Sot në përvjetorin e 28 të rrëzimit statujës së diktatorit Enver Hoxha në qendër të Tiranës nga lëvizja studentore antikomuniste e dhe banorët e kryeqytetit, Instituti për Demokraci, Media dhe Kulturë nisi konferencën Ditët e Kujtesës.
Krahas shumë studiuesve, autorëve të librave me kujtime dhe protagonist të atyre ngjarjeve, drejtuesja e Institutit Dr. Jonila Godole tha se rrëzimi i statujës së diktatorit Enver Hoxha, më 20 shkurt 1991 shënon simbolikisht rënien e diktaturës në Shqipëri.
Studimi kryesor erdhi nga historiani i njohur Bernd J. Fischer me temë “Shqipëria dhe Rënia e Komunizmit në Europën Lindore”.
Ai tha se e fundit në radhën e vendeve ish-komuniste që rrëzuan atë regjim ishte Shqipëria, sipas tij, vendi më i dhunuar nga diktatura dhe më i izoluar nga të gjithë të tjerët, dhe për shumë arsye ishte unike në ndryshim nga të tjerët.
Zoti Fisher tha se brutaliteti i regjimit ishte aq i lartë sa ky brutalitet vështirëson edhe sot rrjedhën e tranzicionit shqiptar. Brutaliteti ishte një nga arsyet dhe e vet bllokimit të diktaturës, tha ai.
“Kishte shumë faktorë në këto zhvillime dhe një prej tyre por një prej këtyre ishte fakti që vendi kishte pak ose pothuajse asnjë disident. Si ka thënë Fatos Lubonja, Shqipëria nuk kishte disident politikë dhe ka ndryshim të madh midis disidentit dhe viktimave të regjimit, citoi ai. Në shqipëri kishte vetëm viktima të regjimit, që nuk frymëzonin të tjerët, por përkundrazi me gjendjen e tyre i frikësonin të tjerët” – tha zoti Fischer. – Pa individë dhe pa institucione disidence të brendshme, Shqipëria kishte si shembull vetëm modelet dhe ngjarjet që ndodhën në vendet e tjera ish komuniste të lindjes. Dhe qytetarët shqiptarë këtë bënë për t’i dhë fund regjimit komunist; ndoqën shembujt e lindjes dhe dëgjuan këshillat nga faktorët e jashtëm”.
Në Ditët e Kujtesës u publikua edhe libri “Mes apatisë dhe nostalgjisë” me kujtime nga protagonistë dhe viktima të atyre ngjarjeve, ndërsa ISKK publikoi 11 botime me dokumenta dhe studime mbi ato ngjarje të dhunshme.
Rrëzimi i monumentit të Enver Hoxhës erdhi pas një greve të gjatë urie të studentëve të UT, që kërkonin heqjen e emrit të diktatorit nga Universiteti i tyre.
Komentet