Kryeministri i Greqisë Alexis Tsipras i bëri thirrje sot ligjvënësve të mbështesin një paketë reformash të ashpra, pak, pasi bëri lëshime të papritura të minutës së fundit, në përpjekje për të shpëtuar vendin nga një kolaps financiar.
Partnerët e Eurozonës u dukën të gatshëm për të arritur gjatë fundjavës një marrëveshje që do të mbante Greqinë brenda Eurozonës.
Pasi hyri mes duartrokitjeve në një mbledhje të partisë, zoti Tsipras u përpoq të fitonte mbështetjen e ligjvënësve të tij për propozimin e ri. Ai u bëri thirrje ta ndihmojnë Greqinë të qëndrojë në Euro, por u përball me rezistencën e disa majtistëve të befasuar që ai ka pranuar tashmë disa masa shtrënguese të refuzuara më parë.
“Ballafaqohemi me vendime kritike”, i tha zoti Tsipras grupit të tij parlamentar. “Kemi mandatin për të arritur një marrëveshje më të mirë se ajo që na dha Eurogroup-i, por i cili nuk është absolutisht një mandat për të nxjerrë Greqinë nga Eurozona,” shtoi ai.
Paketa më e fundit për reforma është tepër e ngjashme me kushtet që grekët refuzuan në referendum të dielën e kaluar, duke zemëruar kështu anëtarët e plaftformës së majtë brenda partisë Syriza. Pesë prej tyre nënshkruan një letër ku thuhej se do të ishte më mirë të rikthehej dhrahmia, se sa të pranonin masa të mëtejshme shtrënguese pa marrë falje të borxhit.
Ministri i energjisë, Panagiotis Lafazanis, i cili i përket fraksionit të majtë, i tha agjensisë Reuters se “propozimi nuk përputhet me programin e partisë Syriza”. Ai nuk rrëfeu se si do të votojë gjatë seancës parlamentare.
Edhe në rast se do të ketë një rebelim nga brenda partisë së tij, zotit Tsipras i është garantuar mbështetja e ligjvënësve të opozitës për të arritur numrin e duhur të votave, por kjo do të dobësonte pozitat e tij politike. Partia e qendrës, To Potami, dhe partia kryesore e opozitës së qendrës së djathtë, Demokracia e Re, kanë thënë se do ta mbështesin.
“Serioze dhe e besueshme”
Gjermania, vendi që ka kontribuar më shumë për fondet e shpëtimit, u tregua e kujdesshme. Një zëdhënës i ministrisë së financave përjashtoi mundësinë e një ristrukturimi të borxhit që do sillte ulje të vlerës së tij reale.
Franca, mbështetësja më e madhe e Greqisë në Eurozonë, shpejtoi ta vlerësojë propozimin.
Presidenti francez Hollande e quajti ofertën “serioze dhe të besueshme”. Kreu i Eurogroup-it, Jeroen Dijsselbloem e quajti një “tekst të detajuar”, por nuk hyri në detaje. Ai u tha gazetarëve se një mbështetje e gjerë në Greqi do t’i jepte më shumë besueshmëri, por se edhe atëherë duhet shqyrtuar me kujdes dhe se sidoqoftë do të jetë një vendim shumë i rëndësishëm për t’u marrë.
Mbështetja e kreditorëve është thelbësore në mënyrë që udhëheqësit e Eurozonës të mbështesin propozimin. Zoti Dijsselbloem, Presidenti i Komisionit Evropian Jean-Claude Juncker, Presidenti i Bankës Qendrore Evropiane Maroi Draghi dhe kreu i Fondit Monetar Ndërkombëtar Christine Lagarde e diskutuan planin nëpërmjet një videokonference.
Euro fitoi mbi 1% ndaj dollarit dhe tregjet evropiane përjetuan një përmirësim. Bonot italiane, spanjolle dhe portugeze ranë, duke reflektuar kështu perceptimin e zvogëlimit të riskut.
Sekretari amerikan i Thesarit, Jack Lew, tha se Greqia dhe kreditorët e saj duket se janë më pranë një marrëveshjeje, dhe bëri thirrje për një përshtatje të barrës së borxhit të Athinës, për të lehtësuar shpërndarjen e parave të thata. Greqisë i duhet ende të zbusë qëndrime të ashpra ndaj saj nga partnerët e tjerë të Eurozonës.
Ministrat e financave të 19 vendeve të Eurozonës do të takohen të shtunën për të vendosur nëse do të rekomandojnë hapjen e negociatave për një program të tretë shpëtimi, megjithë lodhjen prej krizës 5-vjeçare greke. Një zyrtar i lartë i BE-së tha se në takim do të diskutohet edhe nëse duhen lehtësuar kushtet e borxhit.
Greqia ka kërkuar 53.5 miliardë Euro deri në vitin 2018, si dhe një rishikim të borxhit afatgjatë të vendit.
Një marrëveshje e re do të duhet të miratohet edhe nga parlamentet e vendeve anëtare, përfshirë Gjermaninë.
Parlamenti i Estonisë ishte i pari që i dha qeverisë estoneze miratim të kushtëzuar për të negociuar me Greqinë, pasi Komisioni të jetë shprehur se ekzistojnë premisat për bisedime.
“Zgjedhja e duhur”
Zoti Tsipras ka kërkuar një votim të shpejtë në parlament, për të marrë mbështetje për një listë veprimesh paraprake, të cilat qeveria e tij duhet t’i ndërmarrë për të bindur kreditorët rreth synimeve të saj, dhe për të siguruar një fond fillestar.
Ish-ministri i financave Varoufakis, i cili armiqësoi shumë prej partnerëve evropianë, u shpreh se mbështet përpjekjet e Greqisë për të rinegociuar borxhin, por se nuk do të marrë dot pjesë në seancën parlamentare “për arsye familjare”.
Oferta më e fundit e Greqisë parashikon shkurtim të shpenzimeve, privatizime të aseteve shtetërore, si p.sh. portin e Pireut dhe aeroportet vendore, rritje të taksave për hotelet dhe restorantet, dhe heqjen e një pagese shtesë për pensionistët më të varfër.
Analisti i Commerzbank, Markus Koch, thotë se “JO”-ja e referendumit duket se është shndërruar prej zotit Tsipras në një “PO”.
Bankat greke vazhdojnë të jenë të mbyllura që më 29 qershor, kur u vendos kontroll mbi kapitalin dhe kufizime për tërheqjen e parave të thata, pas dështimin të bisedimeve të mëparshme. Greqia nuk pagoi dot një këst për FMN-në dhe tashmë përballet me një tjetër afat pagese ndaj BQE-së, më 20 korrik, pagesë të cilën nuk e kryen dot pa ndihmë.
Vendi ka marrë tashmë dy fonde shpëtimi prej 240 miliardë Eurosh nga Eurozona dhe FMN-ja, që nga viti 2010, por ekonomia e vendit është zvogëluar me 25%, papunësia është në mbi 25%, dhe një ndër dy të rinj grekë është i papunë.
Zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë, Josh Earnest, u shpreh të premten në Uashingtoni se “jemi të kënaqur të shikojmë Greqinë të ndërmarrë këtë hap duke paraqitur një propozim konkret, por se tashmë është në duart e kreditorëve të japin vlerësimin e tyre.” za
Një sulm terrorist ka ndodhur ditën e sotme në objektin kryesor të Industrisë Turke të Hapësirës Ajrore (TAI) në Ankara të Turqisë.
Sipas informacioneve paraprake, kanë qenë të paktën tre persona që kanë sulmuar godinën, e cila ka të punësuar plot 1,500 persona.
Dyshohet se një nga autorët është afruar dhe ka hedhur veten në erë, më pas ka patur shkëmbim zjarri mes rojeve të godinës dhe autorëve të tjerë.
Nga sulmi raportohet se ka dhjetra viktima dhe disa të vdekur.
Një numër i madh ambulancash dhe forcat e ndërhyrjes së shpejtë kanë mbërritur tashmë drejt vendngjarjes.
Ministri turk i Brendshëm, Ali Yerlikaya tha se “një sulm terrorist ka ndodhur në qendrën ajrore TUSA? Ankara Kahramankazan” dhe se “fatkeqësisht ka viktima”.
“Të plagosurit brenda po evakuohen. Ky është një vend shumë i rëndësishëm në industrinë turke të mbrojtjes. Janë marrë masa paraprake. Ekipet speciale janë dërguar brenda. Inspektime po kryhen edhe nga ajri. Mund të themi se terroristi që kreu sulmin përdori një armë automatike”, raporton CNN turk.
Eurodeputeti kroat Tonino Picula, pasi u emërua raportues i ri i Parlamentit Evropian për Serbinë, bëri të ditur se në vlerësimin e progresit të Beogradit do të insistojë në përmbushjen e kërkesave që i parashtrohen vendeve kandidate për anëtarësim në Union.
Të martën, gjatë seancës plenare në Strasburg, Picula u emërua raportues i përhershëm i PE për Serbinë dhe në pesë vitet e ardhshme do të jetë përgjegjës për të gjitha temat që kanë të bëjnë me marrëdhëniet ndërmjet Bashkimit Evropian dhe Serbisë para Parlamenti.
Picula, i cili gjatë mandateve të tij është marrë në mënyrë aktive me marrëdhëniet mes vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe Bashkimit, nga mediat në Serbi pranë autoriteteve veçohet si eurodeputet që ka qëndrim armiqësor ndaj Serbisë dhe emërimi i tij si deputet i përhershëm.
Raportuesi i PE-së për Serbinë u cilësua si “gishti në sy” i Beogradit.
Në disa media serbe ai shpesh paraqitet si “serbohater”, si dhe në disa lajme për emërimin e tij si raportues i PE-së, shkruan Hina.
“Në 11 vitet e fundit kam udhëhequr delegacionet për marrëdhëniet me Bosnje-Hercegovinën dhe Kosovën. Në mandatin e fundit kam qenë edhe relator i përhershëm për Malin e Zi, prandaj kam tashmë një lloj rezistence ndaj çdo kritike të pajustifikuar, që mund të jetë ideologjikisht apo me ngjyrë vlerash”, përgjigjet Picula.
“Detyra ime është para së gjithash të flas me përfaqësuesit e institucioneve të një vendi të caktuar që duhet të bëjnë pjesën më të madhe të punës, sepse qeveria është më përgjegjëse për situatën në një vend. “Më takon mua të komunikoj para së gjithash pritshmëritë dhe të analizoj se çfarë, sipas një vlerësimi të përgjithshëm, duhet bërë në biseda të hapura me përfaqësuesit e qeverisë”, tha ai.
“Unë supozoj se procesi do të jetë mjaft kompleks. Gjithsesi, mbi të gjitha kam përvojë politike në krahun tim, si evropiane, ashtu edhe kombëtare, dhe gjithsesi do të veproj në radhë të parë i informuar, por edhe parimor”, thotë eurodeputeti
“Dhe edhe nëse e lëmë mënjanë emërimin tim në atë post me të gjitha interpretimet e tij, sidomos ndoshta në Serbi, duhet thënë se Parlamenti Evropian, nga të tre institucionet e Bashkimit Evropian, ka qenë gjithmonë avokati më konsekuent i politikën e zgjerimit”, tha Picula gjatë intervistës për Hina, por gjithashtu theksoi se “procesi i anëtarësimit duhet të bazohet ende në përmbushjen e kritereve”.
“Nuk mjafton vetëm njohja e Kosovës”
Një nga sfidat kryesore për Serbinë sigurisht që do të jetë harmonizimi me vlerat ligjore të BE-së dhe respektimi i politikës aktuale të Brukselit ndaj pushtimit rus të Ukrainës, njoftoi zyra e deputetit.
Picula do të përgatisë raporte për situatën në Serbi një herë në vit në emër të PE-së pas prezantimit të raporteve vjetore të Komisionit Evropian.
Serbia mori statusin e vendit kandidat në mars të vitit 2012 dhe negociatat e anëtarësimit me BE-në filluan në vitin 2014.
Deri më tani në negociata janë hapur 22 nga 35 kapitujt, dy prej të cilëve janë mbyllur përkohësisht.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, pranoi këtë javë se negociatat BE-Serbi po përparojnë ngadalë dhe pohoi se kjo “jo për shkak të sundimit të ligjit”.
“Nëse do ta njihnim (shtetin e rremë) Kosovën ose do të vendosnim sanksione ndaj Rusisë, nesër do të bëheshim anëtar i BE-së”, tha Vuçiq.
Ndonëse Vuçiq e hedh poshtë një mundësi të tillë si të papranueshme, Picula shton se edhe kjo nuk do të mjaftonte.
“Më duket se këto janë elemente të rëndësishme që do të nënkuptonin se Serbia me të vërtetë ndryshon qëndrimin e saj ndaj proceseve politike që janë jashtëzakonisht të rëndësishme për të dhe fqinjët e saj. Por sigurisht, përveç kësaj, ka një sërë elementesh të politikave specifike që Serbia duhet t’i përmbushë në rrugën e saj drejt qëllimit të saj përfundimtar. Nuk mund ta reduktojmë në vetëm një, dy ose tre elementë që, sado të rëndësishëm që janë, nuk mjaftojnë”, tha Picula.
“Ka kritere të Kopenhagës që mund të mos tingëllojnë spektakolare, por janë një udhërrëfyes që të gjitha vendet e tjera kanë ndjekur. Edhe Serbia do të duhet të bëjë të njëjtën gjë”, thotë Picula.
Kriteret e Kopenhagës janë kërkesa që BE-ja u vendos vendeve kandidate për anëtarësim, nga ato politike, si sundimi i ligjit, ato ekonomike dhe ligjore, deri te përafrimi me qëllimet e Bashkimit.
Kolegu i Picula-s në Parlamentin Evropian dhe Komisionin për Punë të Jashtme të PE-së, Davor Ivo Stier i HDZ-së, me urime dhe urime për sukses në punën e tij, vlerësoi se i takon Beogradit që qartë të rreshtohet në politikën e jashtme.
Stier komentoi shkurtimisht vizitat e liderëve evropianë në Beograd, duke thënë se pas “të gjithave, Picula do të jetë shumë shpejt atje si reporter”.
“Dera është e hapur, por Serbia është shtet sovran dhe ka të drejtë të vendosë nëse dëshiron të jetë pjesë e BE-së. Kjo është e drejta e saj, por më pas ajo duhet të pranojë gjithçka që përfshin, duke përfshirë një përafrim shumë të qartë me politikën e jashtme dhe të sigurisë evropiane, dhe kjo përfshin, siç e dini, vendosjen e sanksioneve ndaj Federatës Ruse”, tha ish-i ministri kroat.
“Nuk mund të thuash se duam të jemi pjesë e BE-së, por nuk duam të jemi pjesë e Perëndimit. Megjithatë, nuk është as presidenti i Komisionit dhe as raportuesi i Parlamentit Evropian. Është një vendim që duhet ta marrë Beogradi”, tha Stier për Hina. sn
Presidenti rus Vladimir Putin (majtas) dhe presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, në Beograd, 17 janar 2019.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, njoftoi të dielën se ka biseduar me presidentin e Rusisë, Vladimir Putin, dhe se e ka falënderuar atë “që më siguroi se Rusia do t’i japë mjaftueshëm gaz Serbisë këtë dimër”.
Serbinë e zuri pushtimi rus i Ukrainës të varur plotësisht nga gazi rus.
Ndërkohë, duke ndjekur shembullin e shumë vendeve të Bashkimit Evropian (BE), edhe Serbia ka filluar të punojë në gjetjen e burimeve të tjera të furnizimit me gaz.
Megjithatë, pavarësisht thirrjeve nga BE-ja, klubi të cilit synon t’i bashkohet, Serbia nuk po pranon të vendosë sanksione ndaj Rusisë dhe përfaqësuesit e autoriteteve në Beograd vazhdojnë të mbajnë lidhje me Kremlinin.
Vuçiq njoftoi në profilin e tij në Instagram të dielën se nuk kishte biseduar me Putinin për gati dy vjet e gjysmë dhe se më 20 tetor kanë pasur një “bisedë të mirë, të hapur, të gjatë dhe kuptimplotë”.
“Shpreha shpresën, ashtu si dy vjet e gjysmë më parë, se Serbia nuk do të vendosë sanksione ndaj Federatës Ruse”, tha Vuçiq.
Ai tha në një video në Instagram se me Putinin bisedoi edhe për çështje dypalëshe, ekonomike dhe politike.
Rusia është mbështetja më e madhe e Serbisë në kundërshtimin e pavarësisë së Kosovës, të cilën Prishtina e shpalli më 2008.
Ndërkohë, biseda mes tyre u zhvillua derisa Rusia po pret përgjigje zyrtare nga Serbia për ftesën Putinit në shtator që Vuçiqi të marrë pjesë në samitin e BRICS në Kazan, i planifikuar të mbahet nga 22 deri më 24 tetor. REL
Versioni cirilik i faqes së internetit të Qeverisë së Malit të Zi.
Sërgjan Jankoviq
Pas publikimit të rezultateve të regjistrimit të popullsisë në Mal të Zi, partitë proserbe përsëritën kërkesën e tyre që gjuha serbe të jetë zyrtare në këtë vend.
Rezultatet e regjistrimit të popullsisë treguan se serbishtja është gjuhë amtare për 43 për qind të popullsisë, ndërsa gjuha malazeze për pak më shumë se 34 për qind.
Ditën kur u shpallën rezultatet më 15 tetor, partitë proserbe përsëritën kërkesën e tyre për ndryshimin e Kushtetutës, me qëllim zyrtarizimin e gjuhës serbe.
Në Kushtetutën e Malit të Zi, gjuha malazeze përkufizohet si “zyrtare” dhe gjuha serbe është “në përdorim zyrtar”, së bashku me gjuhën boshnjake, kroate dhe shqipe.
Ndryshimi i statusit të gjuhës serbe u kërkua prej disa partive në pushtet, duke përfshirë Frontin Demokratik prorus (DF), Partinë Popullore Socialiste proserbe (SNP) dhe parti të tjera më të vogla.
Si argument kryesor, ato përmendën faktin se regjistrimi i popullsisë tregoi se shumica e banorëve flasin serbisht.
Regjistrimi i popullsisë në Mal të Zi u bë në dhjetor të vitit të kaluar.
Për më shumë se një dekadë, partitë proserbe janë duke kërkuar barazimin e statusit kushtetues të gjuhës serbe dhe malazeze.
Kryetari aktual i Kuvendit të Malit të Zi, Andrija Mandiq.
Kryetari aktual i Kuvendit të Malit të Zi, Andrija Mandiq, i cili është edhe udhëheqës i DF-së proruse, ka paralajmëruar vazhdimisht një nismë për ndryshimin e statusit të gjuhës serbe, nëse regjistrimi do të tregonte se shumica e popullsisë e flet atë gjuhë.
Më 15 tetor, kolegu i tij partiak, Dejan Gjuroviq, e përsëriti këtë në Kuvend, duke thënë se gjuha serbe duhet të standardizohet si gjuhë zyrtare në Kushtetutë.
“Duhet pranuar se gjuha serbe duhet të jetë zyrtare, sepse është gjuha e shumicës në Mal të Zi. Të njëjtën gjë e pres edhe nga opozita”, tha ai.
Të njëjtën kërkesë e bëri edhe Dragosllav Shqekiq, zyrtar i SNP-së proserbe dhe ministër i Sportit në Qeverinë e kryeministrit malazez, Millojko Spajiq.
Ai tha se pret që autoritetet të veprojnë në përputhje me “strukturën reale të popullsisë”.
“Respektojeni faktin se serbët përbëjnë një segment të rëndësishëm të kësaj shoqërie. Më e pakta që presin njerëzit që flasin serbisht, është e drejta e tyre për të folur dhe për t’u arsimuar në gjuhën e tyre kudo”, tha Shqekiq.
Nga partitë e tjera në pushtet nuk u deklaruan për këtë çështje.
Kryetari i Këshillit Kombëtar Serb në Mal të Zi, Momçillo Vuksanoviq, tha se serbët në këtë vend përballen me “një luftë të ashpër për të ruajtur identitetin e tyre përmes futjes së gjuhës serbe si gjuhë zyrtare në të gjitha institucionet shtetërore dhe afirmimit të alfabetit cirilik”.
Partia më e madhe opozitare, Partia Demokratike e Socialistëve (DPS), ishte e para që reagoi ndaj këtyre pohimeve.
Deputeti i DPS-së, Andrija Nikolliq.
Deputeti i DPS-së, Andrija Nikolliq, ia kujtoi partisë në pushtet deklaratat e saj të mëparshme:
“Ju keni thënë se gjuha serbe duhet t’i kalojë 50 për qind për t’u ndryshuar Kushtetuta. Ju kishit pritshmëri tjera. Dhe, rezultatet janë të njëjta si në regjistrimin e vitit 2011”.
Gjuha malazeze u përcaktua me Kushtetutë si zyrtare gjatë kohës së qeverisjes së DPS-së.
Gjuhët malazeze dhe serbe në tri regjistrimet e fundit të popullsisë
Numri i qytetarëve që flasin serbisht u rrit për 0.3 për qind në mes të dy regjistrimeve – më 2011 dhe më 2023 – ndërsa numri i atyre që flasin gjuhën malazeze, u zvogëlua për 2.4 për qind.
Në regjistrimin e bërë në vitin 2003, kur Mali i Zi ishte në bashkim shtetëror me Serbinë, 63.4 për qind e popullsisë e cilësuan gjuhë amtare serbishten, ndërsa 21.9 për qind gjuhën malazeze.
Kushtetuta e Malit të Zi, në të cilën gjuha malazeze përshkruhet si gjuhë zyrtare, u miratua në vitin 2007, një vit pas referendumit për pavarësinë e këtij vendi.
Mbishkrimi me alfabet cirilik në automjetet e Policisë në Mal të Zi.
Mali i Zi, ashtu si edhe vendet e tjera që dolën nga ish-Jugosllavia, ku gjuhë zyrtare ishte serbo-kroatishtja, e quajti gjuhën zyrtare sipas emrit të shtetit, pas shpalljes së pavarësisë së tij.
Ndryshimet e Kushtetutës në vitin 2011 ishin arsyeja që opozita e atëhershme proserbe, e udhëhequr nga Andrija Mandiq, të kërkonte ndryshime në fushën e çështjeve të identitetit dhe simboleve shtetërore.
Atëkohë, u kërkua standardizimi i gjuhës serbe si zyrtare, përfshirja e të ashtuquajturit flamur kombëtar trengjyrësh dhe shkurtimi i himnit kombëtar.
Qeveria e atëhershme, e udhëhequr nga DPS-ja e Millo Gjukanoviqit, i hodhi poshtë këto kërkesa.
Partitë proserbe e akuzuan Qeverinë e Millo Gjukanoviqit për “përjashtimin e gjuhës serbe dhe të alfabetit cirilik nga Mali i Zi”, edhe pse serbishtja është e përcaktuar në Kushtetutë si “gjuhë në përdorim zyrtar”, ndërsa latinishtja dhe ciriliku janë shkronja të barabarta.
Ndryshimi i Qeverisë u bë në zgjedhjet e vitit 2020, kur opozita e deriatëhershme proserbe u bë pjesë e shumicës parlamentare, ndërsa në vitin 2024 mori edhe disa ministri në Qeverinë e Spajiqit.
Pas ndërrimit të Qeverisë, përdorimi i alfabetit cirilik u vu re gjithnjë e më shumë në institucionet e Malit të Zi.
Procedura për ndryshimin e Kushtetutës së Malit të Zi
Së bashku me DF-në dhe SNP-në, shumica parlamentare përfshin Lëvizjen e Spajiqit, Evropa Tani, Demokratët, partitë kombëtare shqiptare dhe Partinë Boshnjake.
Ata kanë gjithsej 54 nga 81 deputetë, që përbëjnë dy të tretat e shumicës në Parlamentin e Malit të Zi.
Me Kushtetutë, për ndryshimin e çdo neni të saj është e nevojshme një shumicë prej dy të tretash në Parlament, ndërsa për ndryshimin e simboleve shtetërore dhe gjuhës zyrtare, duhet të organizohet referendum.
Në referendum, tri të pestat e të regjistruarve në regjistrin e zgjedhësve, të cilin e përbëjnë rreth 325 mijë qytetarë, duhet t’i mbështesin këto ndryshime.
Në regjistrimin e fundit, pak më pak se 270.000 qytetarë deklaruan se flasin gjuhën serbe.
Udhëheqësit e DF-së paralajmëruan më herët se do ta fusin gjuhën serbe si gjuhë zyrtare “me përfshirje minimale në Parlament”, por nuk shpjeguan se si.
Duke komentuar deklaratat e partive proserbe, Qendra Digjitale Forenzike nga Podgorica vlerësoi se kjo fushatë ka për qëllim “polarizimin dhe destabilizimin e shoqërisë malazeze”.
“Hapja e këtyre temave kërcënon drejtpërdrejt rrugën evropiane të Malit të Zi”, tha kjo qendër.
Regjistrimit të popullsisë në Mal të Zi i parapriu një fushatë e forcave dhe mediave proserbe dhe proruse, të cilat u bënin thirrje qytetarëve që të deklaroheshin si serbë.
Fushatës iu bashkua edhe Patriarku i Kishës Ortodokse Serbe, Porfirije, i cili u bëri thirrje qytetarëve që të identifikoheshin si pjesëtarë të popullit serb dhe besimtarë të Kishës Ortodokse Serbe, që flasin gjuhën serbe.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, foli në disa raste për rëndësinë e regjistrimit në përcaktimin e numrit të serbëve në Mal të Zi.
Dy ditë pas shpalljes së rezultateve të regjistrimit, Vuçiq tha se ato ishin një mesazh i mirë “për ata që mendonin se mund ta sfidonin të drejtën e popullit serb për identitet dhe gjuhë, përmes përpjekjeve brutale”.
Rezultatet treguan, gjithashtu, se 6.9 për qind e banorëve në Mal të Zi e konsiderojnë gjuhën boshnjake si gjuhë amtare; shqipen 5.2 për qind; rusishten 2.3 për qind; serbo-kroatishten 2 për qind dhe kroatishten 0.3 për qind.
Zëvendëskryeministri i Qeverisë së Serbisë, Aleksandar Vulin, është takuar të mërkurën me drejtorin e Shërbimit të Jashtëm për Inteligjencë të Rusisë, Sergey Naryshkin.
Vullin dhe Naryshkin kanë diskutuar për përmirësim dhe forcim të bashkëpunimit mes strukturave të sigurisë së Serbisë dhe Rusisë, ka thënë Qeveria e Serbisë, më 16 tetor.
Sipas komunikatës së Qeverisë, Naryshkin ka thënë se “përpjekjet e zëvendëskryeministrit Vullin, i cili, duke kryer funksionet e ministrit të Mbrojtjes, të Punëve të Brendshme dhe drejtorit të Agjencisë për Siguri dhe Informacion (BIA), ka ndikuar në zhvillimin e marrëdhënieve të mira mes shërbimeve serbe dhe ruse.”
Vullin, në anën tjetër, ka falënderuar shefin rus të spiunazhit për “partneritetin e besueshëm dhe gjithmonë të sigurt, si dhe mbështetjen ndaj Serbisë”.
Përveç takimit me Naryshkinin, Vullin pritet të takohet edhe me zyrtarë tjerë rusë, dhe do të marrë pjesë në një pritje të Ambasadës së Serbisë në 80-vjetorin e çlirimit të Beogradit nga pushtimi gjerman gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Vulin konsiderohet si një nga mbështetësit më të mëdhenj të Kremlinit në udhëheqësinë serbe.
Ai është takuar edhe me presidentin rus, Vladimir Putin, në margjinat e Forumit Ekonomik Lindor në Vlladivostok, kur ka deklaruar se Serbia nuk është vetëm partnere strategjike, por edhe aleate e Rusisë.
Në janar të këtij viti, Vullin është nderuar nga presidenti i Rusisë dhe Shërbimi Federal i Sigurisë së Rusisë.
Vullin është në listën e zezë të Departamentit amerikan të Shtetit, për lidhjet e tij me Rusinë dhe përfshirje në korrupsion gjatë kohës sa ka qenë në krye të BIA-s.
Ai ka dhënë dorëheqje prej kësaj pozite në nëntor të vitit 2023, pas presionit të vazhdueshëm të Perëndimit.
Ai është emëruar nënkryetar i Qeverisë së Serbisë në fillim të majit.
Serbia dhe Rusia kultivojnë tradicionalisht marrëdhënie të afërta.
Serbia është një nga vendet e rralla në Evropë që refuzon t’i bashkohet sanksioneve ndërkombëtare kundër Kremlinit pas pushtimit rus të Ukrainës.REL
Drejtoria për Statistikat e Malit të Zi, Monstat publikoi të martën një pjesë të rezultateve përfundimtare të regjistrimit të popullsisë në Mal të Zi të kryer në dhjetor të vitit të kaluar, sipas të cilit në Mal të Zi janë 623,633 banorë, një rritje prej 0.6 për qind krahasuar me të dhënat eregjistrimit të vitit 2011.
Sipas të dhënave të Monstat, asnjë grup etnik në Mal të Zi nuk ka shumicë absolute – 41.1 për qind e qytetarëve e identifikojnë veten si malazezë dhe 32.9 për qind si serbë. Krahasuar me regjistrimin e vitit 2011 kemi një rritje të vogël të numrit të përgjithshëm të serbëve. Në regjistrimin paraprak 45 për qind ishte numri i malazezëve dhe 29 për qind i serbëve në Mal të Zi.
Regjistrimi i kryer në Mal të Zi nga 3 deri më 28 dhjetor 2023 tregon se në Mal të Zi 9,45 për qind janë boshnjakë, 4,97 për qind janë shqiptarë, 1 për qind janë rom dhe 0,97 për qind janë kroatë.
Në pyetjen se cila është gjuha e tyre amtare, 36.2 për qind e banorëve malazezë janë përgjigjur se është gjuha malazeze, ndërsa 43.5 për qind janë përgjigjur se gjuha e tyre amtare është serbishtja. Sipas regjistrimit të vitit 2011, gjuha serbe flitej nga 42.88 dhe gjuha malazeze nga 36.97 për qind e popullsisë në Mal të Zi.
Edhe pse regjistrimi është pyetje statistikore dhe udhërrëfyes për pushtetin ekzekutiv se në çfarë mënyre duhet të zbatohen politika të caktuara, veçanërisht ato demografike dhe ekonomike, çështjet e grupeve etnike dhe gjuhës janë mosmarrëveshjet kryesore politike në Mal të Zi që sipas vlerësimit të analistëve po keqpërdoren për qëllime politike.
Forcat pro-serbe dhe pro-ruse si dhe mediat e shumëta në Malin e Zi dhe në Beograd kanë bërë fushatë prej muajsh, duke u bërë thirrje qytetarëve që të deklarohen si serbë.
Fushatës iu bashkua edhe Kisha Ortodokse Serbe , e cila u bëri thirrje qytetarëve që të identifikohen si anëtarë të popullit serb dhe besimtarë të kishës së tyre që flasin gjuhën serbe.
Kisha serbe që vepron ne Malin e Zi e mohon kombin malazez, duke e klasifikuar atë si pjesë të korpusit serb.
Në këtë kuadër edhe presidenti serb Aleksandar Vuçiq vazhdimisht theksoi rëndësinë e regjistrimit në përcaktimin e numrit të serbëve në Mal të Zi.
Opozita malazeze tha të martën se rezultatet e regjistrimit konfirmojnë se përkundër propagandës së fuqishme, trysnive për të imponuar një koncept etnik, Mali i Zi arriti të ruajë karakterin e tij qytetar.
“Natyrisht, inxhinieria etnike ka dështuar. Është treguar se Mali i Zi ka një bërthamë solide, qytetare dhe shumëetnike, e cila qëndron pa u lëkundur në mbrojtje të interesave shtetërore”, tha Daniel Zhivkoviç.
Për shkak të mosbesimit të një pjese të opinionit në rregullësinë e regjistrimit, në fillim të këtij muaji qytetarëve iu është dhënë mundësia që përmes një aplikacioni të kontrollojnë nëse të dhënat për kombësinë, fenë dhe gjuhën që kanë raportuar në regjistrim janë futur saktë.
Monstat njoftoi se qytetarët nuk kanë raportuar parregullsi për sa i përket saktësisë së të dhënave personale.
Në librin e historisë për klasën e nëntë në Republikën Sërpska, në vend të gjenocidit në Srebrenicë, thuhet se ushtria e këtij entiteti “kapi Srebrenicën dhe Zhepën”.
Gjykata Kushtetuese e Bosnje e Hercegovinës e ka pezulluar të premten një pjesë të kurrikulës së arsimit fillor në entitetin serb të Bosnjës, Republika Sërpska, e cila paraqet si heronj të dënuarit serbë për krime lufte gjatë luftës së viteve 1992/1995.
Ministria e Arsimit e Republikës Sërpska e solli një modul rreth luftës në Bosnjë dhe shkaktarët e saj nga këndvështrimi serb për nxënësit e klasës së nëntë.
Sipas këtij moduli, ish-lideri politik i serbëve të Bosnjës, Radovan Karaxhiq, dhe komandanti i përgjithshëm i ushtrisë së atëhershme serbe, Ratko Mlladiq – portretizohen si figura historike që mundësuan krijimin e Republikës Sërpska.
Karaxhiq dhe Mlladiq janë dënuar me burgim të përjetshëm për krime lufte dhe gjenocid nga Gjykata Penale Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë në Hagë.
Lufta shkatërruese në Bosnje, gjatë të cilës u vranë mbi 100.000 njerëz dhe rreth dy milionë të tjerë u zhvendosën, përfundoi pas një marrëveshje për paqe të sponsorizuar nga Shtetet e Bashkuara, e njohur si Marrëveshja e Dejtonit.
Me Marrëveshjen e Dejtonit të vitit 1995, Bosnja është ndarë në dy entitete autonome – Federata e Bosnje e Hercegovinës dhe Republika Sërpska – plus Qarku i Bërçkos, që është njësi administrative vetëqeverisëse. Të gjithë bashkë janë nën ombrellën e qeverisë federale dhe presidencës me rotacion.
Në një seancë të premten, gjykata vendosi ta pezullojë me efekt të menjëhershëm pjesën e kurrikulës që merret me luftën dhe krijimin e entitetit serb, pas kërkesës së 13 anëtarëve të Parlamentit të Bosnje e Hercegovinës.
Duke e shpjeguar pezullimin e përkohshëm deri në marrjen e një vendimi final, gjykata tha se zbatimi i atij moduli të kurrikulës rrezikon shkaktimin e përçarjeve dhe ndarjeve shtesë në mesin e nxënësve të etnive të ndryshme.
Në praktikë, gjykata shumetnike ka pushtet të kufizuar për ta bërë të detyrueshëm zbatimin e vendimeve të saj.
Republika Sërpska i ka tërhequr gjykatësit serbë në shenjë proteste kundër pranisë së vazhdueshme të gjykatësve të huaj që shërbejnë në bazë të marrëveshjes për paqe.
Liderët serbë thonë se nuk e respektojnë vendimet e gjykatës dhe i kanë shpërfillur ato në të kaluarën.
Lideri i Republikës Sërpska, Millorad Dodik, i cili është i sanksionuar nga Britania dhe Shtetet e Bashkuara për shkeljen e provizioneve të Marrëveshjes së Dejtonit, ka bërë thirrje vazhdimisht për ndarjen e entitetit serb nga Bosnja dhe bashkimin e tij me Serbinë. REL
Ish-deputeti serb, Dragan Shormaz, nga partia e presidentit Aleksandër Vuçiç, ka deklaruar se dialogu mes Kosovës dhe Serbisë duhet të përmbyllet sa më parë.
Shormaz ka theksuar se “është e rëndësishme që të përfundohet ky proces, pasi Bashkimi Evropian ka vendosur që deri në vitin 2030 të gjithë vendet e rajonit të jenë anëtare”.
Duke folur për situatën në veri të Kosovës, Shormaz ka kritikuar Vuçiç për menaxhimin e sulmit terrorist në Banjskë, i cili përfundoi me humbjen e policit Afrim Bunjaku.
Ai ka shtuar se ndryshimet në veri tashmë janë të dukshme, me serbët që marrin pasaporta kosovare dhe fillimin e pagesave të energjisë.
Shormaz gjithashtu ka theksuar se në Serbi pas sulmit terrorist menjëherë nisi një fushatë për zgjedhje, ndërsa çështja e situatës në veri është anashkaluar.
“Vuçiç ka shkatërruar vetveten me aksionin që ka përfunduar tragjikisht me katër jeta, të policit të Kosovës dhe serbëve. Është interesante se pas kësaj nis fushata për zgjedhjet e jashtëzakonshme, askush nuk flet për Banjskën. Ndërsa, ndodh që ndryshohen targat, serbët marrin pasaportat, marrin patentë shofer, dokumente personale, fillon të paguhet rryma. Në veri mbyllen zyrat postare të bankave, pompat e karburantit, dinari ndalohet, të gjitha këto kanë ndodhur ndërsa në Serbi askush nuk flet për këtë çështje”, ka deklaruar ai nw Rtv Dukagjini.
Atmosfera para selisë së DPS-së pas shpalljes së rezultateve zgjedhore në Podgoricë, 29 shtator.
Millosh Rudoviq
Nëse zgjedhjet në Podgoricë do të ndikojnë në stabilitetin e Qeverisë së Malit të Zi, do të varet nga aleancat paszgjedhore, thotë për Radion Evropa e Lirë analistja politike, Nikolleta Gjukanoviq.
Zgjedhjet në Podgoricë janë një lloj testi për forcat politike në këtë vend, duke qenë se një e treta e popullsisë së Malit të Zi jeton në kryeqytet.
Gjukanoviq vlerëson se, aktualisht, është e paqartë se kush do ta formojë qeverinë e re në Podgoricë.
Sipas saj, gjithçka varet nga ajo se me kë do të bashkohet lista e presidentit të Malit të Zi, Jakov Millatoviq, dhe e ish-kryeministrit Dritan Abazoviq, e cila fitoi gjashtë mandate.
“Ata sigurisht se kanë pritur shumë më shumë vota, por besoj se do të jenë të kënaqur me qëndrimin e partisë, pa të cilën do ta kenë të pamundur ta formojnë qeverinë”, thotë Gjukanoviq.
Nikolleta Gjukanoviq
Zgjedhjet e jashtëzakonshme në Podgoricë u mbajtën më 29 shtator.
Partia Demokratike e Socialistëve (DPS) në opozitë fitoi më së shumti vota – rreth 30 për qind – dhe 19 mandate.
Pjesa tjetër e opozitës fitoi shtatë mandate.
Pas DPS-së, koalicionet që përbëjnë pushtetin në nivel lokal dhe shtetëror, fituan më shumë mandate – Lëvizja Evropa Tani (PES) dhe Demokratët 14, ndërsa partitë e Frontit Demokratik pro-rus (DF) 13 mandate.
Marrë parasysh se Kuvendi i Podgoricës i ka 59 vende, për të formuar qeverinë nevojiten 30 mandate.
Kjo do të thotë se si Qeveria malazeze, ashtu edhe opozita do të duhet të kërkojnë partnerë koalicioni.
Se si do të ndikojnë rezultatet në situatën politike në Mal të Zi, do të varet nga bisedimet paszgjedhore, thotë Gjukanoviq.
“Nëse qeveria formohet me DPS-në, kjo mund të reflektohet shumë mirë edhe në nivel kombëtar. Nëse qeveria formohet midis partive që deri vonë kanë pasur pushtetin në Podgoricë (PES, Demokratët dhe DF), do të kemi përsëritje të një qeverie jofunksionale ose zgjedhje të reja”, thotë ajo.
Pas shpalljes së fitores në Podgoricë, DPS-ja opozitare tha se duhen zgjedhje të jashtëzakonshme parlamentare, sepse “Qeveria ka rënë”, duke vënë në dukje faktin se partitë që përbëjnë Qeverinë, nuk kanë marrë shumicën në Podgoricë.
Partia Demokratike e Socialistëve (DPS) në opozitë fitoi më së shumti vota – rreth 30 për qind – dhe 19 mandate.
Si erdhi deri te zgjedhjet?
Këto ishin zgjedhjet e dyta në Podgoricë në dy vjetët e fundit.
Zgjedhjet e mëparshme u mbajtën në tetor të vitit 2022, kur qeverisja e DPS-së u zëvendësua pas një çerek shekulli.
Pushtetin atëkohë e morën PES-i i kryeministrit Millojko Spajiq, Demokratët, DF-ja dhe URA.
Zgjedhjet e parakohshme, pastaj, u zhvilluan pas një konflikti në shumicën qeverisëse, kryesisht për shkak të një ndarjeje në lëvizjen PES, e cila kishte më shumë këshilltarë në Kuvendin e Podgoricës.
PES u themelua në qershor të vitit 2022 nga Spajiq dhe Millatoviq.
Me largimin e Millatoviqit nga partia, PES-i humbi një numër këshilltarësh në Kuvendin e Podgoricës.
Në mes të korrikut, rryma e Millatoviqit, me ndihmën e URA-s dhe opozitës, shkurtoi mandatin e Parlamentit lokal, ndërsa Millatoviq, nga pozita e presidentit, shpalli zgjedhjet.
“Nëse janë njerëz, mund të bëjnë marrëveshje”
Sa i përket një marrëveshjeje mes partive për formimin e qeverisë në Podgoricë, shumica e qytetarëve të anketuar nga Radio Evropa e Lirë shprehen skeptikë.
Gjashtëdhjetëvjeçarja Lubica, megjithatë, është optimiste.
“Unë jam gjithmonë optimiste. Nëse nuk arrijnë marrëveshje dhe shpallin sërish zgjedhje, unë definitivisht nuk do të dilja më”, thotë ajo.
Sllavkoja, 28 vjeç, thotë se konfliktet politike çuan në zgjedhje të jashtëzakonshme dhe pret që të ketë prapë probleme.
“Gjithçka do të vazhdojë të jetë njësoj, askush nuk do të jetë në gjendje të bjerë dakord për asgjë. Të gjithë luftojnë për poste dhe populli do të vuajë. Nëse do të rebeloheshim si populli në Francë dhe Evropë, ndoshta diçka do të ndryshonte”, thotë ai.
I pyetur se sa mund të zgjasë kjo situatë, ai përgjigjet:
“Kjo zgjat për një jetë të tërë. Nuk do të shohim asnjë përparim për aq kohë sa mentaliteti ynë është i tillë dhe përderisa ka përçarje të tilla”.
Millivoje, 70 vjeç, thotë se nuk ka nevojë për asgjë nga politikanët, përveçse ata ta bëjnë punën e tyre.
“Premtimet parazgjedhore ishin dëshira muzikore. Do të shohim se çfarë do të bëjnë. Unë nuk dal në asnjë palë zgjedhje, sepse nuk u besoj”, thotë ai.
Brankoja, 39 vjeç, thotë se “nëse janë njerëz, mund të bëjnë marrëveshje” për formimin e qeverisë në Podgoricë, por “zgjedhjet e reja nuk përjashtohen”.
“Gjithçka duket se varet nga karriget. Karriget janë të dashura nga të gjithë”, thotë ai.
Kush mund të jetë i kënaqur dhe kush jo?
Gjukanoviq thotë se shumë parti mund të jenë të kënaqura me rezultatet e zgjedhjeve të 29 shtatorit.
Edhe pse partitë në pushtet i shfrytëzuan maksimalisht qëndrimet e tyre për këto zgjedhje, jo të gjitha dolën aq mirë, sipas saj.
“PES-i – i cili ka një infrastrukturë aq të madhe, të gjitha resurset kombëtare dhe lokale që i përdori gjatë fushatës, të gjitha masat dhe politikat në nivel kombëtar që i vuri në funksion të zgjedhjeve lokale – nuk dha rezultate dukshëm më të mira”, thotë Gjukanoviq.
Mbështetësit e DPS-së duke festuar pas shpalljes së rezultateve zgjedhore në Podgoricë, 29 shtator.
Para zgjedhjeve, kryeministri prezantoi disa projekte për Podgoricën, vlera e të cilave llogaritej në më shumë se 500 milionë euro.
Premtimet u mbështetën me video-animacione dhe u prezantuan në konferencat për shtyp të kryeministrit dhe ministrave të tij.
Në anën tjetër, koalicioni i partive të DF-së, thotë Gjukanoviq, i ka shfrytëzuar “me shumë zgjuarsi” të gjitha përfitimet e Qeverisë.
“Dhe, me ndihmën e madhe të Beogradit, Kishës Ortodokse Serbe dhe politikave retrograde, që një pjesë e konsiderueshme e qytetarëve duket se ka qejf t’i dëgjojë, arriti ta ruante veten si një strukturë e rëndësishme politike”, thotë Gjukanoviq.
Udhëheqësit e DF-së e gëzojnë mbështetjen e Beogradit zyrtar, përkatësisht të presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, si dhe të Kishës Ortodokse Serbe.
DF, mes tjerash, kundërshton pavarësinë e Kosovës, kundërshton anëtarësinë e Malit të Zi në NATO dhe mbron heqjen e sanksioneve kundër Rusisë.
Kur bëhet fjalë për DPS-në, rezultati i kësaj partie është befasi e madhe për Gjukanoviqin, sepse ka arritur të mbajë pjesën më të madhe të elektoratit të saj nga zgjedhjet e mëparshme.
“Besoj se edhe teoria, edhe praktika kanë pritur një rënie më të madhe të partisë, pas rënies së saj në vitin 2020 dhe pas ndarjes partiake”, thotë ajo.
DPS-ja e Millo Gjukanoviqit e humbi pushtetin në Mal të Zi në gusht të vitit 2020, pas tri dekadash në pushtet. Kjo u pasua me disfata edhe në zgjedhjet e Podgoricës dhe ato presidenciale.
Ndërkohë, kryeministri i fundit nga DPS-ja, Dushko Markoviq, u largua nga partia dhe themeloi Partinë e Progresit Evropian (SEP), e cila fitoi dy mandate në zgjedhjet e fundit në Podgoricë.
Një qytetare duke votuar në një qendër votimi në zgjedhjet për Podgoricën më 29 shtator 2024.
Pjesëmarrje e ulët
Në Kuvendin e Podgoricës, përveç partisë së Markoviqit, mandate morën edhe Lëvizja për Ndryshim e aktivistit qytetar, Sërgjan Periq, dhe Aleanca Evropiane, e cila bashkon parti socialdemokrate dhe liberale.
Ajo që e shqetëson më shumë Gjukanoviqin, është pjesëmarrja e ulët në zgjedhje, e cila ishte në nivelin më të ulët në dekadën e fundit.
“Unë mendoj se qytetarët nuk i besojnë procesit zgjedhor. Problemi nuk është se zgjedhjet janë shumë të shpeshta, por që politikanët kanë bërë gjithçka me keqpërdorime dhe qytetarët kanë besim shumë të ulët në procesin zgjedhor”, thotë Gjukanoviq.
Pjesëmarrja ishte pothuajse 15 për qind më e ulët se në vitin 2014, ose 12 për qind më e ulët se në zgjedhjet e fundit lokale, dy vjet më parë.
Analisti malazez Ljubomir Filipoviç ka ndezur një debat në Malin e Zi pasi publikoi rezultatet e testit të tij gjenetik, që tregojnë lidhje të forta me origjinën shqiptare. Pasi bëri testin e ADN-së “23andMe”, Filipoviç zbuloi se nga linja e tij atërore mban gjenet më të përhapura tek shqiptarët e veriut të Shqipërisë dhe Kosovës, ndërsa nga ana amtare ka prejardhje greke.
“Duket sikur jam një përzierje 100% ballkanike me prejardhje ilire, trake dhe greke, pa asnjë gjurmë të origjinës sllave,” shprehet Filipoviç. Ai shton se ky fakt tregon se kombet dhe identitetet janë konstruksione sociale dhe jo biologjike.
Deklarata e Plotë e Filipoviçit:
“Prej thjesht kurioziteti, bëra një test ’23andMe’ dhe nuk pati surpriza. Nga ana atërore, mbaj gjenin që haset më shumë tek shqiptarët e veriut të Shqipërisë dhe Kosovës. Duke pasur parasysh origjinën e diskutuar të paraardhësit mitologjik të fisit tim, Bijeli Pavle (Pal Bardhi), nga rajoni i Dukagjinit në Kosovë, gjithçka ka kuptim. Nga ana amtare, jam me origjinë greke, diçka që familja serbe e nënës sime e ka ditur gjithmonë.”
Filipoviç theksoi se analiza gjenetike tregon se kombësia dhe përkatësia etnike nuk lidhen me gjakun. “Nëse gjenetika do të ishte faktori përcaktues i përkatësisë etnike, unë nuk do të kisha një emër sllav apo të flisja një gjuhë sllave. Paraardhësit e mi, si ata të shumë të tjerëve, kanë kaluar nëpër valë të asimilimit dhe zhvendosjeve.”
Në fund, ai e përmbylli duke thënë: “Kombet nuk kanë të bëjnë me gjakun apo me tokën; ato kanë gjithçka të bëjnë me ndjenjën e përkatësisë.” sn
Sipas rezultateve paraprake jozyrtare të Qendrës për Tranzicionin Demokratik, numrin më të madh të votave në Podgoricë e ka fituar Partia Demokratike e Socialistëve e ish presidentit Milo Gjukanoviç, ku mori rreth 30 për qind të votave duke fituar 19 këshilltarë në Kuvendin e Podgoricës që ka 58 vende.
Rezultatet paraprake tregojnë se Lëvizja Evropa Tani e kryeministrit Milojko Spajiç dhe Demokratëve fituan 14 vende, ndërsa lista e Presidentit të Malit të Zi Jakov Milatoviç dhe Lëvizja Ura fituan 6 vende.
Partitë e ish-Frontit Demokratik pro-rus dhe Partisë Popullore Socialiste pro-serbe do të kenë 13 këshilltarë në Kuvendin e Podgoricës.
Ndërkaq, Bashkimi Evropian mori 3 vende, Partia e Progresit Evropian 2 vende dhe Lëvizja “Revolucioni” 2 vende.
Për të formuar pushtetin vendor në Podgoricë nevojitet një shumicë prej të paktën 29 këshilltarësh.
Edhe pse Partia Demokratike Socialiste, e cila ishte në pushtetin e Malit të Zi për tre dekada, fitoi shumicën e mandateve, është tejet e vështirë që ata të formojnë qeverinë vendore, duke qenë se partitë që sundojnë në nivel shtetëror vazhdimisht kanë theksuar se nuk do të hyjnë në koalicion me këtë parti.
Në Podgoricë kanë votuar 56,3 për qind e votuesve të regjistruar që ësht pjesëmarrja më e ulëtë në dhjetë vitet e fundit.
Rënia e pushtetit në Podgoricë ishte pasojë e mosmarrveshjes dhe ndarjes së partisë që mban pushtetin në Malin e Zi, Lëvizjes Evropa Tani. Partia u nda mes presidentit aktual, Jakov Milatoviç, i cili ishte një nga themeluesit e saj dhe kryeministrin dhe kryetarin të kësaj lëvizjeje, Milojko Spajiç.
Analistët i konsiderojnë të rëndësishme zgjedhjet e Podgoricës dhe i shohin si një provë për zgjedhjet e mundshme të jashtëzakonshme parlamentare në Mal të Zi, të cilat sipas disa vlerësimeve mund të ndodhin për shkak të paqëndrueshmërisë ende të theksuara politike në vend.
Zgjedhjet e mëparshme për Kuvendin e kryeqytetit u mbajtën në tetor të vitit 2022, kur pas gati tre dekadash Partia Demokratike e Socialistëve e ish-presidentit Milo Gjukanoviq humbi pushtetin, në nivel shtetëror dhe pastaj në kryeqytetin malazez në një valë ndryshimesh të përgjithshme politike në shtet.
Mali i Zi ka rreth 633,000 banorë, dhe rreth 180,000 prej tyre jetojnë në Podgoricë, sipas regjistrimit të vitit 2023.
Donald Trump Jr., djali i kandidatit republikan për president të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka organizuar një darkë pune me biznesmenë nga Serbia më 23 shtator në Beograd, është konfirmuar për Radion Evropa e Lirë.
Sllavko Cariq, ish-kryetari i bordit ekzekutiv të Erste Bank, konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se ka marrë pjesë në darkë, ku, sipas tij, temë ishin “investimet dhe atraktiviteti i mjedisit të biznesit në rajon dhe në Serbi nga perspektiva e investitorëve nga Shtetet e Bashkuara”.
Sipas tij, u diskutua lidhur me atë se “cilat janë ngjashmëritë dhe dallimet e investimit në rajonin e Evropës Juglindore dhe në SHBA, cilat janë avantazhet e këtij rajoni dhe si të realizohet potenciali i plotë në bashkëpunimin e ndërsjellë biznesor”.
Partnerja e Donald Trumpit Jr, Kimberly Guilfoyle, publikoi në Instagram një fotografi të tyre nga darka në Beograd.
Trump Jr., është nënkryetar ekzekutiv në Trump Organization.
Në këtë kompani përfshihen qindra firma dhe partneritete që zotërojnë ose menaxhojnë ndërtesa biznesi, hotele, kulla rezidenciale, klube golfi, të drejta të markës, marrëveshje të licencimit dhe pasuri të tjera në mbarë botën.
Trump Jr. gjithashtu merr pjesë dhe mbështet babanë e tij në fushatën presidenciale për zgjedhjet e nëntorit.
Ai dëshmoi në një gjykim më 2023 kur familja Trump u akuzua për vepra penale të lidhura me tatimet. Akuzat përfshijnë edhe mashtrimin tatimor dhe falsifikimin e dokumenteve të biznesit.
“Trump Organization”, sipas aktakuzës, kishte ekzagjeruar pasurinë e tij dhe ka falsifikuar të dhënat e biznesit.
Në gjykim, Trump Jr. tha se nuk kishte punuar në raportet financiare të fushatës, ka raportuar BBC.
Djali më i madh i Donald Trumpit kishte marrë pjesë edhe në fushatën presidenciale të babait të tij më 2016.
Ai u mor në pyetje nga Senati amerikan lidhur me hetimin e përfshirjes së supozuar të Rusisë në zgjedhjet presidenciale të vitit 2016.
Trump Jr. u takua në qershor të vitit 2016 me avokaten ruse, Natalia Veselnitskaya, pasi iu tha se ajo mund t’i ofronte informacione komprometuese për kundërshtaren e atëhershme të babait të tij, Hillary Clinton. REL
Komentet