Nga Aurel Dasareti, USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike
Nëse nuk kemi freskinë e ajrit dhe pastërtinë e ujit, si mund të jetojmë pa të?
Ideja e lig nuk është e huaj për ne. Ishte “xhaxhai” si idhull për shkatërruesin aktual të Kombit më të vjetër evropian, pellazg-ilir-shqiptar. Regjimi kriminal është një grup i veçantë pushteti në një vend jodemokratik.
***
Çdo pjesë e atij vendi është një botë për njerëzit e mi. Kombin tim. Atdheun e paraardhësve të mi. Çdo gjilpërë e ndritshme e pishës, çdo breg me rërë, çdo mjegull në pyllin e errët, çdo flutur a insekt, janë të shenjta në kujtesën dhe përvojën e popullit tim. Lëngjet që qarkullojnë nëpër pemë mbajnë kujtimin e arbrit.
Njerëzit tanë nuk harrojnë vendin e lindjes së tyre kur shkojnë për një shëtitje midis yjeve. Të vdekurit tanë nuk e harrojnë kurrë këtë vend të bukur, sepse është nëna e pellazgëve-ilirëve. Ne jemi pjesë e vendit dhe ajo është pjesë e jona. Lulet aromatike janë motrat tona, shqiponja e madhe, të gjithë janë vëllezërit tanë. Majat shkëmbore, kullotat e harlisura, ngrohtësia e trupit të një fëmije, të gjitha i përkasin të njëjtës familje.
Pra, kur tradhtarët dërgojnë fjalë se duan të shesin tokën tonë, ata qelbësira kërkojnë shumë prej nesh. Kështu që ne do ta ruajmë vendin vetë dhe do të jemi në gjendje të jetojmë të qetë. Ajo do të jetë babai dhe nëna jonë, ne do të jemi fëmijët e tij. Sepse ai vend është i shenjtë për ne. Ai ujë i shkëlqyeshëm që rrjedh përmes pragjeve dhe lumenjve nuk është vetëm ujë, por edhe gjaku i paraardhësve tanë. Zhurma e ujit është zëri i babait të babait tim. Lumenjtë mahnitës janë vëllezërit tanë, ata na shuajnë etjen.
Ne e dimë që pushtuesit që erdhën nga xhunglat dhe shpellat aziatike nuk i kuptojnë jetët tona. Një pjesë e tokës është e njëjtë për të si tjetra, sepse ai është një i barbar i huaj që vjen natën dhe merr nga toka e huaj çfarë të dojë. Toka shqiptare-ilire-pellazge nuk është vëllai i tij, por armiku i tij dhe kur ai e pushton atë lëviz përpara. Ai i lë varret e pronarëve të vërtetë dhe nuk shqetësohet. Varret e baballarëve tanë dhe vendi që i lindi fëmijët janë harruar. Pushtuesi dhe këlyshët e tij i trajton nënën-tokë dhe vëlla-qiellin si gjëra që mund të blihen, të plaçkiten, të shiten si një tufë ose bizhuteri me shkëlqim. Oreksi i armiqve tradicional: të gllabërojë tokën tonë dhe të lërë pas vetes vetëm vrasje e shkretim.
Shqiptari preferon tingullin e butë të erës kur luan me faqen e kënetës, si dhe aromën e ajrit të pastruar nga shiu i mesditës ose aromën e pishës ose vreshtit.
Ajri është i çmuar për njeriun tonë sepse të gjitha gjallesat ndajnë të njëjtën frymë – kafsha, pema, njeriu. Shqipfolësi dobiç duket se nuk e vëren ajrin që po merr frymë. Ashtu si një njeri që vdes për shumë ditë, ai është i mpirë deri në erë të keqe. Por nëse ju shisni tokën tonë duhet të mbani mend se ajri është i çmuar për ne, ai ajër ndan shpirtin e tij me gjithë jetën që mbështet. Era që i dha gjyshit tim frymën e parë do të pranojë edhe psherëtimën e tij të fundit. Dhe ne nuk shesim tokën tonë (detin, lumenjtë, liqenet, kodrinat, malet, pyjet, fushat, ajrin, diellin, qiellin). Jo. Duhet ta ruani atë si një vend të shenjtë, si një vend ku edhe një turist i huaj mund të vijë të provojë erën, e cila ëmbëlsohet nga aroma e luleve të egra.
Ju duhet t’u mësoni fëmijëve tuaj se toka nën këmbët e tyre është hiri i gjyshërve të tyre. Në mënyrë që ata të respektojnë vendin, thuaju fëmijëve tuaj se vendi është i lidhur me ne. Mësojuni fëmijëve tuaj siç bënë paraardhësit tanë se toka jonë është nëna jonë. Çdo gjë që mund ti ndodhe asaj do të ndodhë edhe me bijtë e tokës.
Ne e dimë këtë: toka nuk i përket njeriut; njeriu i përket tokës. Ne e dimë atë. Të gjitha gjërat janë të lidhura si gjaku që bashkon familjen.
Pavarësisht se çfarë godet ose i ndodh vendit, do të ndodhë me bijtë e vendit. Njeriu nuk thur indin e jetës; ai është thjesht bel në të. Çfarëdo që të bëjë endje, ia bën vetes.
Pavarësisht se çfarë godet vendin, ai do të godasë bijtë e vendit. Shqiptarët autokton. Njeriu nuk thur indin e jetës; ai është vetëm gjallë.
Edhe një burrë (grua) shqiptar(e), Zoti i të cilit flet dhe ecën me të si mik me një mik, nuk mund të përjashtohet nga një fat i përbashkët.
Tradhtarë, kriminelë! Ajo tokë e shenjtë është e dashur për Zotin dhe t’i bësh dëm tokës sonë do të thotë të përçmosh dhe provokosh Krijuesin e saj. Ndotni shtratin tuaj dhe një natë do të mbyteni në plehrat e juaj.
Por në rrënimin tënd do të digjesh shkëlqyeshëm, i ndezur nga fuqia e Zotit që të solli në atë tokë dhe për një qëllim të veçantë të dha sundimin mbi të por ty e keqpërdor. Fati është një mister për ne, sepse ne nuk e dimë se kur do të theren të gjithë „delet“ dhe kur do të zbuten „kuajt“ e egër, qoshet e fshehta të pyllit të rënduara nga aroma e shumë njerëzve dhe pamja e kodrave të pjekura. Ku është shkurre, kërcell të bimës që mban degët e gjethet, lulet e frytet?
Ku është shqiponja? Ajo iku.
Thjeshtë, fundi i jetës dhe fillimi i luftës për mbijetesë.
***
Ajo që u përcoll kështu brez pas brezi me të njëjtën ngadalësi si rritja e pemës, ishte jeta, por ishte edhe vetëdija njerëzore. Zhvillim i mrekullueshëm! Nga llava e lëngshme, nga pluhuri i një ylli, nga një qelizë e gjallë e mbirë nga një mrekulli: nga kjo kemi nisur dhe pak nga pak jemi ngritur për të shkruar kantata për atdheun dhe për të matur rrjedhën e yjeve.