodhojnë më shumë, “në mbështetje të sigurisë sonë të përbashkët”.

“NATO-ja vazhdimisht i përshtatet mjedisit që ndryshon… KFOR-i vazhdon të zbatojë mandatin e tij – bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të vitit 1999 – për të kontribuar në një mjedis të sigurt për të gjithë njerëzit dhe komunitetet që jetojnë në Kosovë”, tha një zyrtar i NATO-s dhe shtoi se “SHBA-ja vazhdon të luajë një rol themelor” brenda misionit KFOR.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, tha në një takim me komandantin e KFOR-it, Enrico Barduani, më 4 mars, se Evropa po përballet me një situatë të ndërlikuar gjeopolitike dhe se “angazhimi i përbashkët me KFOR-in dhe NATO-n mbetet thelbësor”.

“Jini të përgatitur”

Shea, i cili ka shërbyer në role të ndryshme në NATO deri në tërheqjen e tij në vitin 2018, nuk pret ndryshime të menjëhershme në praninë e trupave amerikane në Evropë, e rrjedhimisht as në Kosovë, por thotë se situata mbetet e pasigurt dhe duhet vëzhguar me kujdes.

Sipas tij, kontingjenti amerikan në Kosovë është i vogël dhe “nuk është barrë e madhe financiare për SHBA-në, në krahasim me forcat amerikane në Gjermani apo Poloni”.

Ai gjithashtu kujton se Trump, në të kaluarën, “është përpjekur ta luajë paqebërësin mes Beogradit dhe Prishtinës” dhe thotë se trupat amerikane në Kosovë “i japin SHBA-së një levë më të madhe në këtë rol”.

“Por, Trump është transaksional dhe ai mund ta pyesë Kosovën se çfarë favoresh mund t’i ofrojë për t’i mbajtur trupat [amerikane] në Kosovë – sidomos në formë të marrëveshjeve biznesore dhe mundësive për investime. Ndaj, jini të përgatitur”, thotë Shea.

Për më tepër, shton ai, zvogëlimi i buxhetit të Pentagonit do ta detyrojë me doemos ushtrinë amerikane të bëjë kursime dhe t’i rishpërndajë burimet e saj.

Pse është e rëndësishme prania e NATO-s në Kosovë?

Gati 26 vjet pas përfundimit të luftës dhe 17 vjet pas shpalljes së pavarësisë, Kosova nuk njihet nga Serbia dhe marrëdhëniet mes dy vendeve mbeten të tensionuara.

Ndonëse janë në negociata për normalizimin e tyre qysh në vitin 2011, shteti fqinj vazhdon ta konsiderojë Kosovën si pjesë të veten.

Pas një sulmi të armatosur në veri të vendit, më 2023, autoritetet kosovare e akuzuan atë për tentim aneksimi të kësaj zone të banuar me shumicë serbe.

Serbia mohoi se kishte gisht në atë sulm, por grumbulloi për disa ditë trupa ushtarake në kufi me Kosovën.

Forca e Sigurisë e Kosovës nuk jep informacione për kapacitetet e saj mbrojtëse, duke i konsideruar si të ndjeshme, por ish-komandanti i saj, Kadri Kastrati, vlerëson se vendi, aktualisht, nuk është në gjendje të vetëmbrohet.

“Fatkeqësisht, jemi shumë larg, sepse nuk është investuar”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.

“Jemi shumë larg edhe kapaciteteve njerëzore, edhe atyre infrastrukture, pajisjeve dhe armatimit”, shton ai.

FSK-ja është në proces të shndërrimit në ushtri të rregullt dhe pritet t’i ketë mbi 7.500 pjesëtarë aktivë dhe rezervistë, nga rreth 2.500 sa ka aktualisht.

Ministri i Mbrojtjes i Kosovës, Ejup Maqedonci, i ka thënë Radios Evropa e Lirë në fund të vitit të kaluar se Kosova, në katër vjet, ka shpenzuar mbi 269 milionë euro për blerje të armatimit.

Ajo që dihet është se vendi ka siguruar armë edhe nga dy fuqi të NATO-s: SHBA-ja dhe Turqia, dhe se synon të ndërtojë edhe fabrikën e tij për prodhimin e municioneve.

Duke folur për rëndësinë e NATO-s në Kosovë, ish-ministri i Mbrojtjes, Agim Çeku, thotë se situata e sigurisë në vend nuk ka ndryshuar në mënyrë thelbësore që nga ndërhyrja e aleancës ushtarake në vitin 1999.

“NATO-ja ka ardhur në Kosovë për shkak të qasjes agresive të Serbisë ndaj Kosovës dhe shqiptarëve. Fatkeqësisht, kjo qasje nuk ka ndryshuar ende. Serbia vazhdon ta trajtojë Kosovën si pjesë të saj dhe vazhdon të ushqejë ëndrra për kthimin e saj në Kosovë”, thotë Çeku për Radion Evropa e Lirë.

Derisa të mos ketë marrëveshje për njohje reciproke mes Kosovës e Serbisë, ai thotë se misioni i NATO-s, KFOR, do të mbetet faktor kyç për sigurinë në vend.

“Ai është garanci edhe për stabilitetin e gjithë Ballkanit Perëndimor”, thotë Çeku.

Në frymë të ngjashme me Çekun shprehet edhe ish-ministri i Mbrojtjes i Shqipërisë, Fatmir Mediu.

“Ballkani ka një rëndësi të madhe strategjike për NATO-n, veçanërisht për shkak të daljes në Mesdhe dhe Adriatik. Por, për Kosovën, prania e NATO-s është edhe më e rëndësishme – për të garantuar stabilitetin e saj dhe për të parandaluar destabilizimin e situatës nga aktorë të tillë si Serbia, Rusia e Kina”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.

A do të mund të mbijetonte KFOR-i pa ushtarë amerikanë?

Ish-zyrtari i NATO-s, Shea, thotë “po”.

“KFOR-i ka qenë nën komandën italiane dhe turke dhe pjesa më e madhe e trupave janë evropiane”, thotë ai dhe shton se “evropianët menaxhojnë vetë me Bosnje e Hercegovinën që nga viti 2004”.

Por, pavarësisht kësaj, Shea argumenton se mbajtja e trupave amerikane në Kosovë sa më gjatë që të jetë e mundur, është e dobishme, sepse, siç thotë, siguron vëmendjen e vazhdueshme të SHBA-së.

“Çizmet e SHBA-së në terren e mbajnë Kosovën në ekranin e radarit në Shtëpinë e Bardhë dhe në Departamentin e Shtetit, si dhe ndihmojnë që SHBA-ja të mbetet e angazhuar në dialogun Kosovë-Serbi”, thotë Shea.

Me rritjen e pasigurisë në rajon – për shkak të gjykimit të udhëheqësit të Republikës Sërpska, Millorad Dodik, dhe protestave të vazhdueshme në Serbi – forcat amerikane shërbejnë si një faktor stabilizues, sipas tij.

Si mund të përgatitet Kosova për secilin skenar?

Mediu thotë se është koha që Kosova të rreshtohet sa më pranë NATO-s dhe Shteteve të Bashkuara, “e jo të ndjekë politika të brendshme që sjellin përçarje”.

“Vendi duhet të ketë një qasje proaktive për anëtarësim në NATO dhe t’i thellojë marrëdhëniet strategjike me SHBA-në”, thotë ai.

Aktualisht deputet në Kuvendin e Shqipërisë, Mediu sugjeron edhe krijimin e një force të përbashkët ushtarake me vendet anëtare të NATO-s në Ballkanin Perëndimor – Shqipërinë, Maqedoninë e Veriut dhe Malin e Zi – për të ndërtuar, siç thotë, një mekanizëm të fuqishëm mbrojtës.

“Stabiliteti i Kosovës dhe i gjithë rajonit nuk mund të lihet në mëshirën e fatit”, thotë Mediu.

Shea thekson gjithashtu rëndësinë e angazhimit të Kosovës me administratën e Trumpit në të gjitha nivelet, “për të siguruar se interesat e saj komunikohen drejt dhe befasitë shmangen”.

“Trump është i paparashikueshëm, kështu që, më së miri, përgatituni për të gjithë skenarët”, thotë Shea.

Marrë parasysh stilin transaksional të diplomacisë së presidentit amerikan, Shea shton se Kosova duhet t’i identifikojë edhe fushat për negociata të mundshme me të.

Interesat biznesore janë gjithmonë të larta, thotë ai, duke marrë si shembull edhe marrëveshjen e përfolur mes SHBA-së dhe Ukrainës për mineralet.

Nevoja për këtë balancë delikate, që përcakton sigurinë e Kosovës, ishte evidente qysh në vitin 1999, kur gjenerali Jackson – tashmë i ndjerë – refuzoi urdhrin e komandantit të tij amerikan për të bllokuar forcat ruse kur hynë në Kosovë, pa marrëveshje me NATO-n.

“Nuk do ta filloj Luftën e Tretë Botërore për ju”, u raportua t’i ketë thënë Jackson gjeneralit Wesley Clark në qershor të ’99-ës.

Nëse Jackon e parandaloi atë mbi çerek shekulli më parë, përse siguria sot do t’i lihej rastësisë?!/REL/

Në fjalimin drejtuar Kongresit amerikan të martën mbrëma, Presidenti Donald Trump mbrojti tarifat e reja ndaj partnerëve tregtarë të Shteteve të Bashkuara dhe u zotua për shtimin e tyre.

“Vendet e tjera kanë përdorur tarifa kundër nesh për dekada, dhe tani është radha jonë”, tha Presidenti Trump në fjalimin e tij të parë para ligjvënësve amerikanë që nga marrja e mandatit të dytë.

Fjalimi i presidentit vjen ndërsa Shtetet e Bashkuara vendosën tarifa prej 25% për eksportet nga Kanadaja dhe Meksika, dy partnerët e saj më të mëdhenj tregtarë. Uashingtoni dyfishoi po ashtu një tarifë të mëparshme prej 10% për importet kineze. Kina renditet e treta për shkëmbimet tregtare me Shtetet e Bashkuara.

Tregjet e aksioneve në Shtetet e Bashkuara shënuan rënie të konsiderueshme, ndërsa të tre vendet kanë thënë se do të hakmerren, duke ngritur shqetësime për një luftë më të gjerë tregtare.

Presidenti Trump tha se duke filluar nga 2 prilli, Shtetet e Bashkuara do të fillojnë të vendosin tarifa reciproke ndaj të gjitha vendeve me të cilat zhvillon tregti.

“Çfarëdo lloj tarife që na vënë ne, ne do t’u vëmë tarifë atyre. Nëse ata na taksojnë, ne do t’i taksojmë”, tha Presidenti Trump.

Udhëheqësi amerikan tha gjithashtu se do të vendosë një tarifë prej 25% për importet e aluminit, bakrit, lëndës drusore dhe çelikut.

Fjalimi i Presidentit Trump vjen gjashtë javë pas ardhjes së dytë në Shtëpinë e Bardhë e cila është shoqëruar nga tensionet me aleatët amerikanë, ndryshimet në politikën e jashtme dhe reformat në qeverinë amerikane. Shtëpia e Bardhë tha të hënën se tema e fjalimit ishte “përtëritja e ëndrrës amerikane”.

Presidenti Trump e filloi fjalimin të martën duke thënë se “Amerika është rikthyer”, çka u shoqërua me brohoritma nga ligjvënësit republikanë.

“Gjashtë javë më parë, nën kupolën e Kapitolit deklarova agimin e ‘Epokës së Artë të Amerikës’. Që nga ai moment, nuk ka qenë gjë tjetër veçse një aksion i shpejtë dhe i pandërprerë për të sjellë epokën më të begatshme dhe më të suksesshme në historinë e vendit tonë”, tha Presidenti Trump.

Udhëheqësi amerikan tha se administrata e tij “ka arritur gjatë 43 ditëve më shumë se shumica e administratave të tjera në katër ose tetë vjet, dhe sapo kemi filluar”, siç u shpreh ai. Deri më sot, Presidenti Trump ka nënshkruar afro 80 urdhra ekzekutivë, disa prej të cilave po sfidohen në gjykatë.

Presidenti mbrojti shpalljen e gjendjes së emergjencës kombëtare në kufirin mes Shteteve të Bashkuara dhe Meksikës si dhe vendosjen e ushtrisë amerikane dhe organeve të rendit në kufi për të “zmbrapsur pushtimin e vendit”, siç u shpreh ai.

Ai tha se administrata e tij ka nisur “goditjen më gjithëpërfshirëse ndaj imigracionit të paligjshëm dhe kalimeve në kufi në historinë e Amerikës”. Zoti Trump përsëriti pretendimin se 21 milionë njerëz u futën ilegalisht në Shtetet e Bashkuara gjatë katër viteve të Presidentit Biden, çka është hedhur poshtë nga administrata e mëparshme.

Në fjalimin e tij, presidenti vuri theksin tek një urdhër ekzekutiv, që nënshkroi kohët e fundit, i cili ndalon gratë transgjinore nga sportet e femrave.

Sa i përket tkurrjes së qeverisë, Presidenti Trump ka dhënë urdhër për ngrirjen e punësimit në qeverinë federale. Ai vlerësoi punën e Departamentit të Efikasitetit në Qeveri, DOGE, që udhëhiqet nga sipërmarrësi i njohur Elon Musk dhe ka çuar në pushimin nga puna të dhjetëra mijëra punonjësve federalë.

Presidenti Trump tha se administrata e tij “do të rimarrë pushtetin nga burokracia e papërgjegjshme dhe do të rivendosë demokracinë e vërtetë në Amerikë”. Ai shtoi se çdo punonjës i qeverisë që “i reziston këtij ndryshimi” do të “pushohet menjëherë nga detyra”.

Ligjvënësit demokratë, si dhe disa republikanë, i kanë kritikuar pushimet nga puna. Mbështetja e ligjvënësve republikanë ishte e dukshme gjatë fjalimit të Presidentit Trump. Ndërkohë, ligjvënësit demokratë shprehën protestën e tyre në mënyra të ndryshme.

Vetëm pak minuta pas fillimit të fjalimit. Presidenti Trump u ndërpre nga zhurma dhe thirrjet që vinin nga ligjvënësit demokratë. Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Johnson, dha urdhër për nxjerrjen nga salla të ligjvënësit demokrat Al Green, i cili përfaqëson Teksasin. Presidenti Trump e vazhdoi fjalimin pasi e larguan ligjvënësin Green nga salla.

Disa ligjvënëse demokrate kishin veshur rroba ngjyrë rozë në shenjë proteste ndaj politikave të zotit Trump, për të cilat thonë se i dëmton gratë. Disa ligjvënës demokratë nuk morën pjesë ndërsa të tjerë e braktisën sallën gjatë fjalimit.

Senatorja Elissa Slotkin foli në emër të demokratëve, si kundërpërgjigje ndaj fjalimit të presidentit, siç është edhe tradita. Ajo bëri thirrje që votuesit të përfshihen më shumë në politikë.

“Është e lehtë të jesh i rraskapitur, por Amerika ka nevojë për ty tani më shumë se kurrë. Nëse gjeneratat e mëparshme nuk do të kishin luftuar për këtë demokraci, ku do të ishim ne sot?” tha senatorja e Miçiganit.

Ligjvënësja demokrate kritikoi gjithashtu edhe shkurtimet qeveritare.

“Kemi nevojë për një qeveri më efikase. Dëshironi të eliminoni humbjet? Unë do t’ju ndihmoj ta bëni atë. Por ndryshimi nuk duhet të jetë kaotik ose të na bëjë më pak të sigurt”, tha Senatorja Slotkin.

Në frontin e politikës së jashtme, Presidenti Trump vuri në dukje se ai i kishte tërhequr përsëri Shtetet e Bashkuara nga disa organizata dhe marrëveshje ndërkombëtare. Ai tha gjithashtu se vendosi ngrirjen e menjëhershme të ndihmave për vendet e huaja dhe tërhoqi Shtetet e Bashkuara nga ajo që ai e quajti Marrëveshja “e padrejtë” e Parisit për Klimën, Organizata “e korruptuar” Botërore e Shëndetësisë dhe këshilli “anti-amerikan” i OKB-së për të drejtat e njeriut.

Presidenti Trump tha se po punon për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, e cila filloi më shumë se tre vjet më parë pas sulmit të Rusisë në shkallë të gjerë.

“Është koha për të ndaluar këtë çmenduri. Është koha për të ndalur vrasjet. Është koha për t’i dhënë fund luftës së pakuptimtë,” tha ai.

Komentet e presidentit vijnë një ditë pasi Shtetet e Bashkuara ndërprenë ndihmën ushtarake për Ukrainën dhe pak ditë pas një shkëmbimi të ashpër në Zyrën Ovale me Presidentin Volodymyr Zelenskyy, i cili u largua nga Shtëpia e Bardhë pa nënshkruar një marrëveshje.

Në fjalimin e tij, Presidenti Trump tha se kishte marrë një letër të martën nga zoti Zelenskyy ku thuhej se Kievi është “gati të vijë në tryezën e bisedimeve sa më shpejt të jetë e mundur”. “Unë e vlerësoj që ai dërgoi këtë letër”, tha zoti Trump.

Fjalimi i Presidentit Trump në Kongres zgjati 1 orë e 40 minuta, duke lënë në vend të dytë një fjalim të ish Presidenti Bill Clinton që zgjati 1 orë e 28 minuta.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, tha se presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, e ka informuar se është gati për bisedime me Rusinë për t’i dhënë fund luftës në vendin e tij dhe është ofruar për të nënshkruar marrëveshjen për mineralet e Ukrainës “në çdo kohë”.

Gjatë fjalimit para Kongresit amerikan, më 4 mars, Trump tha se ka marrë një letër nga Zelensky, në të cilën udhëheqësi ukrainas ka shprehur gatishmërinë e tij për t’u ulur në tryezën e bisedimeve.

“Sot, më herët, kam marrë një letër të rëndësishme nga presidenti Zelensky i Ukrainës. Letra thotë: ‘Ukraina është e gatshme të vijë në tryezën e bisedimeve sa më shpejt që të jetë e mundur, për ta sjellë paqen e qëndrueshme më afër. Askush nuk dëshiron paqe më shumë se ukrainasit’”, tha Trump duke cituar letrën.

Ai tha se 2.000 njerëz vriten çdo javë në luftë – të rinj rusë dhe të rinj ukrainas.

“Dua që kjo të ndalet”, tha Trump, duke pretenduar se Shtetet e Bashkuara kanë shpenzuar “ndoshta 350 miliardë dollarë” në ndihma për Ukrainën, ndërsa Evropa ka shpenzuar vetëm 100 miliardë dollarë.

Bashkimi Evropian i ka kundërshtuar karakterizimet e tilla, duke thënë se vendet e tij anëtare, që nuk e përfshijnë Mbretërinë e Bashkuar, kanë ofruar rreth 145 miliardë dollarë ndihma për Ukrainën.

Trump nuk e përmendi grindjen e tij publike me Zelenskyn, javën e kaluar në Zyrën Ovale. “Ne po shkojmë shumë mirë me ta dhe shumë gjëra po ndodhin”, tha presidenti amerikan.

Trump mbajti fjalimin një ditë pasi njoftoi se ka pezulluar gjithë mbështetjen ushtarake të SHBA-së për Ukrainën, e cila, tash e tre vjet, lufton kundër forcave pushtuese ruse.

Zelensky u largua nga Shtëpia e Bardhë më 28 shkurt pa nënshkruar marrëveshjen për mineralet, siç ishte e planifikuar.

Gjatë një konference për gazetarë më 3 mars, Trump tha se nuk mendon se marrëveshja ka vdekur.

Trump e ka bërë prioritet përfundimin e luftës në Ukrainë. Ai i është drejtuar drejtpërdrejt presidentit rus, Vladimir Putin, të cilin paraardhësi i tij, Joe Biden, e ka izoluar politikisht, prej se ka nisur pushtimin në shkallë të gjerë të fqinjit, në shkurt të vitit 2022.

Daniel Vajdich, president i Yorktown Solutions – kompani që lobon në emër të Kievit – thotë se marrëveshja për mineralet do të ishte e mirë si për Ukrainën, ashtu edhe për Shtetet e Bashkuara.

“Ajo i jep SHBA-së kapital në Ukrainë që duhet mbrojtur”, thotë Vajdich.

Fondi i krijuar nga marrëveshja, do të ishte një mekanizëm i rëndësishëm për ta detyruar sektorin privat të SHBA-së që të investonte në rindërtimin e Ukrainës, shton Vajdich, ish-këshilltar i disa kandidatëve republikanë presidencialë.

Trump e promovoi marrëveshjen si mënyrë për të rikuperuar miliarda dollarët që SHBA-ja ka ndarë për Ukrainën që nga fillimi i luftës dhe për të justifikuar vazhdimin e ndihmave.

Trump e kritikoi Evropën për blerjen e naftës dhe gazit rus dhe paraardhësin e tij, presidentin Joe Biden, për autorizimin e ndihmave për Ukrainën, më shumë se Evropa.

Fjalimi ishte i pari i Trumpit në një sesion të përbashkët të Kongresit prej se mori detyrën, më pak se 50 ditë më parë.

Ai e filloi atë duke thënë se “Amerika është kthyer” dhe duke lavdëruar politikat e tij për imigracionin e krimin, si dhe përpjekjet e Departamentit të Efikasitetit të Qeverisë (DOGE), të udhëhequr nga miliarderi Elon Musk, për të ulur shpenzimet e qeverisë.

Trump e vlerësoi Muskun për, siç tha, identifikimin e “qindra miliarda dollarëve në mashtrime” – një pretendim ky që e tejkalon shumë atë që administrata e tij ka pretenduar deri më tani.

Që nga inaugurimi më 20 janar, Trump ka ndjekur një strategji “tronditjeje dhe frikësimi”, duke bërë ndryshime drastike në politikën e brendshme dhe të jashtme dhe duke përdorur shpesh urdhra ekzekutivë për të anashkaluar Kongresin.

Ai tha se që nga inaugurimi i tij, “nuk ka pasur gjë tjetër veçse veprime të shpejta dhe të pandërprera për të nisur epokën më të madhe dhe më të suksesshme në historinë e vendit tonë”.

Një nga veprimet e tij më të diskutueshme ishin tarifat 25 për qind, të vendosura mbi mallrat nga Kanadaja dhe Meksika – dy prej partnerëve më të mëdhenj tregtarë të Shteteve të Bashkuara.

Tarifat hynë në fuqi më 4 mars, duke shkaktuar rënien më të madhe të aksioneve të SHBA-së në më shumë se dy muaj.

“Qëllim i tarifave është ta bëjnë Amerikën përsëri të pasur dhe ta bëjnë Amerikën përsëri madhështore. Dhe, kjo po ndodh dhe do të ndodhë mjaft shpejt”, tha Trump.

Ryan Sweet, ekonomist në Institutin Oxford Economics, thotë se tarifat do të çojnë në rritje më të ngadalshme ekonomike në SHBA, papunësi më të lartë dhe inflacion më të lartë.

“Ekonomia ka pasur tashmë një fillim të dobët këtë vit, për shkak të një janari jashtëzakonisht të ftohtë, zjarreve në Llos Anxhelos dhe rritjes së pasigurisë në politikë. Tarifat ka të ngjarë të nxisin shqetësime se fillimi i dobët i vitit, mund të shndërrohet në diçka më të keqe”, thotë Sweet.

Radio Evropa e Lirë

Përgatiti: Valona Tela

Ekspertë të ligjit të emigracionit thonë se kanë paqartësi lidhur me njoftimin e Presidenti Donald Trump se Shtetet e Bashkuara do të nisin të jepin një ‘kartë të artë’ që kushton 5 milionë dollarë, për ata shtetas të huaj të pasur, që do të donin të jetonin dhe të punonin në SHBA. Atyre do t’u garantohej gjithaq “një rrugë e sigurt drejt shtetësisë amerikane”.

Gjatë komenteve të tyre të martën në zyrën ovale, Presidenti Trump dhe Sekretari i Tregtisë Howard Lutnick thanë se programi do të fillojë pas dy javësh dhe do të zëvendësojë programin e vizave EB-5, i cili u mundëson investitorëve të huaj të jetojnë dhe punojnë në SHBA, nëse investojnë në kompani që krijojnë vende pune për amerikanët.

Por programi i vizave EB-5, është krijuar me një vendim të Kongresit në vitin 1990 dhe është e paqartë nëse Presidenti Trump ka kompetenca ta heqë atë, duke krijuar një program të ri vizash, pa vendim të Kapitolit.

“Ne e kemi përgatitur të gjithën nga pikëpamja ligjore. Është plotësisht e ligjshme të bëhet“, tha Presidenti Trump.

Pikëpyetjet ligjore

Ekspertët e emigracionit nuk bien plotësisht dakord.

“E vërteta është se do të duhet që Kongresi ta miratojë një gjë të tillë“, tha Michael Wildes, një ekspert i ligjit të emigracionit nga Nju Jorku.

Zoti Wildes, që ka përfaqësuar Zonjën e Parë Melania Trump dhe anëtarë të familjes së saj në çështje që lidhen me imigrimin, tha se për shkak ka pak informacion në dispozicion në lidhje me programin, është e vështirë të vlerësohet se sa ndikim ka të ngjarë të ketë ai.

“Ai do t’i trajtojë njerëzit që kanë shumë para më mirë se të tjerët“, tha zoti Wildes për Zërin e Amerikës. “Kjo është në përputhje me etikën e tij“.

“Nëse administrata po propozon të ripërcaktohen kushtet e programit EB-5, kjo është haptazi e paligjshme“, i tha Zërit të Amerikës Jorge Loweree, drejtor menaxhues i Programeve dhe Strategjisë në Këshillin Amerikan të Emigracionit.

“Parametrat e atij programi janë hartuar nga dega jonë legjislative. Presidenti nuk mund t’i rishkruajë ato sipas dëshirës“, shton ai.

David J. Bier, drejtor i studimeve mbi imigracionit në institutin ‘Cato’, shkruante në median sociale se “shitja e kartave jeshile është një gjë e mirë në teori, por propozimi specifik i Trump-it ka disa probleme”. Njëra prej tyre sipas tij është se “Presidenti Trump nuk mund të eliminojë programin e investitorëve EB-5 që është hartuar me vendim të Kongresit”.

Shtëpia e Bardhë nuk iu përgjigj një kërkese për koment të Zërit të Amerikës.

Njoftimi i Shtëpisë së Bardhë

Presidenti Trump e paraqiti planin e tij para një grupi gazetarësh në zyrën ovale ditën e martën.

“Ne do të shesim një kartë të artë“, tha Presidenti Trump. “Do t’i vendosim asaj një çmim prej rreth 5 milionë dollarësh dhe kjo do t’u sigurojë atyre edhe privilegjet që ka karta e gjelbër. Do të jetë një rrugë drejt shtetësisë dhe njerëz të pasur do të vijnë në vendin tonë pasi ta blejnë këtë kartë“.

Presidenti Trump tha se përveç të huajve të pasur që duan të jetojnë në Shtetet e Bashkuara, ai beson se korporatat amerikane do të jenë të gatshme t’i blejnë këto karta në mënyrë që të punësojnë, njerëz të talentuar nga jashtë vendit.

“Kompanitë do të paguajnë që njerëzit të vijnë dhe të kenë status afatgjatë në vend“, tha ai.

Aktualisht ka disa rrugë në dispozicion për të huajt që duan të punojnë në SHBA. Programi i vizave H1-B u jep mundësinë mijëra punëtorëve të kualifikuar që të vijnë në SHBA çdo vit. Krahas kësaj, ka disa programe vizash që lejojnë drejtuesit e kompanive ndërkombëtare të jetojnë dhe punojnë në SHBA, nëse transferohen në një zyrë apo filial të kompanisë që ndodhet në SHBA.

Programi i vizave EB-5

Sekretari i Tregtisë Lutnick tha të martën se administrata planifikon ta ndërpresë programin ekzistues të vizave EB-5, të cilin ai e cilësoi të mbushur “plot me marrëzi, mashtrime dhe manipulime”.

Programi EB-5 siguron statusin e kartës jeshile për të huajt që investojnë 1,050,000 dollarë në kompani që krijojnë të paktën 10 vende pune. Shuma mund të ulet në 800,000 dollarë nëse investimi bëhet në sektorë të caktuar të infrastrukturës ose në ato zona të vendit, të cilat qeveria synon t’i zhvillojë ekonomikisht.

Me komentet e tij zoti Lutnick dukej se sugjeronte se 5 milionë dollarët për një ‘kartë të artë’ nuk do të përdoreshin për krijimin e vendeve të reja të punës, por do të shkonin direkt në arkën e qeverisë federale.

“Ne mund t’i përdorim paratë për të ulur defiçitin“, tha ai.

Çmimi i lartë

Shereen Chen, një avokate emigracioni nga Nju Xhersi, i tha Zërit të Amerikës se për shumë të huaj të pasur që shpresojnë të vijnë në Shtetet e Bashkuara, rregullat e reja mund ta komplikojnë procesin.

Rregullat aktuale përfshijnë një “program të rreptë verifikimi” për të siguruar që paratë e investuara në kuadër të programit EB-5 janë fituar në mënyrë të ligjshme, tha zonja Chen. Procesi është i gjatë dhe i vështirë, e do të ndërlikohej edhe më shumë tha zonja Chen, nëse shuma e parave që verifikohet, rritet me pesëfish.

Programi i ri do të kishte ndërlikime tejet të mëdha për shtetasit kinezë që shpresojnë të vijnë në SHBA. Ndërsa shumë kinezë kanë përdorur programin EB-5, kontrollet më të forta monetare në Kinë, e kanë bërë këtë gjithnjë e më të vështirë.

“Tani për tani, është shumë e vështirë për shtetasit kinezë ta përdorin programin EB-5, madje edhe me 1,050,000 dollarë, sepse është shumë e vështirë për ta që të nxjerrin para nga Kina“, tha zonja Chen.

Praktikë e zakonshme

Shtetet e Bashkuara nuk janë të vetmet që zbatojnë programe që u mundësojnë të huajve të pasur të shkëmbejnë investimin e tyre, me privilegjin e qëndrimit në një vend.

Henley & Partners, një kompani konsulence me bazë në Londër që këshillon klientë që kërkojnë mundësi qëndrimi dhe shtetësie në vende të tjera, është i angazhuar në më shumë se 100 vende të botës, që ofrojnë programe investimi në këmbim të qëndrimit të përhershëm.

Rreth 30 vende ofrojnë shtetësi në këmbim të investimit, një marrëveshje e njohur zakonisht si “pasaporta e artë”.

Vitet e fundit, Bashkimi Evropian ka ushtruar trysni ndaj vendeve anëtare me programe të tilla me kërkesën për t’i eliminuar ato, për shkak të shqetësimeve lidhur me aktivitete të paligjshme, si evazioni fiskal dhe pastrimi i parave.

Komisioni i posaçëm i efikasitetit të qeverisjes në Kongresin amerikan, i ngritur nga agjencia e Elon Musk, mbajti sot një seancë ku u fol për abuzimet me ndihmën e huaj.

Një nga dëshmitarët, një gazetar i njohur amerikan, Tyler O’Neil, tha se ndihma amerikane përmes USAID, është përdorur nga miliarderi majtist, George Soros për të përndjekur liderin e opozitës shqiptare, Sali Berisha.

Kësaj çështje i bëri jehonë edhe kongresistja e njohur amerikane, Marjorie Taylor Greene, që bashkëdrejton këtë komision.

Ajo ngriti pyetjen se përse USAID dhe taksapaguesit amerikanë duhet të financonin përndjekjen e liderit opozitar.

PJESË NGA DEKLARATA

Populli amerikan nuk dëshiron të të vazhdojë të financojë këto fushata propagandistike, ndryshime regjimesh, terroristët, iniciativat e LGBTQ dhe të tjera iniciativa globaliste të demokratëve.

Por edhe nëse njerëzit duan të vazhdojnë të mbështesin këto kauza, gjejeni pak, ata mund t’i mbështesin ato me paratë e tyre përmes donacioneve private.

Për shkak se realiteti është se ne jemi të falimentuar. Nëse qeveria amerikane do funksiononte si çdo biznes privat, çka duhet ta bëjë në fakt, do kishte falimentuar plotësisht.

Vitin e shkuar shpenzuam thuajse 2 trilion dollarë më shumë nga sa morëm. Qeveria amerikane nuk është organizatë bamirëse që duhet të përdoret dhe abuzohet nga burokracia për të implementuar axhendën e të majtës ekstreme dhe për ta imponuar në mbarë botën.

Edhe njëherë, 96 përqind e të gjithë kontributeve politike të punonjësve të USAID, shkojnë për kandidatët e Partisë Demokratike. Prandaj po i dëgjojmë këto ankesa.

Dera e hapur mes punonjësve të USAID dhe OJQ-ve që morën fondet e USAID është e pamohueshme.

Ndoshta ne duhet të marrin në konsideratë nëse fondet e USAID janë rikthyer në fushatat e demokratëve dhe kanë ndikuar zgjedhjet.

Pyetjet e vërteta, përgjigjet e të cilave duhet t’i dinë qytetarët amerikanë, janë këto:

Pse po financojmë 9 nga 10 media në Ukrainë?

Pse ish-administratorja e USAID, Samantha Power, po vizitonte Hungarinë me qëllimin e forcimit të institucioneve demokratike, kur Hungaria është një vend thellësisht demokratik dhe anëtare e BE dhe NATO-s?

Pse USAID po financonte programe të përbashkëta me fondacionet e Sorosit për të promovuar axhenda radikale sociale në botën në zhvillim?

Pse USAID është përfshirë në anulimin e zgjedhjeve në Rumani?

Pse USAID është përfshirë në financimin e ndryshimeve gjyqësore në Shqipëri që rezultuan në përndjekjen e liderit të opozitës shqiptare?

Pse USAID po financon ligje censure në Brazil për të heshtur Bolsonaron?

Pse USAID po financon luftën civile në Siri?

Ajo që kemi mësuar këtu është se USAID është përdorur si mjet nga demokratët për të bërë lavazh truri në mbarë botën me propagandë globaliste, për të imponuar ndryshime regjimesh në mbarë botën.

Por, nëse USAID financoi terrorizmin që rezultoi në vdekjen e amerikanëve, ky komitet do bëjë padi penale.

E fundit, nëse ky është financimi që është bërë nga USAID, ajo duhet zhbërë.

Frank Wisner, ish i dërguari i Shteteve të Bashkuara për bisedime lidhur me statusin e Kosovës, ka vdekur në moshën 86-vjeçare.

Djali i tij, David, tha se ai vdiq pas komplikimeve shëndetësore të shkaktuara nga kanceri në mushkëri.

Diplomati amerikan, Wisner kishte udhëhequr ambasadat amerikane në Zambia, Egjipt, Filipine dhe Indi dhe kishte mbajtur poste të larta në administratat republike dhe demokrate dhe ishte i lidhur me nisma që sollën ndryshime në rajone sikurse Ballkani e Afrika e Jugut.

Teksa po largohej nga Departamenti i Shtetit, Wisner i kishte ndihmuar administratës së presidentit Bill Clinton në negociatat me Qeverinë në Moskë të Boris Yeltsinit, për të ulur shitjen e armëve ruse tek Irani.

Wisner më 1997 u tërhoq nga puna si diplomat, por vazhdoi punën në sektorin privat, në disa role këshilluese, por mori edhe disa misione zyrtare.

Më 2005 administrata e George W.Bush e emëroi atë përfaqësues të posaçëm në negociatat për statusin e Kosovës si shtet sovran, negociata që çuan në pavarësinë e Kosovës më 2008.

Në një intervistë dhënë për Radion Evropa e Lirë dhjetorin e vitit të kaluar, Wisner foli për raportet mes Kosovës dhe Serbisë.

Ai tha se sot e kësaj dite, Serbia nuk është e gatshme të pranojë realitetin e një Kosove të pavarur, prandaj tha se marrëveshjet e arritura mes dy shteteve nuk do të funksionojnë.

Sipas tij, “derisa në Beograd nuk ka një vendim politik për pranimin e sovranitetit të Kosovës, unë nuk shoh rrugëdalje, gjithçka tjetër është çështje dytësore”.

I pyetur se çfarë këshillash do t’i jepte udhëheqësve në Kosovë dhe Serbi, por edhe komunitetit ndërkombëtar lidhur me mosmarrëveshjet në rajonin e Ballkanit Perëndimor, Wisner deklaroi për Radion Evropa e Lirë se mënyra më e mirë për t’u marrë me mospajtimet është që të flitet për to dhe që të njëjtat të adresohen.

“Për shembull, unë nuk pres që Serbia ta pranojë pavarësinë e Kosovës. Ajo duhet, por nuk do ta bëjë. Ato që mund të ndodhin, janë marrëveshjet e pjesshme për tregtinë, për lëvizjen e njerëzve, për bashkëpunimin kulturor. Këta do të ishin hapa praktikë për bashkëpunimin ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit dhe ia vlen të ndiqen”, deklaroi ai.

Ndërkaq, lidhur me administratën e presidentit Donald Trump, ai deklaroi se ishte herët të thuhej se çfarë mund të pritej lidhur me Ballkanin Perëndimor.

“Administrata e mëparshme e Trumpit ka pasur një sërë idesh, që synonin arritjen e një marrëveshjeje territoriale… Çdo lëvizje drejt këtij objektivi, nuk do të shkaktonte gjë tjetër veçse telashe në Ballkanin Perëndimor. Shpresoj që kjo nuk do ta tundojë administratën e re”, deklaroi ai.

Lidhur me vdekjen e Wisner ka reaguar kryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Ramush Haradinaj. Sipas tij, Wisner luajti rol vendimtar për pavarësinë e Kosovës.

“Përkushtimi, profesionalizmi dhe vizioni i tij për një Kosovë të lirë dhe demokratike do të mbeten përjetësisht në kujtesën e popullit tonë”, tha Haradinaj.

Pas tërheqjes nga shërbimi diplomatik amerikan, Wisner kishte shprehur shqetësime lidhur me mënyrën se si SHBA-ja e kishte ushtruar fuqinë e saj globale, duke nisur nga lufta në Vietnam në vitet ’60 e deri te konfliktet në Irak dhe Afganistan.

Presidenti amerikan, Donald Trump ka deklaruar sërish se dëshiron që Ukraina të shpaguajë miliarda dollarë që ia kanë dërguar Shtetet e Bashkuara për të mbrojtur veten kundër luftës së nisur nga Rusia.

“Dua që ata të na japin diçka për gjithë paratë që u kemi dhënë. Jemi duke kërkuar për minerale të rralla të tokës – çfarëdo që mund të gjejmë”, ka thënë Trump në Konferencën e Konservatorëve për Veprim Politik, të mbajtur afër Uashingtonit.

“Po përpiqem t’i rikthej paratë”.

Trump i ka bërë këto komente teksa vazhdojnë negociatat mes Uashingtonit dhe Kievit për një marrëveshje që parasheh qasjen amerikane në mineralet e Ukrainës, përfshirë ato që janë të domosdoshme për prodhim të baterive për makina elektrike dhe pajisje tjera teknologjike.

I dërguari i posaçëm i Trumpit për Ukrainën dhe Rusinë, Keith Kellogg ka udhëtuar në Kiev më herët gjatë javës dhe është takuar me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, dhe ka thënë më vonë se Zelensky e kupton se sa është i rëndësishëm për SHBA-në nënshkrimi i marrëveshjes.

Kellogg e lavdëruar Zelenskyn si burrë “guximtar”.

Trump u ka thënë mbështetësve në Konferencën e Konservatorëve se beson që marrëveshja mund të arrihet.

“Do t’i rikthejmë paratë tona, sepse nuk është e drejtë”, ka thënë ai.

“Do ta shohim, por besoj që jemi shumë afër marrëveshjes, dhe është mirë nëse jemi afër”.

Sipas një dokumenti të propozuar, SHBA-ja do të fitonte qasje në mineralet e Ukrainës për të kompensuar ndihmën e ndarë për Kievin.

Zelensky është raportuar të ketë hezituar në nënshkrim të marrëveshjes në fillim, mirëpo të shtunën është raportuar se ai është duke shqyrtuar mundësinë e rishikimit të versionit të fundit të marrëveshjes.

E përditshmja amerikane The New York Times ka thënë se disa prej kushteve janë edhe më të ashpra sesa në draftin e parë.

Sipas propozimit të fundit, në të cilin gazeta ka thënë se ka pasur qasje, Ukraina do t’i japë qasje SHBA-së në minerale në vlerë të 500 miliardë dollarëve.

Ruslan Stefanchuk, kryetar i Parlamentit të Ukrainës, ka thënë për mediat ukrainase se një grup do të angazhohet për këtë marrëveshje më 24 shkurt, por që Ukraina dëshiron të pranojë garanci specifike të sigurisë, në këmbim të qasjes në minerale, sipas New York Times.

Strategjia diplomatike e Trumpit kundrejt Rusisë, përfshirë mundësinë e organizimit të një samiti mes tij dhe presidentit rus, Vladimir Putin, e ka alarmuar Ukrainën dhe Evropën për mundësinë e arritjes së një marrëveshjeje që nuk do të jetë në të mirën e tyre.

Konflikti në Ukrainë ka arritur në fazë kritike në prag të shënimit të trevjetorit të nisjes së tij, pasi raportohet se forcat ushtarake të Kievit janë duke u tërhequr nga disa pjesë të vijës së frontit.

Figura të larta të Partisë Republikane në Shtetet e Bashkuara kanë kundërshtuar deklaratat e bëra nga presidenti Donald Trump, që kishin për shënjestër presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky.

Ditëve të fundit, Trump ka intensifikuar kritikat ndaj Zelenskyt, duke e përshkruar atë si “diktator pa zgjedhje” dhe duke sugjeruar që Ukraina mban përgjegjësinë për pushtimin rus të shtetit fqinj.

Deklaratat e presidentit kanë rritur shqetësimet në mesin e figurave brenda Partisë Republikane, të cilët janë të shqetësuar se sinjalizimi i gatishmërisë për të ndërprerë mbështetjen për Kievin mund ta inkurajojë presidentin rus, Vladimir Putin.

Insistimi i Trumpit për ta paraqitur Zelenskyn në aspekt negativ është në kontrast të madh me shumë senatorë republikanë, të cilët vazhdojnë ta shohin Ukrainën si viktimë të agresionit rus.

Senatorë kyç republikanë kanë shprehur mbështetje të madhe për Ukrainën.

Senatori John Kennedy (republikan nga Luiziana) nuk i kurseu fjalët kur foli për kërcënimin që paraqet Putini, duke e përshkruar atë si një “gangster me zemër të zezë…. që e bën Jeffrey Dahmer [vrasës serik] të duket si Nënë Tereza”.

“Është Vladimir Putini ai që e filloi luftën”, tha Kennedy. “Gjithashtu besoj, përmes përvojës së hidhur, që Vladimir Putin është gangster… Ai e ka etjen e Stalinit për gjak”.

Senatori Roger Wicker (republikan nga Misisipi) u bëri jehonë shqetësimeve të Kennedyt, duke thënë se bisedimet për t’i dhënë fund pushtimit rus të Ukrainës duhet të zhvillohen me përfshirjen e ukrainasve dhe duhet të merren parasysh interesat evropiane.

“Putin është kriminel lufte dhe duhet të kalojë pjesën tjetër të jetës së tij në burg, apo edhe të ekzekutohet”, tha ai.

Në një intervistë për Shërbimin ukrainas të Radios Evropa e Lirë, kreu i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve të Ukrainës, Oleh Didenko, tha se nga diskutimet për mbajtjen e zgjedhjeve në Ukrainë përfiton vetëm Rusia.

“Kjo çështje po ngrihet për të minuar legjitimitetin e Qeverisë në Ukrainë, për të dobësuar besimin në ekzekutiv, për të dobësuar mbështetjen për Ukrainën nga partnerët ndërkombëtarë”, tha ai.

“Sipas meje, ky është një element i luftës hibride që po përdoret në mënyrë aktive nga armiku ynë”.

Këto deklarata erdhën pasi Trump shkroi një ditë më herët në Truth Social se “ne po negociojmë me sukses me Rusinë për përfundimin e luftës”. Ai shtoi se Zelensky “bënë mirë të veprojë shpejt, apo nuk do të ketë më shtet”.

Reagimet e Trumpit erdhën pasi Zelensky e akuzoi Trumpin se po jetonte në “hapësirën e dezinformimit” rus.

Senatori Thom Tillis (republikan nga Karolina e Veriut) nuk u pajtua me cilësimin që Trumpi i bëri Zelenskyt, kur e quajti “diktator”, edhe pse Tillis nuk e kritikoi drejtpërdrejt presidentin amerikan.

“Nuk është kjo fjala që unë do të përdorja”, tha ai, duke shtuar se “nuk ka ekuilibër moral mes Vladimir Putinit dhe presidentit Zelenskyt”.

“Qartësisht, Vladimir Putin është përgjegjës për këtë luftë”, tha Tillis. “Vendimi i tij ka rezultuar në vrasje, përdhunim, torturë dhe rrëmbim të një numri të panjohur të ukrainasve. Ai e ka përgjegjësinë për këtë luftë”.

Udhëheqësi i Senatit, John Thune (republikan nga Dakoda e Veriut) po ashtu nuk e kritikoi Trumpin për deklaratat e bëra.

“Presidenti flet për vete”, u tha ai gazetarëve. “Unë mbështes një rezultat dhe përfundim paqësor në Ukrainë… Dhe, mendoj se tani, administrata, presidenti dhe ekipi i tij po punojnë për të arritur këtë”.

Edhe pse mandati presidencial i Zelenskyt ishte paraparë të përfundonte në maj të vitit 2024, Ukraina nuk ka mundur të mbajë zgjedhje pasi vendi ka shpallur gjendje lufte pasi Rusia nisi pushtimin e shtetit fqinj në shkurt të vitit 2022.