VOAL

VLERAT KULTURORE SHQIPTARE NË TEHUN E ISH SIGURIMIT TË SHTETIT – Nga EUGJEN MERLIKA

July 18, 2020

“Nuk është gënjeshtra që kalon nëpër mënd që të shkakton dhimbje, por ajo që hyn e lëshon rrënjë”

Frencis BACON (1560 – 1626), filozof, shkrimtar e burrë shteti anglez

Në këto ditë të trazuara të jetës shqiptare, kur dy vëndet shqipfolëse gjënden në një udhëkryq, përsa I përket s’ardhmes së kombit, I cili është para belegësh vendimtarë për ecurinë e tij, kur bëhet e domosdoshme bashkësia e shllimeve në projektimin e strategjisë kombëtare, studjuesi Auron Tare hodhi papritmas një shashkë në opininin publik, kryesisht kulturor në një portal të Shteteve të Bashkuara. Në synimin e tij ajo duhej t’ishte një “bombë” që duhej të trondiste opinionin panshqiptar, mbasi, si pasojë e “hulumtimeve” të gjata në mjediset e arkivave shqiptare dhe amerikane, do të duhej të rrëzonte “mitet e rreme”, të cilët, simbas autorit, kishin dhjetëvjeçarë që qëndronin në lartësitë e letrave shqipe me të padrejtë, sepse veprimtaria e tyre në dobi të kulturës shqiptare errësohej nga motivi moral, mbasi në disa shkresurina të ish oficerëve të Sigurimit përmëndeshin emrat e Ernest Koliqit e të Martin Camajt.

I gjithë operacioni, i projektuar në kulisa të caktuara e i sendërtuar nga Tareja, nuk është gjë tjetër veçse një rikthim në metodat më të errëta e më të fëlliqura të një mendimi politik, të përcaktuar nga kasta e kuadrove të ish Sigurimit të shtetit e ka për qëllim të vazhdojë të hedhë vrerin e nepërkës mbi Shqipërinë kundër komuniste, t’asaj që u përpoq me të gjitha mënyrat të shmangëte fatkeqësinë e saj më të madhe historike e mbi dy nga figurat më të spikatura të jetës kulturore të saj, Martin Camajt dhe Ernest Koliqit.

“Dritëhije në histori” (Martin Camaj & Ernest Koliqi të pazbuluar) është titulli i studimit që autori përdor për të paraqitur një sërë dokumentash të ish Sigurimit e të CIA-s, në të cilët përmënden emrat e dy personaliteteve shtatlartë të letërsisë shqiptare, të rritur e të formuar kulturalisht e moralisht në kryeqendrën veriore të Shqipërisë. Jo rastësisht po përdor foljen “përmënden”, sepse në gjithë ato materiale arkivash që janë renditur në “studimin” e Tares, nuk gjëndet asnjë fakt i vërtetuar bashkëpunimi me shërbimet e fshehta të Shqipërisë apo të Vendeve të tjera. Gjindemi përballë një përpjekjeje për mashtrim të neveritshëm të atyre që nuk e njohin sa duhet të shkuarën tonë historike, nga ana e atyre që vazhdojnë t’i besojnë verbërisht “Miteve të vërteta”, një urdie xhelatësh të diktaturës që kanë mbi ndërgjegjen e tyre mijëra e dhjetra mijëra jetë të kositura shqiptarësh të pafajshëm, jetë të gjymtuara e të kaluara nëpër kampet e çfarosjes, të internimeve të përjetëshme e të punëve të detyruara që, simbas ndonjë historiani apo studjuesi ishin “kampe pushimi” ku vdisnin çdo ditë njerëz të uritur e ku gratë e burrat ishin kthyer në kafshë ngarkese, të paracaktuar për të transportuar metro kubë drush mbi shpinë, sepse kështu kishte lëçitur në arkivat e CIA-s ndonjë historian apo koleg mendimesh i z. Tare…..

Filozofia mjerane e atij synimi mashtrues e poshtërues kundrejt vlerave të vërteta të kombit shqiptar, nuk është diçka e re. Është një praktikë e vjetëruar e regjimit, por tingëllon paradoksale të ushtrohet edhe sot, mbas tridhjetë vitesh të dështimit të plotë të tij në të gjithë drejtimet. Sot, e shitur si “liri fjale e studimi”, ringjallet në të gjithë shëmtimin e tij patologjik, duke vërtetuar më së miri thënien e një burri shteti e shkrimtari anglez, Chesterfield (1694 – 1773), kur shprehej: “Thënia e gënjeshtrave është arti i vetëm i aftësisë së ulët, është streha e vetme e poshtërsisë.”

Studimi i Tares mund të quhet një kryevepër në dëshirën për t’i a arritur synimit për të përbaltur jo vetëm Ernest Koliqin e Martin Camajn, për t’i “zbritur” ata nga Panteoni ku Shqipëria i kishte vendosur, por edhe për të marrë përsipër rolin e kritizerit të “pagabueshëm” të ministrive shqiptare e kosovare të kulturës, që paskëshin kryer një “krim kulturor” në një veprimtari të përbashkët që kishte si qëllim “promovimin e lartësimin” e figurave të tyre. Kjo kryevepër donkishoteske nuk gjen tek puna e lëvruesit të “shquar” të arkivave mjetet e duhura për të bindur qoftë edhe fëmijët e fillores në synimin e tij, duke u kthyer kështu në një operacion të dështuar të një studjuesi të dështuar.

Më poshtë do të shqyrtojmë më hollësisht se cili është ky operacion, cilat janë bazat dokumentare e logjike të shtjellimit të përftimeve që autori ka dashur t’i paraqesë si të pagabueshme, duke shpërdoruar fjalën “dokument” e duke fuqizuar shpërdorimin me termin CIA. Përimtimi i z. Tare fillon me një fakt të vërtetë, me të vetmin të tillë në të gjithë punimin e tij:

“Sipas burimeve të dosjes së tij shqiptare, Camaj dyshohet për lidhje me një bandë t’arratisurish projugosllavë. Për këtë arsye arrestohet në mënyrë të fshehtë më 5 – 5 – 1948 dhe sillet në Shkodër. Më 10 – 5 – 1948 merret në pyetje në zyrën e Sigurimit të shtetit nga kapterri II, Fadil Kapisyzi.

Dosja e deklasifikuar e Camajt ka ndër dokumenta të tjera edhe një deklaratë prej disa faqesh, mbi përfshirjen e tij në ndihmesën për t’arratisurit antikomunistë, por në rrëfimin e tij për oficerët e Sigurimit të bie në sy se Camaj ka dëshmuar gjithshtu kundër disa prej mësuesve të tij fretër jezuitë në veçanti Pader Fausti dhe Pader Daniel Dejani, Pader Roza. Duhet thënë se Fausti e Dejani ishin dënuar me pushkatim në gjyqin e famshëm kundër klerit katolik.

Megjithëse Camaj tregoi mbi përfshirjen e tij në një rrjet t’arratisurish politikë që kishin lidhje me Jugosllavinë, ai doli nga zyrat e Sigurimit të Shkodrës më 10 – 5 – 1948, pasi pranoi të rekrutohej si informator me pseudonimin “Bregu i kuq””.

Ky është episodi nga nis rrëfimi i autorit dhe rrugëtimi i tij nëpër botën e fantazmave të dosjeve të ish Sigurimit të shtetit. Një studjues i paanshëm do të duhej të ndalej në ligjëshmërinë e veprimit të cilin ai e merr në shqyrtim. E n’atë rast do t’i duhej të kthehej me mendim mbrapa në kohë, në majin e vitit 1948. Ishte viti i katërt i pushtetit komunist në Shqipërinë e Veriut. Kanë qënë katër vite të trazuara jo vetëm për Shtetin shqiptar në tërnimin ndërmjet varësisë së Beogradit e Moskës, por edhe për Malsitë shqiptare të Dukagjinit nga vinte mësuesi djalosh Martin Camaj, që kishte studjuar në liceun e jezuitëve në Shkodër. Dukagjini, si të gjitha Malësitë e Veriut, u vunë para një prove tepër të vështirë, n’atë të bashkëjetesës me regjimin që kishte ardhur në krye të Shqipërisë, në sajë të nënështrimit të plotë kundrejt jugosllavëve në vitet e para e të sovjetikëve më vonë, të dy palët armiqtë tradicionalë të malsorëve shqiptarë. Ato qëndruan edhe me armë në dorë vite me rradhë nëpër shpellat e maleve të tyre, duke ëndërruar Shqipërinë e lirë. Qëndruan duke shkruajtur një faqe vetmitore në gjithë Lindjen komuniste, atë të qëndresës kundër një bote që vinte të përdhoste zakonet e doket e tyre qindravjeçare e së cilës ata nuk donin t’i nënështroheshin. Kjo ishte vazhdimësi e historisë së tyre, por këtë rradhë ishte më e ndërlikuar, sepse u duhej të luftonin jo kundër turkut, sërbit apo malazezit, por kundër vëllait të gjuhës e të gjakut. Qëndruan nën drejtimin e princërve të Mirditës, Mark e Llesh Gjomarkaj, të Pashuk Bibës e të Ndoc Mirakajt, të Muharrem Bajraktarit e dhjetra e qindra herojve të vërtetë të kësaj toke, të cilëve Shqipëria fisnike u ka borxh nderimin në kujtesën e saj historike.

N’atë kataklizëm, që u krye në trojet e tyre, malsorët shqiptarë u munduan të shpëtojnë çfarë mund të shpëtohej nga brumi mijëvjeçar me të cilin ishin gatuar, nderi dhe besa, shartet e trashëguara të karakterit. Por n’ato vite ishin përballur me tragjedinë e terrorit komunist, me mijra të vrarë me e pa gjyq në trojet e tyre, mijra djelmosha kosovarë të masakruar në Tivar e gjatë rrugës për të arritur atje, meshtarë të arrestuar e të dënuar me vdekje me padi të rreme (shëmbulli më i qartë është ai i futjes së armëve fshehurazi në kishën e fretërve në Shkodër), njerëz të nxjerrë nga shtëpijat vetëm me rroba veshur e të mbyllur në morinë e burgjeve të Shkodrës, për të marrë pastaj udhët e internimeve në krahinat e Jugut.

N’atë atmosferë terrori, Martin Camaj, një mësues i ri njëzetetre vjeç, arrestohet një ditë maji e çohet fshehtas në zyrat e Sigurimit të Shkodrës. Atje i vihet para syve një padi për lidhje me njerëzit e malit, ndoshta edhe me ndonjë emër të vërtetë të rrethit të tij familjar apo shoqëror. Është një skenar i përdorur shumë mijra herë në Shqipërinë e Enver Hoxhës. Oficeri që e merr në pyetje është një katil i lindur. Studjuesi e anashkalon emrin e tij, por nëse do të ishte ndalur në të do të kishte zbuluar një kriminel gjaksor, që kishte dërguar në botën tjetër me tortura vdekjeprurëse Frano Mirakajn, njërin ndër martirët e Kishës katolike, të lumturuar nga Papa Françesku më 2016. Por kjo nuk ka rëndësi për shkrivanin vlonjat që krimin e kërkon tek viktima e tij, madje në fund të studimit ai flet për karierën e natyrshme të Kapisyzit.

Ndoshta mësuesi djalosh nuk e dinte se kush ishte ai që e merrte në pyetje, por në mëndjen e tij thurej plani i s’ardhmes, që vinte si synesë të tij të parë daljen nga ai burg e mundësinë për të kërkuar rrugëdalje të tjera, mundësisht pa përmëndur emra të tjerë. Këtu fillon loja e djaloshit në çerdhen e gjarpërijvet. Ai shtiret sikur i beson premtimeve që i jepen duke bërë levë në atdhetarizmin e tij të lindur, pranon padinë duke përmendur emra etërish, mësues të tij, që tashmë preheshin në lumturinë e Zotit, pranon të nënëshkruajë një deklaratë që i kanë përgatitur “ustallarët”, në të cilën bëhet fjalë për “bashkëpunim”, si gjithmonë, n’emër të interesave të larta të atdheut. Ky ishte stili.

Gjenerali i ardhshëm e kolegët e tij e besojnë e vendosin lirimin me kushtet e caktuara. Ata shihnin tek ai mësues i Prekalit një prè të shkëlqyer për qëllimet e tyre, që n’ato kohë të turbullta mund t’u sillte në shteg atyre shumë kundërshtarë të vërtetë të komunizmit. Ai pranon marrëveshjen me djallin, duke qënë i ndërgjegjshëm dhe i vendosur se nuk do t’i bënte keq kurrë askujt në jetën e tij, del dhe kthehet në Prekalin e tij. Provën e qëndrueshmërisë morale të vetëvetes e jep n’ata pak muaj para arratisjes, kur nuk le asnjë raport në organet e Sigurimit, por edhe me aktin e arratisjes së bashku me 37 vetë të tjerë. Nuk i padit ata por fillon shtegtimin e tij nëpër botë, një rrugëtim që do t’a çojë në bashkëpunimin me personalitete të gjuhësisë botërore, në katedra universitetesh, në drejtimin e organit më të vyer të shtypit periodik shqiptar si “Shêjzat” së bashku me bamirësin e mikun e tij të madh, Ernest Koliqin, në një veprimtari të pasur e të thellë shkencore si gjuhëtar e si letrar, si poet, novelist, dramaturg ndër më të spikaturit e botës shqiptare të kulturës. E gjithë kjo ishte fruti i studimeve të gjata e të thella, i mëndjes së tij të rrallë e i vullnetit të tij të hekurt, por edhe i lirisë vetiake që mundi t’i krijojë vetes nëpërmjet atij veprimi të zgjuar që kreu n’ato ditë maji të vitit 1948. Po të mos kishte vepruar kështu Shqipëria do të kishte patur një të dënuar me punë të detyruar më shumë, por një nga njerëzit më të vyer të kulturës më pak.

Por Martin Camaj nuk gjeti një fushë me lule para tij. Kaloi nëpër shumë vështirësi ekonomike e familjare dhe gjithë kohën ndjeu mbi vete trysninë e atyre të cilët i braktisi në të keqen e tyre. Sigurimi bëri çmos t’a mbikqyrë, t’a diskreditojë, t’a njollosë, siç ishte misioni i tij famëkeq, nuk i fali kurrë tradhëtinë. Afër tridhjetë vite mbas vdekjes një gjurmues arkivash merr përsipër të hakmerret për “tradhëtinë” ndaj Sigurimit e të plotësojë amanetin e hershëm për poshtërimin e figurës së tij. Me këtë synim qëmton dosjet shqiptare, nuk kuptohet me çfarë cilësie, mbasi ato duhet të jenë të mbrojtura.

“Në shtator 1948 Martin Camaj arratiset drejt Jugosllavisë…. Megjithëse n’atë kohë nuk kishte shumë informacion mbi këtë arratisje, në dosjen e zbulimit politik shqiptar në vitin 1959 (besoj se do të jetë 1949) (shënim i të nënëshkruarit), ka një detaj interesant për daljen e Camajt drejt Jugosllavisë.” Në dokumentin që sillet si “interesant”, paraqitet me rrjeshta të fshira me vizë përmbi rrjesht pohimi: “u arratis në Jugosllavi, duke i u dhënë kështu jugosllavëve informata me karakter të ndryshëm mbi vendin tonë”. Është i habitshëm fakti që oficerët e dikurshëm, që kishin marrë raportimin, i kishin vënë vizë atij pohimi, ndërsa studjuesi Tare e ringjall atë, madje e ka në bazë të akt – padisë që ngre. Sa mund të jetë i besueshëm një veprim i tillë i a le lexuesit t’a vlerësojë….

Kanë kaluar dy vjet nga arratisja e Camajt dhe autori na paraqet dokumentin e parë të deklasifikuar të CIA-s. Ja çfarë shkruhet në të :

“Lënda: Konditat në Universitetet jugosllave.

Pika C. Studentët e huaj janë nga Shqipëria, Bullgaria, Rumania dhe Hungaria. Këta studentë janë strehuar në “Studentski Dom”, konvikti i studentëve me një kosto prej 1500 dinarë në muaj. Studentët jo komunistë shqiptarë përfshijnë Danish Daca, Enver Metani, Çesk Dajçi, Halil Topalli dhe Martin Camaj. Janë gjithashtu rreth 30 shqiptarë nga Kosova n’universitete”.

Dokumenti i CIA-s, 11 gusht 1951:

Subjekti: Shqiptarët në Jugosllavi, aktivitete të rezistencës në Shqipëri, kampet e përqëndrimit në Shqipëri.

Pika 2: Dalish Daci, Martin Camaj dhe Skënder Kopisati, tre studentë shqiptarë, të cilët janë arratisur nga vendi i tyre, tashmë janë duke ndjekur universitetin e Beogradit. Shpenzimet e tyre paguhen nga Qeveria jugosllave”.

Dokumenti i CIA-s Tetor – Nëndor 1952

Tema: takimi i Emigrantëve shqiptarë në Jugosllavi.

Takimi i mbajtur në Shkup më 25 – 26 tetor 1952, në prani të një numri zyrtarësh jugosllavë dhe gjeneralit të UDB-së Mugosha. Fjalimi i Tajar Hatibit, autor i Komitetit Drejtues të Komitetit të Prizrenit: “Sot janë 171 studentë refugjatë shqiptarë në shkollën elementare, 61 në shkollën e mesme, 4 në normalen e Gjakovës dhe 25 në Universitet.”

Përse shërbimi sekret amerikan e ka vendosur atë në vëzhgim, duke theksuar emrin e tij në dy dokumenta raporti nga terreni? Mos vallë për një arsye shumë të thellë, të cilën e shpjegon dokumenti i mëposhtëm?

Dokumenti i CIA-s 26 shkurt 1954

“Subjekti: Refugjatët shqiptarë në Jugosllavi dhe Lega e refugjatëve shqiptarë (Komiteti i Prizrenit)

Data e shpërndarjes: 26 shkurt 1954

Data e informacionit (fshirë)

Vendi i marrjes (fshirë)

Numuri i faqeve 5

Pika 11. Studentët shqiptarë në Universitetin e Beogradit gjithashtu janë të financuar e të drejtuar prej UDB-së. Një oficer i UDB-së kontrollon notat e tyre mbas provimeve dhe atyre që tregohen më të zellshëm u jepen shpërblime në pare si dhe mundësi për të udhëtuar në Dalmaci e në Zagreb.”

Në këta katër dokumenta të CIA-s, të raportuara nga ndonjë agjent shqiptar i saj në Beograd (me gjasë ndonjë spiun i dyfishtë i Sigurimit dhe i CIA-s) nuk vërehet absolutisht asnjë e dhënë mbi Martin Camajn, student në Beograd, aq më pak mbi një veprimtari të mundëshme të tij në dobi të UDB-së. Atëherë lind pyetja: cili është qëllimi i sjelljes së këtyre dokumentave në akt-padinë e Tares, ku ato nuk kanë asnjë farë vlere për gjykimin e Martin Camajt? Nga viti 1948 deri më 1954, autori i “hulumtimit”nuk është në gjëndje të paraqesë për lexuesin asnjë argument të vlefshëm në mbështetje të tezës së tij, se shkrimtari e studjuesi i mirënjohur Camaj që shpërthen në Beograd si intelektual i shkallës së parë, sa që të merret si docent me mbarimin e Universitetit, ka lidhje çfarëdo me UDB-në. Aq më tepër të sjellë një raport të tij dërguar atij organi. Edhe ato pak të dhëna që dalin në përgjithësi për studentët nuk pasqyrojnë asgjë të veçantë. Madje është e çuditëshme që studjuesi i paraqet këta dokumentë të cunguar, me ndonjë frazë të shkurtër ku përmëndet emri i poetit. Kjo vërteton faktin se të gjithë përpjekjet e tij për të fluturuar mbi Atllantik për të gjetur “vezën e artë” në arkivin e deklasifikuar të CIA-s kanë përfunduar në asgjë, e megjithatë ai vazhdon të ngulë këmbë në pohimet e tij me zellin e një inatçori kryeneç dhe tepër larg seriozitetit të një sudjuesi dukurish kulturore e politike.

Ai e përmënd emrin e institucionit amerikan të shërbimit të fshehtë si një hajmali që që do të bëjë efektin çudibërës të bindjes së opinionit publik shqiptar nga dokrrat e tij. Mbi at’ emër ai të ndërtojë një kështjellë padish mbi rërë, që përbëhet jo nga fakte të gjalla e të pakundështueshme, por nga hamëndjet dhe “arsyet e mosarsyes” së trurit të çoroditur nga urrejtja. Është e qartë si drita e diellit se z. Tare nuk niset aspak nga pozita e studjuesit, por nga ajo e kolegut të vonë të autorëve të dosjeve, që ka paracaktuar objektivin dhe rezultatin e qëllimit të tij. Sa do t’i a arrijë synimit besoj se mundësitë janë zero, megjithë shtysat e përgëzimet që merr nga anë të ndryshme, kryesisht nga veteranë të Sigurimit shqiptar. Janë zero sepse nga arkivat e ish armiqve të betuar të socializmit enverist nuk i vjen në ndihmë asgjë, sepse nuk ka asgjë të vërtetë nga ato që mëton të gjejë ai në jetën e “shkrimtarit të lartësive”, siç e ka përkufizuar një tjetër koleg madhor i tij, Ismail Kadareja, sepse nga asgjëja nuk lind asgjë.

“Bota e hiçit, prej hiçit, për hiçin rrotullohet rreth qëllimit të hiçit” shkruante një filozof i njohur gjerman i shekujve të shkuar. Megjithatë z. Tare vazhdon të besojë se do të shkaktojë një “përmbysje të vlerave”, se “studimi” i tij do të hapë një autostradë të gjërë në fushën e mendimit kulturor e shoqëror të sotëm, në të cilën do të sulen ngadhnjimtarë të gjithë fitimtarët e epokës së turpëshme të ish Sigurimit shqiptar, që do të na zbulojnë “kutërbimin” e “botës së vjetër” të përfaqësuar nga Koliqi, Camaj, Fishta e të tjerë të ngjajshëm të tyre. Madje ndonjeri prej tyre, i shqetësuar se kolegu mund të “helmohet” nga ajo duhmë, e porosit atë të pajiset me një kundragaz, sepse sa më shumë të zhytet në dosjet e Sigurimit, aq më shumë rrezikohet të asfiksohet.

Por studjuesi i ynë e humbet aq shumë torruan, i pushtuar nga afshi i tij i poshtërimit të kundërshtarit, sa që mbasi ka paraqitur një dokument të vitit 1954, në të cilin bëhet fjalë për shpërblime studentësh të dalluar në nota të larta në provimet e universitetit, kthehet mbrapa dhe hamendëson:

“Në vitin 1951 Camaj njihet dhe martohet me Nina Bogdanoviç, vajza e ish nën- kryetarit të dikurshëm të Bashkisë së Beogradit. Nuk ka asnjë të dhënë nëse takimi i dy të rinjve ishte i orkestruar nga UDB-ja, por duket e pamundur që kjo lidhje të mos ishte kryer të paktën me miratimin e UDB-së. Një dyshim mbi këtë fakt del edhe nga vëzhgimi i mëposhtëm……. Me të drejtë lind pyetja: me çfarë të ardhurash pushonte në këtë resort malor ky i ri refugjat? A mos vallë këto pushime ishin shpërblimet për të cilin flet dokumenti i mësipërm i CIA-s për stdentët shqiptarë?”

Duke u përpjekur të gjejë qimen në përpeq, fantazia e autorit bën lidhjen e paarsyeshme ndërmjet shpërblimeve të supozuara të UDB-së më 1954 me pushimet e poetit me gruan më 1951. Mbasi logjika e tij është kaq shumë e pushtuar nga ankthi i zbulimit të “fajësisë” së shkrimtarit, ai i vesh pushimeve të vitit 1951 një mundësi të hamendësuar më 1954! Ajo logjikë e turbulluar nuk mund të përftojë mundësinë e një historie dashurie të lirë e të pakushtëzuar mes dy të rinjsh, studentë në një universitet, por don t’a lidhë atë domosdoshmërisht me “ndërhyrjen” e djallit, e në një rrezatim “gjenialiteti” zbulon se gjithshka ka shkuar ashtu, e në vetminë e tij krijuese thërret “Eureka”. Ashtu ka ndodhur, sepse ashtu duhej të ndodhte, sepse ashtu dëshironte ai të kishte ndodhur në delirin maniakal të mëndjes së tij të harlisur. Sepse përjashtohej mundësia që nëna shqiptare e Ninës Bogdanoviç t’i kishte dhënë së bijës një shumë të hollash për të kaluar disa ditë në Zlatibor me të fejuarin, apo që ky i fundit të kishte fituar e kursyer aq para nga botimi i shkrimeve të tij, apo ndonjë tjetër mundësi.

M’u kujtua zonja Knorr (1827 – 1908), një shkrimtare austriake që shkruante në frëngjisht, që ka botuar mes të tjerëve, një vëllim eseistik “Mendime mbrëmjeje”, që në një çast përsiatjeje shprehej: “Çfarë makalushësh janë gënjeshtarët! Arrijnë të besojnë se janë të besueshëm!”

Gënjeshtra, edhe kur nuk shfaqet e qartë e pa mëdyshje në dokumentat, gjen në përfytyresën e autorit strehën e vet të shumëzimit, nga e cila dalin pa prerë hamëndje e pyetje pa fund, deri sa arrijnë të bindin dhe vetë autorin se përgjigjet e tij janë të vërteta. Krijimi në përfytyresë i një mjedisi ireal, të cilin autori orvatet t’a shesë për ar të kulluar të së vërtetës, ndoshta si dukuri kalon nga normaliteti e hyn në një tjetër fushë. Por është e papranueshme që, mbi këto dukuri, të përbaltet një njeri, cilido qoftë, aq më tepër një nga shtyllat më të fuqishme të përparimit të Shqipërisë e të trashëgimisë së saj kulturore.

Tare shpreson të gjejë në arkivat sërbe vërtetimin e hamëndjeve të tij. Sinqerisht jam i bindur se nuk do të gjejë asgjë, por sido që të jetë, normat më parake të etikës fletorare e të moralit njerëzor nuk duhej t’a linin të sajonte atë farë paçavure që i servir botës së internetit pa ato prova, duke shpërdoruar paturpësisht lirinë e shprehjes.

Auron Tare ka një vëlla të suksesëshëm në Itali, që ka bërë karierë si futbollist e më vonë si drejtues klubi i Lazios. Si i a ka arritur këtij pozicioni vëllai i tij, nëpërmjet zotësisë së tij apo bashkëpunimit me shërbimin e fshehtë italian? Jam i bindur se në sajë të aftësive të tij. Por si nuk mund të pranojë vëllai i tij se në një tjetër kohë, një tjetër shqiptar i talentuar ka mundur, në sajë të aftësive të tij e jo të shërbimeve të fshehta, të ndërtonte një karierë studjuesi, qoftë edhe në nivele shumë të larta akademike. Një koncept i kundërt me këtë, pasqyron ideologjinë e Sigurimit të shtetit dhe është një fyerje për të gjithë ata shqiptarë të ndershëm që kanë hapur rrugët e tyre të jetës e të suksesit profesional e shoqëror, në sajë të punës e aftësive të tyre, kudo në Shqipëri apo në botë.

Ja edhe një tjetër shtjellim i përftimit të Tares mbi argumentin: “Biografët e tij, deri më sot, nuk kanë dhënë ndonjë sqarim se si mund të largohej nga Jugosllavia. Largimi i tij ka disa dritë hije që sjellin një sërë pikëpyetjesh. Si mundi Martin Camaj të merrte lehtësisht miratimin e autoriteteve jugosllave për t’u larguar nga Beogradi? A ka aplikuar Camaj si shumë të tjerë?…. Ndërkohë Camaj papritur gjëndet në Romë….”

Tare bën sikur nuk e din se Jugosllavia e Titos nuk ishte si Shqipëria e Enver Hoxhës, edhe se të dyja Vëndet ishin komuniste, por kishin qasje të ndryshme përsa i përkiste emigrimit të qytetarëve të tyre. Gjatë viteve të mbasluftës nga Jugosllavia u larguan miliona vetë në drejtim të Perëndimit, pa i kërkuar kush llogari për atë lëvizje, ndërmjet të cilëve edhe dhjetra e qindra mijra shqiptarë të Kosovës, të Maqedonisë e të Malit të Zi. Nga Shqipëria ai që largohej rrezikonte plumbin në kufi e ai që vetëm e shprehte dëshirën rrezikonte deri në njëzet vite burg për “bisedë arratisjeje”, duke marrë nofkën “tradhëtar i atdheut”. Të ndërpretosh realitetin jugosllav, në të cilin jetoi për tetë vite Martin Camaj, me mendësinë e sytë e realitetit shqiptar të Enver Hoxhës, do të thotë të mohosh të gjitha ligjet e logjikës, e të jesh plotësisht jashtë një terreni arsyetimi të mirëfilltë.

Por autori i studimit është i djemnuar nga ideja e shërbimeve të fshehta dhe bën një tjetër pyetje: “A mos vallë “Brezi i kuq” dërgohej me mision të ri?”

Me të vërtetë duhet të kesh një durim prej Jobi të lexosh deri në fund këtë manual mashtrimi e mungese logjike të pashëmbullt në llojin e vet. Nga tetë vjet qëndrimi në Jugosllavi Sigurimi nuk arriti të gjejë qoftë edhe një dokument të vetëm që të provojë bashkëpunimin e Martin Camajt me UDB-në e tani nga mëndja e harlisur prej manisë së kompleksit sigurimas, autori lëshon një hamëndje tjetër, njërën nga të zakonshmet e tij, për të kërkuar një miratim mbas 64 vitesh të zhvillimit të ngjarjeve. Duket se studjuesin në fjalë e ka munduar ky djemnim që në embrion, ndërsa përgjigjet e gjithë hamëndësimeve e pyetjeve mund t’i kishte gjetur duke lexuar letërkëmbimet e botuara të poetit.

Në një letër të tij, drejtuar një miku të tij në Romë, Lazër Sheldisë, një letër të ruajtur nga arkivi i CIA-s e të sjellur në punimin e autorit, gjënden përgjigjet e të gjithë pyetjeve që mundojnë këtë të fundit. Aty përshkruhet gjëndja e pasigurtë në të cilën ndodhej kohët e fundit shkrimtari, vetmia cfilitëse në të cilën ishte zhytur, keqardhja që veprat e tij nuk gjenin dritën e botimit, trysnia e tërthortë e UDB-së nëpërmjet fjalëve të Mugoshës, njërit ndër udhëheqësit më të rëndësishëm të shtabit partizan të lëvizjes N. Çl. Shqiptare e mikut më të vyer të udhëheqësve shqiptarë, ankthi i një kthimi të dhunshëm në Shqipëri si gjuhëtari Selman Riza, etj, etj. Madje në letër ka edhe një thënie lapidare të shkrimtarit e gjuhëtarit, drejtuar mikut: “Nuk kam frikë nga vuejtjet, por deri sa të jetoj dua të jetoj në mënyrë të ndershme! “

Këto fjalë zemre, të drejtuara mikut, por edhe të gjithë shqiptarëve të kohës së tij e të brezave të ardhshëm, janë dëshmia më e plotë e pastërtisë morale e intelektuale të Martin Camajt, këtij biri fisnik të tokës shqiptare, së cilës ai i lartësoi emrin në mes të Evropës së qytetëruar.

Por truri i studjuesit, i mbyllur hermetikisht në arkivat dhjetravjeçare të Sigurimit, nuk mund të ketë një hapje njerëzore kundrejt të paditurit. Ai është i “paracaktuar” të pësojë baltosjen, edhe se nuk ka në jetën e tij asnjë dëshmi fajësie, edhe se është i sinqertë në rrëfimin e tij. “Hakmarrja” e Sigurimit të shtetit, nëpërmjet pendës së Tares, duhet të shkojë deri në fund, vendimi është dhënë dhe është i pakthyeshëm si dikur, edhe se është kundër fakteve, konsideratave, meritave, gjykimit të shëndoshë, pjellë e një kohe të shkuar e të largët, kur në historinë tonë “u ngritën këmbët t’i bien kokës”.

Një formë e tillë arbitrariteti mendor mund të mbajë vetëm vulën e komunizmit, mund të gjindet sot vetëm në Korenë e Veriut, në Kinë, në Rusinë e Putinit, në Venezuelë, në Nikaragua apo në Kubë, por nuk duhet të gjejë të drejtë qytetarie në Shqipërinë e shekullit 21, sado të fuqishme të jenë shtysat e asaj pjese të popullsisë apo të politikës që ende shohin me mall të shkuarën e afërt.

Nuk e quajta me vënd të ngulnja këmbë këtu edhe për ato që shkruhen për Ernest Koliqin. Kjo jo se shpifjet për të janë më të argumentuara, por për faktin se personaliteti i tij është tepër i madh për t’i u nënështruar cikërrimave të Tares. Ai ka qënë një person që nuk ka jetuar vetëm me politikën, ka patur një katedër në universitetin e Romës. Por me politikë është marrë gjithmonë në dobi të interesave të vërteta të atdheut të tij, e në këtë kuadër ka folur jo me agjentë të shërbimeve të fshehta, por me autoritete të larta të dikastereve evropiane e më gjërë. Po sjell këtu një fragment nga një letër të datës 23 –9 – 1948 që ai i shkruan Mustafa Krujës në Egjypt nga Rapallo (Itali):

“Pa nji koalicjon të forcave t’emigracjonit nuk e besoj se i a arrijmë (asnjani grup) m’e vu n’udhë problemin shqiptar për zgjidhje. Deri tash ky ishte nji opinjon i emi, tashti âsht bâ aksiomë. E ja pse.

Gjatë qindrimit t’im në Romë prej 14 deri në 24 gusht, Ministria e Jashtme më kishte kërkue gjithkah. Më gjetën e shkova tash (më 14 shtatuer).

Nji funksjonar shum i naltë më tha:

1 – Simbas fjalës qi ju dhamë në fund të majit, kjo Ministri âsht interesue pranë Departamentit të Shtetit për çâshtjen e juej. Departamenti i Shtetit na ka përgjegjë se pak gjâ din mbi problemin shqiptar, se ajo shka din asht krejt negative: n’Amerikë i vetmi komb qi me mish e me shpirt mpron komunizmin janë Shqiptarët, këta në kët mënyrë kanë marrë nji rrymë antiamerikane dmth. veprojnë kundra interesavet të vendit qi i hospiton; – asnji zâ kundërshtar s’ka dalë me thye kompaktecën e shumicës. Departamenti i Shtetit tregohet shkeptik dhe mbi seriozitetin e nji lëvizjeje refugjatësh antikomunista mbasi qi këta paraqiten krejt të dámë. Me gjithë këtê do të pëlqehej nga Departamenti i Shtetit nji interesim i itljanvet, tue qenë se këta kanë eksperiencë në çâshtje shqiptare, i cili interesim të kishte për qëllim nji koalicjon të grupeve politike shqiptare n’emigracjon. Funkcionari më siguroi se ai ishte i autorizuem të më thonte për t’i a tregue eksponentave shqiptarë të ndryshëm, natyrisht atyne qi s’e përhapin ndër kafehane por dijnë se ç’âsht diskrecjoni në të tilla punë delikate.

2 – Po u realizue nji koalicjon ndërmjet shumicës së grupevet, pasaportat për Amerikë janë gati për delegatë dhe ndoshta shpenzimet e udhëtimit. Në rasë t’arrijtjes shtypi do të flitte – me shtytje të Departamentit të Shtetit – mbi çâshtje shqiptare dhe nji antar i delegacjonit t’onë do t’u pranonte në Komitet formue nga eksponentat e vendeve danubiane – ballkanike robnue nga Sovjetët, komitet qi ka për kryetar Mikolajcik (burrë shteti polak). Si e shef puna ka baza të shëndosha. Kam folë edhe për bursa e shefi i sekcjonit përkatës më ka premtue 10 (dhjetë) për vjetin e ardhëshëm akademik. Për Koço Mukën dhe Ali Këlcyrën i kërkova visa-t dhe më premtuenë me i dërgue sa mâ parë.

Si e shef un këtu, n’at t’emen, jam përpjekë. Mos rrini pa punue ju atje. Koalicjoni i partive nuk duhet të trembi askênd, i vjen dobí çâshtjes së kundrueme në dritë të realizimit dhe qet jashtë e derrmon utopit qesharake të parvenu-vet në politikë……”[1]

Kalibri i personalitetit të Ernest Koliqit, ish sekretar i Luigj Gurakuqit në kabinetin Noli mw 1924, ish ministri i parë i hapjes së shkollave shqiptare në “Tokat e lirueme” mw 1941, siç del edhe nga ky fragment letre, i kalon shumë personazhet mjerane të dokumentave mjerane të arkivave të Sigurimit. Për atë është aktual epitafi i vendosur mbi varrin e Molierit:

“Lavdia e tij nuk ka për gjë nevojë

Por e jona ka nevojë për të.”

Marrëzitë e këtij shkrimi ndoshta, në mënyrë paradoksale, do të gjejnë idhtarë të diktaturës që t’a vazhdojnë me zell metodën e mashtrimeve të filluar në të largëtin vit 1945. Sigurisht nuk do t’i vlejnë Shqipërisë, që duhet të njohë të vërtetën e gjithë këtyre viteve për të shkuar përpara. E nuk mund t’i arrihet kësaj të fundit pa njohur vlerat tona të vërteta intelektuale e morale, pa i vënë ato në vendin e nderit të altarit të kombit, pa i studjuar, pa i vlerësuar pa frymë partiake a politike, sepse vlera e tyre i tejkalon kohët dhe hapësirat politike, sepse ajo i përket strukturës së qëndrueshme, palcës kurrizore të kombit, sepse është pasuria më e madhe e tij.

Korrik 2020 Eugjen Merlika

[1] Mustafa Merlika – Kruja : “Kuvend letrash me miqtë” Vëllimi II, faqe 21 – 22

twitter
Follow
facebook
linkedin

Fjalë kyçe: Auron Tare, Ernest Koliqi, Eugjen Merlika, Martin Camaj, mësues i Prekalit, zyrat e Sigurimit

Komentet

Cancel reply

Lajme të ngjashëm

Si 11 vjet më parë, Tirana metropoli i shqiptarëve, nuk ka elitë Nga ELIDA BUÇPAPAJ

Këtë esse e kam shkruar e botuar në dhjetor të 2013, dmth 11 vite të shkuara, por mjerisht në Tiranë është e njëjta status quo. Po afrojnë zgjedhjet dhe kasta me sy të skuqur nga pangopësia synon të rreshtohet në listën e deputetëve pa garë që do t’i përpilojë lideri i PD. Janë të njëjtat fytyra si më 2013, vetëm tani kanë ndryshuar make up-in. Shqiptarët dhe Shqipëria kërkojnë tjetër gjë, kërkojnë garë të ndershme, meritokraci, vyrtyte, vlera, transparencë dhe integritet. Mos bëni më kot pyetjen retorike se përse nuk dalin shqiptarët në protesta, kur situata në vend kërkon që protestat të mos ndalen as ditën dhe as natën dhe kur varfëria e padrejtësia janë dy rreziqet kryesore të shkombëtarizimit.
———————–

Dhjetor 2013

Në Tiranë nuk ka elitë. Si përkufizim, elita është ai grup apo kategori sociale që ka vendin më të lartë në hierarkinë e vendit. E shprehur metaforikisht, elita është ajka e shoqërisë, aristrokracia, fisnikëria, bujaria. Në origjinë, statusi i elitës nuk është i veshur me pushtet, por ai njihet si autoriteti apo integriteti moral i padiskutueshëm. Ka elitë dhe elita.

Në Tiranë nuk ka elitë ka pseudoelitë, që përfiton privilegje jo për shkak të arritjeve të saj në të mirë të vendit dhe shoqërisë, por për shkak të simbiozës me politikën e krimbur nga korrupsioni dhe të qelbur nga injoranca. Servilizmi si definicion vjen nga latinishtja dhe lidhet me shtresën më të ulët dhe fundin e shoqërisë, të skllavit me shërbimin e bindur e të verbër ndaj skllavopronarit.

Këtë pozicion ndan sot elita e Tiranës me politikën. Kur do të duhej që elita të ishte në shërbim të vendit dhe rimëkëmbjes fizike e shpirtërore të tij pas 70 vitesh diktaturë e tranzicion.

Nëse degradimin gjysmë shekullor i dedikohet diktaturës. Degradimi 23 vjeçar i tranzicionit i dedikohet edhe elitës së degraduar.

Ismail Kadare është shembulli në kushte të jashtëzakonshme i përfaqësuesit të elitës së një vendi pasi veprën e krijoi në një sistem që e përjashtonte dhe ekskomunikonte elitën. Vepra e Kadaresë i shërbeu afirmimit të identitetit kulturor kur kombi po kalonte një krizë të thellë identiteti, pasi regjimi totalitarist iu mohoi shqiptarëve të drejtat elementare të njeriut siç ishte fjala e lirë, mendimi i lirë, lëvizja e lirë. Kadare i sfidoi këto barriera. E sfidoi metodën e realizmit socialist që ishte mënyra më efikase për të lejfenizuar shqiptarët. Shkrimtarët që përqafuan këtë rrymë, apo u detyruan ta bëjnë, i takojnë elitës së diktaturës jo të një shteti të lirë dhe demokratik. Vepra dhe arti i asaj kohe duhet të merret në analizë historike, si produkt i së keqes dhe jo si shembull e vlerë. Kadare i bashkangjitet elitës së Kombit, sepse, përmes veprës së tij, pati ndikim tek publiku i gjerë shqiptar dhe botëror. Tek shqiptarët ndikoi për të mbajtur zgjuar koshiencën e lirisë përmes një arti të kulluar; tek lexuesi botëror për t’i treguar publikut dhe elitës botërore se shqiptarët janë komb i civilizuar dhe europian. Kadare është maja e elitës shqiptare dhe pjesë e elitës europiane për rolin që pati për të ndikuar në të mirë të fatit të kombit të tij në momente shumë dramatike, siç ishte periudha e rrëzimit të diktaturës dhe Lufta në Kosovë.

Në çdo shtet demokratik, që garanton tregun e lirë dhe liritë e njeriut, elitat i krijon vetë sistemi, të cilat bazohen në meritokracinë dhe vlerat.

Elitat dallohen nga turmat pasi jetën dhe veprën e tyre e venë në shërbim të shoqërisë. Pra, elitat sakrifikojnë, nuk janë përfitues privilegjesh kur vendi mbytet në mjerim dhe dekadencë.

Sot, po ashtu jemi më të çoroditur se kurrë nga inflacioni i fjalës “intelektual” ku me këtë etiketë konsiderohet çdokush që ka mbaruar universitetin, ka marrë tituj e grada dhe ka siguruar një jetë të suksesshme profesionale personale. Pra, arritjet personale i kanë siguruar një jetë të lumtur e pa telashe. Profesionalizmi është i dobishëm dhe i domosdoshëm, është themel për të krijuar intelektualin por prapë është pak. Intelektualët krijojnë vlerë dhe dallohen me përkushtimin, talentin, aktivitetin, kontributin e ndikimin në të mirë të shoqërisë, të komunitetit apo vendit. Domosdo që intelektualët më të shquar janë pjesë apo kontigjent i elitës. Ermonela Jaho, Saimir Pirgu dhe kjo kategori brilante artistësh shqiptarë në Perëndim, që me emrin e tyre të mirë, jo vetëm përfaqesojnë majat e artit, por i shërbejnë përmirësimit të imazhit të Shqipërisë dhe shqiptarëve, janë padyshim pjesë e elitës së re shqiptare.

Në Shqipëri nuk kemi elitë. Kemi satelitë të politikës. Janë në shërbim të tyre, janë servitorë, skllevër, të pafytyrë, maskarenj, dallkaukë, sharllatanë sepse satelitizmi i tyre është koshient, e bëjnë me ndërgjegje, pasi ata janë të vaksinuar prej kohësh dhe e dinë se çfarë është mirë dhe keq.

Në diktaturë satelitizmi të imponohej, sot në Tiranë satelitët bëhen të tillë për arsye utilitare, sepse duan një jetë personale me privilegje e me luks. Kjo e deelitizon ose e çelitizon elitën. Dhe këtu fillon korrupsioni i elitës. Sepse ata e dinë të vërtetën dhe e përçudnojnë atë.

Si përçudnues të elitës, ata janë pa publik, nuk kanë simpatizantë, as adhurues. Ata nuk dinë as të flasin. Nuk dinë të bëjnë për vete as gruan e tyre, e cila adulteron me të parin që beson se nuk është rrenacak si bashkëshorti.

Ata shkruajnë libra pa idé dhe pa shpirt. Ata botojnë e promovojnë vepra që i bëjnë doktorë, por që nuk lexohen. Ata nuk thonë asgjë, ose thonë të kundërtën e asaj që duhet, por ata përbëjnë katastrofën natyrore ndaj shoqërisë, shumë më zi se cunamët, sepse e detyrojnë audiencën, publikumin që t’i ndjekë në të gjithë pushtetin multimedial, të cilin e kanë shpërblim për shërbimin që i bëjnë politikës. Pra, ata e ushqejnë popullin me të pallavra, me të pavërtetën.

Në Shqipëri nuk ka elitë ka vetëm satelitë faqezinj, që dhjamosen për të prodhurar fabrikate mashtrimesh në dëm të shoqërisë, në dëm të vendit, duke e shndërruar demokracinë shqiptare në gogol dhe duke e përdhosur të vërtetën. Kjo është drama kombëtare shqiptare. Sepse e ashtuquajtura elitë, shumica bijtë e bijat e ish-nomenklaturës të kuqe e kanë monopolizuar rolin e elitës.

Sargent Shriver, një burrështeti amerikan dhe aktivist i shquar, kunat i vëllezërve Kennedy – themeluesi i “Peace Corps” Trupave të Paqes e përkufizonte elitën si një kategori e pastër e përbërë nga ata burra e gra që sakrifikonin jetën e tyre për hir të drejtësisë dhe për të ndihmuar njerëzit në nevojë.

Kam parë burra e gra që pretendojnë e krenohen se janë elita shqiptare ndërsa nuk guxojnë të shqiptojnë as minimumin e mundshëm të së vërtetës. Këta në fakt janë njerëzit më të rëndomtë të shoqërisë. Sepse, duke u nisur prej interesave personale ata e çorodisin shoqërinë, e intimidojnë atë, ia fusin frikën, sepse krijojnë tema taboo, diçka e pafalshme kjo për një vend si Shqipëria, vend anëtar i NATO-s, që do të thotë pak a shumë një demokraci që aspiron të jetë si motrat e saj Perëndimore.

Përkufizimi që ia bën elitës Sargent Shriver është ai i shqiptuari më shqip. Sot në Shqipëri nuk ka luftë midis qytetërimesh, as midis feve apo ideologjive. Në Shqipëri ka antishtet. Dhe antishtetin e mban në pushtet pseudoelita, antielita, njerëz surrogato, shumë më të rrezikshme se rreziku i armëve kimike, sepse disorientojnë shoqërinë, duke e deformuar ndërgjegjen njerëzore dhe konceptet themelore me të cilat krenohet me të drejtë një shoqëri demokratike, që janë vlerat dhe morali.

Pseudoelita shqiptare nuk dallohet as për veprat, as për vlerat dhe as për talentin e saj. Ajo nuk dëshmon virtuozitet as në fjalë, as në shkrim dhe askund. A dini ndonjë oratori të shqiptuar prej tyre që ka prekur mendjen dhe shpirtin e popullit shqiptar këta 23 vjet tranzicion. Mjerisht nuk ka. Sepse elitat e vërteta lindin nga një motivacion i madh, për të ndryshuar për të mirë vendin dhe jetën e popullit. Ndërsa pseudoelita shqiptare është produkt i tregut të zi, korrupsionit, i shoqërisë së padekomunistizuar, i pisllikut dhe llumit të njerëzve me dosje dhe me skeletë nga diktatura.

E mira e kësaj të keqe madornale është se ky llum nuk ka dishepuj. Nuk kanë popull që u shkon pas. Nuk kanë ndjekës. Followers. Në dallim nga elita e vërtetë, e cila krijon shkollën, filozofinë,vijimësinë me qëllim mbarëvajtjen e shoqërisë duke respektuar të vërtetën. Por megjithatë përmes pushtetit medial ata e manipulojnë turmën.

Filozofi i antikitetit grek Sokrati, babai i filozofisë së etikës së jetës, që njihet si një nga mësuesit më të mëdhenj të Perëndimit, shoqërisë së cilivilizuar perëndimore, endej rrugëve të Athinës duke inkurajuar dialogun dhe komunikimin e duke i fokusuar qytetarët në zbulimin e së vërtetës. Sokrati kishte një ndikim të jashtëzakonshëm tek elita e rinisë dhe u arrestua me akuzën se “po korruptonte mendjet e rinisë duke i larguar nga rruga e Zotave”.

Sokrati nuk kërkoi as falje dhe as mëshirë por reagoi përmes “Apologjisë”, sipas së cilës janë Zotat ata që i kanë bërë thirrje Sokratit të kërkonte të vërtetën dhe drejtësinë. Kaq sublime është ajo në jetën e një shoqërie dhe kombi.

Sot Sokrati është një nga përfaqësuesit më të denjë të elitës në historinë e njerëzimit. Ai konsiderohet babai i mendimit të lirë, frut i dijeve. Një nga paradokset e Sokratit ishte se ai e barazonte virtytin me dijet. Dmth kush është i dijshëm duhet të jetë patjetër i moralshëm, njeri i vlerave dhe me integritet.

Kështu duhet të jetë, por në Shqipëri nuk është kështu. Sepse pseudoelita e Tiranës me pretendimet se është e dijshme, i ka kthyer kokëposhtë deduksionin e Sokratit, që për ta do të thotë se kush është i dijshëm, është i lirë të bëjë çfarë të dojë dhe të jetë kush të dojë, të jetë edhe i pamoralshëm, i pavirtytshëm dhe i korruptushëm.

Këta janë sofistët e tranzicionit shqiptar, pseudoelita, produkt i së cilës është edhe lejimi i degradimit të shtetit demokratik fraxhil. Sepse elitat në shtetet demokratike i shpëtojnë dhe i nxjerrin kombet nga tunelet dhe qorrsokakët, ndërsa këta të Tiranës i mbajnë në tunele dhe në terr.

Siç është rasti më i fundit rreth shfaqjes së portretit të diktatorit në një ceremoni zyrtare shtetërore. Apo imponimi i 29 nëntorit nga një segmenti ekstremist i politikës si dita e çlirimit të Shqipërisë, kur kjo datë, edhe nëse përkon me largimin e gjermanit të fundit, po ashtu shënon fillimin e kalvarit më tragjik të shqiptarëve.

Po të ishte elita, po të mos ishte kjo faqezeza, do t’i ofronte një pyetje retorike si presidentit të Republikës, ashtu kryeministrit dhe kryetarit të Kuvendit. “Zotërinj a do të lejonte shteti gjerman në një protokoll zyrtar, siç është ai bashkimit të Gjermanisë, që, bashkë me Angela Merkel dhe Presidentin Gauck, të shfaqej në sfond fotografia e Hitlerit?”

Kjo është e vërteta. Sa më tepër ta zbulosh, aq më mirë është. Nëse Edi Rama, Ilir Meta dhe Bujar Nishani do t’i referoheshin të vërtetës, se çfarë u ndodhi shqiptarëve prej 29 nëntorit 1944 deri në rrëzimin e diktaturës, që të tre do të përgjigjeshin: “Jo” Atëherë ata më së paku do t’iu kërkonin ndjesë shqiptarëve! Dhe nëse në Tiranë nuk e mbron askush të vërteten, dmth nuk ka elitë, ka vetëm antielitë, prandaj them ka satelitë, ka shërbyes, shërbëtorë, skllevër të skllavopronares politikë.

Por megjithatë e vërteta ekziston, pavarësisht plehut, kënetës dhe moçalit intelektual që ka pushtuar Tiranën, që jeton nën diktatin dhe diktaturën e deformimit të së vërtetës.

E vërteta po ashtu ka gojë dhe flet, ashtu si thotë Sokrati në një nga fjalimet më të bukura të historisë së oratorisë botërore, një pjesë të cilës po jua përcjell me qëllim që t’i thërrasim mendjes, sepse po marrim në qafë brezat që vijnë: “Dikush nga ju mund të thotë: Sokrat, po ti a nuk mund ta mbash pak gjuhën, e pastaj mund të shkosh në një qytet të huaj, ku nuk të njeh kush e ku pastaj askush nuk do të merret më me ty? Mesa po shoh, unë e kam të vështirë që t’ju bind me përgjigjen time në këtë pikë. Nëse unë do t’ju thosha se, po të bëja si më thoni ju, kjo do të jetë një mosbindje ndaj Zotit dhe, prandaj, unë nuk e mbaj dot gjuhën, ju prapë nuk do të më besonit; dhe nëse unë prapë do t’ju thosha se fjalimi për virtytin që më dëgjoni të shqiptoj, duke ekzaminuar veten dhe të tjerët, është e mira më gjigande e njeriut, dhe se jeta e paanalizuar nuk ia vlen të jetohet, ju prapë nuk do të më besoni”.

Por siç e thashë, shkolla e Sokratit është një nga filozofitë në themel të civilizimit Perëndimor. Dhe ky sistem është i krijuar. Elitat e një vendi veç i mbrojnë këto vlera në vendin e tyre! Jo si vepron pseudeelita e Tiranës, që jo vetëm nuk po lejon të mbillen vlerat e civilizimit Perëndimor, por po çrrënjos edhe vlerat e konstitucionit shpirtëror të shqiptarëve, falë të cilave u kemi mbijetuar tallazeve dhe të gjithë të këqiave.
—

Parlamenti i Kosovës dhe Shqipërisë, në seancën e përbashkët të miratojnë REZOLUTË mbi DISKRIMINIMIN në Preshevë, Medvegjë e Bujanoc – Nga REFIK HASANI

Është paralajmëruar se Parlamenti i Shqipërisë dhe i Kosovës, do të mbajn një seancë të përbashkët me 20 dhjetor të këtij muaji në sallën e seancave plenare të Parlamentit të Kosovës.Kjo është mbledhja e përbashkët e dytë mes dy parlamenteve, të cilët për herë të parë u mblodhën në një takim historik më 27 nëntor 2022 në Kuvendin e Shqipërisë. Kjo mbledhje e përbashkëtë do të duhej të ngrisin dhe mbrojn gjithë hapsirën shqiptare jashta kufijve administrativë të Kosovës dhe Shqipërisë, dhe diasporës duke përfshi edhe Preshevë, Medvegjë, dhe Bujanoc.

Dy Parlamentet, të diskutojn përmesë një pike të rendit të punës dhe do të duhej të miratojn REZOLUTË mbi spastrimin Etnik-DISKRIMINIMIN në Preshevë, Medvegjë e Bujanoc përmes pasivizimit të adresave Është momenti të themelojn e funksionalizojn një Komision Parlamentar mikst për shqipëtarët jashta kufijve administrativë të Kosovës dhe Shqipërisë.

Angazhimi intenziv i përbashkët do të sjell hapa konkret përmesë bashkëpunimin të thellë, të përafërt, zgjerim e shumëfishim bashkëpunimi miqësor e vllazëror, por edhe binjakzim i komunave.

Përcaktimi me prioritete në interes jo vetëm të këtyre dy shteteve, por gjithë shqiptarëve në hapsira shqiptare dhe diaspor do të sjellë rezultate konkrete. Dy legjislativet do të duhej të afrojn përafrimin e legjislacionit, por edhe në arsim, trashigimi, financa publike, investimeve, shkëmbimeve tregtare, sigurisë dhe mbrojtjes, kërkime shkencore, kulturës, medias, shëndetësisë dhe mbrojtjes sociale.

Në caktimin e bashkëpunimit, në mbështetje të veprimtarive prodhuese e sipërmarrjes private, administratës publike, bujqësisë e zhvillimit rural, mjedisit dhe zhvillimit të qëndrueshëm, infrastrukturës dhe transportit, energjisë, qeverisjes vendore, etj.

Do të duhej të ngrisin funksionalizojn një SEKRETARI TË PËRHERSHME E TË PËRBASHKËT që do tē jetë me detyra e aktivitete edhe në interes të shqiptarëve jashta këtyre dy shteteve dhe për diasporën. Dy Parlamentet, do të duhej trajtuar diskriminimin, pasivizimin dhe pastrimin etnik, të mbështesin formimin e Universitetit në gjuhën Shqipe, rregullimi me Ligjë përdorimin i Simbolit tonë Kombëtarë shqiptarë dhe përfaqësimi proporcional në instanca dhe mekanizma të nivelit lokal dhe Qendror.

Krahina Shqiptare e mbeturë padrejtësisht nën administrimin e Serbisë që përfshin Preshevë, Medvegjë,dhe Bujanoc kan mbajur dhe organizuar Referendumin e datës 1 e 2 mars 1992, por edhe pasi kan zhvilluar dhe një kryengritje të armatosur luftën nga UÇPMB-ja dhe mbajtur nën garancion ushtarak dhe civilë nga faktori ndërkombëtarë Marrëveshjen e Konçulit.

Dy Parlamentet, të adresojn diskriminimin në mekanizma të BE-ës dhe instancave më të lartë të OKB-ës. Për shqiptarët shumicë në këtë Krahinë, e vetmja shpresë është në Parlamentin e Kosovës dhe Shqipërisë.

18 dhjetor 2024

Autor i vështrimit, Refik HASANI

Përse parlamenti shqiptar shkel Kushtetutën për zgjedhjen e Avokatit të Popullit- Nga Lavdie Nela

LAVDIE NELA ISH-E BURGOSUR POLITIKE PËR 10 VITE, BASHKËSHORTE E POETIT MARTIR TË LIRISË, HAVZI NELA, I DREJTOHET PARLAMENTIT DHE FORCAVE POLITIKE SI DHE TRUPIT DIPLOMATIK TË AKREDITUAR NË TIRANË: PËRSE PARLAMENTI SHQIPTAR SHKEL KUSHTETUTËN PËR ZGJEDHJEN E AVOKATIT TË POPULLIT!

Zonja dhe Zotërinj! Shkëlqesi Ambasador! Unë jam Lavdie Nela, ish-e burgosur politike nga regjimi Stalinist i Enver Hoxhës. U burgosa së bashku me burrin tim, heroin Havzi Nela në moshën më të bukur të rinisë, u dënova me 10 vite burg politike, dhe im shoq u dënua për gjithë jetën, duke e kryer dënimin në kampet shfarosëse të Burrelit, dhe Spaçit, dhe në kampin e internimit në një fshat malor të Arrnit Kukës deri në dt. 10 gusht 1988 kur diktatura e vari në litar kur binte muri i Berlinit në Europë.

Asht me këtë frymë që mora iniciativën me ju drejtue sot anëtarëve të Kuvendit të Republikës së Shqipërisë, forcave politike, dhe trupit diplomatik të akreditur në Tiranë, me shfaqë shqetësimin tim të pakufishëm për një zhvillim sa të papritun aq edhe të pafalshëm nga ana juaj si ligjëvënës!

Zonja dhe Zotërinj Parlamentarë! Kushtetuta asht ligji themeltar i vendit, dhe esenca e këtij ligji asht mbrojtja e jetës dhe lirisë së qytetarëve, e të drejtave dhe lirive të tyre?

Fatkeqësisht shoh me keqardhje se ju si deputetë për interesa të pushtetit me vendime politike të partive që përfaqësoni e shkelni kushtetutën ndaj atyre qytetarëve shqiptarë të aftë për t’i shërbyer shtetit, por që ju nuk i keni militantë e zbatues të vendimeve tuaja politike.

Kemi tri dekada që në institucionet Kushtetuese nuk lejohen dhe promovohen kapacitetet antikomuniste që vijnë nga shtresa e të përndjekurve politikë.

Gjatë 34 viteve janë promovuar dhe kanë drejtuar këto institucione individë që i kan shërbyer diktaturës, ose kanë lidhje politike me regjimin e diktatorit Enver Hoxha, dhe të votuar nga PD & PS. Sot fatkeqësisht të gjitha institucionet kushtetuese drejtohen nga të privilegjuarit e diktaturës.

Zbatimi i vendimeve politike të partive duke anashkaluar Kushtetutën, ndaloni të drejtën e antikomunistëve të konkurrojnë dhe drejtojnë institucionet kushtetuese. Institucionet kushtetuese janë të shqiptarëve jo vetëm për politikanët dhe interesat e tyre për pushtet.

Vendimet politike që shkelin kushtetutën janë luftë klasash ndaj atyre që u mbijetuan krimeve komuniste. Siç po veprohet dhe tani me kanditaturën për Avokat Populli. Paralelisht me ata nuk është edhe respekti për viktimat e pafajshme të këtyre krimeve janë dy aspekte të së njëjtës monedhë: natyra dhe pesha e përgjegjësisë sonë, si dëshmitarë të kësaj tragjedie thellësisht njerëzore dhe rranjësisht kombëtare, asht një problem ekzistencial për të gjithë njerëzimin e ndershëm, problem që ka karakter politik e personal dhe fetar për ata që besojnë! Këtu kemi të bajme me

“…një terrorizëm shtetëror të markës shqiptare që nuk denon krimet e komunizmit dhe sot me mandatin e deputetëve juve si ligjvënës nuk lejoni që institucionet kushtetuese të drejtohen nga kapacitete që vijnë nga shtresa antikomuniste ish-të përndjekur nga regjimi kriminal i Enver Hoxhës. Boll ma me urrejtje ndaj nesh. Kemi 34 vite që po provojmë përçmimin e kësaj klase politike ndaj nesh të mbijetuarve të diktaturës.

Zonja deputete! Në moshë tuaj jam dënuar dhe kam filluar kalvarin e vuajtjeve të cilat fatkeqësisht dhe sot në të ashtuquajtur demokraci vazhdojnë.

Keni 34 vite që votoni në parlament xhelatët e regjimit të Enver Hoxhës. Dhe nuk votoni një të përndjekur politik në drejtimin e këtyre institucioneve të shtetit shqiptar. Ka mbi 3 vite që i ka mbaruar mandati Avokatit të Popullit, dhe ligjërisht duhej zgjedhur i riu. Por jo ju të nderuar deputetë e shkelni kushtetutën për interesa të partive dhe tuajat personale duke e lënë atë institucion kushtetues pa Avokat mbi 3 vite. Kur keni intersa personale tuajat, dhe të Partive që përfaqësoni veproni menjëherë për t’i zgjedhur. Si mundeni Zotërinj të pushtetit dhe opozitës ta shkelni kushtetutën vetëm se për këtë post kanditon një ish-i përndjekur politik që nuk është militanti juaj dhe mbron të drejtat e liritë e njeriut prej 34 vitesh në fushën e përndjekjes politike, një personalitet me përmasa kombëtare që nderohet nga institucionet ndërkombëtare për mbrotjen e të drejtave dhe lirive të njeriut. Një personalitet që e pret dhe e nderon Shenjtëria e tij Papa Francesku, në Vatikan, Një Marting Luterking shqiptar që për 34 vite nuk hesht për dokumentimin e dënimin e krimeve të komunizmit e mbrotjen e të drejtave dhe lirive të përndjekurve politikë shqiptarë.

Në emër të nënave, motrave që sakrifikuan rininë e tyre, që ngelen pa fëmij siç kam ngelur unë, e qindra të tjerë nga krimet e komunizmit, ju bëj apel; Ndërgjegjësohuni, mos u turpëroni..Nëse doni të mbroni moralin, doni paqen, dënoni urrejtjen, votoni për Avokat Populli kanditaturën e të përndjekurve politikë dhe të shoqërisë civile, Aktivistin e shquar në mbrotje të drejtave dhe lirive të njeriut për tri dekada, birin e një nëne burrneshë që mbrojti hebrenjtë nga nazizmi, duke sakrifikuar ushqimin për fëmijët e saj. Djalin e një luftëtari antifashist, qëndrestarit antikomunist që përballoi torturat çnjerëzore të sigurimit të shtetit dhe që u dënua me 17 vite burg politikë si agjent anglo-amerikanëve. Nipin e tre të pushkatuarve, dhe dy të mbytur në hetuesi.

Votoni përfaqësuesin tonë Dr. Besim Ndregjoni. Anëtar të Kuvendit të Shqipërisë Kanditaturat tona i demokratizojnë institucionet nuk i politizojnë ata. U bëjmë thirrje të 140 deputetve të pozitës dhe opozitës: Bëni demokraci me votë dhe jo me vendime politike. Vota e juaj nuk i shërben një individi, por kauzës dhe kontributeve për ndërtimin e shtetit të së drejtës për të cilën ka nevojë shoqëria shqiptare.

Shkëlqesi të trupit diplomatik të akredituar në Tiranë. Ju po shqyrtoni kapitullin e të drejtave dhe Lirive të njeriut për ta pranuar Shqipërinë në Bashkimin Europian, për të cilën u sakrifikuan dhe u pushkatuan mbi 6000 burra dhe gra shqiptare, që s’kanë një varr në tokën e tyre, 36.000 burra dhe gra që provuan gjenocidin enveriste, 60.000 familje që provuan internimet monsturoze të enverizmit shqiptar duhet t’ia ktheni demokracinë Shqiptarve.

Bashkoheni me ne të nderuar Diplomatë që mbas 34 vitesh në Shqipëri të votohet një antikomunist për të drejtuar një institucion kushtetues që mbron të drejtat e liritë e njeriut, e kush më mirë dhe më paqedashës se Zoti Ndregjoni, që Lufton urretjen e përçon paqen prej tri dekadash mund ta drejtoi Avokatin e Popullit e mund t’i mbrojë të drejtat dhe liritë e njeriut. Na ndihmoni që të jemi qytetarë me shanse të barbarta siç bëni në vendet tuaj demokratike. Shembjani këtë mur politik tridhjetekatërvjeçar që është ndërtuar me heshtje ndaj të përndjekurve politikë se i shërbeni paqes dhe jo urrejtjes. Dënoni së bashku me ne, vendimet politike që merren nga politikanë e forca politike për interesa klienteliste për miq e shokë, kundër kanditaturës të Përndjekurve Politikë. Jo narcizmit politik ndaj të përndjekurve. Ua keni borgj të përndjekurve politikë që keni 34 vite që u merrni votën dhe mandatohej me votën tonë dhe për të drejtat dhe liritë e tyre nuk çani kokën, dhe votoni të përkëdhelurit e diktaturës. Urrejtja është fenomeni më i lig që ka kaluar shoqëria shqiptare. Mos harroni se nëse nuk e dënoni urrejtjen ajo ka me u kthy bumerang dhe për ju! Votoni përfaqësuesin tonë! Të jeni shtet i së drejtës, demokratik!

Si t’iu besojmë premtimeve për “ndryshim” nga partitë e vjetra?!- Nga FISNIK ZEQIRAJ

Çdo ditë e më afër po shkojmë drejt zgjedhjeve të 9 shkurtit 2025. Sa më afër zgjedhjet, aq më shumë po shtohet kurreshtja e qytetarëve, se cili subjekt do të jetë fituesi i garës së re zgjedhore me akter të vjetër të politikës!

Zgjedhje për riciklim të pushtetit

Vetëm naivët politik mund të shpresojnë se këto zgjedhje do të sjellin ndryshim! Ishin normale pritjet e qytetarëve para zgjedhjeve të fundit parlamentare të vitit 2021 kur erdhi në pushtet LVV-ja, e cila e rrëmbeu votën e elektoratit, porqë erdhi në fund të mandatit politik pa e plotësuar asnjë kërkesë të qytetarëve!

Tashmë kur janë provuar të gjithë në pushtet, u provuan politikan të profileve të ndryshme dhe politikan të kalibrave të ndryshëm, por i vetmi koalicion që nuk është provuar është ai mes LVV-së me krahët e luftës, përkatësisht me PDK-në dhe AAK-në e përforcuar me NISMA dhe figura tjera të ricikluara politike!

Mbase kjo do të ishte risia e vetme e zgjedhjeve të 9 shkurtit, të tjerat paraqesin vetëm përseritje të pushtetit dhe vazhdimësi të qeverisjeve paraprake.

Edhe pse në dukje të parë mendohet se kemi një vetëdijësim më të madh të elektoratit, asnjëherë nuk kanë qenë hamendjet më të mëdha të elektoratit kë për ta votuar më 9 shkurt!

Premtime boshe dhe pa mbulesë

Kësaj radhe duhet duhet marrë me rezerva premtimet elektorale, madje duhet pasur një kujdes të shtuar ndaj atyre që kan gojën plot ndryshime, porqë në listat e tyre elektorale i kanë të njëjtët njerëz që i mashtruan qytetarët për një gjysëmshekulli rresht.

Si t’iu besohet politikanëve që nuk i përmbushën zotimet dhe premtimet elektorale nga njëri pushtet tek tjetri, si t’iu besohet politikanëve që më shpesh i ndërruan partitë sesa brekët në trupin e tyre!

E kur jemi tek ‘brekët’, disa prej politikanëve që pa brekë i zuri nata, mëngjesi i zbardhi milionerë!

E si t’iu besohet këtyre kusarëve, të cilët me patriotizmin politikë mashtruan qytetarët dhe mërgimtarët duke ua rrëmbyer votën në emër të ndryshimit!

Në fakt, patriotizmi folklorik është bërë një instrument fitimprurës për shumicën e elitave partiake dhe vartësve të tyre, varësisht prej shkathtësisë mashtruese dhe nivelit të ngritjes intelektuale të elektoratit.

Si çdo herë në zgjedhjet e kaluara, edhe në zgjedhjet e 9 shkurtit radhe mundësia më e madhë e mashtrimit është ndaj shtresave të varfëra përmes ofrimit të lëmoshës në kohë fushate.

Bojkot ose vazhdimësi politike

Në mungesë të një alternative të re dhe serioze politike, elektorati i ka vetëm dy mundësi: t’i votojë të njëjtat parti ose t’i bojkotoj me mosdalje në zgjedhje, gjë e cila do t’i bënte të ndërgjegjësohen politikanët dhe të reformohen deri në themel partitë aktuale të skenës politike.

Ngase që 24 vite rresht i kemi të njëjtat parti në garë me njëra-tjetrën, dhe po të njëjtat në bashkëqeverisje me njëra-tjetrën!

Si rezultat i kësaj, legjislaturat e Kuvendit nuk dallojnë njëra nga tjetra, ndodhë vetëm ndërrim i kolltuqeve, herë në anën e djathtë, në mes apo në anën e majtë të sallës luksoze të Kuvendit të ndërtuar me paratë e Behgjet Pacollit!

Kjo është pasqyra reale e Koloseumit (Kuvendit) në të cilën përballën të njëjtët gladiatorë (politikan) me gojën plot patriotizëm folklorik për Kosovën dhe interesin e qytetarëve, sa për të ngjallur emocione patetetike të momentit për realizimin e kauzave partiake.

Qytetarët tashmë janë ngopur më të njëjtat refrene mashtruese të politikanëve në Parlament, që shiten si heronj të këtij vendi duke u thirrur në emër të qytetarëve për të përfituar poste dhe pasurim të paligjshëm nga buxheti i shtetit!

Dihet kush janë heronjët vertëtë të lirisë së atdheut. Janë ata që kanë luftuar dhe kanë sakrifikuar veten për lirinë e atdheut dhe interesin e përgjithshëm të qytetarëve. Porqë, ky heroizëm duhet të dëshmohet edhe në paqe duke e sakrifikuar interesin personal për të mirën e qytetarëve duke iu kundërvënë çdo lloj abuzimi të pushtetit, filluar nga ulëset e Parlamentit, Qeveri, Presidencë dhe abuzimet që bëhen në bashkrendim me pushtetin lokal.

Patriotizmi i kandidatëve për deputet në Legjislaturën e Re pas 9 shkurtit 2025 duhet të jetë në parandalimin e zbrazjes së Kosovës nga popullata e saj, me krijimin e kushteve të barabarta për jetë dinjitoze për të gjithë qytetarët pa dallime partiake.

Gjaku i dëshmorëve na e solli lirinë, kurse politika është duke e dërguar shtetin drejt greminës dhe ua humbi shpresat popullatës për jetë në shtetin e lirë dhe të pavarur! Sa e dhimbshme, po aq trishtuese është kur takon çlirimtar dhe djem të dëshmorëve në shtetet evro-perëndimore duke e shkrirë trupin e tyre në Dhe të huaj për një jetë më të mirë!

Ju tregoj për takimin me Parashqevi Simakun në New York Nga Elida Buçpapaj

VOAL – Nëse shkoni në profilin e Facebook-ut të këngëtares së njohur shqiptare dhe nëse kërkoni pak, do të gjeni foton e një kopertine shkëputur nga një gazetë me titull : Parashqevi Simaku nga Kavaja në Hoollywood. Është gazeta Zëri i Rinisë e vitit 1993 dhe autorja e atij shkrimi, një interviste, e treguar si narracion jam unë. Fakti që Parashqevi Simaku vazhdon ta mbajë në arkivin e saj artistik tregon se i ka pëlqyer. Kur u botua, pata rastin të bisedoja me Elena Kadarenë dhe asaj i kishte pëlqyer shumë. Natyrisht që unë e kisha punuar me dashuri, si veproj gjithmonë, për të nxjerrë në pah portretin e një artisteje shqiptare të cilën e do publiku. Sot kur jam duke i shkruar këto rradhë, pashë se në faqet e shtypit të Tiranës, mjeshtri i famshëm Agim Krajka flet në superlativa për zërin e Parashqevisë dhe « mallkon » ëndërrën e kësaj artisteje për Hollywood-in.

Takimi me Parshaqevinë në New York daton vitin 1993. 22 vite më parë. Skënderi dhe unë ishim për një vizitë në SHBA. Hera e parë që vizitonim SHBA. Qendronim në një qytezë të New Jersey, Elizabeth që ngjan si lagje e New York-ut. Prej andej shiheshin rrokaqiejt dhe ishte jo më shumë se 20 km larg nga 5th Avenue. Ne bujtnim tek miku jonë Petrit Hoxha, një njeri i artit dhe kulturës, që tani nuk jeton më. Prej andej lëviznim nëpër SHBA. Skënderi kishte ftesë edhe nga CBN – The Christian Broadcasting Network në Virginia Beach. Ishte maj, mesmaj tamam-tamam. Gjithçka lulëzonte. Për në Virginia Beach morëm avionin nga aeroporti i New Jersey-it Newark Liberty International Airport. Ndërsa në Washington D.C. ku u takuam me stafin e Zërit të Amerikës, udhëtuam me veturë. Aty na shoqëroi Mustafë Demaliaj,një zotëri i nderuar, asokohe kryetar i Lidhjes së Prizrenit për SHBA. Rrugës për në Washington nuk e harroj shiun që binte me gjyma në autostradën e kufizuar prej pyjesh të gjelbër. Prej furisë së atij shiu i marr me mend kur dua t’i përfytyroj edhe hurricanët.

Janë kujtime të bukura. Mbrëmjeve të lira merrnim ftesa prej miqve tanë në restaurantet e shqiptaro-amerikanëve, të cilat janë me emër dhe famë, siç është Familja Bytyçi, shtyllë e patriotizmit, Vatranë të përbetuar që i mbajnë dyert hapur e mirëpresin me bujarinë e njohur shqiptare.

Një natë nga këto na ftuan të kalonim mbrëmje të veçantë në restaurantin ku performonte çdo natë Parashqevi Simaku. Shkuam me shumë dëshirë. Dhe u gjendëm përpara një surprize të bukur, sepse orkestra drejtohej nga mjeshtri i shquar Agim Krajka, në violinë interpretonte gjithashtu edhe bashkëshortja e Krajkës. Kaluam shumë mirë. Diaspora shprehte kënaqësinë duke hedhur dollarë. Kjo traditë jombresëlënëse vazhdon, por për artistët shqiptarë ishte ndihmë e madhe, sepse në Amerikë, ata e kishin nisur gjithçka nga zero. Pikërisht aty më lindi ideja për t’i marrë intervistë Parashqevisë. E cila e pranoi menjëherë.

Skënderi ishte Drejtori i RTSH në atë kohë me një format intelektuali 180 gradë ndryshe nga drejtorët pararendës. Ishte drejtori i parë i këtij institucioni pas rrëzimit të sistemit ndërsa unë posa e kisha nisur profesionin e gazetares.

Lamë takim disa ditë më vonë në një restaurant të vogël ku Parashqevija drekonte. Hollësitë i kam të shkruara në portretin që ia kam bërë 22 vite më parë. Nuk e harroj menynë e asaj dreke të Parashqevisë. Preferonte asparaguse. Por ajo që na befasoi ishte vetë Parashqevija. Përballë nesh kishim një young lady elegante me një anglishte të përsosur dhe një shqipe si të ishte lindur e rritur në SHBA. Parashqevija kishte vetëm 2 vite në SHBA dhe shqipja me aksent të theksuar amerikan të linte të kuptoje se ajo më tepër donte të ndihej amerikane. Në Shqipëri kishte studiuar Art Dramatik, duke ndjekur gjurmët e këngëtareve më të famshme si Vaçe Zela, Justina Aliaj dhe ëndërra e saj në sirtar ishte Hoollywood-i. Ajo i kishte të gjitha të dhënat për t’ia ushqyer vetes këtë ëndërr, që unë e nxora në pah edhe në intervistën time me të. Sepse ishte shumë dalluese, gati e identifikuar me Parashqevinë. Ëndërr që Profesor Krajka tani e konsideron si një makth e ankth. Sepse të hysh në Hollywood nuk mjafton talenti.

Atë drekë që zgjati disa orë biseda jonë shkoi edhe tek jeta private e artistes. Ne gazetarët e kemi të drejtën të pyesim, por jo t’i manipulojmë faktet dhe as të jemi dashakeqë. Unë e pyeta për lidhjen e saj me Luan Pobratin, që njihej si shefi i ish-Sigurimit në Tiranë për artistët dhe intelektualët. Parashqevija ishte tepër e kujdeshme, përgjigjet e saj i merrje edhe si pohime edhe si mohime, por e vërteta është se ajo ka patur lidhje me Luan Pobratin. Se si ishte krijuar kjo lidhje pastaj këtu qëndron problemi.

Për 45 vite diktaturë, dihet se artistët shqiptarë kanë qenë viktima të terrorizuara nga Sigurimi i Shtetit. Le të kujtojmë listat e publikuara tash së fundi që i përgatiste Çajup Rusmali për Ramiz Alinë. Le të kujtojmë Festivalin e 11-të se çfarë rrjedhojash pati për artistë të formatit kombëtar. Le të kujtojmë dramat dhe tragjeditë e artistëve, shkrimtarëve dhe krijuesve shqiptarë. Për të cilët vijohet dhe heshtet.

Në kushte të tilla terrori, tutorizmi ishte modus vivendi. Për tutorët shkruan edhe Flutura Açka, por tutorizmi ishte i imponuar. Prandaj Flutura Açka me shumë të drejtë i merr në mbrojtje këngëtaret tona, sepse figura e femrës edhe sot e kësaj dite trajtohet nga bota mashkullore shqiptare në mënyrë tribale. Ndërsa se kush ishte Parasheqevi Simakut si këngëtare, kur thotë Agim Krajka se ajo ishte talent dhe zë i shkëlqyshëm kaq mjafton për ta marrë artisten në mbrojtje. Por jo për t’i mbyllur derën debatit. Se si e qysh e ka hapur këtë temë kantautori Gjergj Leka, ajo vlen të mbahet hapur, të mos mbetet temë tabu, por të vërtetat se si janë të tregohen nga njerëz kompetentë, që iu dalin për zot fjalëve të tyre dhe që gëzojnë kredibilitet tek publiku.

Tutorizmi ishte pjesë e persekutimit, kur flasim për artistët e talentuar. Diktatura kriminale në Shqipëri e hiqte qafe elitën me dy pretekste: ose si armik i popullit ose si imoral. Dhe ky rrezik ka qëndruar si Shpata e Demokleut në kokat e artistëve shqiptarë të cilët jo për faj të tyre, por prej tmerrit dhe frikës, shpesh depersonalizoheshin. Sepse, nëse nuk bindeshin, rrezikonin burgun ose ekskomunikimin. Të kujtojmë Justina Aliajn, Alida Hiskun, Sherif Merdanin e plot e plot të tjerë. Është një listë e gjatë emrash që diktatura i ka eleminuar, duke qenë talente dhe yje. Dhe këto figura duhet të kujtohen, emrat e tyre duhet të rehabilitohen e të nderohen. Në libra të historisë të artit shqiptar, që nuk i ka shkruar askush deri më tani.

Le të mos harrojmë se RTSH deri në rrëzimin e diktaturës ishte një bastion i propagandës së regjimit komunist. Aty kishin të drejtë të punonin vetëm njerëz të besuar dhe me biografi të mirë. Të punësuarit e tjerë jetonin me frikë, sepse mund ta pësonin prej çdo kapriçio të njerëzve syçelur të partisë. Këtë presion e vuanin të gjithë të talentuarit. Të cilët ishin në qendër të vemendjes të organeve të partisë dhe intrigave sadiste të hallkave të saj!

Parashqevi Simaku ka lindur në shtatorin e 1966 dhe ka dalë për herë të parë në skenën e Festivalit të Këngës në vitin 1983, pra 17 vjeçare. Vinte nga Kavaja, nga një familje e thjeshtë, por e fitoi zemrën e publikut me zërin, talentin, bukurinë dhe performancën e saj. A e përdori ish-Sigurimi i Shtetit? Po ish-Sigurimi ishte i plotfuqishëm. Bënte gjithçka. Fuste në burg, pushonte nga puna, largonte nga skena, internonte. Artistet shqiptare të talentuara ishin vulnerabile dhe pa mbrojtje. Ishin pré dhe viktima. Prandaj përpara se të flasim për to duhet t’ia nisim nga persekutorët. Kjo është rruga, rrugë tjetër nuk ka.

Nëse nuk tregoni për persekutorët atëhere mos flisni fare. Le të flasin ata që nisin të tregojnë andej nga duhet. Hapja e Dosjeve do t’ua lehtësojë rrugën, por kush ka ç’të thotë, le ta thotë sepse i ndihmon kujtesës të vuajtjeve që kanë hequr artistët shqiptarë në përgjithësi.

Ndërsa roli moralistëve është i outsider-ve. Mjafton të shikoni ku ka degraduar sot arti shqiptar, kur në qendër të mediumeve vihet lumpeni dhe ku pothuaj gjithçka arrihet permes parasë dhe imoralitetit profesional. Sepse me jetën private çdokush mund të luajë si t’ia marrë mendja.

Duke u kthyer tek Parashqevi Simaku. Fakt tjetër shumë domethënës, që e vë në dukje edhe Flutura Açka, është se artistja u largua shumë herët nga Shqipëria. Ishte nga të parat, sapo u rrëzua diktatura, në vitin 1991-1992. Kur e takuam ne në New York ishte vetëm 26 vjeçe, me një ëndërr të madhe në zemër që e bëri të kalonte Atlantikun. Për të arritur në Hollywood. Dhe ajo menjëherë iu përvesh punës për ta realizuar atë. Që i doli një mission impossible. Jo sepse nuk kishte talent, por se ndoshta nuk kishte fat. Ashtu si plot e plot këngëtarë shqiptarë të suksesshëm që nuk patën fat. Edhe vetë Agim Krajka, një mjeshtër dhe vyrtuoz i vërtetë, në Amerikë nuk çau dot. Jo se i mungonte talenti. Mblodhi para, shkolloi fëmijët dhe u kthye në atdhe. Sherif Merdani për Agim Krajkën ka deklaruar se ishte vegël e sigurimit që i ka spiunuar artistët. Edhe sot pas më tepër se dy dekada pas hapjes, skenat e artisteve shqiptare mjerisht kanë mbetur pubet dhe klubet e natës të diasporës, por megjithatë tani janë plot artistë shqiptarë që kanë pushtuar skenat botërore. Megjithatë shijen e suksesit të Hollywood-it e kanë arritur pak emra si Stan Dragoti, vëllezërit Belushi, Eliza Dushku, e tash edhe Rita Ora, por të gjithë me një background të ndryshëm nga Parashqevia dhe artistët shqiptarë që karrierën e nisën në Shqipëri.

Pas takimit tonë në New York, Parashqevi Simaku për një kohë e ka vijuar jetën artistike në SHBA, diasporë, Shqipëri e Kosovë.

Bashkë jemi takuar edhe një herë. Këtu në Zvicër. Posa kishte mbaruar lufta në Kosovë. Ishte këmbë e kokë e dashuruar. Me babain e djalit të saj, lindja e të cilit e bëri të arrijë qiellin e shtatë prej lumturisë.

Ndërsa prej disa kohësh nuk shkruhet më për jetën artistike të kësaj artisteje të talentuar që i kishte bërë për vete aq shumë zemrat e shqiptarëve dhe artdashësave! Kur biseduam atë drekë të gjatë, Parashqevija më tregoi se e donte dhe e çmonte shumë Vera Grabockën, e cila nuk duhet ta ketë harruar magjinë e këngëtares nga Kavaja që dëshironte të hapte dyert e hekurta të Hollywood-it.

Unë do t’i uroja Parashqevisë një kthim sa më të shpejt në skenë, sepse skena dhe emri i saj bëjnë së bashku një sinonim.

Gusht 2015

Kongresi i Shteteve të Bashkuara të Amerikës: Jo influencës komuniste në shkollat amerikane!- Nga Frank Shkreli

Rrallë ndodhë që Kongresi i Shteteve të Bashkuara të jetë aq i bashkuar në miratimin e një propjekt-ligji cilido qoftë, sa ç’ishte me 6 dhjetor 2024 kur Dhoma e Përfaqsuesve miratoi me vota dërmuese prej 327 në favor të Aktit Vendimtar të Mësimdhënies mbi Komunizmin dhe 62 kundër. Text – H.R.5349 – 118th Congress (2023-2024): Crucial Communism Teaching Act | Congress.gov | Library of Congress Ky akt — autore e të cilit ishte përfaquesja republikane Maria Salazar e shtetit Florida — është miratuar nga përfaqësuesit republikanë dhe demokratë të Kongresit në një frymë bashkpunimi, me vota dërmuese, me qëllim për të edukuar studentët e shkollave të mesme mbi rreziqet që vijnë nga komunizmi dhe totalitarizmi dhe se si këto sisteme janë në kundërshtim të plotë me parimet bazë të lirisë dhe demokracisë në Shtetet e Bashkuara, thuhet një njoftim të Kongresit, me këtë rast, për median. Sipas këtij Akti, materialet e mësimdhënies, mbi të vërtetat dhe rreziqet e komunizmit, do të shpërndahen nga Fondacioni Përkujtimor i Viktimave të Komunizmit me qëndër në Washington – me përqëndrimin në të kaluarën kriminale komuniste dhe në trashëgiminë e vazhdueshme të komunizmit edhe sot e kësaj dite.

Miratimi i këtij akti u cilësua si një “fitore monumentale për brezat e ardhëshëm të studentëve amerikanë”, nga Presidenti i Fondacionit Përkujtimor të Viktimave të Komunizmit, Dr. Eric Patterson. “Muri i Berlinit mund të jetë shembur në vitin 1989, por ideologjia djallëzore që fshihej pas tij nuk është zhdukur ende. Akti Vendimtar i Mësimdhënies mbi Komunizmin, i miratuar ditët e fundit nga Kongresi amerikan, “është një akt legjislativ i cili garanton që studentët tanë të mësoinë të vërtetën – të kaluarën dhe aktualën – mbi këtë ideologji vdekjeprurëse… pasi studentët amerikanë janë gjithnjë e më shumë të keq-informuar ose aspak të informuar mirë mbi historinë dhe trashëgiminë e komunizmit”, citohet të ketë thenë Drejtori i Fondacionit Përkujtimor të Viktimave të Komunizmit, Dr Eric Patterson.

Komunizmi botëror ka një histori të gjatë dhe të errët shtypjesh politike, persekutimesh, dhune, vrasjesh dhe në përgjithsi, një histori krimesh kundër njerëzimit, gjatë shekullit të kaluar e deri në ditët e sotëme. Një trashëgimi kjo, për të cilën, për fat të keq, po flitet gjithnjë e më pak, ndërkohë që aktorë të huaj djallëzorë po përpiqen ta infiltrojnë këtë ideologji kriminale edhe në institucionet arsimore amerikane.

Pamje nga dhoma e Përfaqusesve e Kongresit të Shteteve të Bashkuara

Kështuqë, sipas autores së këtij akti legjislativ, Përfaqësueses republikane nga shteti Florida, kubano-amerikanes, Maria Elvira Salazar, “Me miratimin e Aktit Vendimtar të Mësimdhënies mbi Komunizmin, Dhoma e Përfaqësuesve e Shteteve të Bashkuara siguron se brezat e ardhëshëm do të kujtojnë vuajtjet dhe krimet e shkaktuara nga ideolgjia brutale komuniste. Komuniteti im në Miami i njeh shumë mirë krimet e komunizmit, prandaj ne duhet të sigurohemi që të gjithë amerikanët të kenë të dhënat dhe të njihen me mizoritë dhe vdekjet e shkaktuara nga komunizmi”, është shprehur ajo pas aprovimit të Aktit nga Dhoma e plotë e Përfaqsuesve e Kongresit amerikan, me mbështetjen dërmuese nga të dy partitë kryesore të vendit, demokratët dhe republikanët.

Zonja Maria Elvira Salazar, Përfaqsuesja republikane nga shteti Florida me disa kolegë të saj, ka punuar për një kohë të gjatë tani për të bindur opinionin publik amerikan dhe Kongresin e Shteteve të Bashkuara mbi krimet e komunizmit në botë — Frank Shkreli: Kongresi i Shteteve të Bashkuara denoncon tmerret e socializmit | Gazeta Telegraf — në të kaluarën dhe aktualisht si dhe për rreziqet që kjo ideologji kriminale paraqet për brezat e ardhëshëm. “Akti Vendimtar i Mësimdhënies mbi Komunizmin”, u shpreh ajo, “do të sigurojë që brezat e ardhëshëm do të kuptojnë më mirë historinë e tmershme dhe tragjike të komunizmit. Ne duhet të bëjmë çdo gjë të mundur që të ruajmë dhe të mbrojmë parimet themelore të lirisë dhe të demokracisë së vërtetë. Përpjekjet për mbrojtjen e endrrës amerikane për brezat e ardhëshëm, fillojnë që tani”, me miratimin e këtij Akti, ka thenë Maria Elvira Salazar.

Kongresistja Maria Elvira Salazar, nga shteti Florida — autorja e Aktit Vendimtar i Mësimdhënies mbi Komunizmin, miratuar pak ditë më parë nga Kongresi i Shteteve të Bashkuara me një numër dërmues votash nga përfaqsuesit e dy partive kryesore politike amerikane – republikanë e demeokratë

Ndërkaq, Kryetari i Dhomës së Përfasueseve, Mike Johnson përshëndeti miratimin e Aktit duke thenë se ndërkohë që përballemi me sfida gjithnjë e më të mëdha nga kundërshtarët tanë ideologjikë, siç është Partia Komuniste e Kinës, Akti Vendimtar i Mësimdhënies mbi Komunizmin i aprovuar nga Kongresi amerikan është një qëndrim i qart legjislativ kundër prirjeve të tilla të rrezikshme komuniste. “Sot është më e rëndësishme se kurrë që studentët tanë të mësojnë mbi rreziqet e vërteta që vijnë nga komunizmi, por edhe mbi rëndësinë e mbrojtjes së lirive tona”, është shprehur me këtë rast Kryetari i Dhomës së Përfaqsuesve të Kongresit amerikan, duke shtuar se ky Akt garanton që sistemi arsimor në Shtetet e Bashkuara të Amerikës t’i ketë rrënjët thellë në të vërtetën e historisë së regjimeve komuniste dhe në ruajtjen e vlerave tona.

Ndërsa përfaqsuesja e shtetit Indiana, me origjinë ukrainase, në fjalën e saja citoi Winston Churchillin i cili ka thenë se, “Ata që nuk mësojnë nga historia janë të destinuar ta përsërisin”, duke shtuar se ne duhet tu kujtojmë brezave të ardhëshëm, miliona viktimat e komunizmit, jetët e shkatërruara nga komunizmi ndërkombëtar, anë e mbanë botës, dhe që të mos harrojnë rëndësinë për të mbrojtur Republikën tonë të lirë dhe të fortë”, ka theksuar kongresistja me origjinë ukrainase.

Miratimi me vota dërmuese (327 në favor-62 kundër) e Aktit Vendimtar i Mësimdhënies mbi Komunizmin, miratuar këto ditë nga Dhoma e Përfaqsuesve të Shteteve të Bashkuara në Washington, pason një numër përpjekjesh nga ana e një numri shtetesh amerikane për të pasqyruar krimet e komunizmit ndërkombëtar, ndonëse, historikisht dhe realisht, komunizmi kurrë nuk zuri rrënjë në Shtetet e Bashkuara, si regjim totalitar. Duket se me miratimin e këtij Akti, Kongresi i Shteteve të Bashkuara solidarizohet – 35 vjet pas shembjes së Murit të Berlinit — me viktimat e gjenocidit komunist ndërkombëtar, duke kujtuar dhe duke dënuar, zyrtarisht, krimet e komunizmit. Ashtu që breznitë e ardhëshme të amerikanëve ta njohin më mirë të vërtetën mbi krimet dhe kriminalitetin e regjimeve komuniste kundër miliona njerëzve, anë e mbanë botës, gjatë shekullit të kaluar e deri në ditët e sotëme.

Të gjitha këto përpjekje gjatë viteve të fundit në Shtetet e Bashkuara në nivel federal dhe në nivel shtetëror, në mbarë Amerikën, tregojnë se amerikanët — me gjithë se shembja e Murit të Berlinit mund të ketë qenë një simbol i rënjes së komunizmit të shekullit të kaluar – janë tani të vetdijshëm se ndoshta jo, doemosdoshmërisht, rrëximi i Murit të Berlinit të ketë simbolizuar gjithashtu edhe zhdukjen e trashëgimisë së kësaj ideologjie kriminale shkatërruese për shumë popuj anë e mbanë botës, përfshir Kombin Shqiptar. Është një përpjekje, mendoj unë, nga populli amerikanë dhe përfaqsuesit e tij legjitim në Kongres, që krimet e regjimeve komuniste kundër njerëzimit dhe 100-milion viktimat e komunizmit, anë e mbanë botës, të mos harrohen kurrë por të kujtohen, ashtu siç ka paralajmëruar Winston Churchilli, me qëllim që historia e komunizmit të mos përsëritet më.

Po Shqipëria, kur do bëjë një gjë të tillë?! Kur do kujtojë viktimat e komunizmit enverist, zyrtarisht, njëherë e mirë dhe kur do të dënojë krimet e komunizmit në atë vend?! Po viktimat e komunizmit në Kosovë, për të cilat nuk flet askush? Kur do të kujtohen ato?!

Merrni shembull nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe nga shumë vende të tjera ish-komuniste dhe jo-komuniste në Evropë, nëqoftse besoni në liri e demokraci dhe në një të ardhme më të mirë për fëmijt tuaj. Përballuni, zyrtarisht me krimet e komunizmit! Zbuloni të vërtetën për veten dhe për brezat e ardhëshëm. Nostalgjia ndaj komunizmit enverist dhe mos-përballja me krimet e komunizmit të ish-regjimit të tij në Shqipëri, ish-regjimit sllavo-komunist në Kosovë dhe në trojet shqiptare të Ballkanit Perëndimor — nuk ka asgjë të përbashkët me lirinë dhe demokracinë perëndimore as nuk përputhet me vlerat amerikane.

Nëse dëshironi që historia e komunizmit në Shqipëri dhe anë e mbanë trojeve shqiptare të mos përsëritet më, atëherë edhe për hir të brezit të ri të shqiptarëve sot dhe nesër, dënoni dhe denonconi edhe ju krimet e komunizmit sllavo-aziatik dhe mos harroni, por kujtoni viktimat e komunizmit në Shqipëri dhe në Kosovë, në përputhje me vlerat amerikane që ligjvensit amerikanë shfaqen nepërmjet miratimit të Aktit Vendimtar i Mësimdhënies mbi Komunizmin, në mbështetje të studentëve amerikanë për të mësuar të vërtetën mbi krimet e komunizmit –në të kaluarën dhe për trashëgiminë djallëzore të kësaj ideologjie shkatërruese sot e kësaj dite në mbarë botën, përfshir Shqipërinë dhe Kosovën.

Çrregullime të personalitetit të “gjeneral” qoftëlargut Ali Ahmetit- Nga Aurel Dasareti

Të jetosh me një çrregullim serioz të personalitetit do të thotë që përvojat e tua për veten, të tjerët dhe botën rreth teje krijojnë shumë dhimbje të brendshme dhe e bëjnë të vështirë për ty funksionimin në jetën e përditshme.

Ekziston një trajtim i mirë dhe shumë prej tyre heqin qafe simptomat brenda një periudhe dhjetëvjeçare.

Kjo i ndodhi Aliut tonë qoftëlargut, ndaj 50 vjet më parë iku në Zvicër për të gjetur shpëtimin.

Dhe Zvicra, duke e parë se ai është jashtë mendjes dhe s’ka dobi prej tij pasi është plotësisht i papërdorshëm, i dha një pension invalidësh.

Dhe Ali qoftëlargu u kthye në shtetin artificial të “Maqedonisë”, ku në vitin 2000 e gradoi vetveten në “gjeneral” me 4-5 yje” (2-3 yje më pak se qoftëlargu “gjeneral” Hashim Thaçi) duke “luftuar” vëllezërit e tij, “maqedonasit”.

Me pasoja e lavdi për vetë Aliun, sepse ishte një luftë në të cilën Aliu personalisht nuk mori pjesë fare; por ky “gjeneral” i famshëm u sëmur edhe nga “stresi post-traumatik”.

Çrregullimi i stresit post-traumatik mund të prekë njerëzit që kanë qenë të përfshirë ose dëshmitarë të një ose më shumë ngjarjeve kërcënuese për jetën…Ekziston një trajtim për këtë, dhe Ali qoftëlargu pasi është një gënjeshtar i ndritshëm, zgjodhi të eliminoj fizikisht, të mashtrojë e vjedhë edhe më shumë ata “20% përqindëshit”, pra shqiptarët. Shqiptarët e meritojnë sepse e kanë duruar për 25 vjet, në vend që ta përzënë me shkop në prapanicë.

***

Përshëndetje e mia, kalofshi mirë. Aurel Dasar

Si e kujtoj unë Dom Prekë Ndrevashaj. Në 20-vjetorin e kalimit të tij në amshim- Nga Frank Shkreli

(Fjala e mbajtur me 8 dhjetor, 2024 “JETA, VEPRA DHE TRASHËGIMIA E DOM PRENK NDREVASHAJ” 29350 LAHSER RD, SOUTHFIELD MI 48034

Të nderuar klerikë, pjesëmarrës, miq e dashamirë të Dom Prekë Ndrevashaj – këtij burri të madh të Kishës e të Kombit. Përshëndetjet e mia më të përzemërta të gjithëve.

Fillimisht, dua të falenderoj Dr Gjekë Gjelaj për ftesën për të marrë pjesë në shënimin e 20 vjetorit të kalimit në amshim të Primus Prekë Ndrevashaj, themeluesit të Famullisë së Zojës Pajtore dhe prijsit të komunitetit katolik shqiptar në Michigan. U kërkoj ndjesë që për arsye të disa angazhimeve të mëhershme nuk kam mundësi të jem në mesin tuaj për të kujtuar, në këtë përvjetor, mikun tonë të përbashkët, Dom Prekën. Por u jam mirënjohës organizatorëve të këtij tubimi përkujtimor që më dhanë mundësinë të dërgoj me shkrim disa fjalë — kujtime të mia në këtë 20-vjetor të kalimit në amshim të Dom Prekës, zemra e të cilit pushoi së rrahuri me 1 tetor, 2004.

Autori me Dom Prekë Ndrevashaj dhe Dr. Elez Biberaj gjithashtu mik i ngusht i Dom Prekës duke dalur nga ndërtesa e Kongresit të Shteteve të Bashkuara, 1985. I përjetëshëm qoftë kujtimi i tij!

20-vjet më parë u zhduk fytyra fisnike e një meshtari, humanisti e atdhetari të madh shqiptar. Nga qielli i Dukagjinit u shkëput një yll i shkëlqyeshëm, duke lënë pas një dritë që nuk shuhet as sot as mot. Vdekja e tij varfëroi Dukagjinin që e lindi, hidhëroi pa masë dhe mbuloi në zi famullinë e tij në Detroit, ku kreu veprimtarinë e tij fetare e atdhetare për shumë vite. Njëkohësisht, tronditi miq e dashamirë të shumtë në Shqipëri dhe anë e mbanë botës, sidomos mërgimtarët e komunitetit shqiptaro-amerikan, në përgjithësi, me të cilët kishte lidhje të veçanta.

Si luftëtar i pathyeshëm, Dom Preka ishte dëshmitar i shumë ngjarjeve historike të shekullit të kaluar dhe fillim shekullit XXI, anë e mbanë trojeve shqiptare në Ballkanin Perëndimor dhe në mërgatën shqiptare. Ndër të tjera, shembjen e diktaturës së zezë komuniste dhe çlirimin e Kosovës nga forcat kriminale të regjimit serbo-rus të Beligradit. Dom Preka ishte shumë i lidhur me fatin e dhjetra mijëra shqiptarëve në mërgim, sidomos atyre në Amerikë.

Dom Prekë Ndrevashaj, i pari majtas me një grup mërgimtarësh shqiptarë në San Biaggio, Itali, maj, 1968. Me të, në rend të parë dallohet Mr. Mckeever (Markivi, siç e thirrnin shqiptarët, Shefi irlandez i zyrës POA për mërgimtarë në Romë dhe Ndoc Vulaj. Në qendër të fotos, rapsodi popullor, Pjetër Çup Qafa duke kënduar me çifteli.

Janë të shumtë ata shqiptaro-amerikanë të ardhur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në jetën e të cilëve Dom Prekë Ndrevashaj ka luajtur një rol të rëndësishëm, qoftë gjatë qendrimit të tyre në kampet e refugjatëve në Itali, qoftë më vonë. këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku mijëra familje shqiptare të arratisura nga komunizmi e të cilët, me ndihmën e pa kursyer të Dom Prekës, kanë gjetur në këtë kontinent-planet, lirinë dhe një jetë më të mirë për veten dhe familjet e tyre.

Edhe unë jam një prej atyre mijëra shqiptaro-amerikanëve, që me ndihmën e pa-zevendësueshme të Dom Prekës jam vendosur në Amerikë, 54 vjet më parë. Ishte dimri i vitit 1969 kur takova për herë të parë Dom Prekën në një zonë të izoluar të Italisë, të quajtur San Biaggio, Kardito e Atina të mbuluara me borë, ku ai kishte shkuar nga Roma, për t’u takuar e për të qa hallet me refugjatët shqiptarë, të cilët prisnin në kushte mjaft të vështira, miratimin për vendosjen e tyre, kryesisht, në Amerikë ose në ndonjë vend tjetër të perëndimit. Në atë kohë isha 19-vjeç kur kalova kufirin jugosllavo-italian afër Sezhanës në Slloveni drejt Italisë për një jetë të lirë e më të mirë në botën demokratike perëndimore. Ishte vërtetë një periudhë shumë e vështirë për mijëra refugjatë shqiptarë si unë, disa të dëbuar e të tjerët të detyruar të largoheshim nga trojet tona të vendlindjes, qoftë nga regjimi komunist i Enver Hoxhës, qoftë nga sllavo-komunistët jugosllavë. Ishte një kohë mjaft e tensionuar në ish-Jugosllavi për shqiptarët pas demonstrative të shqiptarëve të Kosovës të vitit 1968 kundër regjimit serbo-jugosllav komunist dhe pushtetarëve komunistë shqiptarë. Kampet e refugjatëve ishin plot me të arratisur anti-komunistë shqiptarë, por edhe nga Evropa lindore e qendrore, pasi ishte edhe një periudhë tensionesh botërore, menjëherë, pas pushtimit të Çekosllovakisë nga Bashkimi Sovjetik, me 20 gusht, 1968.

Për një vit e diçka, gjatë qëndrimit tim në Romë, në pritje për të emigruar në Amerikë, Dom Preka më përkrahu, duke më mundësuar punë në zyrën e emigracionit (Pontificia Opera di Assistenza -POA), ku punonte ai vet dhe duke më dhënë ndihmën e pa kursyer duke më ofruar mundësinë edhe për të mësuar anglisht dhe italisht; gjë që nuk do t’ia harroj sa të jem gjallë, pasi më vuri bazat për vazhdimin e shkollës në Amerikë.

Ndihma dhe roli kritik i Dom Prekës në jetën time në kampin e refugjatëve në Itali (1969-1970) dhe më vonë në Amerikë, nuk ishte aspak ndryshe nga ndihmat që ai u ka ofruar dhe roli që ai ka luajtur në jetën e mijëra shqiptarëve të tjerë dhe familjeve të tëra shqiptare, pa dallim.

Dom Prekë Ndrevashaj, pjesëmarrës në ceremoninë përkujtimore me rastin e 45-vjetorit të persekutimeve fetare në Shqipërinë ateiste komuniste në Universitetin San Francisco të Shteteve të Bashkuara, 13-14 Prill, 1985

Kur e kam takuar Dom Prekën në San Biaggio-Cardito-Atina në jug të Italisë, në vitin 1969, aty gjeta gegë e toskë, myslimanë, bektashinjë, katolikë e ortodoksë, të gjithë shqiptarë, pothuaj nga të gjitha trojet shqiptare: Rrugëve të botës, por të gjithë të bashkuar dhe të lumtur për shoqërimin dhe miqësinë që kishin lidhur me njëri tjetrin, si shqiptarë pa dallim, përball një fati dhe rrethanash shumë të vështira, rrugëve të botës. Mbledhur rreth një prifti katolik, shqiptar, modest e zemërgjerë, i cili përpiqej të ndihmonte të njohurin e të panjohurin, vetëm a ishte shqiptar. Ai ishte një person për atë kohë që, duke shikuar prapa në atë periudhë historike, por përcaktuese për fatin e shumë mërgimtarëve shqiptarë, nga këndveshtrimi i sotëm, do të thoja se mos të kishte qenë Dom Preka ai që ishte, atëherë, në atë detyrë që ia kishin caktuar Vatikani dhe Organizata e Kombeve Bashkuara, do duhej ta kishim çpikur një person si ai, për një përgjegjësi të tillë kritike dhe humanitare.

Si shumë të tjerë, dëshmitar i këtij fakti dhe përfitues jam edhe unë. Unë nuk do të isha ky që jam sot dhe nuk do të kisha pasur një jetë dhe karrierë të gjatë e të lumtur në Amerikë, po mos të kisha pasur ndihmën dhe përkrahjen e Dom Prekës, ç’prej fillimit në Itali, por edhe më vonë. Si rrjedhim, unë, falenderoj Zotin që më ka njoftuar me Dom Prekën, në atë kohë në Shtetet e Bashkuara. Në një kohë kur kisha më së shumti nevojë për mbështetje, për këshilla e për udhëzimet e tija. Jam i bindur se po mos të kisha pasur ndihmën e tij, nuk e di se ku do më kishte hedhur mua fati i jetës, por dhe shumë bashkatdhetarë, të cilët sot përbëjnë, “diasporën” shqiptare në Amerikë: më të fortë se kudo në botë.

Them “diasporë”, duke mos qenë i sigurt nëse Dom Preka preferonte një fjalë të tillë përshkruese për mërgatën shqiptare. Sot, për fat të keq abuzohet me fjalën “diasporë”, qoftë nga Tirana zyrtare ashtu edhe nga Prishtina. Si një parentezë në lidhje me këtë më kujtohet një deklaratë e Dr Ibrahim Rugovës më vonë, kur vizitonte shpesh shqiptarët e Amerikës, se nuk i pëlqente përdorimi i fjalës diasporë, sepse kjo fjalë, rrjedh nga greqishtja e vjetër, që sipas tij, do të thotë, “farë e humbur”. Mërgimtarët tanë në Amerikë dhe kudo tjetër, ka shtuar Rugova, nuk janë farë e humbur. por janë njerëzit më të mirë. Kështu ka menduar edhe Dom Prekë Ndrevashaj për mërgimtarët tanë – për ne të gjithë – të cilët ai, në një mënyrë ose një tjetër, na ka ndihmuar pa kursim; si njerëzit ndër më të mirë të Kombit, por nevojtarë, rrugëve të botës; “gjak i shprishur”, po, por gjak i mirë përhapur anë e mbanë botës, në kërkim të një jete të lirë e normale.

Prandaj, sot në këtë 20-vjetor të kalimit të tij në amshim kujtojmë, duke falënderuar të Madhin Zot për jetën dhe veprën e këtij shërbëtori të Zotit e të Atdheut, që ka bërë të mundur për mijëra shqiptarë të jetojnë në liri këtu në Amerikën tonë të bekuar – një komunitet i fortë dhe aktiv-. Vërtetë, sot kujtojmë Dom Prekën por, njëkohësisht, falë Dom Prekës, si udhëheqës, jo vetëm fetar, i këtij komuniteti, sot kujtojmë dhe festojmë edhe një histori të lavdishme arritjesh e suksesesh të komunitetit shqiptaro-amerikan në Detroit dhe anë e mbanë Shteteve të Bashkuara ku jetojnë shqiptarë të suksesshëm në të gjitha fushat e jetës dhe të veprimtarisë tonë në këtë vend të lirë e demokratik.

Duhet të falenderojmë pra të Madhin Zot, që ekzaktërisht në atë periudhë të historisë sonë të vështirë, dërgoi në mesin tonë Dom Prekë Ndrevashajn, që përveç thirrjes së tij si meshtar për t’u kujdesur për nevojat shpirtërore të popullit të vet ai pranoi të merrte përsipër gjithashtu edhe rolin për të ndihmuar mijëra refugjatë shqiptarë të shpërndarë nepër kampet e Italisë. Ai nuk kishte nevojë të pranonte një detyrë të tillë plot kokëçarje, pasi mund të shërbente si famullitar në ndonjë kishë të Romës dhe të kalonte një jetë në paqë dhe pa turbullira. Por, Dom Preka, mbi të gjitha, dëshironte të ishte me popullin e vet, pranë bashkatdhetarve të tij, të cilët si ai vet, kishin vuajtur dhe po vuanin fatin dhe barrën e rëndë të jetës në emigrim, si refugjatë. Të përjashtuar nga atdheu i tyre, vetëm e vetëm se kundërshtonin një regjim krejt të huaj për shqiptarët; diktaturën komuniste. Dom Ndue Gjergji, pasardhësi i Dom Prekës këtu në famullinë Zoja “Pajtore e Shqiptarëve”, ka thënë se tri dashuri të mëdha kishte Dom Preka: “Popullin, Fenë dhe Atdheun!”

Siç mund ta dini, unë kam pasur fatin të punoj për Zërin e Amerikës gjatë luftës së ftohtë, periudhën më interesante dhe kritike për lirinë e demokracinë në botë, në kulmin e luftës midis të mirës e të keqës, në luftën midis të vërtetës dhe gënjeshtrës. Në mbrojtje të së VËRTETËS historike, Dom Preka nuk ia kishte frikën kujt, megjithëse kishte edhe armiq, që e ndjeknin në Itali dhe në Amerikë, që donin të sabotonin punën e tij humanitare, patriotike dhe fetare në komunitetin tonë mërgimtar. Ata ishin kryesisht agjentë të regjimit komunist të Enver Hoxhës dhe agjentë të regjimit sllavo-komunist të Beogradit. E vërteta, për realizimin e së cilës Dom Preka luftoi me të gjitha fuqitë e veta mendore, intelektuale e fizike, më në fund ngadhnjeu edhe mbi këto mbeturina të historisë. Në kulmin e luftës midis demokracisë dhe komunizmit, Dom Preka ishte një mbrojtës i palëkundur i së VËRTETËS dhe admirues i madh i misionit të Zërit të Amerikës në atë kohë. Gjatë asaj kohe (pasi kisha filluar punën në Zërin e Amerikës në 1974) isha shpesh në kontakt me Dom Prekën, ndërsa interesohej për transmetimet e Zërit të Amerikës dhe për zhvillimet në Shqipëri dhe në Kosovë. Si shenjë interesimi, më kujtohet predikimi ditën e Pashkëve në prill të vitit 1975, kur meshën e shënjtë, Dom Prek e ka mbyll me këto fjalë në mbështetje të Zërit të Amerikës në gjuhën shqipe, duke u bërë thirrje besimtarëve që të dëgjojnë Zërin e Amerikës në gjuhën shqipe: “A keni dëgjuar se Zëri i Amerikës flet edhe në gjuhën shqipe? Programet përgatiten nga gjashtë gazetarë shqiptarë të përgatitur dhe shumë të zotë. Është një gjë pozitive se numri i gazetarëve po rritet e zani i Zërit të Amerikës po na vjen çdo ditë e më i ëmbël në vatrat tona të mërguara. Një nga këta gazetarë që po dallohet është bashkëpunëtori i revistës së famullisë tonë, “Rreze Shelbuese”, Z. Fran Shkreli. Ai nuk na ka harruar, por na kujton në emisionet që drejton e prandaj po e bekoj zanin dhe punën e tij të shkëlqyer në shërbim të shqiptarizmit dhe të bashkimit tonë. Kështu them, se është një dobi e madhe që të informoheni me informacionet dhe lajmet e Amerikës dhe krejt botës në gjuhën shqipe. Dëgjojeni pra Zërin e Amerikës, zërin e Fran Shkrelit se është zëri juaj, zëri i së vërtetës, çdo ditë nga ora 2:30 pm dhe 4-4.30 pm, duke përfshirë të shtunën dhe të dielën mbas meshës tonë. Ne i urojmë Zërit të Amerikës plot suksese e shëndet, e të gjithë atyre që përpiqen dhe bëjnë një punë aq të bukur në gjuhën shqipe”, ka përfunduar Dom Preka thirrjen drejtuar besimtarëve në mbështetje të Zërit të Amerikës. Për mua nuk mund të ketë kujtim më të mirë e më të bukur se ky, nga një intelektual, klerik dhe atdhetar, siç ishte Dom Prekë Ndrevashaj.

Trashëgimia e Dom Prekës, i cili gjithë jetën e tij ia kushtoi Zotit dhe mërgimtarëve shqiptarë, vazhdon të jetë e gjallë edhe sot – 20-vjet pas kalimit të tij në amshim, në komunitetin shqiptaro-amerikan, duke na këshilluar që të vazhdojmë me moton: “Jeto në Zotin, e jeto në Kombin!” Bazuar në këtë moto që e nxiste dhe e udhëhiqte Dom Prekën në jetën dhe veprimtarinë e tij shumë vjeçare në shërbim të Zotit, Atdheut dhe komunitetit shqiqtaro-amerikan, (duke marrë parasysh edhe karrieren time prej dekadash si gazetar) unë e kujtoj atë si një admirues dhe luftëtar i fjalës së lirë dhe lirisë së shtypit. “Lufta me penë, sjellë fitore”, -ka shkruar ai me një rast. Se shtypi i lirë, në botën e lirë, heret ose vonë, do të ua hapi sytë, se drita e lirisë së fjalës, e “mbrujtur me patriotizmin ka për ta udhëhequr popullin shqiptar për t’u shkëputur nga vargojtë e komunizmit. Lirinë e njerëzve dhe të fesë nuk ka zinxhirë që ta mbajë të mbyllur. Ajo po agon. Të punojmë për to, të bashkuar si një trup i vetëm me zemër e shpirt për Shqipërinë. Krishti na porosit të mos kemi frikë për të Vërtetën!”, është shprehur Dom Preka duke folur me një rast për lirinë e shtypit shqiptar në mërgim. Prandaj, sot unë e kam për nder dhe privilegj që, ndër të tjera, të:

Kujtoj Dom Prekën si organizator, i buzëqeshur, që me një fjalë e largon frymën e urrejtjës dhe të ndarjes. Si një njeri që falë shpejt dhe shëron shumë zemra të plagosura. Mbi të gjitha, siç është shprehur miku i tij, Mons Zef Oroshi, “Dom Preka manifeston tiparet e kullës së Dukagjinit dhe pastërtinë e ligjeve të maleve tona”.

E kujtoj Dom Prekën si klerik i nderuar, atdhetar e humanist, por edhe trim – në ndonjë rast kur përballej me ndonjë të papritur – ai paraqiti gjithmonë meshtarin shembullor, përfaqësoi shqiptarin e kulluet, por edhe përvehtësoi luftëtarin guximtâr. Ai i fali komunitetit shqiptaro-amerikan, mërgimtarëve anë e mbanë botës, por dhe Atdheut të vet, puntorin e palodhshëm, por nuk i mohoi as letërsisë dhe gjuhës shqipe, shkrimtarin e poetin.

E kujtoj Dom Prekën edhe si diplomat që luante gjithashtu rolin e diplomatit. Si përfaqësues i mërgimtarëve i duhej të mirrej me diplomacinë e vjetër të Vatikanit dhe me diplomatë burokratë ndërkombëtarë të Kombeve të Bashkuara në Gjenevë e Romë, për të siguruar sa më shumë mbështetje për refugjatët shqiptarë të mbetur rrugëve të Evropës, pa ndihmën e askujt.

E kujtoj Dom Prekën, si një përfaqësues të denjë të një brezi klerikësh shqiptarë, të cilët i luteshin Zotit në faltoret e tyre, por siç është shprehur edhe Imam Vehbi Ismaili, ata ishin gjithmonë të “barazpeshuar” në dashurinë e tyre për fenë dhe për Atdheun e tyre, por edhe në respektin për njëri tjetrin dhe për besimin e njëri tjetrit. Dom Prekën e kujtoj si shembull i tolerancës fetare e krahinore ndër shqiptarët!

Sot, e kujtoj Dom Prekë Ndrevashajn si një mbrojtës i së Vërtetës, sepse besonte në të VËRTETËN si një mjet bashkimi, ndërkohë që luftonte gënjeshtrën si një mjet që shkaktonte ndarje dhe përçarje në botën shqiptare, përfshirë edhe diasporën, të cilën e deshti dhe për të cilën punoi aq shumë. Ishte shembull i bashkimit dhe i bashkpunimit me komunitetet e tjera fetare dhe organizatat e tjera të komunitetit shqiptaro-amerikan.

E kujtoj Dom Prek Ndrevashaj, edhe si poet e përkthyes shumë i talentuar, që bashkëpunoi me revistën ‘Shêjzat’ të botuesit dhe shkrimtarit Prof. Ernest Koliqi, dhe të poetit e shkrimtarit Martin Camaj ; revistë ku ka botuar disa poezi që shquhen për fjalorin e tyre të pasur, karakteristik për të folmen e Dukagjinit. Sipas disa burimeve, Dom Preka ka lenë pas një numër dorëshkrimesh, novela dhe përkthimesh fetare. Njëri prej bashkpuntorëve dhe bashkohas i Dom Prekës, studiuesi dhe gjuhëtari Karl Gurakuqi ka shkruar se Dom Prekë Ndrevashaj, si bir malesh që ishte, në shkrimet e tija, përdorte fjalë të rralla, që janë thjesht shqipe; gjuhën e pastër të maleve tona. Atje ku “zakonet janë ruejt të paprekuna e gjuha ashtë mbajtun e dlirë’, ka shkruar Gurakuqi, duke porosit lexuesit që t’a rilexojnë Dom Prekë Ndrevashajn, sepse do të, “vërejnë se sa bukur tingëllon shqipja kur e përdor një pendë e mësueme”.

Kujtoj Dom Prekë Ndrevashaj, i cili me ndihmën e Vatikanit, jetën dhe veprimtarinë e tij ia kushtoi Kishës Katolike, Atdheut dhe bashkombasve të tij të përhapur rrugëve të Evropës, si grigja pa bari…

Dom Prekë Ndrevashaj, i cili jetoi dhe veproi gjithë jetën e tij në mbrojtje të Lirisë dhe Demokracisë së VËRTETË, për veten, për bashkatdhetarët e tij nga të gjitha trojet shqiptare, pa dallim feje a krahine, të arratisur nga komunizmi sllavo-aziatik nga trojet shqiptare; shumë prej të cilëve ua bëri të mundur strehimin në Amerikën e SIMBOLIT të LIRISË — të Washingtonit dhe Xhefersonit, përfshirë edhe autorin e këtyre rreshtave modest, në kujtim të mikut dhe bashkpuntorit tim.

Sot, kujtoj edhe Dom Prekë Ndrevashaj, i cili megjithëse pjesën më të madhe të jetës së tij e ka kaluar në mërgim larg Atdheut, i arratisur nga komunizmi enverist, për të shpëtuar jetën nga diktatura komuniste, e pa besë dhe e pa fe Dom Prekë Ndrevashaj as një sekond të jetës së tij, nuk e harroi kurrrë Dukagjinin e tij të dashur, vendlindjen e tij dhe Atdheun –Shqipërinë, që i mungonte aq shumë.

Unë, kujtoj sot, gjithashtu Dom Prekë Ndrevashaj, i dekoruar për veprimtarinë e tij fetare e kombëtare, me Titullin e lartë të shtetit shqiptar: “KALORËS I URDHRIT TË SKËNDERBEUT” për veprimtarinë e tij jetësore në mbrojtje të vlerave kombëtare, nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë, me motivacionin: “Në vlerësim të kontributit të tij të jashtzakonshëm në luftën për liri dhe demokraci. Me mirënjohje ndaj njërit prej prijësve më të ndritur të shqiptarëve të Amerikës, i cili gjithë jetën e tij e vuri në shërbim të idealeve më të mëdha njerëzore duke u shndërruar në shembullin e atdhetarit, mësuesit, misionarit humanist, antikomunistit, publicistit si dhe poetit e shqiptarit të madh”, citohet dekorata e Presidentit të republikës së Shqipërisë akorduar Dom Prekë Ndrevashjt (pas vdekjes), Tiranë, 12-07- 2022.

Kangë kushtuar Dom Prekë Ndrevashaj –Gjovalin Shani – Bir i Brashtes e Dukagjinit Dom Ndrevashaj

Më 3 tetor 2004 Dom Prekë Ndrevashaj u varros në varrezat e Rrëmajit në Shkodër, duke realizuar një ëndërr tjetër të dashur të tijën: pushimin në paqe në tokën amtare.

Foto-kujtime me Dom Prekë Ndrevashaj në Washington dhe në Itali

Në zyrën e Dom Prekës në Romë, (njëkohësisht edhe strehimi im si refugjat në Romë, 1970) Dom Gjeto Radi me lahutë, Dom Preka me fyell dhe autori me çifteli, (me Dom Gjeto Radin) viti 1970.

Në zyrën e Dom Prekës në Romë, (njëkohësisht edhe strehimi im si refugjat në Romë, 1970), Dom Gjeto Radi me lahutë, Dom Preka me fyell dhe autori me çifteli, (me Dom Gjeto Radin) viti 1970.

Dom Prekë Ndrevashaj mik i ngushtë i kolosëve të Kombit, Ernest Koliqi e Martin Camaj

Dom Prek Ndrevashaj me mikun, bashkpuntorin e ngushtë dhe bashkvendasin e tij dukagjinas, Prof. Dr. Martin Camaj.

Nga e djathta, Imam Vehbi Ismajli, Dom Jak Gardini, Dom Prekë Ndrevashaj dhe Padër Andre Nargaj – shembuj të tolerancës dhe bashkpunimit.

TË SHANTAZHUARIT ME DOSJE KRIMINALE, KËRCËNOJNË SHTETIN!- Nga IDRIZ ZEQIRAJ

-Testimi serioz i mësimdhënësve, garanci e suksesit në arsim-

Është në praktikën e të majtës, sidomos të asaj ballkanike, të përvetësojnë e privatizojnë sindikatat, shoqërinë civile dhe organizma të tjera të ngjashme, për t`i përdorur ato në protesta e demonstrime, madje pa ndonjë motiv të arsyeshëm, për ta kërcënuar ndonjë parti, shtetin, për qëllime elektorale dhe destabilizuese. Kështu po ndodhë me partitë-banda, të koalicionuara në PAN-in kriminal. Ato thirrën në djathtizëm, por, realisht, janë të majta ekstreme, puro staliniste, me një urrejtje patologjike për Perëndimin, në përgjithësi, dhe Amerikën, në veçanti. Thirrjet e tyre në “Amelika, Amelika”, janë individë të kriminalizuar dhe kandidatë potencialë, për t`u zinxhirosur me dosje faktike vrastare e hajnore.

Shembullojmë:

Sindikata SBASHK, e drejtuar nga kuadro të thekur të SHIK-ut ilegal e kriminal, vazhdon të manipulojë e sabotojë mbarëvajtjen e procesit arsimor, të kërcënojë qeverinë e shtetin e Kosovës. Vetëm një pikë më dobët, krahasuar me rezultatet e qeverive paraprake, të testuara nga PISA, që kishte Kosova, opozita PAN-iste e bëri namin, edhe pse kjo ishte rrjedhojë e grevës të SBASHK-ut. Ministrja e Arsimit, Arbërie Nagavci, në emër të dikasterit, bëri marrëveshjen për pagesën e një muajit të humbur në grevë, në kushtëzim të plotësimit të shumë mijëra orëve mësimore të humbura, sa sabotuese e armiqësore, aq edhe të turpshme e kriminale. Paratë u paguan për mësuesit, natyisht, jashtëligjshëm, por Sindikata e SBASHK-ut, e drejtuar nga Rrahman Jashari, vegël qorre të eksponentëve të SHIK-ut, Reshat Kushe, nënkryetar dhe Imer Imeri, sekretar i kësaj sindikate, dikur qëndrestare përballë pushtuesit, ndërsa tani mafioze, në shërbim të bandës PAN.

Sabotimi i drejtëpërdrejtë i procesit mësimor, respektivisht, pengimin e testimit të mësimdhënësve, ka qenë i skajshëm i vrazhdët. Është unike deklarata e Rrahman Jasharit, Rrahman Grevës, kur sfidon dhe kërcënon, publikisht, shtetin, duke thënë se “sa të jam unë kryetar e SBASHK-ut, nuk do të lejoj të bëhet testitimi i mësimdhënësve në asnjë nivel!” Ndërkohë që dihet se testimi është i paraparë me ligj, ka qenë dhe mbetet i gjithmonshëm dhe i përbotshëm. Një testim serioz, është garanci e suksesit në arsim. Dhe, kjo bëhet, kryesisht, me shkrim. Cilido që nuk realizon përqindjen e normuar të pikëve, e humbet të drejtën e mësimdhënies. Dhe, për ta rifituar të drejtën e sërishme, duhet kaluar për një proces riaftësimi, sa të gjatë, aq edhe të vështirë.

Janë 4 (katër) arsye bazë, që i japin të drejtë ministrës Arbërie, që të mos pranojë asnjë bisedë me kryesinë e SBASHK-ut:

1. Krerët e SBASHK-ut, me argatët e tyre servil e të pa integritet, janë kuadro të një organizate ilegale e vrastare, SHIK, e cila ka përgjakur Kosovën;

2) Krerët e SBASHK-ut kanë shkelur ligjin, duke refuzuar, përkatësisht, sabotuar testimin e mësimdhënësve, duke ndikuar drejtëpërsëdrejti në cilësinë e dobët të procesit mësimor;

3) Krerët e SBASHK-ut kanë mashtruar e tradhtuar marrëveshjen për plotësimin e shumë mijëra orëve të mësimit të humbura, edhe pse janë paguar. Pra, mashtrim dhe vjedhje – njëherësh;

4) Krerët e SBASHK-ut, si dhe krerët e sindikatave tjera, konkretisht, të organizatës të OVL të UÇK-së, duke qenë të shantazhuar me dosjest kriminale, për -të bëmat- e tyre vrastare, janë vënë në shërbim të partive-banda të PAN-it, për ta destabilizuar vendin, për interesa të PAN-it. Ata u kanë bërë thirrje edhe sindikatave, për t`u solidarizuar në greva e protesta, për ta shantazhuar dhe kërcënuar shtetin e Kosovës, në vijimësi.

Kupa është stërmbushur dhe shkarkimi i Kryesisë të SBASHK-ut, është imperativ, kërkesë e kohës.

Si motër e SBASHK-ut është OVL e UÇK-së, përkatësisht, krerët e saj me bashkëpunëtorë, madje prej krijimit të kësaj organizate dhe deri më sot. Të bëmat e kësaj organizate me emër shenjtëror, por me veprime të pista, qofshin ato hajnore, grabitçare, haraçiste dhe pjesëmarrës në krime makabre.

Sjellim vetëm disa nga të bëmat e krerëve kriminale të organizatës të OVL të UÇK-së:

1) Duke i bashkuar të ashuquajturat “Shoqata të dala nga lufta”, bëri përçarjen e madhe ndërshqiptare;

2) Në mars-prillin 2004, krerët politikë të partive-banda të PAN-it, në bashkëpunim të ngushtë me krerët e OVL të UÇK-së, të vëna në shërbim të Serbisë, organizuan dhe zbatuan projektin kriminal e famkeq të Beogradit zyrtar, protestat vandaliste, me sulmet ndaj njerëzve të pafajshëm dhe të pambrojtur; shtëpive dhe të kishave serbe, duke u vënë zjarrin. Rrjedhojat ishin fatale për Kosovën. Që këtej lindi ideja e “pamundësimit të bashkëjetesës me shqiptarët!” Për pasojë, ndërkombëtarët krijuan fshat e komunë serbe; demarkacionin e deri ke Asociacioni njëetnik, i cili ka bllokuar Kosovën edhe sot, duke rrezikuar ndarjen e saj.

3) Krerët qendrorë dhe lokalë të OVL të UÇK-së, në mënyrë të organizuar, nga 4.500 veteranë meritorë, i bënë 12.700 veteranë të dyshimtë dhe krejt të rrejshëmn, plot 42.000. Dhe, për ta shtuar dozën e krimit, përveç abuzimit material-buxhetor, mijërat e veteranëve i bënë pjesë të klientelës elektorale të partive të PAN-it!

4) Kulmon tradhtia e krerëve të OVL të UÇK-së, në bashkëpunim me Beogradin zyrtar, duke pranuar dosjet e Gjykatës Speciale të Kosovës, me seli në Hagë, në Zyrën Qendrore të OVL të UÇK-së, për t`i shpërndarë në media dhe publik. Qëllimi ishte sa i poshtër, aq edhe kriminal: Nxitja e përçarjeve dhe të vrasjeve ndër shqiptare, për arsye të dëshmive faktike, për krimet e bëra nga disa “biçim komandantësh” pa ushtarë!

Rrjedhimisht, qoftë Qeveria aktuale e Kosovës, si dhe të tjera , që do të pasojnë, pa u bërë spastrimi radikal, nga eksponentët krimimnalë, në radhët e SBASHK-ut dhe të OVL të UÇK-së, si dhe shumë mijëra “veteranëve” të rrejshëm, zhvatës të buxhetit të Kosovës, nuk duhet të pranojnë asnjë kontrakt dhe asnjë konsultim me këtë organizatë, e cila ka strehuar kriminelë dhe “veteranë” të rremë. Pra, duhet injoruar plotësisht, ashtu siç e meritojnë.

PO ME MALËSORË Ç’KINI?! Edhe unë, malësor jam! Nga Frank Shkreli

Këtë javë, në Parlamentin e Shqipërisë, Kryetarja, Zonja Elisa Spiropali iu drejtua deputetit Frrok Gjini, që siaps lajmeve zuri foltoren pa u thirrur nga Kryetarja e Kuvendit, me këto fjalë: “Për çfarë e kërkoni fjalën? Apo edhe ju në kuadrin e malësorëve që e marrin fjalën vetë…”. Dua të them prej fillimit se unë – në asnjë mënyrë — nuk e aprovoj mënyrën se si sillen parlamentarët shqiptarë në sesionet zyrtare. Nuk ma merr mendja se parlamentarët shqiptarë, po ta shikojnë veten në pasqyrë, e ndjejnë veten krenarë me sjelljet e tyre gjatë këtyre tri dekadave të ashtuquajturit “tranzicion demokratik”– qofshin ata të opozitës apo të pozitës. Ky është një problem institucional me të cilin duhet të merren instancat e Kuvendit – por grindjet politike dhe përleshjet fizike në parlamanet nuk janë problem as faji i “malësorëve”, as si grup, as si krahinë.

Fjalët e Kryetares ishin të nxituara dhe të pa vend. Thuhet se Albert Einstein ka thënë se po të kishte një orë kohë për të zgjidhur një problem, atëherë ai do të shpenzonte 55 minuta duke menduar për problemin dhe pesë minuta do mendonte për zgjidhjen e problemit. Kjo thënje më kujtoi edhe fjalët e gjyshit tim malësor: Mendo tri herë e fol një herë, bir!

Pyeta veten kush mund të jenë “malësorët” në Kuvendin e Shqipërisë, që shkaktojnë ka shumë “sherre”, në organin më të lartë legjislativ të shtetit shqiptar, sipas Kryetares së Kuvendit!? Nuk dij, por nëqoftse ka ndonjë deputet që e mban veten malësor, nuk besoj se flet dhe sillet në emër të gjithë malësorve, kudo që janë. Nuk besoj se është, as më i mirë as më i keq, sa i përket grindjeve e konfliktualitetit midis deputetve — se të tjerët që përfaqësojnë krahina të tjera të Shqipërisë — për aq sa kam parë e dëgjuar nga zhvillimet e punimeve të Kuvendit shqiptar, këto tre dekada, “demokraci”. Thashë me vete, po mund të ketë ndonjë malësor që ndërpret punimet e parlamentit në Tiranë, po ç’faj kanë të shkretët malësorë të përhapur anë e mbanë Shqipërisë e trojeve shqiptare, përfshir ne në mërgim, për një akt të një personi në Kuvendin shqiptar, që shkaktoi një reagim të tillë përgjithsues nga Kryetarja e Parlamentit. Po, ç’faj kanë sot malësorët që të përgojohen për keq dhe të ofendohen si grup e si krahinë në Kuvendin e Shqipërisë, sikur ata nuk kanë halle të tjera të mbijetesës, ashtu si të gjithë shqiptarët e tjerë pa dallime politike, feje a krahine? Se ne shqiptarët, pa dallim, përpiqemi të mbrojmë dhe të ruajmë bashkjetesën fetare e krahinore dhe t’ia tregojmë botës si një prej vetive tona që shumë pak popuj gëzojnë vlera të tilla kombëtare. Larg duart nga përçarjet krahinore!

Më duhet të them se u zhgnjeva për së tepërmi kur lexova këtë lajm e që më la një shije të keqe në gojë! Dallime të tilla, krahinore me qëllim ose pa qëllim dhe një diskurs i tillë politik, nuk kanë vend Kuvendin e Shqipërisë.

Ndërkohë që malësorët, në përgjithësi, si persona, grup e krahinë po ofendoheshin në trupin më të lartë legjislativ shqiptar, si njerëz konfliktual që nuk nderojnë as nuk zbatojnë rend as qetësi – qindra malësorë të tjerë nga të gjitha trojet dhe nga mërgimi – ishin mbledhur në Tuz të Malësisë së Madhe për të përuruar Monumentin madhështor kushtuar të Përgjithmonshimit, Heroit të Kombit, Gjergj Kastriotit -Skenderbe. Atje përball Malit të Deçiqit ku legjendari Ded Gjon Luli më 6 prill 1911 ka ngritur për herë të parë në 500-vjet pushtimi otomano-turk, flamurin e Gjergj Kastriotit –Skenderbe – një vit para se të valvitej flamuri në Vlorë me 12 Nentor, 1912. Ditën që malësorët në Tuz zbuluan shtatoren e Gjergj Kastriotit-Skenderbe – simbolit të bashkimit kombëtar – rastësisht lexova në disa portale se atje nuk kishte asnjë përfaqsi atë ditë në Tuz – sado të vogël – as nga Tirana, as nga Prishtina zyrtare.

Më duhet të jem i sinqert se unë nuk njoh shumë deputetë malësorë të Kuvendit të Shqipërisë. Ata edhe mund të jenë ndryshe nga malësorët që kam njohur e njoh unë. Por edhe po të ketë të tillë, gjë që nuk e besoj, përgjithsimet kurrë nuk janë të mira. Janë fals, ka thenë Mark Twain. Malësorët që kam njohur unë jo vetëm në vendlindje, por dhe rrugëve të mërgimit –gjatë më shumë se 50 e sa viteve, kanë qenë malësorë të “logut të kuvendit”, kur të gjithë në ato kohë, flisnin dhe jepnin mendimin në takime. Por, ama, kishte rregull, rregulla tradicionale që nuk shkeleshin – një nder to ishte të flisnin me rend, të dëgjoheshin të gjithë dhe të mos ofendohej askush.

Këta ishin malësorët që unë kam njohur gjatë jetës time – dhe nuk do të ishte keq që edhe brezi i sotëm i shqiptarëve t’i njihte ata si i njoh unë. Ose të dinte pak më shumë, ashtuqë të mos përgjithësohen gjërat. Malësorët si shqiptarë, protagonistë të Lahutës së Malësisë të At Gjergj Fishtës, janë malësorët që, kryesiht, kam njohur unë.

Po i kërkoj ndjesë Ernest Koliqit pasi po parafrazoj një artikull që kam lexuar kohë më parë prej tij ku ai shkruante për malësorët e Malësisë së Madhe se ata përparimin dhe lirinë e kanë dashur dhe e duan, por jo në shkëmbim të humbjes së lirisë. Se ndoshta mund të mos ketë ndonjë popull në Evropë si shqiptarët e Malësisë së Madhe që e duan lirinë si ata, që plotësimin e nevojave të tij, si popull, e gjënte në liri. Rrobat e malësorit, zhele-zhele valviteshin si flamur i grisur në luftëra shekullore, për të ruajtur nderin dhe lirinë – lirinë e vet dhe të fisit.

Pasi po flasim për “malësorët”, Albanologu i njohur Robert Elsie ka shkruar një libër siç kanë shkruar edhe të huaj të tjerë për malaësorët dhe Malësinë e Madhe. I ndjeri Robert Elsie, në librin e tij të fundit, profilizon fiset dhe bajraqet më të njohura të Malësisë së Madhe — Frank Shkreli/ Robert Elsie: Fiset e Shqipërisë | Gazeta Telegraf, si, Hoti, Kastrati, Shkreli, Kelmendi, Gruda, Trieshi, por pa përjashtuar fiset e bajraqet e krahinave të tjera, si fiset e Dukagjinit, Malësisë së Gjakovës, Malësisë së Lezhës, krahinës së Pukës, Malësisë së Krujës, krahinës së Mirditës, zonës së Matit e të tjera. Ai i cilëson këto fise të Shqipërisë së veriut dhe të Shqipërisë veri-lindore si tepër të veçanta në Evropë dhe ndoshta në botë, të cilat sipas tij, janë i “Vetmi shembull i vërtetë i një shoqërie fisnore, e mbijetuar në Evropë deri në mesin e shekullit të 20-të”.

Megjithëse këto krahina, mbeten edhe sot më pak të zhvilluara dhe si rrjedhim malësorët po detyrohen të largohen nga kullat e tyre, jo vetëm në krahasim me pjesën tjetër të Shqipërisë, por edhe në krahasim me botën tjetër për rreth saj, Sir Noel Malcolm, eksperti britanik për çështjet e Ballkanit, ka shkruar në parathënie të librit “Fiset e Shqipërisë” të Robert Elsit, se “Ishin këto fise — të cilat megjithëse territori i tyre, me qindra vite ishte nën pushtimin Osman, por pothuaj kurrë nën kontrollin otoman – përbënin bazën për identitet shoqëror, për drejtësi vendore dhe veprimtari ushtarake”.

Siç tregon edhe mbiemri im, unë jam malësor krenar, pjesëtar i njërit prej këtyre fiseve (Shkrelit) që sipas eskpertit britanik Sir Noel Malcolm janë përpjekur që gjatë shekujve të ruanin identitetin shoqëror të shqiptarëve dhe drejtësinë vendore, por pa u trembur nga sfidat as nga veprimtaritë ushtarake gjatë shekujve.

Kur Zoti krijoi njeriun, ai ishte ende duke eksperimentuar me Ramën – Nga Aurel Dasareti, USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike

Shqipëria është vendi ku gomarët më në fund e kapin karotën. Shqipëria udhëhiqet nga hajdutët, injorantët, psikopatët, këlyshët e armiqve dhe tradhtarët famëkeq. Krimbi gjendet në shpirtin e njerëzve të ligë. Aty duhet ta gjurmosh, kërkosh, kuptosh dhe luftosh.

***

Ti zeroja njerëzore!

Ti ke strategji dinake

dhe gjene të pafavorshme.

Kështu që unë dëgjoj atë që ti me plehun e gojës belbëzon,

por e di çfarë ti mendon.

***

Është shumë e rëndësishme që ne të mos flasim më me doreza dhe përreth, por t’i quajmë gjërat plotësisht me saktësi dhe me emrin e tyre të vërtetë. Gënjeshtra më e madhe është e vërteta e cila fshihet. Patjetër të luftojmë menjëherë Krimin, nepotizmin, korrupsionin, tradhtinë.

Gjithmonë janë ndihmësit ata që bëjnë të mundur diktaturat. Rama është një mjeshtër i manipulimit dhe shitjes së mjegullës. Në “Rilindjen” e tij ka një bollëk ndjekësish.

“Duhet të jetë mirë të jesh në gjendje të komandosh, edhe nëse është mbi një tufë delesh.”- Cervantes

Kryeministri jo-legjitim i shtetit amë, është jo vetëm një piktor i dështuar që edhe prapanicën e vet e qëndisen me gabime, por edhe një cullak i neveritshëm plazhesh, një narkoman dhe një krijesë e sëmurë psikike. Ai është edhe një servil i Soroshit, i çetnikëve serb dhe grekëve të sajuar. Hajdut i pangopur, i pabesë, mashtrues, shpirtkeq, një shkatërrues i gjithë monumenteve historike shqiptare, terrorizues i rinisë dhe fukarenjve, një gënjeshtar patologjik dhe plotësisht i paaftë dhe papërshtatshëm për të mbajtur zyrën më të rëndësishme në Shqipëri.

Kryeministri që u “zgjodh” me vota të vjedhura, do që gjithë tjerët që e rrethakojnë, përfshirë pseudo-mediat që e kanë shitur prapanicën te ai, apo qafëleshët që e simpatizojnë, të dinë më pak se ai. Dhe, pasi ai din shumë pak, të gjithë tjerët nuk dinë asgjë.

Për më shumë se 7 vjet njerëzit e pyesin vetveten: Kush ishte dhe është me të vërtetë rreth Ramës kur ai ka kryer dhe vazhdon të kryej veprimet e tij të ligëta që konsiderohen midis më të këqijave në historinë shqiptare? A qëndron ai vetëm, si një i vetmuar me besim në aftësitë e tij, apo vepron në emër të disave, nëse në emër të tjerëve atëherë të kujt përveç Vuçiçit, Soroshit, Putinit?

Rama i përket një rrethi sundimtarësh të rrallë që po bëjnë një luftë të ashpër kundër nacionalizmit shqiptar. Ai me bandën e tij prej dobiçësh antikombëtarë janë të vetëdijshëm se dashuria atërore është në zemër të asaj që luftohet, diçka për të cilën duhet të heshtësh. Prandaj me urdhër të huaj, nëpërmjet varfërisë së qëllimshme edhe shpopullon Shqipërinë, popullsia e së cilës veç ka filluar të zëvendësohet me afrikan, aziatik e arabik.

Thuhet se kryeministri i paligjshëm është një produkt i një familjeje thellësisht jofunksionale, duke e bërë atë një udhëheqës ose akoma më mirë, një krijesë unike shkatërruese dhe të paqëndrueshëm të vendit. Llogaria nuk kërkohej kurrë nga Rama, dhe ai gjithmonë shpërblehej pa marrë parasysh sa dobët e bëri punën e tij.

Ne nuk mund ta lëmë të shkatërrojë tërësisht vendin tonë të përbashkët edhe duke e mbushur me qindra-mijë “refugjatë” ilegal të paligjshëm që shumë shpejt do ta ndryshojnë demografinë e vendit. Ndërkaq, policia (private) e tij nuk ka mundësi të ruaj kufirin, sepse është e zënë të terrorizon fëmijët që protestojnë kundër vrasjes së të riut, apo të atdhetarëve që mundoheshin të mbrojnë nga rrënimi Teatrin Kombëtar dhe monumentet (simbolet) tjera me vlera historike.

Ai është i dobët dhe egoja e tij është e brishtë, që thyhet a që thërrmohet lehtë. Vetëm mungon vullneti i juaj. Asgjë nuk është e mjaftueshme. Ky nuk është narcisisti tipik. Pasiguria e tij e thellë ka krijuar një vrimë të zezë, e cila vazhdimisht ka nevojë për komplimente, të cilat zhduken sapo të jenë futur brenda .

***

Poshtërsi-dobësi civilizuese kombëtare. Një shoqëri e tërë është në shërbim të disa hajdutëve.

Në dy shtetet tona që nuk funksionojnë, FYROM dhe trojet tjera nën pushtim, vetëm disa njërës të privilegjuar kanë gjithçka, tjerët nuk kanë asgjë. Është një mëkat dhe krim kundër popullit, kundër brezave të ardhshëm. Epoka e “politikanëve” të korruptuar, ata që shikojnë vetëm te vetja dhe për veten e tyre, më në fund duhet të marrë fund. Menjëherë. Zgjohuni, dhe nga truri freskohuni. Jeta është shumë e shkurtër për të fjetur pareshtur apo për të urryer njëri-tjetrin. Duaje kombin dhe vendin tënd, respektoji të tjerët që nuk të urrejnë ty.

Shqipëria (të gjitha trojet) është toka e shqiptarëve, jo e të tjerëve, një trashëgimi (e copëtuar dhe amputuar) që na kanë lënë paraardhësit tanë, dhe të cilën ne në plotësinë e kohës, një ditë do t’ua kalojmë fëmijëve tanë, një atdhe aq i vlefshëm sa duhet të jemi gati të luftojmë dhe të vdesim për lirinë dhe pavarësinë e saj të pandarë.

Një mënyrë e rëndësishme për të zvogëluar forcën e brendshme të një populli, dhe kështu potencialin e tij për rezistencë ndaj dëmtimit të kombit, është duke e bërë margjinal (më pak të rëndësishëm, duke e mbajtur jashtë fuqisë ose ndikimit) dhe tallur strukturën tradicionale të familjes. Kjo ka ndodhur me ne.

Ky zhvillim duhet të ndërpritet, në mënyrë që të mos shkaktoj shumë dëme si për shoqërinë ashtu edhe për individët. Por qoftë ajo herët a vonë, çmenduria do të marrë fund, gjithmonë ndodh kështu. Çdo brez (gjeneratë) duhet të përpiqet të pastrohet në kohën e tyre.

Ju thjesht nuk mund të heshtni më. Komunistët e dikurshëm dhe aktualë, thënë më mirë, Enveristët (dhe Titistët), udhëheqin jo vetëm qeverinë e vendit, por edhe ato organizata që perceptohen nga publiku si të sinqerta dhe padyshim patriotike.

Në fund, kur realizoi ëndrrën e tij diktatoriale, Enver Hoxha e kuptoi se nuk ishte mirë, por sipas zakonit komunist, ai e zhvendosi përgjegjësinë në histori. Dhe, xhaxhi u largua nga kjo botë thellësisht i bindur se “historia e kishte mashtruar”, e zuri në gjumë. Çfarë idiotizmi…

***

Shqipëria shpopullohet. Shtrëngata mungon, Rama nuk ikën. Tragjikomike deklarata perverse e tij: “Unë jam nxënës i Faik Konicës dhe Fan Nolit, dhe mos ngatërroni shpatën e gjuhës me plehun e gojës.”

***

PS: Shikoni nga minuta 5.50

https://www.youtube.com/watch?v=rK73IU8k6Gk

PËRMENDORJA E GJERGJ KASTRIOTIT -SKENDERBE NË TUZ TË MALËSISË SË MADHE — Mbrojtësit t’Atdheut e të Qytetrimit Europian, NË KUADËR TË 112-VJETORIT TË PAVARËSISË SË SHQIPËRISË Nga Frank Shkreli

Dy vjet më parë ishte njoftuar nga Kuvendi Komunal i qytetit të Tuzit në Mal të Zi, miratimi i vendimit për të vendosur në Tuz të Malësisë së Madhe, përmendoren e Heroit të shqiptarëve, Gjergj Kastriotit -Skenderbeut. Vendimi i para dy viteve nga Komuna e Tuzit u bë realitet ditën e 28 nëntorit, 2024, të Pavarësisë së Shqipërisë. Shtatorja e Heroit Kombëtar dhe të përgjithmonshmit të shqiptarëve Gjergj Kastriotit -Skenderbe u vendos në qëndër të komunës Tuz, ku morën pjesë qindra qytetarë të Malit të Zi, nga trojet mbarëshqiptare dhe përfaqësues të mërgimtarëve nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, njoftoi Ali Salaj, korrespondenti i Zërit të Amerikës në gjuhën shqipe në një raport nga Malësia e Madhe. Me këtë rast, Zëri i Amerikës, citon njërin prej nismëtarëve të vendosjese së shtatores të Heroit Kombëtar në Malësi të Madhe, nënkryetarin aktual të Parlamentit të Malit të Zi, Zotit. Nikollë Camaj, të jetë shprehur se Gjergj Kastrioti do të rrijë krenar përballë Bratilës së Ded Gjon Lulit, ku gërshetohet me përpjekjet e Malësisë ndër shekuj për ta arritur lirinë kombëtare: “Kjo është një ditë e veçantë jo vetëm për Malësinë”, është shprehur Nikollë Camaj, “por për të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë. Kemi Gjergj Kastriotin- Skenderbeun përballë Bratilës ku, u ngrit flamuri, për herë të parë, pas vdekjes së kryetrimit të Kombit shqiptar. Është, vërtetë, një gjë e madhe dhe dua të falenderoj çdo njerin që ka vendos qoftë edhe një guralec në këtë projekt madhështorë”, ka thënë Zoti Camaj për Zërin e Amerikës. Ndërsa, Kryetari i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve në Malin e Zi, Faik Nika, vuri në dukje se inaugurimi i përmendores në Tuz rithekson vlerat e Gjergj Kastriotit si një udhërrëfyes i kombit shqiptar, krye-hero dhe frymëzimi i qëndresës së tyre. “Për shqiptarët në Malin e Zi është një ditë shumë e rëndësishme dhe me rëndësi historike për për ta, të cilët rrezikohen nga asimilimi. Simbolika e inagurimit të bustit në Malësi është një shenjë e zhvillimit të shqiptarëve dhe përforcon bashkimin rreth identitetit dhe vlerave kombëtare për të cilët ne jemi krenar”, ka thënë Z. Faik Nika.
Në përurimin e shtatores së Gjergj Kastriotit -Skenderbe në Tuz ishin të pranishëm shumë mërgimtarë shqiptaro-amerikanë të larguar nga ato troje shekullin e kaluar dhe gjatë dekadave të kaluara. Ishin malësorët mërgimtarë të atyre trojeve shekullore, ata të cilët mbuluan financimin dhe shpenzimet për ngitjen e këtij monumenti madhështor mu në sheshin kryesor të Tuzit, në qëndër të Malësisë së Madhe. Për Zërin e Amerikës foli edhe përfaqësuesi i shoqatave të mërgimtarëve në SHBA, Zoti Ndrek Gjolaj. Ishin ato organizata e shoqata të malësorëve që kontribuan për ngritjen e përmendores. Ndrek Gjolaj e cilësoi vendosjen e shtatores së Gjergj Kastriotit në Tuz, “si një festë të madhe për shqiptarët kudo që janë”, duke uruar: “Gëzuar Malësisë dhe mbarë malësorëve kudo që janë përmendoren e Gjergj Kastriotit që po vendoset sot dhe ta gëzojnë brez pas brezi”, është shprehur për VOA-n shqip, Zoti Gjolaj, kryetar i Shoqatës Malësia e Madhe në Detroit.

Dita e ngritjes së shtatores së Gjergj Kastriotit-Skenderbe në qëndër të Malësisë së Madhe ishte vërtetë një ditë solemne, jo vetëm për shqiptarët nën Malin e Zi, por për mbarë shqiptarët e “gjakut të shprishur”, pa dallim e kudo që jetojnë, anë e mbanë botës. Përfaqsues të gjithë atyre, atje të mbledhur në Tuz për të nderuar figurën e madhe, të gjitha kohërave, të Heroit legjendar të shqiptarëve. Ishte një ditë që kujton krenarinë e shqiptarëve ndaj një të kaluare të lavdishme të historisë së tyre, por edhe një rast për të qenë shpresëdhënës për të ardhmen e shqiptarëve në ato troje që, për fat të keq, po zbrazen dita ditës, për arsye të politikave anti-shqiptare vendase të udhëhequra nga politikat e koridoreve antishqiptare në Beograd e Moskë. Por ajo që na shqetëson edhe më shumë në këtë mes, është arroganca zyrtare dhe mungesa e politikave bashkrenduese kombëtare të udhëhequra nga Tirana e Prishtina zyrtare, të pakën për të krijuar sadopak kushtet – politike dhe ekonomike–për shqiptarët që përballen me asimilim — dhe për të ngadalësuar largimin biblik të shqiptarëve nga trojet e veta – të përmasave që mund të thuhet se nuk ka ndodhur ç’rej kohës së Gjergj Kastriotit -Skenderbe.

Megjithë këtë klasë politike aktuale të papërgjegjëshme – politikisht dhe kombëtarishit, zhgënjyese dhe arrogante përball krizave kombëtare — anë e mbanë trojeve shqiptare — urdhri nga bronzi i shtatores së Gjergj Kastriotit -Skenderbe në Tuz të Malësisë së Madhe që u përurua në Ditën e Madhe të Pavarësisë së Shqipërisë pak ditë më parë, bën thirrje për bashkim. Sepse bashkimi kombëtar, me një mendje e një qëllim — mbi të gjithë përçarjet dhe ndasitë midis shqiptarëve ishte dhe mbetet sot e përgjithmonë, synimi kryesor i Gjergj Kastriotit për të ardhmen e shqiptarëve, për bashkim. Gjergj Kastrioti në Tuz të Malësisë së Madhe, “U porosit të rinjve të Shqipërisë: urdhri fillon nga bronzi, afrohuni të rinj dhe shtrëngoni duart fort me të moshuarit, me të moshuarit, për një betim të përbashkët që është nderim për të vdekurit dhe mbrojtje të të gjallëve. Pa këtë takim mes jush dhe të moshuarve, do të kishte një përplasje qytetërimesh. Mos harroni se agimi i së nesërmes do të lindë, sepse agimi i sotëm ka ardhur. Ka vlera të pavdekshme në jetën e njerëzve. Para syve tanë është i gjithë skenari kalimtar në të cilin njerëzimi kryen tragjedinë e madhe të palingjenezës së tij, në të cilën njerëzimi duket se ushqehet me gjak. Në skenën kalimtare, ndër imazhet që mbeten të patundura në dritën e historisë është ajo e Gjergj Kastriotit-Skënderbeut me ëndrrën e tij të madhe për një atdhe të ringjallur, me sytë plot vizione tragjike dhe ogure të paepur. 0 popull i Shqipërisë, bujar! Njerëz të fortë, ju i keni dhënë njerëzimit, një nga heronjtë më të shkëlqyer të të gjitha kohërave… Si atëherë ai fluturon drejt vendit të fëmijërisë së tij të hershme, tokës së ëndrrave të tij shpresat e tij, dhe ai e kthen flamurin e tij në tribunat e Krujës…pranon edhe sot si funksionin e atëhershëm të qytetërimit perëndimor, ai që kishte kuptuar fatet historike të popullit të tij: ai e kuptoi se Shqipëria i përkiste Perëndimit…”. (Gennaro Cassiani: Orazione (Ligjëratë) – Me rastin e festimeve kastriotjane në 500-vjetorin e Gjergj Kastriotit-Skenderbe, Romë, 1968).

Nga Tuzi i Malësisë së Madhe, Gjergj Kastrioti-Skenderbe u bën thirrje të gjithë shqiptarëve kudo që janë që të mbrohet identiteti kombëtar dhe vlerat pro-perëndimore të shqiptarëve, ashtu siç i mbrojti ai për të pakën një çerek shekulli, 500 e ca vjet më parë – me vizionin, nderin, burrërinë dhe trimërinë e Skenderbeut – simbolit historik të kohezionit evropian dhe pan-shqiptar?!

E kam thenë dhe vazhdoj të them se për shqiptarët sot, vlerat e Gjergj Kastrioi -Skenderbe nuk gjënden as tek Putini e Vuçiqi dhe as tek Erdogani. Popujt që këta pëprfaqsojnë sot, historikisht, kurrë nuk i kanë dashur të mirën Kombit shqiptar. Ashtu është edhe sot. “Udhëheqësit” aktualë të shqiptarëve që pretendojnë “vlerat e përbashkëta” me Perëndimin demokratik, në të vërtetë kanë treguar me sjellje dhe me vepra se, e ndjejnë veten më rehat në shoqërinë e Erdoganit, Vuçiqit dhe Putinit, se sa me vlerat e Heroit Kombëtar, Gjergj Kastriotit Skenderbe. Kombi shqiptar nuk ka nevojë të kopjojë vlerat as identitetein e askujt kombëtar. Shqiptarët kanë vlerat dhe identitetion e vet, kanë simbolin e vet përbashkues dhe përfaqsuesin e vërtetë të njohur nga e gjithë bota — të vlerave perëndimore: Gjergj Kastriotin- Skënderbeun. Shqiptarët nuk kanë nevojë për shëmbëlla liderësh autoritarë, arrogantë që mbjellin vetëm vdekje për popujt e vet dhe për tjerët.

Por me vendosjen e shtatores së Gjergj Katriotit- Skenderbe në Tuz të Malësisë së madhe, malësorët e sotëm kanë zgjedhur rrugën e Skenderbeut dhe të vlerave dhe trashëgimisë së tij, për të gjithë shqiptarët, qoftë në Shqipëri, Kosovë e mbarë trojet tona ashtu edhe në mërgim. Me ndihmën e tyre, të pakën mërgimtarët malësorë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, po përpiqen, që simbolikisht, të pakën me një monument kushtuar atij, të mbajnë fjalën dhe amanetin e Gjergj Kastriotit -Skenderbeut: të besës, nderit, bashkimit e të burrënisë, duke kujtuar Kryetrimin, shtet-ndërtuesisn dhe të përgjithmonshmin e shqiptarëve.

Për fat të keq, indiferenca zyrtare shqiptare ndaj figurës dhe vlerave të Gjergj Kastriotit-Skenderbe po kërcënon drejtimin kastriotjan, pro-perëndimor të shqiptarëve, me të cilët çdo shqiptar ka të drejtë të krenohet para botës së qytetëruar kudo që gjëndet fisi i shqiptarit: në trojet shqiptare shekullore e deri në Amerikën e largët. Sot e tutje, Gjergj Kastrioti edhe nga Tuzi i Malësisë së Madhe, ashtu siç bën nga prania e tij në Evropë e deri në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, me vlerat e tija pro-perëndimore, Skenderbeu vazhdon t’u tregojë shqiptarëve kudo, rrugën që duhet ndjekur – se Ai duhet të jetë, jo vetëm, simbol i vlerave dhe kohezionit evropian – por edhe një simbol i përgjithëmonshëm i kohezionit, vlerave dhe identitetit kombëtar i mbarë-shqiptarëve, pa dallim!

Frank Shkreli

Shtatorja e Gjergj Kastriotit -Skenderbe në qendër të Tuzit, Malësi e Madhe

VLERAT KULTURORE SHQIPTARE NË TEHUN E ISH SIGURIMIT TË SHTETIT – Nga EUGJEN MERLIKA

Komentet

Cancel reply

Lajme të ngjashëm

Si 11 vjet më parë, Tirana metropoli i shqiptarëve, nuk ka elitë Nga ELIDA BUÇPAPAJ

Parlamenti i Kosovës dhe Shqipërisë, në seancën e përbashkët të miratojnë REZOLUTË mbi DISKRIMINIMIN në Preshevë, Medvegjë e Bujanoc – Nga REFIK HASANI

Përse parlamenti shqiptar shkel Kushtetutën për zgjedhjen e Avokatit të Popullit- Nga Lavdie Nela

Si t’iu besojmë premtimeve për “ndryshim” nga partitë e vjetra?!- Nga FISNIK ZEQIRAJ

Ju tregoj për takimin me Parashqevi Simakun në New York Nga Elida Buçpapaj

Kongresi i Shteteve të Bashkuara të Amerikës: Jo influencës komuniste në shkollat amerikane!- Nga Frank Shkreli

Çrregullime të personalitetit të “gjeneral” qoftëlargut Ali Ahmetit- Nga Aurel Dasareti

Si e kujtoj unë Dom Prekë Ndrevashaj. Në 20-vjetorin e kalimit të tij në amshim- Nga Frank Shkreli

(Fjala e mbajtur me 8 dhjetor, 2024 “JETA, VEPRA DHE TRASHËGIMIA E DOM PRENK NDREVASHAJ” 29350 LAHSER RD, SOUTHFIELD MI 48034

TË SHANTAZHUARIT ME DOSJE KRIMINALE, KËRCËNOJNË SHTETIN!- Nga IDRIZ ZEQIRAJ

PO ME MALËSORË Ç’KINI?! Edhe unë, malësor jam! Nga Frank Shkreli

Kur Zoti krijoi njeriun, ai ishte ende duke eksperimentuar me Ramën – Nga Aurel Dasareti, USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike

PËRMENDORJA E GJERGJ KASTRIOTIT -SKENDERBE NË TUZ TË MALËSISË SË MADHE — Mbrojtësit t’Atdheut e të Qytetrimit Europian, NË KUADËR TË 112-VJETORIT TË PAVARËSISË SË SHQIPËRISË Nga Frank Shkreli

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

RRETH NESH

Komentet

(Fjala e mbajtur me 8 dhjetor, 2024 “JETA, VEPRA DHE TRASHËGIMIA E DOM PRENK NDREVASHAJ” 29350 LAHSER RD, SOUTHFIELD MI 48034

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

RRETH NESH

NEWS LETTER

SOCIAL