Njoftimi i mobilizimit të parë masiv të Rusisë që nga Lufta e Dytë Botërore, thirrja e trupave për luftën e saj në Ukrainë, ka shkaktuar një nxitim për kufijtë e saj, duke shkaktuar shqetësime në vendet fqinje.
Radhë të gjata janë parë në kalimet jashtë Rusisë, në vendet që kufizohen me gjatësinë dhe gjerësinë e kombit të madh.
Zyrtarisht, Moska thotë se nevojiten 300,000 trupa, me përparësi njerëzit me përvojë të fundit ushtarake.
Por dy gazeta me bazë jashtë Rusisë kanë raportuar se objektivi është të mobilizohen të paktën një milion dhe ka pasur zemërim pasi shumë prej atyre që nuk kanë shërbyer në forca ose janë jashtë moshës së hartimit janë thirrur tashmë për të luftuar.
Është përfolur se shumica e të mobilizuarve do të jenë jashtë rajoneve të zemrës së Rusisë, Moskës dhe Shën Petersburgut, në mënyrë që të zvogëlohet rreziku politik për Kremlinin.
Numri i saktë i njerëzve që janë larguar nga Rusia që kur Presidenti Vladimir Putin njoftoi atë që ai e quajti një “mobilizim të pjesshëm” të mërkurën e kaluar është i paqartë, por shenjat po shfaqen për një eksod të rëndësishëm.
Këto janë vendet e prekura:
Finlanda
Pothuajse 17,000 rusë kanë kaluar kufirin në Finlandë që nga njoftimi i së mërkurës së kaluar, me numrin që e bën udhëtimin në fundjavë 80% më të lartë se një javë më parë.
Kalimi i numrit është ngadalësuar, por mbetet më i ngarkuar se zakonisht.
Disa nga ata që bënë kalimin gjatë fundjavës u thanë gazetarëve se kishin udhëtuar për tre orë me makinë nga qyteti i dytë më i madh i Rusisë, Shën Petersburg.
Ata thanë se po largoheshin nga frika se do të hartoheshin.
Qeveria e Finlandës tha të premten se do të ndalojë të gjithë rusët të hyjnë me viza turistike brenda ditëve në vijim, megjithëse përjashtime mund të zbatohen ende për arsye humanitare.
Vendi deri vonë ishte shpallur neutral, pasi kishte luftuar në të kaluarën me Moskën për kufijtë e saj, por tani po hyn në NATO në përgjigje të luftës në Ukrainë.
Gjeorgjia
Në një moment të dielën, pritja e vlerësuar për të hyrë në Gjeorgji nga Rusia ishte 48 orë, me më shumë se 3,000 automjete në radhë për të kaluar kufirin, raportoi media shtetërore ruse, duke cituar zyrtarë lokalë.
Rreth 40,000 rusë kishin mbërritur tashmë në kryeqytetin e Gjeorgjisë Tbilisi që kur Moska pushtoi Ukrainën më 24 shkurt.
Një familje që arriti në Gjeorgji, Dmitry Kuriliyunok, gruaja e tij Irina dhe vajza e vogël, kaluan me makinë nëpër Rusi nga Krasnodar në Mineralnye Vody në Kaukazin e Veriut dhe më pas punësuan një shofer lokal për t’i çuar ata përmes pikave kufitare në Tbilisi, një udhëtim disaditor.
Kur u intervistua nga gazetarët, ai tha: “Ne jemi plotësisht kundër kësaj lufte. Për ne, si për të tjerët, është e frikshme. Të vdesësh dhe të vrasësh të tjerët, dhe për çfarë? Prandaj vendosëm të arratisemi.”
Rusia luftoi në vitin 2008 me Gjeorgjinë për kontrollin e rajoneve separatiste të Osetisë Jugore dhe Abkhazisë. Gjeorgjia mbetet armiqësore ndaj Kremlinit.
Në rajonin rus të Osetisë së Veriut, në anën veriore të maleve të Kaukazit që ndajnë Gjeorgjinë nga fqinji i saj, ministria e brendshme u tha njerëzve që të mos përpiqeshin të largoheshin nga vendi.
Bjellorusia
Ndoshta çuditërisht, duke marrë parasysh mbështetjen e Minskut për luftën në Ukrainë, pati raportime se disa njerëz u larguan nga Rusia duke hyrë në Bjellorusi.
Megjithatë, ndoshta nuk ishte rruga më e sigurt për të dalë, pasi gazeta Nasha Niva raportoi se shërbimeve të sigurisë bjelloruse iu tha të gjurmonin rusët që iknin me avion duke kontrolluar hotelet dhe akomodimet me qira dhe t’i raportonin ato tek autoritetet ruse.
Të hënën, presidenti autoritar i Bjellorusisë, Alexander Lukashenko, një nga aleatët e paktë të ngushtë që ka zoti Putin në skenën botërore, bëri një vizitë të paparalajmëruar në vendpushimin e Detit të Zi, Soçi, për bisedime me presidentin rus.
Putin tha se ata do të diskutojnë sigurinë dhe ekonominë, duke shtuar: “Ne kemi ende një gamë mjaft të madhe problemesh që duhet t’i diskutojmë.”
Në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara në fundjavë, Bjellorusia ofroi mbështetje të qartë për fqinjin e saj, me ministrin e jashtëm Vladimir Makei duke thënë se “ishte pikërisht Perëndimi ai që e bëri këtë konflikt të pashmangshëm”.
Mongolia
Ka pasur një protestë midis pakicave etnike në zonat e thella dhe të varfra të Siberisë, nga ku në të kaluarën janë tërhequr një pjesë e madhe e forcave të armatosura profesionale të Rusisë.
Ka rezultuar që shumë njerëz të shkojnë drejt kufirit me Mongolinë.
Të shtunën, ish-presidenti mongol Tsakhia Elbegdorj, kreu aktual i Federatës Botërore Mongole, tha se kushdo që ikën do të pritej ngrohtësisht në vendin e tij.
Ai i bëri thirrje Putinit që t’i japë fund luftës, duke thënë: “Mongolët Buryat, Mongolët Tuva dhe Mongolët Kalmyk janë përdorur si asgjë më shumë se ushqim topash.
“Sot ju po ikni nga brutaliteti, mizoria dhe vdekja e mundshme. Nesër do të filloni të çlironi vendin tuaj nga diktatura.”
Të premten, guvernatori i rajonit Buryatia të Rusisë pranoi se disa kishin marrë letra gabimisht dhe tha se ata që nuk kishin shërbyer në ushtri ose që kishin përjashtime mjekësore nuk do të thirreshin.
Rajoni është në kufirin mongol dhe shtëpia e një pakice etnike mongole.
Uzbekistani
Në Uzbekistan, një tjetër ish-republikë sovjetike e Azisë Qendrore, autoriteti më i lartë fetar u kërkoi uzbekëve të mos përfshiheshin në konfliktin në Ukrainë, duke thënë se kjo ishte kundër besimit islam.
Ajo erdhi pasi Rusia ofroi shtetësi të shpejtë për të huajt që i bashkohen ushtrisë së saj.
Një numër i madh burrash uzbek kalojnë ndonjëherë shumë vite të jetës së tyre duke punuar në Rusi për të ndihmuar familjet e tyre në shtëpi.
Ashtu si shtetet e tjera ish-sovjetike të Azisë Qendrore, vendi është gjithashtu shtëpia e një pakice të konsiderueshme etnike ruse – një trashëgimi e politikës së epokës sovjetike për transportimin e njerëzve nëpër vendin e gjerë për në punë.
Bordi Mysliman i Uzbekistanit tha se anëtarët e disa “organizatave terroriste” po rekrutonin myslimanë për të luftuar në konfliktin e Ukrainës nën pretekstin e “xhihadit” ose luftës së shenjtë.
Ata thanë se ishte e lejueshme për një mysliman të marrë pjesë në aksione ushtarake vetëm nëse ata mbronin atdheun e tyre.
Prokurorët e shtetit uzbek kanë thënë gjithashtu se qytetarët që luftojnë në luftëra të huaja do të përballen me ndjekje penale sipas ligjit uzbek.
Ndërkohë, në Uzbekistan është pezulluar përpunimi i pagesave të bëra duke përdorur sistemin rus të pagesave me kartë.
Organizata UZCARD e vendit, e cila lejon uzbekët të paguajnë për mallrat dhe shërbimet dhe të tërheqin para, tha se nuk do të lejonte që pagesat të kryheshin duke përdorur sistemin e kartave Mir, që është alternativa e Rusisë ndaj Visa dhe MasterCard.
UZCARD tha se vendimi nuk kishte të bënte me sanksione, por se “procedurat e mirëmbajtjes teknike po kryhen”.
Rusia ka promovuar Mir si një alternativë ndaj Visa dhe MasterCard, të cilat vendosën se nuk do të punonin më me rrjetet ruse për shkak të pushtimit të Ukrainës nga Moska në shkurt.
Javën e kaluar, SHBA vendosi sanksione kundër shefit ekzekutiv të operatorit Mir NSPK, Vladimir Komlev. Menjëherë pas kësaj, bankat turke Denizbank dhe Isbank ndaluan së lejuari pagesat duke përdorur sistemin Mir.
Letonia, Lituania, Estonia, Polonia
Përveç Finlandës, katër vende të tjera të BE-së ndajnë një kufi tokësor me Rusinë – dy që rrethojnë enklavën e Kaliningradit dhe të tjerat ngjitur me kontinentin.
Të katër vendet vendosën kohët e fundit të largojnë turistët rusë, duke kufizuar shanset që rusët e arratisur t’i përdorin ata si rrugëdalje.
BE-ja kishte ndaluar tashmë fluturimet direkte midis 27 shteteve të saj anëtare dhe Rusisë dhe së fundmi ra dakord të kufizonte lëshimin e vizave Shengen, duke lejuar lëvizjen e lirë në pjesën më të madhe të Evropës, për qytetarët rusë.
Disa zyrtarë evropianë i shohin rusët që ikin nga vendi si një rrezik potencial sigurie, për shkak të mundësisë që ata mund të jenë spiunë ose agjentë ushtarakë.
Ata gjithashtu shpresojnë se duke i mbajtur kufijtë e tyre të mbyllur, kjo do të shtojë presionin ndaj Putinit në shtëpi.
Ministri i jashtëm i Letonisë, Edgars Rinkevics, tha të enjten se shumë nga ata që ikën “pajtohen me vrasjen e ukrainasve. Ata nuk protestuan atëherë. Nuk është e drejtë t’i konsiderosh ata si kundërshtarë të ndërgjegjes”.
Turqia, Armenia, Azerbajxhani, Serbia
Dhjetëra fluturime kanë çuar rusët në vendet për të cilat ata nuk kanë nevojë për vizë për të hyrë.
Shumë prej vendeve në avionë janë shitur me çmime të larta, të rritura pasi kërkesa është rritur ditët e fundit.
Mes atyre që mbërritën në Turqi ishte 41-vjeçari Yevgeny, i cili tha se po shkonte për në Izrael.
Ai i tha agjencisë së lajmeve AP: “Unë jam kundër kësaj lufte dhe nuk do të jem pjesë e saj. Unë nuk do të jem një vrasës. Nuk do të vras njerëz.”
Gjermania
Megjithatë, jo të gjitha vendet evropiane nuk janë të gatshme të pranojnë emigrantë rusë.
Zyrtarët e qeverisë gjermane thanë se do të ndihmonin burrat rusë që kanë refuzuar të luftojnë dhe kanë bërë thirrje për një zgjidhje evropiane.
Ministria e Brendshme e Gjermanisë tha se kushdo që “me guxim” i kundërvihet regjimit të Putinit dhe e vë “veten në rrezik të madh, mund të aplikojë për azil në Gjermani për shkak të persekutimit politik”.
Një zëdhënës i ministrisë, Maximilian Kall, tha se dezertorët dhe ata që refuzojnë të mobilizohen do të marrin statusin e refugjatit në Gjermani nëse janë në rrezik, megjithëse çdo rast do të shqyrtohet individualisht.
Megjithatë, arritja në Gjermani, e cila nuk ka kufi tokësor me Rusinë, mund të jetë e vështirë.
Komentet