Papa Françesku intensifikoi kritikat e tij ndaj fushatës ushtarake të Izraelit në Gazë, duke e quajtur situatën humanitare në enklavën palestineze si “shumë serioze dhe të turpshme”.

Në adresimin vjetor para diplomatëve, që në emër të Papës e mbajti një nga këshilltarët, Françesku duket se iu referohej vdekjeve të shkaktuara nga i ftohti në Gazë, territor ku pothuajse nuk ka fare energji elektrike.

“Ne nuk mund të pranojmë në asnjë mënyrë bombardimin e civilëve”, u tha në fjalimin e Papës, që u lexua nga këshilltari i tij.

“Ne nuk mund të pranojmë që fëmijët të ngrijnë për vdekje sepse spitalet janë shkatërruar apo se është sulmuar rrjeti energjetik i vendit”.

Papa pritej që personalisht të mbante fjalimin, por i kërkoi një këshilltari të tij që ta bënte në emër të tij, pasi Ati i Shenjtë është duke u rikuperuar nga një ftohje.

Fjalimi ishte pjesë e adresimit para emisarëve të akredituar në Vatikan nga afër 184 shtete. Ambasadori izraelit në Selinë e Shenjtë ishte i pranishëm në këtë ngjarje.

Françesku zakonisht është i kujdesshëm që të mos mbajë anë në konflikte. Por, së fundi ai ka qenë më i zëshëm për fushatën ushtarake të Izraelit në Gazë dhe ka sugjeruar që komuniteti global duhet të hetojë nëse ofensiva përbën gjenocid ndaj popullit palestinez.

Në dhjetor, një ministër izraelit publikisht e kishte kundërshtuar këtë sugjerim të Atit të Shenjtë.

Lufta në Gazë nisi më 7 tetor 2023, pasi Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – sulmoi jugun e Izraelit duke vrarë afër 1.200 persona dhe duke rrëmbyer afër 250 të tjerë.

Fushata hakmarrëse ushtarake e Izraelit në Gazë ka lënë të vrarë më shumë se 46.000 palestinezë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në këtë territor. Kjo ministri ka thënë se mbi gjysma e viktimave ishin gra dhe fëmijë. Izraeli pretendon se ka vrarë më shumë se 17.000 militantë, por nuk ka dhënë prova për këtë pretendim.

Izraeli ka shkatërruar pjesë të mëdha të territorit dhe lufta ka detyruar afër 90 për qind të popullsisë, prej 2.3 milionë banorësh, që të zhvendosen, shpesh disa herë. REL

Më shumë se një dekadë pas aneksimit të paligjshëm nga Rusia të Gadishullit të Krimesë të Detit të Zi të Ukrainës, shumë seanca gjyqësore zhvillohen pa praninë e publikut, mediave ose avokatëve të pavarur. Në mesin e të dënuarve për kundërshtimin e tyre ndaj shtetit rus, në Krime vitin e kaluar ishin ukrainas të kapur në rajone të tjera të vendit të pushtuara nga Rusia.

Pas një dekade nën pushtimin e Rusisë, Gadishulli ukrainas i Krimesë është një vend më pak i lirë, specifikisht për ata që guxuan ta kundërshtojnë Kremlinin.

Por, nuk janë vetëm rastet e vendasve të Krimesë që gjykatësit e kontrolluar nga Moska po i marrin në pyetje këto ditë.

Prej kur Rusia filloi pushtimin e saj të paprovokuar në shkallë të plotë në Ukrainë në shkurtin e vitit 2022 objektet penale të Krimesë u kthyen në shtëpi për shumë ukrainas politikisht aktivë të rrëmbyer nga pjesë të tjera të vendit, që ranë nën pushtimin rus.

Radio Evropa e Lirë vëzhgoi disa prej gjyqeve më të rëndësishme që u zhvilluan në gadishullin e Detit të Zi në vitin 2024.

Banori i Krimesë dënohet pasi kundërshtoi simbolin “Z”

Në gushtin e vitit 2023 banori i Krimesë, Dilaver Salimov, shfaqi zemërimin e tij kur pa një shoqërues të veshur me një kapele bejsbolli me simbolin “Z”, i cili promovonte dhe justifikonte agresionin ushtarak rus në një pikë derivatesh në qytetin e vogël të Stariji Krim.

Salimov kërkoi që shoqëruesi ta heqë kapelën dhe dyshohet se kërcënoi se “do ta paguajë dikë që t’i vë flakën shoqëruesit”.

Pamjet e incidentit u postuan në një kanal të Telegramit, që supozohej se kishte lidhje me Shërbimin Federal të Sigurisë të Rusisë dhe raportet për ndalimin e Salimovit u ndoqën me shpejtësi.

Fillimisht, Salimov u gjobit për “diskreditim të ushtrisë ruse”.

Akuzat për kërcënim me vdekje kundër Salimovit u ngritën vetëm pasi ai refuzoi të kërkonte falje nëpërmjet videos përderisa ishte në paraburgim, sipas Grupit të Krimesë për të Drejtat e Njeriut.

Gjyqi kundër tij filloi në shkurtin e këtij viti dhe ishte i mbyllur për shtypin.

Avokatët e Salimovit kritikuan një analizë gjuhësore, e cila thanë se përmban disa gabime drejtshkrimore, në pikësim dhe logjikë bazike.

Gjykatësi Georgy Tsertsvadze i injoroi këto ankesa, duke e dënuar të akuzuarin me një vit në një koloni penale (formë e ndëshkimit të të akuzuarve me qëndrim larg pjesës tjetër të popullsisë për një kohë).

Salimovi është një tatar krimeas, pjesë e një grupi turqfolësish, kryesisht grup mysliman që është vendës i Krimesë.

Në një raport për të shënuar 10-vjetorin e pushtimit rus të gadishullit vitin e kaluar, mbikëqyrësi i respektimit të të drejtave, Amnesty International, e akuzoi Rusinë për “përpjekje për ta ndryshuar përbërjen etnike të Krimesë duke i shtypur identitetet joruse në gadishull”.

Moska e ka bërë këtë duke “kufizuar edukimin në gjuhët ukrainase dhe tatare të Krimesë duke i goditur pakicat fetare, duke mbytur median dhe kulturën, po ashtu duke minuar përfaqësimin institucional dhe duke abuzuar me sistemin e drejtësisë kriminale”, tha organizata, përderisa po citonte të dhënat se ”Rusia ka transferuar popullatën e saj brenda Krimesë në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar”.

Gadishulli për të burgosurit

Sipas grupit qytetar të fokusuar në Krime, Irade, kërcënimet me dhunë ndaj banorëve të Krimesë që dihet se e mbështesin Ukrainën, kanë qenë të zakonshme përgjatë pushtimit.

Ndjekja formale, si në rastin e Salimovit, është e rrallë.

Por, prej fillimit të pushtimit të paprovokuar me shkallë të plotë të Rusisë në vitin 2022 ka pasur disa raste të profilit të lartë të banorëve të rajoneve të tjera të okupuara të Ukrainës që janë transferuar me forcë në gadishull për t’u përballur me drejtësinë arbitrare.

Aktivisti dhe shkrimtari ukrainas, Serhiy Tsihypa, ishte rrëmbyer nga forcat ruse nga vendlindja e tij në Nova Kakhovka të rajonit Herson të Ukrainës në mars të vitit 2022, pasi qyteti ra nën kontrollin rus.

Ai ishte vullnetar dhe u dërgonte ushqim e ilaçe të moshuarve në territoret e pushtuara atëherë.

Tsihypa u mbajt për nëntë muaj pa akuza, pa këshilla ligjore dhe pa kontakte me familjen e tij, përpara se ta detyronin të rrëfehej dhe ta akuzonin për spiunazh.

Në tetor të vitit 2023, ”Gjykata e Lartë e Republikës së Krimesë” e emëruar nga Rusia, i shqiptoi Tsihypas dënimin prej 13 vjetësh burgim për akuzat që e ngarkonin.

Në shkurt të vitit 2024, ky vendim u fuqizua.

Tsihypa tani është duke vuajtur dënimin larg prej Nova Kakhovas dhe Krimesë, në një koloni penale të sigurisë maksimale në rajonin Ryazan të Rusisë.

Oleksandr Tarasov, një tjetër aktivist ukrainas ishte në paraburgim me Tsihypan në Simferopol të Krimesë.

Tarasov, i cili u lirua në vitin 2023 dhe u lejua të bashkohet me familjen e tij në Gjermani tha se Tsihypa pësoi tortura dhe keqtrajtime brutale për shkak të shërbimit në ushtrinë dhe shërbimin sekret të Ukrainës në të kaluarën.

Më pak detaje dihen për gjyqin e Iryna Horobtsovas, një specialiste e IT-së dhe mbrojtëse e të drejtave të njeriut, e cila publikisht kundërshtoi pushtimin rus të qytetit të Hersonit dhe u zhduk në maj të vitit 2022.

Pasi e mohuan fillimisht çdo përfshirje në zhdukjen e saj, autoritetet ruse konfirmuan në gusht të vitit 2024 se Horobtsova ishte dënuar me 10 vjet e gjysmë burgim për spiunazh.

Prokurorët thanë se Horobtsova “mblidhte dhe përcillte informacione (tek inteligjenca ukrainase) në lidhje me vendndodhjet, oraret, rrugët dhe lëvizjet” e njësive ushtarake ruse në rajonin e saj të prejardhjes. Ata pretenduan se kjo kishte ndodhur “nga shkurti i vitit 2022 deri në mars të vitit 2023”, por grupet ukrainase dhe ndërkombëtare për mbrojtjen e të drejtave, ngritën shqetësimin për rrëmbimin dhe transferimin e Horobtsovas në Krime gjatë kësaj periudhe.

Dmytro Shaynoga, një banor nga rajoni Zaporizhja i Ukrainës, i cili pjesërisht u pushtua nga forcat ruse, u zhduk në tetor të vitit 2022 dhe më vonë u gjet në një paraburgim të Krimesë nga grupi i fshehtë për të drejtat e njeriut Tribunali.Episodi i Krimesë.

Në tetor të vitit 2024, Zyra e prokurorit të përgjithshëm të Rusisë njoftoi se ai ishte dënuar me 12 vjet burgim, pasi u akuzua për sigurimin e vendndodhjeve për operacione, që përdoreshin nga inteligjenca ukrainase. Është e paqartë se si u deklarua ai dhe nëse kishte qasje ose jo te një avokat. Vendimi iu atribuua një gjykate në Zaporizhja.

Hakmarrja për incidentin e Nordit

Incidenti tërhoqi vëmendjen e madhe te propaganda ruse.

Në maj të vitit 2022 dy roje kufitare ukrainase të përfshira në atë operacion, Ivan Tereshchenko dhe Vasyl Dmytriuk ishin kapur nga forcat ruse përgjatë rrethimit të Azovstalit nga Moska në Mariupol.

Të akuzuar për grabitjen e anijes dhe rrëmbimin e ekuipazhit të saj, të dy burrat u deklaruan të pafajshëm përgjatë procesit gjyqësor që u zhvillua kundër tyre në Simferopol, duke argumentuar se kishin vepruar sipas urdhrave zyrtarë për mbrojtje të kufijve të Ukrainës.

Me gjithë mospërputhjet në çështjen e Prokurorisë dhe refuzimin e gjyqtarit për t’i pranuar provat e ofruara nga mbrojtja, të dy u dënuan me 17 vjet burgim. Mediat ruse raportuan në qershor të vitit 2024 se dënimet kishin mbetur në fuqi edhe pas apelimit të rastit në nëntor.

Në mars të vitit 2018, autoritetet ukrainase e ndaluan një anije peshkimi e quajtur Nord në detin e Azovit për shkelje të ligjit ukrainas duke u nisur ilegalisht nga porti i pushtuar krimean i Kerchit.

Përgatiti: Flaka Zogu

Këtë vit mbushen 80 vjet nga përfundimi i Luftës së Dytë Botërore. Rimëkëmbja e botës nga kjo luftë, që përfundoi në vitin 1945 dhe ndryshoi botën, ishte një rrugë e gjatë dhe e vështirë. Në vazhdim i hedhim një vështrim ngjarjeve kryesore që quan në përfundimin e saj.

Tetëdhjetë vjet më parë bota ishte përfshirë nga konflikti, por në fillim të vitit 1945 Luftës së Dytë Botërore po i afrohej fundi.

Më 27 janar të vitit 1945 këmbësoria sovjetike hyri në kampin e përqendrimit në Aushvic.

Trupat e divizionit 322 të këmbësorisë sovjetike prenë telat me gjemba përreth dhe u futën brenda, duke u bërë forcat e para të huaja që panë tmerrin e kampit të vdekjes në Poloninë jugore.

Brenda kampit ndodheshin rreth 7000 të burgosur të gjallë.

Në Aushvic, nazistët vranë 1.5 milionë njerëz, shumë prej tyre hebrenj që vdiqën në dhomat e gazit, ose nga uria dhe sëmundjet.

Në total, rreth 6 milionë hebrenj u vranë nga nazistët gjatë Luftës së Dytë Botërore. Në kampet e vdekjes u dërguan edhe polakë, romë dhe robër lufte nga rajone të ndryshme sovjetike.

Më 11 shkurt 1945, Presidenti amerikan Roosevelt, kryeministri britanik Winston Churchill dhe udhëheqësi sovjetik Josef Stalin nënshkruan Marrëveshjen e Jaltës, në të cilën Stalini ra dakord t’i shpallte luftë Japonisë pas kapitullimit të Gjermanisë naziste.

Vetëm dy muaj më vonë, më 12 prill të atij viti Presidenti Franklin Roosevelt vdiq nga një hemorragji cerebrale në Warm Springs të Xhorxhias, në moshën 63-vjeçare. Ai u pasua nga Nënpresidenti Harry S. Truman.

Ndërkohë një nga betejat më të përgjakshme të Luftës së Dytë Botërore po zhvillohej rreth ishullit Iwo Jima në Oqeanin Paqësor.

Pas më shumë se një muaji luftimesh të ashpra midis forcave japoneze dhe amerikane, flamuri i Shteteve të Bashkuara u ngrit në majën e malit Suribachi, më 23 shkurt 1945.

Beteja e vitit 1945 në Iwo Jima ishte një pikë kthese në luftën e Paqësorit. Gjatë luftimeve intensive 36 ditore, humbën jetën 6,821 amerikanë dhe 21,570 japonezë.

Ishulli i vogël i Iwo Jima-s ishte një pikë strategjike, rreth 1,200 kilometra në jug të Tokios dhe Shtetet e Bashkuara donin që ai të përdorej për të mbështestur bombarduesit me rreze të gjatë veprimi B-29 dhe një operacion të mundshëm të pushtimit të Japonisë.

Në Gjermani, tre valë të njëpasnjëshme të bombarduesve britanikë dhe amerikanë më 13-14 shkurt të vitit 1945, shkatërruan qendrën e qytetit të Dresdenit.

Numri total i njerëzve të vrarë nga bombardimet në Dresden ka qenë prej kohësh i paqartë. Në vitin 2008, një komision i krijuar nga zyrtarë shtetërorë zbuloi se bombardimet shkaktuan vrasjen e jo më shumë se 25,000 njerëzve, shumë më pak se vlerësimet e mëparshme të studiuesve që arrinin deri në 135,000.

Në Itali, diktatori Benito Mussolini, i cili e futi vendin në Luftën e Dytë Botërore në anën e Gjermanisë naziste dhe Japonisë, u rrëzua nga pushteti në Romë në korrik të vitit 1943 pasi forcat aleate zbarkuan në Sicili. Në shtator të vitit 1943, Italia iu dorëzua pa kushte aleatëve.

Gjermanët e ndihmuan Musolinin të arratisej nga burgu dhe e vendosën atë në një regjim kukull në veri. Partizanët italianë e kapën Musolinin dhe dashnoren e tij, Clara Petacci, më 27 prill 1945, i qëlluan dhe varën trupat e tyre me kokë poshtë në një pikë të furnizimit me karburant pranë Milanos.

Më 24 prill 1945, Bashkimi Sovjetik njoftoi rënien e Berlinit dhe aleatët njoftuan dorëzimin e trupave naziste në Itali.

Më 8 maj 1945, Presidenti Truman iu drejtua popullit amerikan, duke deklaruar se “forcat e Gjermanisë janë dorëzuar tek Kombet e Bashkuara. Flamujt e lirisë po valëvisin në të gjithë Evropën”.

Fitorja më në fund ishte bërë realitet. Por sulmet më shkatërruese nuk kishin ndodhur ende.

Japonia nuk ishte e gatshme të dorëzohej dhe Shtetet e Bashkuara vendosën të hidhnin bombën atomike në Hiroshima dhe Nagasaki në fillim të gushtit.

Sulmi në Hiroshima më 6 gusht 1945 shkaktoi vrasjen e 140,000 njerëzve. Një bombë tjetër atomike u hodh tre ditë më vonë në Nagasaki, duke vrarë 70,000 njerëz të tjerë. Pas këtyre sulmeve Japonia u dorëzua, duke shënuar përfundimin e Luftës së Dytë Botërore.

Diktatori i Gjermanisë naziste, Adolf Hitler bëri vetëvrasje më 29 prill, gjatë ditëve të fundit të Luftës së Dytë Botërore në Evropë.

Hitleri dhe bashkëshortja e tij Eva Braun vranë veten, ndërsa trupat sovjetike po i afroheshin bunkerit të tij në Berlin.

Udhëheqës të tjerë të luftës u përballën me gjyqe për krime kundër njerëzimit.

Në vitin 1948, ish-kryeministri i Japonisë Hideki Tojo dhe udhëheqës të tjerë japonezë të Luftës së Dytë Botërore u dënuan me vdekje nga një gjykatë për krimet e luftës.

Në Evropë, filluan gjyqet e Nurembergut ndaj udhëheqësve nazistë.

Gjyqet, të cilat u zhvilluan nga viti 1945 deri në vitin 1949, shënuan një moment vendimtar në të drejtën ndërkombëtare. Ato hodhën dritë mbi shtrirjen e mizorive naziste gjatë Holokaustit dhe krijuan precedent të ri ndërkombëtar në gjykimin e krimeve të luftës.

Gjatë gjyqit të parë dhe më të famshëm, të mbajtur mes nëntorit 1945 dhe tetorit 1946, një panel ndërkombëtar gjyqtarësh shpalli fajtorë 18 udhëheqës të lartë nazistë për të paktën një akuzë dhe dënoi 12 prej tyre me vdekje.

Karta e Kombeve të Bashkuara u nënshkrua më 26 qershor të vitit 1945, në San Francisko. Ajo hyri në fuqi më 24 tetor të vitit 1945.

Organizata e Kombeve të Bashkuara u themelua pas vrasjeve masive në Luftën e Dytë Botërore dhe statuti i saj bën thirrje për shpëtimin e “brezave të ardhshëm nga pasojat vdekjeprurëse të luftës”.

Drejtuesja politike për Diasporën në PD, Jozefina Topalli u ka bërë thirrje shqiptarëve që jetojnë e punojnë jashtë vendit, të regjistrohen për zgjedhjet parlamentare të 11 majit.

Përmes një postimi në rrjetet sociale, Topalli ka bërë të ditur tre hapat që sipas saj, u duhen qytetarëve shqiptarë në diasporë të regjistrohen për zgjedhjet.

Sipas Topallit, zgjedhësi, që banon nga jashtë territort të Shqipërisë ka të drejtë për t’u regjistruar nga data 11 Janar.

Statusi

Zgjedhësi, qe banon nga jashte territor te Shqiperise ka te drejte per t’u rregjistruar nga data 11 Janar.

Rregjistrimi behet ne platformen e KQZ.

Per kete ai ngarkon në platformë:

(a) numrin e tij personal të identifikimit, datëlindjen dhe vendlindjen e tij;

(b) një pamje të fytyrës së tij nëpërmjet sistemit të verifikimit të pranisë së gjalli të personit

(c) një numër telefoni mobile dhe/ose nje adresë email

PD ka bërë publike regjistrimin on-line për diasporën në faqen e saj zyrtare, ‘Diaspora zgjedh Atdheun‘.