Presidenti i SHBA Donald Trump e shtyu në mënyrë agresive idenë e marrjes së Groenlandës në një telefonatë të tensionuar me kryeministren daneze Mette Frederiksen, raportoi të premten Financial Times (FT), duke cituar burime. Biseda thuhet se ka shkaktuar panik në Kopenhagë.
Trump zhvilloi një bisedë 45-minutëshe me Frederiksen javën e kaluar, thanë zyrtarët evropianë të paidentifikuar për gazetën, duke pranuar se ajo”kishte shkuar shumë keq”.
Ata e përshkruan tonin e Trump gjatë telefonatës si konfrontues dhe “shumë të vendosur” pasi Frederiksen thuhet se përsëriti qëndrimin e Danimarkës se ishulli nuk është në shitje, por se është i hapur për të diskutuar bashkëpunimin e zgjeruar ushtarak.
“Ishte e tmerrshme,” tha një burim i FT, me një tjetër që e quajti bisedën “një dush të ftohtë”, duke shtuar se “më parë, ishte e vështirë ta merrje seriozisht. Por unë mendoj se është serioze dhe potencialisht shumë e rrezikshme.”
Një zyrtar i tha FT se pala daneze mbeti “plotësisht e habitur” nga shkëmbimi, i cili thuhet se përfshinte kërcënime për tarifa të synuara kundër Danimarkës. Sipas raportit, zyrtarët evropianë kishin supozuar më parë se deklaratat e Trump për blerjen e Groenlandës ishin thjesht një taktikë negociuese për të kërkuar më shumë ndikim në Arktik dhe për të kontrolluar Rusinë dhe Kinën, por telefonata me Frederiksen i kishte shkatërruar këto shpresa.
Groenlanda është shtëpia e rreth 60,000 njerëzve, kryesisht indigjenë, si dhe një bazë e rëndësishme ushtarake amerikane. Është një rajon autonom brenda Danimarkës që ka qenë i vetëqeverisur që nga viti 1979. Territori ka një rëndësi të lartë strategjike për NATO-n për shkak të vendndodhjes së tij vendimtare në Arktik, që lejon kontrollin e rrugëve të anijeve aty pranë.
Trump hodhi idenë për të blerë Groenlandën në vitin 2019 gjatë mandatit të tij të parë, por nisma nuk shkoi askund, me Danimarkën dhe qeverinë e ishullit që e refuzuan atë. Megjithatë, ai e ka ringjallur që atëherë idenë, duke përmendur rëndësinë e Groenlandës për sigurinë kombëtare të SHBA.
Kryeministri i Groenlandës Mute Egede ka thënë se ndërsa ishulli është i hapur për bashkëpunim me Uashingtonin, “ne nuk duam të jemi amerikanë. Ne nuk duam të jemi pjesë e SHBA-së.” bw