Kur duam të përdorim ndikimin e fjalëve të huaja shpesh në tituj kryesor të lajmeve, çdo studio dhe redaksi rend pas ngjarjeve të minutës së fundit. Ato konkurrojnë dhe mes shpejtësisë dëgjon të ritheksohet nga një mikrofon në tjetrin dhe me figurë mu para syve të tu;”Breaking News”! Kjo është tërheqja, karremi dhe zhurma që shikuesve u merr vemendjen, por e përsëritur në çdo kanal, faqe online dhe rrjete sociale publiku pa kuptuar ka marrë lodhjen dhe si shikues e lexues, shfryn në raste të caktuara edhe me opinionin e tij dhe kështu e mbyll ditën me një normë të njohur të tulatjes, një paqartësi që për forcë të zakonit dhe plogështisë e kryen bisedën me të tjerët bashkëbisedues duke i uruar formën më të varfër; “… Shtyje…nga mot gëzuar”. Një psikologji e rënduar nga lajmet sepse individi nuk ka tjetër se ç’mund të tregojë. Sepse me të tyren e varfër sëpaku njerëzit duan shëndet, punë, para, qetësi dhe paqe. Por pa demokraci dhe drejtësi të barabartë dhe të garantuar për të gjithë askush prej tyre nuk është e siguruar megjithëse kanë pranuar kolektivisht në sistem që udhëhiqet nga ligje dhe rregulla. Veçanërisht sot qetësia dhe paqja janë burgosur për t’u vrarë. Ky është mësimi që njerëzit e lirë jo vetëm që e njohin përmendësh dhe e ëndërrojnë, por dhe historikisht janë përpjekur dhe përpiqen që të zgjedhin në krye më të mirët nga rradhët e veta.

Sot, “Berisha në arrest shtëpie pa prova”… “hetimi vazhdon”.

Jo! Ky nuk është lajmi. Ai po zien prej më se dy muajsh që kurse opozita nisi të organizohej dhe çdo studio e lodhi kaq shumë temën duke e bërë tashmë të parëndësishme atë që ndodhi pikërisht sot me vendimin e GJKKO-së.

Po! Ky është lajmi. Sepse u përplaset njerëzve një ditë para tryezës së vitit të ri për t’i mbushur menynë e çoroditjes me sherr ose edhe duke e hedhur mënjanë ngjarjen si të pa rëndësishme tek ata që sot mbase e ndjejnë veten e sigurtë.

Kjo që duam të shprehim është se regjimi jo demokratik arriti ta shndërrojë këtë të Shtunë të fund-vitit në Shqipëri, si ditën e kapitullimit edhe të medias ndaj censurës.

UGSHPD (Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës), vëzhgon me keqardhje këtë standard të arritur të medias dhe shkallën e ndikimit të lajmit përcjellë në publik në raport me shtytjen e propagandës qeveritare që përçan opinionin dhe zbeh ndërgjegjësimin e shtetasve se çfarë ditësh do të vijnë pas kësaj.

Nuk ka nevojë të lodheni më shumë për shpjegime.

Çdo ekran dhe përçues frekuencash e bëri sot të vetën me zhurmën “Breaking News”.

Po çështja qëndron se a ka sot dhe a do të shohim “Edicionin e Jashtëzakonshëm”?!

A e kuptojnë mediat e pavarura lëvizjen për atë që po ndodh?

Të gjitha studiot dhe kur ndodh një lajm i orës së fundit i kësaj magnitude për shkak të nervit profesional dinë të dalin njëherësh dhe njoftojnë për një format të jashtëzakonshëm. Dhe mund të ishte bukur fort një titull i njohur “TË PAPREKSHMIT NË DUART E TË PAKORRUPTUARVE”, kuptimi i të cilës do të ishte shpjegimi i plotë i vendimit nga GJKKO-së.

Pra atë që media ka nevojë ta çojë dhe ta bëjë detyrën deri në fund.

Por çfarë është pika e fundit në vendimin e së Shtunës së GJKKO-së. (pika 5-)?

5- Kundër këtij mund të behet ankim nga palët, brenda pesë ditëve, në Gjykatën e Posaçme të Apelit për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar.

Këtu ka ende një sqarim, një durim dhe një shpresë në ligj që peshon drejtësinë ? (lexoni pikën pesë në vendimin së Shtunës së GJKKO-së- pika 5.).

Lajmet pambarimisht do ta tjerrin temën se; GJKKO-ja do të mblidhej mesditën e së Shtunës për marrjen e vendimit. E shtunë 30 Dhjetor, një ditë para mbylljes së vitit 2023, situata më e gjetur për t’ju shprehur sipas interesave kënaqësinë, hidhërimin apo heshtjen. Ky sot është modeli i lajmit propagandisti që i imponohet “qytetarit të lirë” jo thjeshtë nga censura, por nga epshi propagandistik i pushtetit. Si askush tjetër në ATSH, është faqja lajmit të ndërtuar edhe kësaj të Shtune, 30 Dhjetor 2023. Një ditë që kujtesa e shqiptarëve që e duan vërtetë demokracinë dhe pluralizmin duhet ta ruajnë mirë në kujtesë dhe të kuptojë se me këto masa të partisë shtet, liria kërcënohet në orët e fundit që ky vit po del dhe po kështu do ta përndjekin orët, ditët javët dhe muajt e vitit të ri 2024, si vit i zgjedhës me polic mbi krye.

Ja dhe propaganda e ATSH (Agjencisë Telegrafike Shqiptare, propaganda zyrtare e qeverisë), titujt dhe mesazhet që përcjell mbi publikun janë ato që të kujtojnë se ka një sundimtar, që drejton një parti-shtet dhe ai “troket” vetëm një herë.

Kjo pikë (pika 5), lihet jashtë dhe e pa sqaruar në lajm. Çoroditje dhe frikë në opinionin publik për ndëshkueshmëri dhe jo për drejtësi. Pra se ashtu sikurse personi në fjalë, deputet, president, kryeministër, kryetar partie shkruhet sot në vendimin e së Shtunës së GJKKO-së, si Sali Berisha. Fare mirë i njohur si Sali Ram Berisha në listën e zgjedhore si deputet i pluralizmit dhe në fletën e arrestit. Përse duhet ky saktësim dhe “formalitet”. Shpjegimi është një nxitim dhe një dëshirë e politizuar e ligjit për ta zhveshur nga gjithshka personin, etiketimi para daljes në bankën e të akuzuarit. Ky etiketim është dëshira për ta quajtur një shtetas si një “ish”. Shprehet masa për ta izoluar në 2 dhoma e 1 kuzhinë dhe për t’i treguar opinionit se personi Berisha po del nga cikli i politikës, është një 80 vjeçar, është një ish-komunist, por pa mundur t’i mohohet dot se është një mjek, një politikan i opozitës, një bashkëpronar i apartamentit burg 2 dhoma e 1 kuzhinë me polic tek dera.

E keqja e nxitimit me emrin në vendimin e së Shtunës së GJKKO-së ka të bëjë gabimisht me simbolikën përgjithësuese dhe emocionalisht bëhet ngarkesë për opinionin kur ende nuk janë parë me transparencë faktet (akuza dhe mbrojtja të mundura përballë njëra-tjetrës), dhe pak më tej atë që ndoshta shumë analistë ngjarjen ligjore e lidhin me martirizimin e personazhit e cila është paravendosur me fundin e karrierës politike të një individi “të plakur” dhe plan prishës. Por po e lëmë me një anë individin Sali Berisha për efekt të një argumenti deri sa me 5 ditët e apelit të sigurohet fajësia apo pafajësia. A është e sigurt që partia-shtet nuk ndikon mbi drejtësinë? Denigrimi dhe etiketimi i njeriut kur vërtetohet i nxituar dhe mund të rezultojë i padrejtë pasi janë konsumuar provat dhe mbrojtja, në rastin më të keq do të jenë rrëzimi i integritetit të drejtësisë. Askush nuk e uron këtë dhe prandaj duhet maturi. Ndërtimi i shtetit ligjor nuk është kapital i programit politik, por shërbim për qytetarin nga çdo forcë politike në mënyrë që të sundojë ligji, të veprojë drejtësia kundër krimit dhe korrupsionit dhe të forcohet demokracia e sovranit, popullit. E nëse ndodh e kundërta, pra përbuzja dhe denigrimi i individit, publiku dhe shoqëria pas 33 viteve tranzicion e ka të lehtë ta përgjithësojë faktin. Populli do ta kuptojë martirin si Spartakun jo si përrallë dhe histori dhe as si manipulim i politikës, por do ta kuptojë se pas rotacionit të pushteteve një shoqëri e mbetur e varfër, një popullsi e plakur dhe e detyruar të emigrojë është e lidhur këmbë e duar. Skllevër modern që u duhet të shqepin prangat e mendjes dhe të duarve nga propaganda moniste e partisë-shtet. Të mbrojnë pluralizmin dhe të mbrojnë institucionin e opozitës. Një drejtësi e paanshme, e drejtpeshuar që do të shtrojë të gjitha provat mbi tryezë, është drejtësia e duhur që ballafaqohet me mbrojtjen dhe jurinë, me masën e dënimit, me shlyerjen materiale të dëmit/krimit të mbështetur mbi provat, apo të provuar ndryshe me pafajësinë, lirinë dhe dëmshpërblimin.

A janë barazpeshuara të gjitha këto për të vërtetuar paanësinë e drejtësisë si e barabartë për të gjithë nga ku shoqëria shqiptare do të fitojë besimin dhe vlerat e një rendi demokratik ku vepron shteti ligjor të munguar?

Kjo ndoshta është çështja e vazhdimit çdo ditë të lajmit pa kapërcim vitesh.

Studiot e gazetarëve që mbajnë programe gjithëvjetore me analiza dhe sondazhe, kanë sot mbi supe një peshë të rëndë mbi supe. Pa anshmërinë dhe vërtetësinë e një lajmi. Keqardhje që një ditë më parë shumë prej tyre deklaruan se ky ishte “takimi i fundit” për këtë vit. Kjo ngjarje është misioni i pakryer i një viti që lemë pas përballë censurës dhe propagandës.

E Shtuna e GJKKO-së, ishte e paralajmëruar dhe në këtë rast kurrë nuk mund të thuhet se media u kap e papërgatitur. Veç lajmit të fundit, “Breaking News”, ku janë sot atë që nënkupton gazetari/gazetarja më profesionist, gazetari/gazetarja më me përvojë, gazetari/ gazetarja më e paguar dhe më me nerv dhe do të mbledhin rreth vetes guximin e fjalës së lirë. Do të pushojnë siç i kishim planifikuar festat apo do ta qartësojnë me qetësi publikun. Kjo është vakja e asaj që quhet “Breaking News”.

Shqiptarët kanë nevojë për të vërtetën që ta bëjnë të tyren drejtësinë në një sistem demokratik. Në qoftë se kjo po ndodh, atëherë ky është dezertimi i paralajmëruar i medias.

Nuk ka më nevojë për të folur për nostalgjinë e ditëve të para të demokracisë së viteve ’90 në qoftë se pushteti ose partia-shtet është kthyer dhe jeton vitet e nostalgjisë së diktaturës komuniste.

Sot publiku e ka të vështirë që nesër për Vitin e Ri 2024 të kuptojë se ku shkoi pluralizmi?

A jeton opozita?

A ka më kuptim goditja e krimit dhe e korrupsionit?

A ka më forcë dhe kuptim mbrojta e Votës e Lirë?

A do të jetojnë shqiptarët brenda dhe jashtë vendit me dashurinë e zhvillimit të atdheut tyre ku me ligj mbrohen dhe respektohen besimi, fjala e lirë, pluralizmi, prona?

30 Djetor 2023

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

Union des Journalistes Professionells Albaniase de la Diaspora (UJPAD)

Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)