Pas fitores në zgjedhje një tjetër garë nisi menjëherë për Presidentin e zgjedhur Donald Trump, sprinti 11-javor për të zgjedhur administratën e re, që do të duhet të jetë gati për të marrë drejtimin e vendit më 20 janar të vitit 2025.

Administrata e një presidenti përfshin me mijëra të emëruar, por në javët e para, pas zgjedhjeve, vëmendja është përqendruar tek përbërja e kabinetit të tij.

Tradicionalisht në të përfshihet nënpresidenti dhe drejtuesit e 15 departamenteve të degës ekzekutive, si ai i Shtetit, i Drejtësisë, apo Departamenti i Thesarit.

Veç anëtarëve të kabinetit, janë edhe rreth 10 zyrtarë të tjerë, që shërbejnë në pozita që konsiderohen në nivelin e një anëtari kabineti, siç është përfaqësuesi amerikan për tregtinë, drejtori i zbulimit kombëtar dhe shefi i kabinetit i Shtëpisë së Bardhë.

Përveç nënpresidentit dhe shefit të kabinetit, të gjithë të emëruarit në nivel kabineti, duhet të konfirmohen nga Senati.

Të enjten në mbrëmje, zoti Trump njoftoi se Susie Wiles, një prej dy menaxhereve kryesorë të fushatës së tij të suksesshme elektorale, do të jetë shefja e kabinetit të tij në Shtëpinë e Bardhë. Ajo bëhet kështu gruaja e parë që shërben në këtë pozitë.

Ndërkohë zoti Trump ka ofruar pak informacion mbi emrat që do të përbëjnë kabinetin e tij të ri.

Shumë prej atyre që shërbyen në administratën e tij të parë, që nga ajo kohë, i kanë shkëputur marrëdhëniet me presidentin e zgjedhur. Disa prej tyre madje, shkuan aq larg, sa të mbështesin kundërshtaren e tij, nënpresidenten Kamala Harris. Megjithatë, një numër i konsiderueshëm i ish zyrtarëve të zotit Trump kanë mbajtur marrëdhënie të mira me të dhe mund të rishfaqen në role të rëndësishme në administratën e ardhshme.

Mes atyre që ai mund të vendosë në poste kyçe janë anëtarë aktualë dhe ish-anëtarë të Kongresit, si dhe figura të njohura nga bota e biznesit që mbështetën fushatën e tij, si themeluesi i SpaceX, Elon Musk.

Ekipi i tranzicionit

Kandidatët presidencialë zakonisht krijojnë ekipe tranzicioni shumë përpara përfundimit të zgjedhjeve për të lëviyur me shpejtësi me procesin që pason.

Jo-Anne Sears, eksperte pranë Qendrës për Studimin e Presidencës dhe Kongresit, ka shërbyer në ekipet e tranzicionit për ish-Presidentin George W. Bush dhe kandidatin republikan për president të vitit 2012, Mitt Romney.

Ajo i tha Zërit të Amerikës se ka qenë në kontakt me anëtarët e ekipit të tranzicionit të zotit Trump dhe pret që përzgjedhja të bëhet mes një numri të madh emrash nën shqyrtim.

“Nga ajo që po dëgjoj nga zyrtarë që po merren me çështjet e tranzicionit është se ata duan që realisht të sjellin më të mirët dhe më të ndriturit në Uashington”, tha zonja Sears. “Kjo do të thotë se ata do të vijnë nga pjesë të ndryshme të vendit dhe nuk do të jetë vetëm nga Nju Jorku apo Uashingtoni”.

“Mendoj se ai do të përpiqet të sjellë njerëz që janë ekspertë të vërtetë në fushat e tyre, qoftë sa i takon sigurisë kombëtare, në çështje që lidhen me teknologjinë, apo efikasitetin e qeverisjes, që mendoj se do të jetë një nga qëllimet e tij”, tha zonja Sears.

Ish të emëruarit e kabinetit Trump

Disa nga zgjedhjet që bien në sy për poste të larta në administratën e dytë të zotit Trump janë individë që mbanin poste të larta në administratën e parë, për të cilat nevojitej konfirmim nga Senati.

Robert Lighthizer shërbeu si përfaqësues për tregtinë për pjesën më të madhe të mandatit të parë të zotit Trump. Ai mund të rishfaqet në administratën e re në një rol më të lartë, siç është ai i Sekretarit të Thesarit.

Mike Pompeo, i cili shërbeu si drejtor i CIA-s dhe Sekretar Shteti në periudha të veçanta në administratën e parë të zotit Trump, mund të rikthehet në një nga këto poste, ose në atë të Sekretarit të Mbrojtjes.

John Ratcliffe, shërbeu si drejtor i Zbulimit Kombëtar të zotit Trump gjatë vitit të fundit të mandatit të tij të parë. Ai mund të emërohet në një post të lartë që lidhet me zbulimin, apo në atë të Prokurorit të Përgjithshëm, (siç njihet posti i Ministrit të Drejtësisë në SHBA).

Linda McMahon, ish-shefja ekzekutive e “World Wrestling Entertainment”, një kompani e mundësve profesionistë, shërbeu si drejtuese e Administratës së Biznesit të Vogël në mandatin e parë të zotit Trump. Ajo është aktualisht një nga drejtueset e ekipit të tranzicionit të zotit Trump dhe emri i saj po përflitet për postin e Sekretares së Tregtisë.

Richard Grenell, i cili shërbeu si ambasador i zotit Trump në Gjermani dhe më pas për një kohë të shkurtër në vitin 2020, si drejtor në detyrë i Zbulimit Kombëtar, besohet se të jetë në garë për postin e Sekretarit të Shtetit. Megjithatë, zoti Grenell një figurë jashtëzakonisht luftarake, mund të hasë në vështirësi në procesin e konfirmimit në Senat. Ai mund të jetë gjithashtu kandidat, për postin e Këshilltarit të Sigurisë Kombëtare, një pozicion jo në nivel kabineti për të cilin nuk kërkohet konfirmim në Senat.

Robert O’Brien, ish-këshilltari i zotit Trump për Sigurinë Kombëtare, i cili gjithashtu ka shërbyer si i dërguar për çështjet e pengjeve, mund të marrë gjithashtu një detyrë të lartë në administratën e re, ndoshta atë të sekretarit të Shtetit.

Stephen Miller, i cili ka qënë këshilltar i lartë i zotit Trump gjatë administratës së tij të parë, mund të rikthehet gjithashtu në Shtëpinë e Bardhë. Megjithatë, edhe zoti Miller mund të përballet me vështirësi konfirmimi në Senat.

Anëtarë aktualë dhe ish-anëtarë të Kongresit

Kongresmenë dhe dhe ish të tillë, po shqyrtohen gjithashtu si emra të mundshëm për administratën e re, përfshirë senatorin e shtetit Utah, Mike Lee.

Një avokat dhe mbështetës i flaktë i zotit Trump, që ndihmoi në përpjekjet për të përmbysur rezultatin e zgjedhjeve të 2020, zoti Lee besohet të jetë një kandidat kryesor për postin e Prokurorit të Përgjithshëm.

Senatori Bill Hagerty i shtetit Tenesi, besohet të jetë në shqyrtim për poste të ndryshme të larta. Ai shërbeu si ambasador i zotit Trump në Japoni përpara se të zgjidhej në Senat. Emri i tij është përmendur për pozicione të lidhura me tregtinë dhe diplomacinë.

Senatori i Floridës, Marco Rubio, shndërruar nga një kritik i ashpër në një mbështetës të flaktë të zotit Trump, emri i të cilit u lakua si një kandidat për nënpresident vitin e kaluar, po shqyrtohet tashmë për pozitën e Sekretarit të Shtetit.

Senatori Tim Scott i Karolinës së Jugut është një nga mbështetësit më të njohur të zotit Trump në komunitetin afrikano-amerikan. Ai po shqyrtohet mes emrash të tjerë për postin e sekretarit të Strehimit dhe Zhvillimit Urban.

Senatori Tom Cotton nga shteti Arkansa, një veteran i ushtrisë dhe një mbështetës fortë i mbrojtjes kombëtare, është në shqyrtim për postin e sekretarit të Mbrojtjes.

Një tjetër emër që po shqyrtohet për detyrën e lartë në Pentagon është Mike Waltz, ish pjestar i forcave speciale të ushtrisë dhe kolonel i Gardës Kombëtare, që ka shërbyer në Kongres duke përfaqësuar shtetin e Floridës.

Zoti Waltz ka qenë një nga zërat më të fuqishëm në mbrotje të zotit Trump në media.

Ligjvënësi Mark Green nga shteti Tenesi, i cili kryeson Komisionin e Sigurisë Kombëtare në Dhomën e Përfaqësuesve, shihet si një zgjedhje e mundshme për të drejtuar Departamentin e Sigurisë Kombëtare.

Ligjvënësja e Nju Jorkut, Elise Stefanik është përmendur si ambasadore e mundshme në Kombet e Bashkuara.

Udhëheqësit e biznesit

Elon Musk luajti një rol të madh në financimin e fushatës së zotit Trump dhe ka sinjalizuar se është i hapur për të shërbyer në një lloj komisioni që synon ta bëjë qeverinë federale më efikase, por përfshirja e tij në një pozicion zyrtar në kabinet duket e pamundur.

Zoti Musk shërben aktualisht si drejtor ekzekutiv i disa kompanive që kanë kontrata me vlerë miliarda dollarësh me qeverinë federale, përfshirë kompaninë e raketave SpaceX.

Kjo krijon një mundësi të mëdha për konflikt të mundshëm interesi, që do ta vështirësonin konfirmimin e tij në Senat.

John Paulson, një miliarder, që drejton kompani që menaxhojnë fonde investimesh, e që e ka mbështetur zotin Trump që nga fushata e parë e tij për presidentit në vitin 2016, thuhet se po shqyrtohet për postin e Sekretarit të Thesarit.

Në shqyrtim për këtë post është edhe Scott Bessent, një menaxher i kompanive të fondeve të investimeve dhe këshilltar i fushatës së zotit Trump.

Një nga drejtuesit e ekipit të tranzicionit të zotit Trump, Howard Lutnick, drejtor ekzekutiv i firmës së shërbimeve financiare “Cantor Fitzgerald”, është një kandidat i mundshëm për postin që lidhet me politikat ekonomike.

Prej kohësh ka zëra se Jamie Dimon, drejtor ekzekutiv i bankës “JPMorgan Chase”, po shqyrtohet për postin e Sekretarit të Thesarit. Megjithatë njoftimet e fundit kanë sugjeruar se ai nuk është i interesuar për një gjë të tillë.

Faktori RFK Jr.

Robert F. Kennedy Jr., nipi i ish-presidentit John F. Kennedy dhe djali i ish-prokurorit të përgjithshëm, Robert Kennedy, e nisi fushatën si kandidat i pavarur për president, po më pas u tërhoq dhe i dha mbështetjen zotit Trump.

Në këmbim, zoti Trump i ka ofruar atij një rol në formësimin e politikave të shëndetit publik.

Gjatë një telefonatë me mbështetësit e tij në fund të fushatës, zoti Kennedy tha se zoti Trump i kishte “premtuar” kontrollin e Departamentit të Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore – që përfshin Qendrat për Kontrollin e Sëmundjeve, Administratën e Ushqimit dhe Barnave dhe Institutin Kombëtar të Shëndetësisë, ose si Sekretar i Departamentit të Bujqësisë.

Megjithatë ekzistojnë pikëpyetje nëse zoti Kennedy mund t’i mbijetojë konfirmimit në Senat për një pozicion në nivel kabineti. Dikur një aktivist i çështjeve të mjedisit, në dekadat e fundit ai është shndërruar në një skeptik të njohur të vaksinave dhe mbron teorive konspirative, ndaj dhe ligjvënësit mund të ngurrojnë ta vendosin atë në krye të një agjencie që lidhet me shëndetin publik.

Po kështu në listën e gjatë të emrave nën shqyrtim për administratën e re Trump mund të jenë edhe ish-kundërshtarët kryesorë të tij në zgjedhjet paraprake, të kthyer tani në mbështetës, Doug Burgum, ish-guvernatori i Dakotës së Veriut dhe biznesmeni Vivek Ramaswamy.

Emri i Joe Biden nuk ishte në fletëvotime në zgjedhjet e 5 nëntorit, por historia ka të ngjarë ta kujtojë humbjen e madhe të Kamala Harrisit edhe si humbjen e tij.

Pas fitores bindëse të Presidentit të zgjedhur Donald Trump, disa nga mbështetësit e nënpresidentes po shprehin pakënaqësinë e tyre duke thënë se fakti që zoti Biden priti deri në verë për t’u tërhequr nga gara– pavarësisht shqetësimeve të hershme të votuesve për moshën e tij dhe shqetësimeve për inflacionin pas pandemisë, si edhe për gjendjen në kufirin SHBA-Meksikë – vulosi humbjen e Shtëpisë së Bardhë nga partia e tij.

“Përgjegjësia më e madhe për këtë humbje është e Presidentit Biden,” thotë Andrew Yang, i cili kandidoi kundër zotit Biden në vitin 2020 për emërimin e partisë demokrate dhe e mbështeti kandidaturën e pasuksesshme të zonjës Harris.

“Nëse ai do të kishte dhënë dorëheqjen në janar dhe jo në korrik, ne mund të ishim në një situatë shumë të ndryshme.”

Zoti Biden largohet nga posti pasi i nxorri Shtetet e Bashkuara nga pandemia më e keqe prej një shekulli, nxiti mbështetjen ndërkombëtare për Ukrainën pas agresionit të Rusisë dhe miratoi një paketë prej 1 trilionë dollarësh për infrastrukturën në vend që do të ketë ndikim për vite me radhë.

Por pasi kandidoi katër vjet më parë kundër zotit Trump për të “rikthyer shpirtin e vendit”, zoti Biden do t’ia përcjellë postin paraardhësit të tij pas vetëm një mandati. Zoti Trump është zotuar ta reformojë rrënjësisht qeverinë federale dhe të tërhiqet nga shumë nga prioritetet e zotit Biden.

“Ndoshta pas 20 ose 30 vjetësh, historia do ta kujtojë Bidenin për disa nga këto arritje,” thotë Thom Reilly, bashkëdrejtor i Qendrës për një Demokraci të Pavarur dhe të Qëndrueshme në Universitetin Shtetëror të Arizonës.

“Por në një të ardhme afatshkurtër, do të jetë e vështirë që ai t’i shmanget trashëgimisë së të qenit presidenti që mundi Donald Trumpin vetëm për t’i hapur rrugën një administrate tjetër të Donald Trumpit katër vjet më pas.”

Të enjten zoti Biden nuk e përmendi drejtpërdrejt pakënaqësinë e elektoratit ndaj presidencës së tij, por tha se amerikanët do të ndjejnë efektet e nismave legjislative të administratës së tij për vitet në vijim.

“Mos harroni gjithçka që arritëm”, tha zoti Biden në një fjalim të shkurtër në Kopshtin e Trëndafilave të Shtëpisë së Bardhë ku morën pjesë anëtarë të kabinetit dhe ndihmës të lartë, por jo zonja Harris. “Ishte një presidencë historike – jo sepse jam unë president, por falë asaj që kemi bërë. Asaj që keni bërë ju.”

Ai lëshoi një deklaratë menjëherë pasi zonja Harris mbajti fjalimin e saj ku pranoi humbjen të mërkurën, duke e vlerësuar atë për një “fushatë historike” në “rrethana të jashtëzakonshme”.

Sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karine Jean-Pierre nuk iu përgjigj drejtpërdrejt pyetjeve në lidhje me kritikat se zoti Biden priti shumë gjatë për t’u tërhequr.

“Ai besoi se mori vendimin e duhur,” tha zonja Jean-Pierre në konferencën e përditshme për shtyp.

Vetëm rreth 4 ndër 10 votues në zgjedhjet presidenciale të vitit 2024 e miratuan punën e zotit Biden si president, sipas AP VoteCast, një sondazh me më shumë se 120,000 votues në mbarë vendin. Afërsisht 6 ndër 10 nuk e miratuan atë dhe Donald Trump bëri për vete një shumicë të ndjeshme të atyre votuesve që ishin të pakënaqur me zotin Biden.

Disa demokratë me peshë, përfshirë tre këshilltarë të fushatës së zonjës Harris, shprehën zhgënjimin e thellë që zoti Biden nuk pranoi që më herët në ciklin zgjedhor se nuk e përballonte dot sfidën e rikandidimit. Këshilltarët folën në kushte anonimiteti sepse nuk ishin të autorizuar të komentonin publikisht.

81 vjeçari Biden i dha fund fushatës së tij për rizgjedhje në korrik, disa javë pas një paraqitjeje tepër të dobët në një debat përballë zotit Trump, që ngriti pikëpyetje lidhur me mprehtësinë mendore të tij për të qenë një kandidat i besueshëm.

Por sondazhet kishin treguar prej kohësh se shumë amerikanë ishin të shqetësuar për moshën e tij. Rreth 77% e amerikanëve thanë në gusht të vitit 2023 se zoti Biden ishte shumë i moshuar për të qenë efektiv edhe për katër vjet të tjera, sipas një sondazhi nga agjencia e lajmeve Associated Press dhe Qendra për Çështjet Publike NORC (AP-NORC).

Presidenti u tërhoq më 21 korrik pasi u nxit në mënyrë jo edhe aq delikate nga figurat e njohura të Partisë Demokrate, përfshirë ish-presidentin Barack Obama dhe ish-kryetaren e Dhomës së Përfaqësuesve, Nancy Pelosi që të hiqte dorë nga gara për rizgjedhje.

Zoti Biden mbështeti zonjën Harris për kandidaturën. Ligjvënësi nga shteti i Masaçusetsit Seth Moulton, një nga disa ligjvënësit demokratë që i kërkuan publikisht zotit Biden të largohej këtë verë, tha të enjten në CNN se Partia Demokrate “do të kishte qenë në një pozicion shumë më të mirë” nëse zoti Biden do ta kishte lënë garën më herët.

Zoti Yang argumentoi se edhe udhëheqësit e Partisë Demokrate duhet të mbahen përgjegjës që pritën aq gjatë për të larguar zotin Biden. Me pak përjashtime, si ligjvënësi nga Minesota, Dean Phillips, demokratët nuk dolën të flisnin hapur për moshën e zotit Biden.

“Pse nuk u bë një gjë e tillë nga ndonjë udhëheqës demokrat?” tha zoti Yang. “Arsyeja është një mungese guximi dhe pavarësie dhe një karrierizëm i tepruar”.

Fushata vuajti gjithashtu pasojat e zemërimit të votuesve arabo-amerikanë dhe të rinjve për qasjen ndaj luftës së Izraelit në Gaza dhe Liban.

Senatori Bernie Sanders, një aleat i Presidentit Biden dhe Nënpresidentes Harris, tha në një deklaratë se demokratët nuk po u kushtonin rëndësi shqetësimeve të amerikanëve të klasës së mesme.

“A do të nxjerrin ndonjë mësim real nga kjo fushatë katastrofike ata që mbështesin interesat e të pasurve dhe konsulentët e paguar mirë që kontrollojnë Partinë Demokrate?” tha ligjvënësi i pavarur nga Vermonti.

Zonja Harris arriti të ngjallte entuziazëm shumë më të madh sesa zoti Biden në bazën e partisë. Por ajo nuk arriti të shprehte qartë se si do të ndryshonte administrata e saj nga ajo e zotit Biden.

Në një emision televiziv në shtator, Nënpresidentja Harris nuk mund të përmendte ndonjë shembull se si do të merrte një vendim të ndryshëm nga zoti Biden.

“Nuk më vjen ndonjë gjë ndër mend,” tha zonja Harris, duke i dhënë fushatës së zotit Trump material për reklama që u transmetuan deri ditën e zgjedhjeve.

Këshilltarët e zonjës Harris thanë se fushata e shkurtër e bëri edhe më të vështirë për nënpresidenten që të distanconte veten nga presidenti. Nëse zoti Biden do të ishte tërhequr në fillim të vitit, thanë ata, kjo do t’u kishte dhënë demokratëve kohë të mjaftueshme për të mbajtur zgjedhje brenda partisë. Një garë brenda partisë do ta kishte detyruar zonjën Harris ose një kandidat tjetër të mundshëm që t’i theksonin më shumë dallimet me zotin Biden.

Këshilltarët demokratë e pranojnë se pakënaqësia e thellë në lidhje me kostot në rritje si pasojë e pandemisë dhe shqetësimet e gjera në lidhje me sistemin e imigracionit të SHBA-së, ishin të rëndësishme për votuesit në shtetet kyçe.

Megjithatë, ata thanë se zoti Biden i kishte vënë demokratët në një pozitë të vështirë.

David Plouffe, një këshilltar i lartë i zonjës Harris, tha se ekipi i fushatës “u përpoqën me mish me shpirt për vendin e tyre”.

“Ne u ngritëm nga një pikë shumë e ulët, por mesa duket jo mjaftueshëm,” tha ai. “Një humbje e dhimbshme”.

Ky postim u fshi më vonë.

Disa përkrahës të zonjës Harris thonë se do të kishin dashur që ajo të kishte pasur më shumë kohë për të bërë për vete votuesit amerikanë.

Përveç Shtëpisë së Bardhë, republikanët do të kontrollojnë edhe Senatin. Kontrolli për Dhomën e Përfaqësuesve nuk është përcaktuar.

Matt Bennett, nënkryetar ekzekutiv i grupit “Rruga e Tretë”, një aleat i demokratëve, tha se është momenti më i vështirë i partisë që ai ka parë.

“Harris u vu në një pozitë shumë të vështirë, pjesërisht për shkak të zotit Biden dhe pjesërisht për arsye të tjera”, thotë zoti Bennett, i cili ishte këshilltar i Nënpresidentit Al Gore gjatë administratës së (Presidentit) Klinton.

“A do të ishin në një pozitë më të mirë demokratët nëse Biden do të ishte tërhequr më herët? Nuk e di nëse mund ta themi me siguri, por kjo është një pyetje e vlefshme.”