Në fundjavë në Uashington u nderua jeta dhe vepra e Nënë Terezës me aktivitete përkujtimore 25 vjet pas vdekjes së saj, mes së cilave hapja e “Institutit Nëna Tereza” me pjesëmarrjen e disa prej figurave dhe studiuesve më të rëndësishëm të Kishës Katolike në SHBA. Zëri i Amerikës shkoi në Universitetin Katolik të Amerikës dhe sjell bisedat me miqtë e afërt dhe bashkëpunëtorët e nobelistes me origjinë shqiptare që sollën histori personale si edhe studiues që folën për figurën dhe rolin e saj.
“Unë jam tue u lutë për ju, Zoti kjoftë me ju!”
Kjo lutje e Nënës Tereza u bë për shqiptarët e Amerikës, në vitin 1988 në lagjen Bronx të Nju Jorkut.
Por, lutjet e saj për të hapur shtëpitë e para të bamirësisë në Shqipëri, u pranuan pas tre vjetësh, në vitin 1991.
Megjithë gëzimin, udhëtimi kishte një nevojë urgjente, kryerjen e kungimit të shenjtë që mund të bëhet vetëm nga një prift, i cili do të ishte në gjendje edhe të udhëtonte nëpër rrugët e zonave të thella të Shqipërisë. Nëna Tereza telefonoi nga Roma priftin spanjoll Pasqual.
At Pasqual, Urdhëri i Nënës Tereza, fotografi nga Dmitry Shakhov
“Unë isha në Nju Jork, ajo më thirri dhe më tha, At unë kam nevojë për ty, a mund të vish në Shqipëri? Unë e ndjeja se kishte urgjencë në kërkesën e saj ….+ Qytete si Tirana mund të kenë pasur një prift, por asaj i duhej një që i shoqëronte motrat në vende të largëta. Shqipëria është vend i vogël, shumë i bukur, por që ka male të larta ku ishte shumë e vështirë të udhëtoje. Komunikimi në atë kohë ishte shumë i vështirë dhe nuk kishte makina”, thotë prifti i Urdhërit Nëna Tereza, Pasqual.
Ishte koha kur në vend sapo kishin filluar ndryshimet demokratike, por në pushtet vazhdonte të ishte udhëheqja e vjetër. I pyetur nga Zëri i Amerikës nëse e kishin diskutuar me Nënë Terezën, gjatë qëndrimit në Shqipëri, për mbi 45 vitet kur regjimi i asaj kohe kishte mbyllur objeket fetare dhe kishte ekzekutuar udhëheqës fetarë, prifti Pasqual kujton reagimin e vetëm të Nënës Tereza.
Ajo më tha, mos fol. Ne kemi ardhur për të ndihmuar. Do të shohim gjëra (të këqija), por mos fol – At Pasqual
“Ajo më tha, mos fol. Ne kemi ardhur për të ndihmuar. Do të shohim gjëra (të këqija), por mos fol se këtu jemi vetëm për të ndihmuar”
Për dy ditë në Uashington u kujtuan momente të pathëna më parë dhe u dhanë vlerësimet më të larta për shenjtoren Tereza të Kalkutës. Në Universitetin Katolik të Amerikës u hap edhe Instituti Nëna Tereza që ndër të tjera do të ofrojë ndihmë për studentë e studiues që duan të mësojnë më shumë për punën dhe veprën e saj.
Bazilika e e Faltores Kombëtare, fotografi nga Dmitry Shakhov
Mëngjesi i të shtunës u nis me një meshë në Bazilikën e Faltores Kombëtare, kisha katolike më e madhe në Amerikën Veriore, dhe një nga dhjetë kishat më të mëdha të botës.
Një nga faltoret brenda kishës ka një kopje të Zojës së Këshillit të Mirë.
Një nga faltoret brenda Baziikës së Faltorës Kombëtare – Uashington
Shënimi e sqaron se origjinali që gjendet në kishën në Gjenacan të Italisë besohet se u bart nga kisha e Zojës së Shkodres, në vitin 1479. Shënimet historike thonë se kjo ndodhi pas sulmit të asaj kohe të forcave osmane ndaj Shkodrës.
Pak hapa më tutje, mesha për Nënë Terezën, statuja e të cilës gjithashtu gjendet brenda kishës, udhëhiqej nga Kryepeshkopi i Baltimore, William Lori.
“Më kujtohet një rast kur ajo e vizitoi shtëpinë e Kardinalit të ndjerë amerikan, Hickey. Unë i dhashë një gotë ujë. Besoj që ky ishte rasti im më i mirë për të siguruar parajsën. Isha i mahnitur me të, jo vetëm pse ajo ishte e njohur. Si shumë të tjerë, unë e ndjeja ndikimin e shenjtërisë së saj”, tha para besimtarëve Kryepeshkopi Lori.
Një nga pjesëmarrësit e fundjavës që iu kushtua nobelistes me origjinë shqiptare ishte edhe James Towey, një nga miqtë më të afërt të saj, i cili para pak ditësh ka publikuar librin: “Të duash dhe të jesh i dashur: Portreti Personal i Nënës Tereza”.
“Takimi ynë i parë ishte shumë i shkurtër, në gusht të vitit 1985. Ishte aq befasuese kur e shihje atë grua të vogël kur doli jashtë sikur të ishte nxënëse shkolle, me plot energji dhe jetë. Atë javë ajo mbushi 75 vjeç. Ky ishte fillimi i një miqësie të gjatë për ne”, tha zoti Towey për Zërin e Amerikës.
James Towey – Biograf i Nënës Tereza, by Dmitry Shakhov
Nëna Tereza u lind në Shkup në një familje shqiptare, ndërsa vendimin për t’u bërë murgeshë e mori në një kishë të vogël në fshatin Litnicë të Kosovës, afër kufirit me Maqedoninë.
Në vitet ‘50 ajo e nisi misionin që tani numëron pesë mijë motra nderi në gjithë botën. Në vitin 1979, ajo fitoi çmimin Nobel për Paqe, ndërsa puna e saj i hapi dyert nëpër zyrat më të rëndësishme të qeverive të botës.
“Mendoj se prejardhja shqiptare i dha asaj një vendosmëri e këmbëngulje e nganjëherë edhe kokëfortësi, pasi ajo ishte shumë e vendosur për qëllimin që donte të arrinte. Kjo më bënte shumë përshtypje dhe jam i sigurt që kjo kishte të bënte me mënyrën se si ishte rritur ajo dhe kujtimet e fëmijësirë”, tha zoti Towey për Zërin e Amerikës.
Për aktivisten e shoqatës shqiptaro-amerikane, “Vatra”, Merita Bajraktari McCormack, nderimet që po i bëhen Nënës Tereza në Uashington janë me rëndësi për të mbajtur gjallë trashegiminë e punës së saj.
Merita Bajraktari McCormack – aktiviste e shoqatës “Vatra”, fotografi nga Dmitry Shakhov
“Për ne shqiptarët ka rëndësi të dyfishtë pasi kjo figurë kaq e madhe, një nga shenjtorët më të mëdhenj të shekullit të kaluar i jepet një vëmendje kaq të madhe në përvjetorin e thirrjes së saj për t’i shërbyer të varfërve si dhe 25 vjetorit të kalimit të saj në amshim”, tha zonja Bajraktari McCormack për Zërin e Amerikës.
Në vitin 2016 Nënë Tereza u shenjtërua nga Papa Françesku I. Por biografët thonë se ishte miqësia me Papa Gjon Palin e Dytë që i dha asaj lumturinë më të madhe të jetës.
“Koha më e lumtur siç ma tha vetë ajo ishte në vitin 1986 kur Papa Gjon Pali II shkoi për vizitë tek ajo në Kalkutë dhe ajo eci me të përmes rrugëve të ngushta, ndërsa Papa i përshëndeti të gjithë. Nëna kishte dashuri të madhe për Papa Gjon Palin II”, thotë biografi i Nënës Tereza, James Towey.
“Njëherë kur ne bisedonim me Papa Gjon Palin II, për marrëdhënien e tyre, ai më tha se ata nuk përdorin shumë fjalë. Unë mendoj se ata instinktivisht e kuptonin njëri tjetrin. Nëna Tereza gjithmonë e informonte Papën për qendrat që kishte hapur. Ata nuk janë ulur që të analizojnë politikën globale, por kishin një miqësi shpirtërore intuitive”, e konfirmon biografi i Papa Gjon palit të Dytë, George Weigel.
George Weigel – Studiues dhe Biograf i Papa Gjon Palit II, by Dmitry Shakhov
Për një nga studiuesit më të njohur të katolicizmit, George Weigel suksesi i misionit të Nënë Terezës nuk është i befasishëm dhe këtë e lidh edhe me faktin që ajo u rrit në një “udhëkryq fesh të ndryshme”.
“Shqipëria është një udhëkryq i kulturave, ka myslimanë , ka pjesëtarë të krishterimit lindor dhe perëndimor. Dikush që rritet në atë mjedis shumë kulturor mendoj se mund ta parashikosh që ishte veçanërisht e përgatitur të shkonte në Indi, një vend ku ishte shumë vështirë të vësh rrënjet e krishterimit dhe të jesh afër atyre njerëzve në një mënyrë që megjithëse ishte dëshmitare e fuqishme e krishterimit, nuk iu jepte atyre ndjesinë e kërcënimit”, tha zoti Weigel.
Por, Nëna Tereza brenda saj kishte edhe pikëllim të thellë, për jo pak arsye, një nga më kryesoret familja e saj, e sidomos e ëma.
“Ajo ishte një grua që mbante trishtime brenda vetes ndonëse dukej gazmore… + Ajo më fliste për nënën e saj dhe thoshte një ditë e ëma do e gjykonte për shkak se ishte larguar në vitin 1928, (viti kur ajo shkoi si murgeshë në Irlandë). Ai vendim ishte një hap i madh për Nënë Terezën, por për të ëmen ishte një gjë e vështirë. Ajo e kishte humbur burrin, djalin e kishte me shërbim ushtarak dhe ajo kishte mbetur vetëm me motrën e Nënës Tereza, Age”, kujton bisedat me Nënën Tereza miku i saj, James Towey.
Dhimbja për familjen shqiptare rëndohej edhe më shumë nga fakti se Nënë Tereza nuk kishte mundësi të kishte kurrfarë kontakti me të ëmen dhe motrën të mbetura në Shqipërinë e vetizoluar. Por me gjithë dhimbjet e saj personale, ajo i solli botës shumë gëzim dhe besim në vlerat njerëzore, për çka në Uashington ajo u kujtua dhe nderua këto dyditë.
25 vjetori i vdekjes të Shenjtes Tereza të Kalkutës, ka rikthyer vëmendjen tek humanistja më me ndikim në shekullin e 20-të, murgeshës shqiptare e lindur Anjezë Gonxhe Bojaxhiu.
Përpos hapjes së Institutit me emrin e saj, këtu në Uashington këto dy ditë janë mbajtur aktivitete për të nderuar jetën dhe veprën e saj.
Të dielën po shfaqet filmi dokumentar “Nëna Tereza: Dashuria më e Madhe”, që është filmuar në pesë kontinente, me çasje të paprecedentë në arkiva institucionalë.
Filmi përveçse hedh dritë me jetën e saj, tregon edhe se si vizioni i saj për të ndihmuar të varfërit e botës po vazhdon edhe sot e kësaj dite.
Përpara shkollës “Fan Noli” në kryeqytet, grupi i prindërve organizatorë të protestës pas vrasjes së Martin Canit, ka mbajtur një komunikim për mediat. Gjatë fjalës së tij, një nga organizatorët, Migen Qiraxhi ka ripërsëritur kërkesat drejtuar qeverisë për një shkollim dinjitoz për të gjithë.
Më tej, Qiraxhiu ka njoftuar protestën e radhës që do të mbahet në orën 17:00 të hënën teksa ka shtuar se nëse kërkesat e tyre nuk do të plotësohen s’do të largohen nga sheshi dhe madje do ta konsiderojnë dhe bojkotin e mësimit.
Migen Qiraxhi, përfaqësues i shoqërisë civile: Me rastin tragjik të humbjes së jetës së Martinit, ditën e enjte, ne prindërit që kemi fëmijët në shkolla, zhvilluam marshimin protestë. Të tronditur dhe të pikëlluar për vrasjen e Martinit, artikuluam disa kërkesa për institucionet përgjegjëse, kërkuam dorëheqjen e ministres së arsimit. Ta paktën do të krijonte precedentin e të mbajturit përgjegjësi. Dorëheqja kërkon integritet. Kjo ministre nuk ofron veç zgërdhirje dhe arrogancë. Për këtë dhe pikat e tjera, do të jemi të hënën para Ministrisë së Arsimit për të thënë se nuk e tolerojmë këtë model dhe nuk do të presim që një ngjarje tjetër të ndodhë.
Ndaj kërkesat që kemi, prekin disa prej problematikave kryesore që përballen shkollat sot:
–Shtimi i buxheti për arsimit në 5 % të GDP-së.
–Plotësimi i shkollave me infrastrukturë dhe staf mbështeës.
–Rritja dhe plotësimi 100% i shkollave me psikologë, në raportin psikologë për 200 nxënës.
–Qëndrimi i nxënësve në hapësirat e shkollave deri në orën 16:00 duke ofruar ushqim dhe mundësi për të bërë detyrat.
–Zbatimi emergjent të rregullimit për heqjen e telefonave në orët e mësimit.
–Miratimi i legjislacionit për filtrat parandalues të përmbajtjeve me gjuhë dhune, urrejtje për fëmijët në moshën nën 14 vjeç.
–Secila shkollë duhet të ketë oficerin e sigurisë.
–Krijimi i një sistemi të raportimit të rasteve, ku të ndërlidhen të gjitha hallkat.
Dorëheqje e menjëhershme e ministres së Arsimit. Këto kërkesa, për një shkollim dinjitoz për të gjithë. Nuk do të largohemi nga sheshi derisa kërkesat të plotësohen. Nëse ministria dhe qeveria vijon me të njëjtat neglizhime dhe arrogancë do të konsiderojmë dhe bojkotin e mësimit si formë të reagimit tonë. Ndaj ju bëjmë thirrje të gjithëve që t’i bashkohen protestës së ditës së hënë. sn
Në Tiranë, u zhvillua Kuvendi Kombëtar për gjuhën shqipe, ku morën pjesë shumë studiues dhe ku u paraqit Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe, një projekt katërvjeçar, ku dhanë ndihmesën e tyre dhjetëra gjuhëtarë nga Tirana, Prishtina e Shkupi. Fjalori i ri ka dy herë e gjysmë më shumë fjalë se sa Fjalori i mëparshëm i botuar mbi 4 dekada më parë. Gjuhëtarët pohuan se ky fjalor i ri do të ndihmojë shumë përdoruesit e saj të gjitjë profesioneve, si dhe vet gjuhën shqipe përballë rreziqeve të komunikimit në kohët e sotme.
Gjuhëtarë dhe akademikë të njohur të Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut u bashkuan në një Kuvend Kombëtar të Gjuhës Shqipe në Tiranë, ku u diskutua mbi sfidat e gjuhës në shekullin XXI dhe u publikua Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe.
Ky fjalor ka gjithsej 10 mijë faqe A4, me 124 mijë njësi, mes të cilave 103 mijë fjalë, dy herë e gjysmë më shumë se “Fjalori i gjuhës së sotme shqipe” i vitit 1980, 5 mijë emërtime, 3 mijë njësi leksiko-gramatikore të fshehura, 11 mijë e 500 njësi frazeologjike, 1 mijë e 400 shprehje të huaja të paasimiluara, 1 mijë e 200 shkurtesa, si dhe mbi 40 mijë vargje sinonimike.
Drejtuesi i projektit të Fjalorit, akademik prof. dr. Valter Memisha, drejtori i Institutit të Gjuhësisë në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, tha se është mbyllur me sukses faza e parë e projektit të Fjalorit të Madh të Gjuhës Shqipe.
“Leksiku i shqipes është rritur ndjeshëm si pasurim i brendshëm dhe si pasurim i jashtëm. Është hedhur në qarkullim një pasurim me dhjetëra mijëra njësi nga ligjërimi i folur popullor. Ka njohur rritje të jashtëzakonshme fjalëformimi, ku dallojnë fjalëformimet sistemore, krijimi i vargjeve të plota leksikore, të ndërtuar kryesisht me brumin dhe me mjetet fjalëformuese të vet shqipes. Janë futur në përdorim të gjerë mijëra e mijëra terma dhe sisteme terminologjike për fusha të ndryshme të dijes dhe të teknikës. Huazimi po ashtu është zhvilluar mjaft”, tha zoti Memisha në Kuvend.
Gjuhëtarët vlerësojnë se shqipja është nën presionin e komunikimit globalist, për shkak edhe numrit të përdoruesve të saj dhe fjalori i madh e ndihmon atë në përballimin e rrethanave të reja dhe dokumenton pasurimin e gjuhës shqipe.
Profesori i njohur i gjuhësisë shqipe, akademik Emil Lafe, thotë për Zërin e Amerikës se kishte ardhur koha për një fjalor të ri, sepse gjuha shqipe dhe fjalori i saj në katër dekadat e fundit janë zhvilluar me shpejtësi dhe në të kanë hyrë mjaft fjalë të reja.
“Gjithë zhvillimi i gjuhës duhet të pasqyrohet në Fjalor, sepse ka rëndësi që të dihet saktë kuptimi i fjalëve, shkrimi i tyre, përdorimi i tyre. Sot u paraqit ky Fjalor i Madh i Gjuhës Shqipe. Është vërtet një punë e mrekullueshme e kolegëve tanë, një punë e lavdërueshme, por fjalorët janë vepra që kanë nevojë gjithmonë për plotësime, për saktësime dhe për një punë të vazhdueshme me to”, tha zoti Lafe.
Fjalori u realizua bashkarisht nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë, nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Instituti Albanologjik i Prishtinës, disa universitete e institucione shkencore në Shqipëri, në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut, Universiteti i Palermos e Universiteti i Kozencës në Itali etj.
Studiuesi Sejdi M. Gashi, një nga përfaqësuesit e Institutit Albanologjik të Prishtinës në Kuvend, thotë për Zërin e Amerikës se Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe dëshmon një punë të jashtëzakonshme mëse katërvjeçare kryer nga një grup i gjerë profesionistësh të shkallës më të lartë nga Tirana, Prishtina dhe Shkupi, si një detyrim kombëtar dhe profesional.
“Tani kemi këtu një kurorëzim të kësaj pune, që e vlerësoj si një punë mjaft të arrirë dhe e dobishme. Është një rrugëtim me kohën, sepse krahas jetës së përgjithshme shoqërore edhe gjuha është një proces dinamik e në lëvizje, në pasurim dhe ndryshim të vazhdueshëm. Ndaj ne e kemi parë të arsyeshme që t’u bëjmë ballë rrethanave dhe kërkesave të kohës me mundësitë tona, me potencialet tona gjithëkombëtare në Shqipëri, Kosovë e shqiptarët e Maqedonisë së Veriut e gjithandej. Kemi bashkuar forcat e dijet tona dhe kemi nxjerrë si produkt Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe”, tha zoti Gashi.
Për këtë fjalor punuan mbi 55 bashkëpunëtorë e 25 hartues, me një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë. Fjalori pritet të botohet në letër vitin e ardhshëm, ndërsa platforma elektronike e saj është shumë lehtë e arritshme dhe cilësohet si një ndihmë e madhe për gjithë përdoruesit e saj anembanë globit.
Gjatë Kuvendit për gjuhën shqipe studiuesit shprehën shqetësimin për rreziqet që vijnë nga keqpërdorimi i shqipes dhe masat administrative, që sipas tyre, duhen ndërmarrë për ta mbrojtur këtë pasuri të madhe.
Organizata europiane për Ruajtjen e Natyrës “Euro Natur” shprehu shqetësimin se “zona e Vjosë-Nartës në Shqipëri, njohur për shumëllojshmërinë e shpendëve dhe lagunat, përballet me kërcënime serioze nga ndërtimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës”.
Në një raport mbi biodiversitetin në Ballkanin Perëndimor të sapopublikuar “Euro Natur”që është bërë pjesë e një rrjeti me disa organizata shqiptare për mbrojtjen e natyrës në Shqipëri thotë se “ndërtimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës, pjesë e një vizioni të gjerë për ta shndërruar këtë strehë të pasur me biodiversitet në një qendër turizmi dhe infrastrukture, kërcënon të shuhen zërat e gjallë të lagunës”.
“Rivlerësimi i zonave të mbrojtura nga qeveria për të lehtësuar projektin e aeroportit ka përjashtuar 310 hektarë habitat të rëndësishëm në jug të vendit, duke shqetësuar ambientalistët”, thuhet në raportin e organizatës.
Sipas autoriteteve shqiptare Aeroporti i Vlorës do përfundojë punimet brenda këtij viti dhe do të jetë operacional verën e vitit 2025.
Por si dëshmojnë pamjet me dron të filmuara nga Zëri i Amerikës këto ditë, punimet e deritanishme janë larg pritshmërisë që aeroporti të përfundojë brenda këtij viti.
Punimet për Aeroportin e Vlorës
Autoritete shqiptare shpërfillën një kërkesë të Konventës së Bernës, shtatorin e vitit të shkuar, që të ndërpriteshin punimet për Aeroportin, derisa të zhvillohej një Vlerësim i ri i Ndikimit në Mjedis.
Disa organizata mjedisore po zhvillojnë një betejë gjyqësore në Gjykatën Administrative të Tiranës ku kanë paditur një seri institucionesh qeveritare për procedurat e ndjekura për projektin e ndërtimit të aeroportit dhe fillimin e punimeve.
Qeveria shqiptare ka deklaruar nga ana e saj se aeroporti përbën një rëndësi parësore për zhvillimin turistik të këtij rajoni dhe zona e Akërnisë, ku po ndërtohet, përfshin një sipërfaqe e cila gjatë periudhës së komunizmit shërbente për uljen e avionëve ushtarakë.
“The Gavel” (Çekani), quhet skica e autorit LD-NY24 që merr shkas nga realiteti shqiptar mbi presionin që pushteti bën mbi sistemin e drejtësisë. Ngjarjet e ditëve të fundit dhe mënyra se si mediat zyrtare i trajtojnë kundërshtarët politikë drejt zgjedhjeve të ardhshme, janë një përshkrim i pranueshëm me autokracinë dhe me përdorimin e sistemit të drejtësisë si një armë ndaj kundërshtarëve politik dhe ideologjik.
Në mozaikun e lajmeve të ATSH-s me temë drejtësinë, ranë në sy disa tituj kryesor. Ai mbi pritshmërinë e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë më 21 Nëntor, 2024 pas ankimimit të depozituar nga Kryetari i Partisë Demokratike që ishte i titulluar:“Gjykata Kushtetuese rrëzon Berishën: Nuk ishte e nevojshme leja e Kuvendit për masën ndaj tij”. Një nënvizim i goditur në mënyrën më shërbyese të mundshme propagandistike dhe në një kohë kur sipas parimeve të profesionalizmit në gazetari pa shprehur anësi ngjarja e ndodhur në gjykatën kushtetuese ishte vetëm thjeshtë një shpallje vendimi mbi një ankim të depozituar nga pala e interesuar. Pra për sa kohë krye-lajmet zbehen për nga rëndësia e trajtimit dhe nga ana tjetër shtrembërohen për një dhe disa përfitime propagandistike, kuptohet fare qartë se kundërshtari në pushtet megjithëse luan me heshtjen e ka avantazhin sepse mediat dhe studiot pro qeverisë do ta trajtojnë shpalljen e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë si një eksitim elektoral meqenëse data e zgjedhjeve 2025 po diskutohet dhe partitë politike duhet të përpilojnë kandidatët konkurrues.
Ethet dhe ankthi i publikut del nga plotëkuptimi i fjalëve gjykim* dhe vendim*. Pra publiku dhe sidomos kur ai pret një vendim apo gjykim që të dalë nga Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë është i prirur të dëgjojë zgjidhjen e prerë dhe vendimin përfundimtar nga kjo gjykatë që është e nivelit më të lartë në vend. Për drejtuesin e partisë më të madhe të opozitës Dr. Prof. Sali Berisha dy vendimet e marra janë masat e sigurisë “detyrim paraqitje” dhe “ndalim i daljes jashtë vendit”. Ndërsa sipas ATSH që i referohet:“Konferencës për shtyp të kryetares së Kushtetueses, Zaçaj vlerësimi masës së sigurisë ‘arrest në shtëpi’, është një kërkesë që është regjistruar në Gjykatë, në datën 18.11.2024, dhe do të jetë objekti një shqyrtimi tjetër gjyqësor sipas afateve dhe rregullave të parashikuara në ligj”.
Faktori kohë dhe presioni në kohë për zgjedhjet 2025 sinkronizohet me heshtjen e pjesshme të kryetarit të PS Rama që shtiret se nuk e komenton drejtësinë, por në krahët e tjerë veç mediave miqësore me të gjen jo vetëm eksitimin elektoral që shpërthehet në komentet pro dhe kundër, por ai mat edhe me hapat konkret që Rilindja Socialiste merr për të ruajtur avantazhin nga koha e shkurtër që ka m mbetur deri në zgjedhje. Në dy rastet si; “Rama: Akademia Politike e PS-së rrit energjinë e së vetmes forcë reale udhëheqëse” dhe “Rama, të dielën takim me shqiptarët në Londër: Në rrugën drejt Shqipërisë 2030″, publiku kur i krahason realitetet dhe sidomos media në qoftë se kërkon të mbetet e pa anshme mund të ngrejë pyetjen se; – Çfarë i bën palët të trajtohen të pabarabarta në prag të zgjedhjeve?
Deri në këtë pjesë të arsyetimit nuk kemi përmendur termat “dy standarde”, as korrupsion dhe as humbje dhe shpërdorim detyre nga administrata dhe qeverisja e cila nuk e ka ndryshuar udhëheqjen për këta 11-12 vjet. Sado që të shtrojmë edhe rezultatin se drejtësia dhe prokuroria e posaçme po godasin edhe majtas edhe djathtas, kjo statistikë kur “hemorragjia financiare” nuk ndalet dhe më keq buxheti i shtetit planifikon të investojë në projektet që e kanë patur pikënisjen nga korrupsioni dhe kanë falimentuar, kjo tregon se pushteti është i kapur dhe po shkon drejt vendosjen e një autoriteti absolut. Kohëzgjatja e vendimeve të gjyqësorit, vendimet e lëkundura dhe kundërshtuese në parim mes njëri tjetrit tregojnë se politika është futur thellë në sistem dhe nuk ka më hapësirë për pa anshmëri. Aty vepron kontrolli dhe goditja ndaj kundërshtarëve politik dhe ideologjik.
_______________
* gjykimi– është një mendim që formohet për dikë a për diçka dhe shpreh vlerësimin përfundimtar.
*vendimi– është një mendim përfundimtar ose masa a zgjidhja e prerë që jep gjykata për një çështje.
23 Nëntor, 2024
Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)
Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)
Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)
L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)
Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)
Forcat e armatosura të Britanisë do të ishin gati të luftonin Rusinë që sonte.
Një zyrtar i lartë ushtarak i Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se në rast se Moska vendos të sulmojë një vend të Europës Lindore, është evidente që në fushëbetejë do të jenë edhe forcat britanike.
“Nëse ushtrisë britanike i kërkohej të luftonte sonte, ajo do të luftonte sonte. Dhe nuk mendoj se askush në këtë dhomë duhet të ketë ndonjë iluzion se nëse rusët pushtojnë Evropën Lindore sonte, ne nuk do të jemi në fushëbetejë”, tha Rob Magowan, zëvendës shefi i shtabit të mbrojtjes britanike, në një komision parlamentar të mbrojtjes. të enjten.
Kujtojmë se komentet e Magowan erdhën menjëherë pas raporteve se Rusia kishte lëshuar një raketë balistike me aftësi bërthamore gjatë një sulmi të mëngjesit të së enjtes në Dnipro, Ukrainë.
Më vonë gjatë ditës, Putin tha në një deklaratë televizive se raketa ishte një raketë e re balistike jo-bërthamore me rreze të mesme. bw
Deputeti shqiptar në Kuvendin e Serbisë, Shaip Kamberi ka përshëndetur vendimin e Parlamentit të Kosovës, për ndarjen e 4 milionë eurove për Luginën e Preshevës.
“Pas aprovimit në Qeveri e tashmë miratimi në lexim të dytë të Parlamentit për këtë fond nuk është thjesht një numër në letër. Është një mesazh i qartë dhe i fortë nga Kosova se shqiptarët e Luginës nuk janë dhe nuk do të jenë kurrë vetëm! “
“Këto mjete do të shkojnë aty ku preken përditë zemrat e njerëzve: në arsim, për t’i dhënë fëmijëve tanë një dritare më të gjerë drejt së ardhmes; në kulturë, për të ruajtur dhe promovuar vlerat tona kombëtare; në sport, për të rritur shpresën dhe energjinë pozitive të rinisë; dhe në sektorë kyç që përmirësojnë jetesën e përditshme”.
Kamberi shkruan në Facebook se ky është një hap i cili sipas tij shkon përtej politikës, e fjalëve, transmeton Klankosova.tv.
“Lugina është krenaria jonë e përbashkët, edhe më fuqishëm me Kosovën që po qëndron pranë nesh në këtë situatë të rëndë që po na imponohet nga diskriminimi shtetërorë”.
“22 Nëntori përfaqëson momentin më të madh unifikues të shqiptarëve që janë shpërndarë pothuajse në të gjitha vendet e Ballkanit, janë të përfaqësuara në të gjitha fetë monoteiste, por ajo që i ka bashkuar dhe vazhdon t’i bashkojë është gjuha dhe fakti që në Kongresin e Manastirit zgjodhën të shkruajnë dhe të identifikohen në këtë gjuhë të bukur dhe të shenjtë me alfabetin latin”, tha Ministri për Europën dhe Punët e Jashtme në fillim të vitit 2024, kur u propozua që kjo datë të bëhej festë zyrtare.
116 vite pas Kongresit të Alfabetit, që ishte një konferencë akademike në qytetin e Manastirit, që sot njihet si “Kongresi i Manastirit”, Shqipëria po bën hapa pas, duke rrezikuar rritjen e analfabetizimit në vend.
Të dhënat e Bankës Botërore, tregojnë se jo vetëm që numri i të regjistruarve në shkollat fillore po bie ndjeshëm, por ai është dhe ndër më të ulëtit në Europë.
Në vitin 2023, Norma bruto e regjistrimit në shkollën fillore në Shqipëri zbriti në 93.7%, nga 105.4% që kishte qenë në vitin 2017, duke shënuar një rënie të fortë pas pandemisë.
Kjo do të thotë që të regjistruarit në shkollë fillore (pavarësisht moshës) ishin sa gati 94% e popullsisë 6-12 vjeç. Ky është niveli më i ulët rekord, që nga viti 1976, kur banka Botërore raporton të dhënat./Monitor/
Sot është Dita e Alfabetit Shqip, tashmë e shpallur festë zyrtare e Shqipërisë. 22 nëntori ka simbolikë të veçantë dhe specifikon momentin më të madh unifikues të shqiptarëve, në përkujtim të Kongresit të Manastirit, i zhvilluar mes datave 14 deri në 22 nëntor të vitit 1908.
Këshilli i Ministrave miratoi një vendim për një ndryshim për ligjin për festat kombëtare dhe ditët përkujtimore, duke i propozuar Kuvendit të Shqipërisë shtimin e Ditës së Alfabetit si një nga festat tona kombëtare. Dita e Alfabetit Shqip u miratua nga Kuvendi në shkurt të këtij viti dhe kjo është hera e parë që kremtohet si festë zyrtare. Iniciativa u mor edhe pas diskutimeve në samitin e diasporës.
Në Kongresin e Manastirit morën pjesë 50 delegatë nga 26 qytete të ndryshme, klube dhe shoqata. Në këtë Kongres u miratua vendimi që të pranohet alfabeti latin me disa ndryshime të shkronjave duke i përshtatur ato për gjuhën shqipe. Në Manastir morën pjesë intelektualë shqiptarë nga të gjitha trojet. Kryetar i kongresit u zgjodh Mid’hat Frashëri, kurse nënkryetarë ishin Luigj Gurakuqi dhe Gjergji Qiriazi, ndërsa motra e tij Parashqevi Qiriazi ishte gruaja e vetme në këtë kongres.
Sipas numrit dhe rëndësisë së pjesëmarrësve, Kongresi i Manastirit ka qenë ngjarja më e rëndësishme e popullit shqiptar në fillimet e shekullit XX, ku si rezultat i kësaj pune më 28 nëntor të vitit 1912 u shpall edhe pavarësia e Shqipërisë.
Edhe për shqiptarët e Maqedonisë së Veriut kjo ditë është festë kombëtare. Në Manastir funksionon Muzeu i Alfabetit të Gjuhës Shqipe, në të cilin gjenden rreth 56 fotografi të pjesëmarrësve dhe 230 dokumente në formë digjitale dhe në letër. bw
Njoftohet se Ukraina ka përdorur për herë të parë raketa britanike të tipit “Storm Shadow” me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva brenda Rusisë. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës Henry Ridgwell nga Londra, sulmi ukrainas vjen pas njoftimeve se Presidenti Joe Bien vendosi në fillim të javës që ta lejojë Kievin të përdor raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva në brendësi të Rusisë.
Mediat britanike njoftuan të mërkurën se Ukraina kishte përdorur për herë të parë raketa të tipit “Storm Shadow”, të furnizuara nga Britania, për të goditur objektiva brenda territorit rus. Raketa të tilla janë përdorur në të kaluarën kundër forcave ruse në territoret e pushtuara të Ukrainës, si vitin e kaluar, kur u godit shtabi i flotës ruse të Detit të Zi në Krime.
Londra dhe Kievi nuk e kanë konfirmuar sulmin e djeshëm.
Në fillim të kësaj jave, ushtria ukrainase përdori raketa me rreze të gjatë veprimi, të furnizuara nga Shtetet e Bashkuara, për të goditur në thellësi të territorit rus, pas miratimit nga Uashingtoni.
Franca gjithashtu e ka furnizuar Ukrainën me raketa me rreze të gjatë veprimi. Por raketat evropiane dallojnë nga ato amerikane, thotë për Zërin e Amerikës analisti Patrick Bury nga Universiteti Bath.
“Ato janë raketa që lëshohen nga ajri dhe kanë një rreze veprimi prej 250 kilometrash. Raketat amerikane kanë një rreze më të gjatë veprimi dhe nuk lëshohen nga ajri, ndaj janë më të vështira që të eliminohen, të paktën në teori”.
Dy sistemet e raketave ofrojnë mundësi për objektiva të reja.
“Rrezja e veprimit të dy llojeve të raketave është e mjaftueshme për të depërtuar brenda territorit dhe goditur infrastrukturën ruse, duke ndërprerë furnizimet për frontin e luftës. Rrezja e veprimit nuk është aq e rëndësishme sa fakti që Ukraina ka nevojë për sasi të mëdha raketash dhe sa më shpejt të jetë e mundur”, thotë për Zërin e Amerikës, James Nixey, i cili drejton programin Ruso-Euroaziatik në Institutin Mbretëror për Çështjet Ndërkombëtare që njihet edhe si Chatham House.
Ukraina duhet të zgjedhë me kujdes objektivat e saj, thotë analisti Bury.
“A do të lejohen ata (Ukraina) që ta shtojnë trysninë dhe të godasin infrastrukturën energjetike, ushtarake, rafineritë e naftës, objektiva që do të fillonin me të vërtetë të dëmtonin ekonominë ruse? Kjo është pyetja.”
Por Gjermania, furnizuesi i dytë më i madh i Ukrainës me armë, e përjashtoi këtë javë mundësinë që t’i ofronte Kievit raketa me rreze të gjatë veprimi. Berlini druhet se mund të përfshihet në luftë.
“Asgjë nuk ka ndryshuar për ne, situata dhe rrethanat janë të njëjta. Raketat gjermane nuk janë si ato amerikane apo britanike. Këndvështrimi ynë për këtë çështje është i njëjtë”, tha shefi i mbrojtjes gjermane, Boris Pistorius.
E ardhmja e ndihmës ushtarake perëndimore për Kievin mbetet e pasigurt. Presidenti i zgjedhur amerikan, Donald Trump, është zotuar t’i japë fund luftës në ditën e parë që merr detyrën. Kievi i druhet tërheqjes së mbështetjes amerikane. Analisti Bury thotë se Britania dhe Franca mund të vendosin që të vazhdojnë furnizimin e Ukrainës me raketa.
“Dy vendet kanë armë bërthamore dhe mund të rrezikojnë nëse duan. Mund të gjenden dallime mes NATO-s evropiane dhe asaj amerikane për disa çështje politike lidhur me Ukrainën”.
Pas vendimit të Uashingtonit për ta lejuar Ukrainën që të godasë territorin rus me raketa amerikane, Moska uli kufizimet për përdorimin e armëve bërthamore.
Prindërit dhe nxënësit kanë hedhur bojë në asfaltin para Ministrisë së Arsimit te Rruga e Durrës në shenjë proteste pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani.
Me pankarta të shumta në duar, me mesazhe për institucionet, shoqërinë, por edhe për 14-vjeçarin e vrarë, qytetarët kanë kërkuar drejtësi dhe siguri.BW
Qindra qytetarë kanë mbushur sot rrugët e Tiranës në shenjë protestë pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani duke kërkuar siguri.
Prindërit janë mbledhur fillimisht te shkollë “Fan Noli” dhe më pas kanë marshuar drejt sheshit “Skënderbej” me një pankartë gjigande në krye “Institucionet e papërgjegjshme vrasin” dhe bënë apel për marrjen e masave.
“Nuk ka dhimbje më të madhe. Ai ishte si djali im se ishte shoku i djalit tim. Nuk di çfarë të them, jam shumë i prekur. Ai i ka fut thikën të gjithëve”, tha një prind.
“Apel shtetit shqiptar të mos flejë gjumë, mjaft më. Nuk durohet”, tha një prind tjetër. BW
Qytetarë të shumtë kanë dalë sot në protestë për vrasjen e 14-vjeçarit pak ditë më parë në dyert e shkollës “Fan Noli” në Tiranë. Teksa fajësojnë institucionet për vdekjen e Martin Canit, prindërit janë të ndarë për mbylljen e rrjeteve sociale, një propozim i hedhur dje në diskutim nga kryeministri Edi Rama. Ata kërkuan dorëheqjen e ministres së Arsimit dhe marrjen e masave urgjente nga qeveria.
“Jetojmë të pasigurt, jetojmë me frikë. Ministrja e Arsimit duhet të japë dorëheqjen urgjentisht deri te oficerja e sigurisë që nuk ka bërë gjë.
Bullizimi në rrjetet sociale është një gjë që i shqetëson shumë të rinjtë sot. Ne këtu duam të vëmë theksin te Ministria e Arsimit, është inekzistente. E keni parë si i është mbyllur goja elitës intelektuale.
Unë i kërkoj qeverisë, ministres së Arsimit të japë dorëheqjen. Ndihemi të pasigurt. Unë kam dy vajza, vajza ime shkon në një shkollë ku rreth e qark shitet drogë. Ne duam siguri publike. Sot shoqëria shqiptare po pëson një krizë të vlerave. Është rritur mosha e minorenëve që kryejnë krime”, tha një prind.
Një vajzë 10-vjeçare që iu bashkua protestës tha se ndihet e tmerruar kur del nga shkolla.
“Të rriten masat e sigurisë në shkolla. Të kontrollohen çantat. Rrjetet sociale i shkatërruan. Celularin në dorë. T’i mbyllin rrjetet sociale. Do ishte zgjedhje. Nuk kontrollohet ajo. Në Kinë ta kontrollosh TikTokun. Duhen mbyllur dhe bashkëpunim me prindërit. Djali do ishte gjallë po të ishin bërë bashkë drejtoresha e shkollës, mësuesit, prindërit. Këtu ka dhe një problem se bëjnë dhe të tjerët, mirë ia bëri ai thonë. Ka efekt zinxhir”, tha një tjetër prind.
Një nënë u shpreh se prindërit duhet t’i kontrollojnë fëmijët.
“Nuk jam për mbylljen e rrjeteve sociale, prindërit e bëjnë zgjidhjen. Ata duhet t’i kontrollojnë”, tha ajo.
“Çfarë të them, a ka më keq?! Unë jam gjysh, a ka më keq për një gjyq. Mendoj se faji është tek Arsimi. Ministrja e Arsimit duhet të kishte dhënë dorëheqjen vetë në mënyrë urgjente në shenjë respekti”, u shpreh një i moshuar.BW
Komentet