CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire – Këshilli Evropian për Kërkime Bërthamore) me qendër në Gjenevë, Centre Hospitalier Universitaire Vaudois (CHUV) dhe THERYQ (grupi ALCEN) kanë nënshkruar një marrëveshje për zhvillimin e një pajisjeje revolucionare radioterapie FLASH që do të përdorë elektrone me energji shumë të lartë (VHEE) për të trajtuar kanceret që janë rezistente ndaj trajtimeve konvencionale, me efekte anësore shumë të reduktuara. Pajisja është e para e këtij lloji. Bazuar në teknologjinë CERN, ai do të instalohet në CHUV kur të jetë gati.
Ky bashkëpunim është një shembull tjetër se si kërkimi themelor i kryer në CERN promovon zhvillimin e teknologjive të reja që transformojnë shoqërinë, veçanërisht përmes bashkëpunimit me partnerët kryesorë.
Pika e sotme paraqet një hap të rëndësishëm përpara. Marrëveshja trepalëshe mbulon zhvillimin, planifikimin, pajtueshmërinë rregullatore dhe ndërtimin e pajisjes së parë në botë të radioterapisë, e aftë për të trajtuar tumore të mëdha, të thella, duke përdorur teknikën FLASH. Pajisja do të përfshijë një përshpejtues kompakt linear të bazuar në teknologjinë CERN dhe do të prodhohet nga THERYQ, e cila është pjesë e divizionit të kujdesit shëndetësor të ALCEN.
Pajisja do të përdorë rreze elektronike me energji shumë të lartë prej 100 deri në 200 MeV, duke lejuar që të gjitha llojet e kancerit deri në një thellësi prej 20 cm të trajtohen duke përdorur teknikën FLASH. Kompaktësia e tij e lejon atë të përdoret në një mjedis spitalor. Përveç përfitimeve shëndetësore për pacientët, ai gjithashtu ka potencial për të ulur koston e trajtimit. Ai pritet të jetë funksional brenda dy viteve, me provat e para klinike të planifikuara për vitin 2025.
Terapia me rrezatim është një nga format kryesore të trajtimit të kancerit, së bashku me kimioterapinë, kirurgjinë dhe imunoterapinë. Aktualisht, një e treta e kancereve janë rezistente ndaj terapisë konvencionale me rrezatim. Pikërisht në këtë kontekst shefi i departamentit të onkologjisë së rrezatimit në CHUV, Profesor Jean Bourhis dhe ekipi i tij filluan metodën e radioterapisë FLASH, e cila ka dhënë rezultate mbresëlënëse në studimet paraklinike të kafshëve. THERYQ, një spinoff i PMB-ALCEN, ka mbështetur zhvillimin e terapisë FLASH që nga fillimi në 2013, veçanërisht përmes një partneriteti të gjatë me CHUV.
Teknologjia VHEE FLASH ka disa avantazhe përveç se është në gjendje të arrijë tumoret e thella. Elektronet me energji të lartë mund të fokusohen dhe orientohen në një mënyrë që është pothuajse e pamundur me rrezet X, dhe pajisjet e radioterapisë të bazuara në teknologjinë e përshpejtuesit të elektroneve të CERN-it do të jenë dukshëm më kompakte dhe më pak të kushtueshme se pajisjet aktuale të terapisë me bazë proton. CERN i është përgjigjur sfidës së prodhimit të një doze të lartë elektronesh me energji shumë të lartë në më pak se 100 milisekonda, siç kërkohet për radioterapi FLASH, duke projektuar një përshpejtues unik të bazuar në teknologjinë CLIC (Compact Linear Collider).
“Në CERN, pjesë e misionit tonë është transferimi i njohurive dhe ne punojmë në mënyrë aktive për të gjetur aplikacione për zbulimet tona jashtë fushës së fizikës së grimcave për të mirën e shoqërisë në përgjithësi. Ky bashkëpunim demonstron se si teknologjitë dhe ekspertiza e CERN-it, e kombinuar me partneritete të forta me ekspertë në fusha të tjera, mund të kenë një ndikim të vërtetë, “thotë Mike Lamont, Drejtor i CERN për Përshpejtuesit dhe Teknologjinë.
Rreth CERN-it
CERN, Organizata Evropiane për Kërkime Bërthamore, është një nga laboratorët kryesorë në botë për fizikën e grimcave. Organizata ndodhet në kufirin franko-zviceran, me selinë e saj në Gjenevë. Shtetet Anëtare të saj janë: Austria, Belgjika, Bullgaria, Republika Çeke, Danimarka, Finlanda, Franca, Gjermania, Greqia, Hungaria, Izraeli, Italia, Holanda, Norvegjia, Polonia, Portugalia, Rumania, Serbia, Sllovakia, Spanja, Suedia, Zvicra dhe Mbretëria e Bashkuar. Qiproja, Estonia dhe Sllovenia janë shtete anëtare të asociuara në fazën paraprake të anëtarësimit. Kroacia, India, Letonia, Lituania, Pakistani, Turqia dhe Ukraina janë shtete anëtare të asociuara. Japonia dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës aktualisht kanë statusin e vëzhguesit, ashtu si Bashkimi Evropian dhe UNESCO. Statusi i vëzhguesit të Federatës Ruse dhe të JINR-së është pezulluar në përputhje me Rezolutat e Këshillit të CERN-it të 8 marsit 2022 dhe 25 marsit 2022, respektivisht./Përgatitën Elida Buçpapaj dhe Skënder Buçpapaj
Komentet