VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

Takimet e udhëtarit të palodhur e mjekut të famshëm anglez Sir Henry Holland me Ali Pashë Tepelenën – Nga Dr. Refik Kadija

January 12, 2022

Mjeku i shkëlqyer dhe miku i shqiptarëve Doktor Henry Holland është udhëtari anglez që e vizitoi Ali Pashë Tepelenën gjatë turneut të tij më shpesh se çdo udhëtar tjetër dhe u miqësua me të. Ai erdhi dhe i vizitoi disa nga trojet shqiptare në moshën 24-vjeçare, kur miku dhe vërsniku i tij George Gordon Byron sapo kishte botuar në Londër dy këngët e para të poemës Shtegtimet e Çajld Haroldit që e bënë menjëherë të famshëm. Edhe vepra madhore me 551 faqe e Doktor Hollandit “Udhëtime në Ishujt Jonianë, Shqipëri, Thesali, Maqedoni, etj. (1812-1813)” pati sukses të menjëhershëm kur u botua më 1815. Në këtë vepër ai bën një përshkrim të hollësishëm të biografisë së Ali Pashës dhe jep përshtypjet e tij për vezirin shqiptar. Gjithashtu ai bën një përshkrim të hollësishëm të historisë së Shqipërisë, origjinës ilire të shqiptarëve dhe gjuhës shqipe, si dhe gjeografisë së vendit, veçanërisht të trojeve shqiptare që vizitoi nga Janina në Tepelenë.

Sir Henry Holland, M.D., lindi më 27 tetor 1788, në qytetin e vogël Knutsford të Anglisë qëndrore dhe ishte i biri i një mjeku shumë të respektuar në atë qytet. Ishte kushëri i parë i romanciers viktoriane Elizabeth Gaskell, autores së romanit Meri Barton, ishte kushëri dhe mik i ngushtë i Çarlz Darvinit, mik i Lord Bajronit, i romancieres Meri Shelli dhe i romancierit Valter Skot; ishte konsulent mjekësor i 6 kryeministrave dhe mjek personal i dy mbretëreshave të Britanisë së Madhe: i Mbretëreshës Karolain (1820-1821) dhe i Mbretëreshës Viktoria e bashkëshortit të saj Princit Albert për 36 vjet (1837-1873), etj. Pas një arsimimi të shrregullt parauniversitar publik e privat dhe pasi u muar për pak kohë me tregti, më në fund vendosi t’i kushtohet mjeksisë. Në moshën 18-vjeare, me 6 tetor 1806 ai shkoi në Universitetin e Edinburgut dhe për 5 vjet ndoqi studimet e rregullta për mjekësi. Më 12 shtator 1811 u diplomua Doktor në Mjeksi (D.M.I. de Islandiæ Morbis). Pasi përfundoi specializimin mjeksor, në fillim të vitit 1812 ai ndërmori një udhëtim prej 18 muajsh në Mesdhe gjatë të cilit vizitoi Portugalinë, Gibraltarin, Sardenjën, Siçilinë, Ishujt Jonianë, Shqipërinë dhe Greqinë. Kur u kthye nga ky udhëtim i gjatë, ai u ul menjëherë në tryezë dhe i hodhi në letër përshtypjet e freskëta të udhëtimit. Ndërkohë iu përkushtua profesionit si mjek publik. Ai ishte shumë popullor me pacientët e tij, por qysh në fillim ai vendosi një regjim të veçantë që e ndoqi gjatë gjithë jetës: dhjetë muaj në vit ushtronte profesionin e mjekut dhe dy muaj, në vjeshtë, ia kushtonte udhëtimeve nëpër botë. Ai ishte udhëtar i palodhur që shëtiti jashtë vendit të tij çdo vit për 65 vjet, që kur ishte 20 vjeç deri sa vdiq në moshën 85 vjeç. Ai vizitoi çdo vend evropjan që nga Islanda deri në jug të Europës, disa prej tyre më shumë se një herë, dhe bëri turne nëpër tre kontinente të tjerë. Udhëtimin e fundit e bëri pak ditë para se të vdiste: Po kthehej nga një turne në Rusi me të birin të premten, me 24 dhjetor 1873, mori pjesë në gjyqin e famshëm të marshallit Bazaine në Versajë dhe hëngri drekë po atë ditë në ambasadën britanike në Paris, u kthye në Londër të nesërmen (të shtunën) dhe vdiq në shtëpinë e tij në Brook-Street të Londrës, të hënën, me 27 tetor 1873.

Në librin e tij Doktor Henry Holland-i përveç një biografie të hollësishme të Ali Pashës, ka dhënë disa përshkrime magjepsëse të takimeve të tij me vezirin shqiptar dhe të bisedave me të, që nga intervista e tij e parë (kap. VII), vizitat e shpeshta mjeksore tek Aliu (kap. IX), intervista me Aliun para nisjes së doktorit në lundrimin e tij të dytë në Shqipëri (kap. XXI), dhe deri tek intervista e fundit me Pashain para kthimit të tij në Angli (kap. XXV). Ai ka bërë edhe një portretizim të gjallë e të plotë të Ali Pashës, pa e idealizuar atë, duke vënë në dukje despotizmin e ambicjet, por edhe vlerat e virtytet e tij. Portreti, i cili ka thuajse efekte vizuale, nis me përshkrimin e pamjes së jashtme:

“Tërë vëmendja jonë në këtë çast ishte përqëndruar mbi vetë personin e Ali Pashës, figura e të cilit formonte pjesën më të rëndësishme të tablosë që ishte para nesh. Ai ishte i ulur këmbëkryq (këmbë-turqisht), me këmbët të kryqëzuara nën vete, në një divan pranë zjarrit (ngjitur me vatrën), pak më i ngritur se të tjerët dhe me më shumë zbukurime. Në kokë mbante një kësulë të rrumbullakët e të lartë, me ngjyrë blu të thellë e të rrethuar me një fjongo të artë. Veshja e tij e jashtme ishte prej një cope të verdhë, gjithashtu plot me qëndisma, dy veshje të brendshme me vija me ngjyra të ndryshme dhe që binin poshtë lirshëm nga qafa deri te këmbët, por që kufizoheshin vetëm në brez nga një rrip i qëndisur, në të cilin ishin ngjeshur një kobure dhe një kamë, të punuara bukur e hollë. Dorezat e këtyre armëve ishin të veshura me diamante e perla, kurse në kokat e secilës ishin inkasuar smeralde të mëdhenj e të bukur. Në gishtërinj Veziri mbante shumë unaza me diamante të mëdhenj, dhe koka e çibukut të tij të gjatë e elastik ishte gjithashtu e stolisur me lloje të ndryshme xhevahiresh.”

Pastaj përshkrimi kalon te tiparet dhe karakteri:

“Mirëpo ishte shprehja e fytyrës së Ali Pashës ajo që kësaj herë na tërhoqi vëmendjen tonë më shumë se veshja e tij. Është e vështirë të përshkruash tipare, qoftë me hollësitë e tyre apo me efektin e përgjithshëm, që të zbulosh ndonjë përshtypje të qartë për mendjen e lexuesit. Nëse do të provoja të bëja një përshkrim të tipareve të Aliut do të thoja se fytyrën e kishte të madhe e të plotë; ballin veçanërisht të gjërë e të hapur, si dhe të mbuluar me rrudha të thella; syrin – përshkues, megjithatë jo shprehës të egërsisë; hundën – të hijshme e të formuar mirë; gojën dhe pjesën e poshtme të fytyrës të fshehur, me përjashtim kur fliste, nga mustaqet dhe një mjekër e gjatë që i binte valë-valë mbi gjoks. Ngjyra e lëkurës ishte disi më e hapët sesa ajo që zakonisht e kanë turqit, dhe pamja e tij e përgjithshme nuk tregonte më shumë se mosha që kishte, gjashtëdhjetë ose gjashtëdhjet-e-pesë vjeç, me përjashtim të mjekrës së tij që ishte ndoshta më e bardhë se ç’është zakonisht në këtë periudhë të jetës. Qafën e kishte të shkurtër e të trashë, figurën – të bëshme e të ngathët; shtati i tij m’u dha mundësia më vonë të sigurohesha se ishte pesë këmbë e nëntë inç (rreth 175 centimetra). Karakteri dhe shprehja e përgjithshme e fytyrës janë të shkëlqyera, dhe veçanërisht balli është një tipar madhështor dhe i dallueshëm. Shumë nga talenti i njeriut mund të përcaktohet nga pamja e tij e jashtme; mirëpo cilësitë morale nuk mund të përcaktohen edhe aq në këtë mënyrë; dhe sa për vëzhgimin e rastësishëm të një të huaji, duke u nisur nga përvoja ime, asgjë nuk mund të duket përveç asaj që është e hapur, e qetë dhe joshëse. Lord Bajroni e përshkruan atë në këtë mënyrë:

‘————– burrë luftrash dhe trazirash;

Megjithatë në tiparet e tij nuk mund t’i shquash,

Ndërsa mirësia hedh shkëlqimin e saj të butë

Përgjatë asaj fytyre të moshuar të përnderuar.

Veprat që fshihen nën të dhe e njollosin me turp.’

Më vonë m’u dha mundësia të vështroja nën këtë anë të jashtme të shprehjes; ishte zjarri i një furre që digjej fuqishëm nën një sipërfaqe të lëmuar e të lustruar.” (kap. VII, f. 124-126)

Në Kapitullin IX të veprës së tij Hollandi tregon se gjatë vizitave të tij të shpeshta tek Aliu si mjek, përveç konsultave mbi shëndetin dhe trajtimin mjeksor të sëmundjeve, ata bisedonin edhe për çështje të tjera, kryesisht për politikë:

“Biseda jonë shpesh i referohej politikës së ditës, për të cilën unë konstatova që ai ishte i informuar mirë dhe me saktësi. Pikërisht në këtë kohë Bonaparti po ndiqte fushatën e tij të paharrueshme në Rusi; në të gjitha ngjarjet e kësaj fushate Ali Pasha tregonte interes të madh që natyrisht lidhej me marrëdhëniet që kishte ai me këto dy fuqi të mëdha. Ishte e qartë se ishte në favorin e tij që të dyja palët t’i konsumonin energjitë e tyre reciprokisht, pa fituar asnjëra epërsi. Në kushte paqeje, ata kontrollonin njëra tjetrën në lidhje me Turqinë; kur ishin në luftë, nëse njëra ishte shumë me e suksesshme, kjo përbënte rrezik të mundshëm për të”. (f. 184)

Përveç përshkrimit të bisedave, këtu Hollandi e plotëson gjithnjë e më shumë portretin e Aliut me cilësi të tjera:

“Kanë thënë se Ali Pasha nuk ishte në gjendje as të lexonte, as të shkruante. Unë mund të dëshmoj nga vëzhgimet e mia personale se ai mund të lexojë dhe unë besoj si në gjuhën romaike (greqishten e re), ashtu edhe në gjuhën turke. Ndonëse nuk mbaj mend ta kem parë duke shkruar, megjithatë unë nuk mund të dyshoj në aftësinë e tij edhe për të shkruar, nga informacionet që kam marrë.”  (f.183)

Më tej Hollandi vëren në lidhje me karakterin e Aliut:

“Një nga rrethanat më të dukshme dhe që binte menjëherë në sy në bisedën me këtë njeri ishte njëfarë çlirimi nga paragjykimet turke. Ky çlirim padyshim kishte të bënte me origjinën e tij dhe me rrethanat e jetës së tij të hershme, si dhe me të kuptuarit dhe gjykimin e tij të shëndoshë. Rrallë kam njohur ndonjë turk që ta pranonte superioritetin e europjanëve, bile dhe në rastet kur të metat kombëtare nga ana e tij ishin më se të dukshme. Këtë temperament nuk e kam vërejtur kurrë tek Ali Pasha, por përkundrazi, kam parë një koncesion dhe ndjenjë inferioriteti me një kërkim konstant për informacion, i cili mund t’i jepte mundësi për t’i përmirësuar mangësitë me të cilat ballafaqohej. Duhet pranuar se interesimi i tij për të mësuar më shumë nuk kishte të bënte thuajse fare me parimet e qeverisjes, arsimit ose institucioneve të tjera morale, si dhe ishte shpesh i drejtuar nga përvijimi i thjeshtë i pushtetit kombëtar, ose nga arti i luftës dhe shpikjet ushtarake.  Por ai bënte edhe shumë pyetje që kishin të bënin me përmirësimet e mbrendshme të territorit të tij, me ndërtimin e rrugëve dhe urave, zbulimin e minierave, përmirësimet në bujqësi, si dhe me çështje të tjera të cilat, në një vend si Shqipëria, kanë rëndësi jo të vogël për interesat e ardhshme të popullit”. (f.183-184).

Doktor Hollandi e ka takuar Ali Pashën me dhjetra herë. Si rrjedhojë, edhe përshkrimi që i ka bërë pamjes së jashtme, tipareve dhe karakterit të Ali Pashës është më i sakti dhe më i hollësishmi. Aliu gjithnjë e priti me ngrohtësi dhe e bëri mik doktorin 25-vjeçar. I propozoi që të bëhej mjek i tij personal me një pagë shumë të lartë, por Hollandi nuk pranoi; pastaj i propozoi që të paktën të qëndronte një vit në Janinë duke ia plotësuar të gjitha kushtet që mund të kërkonte, por përsëri Hollandi refuzoi në mënyrë të prerë. Megjithatë, Aliu nuk u zëmrua dhe mbetën miq. Vizita e fundit e Dr. Henry Holland-it tek Ali Pasha është përshkruar me tone të ngrohta miqësore të dyanshme:

“E takova Ali Pashën për herë të fundit mbrëmjen e 7 prillit; Nisja ime, me gjithë protestat e shumta këmbëngulëse nga ana e tij, ishte fiksuar për mëngjesin e të nesërmes. Kësaj radhe e gjeta duke mbajtur njëfarë këshilli me katër nga ministrat e tij kryesorë, të cilët ishin ulur në dysheme përpara tij, dhe të cilët, kur hyra unë, u tërhoqën në një apartament ngjitur. Veziri më priti me dashamirësi të veçantë. Më tha se kishte besim se unë nuk do ta harroja dhe se shpresonte që do të kthehesha në Janinë në një periudhë të ardhme. Dëshironte që unë t’i shkruaja letër kurdo që të më jepej mundësia dhe t’i jepja këshilla të tjera të mëtejshme që mund të më binin ndërmend në lidhje me shëndetin e tij. Ai u interesua për familjen time dhe më tha që t’u bëja të fala nga ana e tij. Duke mos dashur që ta zgjasja më tej këtë bisedë, u ngrita shpejt për t’u larguar, sigurisht jo pa ndjenjën e keqardhjes që po largohesha nga ky njeri, i cili, sido që të ishin zakonet e tij si sundimtar despotik i një populli gjysëm të qytetëruar, më kishte interesuar jashtëzakonisht për talentet e tij, për bisedat e tij, dhe për kortezinë e dashamirësinë konstante me të cilën më kishte trajtuar gjatë disa vizitave në sarajin e tij. Duhet ta pranojmë se kjo ishte një ndjenjë që e kishte burimin në shkaqet që përmendëm, pavarësisht se shumë gjëra mund të jenë në kundërshtim me ato që buronjnë nga cilësitë morale të mendjes. Kur u ngrita nga kolltuku për t’i dhënë lamtumirën, edhe Veziri u ngrit dhe, duke më shoqëruar deri në mes të sallonit, më puthi në dy faqet duke më uruar lamtumirën. Pasi u përshëndetëm kështu, u largova për herë të fundit nga Sarai i Ali Pashës.” (Kapitulli XXV, f. 528-529)  Ky është ndoshta përshkrimi më magjepsës e më miqësor i takimit të një udhëtari të huaj me Ali Pashë Tepelenën.

Kapitulli VI prej 23 faqesh mban titullin ‘SHQIPËRIA’ dhe i kushtohet tërësisht Shqipërisë dhe shqiptarëve. Faqja e parë e këtij kapitulli – faqja 97, paraqet interes të veçantë për një plotësim të mëtejshëm të portretit të Ali Pashë Tepelenës nga ana e personalitetit të shquar anglez Sir Henry Holland: “Përpara se të vazhdoj më tej me përshkrimin e qëndrimit tim në Janinë, do t’i kërkoj lexuesit që vëmendja e tij të ndalet te një skicë e shkurtër mbi jetën dhe sundimin e tanishëm të njeriut të jashtëzakonshëm, i cili qeveris këtë pjesë të Turqisë Europjane; dhe i cili, gjatë njëzet viteve konfuzioni dhe luftimesh që i kanë trazuar kombet e Europës, ka qenë duke e zgjeruar gradualisht territorin e tij dhe duke i dhënë stabilitet e pavarësi pushtetit të tij. Informacioni im, në të vërtetë, nuk më jep mundësi që t’i shtoj historisë së Ali Pashës të gjitha hollësitë që mund të dëshirohen nga ata që duan të gjurmojnë shkaqet dhe mjetet e ngritjes politike. Ka shumë pak të dhëna të shkruara për këto ngjarje, dhe thuajse të vetmet burime tani për tani janë historitë e këngët nga të cilat mund të marrim njohuri për jetën e herëshme dhe fatin e tij. Hakmarrja e tij ka ngulitur vërtet kujtime melankolike për disa incidente të historisë së tij të shkuar, por lidhja e ngjarjeve që kanë ndodhur është e errët, gjithashtu politika e tij ka çuar ndoshta në fshehjen e shumë prej mjeteve që e kanë ndihmuar më tepër përparimin e tij. E vetmja rrëfenjë, me aq sa di unë, e cila është kompozuar për historinë e tij, është një poemë me tetë këngë e shkruar nga një shqiptar në vargje romaike (të greqishtes së sotme) naïve e vulgare. Kjo poemë, e cila pretendon për stil epik, është ende në dorëshkrim, por ka marrë miratimin dhe lejen e Vezirit; gjithashtu janë dhënë udhëzime për botimin e saj në shtypin e Vienës.[1] Do të jetë një dokumentim i çuditshëm i trazirave të mbrendshme që në këto kohët e fundit kanë ndikuar në mbretërinë e lashtë të Pirros dhe vendin e Skënderbeut.”

Pastaj autori kalon në çështje të tjera që kanë të bëjnë me Shqipërinë. Fillimisht ai jep disa të dhëna mbi gjeografinë dhe prejardhjen e shqiptarëve dhe të gjuhës së tyre.

Me qenë se në kohën kur Doktor Hollandi e vizitoi pashallëkun e Janinës trojet shqiptare ishin pjesë integrale e Perandorisë Osmane, ai e kishte të vështirë të përcaktonte saktë shtrirjen topografike të Shqipërisë. Për këtë ai thotë se “Shqipëria, si vend nuk mund të përcaktohet nga një vijë kufiri e rreptë (strikte); mirëpo ato që përcaktojnë konturimin e saj janë gjuha dhe karakteristika të tjera të popullatës,” si dhe “shpërndarja e popullsisë”. (f. 99). Më tej ai shpjegon se “popullata e Shqipërisë, siç ndodhë përgjithësisht në rajone kodrinore e malore, dhe siç ishte fatmirësisht rasti në këtë vend qysh në kohën e lashtë, është e copëzuar në disa fise; kjo ndarje, nga mënyra e saktë me të cilën përcaktohet nga banorët vendas, mund të themi se ka ekzistuar prej një kohe shumë të gjatë. Gegët, labët, liutzidët (?), toskët dhe çamët, si dhe fiset e tjera më të vogla ose vartëse, kanë të gjitha tiparet e tyre dalluese, të cilat janë të mirënjohura nga çdo shqiptar, i cili i dallon menjëherë si nga larmia e dialekteve ashtu dhe nga vendbanimi i tyre.” Për shtrirjen gjeografike të vendbanimit të tyre autori anglez shkruan: “Qytetet e tjera kryesore të Shqipërisë, përveç Janinës dhe Artës, janë Scutari (Shkodra), Durazzo (Durrësi), Berati, Avlona (Vlora), Ochrida (Ohri), Kastoria (Kosturi), Argyro-Kastra (Gjirokastra), Delvina, Përmeti, Paramithia, etj. Ndonëse unë shpesh e kam quajtur Ali Pashën Vezir të Shqipërisë, duhet të kihet parasysh se jo e gjithë sipërfaqja që përshkruhet nën këtë emër (Shqipëri) është vënë nën pushtetin e tij.  Qyteti i Durrësit, së bashku me tërë Pashallëkun e Shkodrës, u takojnë autoriteteve të tjera. Berati dhe Gjirokastra, si dhe vende të tjera që sapo i përmenda, i janë bashkangjitur vetëm kohët e fundit territorit të tij, duke formuar kështu një shtesë të një rëndësie shumë të madhe politike”. (f.99-100)

Më tej Doktor Hollandi shkruan për origjinën e shqiptarëve dhe të gjuhës shqipe: “Zbulimi, sepse i tillë thuajse mund tëe quhet, i një populli në rajonet malore të Ilirikumit dhe Maqedonisë, dhe në disa pjesë të Epirit, i cili dallohet nga gjuha, veshja, dhe zakonet kombtare, natyrisht ka nxitur vëmendjen për origjinën nga kanë ardhur. Ekzistenca e shumë fjalëve latine në gjuhë, së bashku me emrin e këtij populli, i ka drejtuar disa nga idea se një fis që shtegtoi nga Alba e Italisë themeloi qytetin e Albanopolisit në Illirikum, vendin nga duket se ka filluar historia dhe përpërimi i shqiptarëve. Nga vështirësia për ta provuar këtë dhe nga se në gjuhën e tyre ka shumë fjalë me rrënjë ta panjohur, I ka bërë disa, (ndonëse unë mendoj se këta janë shumë të pakët), të hamendësojnë se ata mund ta kenë prejardhjen, përmes ca kanaleve të errëta të emigrimit, nga albanët e Azisë, të cilët përmenden nga Taciti dhe shkrimtarë të tjerë, që duket se kanë banuar në krahinën e sotme të Shirvanit (Masci, një shkrimtar napolitan, më duket se kishte një ide të këtij lloji, por unë nuk kam pasur rastin ta shoh veprën e tij. Kam dëgjuar një analogji që i referohet emrit të Toskidëve, njërit prej fiseve shqiptare, dhe Toxidaeve, një populli të Mingrelia-s të përmendur nga Chardin-i. Një lidhje e tillë e turbullt e këtij vendi as që mund të arsyetohet. Justin-i (xlii.3.) flet për albanët e Lindjes që kanë ardhur nga Italia me Herkulin.). Megjithatë, fjalë të origjinës greke dhe gotike gjithashtu ekzistojnë në gjuhën shqipe. Dhe nga disa prej këtyre shtesave që i janë bërë një baze të panjohur diku tjetër, mund të arrijmë në përfundimin, me shumë arsye, se shqiptarët e kanë prejardhjen drejtpërsëdrejti nga popullsia origjinale e vendit ku banojnë ata tani, dhe se ne kemi në këtë popull një mbetje të ilirianëve të lashtë, të ruajtur deri në këto kohë më të vona nga karakteri malor i vendit të tyre si dhe nga zakonet e pavarura e luftarake për të cilat ata janë shquar gjithmonë. Ne dimë mjaftueshëm nga autorët e lashtë se gjuha ilirishte dallohej nga greqishtja qysh nga një periudhë shumë e hershme dhe se njerëzit ishin të veçantë në karakter dhe në zakone. Nëse nuk kemi një mbetje të kësaj gjuhe në shqipen, duhet të hamendësohet se ajo ka humbur krejtësisht; duke presupozuar se ajo është baza e gjuhës së sotme, është e lehtë të marrim në konsideratë ndryshimet dhe shtesat, të cilat koha dhe përzierja me popuj të tjerë kanë sjellë në të.” (f. 100-101). Këtu Hollandi ka vënë në fund të faqes shënimin: “Në temën thuajse të panjohur të gjuhës shqipe, unë nuk mund të bëj gjë tjetër veçse të kërkoj nga lexuesi që t’i referohet veprës së Majorit Leake, tashmë të përmendur, ku ai do të gjejë një gramatikë së bashku me fjalorin e gjuhës, të hartuara me kujdes e saktësi të veçantë.” (f.100-101).

Dhe më poshtë Doktor Hollandi thekson: “Majori Leake, në shënimet e tij mbi Greqinë, i është përmbajtur kësaj ideje mbi prejardhjen ilire të shqiptarëve dhe unë mendoj se ai e ka provuar plotësisht të vërtetën e opinioneve të tij. Ne nuk kemi asnjë të dhënë nga historia për zhdukje të ilirëve, as për hyrjen e ndonjë fisi të ri, i cili të jetë rritur brenda komunitetit të sotëm të shqiptarëve. Historianët bizantinëtë cilëve ne u detyrohemi kryesisht për përshkrimin e përparimit të këtij populli, I nxjerrin ata menjëherë si banorë të një pjese të rajonit ku jetojnë ata tani – terreni malor në kufijtë e Ilirikumit dhe Maqedonisë, dhe i karakterizojnë ata me një përshkrim që i përket njëlloj si gjendjes së tyre të sotme ashtu dhe asaj të ilirëve të lashtë. Atëhere, përfundimisht, unë duhet ta konsideroj këtë çështje historike të origjinës së shqiptarëve thuajse të zgjidhur; dhe të zgjidhur në atë mënyrë që të ofrojë interes të mëtejshëm për studimin e hollësishëm të një populli i cili e ka prejardhjen nga kohra të largëta, me më pak ndryshime ndoshta në zakonet e jetës dhe gjëndjes së tyre sesa thuajse çdo komunitet tjetër në Europë. Kjo duket se e kundërshton idenë se albanët e ardhur ishin ilirët e lashtë. Përmendja e hershme e emrit nga Ptolemeu, i cili i referohet një populli në Iliri, është sigurisht shumë në favor të këtij opinioni.” (f. 101).

Në kapitullin VI, pasi mbështet në mënyrë definitive interpretimin e mikut të tij Leake mbi origjinën ilire të shqiptarëve dhe të gjuhës shqipe, Doktor Hollandi jep të dhëna mbi historinë mesjetare të Shqipërisë dhe çmon trimërinë e cilësitë luftarake të shqiptarëve, të cilat u dëshmuan nga bota perëndimore sidomos gjatë pushtimit osman. Në faqen 102 të këtij kapitulli, ndër të tjera, ai shkruan: “Qëndresa e tyre ndaj pushtuesve turq, të cilët shpejt pastaj u derdhën në Greqi, ka qenë fisnikëruar nga historia e Gjergj Kastriotit të famshëm, i njohur zakonisht me emrin Skënderbeg. Ai, me trimërinë e tij të vendosur luftoi me sukses për një kohë të gjatë kundër këtyre pushtuesve të vendit të tij. Rrethanat, të cilat erdhën si pasojë afatgjatë e kësaj qëndrese, i kanë penguar turqit që të ruajnë autoritetin e tyre të përhershëm në këtë vend. Në të vërtetë, ndikimi i tyre është shtrirë vetëm deri aty sa të kthejnë një pjesë të madhe të popullit shqiptar në fenë muslimane, por vetëm sa për emër. Mirëpo ky ndikim mbi një komunitet të ashpër, të pamësuar dhe ambicioz nuk është tregues i një pushteti të madh mbi ta. Është gjithashtu e vërtetë se shqiptarët janë përdorur për qëllimet ushtarake të sundimtarëve të ndryshëm turq. Mirëpo trimëria e zotsia e tyre luftarake ka bërë që ata të fitojnë pushtet për vete; kështu ata kanë nxjerrë, si tani, burra të cilët, në saje të trimërive të bashkatdhetarëve të tyre, kanë fituar epërsi si mbi grekët ashtu edhe mbi turqit, dhe e kanë bërë veten që t’ua kenë frikën mu në zemrën e perandorisë.” Këtu Doktor Hollandi vendos një footnote (shpjegim në fund të faqes 102), ku jep si një shembull të trimërisë së shqiptarëve historinë interesante të shqiptarit Halil Patrona, të cilën ai e kishte lexuar në një libër udhëtimesh të një lordi anglez, botuar në Londër më 1799:  “The  revolution  effected  at  Constantinople  in  1730,  by  the  agency  of  an  Albanian called  Ghalil,  or  Patrona,  is  well  known  from  the  accurate  narrative  of  Lord  Sandwich, This  Albanian,  for  a  considerable  time  was  absolute  master  of  Constantinople.” (“Revolucioni që u bë në Konstandinopojë më 1730, i organizuar nga një shqiptar i quajtur Ghalil ose Patrona, është i mirënjohur nga përshkrimi i saktë i Lordit Sandwich.[2] Ky shqiptar u bë zot absolut i Konstandinopojës për një kohë të konsiderueshme”). Në historinë e Turqisë së sotme kjo ngjarje njihet si ‘Revolta e Halil Patronas’.

Po kush ishte ky Halil Patrona që pushtoi Stambollin, tronditi Anadollin dhe rrëzoi një sulltan nga froni?

Halil Patrona, të cilin e përmend Doktor Hollandi në veprën e tij, ishte një ish-marinar shqiptar që kishte lindur në një familje të thjeshtë shqiptare në fshatin e vogël Krupishtë[3] të vilajetit të Monastirit rreth vitit 1690. Ai u bë jeniçer dhe pasi mori pjesë në revoltën e jeniçerëve në Nish dhe udhëhoqi një tjetër në Vidin më 1620, u vendos me banim të përhershëm në Stamboll. Punoi për disa kohë si shitës ambulant dhe kujdestar i një hamami që frekuentohej nga jeniçerë, miq të Halilit. Ai njihej si Arnaut Halil Horpeshteliu, sipas vendlidjes dhe etnicitetit, por bashkatdhetarët e tij shqiptarë e thërrisnin ‘Patrona’ që do të thotë ‘nën-admiral’. Më 28 shtator 1730 ai udhëhoqi një revoltë popullore që e detyroi Sulltan Ahmetin III të ekzekutonte katër pashallarë të lartë, 3 nga të cilët ishin dhëndurët e tij, të zbriste vetë nga froni dhe të hipte në fron si pasardhës nipin e tij, Sulltan Mahmutin I. Për rreth 2 muaj Halil Patrona zotëroi pushtet absolut në Stamboll, deri më 25 nëntor, kur Mahmuti I e vrau me tradhti atë bashkë me 25 shoqërues të tij. Revolta e udhëhequr nga shqiptari Halil Patrona, trimëria e tij dhe vrasja e tij me tradhti bëri bujë në të gjithë Europën. Për të u bënë shumë shkrime në të gjitha gjuhët kryesore europjane, u bënë piktura dhe u botuan romane e tregime (bile u bë edhe një film ).

Historiani dhe linguisti anglez Robert Nisbet Bain (1854-1909), poliglot i shkëlqyer i mbi 20 gjuhëve, përktheu nga hungarishtja në anglisht romanin historik të romancierit të famshëm hungarez Mor Jokai mbi jetën e Ali Pashë Tepelenës “Luani i Janinës” dhe tregimin për shqiptarin që pushtoi Stambollin për 8 javë dhe rrëzoi nga froni Sulltan Ahmetin III, të titulluar “Halil Patrona” ose “Trëndafili i bardhë”.

Piktori franko-flamand Jean Baptiste Vanmour jetoi në Stamboll për 37 vjet (1699-1737) dhe vdiq e u varros atje. Ai ishte dëshmitar okular i ngjarjeve të stuhishme të Stambollit në shtator-nëntor 1730. Ai bëri portretin e Halil Patronës dhe tablonë e skenës së vrasjes së tij tradhtisht e pabesisht nga Sulltan Mahmudi I. Këto dy piktura të Vanmour-it, së bashku me 4 piktura të tjera të tij me temë shqiptare (grua nga bregdeti shqiptar, luftëtar shqiptar, bari shqiptar, marinar shqiptar[4]), gjënden të ekspozuara në muzeun e famshëm Rijks Museum të Amsterdamit.

Dy tablotë e J.B. Vanmour-it:

  1. Shqiptari Halil Patrona udhëheq me sukses revoltën popullore në Stamboll. _____2. Sulltan Mahmuti I vret  tradhtisht Halilin dhe 25 shoqëruesit e tij besnikë. (Rijks Museum Amsterdam)

Shënim. Ky shkrim mbi udhëtarin e mjekun anglez Sir Henry Holland është marrë nga libri “ALI PASHA DHE SHQIPTARËT NË KULTURËN E ANGLOSFERËS”, i cili botohet nga autori Refik Kadija me rastin e 200-vjetorit të vdekjes së Ali Pashë Tepelenës.

[1]Bëhet fjalë për poemën “Alipashiada” të Haxhi Shehretit.

[2]John Montagu, Konti IV i Sandwich-it (1718-1792), “A Voyage Performed by the Late Earl of Sandwich Round the Mediterranean in the Years 1738 and 1739”, London: Printed for T. Cadell jun. and W. Davies, 1799.  (539 faqe) [“Lundrim rretheqark Mesdheut në vitet 1738-1739”]. Historia e Halil Patronas shtjellohet në 60 faqe (f. 225-284).

[3]Fshati Krupishtë tani bën pjesë në komunën e Karbincit të Maqedonisë Veriore.

[4] Portreti i marinarit shqiptar është përdorur në disa shkrime gabimisht si portret i Halil Patronas.

  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe: , ,

Komentet

Lajme të ngjashëm

Nga problemet me Kosovën te tragjedia e Novi Sadit, media kroate: Vuçiçi është tronditur, Serbia hyn në vitin e ri në një krizë të rëndë

Pas tragjedisë në stacionin e trenit në Novi Sad më 1 nëntor, ku humbën jetën 15 persona, është e sigurt se Serbia, me gjithë përpjekjet e qeverisë për të mohuar përgjegjësinë për aksidentin dhe për temat e imponuara ekonomike, rritjen e pagave, pensionet apo investimet e huaja, të hyjë në vitin e ardhshëm me barrën e krizave të rënda sociale dhe politike, shkruan media kroate Index.

Vdekje nën një grumbull hekuri dhe korrupsioni

Kur 15 njerëz u vranë në një moment nën një grumbull hekuri, betoni dhe xhami në stacionin hekurudhor të rindërtuar së fundmi në Novi Sad, dhe dy u plagosën rëndë me pasoja të përhershme, zemërimi u derdh në rrugët drejtuar qeverisë. të cilin aktivistët e shoqërisë civile dhe opozita e mbajnë si fajtorin kryesor.

Ata e shohin aksidentin si një krim të shtetit si pasojë e neglizhencës, pakujdesisë, papërgjegjshmërisë, korrupsionit dhe mënyrave për të bërë marrëveshje korruptive.

Autoritetet nuk i perceptojnë protestat si një rebelim qytetar, por i shohin si “shkaba” të opozitës dhe përpjekje për të rrëzuar qeverinë dhe presidentin. Megjithatë, kur studentët iu bashkuan protestave duke bllokuar të paktën 40 fakultete dhe rektorë në të katër qendrat universitare, duke marrë gjithnjë e më shumë mbështetje dita-ditës, u paralajmërua një atmosferë krejtësisht tjetër në shoqëri, por edhe presionet ndaj qeverisë dhe krizës. , do të jetë krejtësisht ndryshe. me sa duket, ato kalojnë në vitin 2025.

Aq më tepër që studentët filluan të marrin mbështetjen e sindikatave, dhe Shoqata e Artistëve Dramatikë qëndroi pranë tyre, duke u bërë thirrje aktorëve të nderojnë viktimat e Novi Sadit me 15 minuta heshtje para çdo shfaqjeje në teatrot e tyre, gjë që do të ndihmonte. rebelimi i studentëve në luftën për shoqëri më të mirë dhe më të drejtë mund të japë një vrull shtesë.

Ndërkohë që protestat vazhdojnë, në javën e dytë të dhjetorit, një nga dy tragjeditë e majit të vitit të kaluar – dy vrasjet masive në shkollën “Ribnikar” dhe fshatrat përreth Beogradit – mori epilog gjyqësor.

Vrasësi masiv Uroš Blažić u dënua në shkallën e parë me dënim maksimal prej 20 vitesh burgim dhe për shkak të peshës së krimit, ka pak mundësi që ai të rrëzohet në gjykatën e apelit.

Asnjë hap përpara në integrimin evropian

Serbia as vitin e fundit nuk ka lëvizur drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian.

Presidentja e KE-së Ursula von der Leyen vizitoi Beogradin në tetor dhe, ndonëse foli pozitivisht për rrugën e Serbisë drejt integrimit evropian, ajo tha se anëtarësimi në Union mbetet një “proces i bazuar në merita” dhe se secili vend zgjedh shpejtësinë dhe cilësinë e rrugës.

Më vonë doli se në raportin e tij të rregullt vjetor, Komisioni Evropian nuk kishte deklaruar progres, përkundrazi. Ajo veçanërisht nuk e ka parë në politikën e jashtme dhe të sigurisë, me vlerësimin se shkalla e përputhshmërisë me BE-në ka mbetur e pandryshuar.

Marrëdhëniet me Kinën dhe Rusinë

Marrëdhëniet me Kinën dhe Rusinë janë një shqetësim i veçantë për KE-në, kryesisht në shmangien e Serbisë që t’i bashkohet sanksioneve ndërkombëtare kundër Rusisë për shkak të pushtimit të Ukrainës dhe afërsisë me Kinën. Kritikat janë gjithashtu të forta në vend, sepse opozita dhe ekspertët tregojnë për favorizimin e Kinës në shumë projekte infrastrukturore jotransparente në Serbi.

Ndërkohë, Beogradi i dërgon mesazhe publikut vendas dhe ndërkombëtar për politikën e pavarur dhe pavarësinë e vazhdueshme, duke këmbëngulur se ulet “vetëm në një karrige serbe” dhe se nuk heq dorë nga miqtë e tij tradicionalë Rusia dhe Kina në angazhimin e saj strategjik. për anëtarësimin në BE.

Klasteri 3 nuk është hapur ndërkohë për shkak se ambasadorët e vendeve të BE-së nuk janë pajtuar as në seancën e fillim dhjetorit. Kundër saj ishin tetë anëtarë – Holanda, Suedia, Finlanda, Bullgaria, Kroacia dhe shtetet baltike.

Komisioni Evropian në raportin e tij thekson se nuk ka parë përparim në sundimin e ligjit dhe lirinë e mediave, por është vënë në dukje se kriminelët e dënuar të luftës ende shikohen pozitivisht në Serbi.

Nuk ka progres për çështjen e Kosovës

Dialogu me Kosovën, një nga pikat kyçe të agjendës së progresit të Serbisë drejt Bashkimit, është ende në bllokim dhe pa rezultatet e pritura, por me tensione shtesë.

I fundit në seri është shpërthimi në kanalin ujor Ibër-Lepenac, të cilin Prishtina e konsideron si “akt terrorist” për të cilin është përgjegjës Beogradi zyrtar. Autoritetet serbe mohojnë çdo përfshirje dhe kërkojnë një hetim të pavarur ndërkombëtar.

Përveç kësaj, Beogradi nuk ka ngritur ende akuza kundër Milan Radojicic, i cili mori përgjegjësinë për konfliktin e vitit të kaluar midis një grupi paraushtarak serb dhe policisë së Kosovës, kur u vranë një polic i Kosovës dhe tre serbë nga veriu i Kosovës.

Ambiciet në rajon

Marrëdhëniet e Serbisë në rajon, veçanërisht me Bosnjë-Hercegovinën dhe Kroacinë fqinje, karakterizohen nga një retorikë politike reciproke e ashpër, herë pas here incidente, por pa pasoja dramatike për marrëdhëniet dypalëshe, të cilat nuk mund të thuhet se janë përmirësuar efektivisht, por edhe kanë mbetur prapa.

Kështu, në Beograd vendimi për emërimin e eurodeputetit kroat Tonin Pucula si raportues i PE për Serbinë u prit keq.

Kreu i shtetit serb ndër të tjera tha se Picula para se të vijë në Beograd duhet të kërkojë falje për atë që ka thënë për Serbinë dhe se për të duhet folur me shumë më shumë respekt sepse ai udhëheq politikë antiserbe.

Picula u përgjigj se qeveria në Serbi shpesh shfaq tendenca autoritare dhe anti-evropiane dhe se negociatat e pranimit nuk do të përfundojnë derisa marrëdhëniet të ndryshojnë, duke përfshirë skenën mediatike që kontrollohet kryesisht nga partia në pushtet.

Marrëdhëniet serbo-kroate u pasuan edhe me një aferë të supozuar spiunësh, pasi mediat e Beogradit në fund të gushtit njoftuan se “është arrestuar një spiun kroat”, dhe këtë e ka konfirmuar edhe ministri i Brendshëm, Ivica Daçiq.

Ministria kroate e Punëve të Jashtme dhe Evropiane njoftoi se nuk kishte asnjë informacion në lidhje me rastin apo konfirmim se “ka ndodhur me të vërtetë”.

Në qershor, Parlamenti Gjithëserb u mbajt si një shoqatë institucionale e përfaqësuesve politikë të popullit serb në Serbi, Republika Srpska, Federata e Bosnje dhe Hercegovinës, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Kroacia, si dhe përfaqësues të tjerë në botë me synimi i “krijimit të përbashkët të politikës kombëtare”.

Një nga mesazhet ishte se populli serb përfaqëson një entitet të vetëm dhe në Deklaratën e miratuar thuhet se ky parlament nuk e përkrah Rezolutën për gjenocidin në Srebrenicë, e cila u votua në Kombet e Bashkuara në fund të majit.

Parlamenti shkaktoi reagime dhe zemërim të përzier në rajon, me BE-në dhe SHBA-në që tërhoqën dënime të heshtura dhe Departamenti i Shtetit u bëri thirrje udhëheqësve politikë në rajon që “të përdorin më mirë takimet e tyre për të promovuar stabilitetin dhe pajtimin rajonal”. bw

Serbia pa marrë përgjëgjësinë dhe pa pranuar fajin, është i pakuptimtë vazhdimi i dialogut- Nga Skënder MULLIQI

Jetojmjë në një kohë kur shumë njerëz të liqë kan arritur në majat e pushtetit të shume shtetëve .Për fat të keq nuk po mungojnë narcisoidet dhe të qmendurit politikë.Rusët dhe serbet dhëmbje të mëdha ju kan shkaktuar historikisht popujve fqinj. Marshimi makabër pas “botës ruse” dhe pas “ botës serbe” kan lënë vetëm varre!Ideologjia Serbomadhe –e riemërtur “bota serbe” , është e gjallë dhe në luftë kunder popullit shqiptarë dhe të tjerëve në rajon.Kjo ideoloogji është instaluar në nivelin kulturor , akademik , mediatik dhe ekonomik.180 vite nga Naçertania në botën serbe, serbët nuk hoqën dorë nga skllavërimi i popullit shqiptarë .Për të gjitha viktimat e luftës fajin e mbartë vetëm Serbia.Fatkëqësisht ky shtet më Vuqiqin në krye një terrorist i thekur,nuk ka shënja të marrjës së përgjegjësisë dhe pranimit të fajit për të gjithë viktimat e një lufte të pakuptimit e shumë agresive e kriminale më shpërbërjën e ish-Jugosllavisë.Duke mos e pranuar fajin dhe pa marrë përgjëgjësinë , nuk ka vazhdim të dialogut si qasje për normalizim dhe pajtim midis shqiptarëve dhe serbëve siq po kërkojnë ndërkombëtaret.Serbët kan bërë shumë gjëra të liga , dhe po vazhdojnë edhe sot duke nxitur luftë në Kosovë, Mal të Zi, Bosnje dhe në Maqedoninë e veriut.

Kjo po bëhët në mënyrë shumë tinzare dhe hipokrite nga pushteti i Vuqiqit, i cili po përdorë rrenën historike serbe karshi faktorit ndërkombëtar, gjoja për kooperim, e më gjithë forcën po punon për Rusinë e Vuqiqit, aleatin e saj natyror.Shqiptarët kurrë nuk hartuan elaborate të formës qfarosese ndaj serbëve si Naqertanije as memorandum të SANU, as botën shqiptare , e cila në fakt edhe na takon ta kërkojmë , për faktin madhor së shqiptarët janë të lidhur në mënyrë natyrore, pa asnjë pretendim territorial ndaj askujt.Territorët shqiptare u ndanë padrejtësishtë në 5 shtete nga Fuqite e Mëdha të kohës, dhe këto pjesë të ndara të trungut të lashtë ilirik duhet të bashkohën për ekzistencën e shqiptarëve si entiteti më i lashtë në Ballkan dhe më gjerë.Serbët duke u bazuar në elaboratet fashiste kan vrarë , masakruar dhe djegur çdo gjë të shqiptarëve, të cilët i kan pasur vendbanimet e tyre deri në Nish.Serbia e Vuqiqit, nuk është për dialog për normalizim të marrdhwnjve së nuk po e pranon realitetin së Kosova është shtet sovran dhe i pavaruar.Dhe, këtë e ka arritur pas një lufte titanike më shumë viktima njerëzore e materjale në luftën e fundit çlirimtare.Dhe, dialogu është i pakuptueshem të vazhdohet më Serbinë e cila nuk është në rrugën e Zotit.

Serbët po tregohen majmun dykëmbësh, bisha, e jo njerëz.Sikur të ishin njerwz nuk do të kërkon prapw luftë më shqiptarët, nuk do të kërkonin territore që nuk i kan pasur kurrë të vetat.Dwklarata e fundit e Vuqiqit është së dialogu nuk mund të zhvillohet, se gjoja serbët po largohen më dhunë nga Kosova dhe rrena të tjera, që nuk i han as qeni.Ky vetë i ka nxjerrw serbët nga institucionet e Kosovës,ka kërkuar bojktim të zgjedhjeve më motivacion të formon Asociacion famoz, e pastaj të formon organet ekzekutive serbe në lidhje direct më Beogradin zyrtar.Dhe, veq budallënjët mund të mos e dinw, se Serbia po dëshiron shkëputjen e veriut duke e vendosur nën juridisionin serb, e asnjë asociacion që nënkupton kontrollin e Prishtinës zyrtare .Ky riaktualizim nga BE-ja i temës së asociacionit është fund e krye tendencioz dhe në dëm të madh të Kosovës.As që duhet diskutuar pos asociacionit kulturor, ndonjë formë tjetër.Plani I Ahtisarit ishte kompromisi më i madh, dhe qdo kompromis tjetër, është në kundërshtim të madh më shtetësinë e Kosovës dhe integritetin e saj territorial.Serbia as që preferon rrugën evripiane , që BE-ja po vrapon pas Serbisë të Vuqiqit.Kujt ti beson sot BE-a? Një ish krimineli të luftës dhe tash një terroristi serbomadh, i cili është protagonisti kryesor e dy akteve të fundit terroriste në veri të vendit.Evropa duhet të largohet nga hilet e moqme nese mendon më i pwrtrijë, se nuk përkojnë as në kohë dhe as më realitetin , dhe as që ka qenë Kosova kurrë pjesë e Serbisë.Me duket së nuk duhet vazhduar procesi i dialogut më një armik të përbertuar.Pse të vazhdohet të bisedohet më grupin e kriminelëve tw luftës?Këta nuk janë për paqe dhe për prosperitet të rajonit, nuk janë as për normalizim të marrdhënjwve më Kosovën, janë për luftë,se nuk kan mundësi kriminelwt e luftës të shkëputen nga etja për gjak të ri.Këta janë njerëz të rrezikshem, që duhet ndalur më qdo kusht, se çdo veprim tjetër Ballkanin e dërgon në luftëra të përgjakshme.Me përsonat e dhunshem të cilët trurin e kan jashtë kontrollit, nuk ke qka pret ndonjë të mirë.Njeriu i retarduar si Vuqiqi nuk o duhet në proceseve tw BE-së.Vuqiqi është pengesa më e madhe sot e paqws.Është një kukull i Putinit që po i zbaton urdhërat e tij për luftë në Ballkan…

Vetëm universiteti me kërkim shkencor të fuqishëm është tërheqës për studentë të vendit dhe të huaj – Nga Myqerem Tafaj

Ditët e fundit u hap një diskutim shumë i rëndësishëm për ndërkombëtarizimin e arsimit të lartë shqiptar. E konsideroj të rëndësishëm këtë hap, sepse ai është një reflektim ndaj një realiteti të hidhur demografik të dekadës së fundit, i cili ka cuar në pakësimin drastik të grupmoshës 15-35 vjeç. Për rrjedhojë po zbrazen me shpejtësi shkollat dhe universitetet e vendit, jo vetëm në rrethe, por edhe në Tiranë.

Përvec largimit nga vendi, në këto 12 vite është ulur me 8%  (nga 94% në vitin 2013 sot është 84-85%) përqindja e nxënësve që vijojnë arsimin e mesëm, një regres ky për një vend që synon të pranohet në familjen e vendeve të BE. Kjo ulje lidhet me rritjen e varfërisë dhe ka prekur shtresën më të varfër dhe zonat më të varfëra të vendit. Për një vend si Shqipëria që synon të antarësohet sa më shpejt në BE dhe familjen e vendeve të zhvilluara cdo i ri dhe e re në moshën 18-19 vjec duhet të këtë përfunduar arsimin e mesëm ose atë profesional, pra arsimi i mesëm duhet të jetë i detyrueshëm.

Ky diskutim publik është i rëndësishëm për shfrytëzimin e kapaciteteve të konsiderueshme njerëzore dhe infrastrukturore të krijuara në sistemin e arsimit të lartë, të cilët përbëjnë një pasuri të madhe kombëtare e kërcënuar nga nënshfrytëzimi i saj në dobi të zhvillimit të vendit, cka do të ishte një humbje e madhe për vendin.

Qasja e këtij diskutimi mendoj se është e jo e plotë, sepse i mëshon vetëm anës së dobisë që i sjell vendit tërheqja e studentëve të huaj, dhe shumë më pak anës tjetër, madje më të rëndësishme, si dhe kur bëhet tërheqës një universitet shqiptar për studentët, më së pari shqiptarë, pastaj për ata të huaj.

Unë po japë disa mendime modeste pikërisht për këtë aspekt, pra cfarë ndryshimesh duhet të ndodhin në universitete, në mënyrë që ato të bëhen tërheqëse për studentët tanë dhe të huaj.

Megjithëse prirjet e studentëve në përzgjedhjen e universiteve dhe programeve janë ende jo aq të konsoliduara, mund të vecojmë disa prej tyre. Vihet re se maturantët tanë më të mirë kërkojnë universitete dhe programe me cilësi të nivelit internacional. Prandaj shumica e tyre zgjedhin universitetet prestigjioze në vendet e tjera.  Grupi tjetër i maturantëve të mirë ose mbimesatar orientohen në programe studimi për profesione që i kërkon edhe tregu internacional i punës (profesionet  e shëndetësisë, IT dhe ato inxhinierike). Grupi i tretë i maturantëve me rezultate afër mesatares dhe nënmesatare janë të zhgënjyer me veten, pa besim në vetvete, pa ambicie për formim solid universitar, dhe, për rrjedhojë, më pak të orientuar në përzgjedhjen e programeve. Shpesh maturantët e këtij grupi përzgjedhjen e programeve të studimit ia besojnë shokëve të tyre të klasës me rezultate të larta, prindërve ose mësuesve. Ndërsa maturantët me rezultate të ulta përgjithësisht vijojnë studimet e larta pa ambicie, pa orientim për tu punësuar në atë fushë, madje, fatkeqësisht, edhe për status social (“të kem shkollë të lartë”) në familje dhe rrethin e tyre shoqëror. Ndërsa dy grupet e para të maturantëve kërkojnë cilësi dhe nxitin rritjen e nivelit të universitetit, këto dy grupet e fundit të studentëve nuk e nxitin rritjen e cilësisë së universitetit. Me këtë risk ballafaqohen sot jo vetëm programet jo universitare profesionale 2 vjecare, por edhe shumë programe Bachelor dhe Master që kanë studentë të nivelit nënmesatar.

Por universiteti zhvillohet dhe është konkurues edhe në Hapësirën Europiane të Arsimit të Lartë kur ka si objektiv madhor ofrimin e programeve dhe diplomave cilësore që kërkojnë studentët e interesuar për formim solid universitar, i cili i përgatitë/armatos ata me dije, kompetenca dhe aftësi për jetën dhe për garën e fortë në tregun e punës, të vendit dhe atë internacional. Ky është objektivi madhor i një universiteti. Këtë nivel internacional të universitetit e kërkojnë studentët cilësorë, shqiptarë dhe të huaj.

Studentët e huaj kur zgjedhin një universitet të huaj për të studjuar, nisen, më së pari, nga fakti nëse universiteti dhe programi kanë akreditim internacional ose të njohur në shkallë internacionale; nga vendi ku është rankuar universiteti në rankimet e njohura internacionale të universiteteve, njohja internacionale e programit në fjalë, cilësia, si dhe kompetencat/aftësitë që fiton studenti. Sigurisht, për të rinjtë studentë ka rëndësi edhe cilësia e jetës studentore që afron vendi ku ata do të studjojnë, si dhe mundësitë e punësimit pas përfundimit të studimeve universitare. Shqipëria është në Europë, ka një pozicion të mirë gjeografik (brenda 3-4 orëve arrin me avion në cdo kryeqytet të Europës), klimë shumë të mirë, mundësi të mira punësimi për studentët gjatë kohës së studimeve, por, fatkeqësisht, është bërë një vend me kosto të lartë të jetesës për studentët.

Pyetja është shumë e thjesht, pse një student i huaj duhet të zgjedhë të studjojë në një universitet shqiptar dhe jo në universitetet e Zagrebit, Ljubljanës, Beogradit apo Novisadit, kur këto universitete janë brenda 1000 universiteteve më të mira të botës, ndërkohë që akoma asnjë universitet shqiptar nuk klasifikohet brenda 1000 universiteteve më të mira të botës?

Pa hyrë në kritere dhe standarte të tjera, mjaftojnë këto që përmendëm me lart për të kuptuar se pse universitetet tona kanë shumë për të bërë/përmirësuar, për të arritur standarte ndërkombëtare të cilësisë, në mënyrë që ato të bëhen tërheqëse për studentët cilësorë shqiptarë dhe sidomos ata të huaj. Por ky ndryshim nuk mund të bëhet vetëm nga universitetet. Duhet një politikë qeveritare e arsimit të lartë, përmes së cilës universitetet mbështeten fuqimisht për të bërë një hop cilësor për ndërkombëtarizimin e diplomave dhe të veprimtarisë së kërkimit shkencor.

Për të përbushur këtë objektiv, është e domosdoshme një reformë e vërtetë dhe tërësore e sistemit  të arsimit të lartë. Kjo reformë kërkon të paktën dyfishimim e investimit buxhetor dhe privat dhe duhet të ketë objektiva e prioritete të vecanta/diferencuara sipas statusit të institucioneve të arsimit të lartë (IAL), do të thotë të universiteteve, kolegjeve universitare, akademive dhe kolegjeve të larta profesionale.

Prioriteti kyc për IAL me status “universitet” duhet të jetë transformimi i tyre real në “Research-based university”, cka kërkon jo vetëm një mbështetje të madhe financiare, por edhe një reformim të thellë të brendshëm të universitetit në të tre shtyllat e misionit të tyre, mësimi, kërkimi, transferimi i njohurive e inovacionit, si dhe në modelin e vetqeverisjes e të manaxhimit të tyre. Për IAL me statusin e kolegjeve universitare dhe akademive duhen përcaktuar prioritete të tjera që synojnë kryesisht internacionalizimin e programeve të studimeve.

Kjo iniciativë duhet mbështetur përmes një politike qeveritare të mirëstudjuar, investimeve të rritura si dhe me asistencë internacionale. Mendoj se gatishmëria e Bankës Botërore (BB) për të afruar asistencë për reformimin e sistemit të arsimit të lartë për dekadën tjetër duhet shfrytëzuar, pasi BB zotëron një expertizë të nivelit shumë të lartë në reformimin e arsimit të lartë dhe shkencës.

Kuadri ligjor dhe nënligjor aktual për sistemin e arsimit të lartë nuk krijon hapësirë të plotë për një reformë të tillë. Ai duhet ndryshuar dhe modernizuar, sipas përvojës së vendit tonë por edhe asaj të vendeve të zhvilluara.

Por detyra më e parë i takon qeverisë, për të rritur me shpejtësi investimin për kërkimin shkencor, në mënyrë që të intensifikohet dhe të rritet cilësia e kërkimit shkencor, si rruga kryesore për të rritur cilësinë e programeve të studimeve e të diplomave. Vetëm universitetet me një kërkim shkencor të fuqishëm mund të tërheqin studentët shqiptarë dhe të huaj dhe të rinj të talentuar për karrierë akademike si pedagogë dhe kërkues, si dhe mund të bindin për t‘u kthyer dhe punësuar në universitetet tona të rinj të talentuar shqiptarë, të cilët kanë kryer studimet e masterit e të doktoratës në universitetet e huaja. Në këtë kontekst, rritja e pagave të pedagogëve dhe kërkuesve në sistemin e arsimit të lartë është parakusht kryesor. Me pedagogë dhe kërkues që detyrohen të bëjnë dy ose tre punë, për të mbajtur familjet e tyre, nuk mund të pretendohet as për cilësi të lartë të mësimit e të kërkimit shkencor, as për ndërkombëtarizim të universiteteve dhe as për t’u bërë tërheqës për studentët cilësorë, shqiptarë ose të huaj.

Universitetet jo publike, që synojnë vërtetë të bëhen të suksesshëm në rrugën e ndërkombëtarizimit, i kanë të gjitha hapësirat ligjore për të ndërmarrë hapa të shpejta dhe investime reale për të rekrutuar mendjet më të mira akademike shqiptare, për të reformuar ofertën akademike sipas standarteve internacionale, si dhe për të intensifikuar kërkimin shkencor, cka do t‘i ndihmonte ato për të hyrë në akreditimet dhe rankimet internacionale, si rruga me efikase për të tërhequr studentë të huaj cilësorë. Sigurisht, është e domosdoshme edhe për universitetet jo publike mbështetja buxhetore për projekte kërkimore të pedagogëve të tyre mbi bazën e garës me projekte kërkimore. Kjo është alpha e lirisë së kërkimit shkencor për cdo pedagog dhe kërkues shqiptar pavarësisht se ku është i punësuar. Ato pengesa burokratike që hasen në mobilitetin e studentëve të huaj janë të kapërcyeshme me ndryshime në kuadrin regullator, sipas përvojës së vendeve të tjera edhe të rajonit tonë.

Sulmi në Gjermani- BILD: Shoferi i vdekjes ishte nën efektin e drogës

Gazeta gjermane BILD raporton se shoferi që u fut me makinë në mesin e një tregu të Krishtlindjeve në Magdeburg, ishte nën efektin e drogës.

Gazeta shkruan se testi i parë i drogës ka rezultuar pozitiv.

Mjeku, me origjinë nga Arabia Saudite, vrau të paktën 4 persona kur u fut në treg me mjetin BMW X3.

Ndërkohë raportohet se numri i të plagosurve është shumë i lartë.

Zona përreth makinës ishte e rrethuar më parë për shkak të dyshimit se një pajisje shpërthyese mund të ishte brenda saj, por policia më vonë nuk gjeti një pajisje të tillë.

Kancelari gjerman Olaf Scholz, shkroi në rrjetet sociale se mendimet e tij ishin me familjet e viktimat e sulmit.

“Ne jemi në krah të tyre dhe në krah të njerëzve të Magdeburgut. Falënderimet e mia shkojnë për punonjësit e përkushtuar të shpëtimit në këto orë ankthi”, tha ai. sn

Fjalimi që kryeministri i Kosovës NUK duhet ta mbajë në Tiranë më 2025 – Nga Veton Surroi

Do të ketë me gjasë mbledhje mes parlamenteve të Kosovës e Shqipërisë në të ardhmen, dhe takimi i ardhshëm do të duhej të mbahej në Tiranë. Ndoshta do të ishte mirë që nga tani të vendosej një standard i ri këmbimi mendimesh dhe që fjalimi i ardhshëm i kryeministrit të Kosovës të MOS i përmbajë pikat e poshtëshënuara. Po të lexoheshin, do të kuptoheshin me të drejtë nga vendi nikoqir si tejkalim i tonit miqësor, të sovranitetit të vendit e të respektit të ndërsjellë që duhet të ekzistojë mes dy vendeve.

Kosova është në vendin e parë të rritës ekonomike, avancimit të demokracisë, luftës kundër korrupsionit e krimit të organizuar krahasuar me të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor. Përderisa fqinjët tanë shënojnë prapakthim e disa janë nisur në drejtim të autokracive zgjedhore – madje me ndihmë të madhe edhe të krimit të organizuar e narkotrafikut – Kosova po ecën përpara në konsolidimin e vet demokratik.

• Në Kosovë kemi ndjeshmëri të veçantë ndaj Shqipërisë, që shumë prej nesh e kemi quajtur “shteti amë”. Ndonëse realiteti i sotëm është i dy shteteve, dashuria amtare do të jetojë, së paku për gjeneratën tonë.

• Mu për këtë dhe nga përkrahja historike që ndiejmë për procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian, nuk kemi si të mos i ndajmë këtu vëllazërisht me ju brengat tona për gjendjen e Shqipërisë dhe të ofrojnë ndihmën tonë të pakursyer kurdo që të na kërkohet.

Përpjekja monumentale e miqve tanë për të vendosur sundimin e ligjit në Shqipëri ka dhënë dhe po jep rezultate të dukshme. Kosova po kalon nëpër një proces të mundimshëm të zhvillimit të pavarësisë së sistemit prokurorial e gjyqësor dhe andaj dimë se sa janë të ndjeshme këto për Republikën e Shqipërisë. Megjithatë, shohim me brengosje mundësinë që drejtësia të përdoret si mjet politik. Në këtë drejtim e shoh si brengosëse që Kuvendi i Shqipërisë deri më sot nuk ka bërë një rezolutë, të arritur me konsensusin e të gjitha partive politike, që do të vlerësonte standardet etike e profesionale të sistemit të drejtësisë. Në rast se arrini një konsensus për rezolutë, ta keni të sigurt përkrahjen tonë në Kuvendin e Kosovës.

• Të jem krejtësisht i qartë, ne përkrahim plotësisht punën e SPAK-ut, të themeluar me ndihmën e drejtpërdrejtë të miqve tanë ndërkombëtarë, në radhë të parë SHBA-së. Dhe, nuk do të përkrahnim kurrfarë përpjekjeje për ta zhbërë këtë institucion sepse, siç ka thënë moti presidenti ynë historik I. Rugova, “shtëpia mbahet me miq”.

• Por, vendi ynë, Kosova, ka ndjeshmëri të veçantë ndaj çfarëdo që i përngjet përndjekjes politike. Dhe, ndonëse përkrahim plotësisht pavarësinë e SPAK-ut dhe të gjykatave, nuk kemi si të mos pyetemi për fatin e liderëve të opozitës që po kalojnë nëpër procese juridike, që dikush mund t’i vlerësojë si selektive.

• Andaj, nuk ka si të mos e përsërisë ngërçin që e kam këtu në foltore e të cilin po e ndaj me ju, rreth unitetit historik ndër ne shqiptarët. Përderisa po zhvillohen këto procese gjyqësore, nuk duhet harruar se Shqipëria e sotme demokratike nuk do të kishte arritur në këtë pikë pa kontributin parësor të liderit të parë opozitar kundër komunizmit, Sali Berisha, dhe liderit të parë ndër socialistët e rinj që i kaloi të gjitha postet me përgjegjësi të lartë në vend, Ilir Meta. Sidoqoftë, është gjithashtu e rëndësishme të theksojmë një aspekt tjetër shumë të rëndësishëm në këtë debat. Pa angazhimin dhe përkushtimin e Sali Berishës dhe Ilir Metës në momentet kyç të historisë së Shqipërisë, shumë nga arritjet që kemi sot mund të kishin mbetur të papërfunduara.

• Dhe, dua të ndaj me ju në fund, edhe një preokupim për të cilin jemi të gatshëm të ndihmojmë. Kosova, si një shtet që ka kaluar një periudhë të vështirë të ndarjes dhe sfidave të brendshme, ka një angazhim të thellë për mbështetje dhe ndihmë në ruajtjen e të drejtave të pakicave. Kjo është arsyeja pse, si Qeveri e Kosovës, ne ofrojmë një bashkëpunim të ngushtë për hartimin e një Statuti të Bashkësisë së Territoreve Grekofone të Shqipërisë. Ky është një hap i rëndësishëm për të forcuar identitetin kulturor dhe gjuhësor të kësaj pakice dhe për të siguruar që ata të gëzojnë të drejtat e plota, ashtu siç duhet të jetë për çdo komunitet në Shqipëri. Ne jemi të gatshëm të kontribuojmë me eksperiencën dhe njohuritë tona për të ndihmuar në krijimin e një baze ligjore dhe institucionale që do të mbrojë këto të drejta dhe do të mundësojë një integrim të plotë të grekofonëve në shoqërinë shqiptare.

Shqipëria, në mëshirë të sindromës komuniste…- Nga Bedri Çoku

Meqë në emisionin e mëngjezit “Koha për t’u zgjuar”, dikush fyeu dhe shahu me urrejtje “Martirin e Demokracisë”, Havzi Nelen, po hedh ne statusin tim, nje artikull timin botuar në disa gazeta të viteve të mëparshëm :
Shqipëria, në mëshirë të sindromës komuniste…
Çfarë entuziazmi, me tituj të mëdhenj nëpër gazetat e majta, sa herë që ndërkombëtarët shprehin nota jo optimiste, apo vërejtje për ecurinë e Shqipërisë në kapjen e standardëve evropiane… Thua se gazetat nuk janë shqiptarët ata që i shkruajnë me kaq bujë, ndërkohë që dhe armiqtë tradicionalë të Shqipërisë, të cilët, gjithsesi, përpiqen në një farë mënyre ta fshehin vrerin e tyre, ndërsa kënaqësinë hapur fare, e paskan disa, shqiptarët, për të cilët veç nesh, askush tjetër në botë nuk mund të flasë si lindën dhe u edukuan në diktaturën e proletariatit, pikërisht këta “Njerëz të Rinj”, me pikëpamje të majta antikombëtare.
Përveç atyre që lindën pas vdekjes së diktatorit më 1985, të tjerët, besoj, edhe pse në moshë të vogël i kanë patjetër të skalitura metodat e edukimit komunist në shkollë, familje e në shoqëri. Madje që në Kopshtin e Fëmijëve praktikohej edukimi revolucionar i luftës së klasës, urrejtja për të gjithë shqiptarët që nuk e donin xhaxhin Enver dhe regjimin e tij gjakatar, urrejtja për shtetet perëndimore kapitaliste, që shfrytëzonin popujt e botës, mbi të gjitha urrejtja ndaj Amerikës, si xhandar numër një i lirisë dhe pavarësisë së popujve (kujtoni pikturat nëpër muret e kopshteve të fëmijëve, me njerëz të shëmtuar e të deformuar, mu si djaj, që personifikonin armiqtë e popullit, këtu, në Shqipëri, imperialistët dhe revizionistët e vendeve armike nëpër botë) …
Për gjendjen politike sot në Shqipëri, një përkufizim kuptimplotë për këtë rast e ka dhënë edhe ish kryetari i Akademisë së Shkencave, zoti Ylli Popa, në një intervistë me Blendi Fevziun, kur iu përgjigj pyetjes këmbëngulëse të tij se: “Si e shikonte profesori gjendjen politike të Shqipërisë, sot…?”
Ish – kryetari i Akademisë, kundrejt përgjigjes, i rrëfeu gazetarit një ngjarje domethënëse për politikën dhe politikanët e sotshëm.
“Një ditë të bukur vere, vazhdoi Akademiku, partia më caktoi mua për të shoqëruar disa miq nga Holanda në qytetin piktoresk të Sarandës. Fjetëm në Hotelin e bukur të Turizmit dhe në mëngjes dolëm në bregdet për shëtitje. Aty pari, si për koincidence, kalojnë fëmijët e kopshtit në rresht, duke kënduar për partinë dhe shokun Enver. Njëri nga miqtë holandez, kureshtar, më pyeti se çfarë kuptimi shprehnin fjalët e këngës që po këndonin fëmijët. Dhe unë i tregova të vërtetën.
– Ç’fatkeqësi! – ia bëri holandezi me keqardhje, pasi mësoi përmbajtjen e këngës së fëmijëve të Kopshtit – Këta fëmijë, gjithë jetën do të jenë besnikë të partisë e të Enver Hoxhës…”
Më vonë këta fëmijë, duke u rritur mësuan se lufta e klasës që zhvillonte partia dhe shoku Enver, kishte pikësynim të krijonte klasën e vet, besnike të partisë e të shokut Enver, e cila duhet të ishte e lumtur sepse si e tillë, ajo do të gëzonte të gjitha privilegjet e kohës. Ndryshe nga fati i armiqve të brendshëm, të cilësuar me “biografi të keqe”, që, sipas ideologjisë marksiste-leniniste, u mohoheshin në mënyrën çnjerëzore të mirat materiale dhe ato morale në Shqipërinë e tyre, jo vetëm për të mos pasur të drejtën e të qenit studentë në Universitetin e vetëm të Shqipërisë, me emrin e diktatorit “Enver Hoxha”, apo kuadro në administratën e shtetit, por u mohoheshin edhe të drejtat më natyrale të njeriut, si ajo e ripërtëritjes së racës apo e të qenit i lirë në tokën e vet. Ndërsa, për ata me “biografi të mirë” , ishte krejt ndryshe. Ata do t’i kishin dyert të hapura në “parajsën komuniste”, edhe pse fëmija i besnikut të partisë dhe i shokut Enver, apo vetë “besniku i partisë…” do të ishin idiotë, apo mediokër. Gjithsesi, për të ruajtur këtë shtresë debilësh që nuk viheshin kurrë në “garë” për të fituar të drejtën e studimit apo vendin e punës, sipas aftësive, por vetëm sipas kriterit të “besnikërisë ndaj partisë e shokut Enver”, shoqëria jonë, e terrorizuar përballë frikës të kampeve të internimit dhe të burgjeve, të plumbit kokës apo të trekëmbshit me litar, u shndërrua përherë e më tepër në një shoqëri servile, injorante dhe e indoktrinuar deri në palcë. Përherë e më tepër, drejt një degradimi moral e intelektual..
Moshatarëve të mi, padyshim atyre që dje ishin me “biografi të mirë”, duhet t’iu vijë turp sot nga vetja për sa ndodhte dje me moshatarët e tyre me “biografi të keqe”, mu tamam siç u thoshte partia dhe shoku Enver, që ishin gjoja “armiq të popullit” dhe si të tillë, nuk kishin të drejta të barabarta me ata që partia i quante me “biografi të mirë”. T’u vijë turp nga vetja që dje i pranonin si të drejta këto teori çnjerëzore dhe antikombëtare, duke e ditur se asnjeri nga moshatarët e tyre, lindur e rritur, po si ata, në epokën e diktaturës, nuk ishin fajtorë për “njollën biografike” që ua ngarkonin me detyrim në kurriz. Mirëpo, atëherë, mund të justifikohet dikush, i detyronte “Forca maxhore”, por sot në demokraci, vallë kush i pengon të shprehin me indinjatë dhe ndershmëri ligësitë dhe krimet e asaj kohe?
Sindroma komuniste!
Çfarë skandali moral dhe politik njëkohësisht, ndodh sot në Shqipërinë pluraliste! Janë ngritur në revoltë fëmijët e besnikëve të partisë e të shokut Enver për të vendosur demokracinë e zgjedhjeve të lira në Shqipëri…(!!!) Pikërisht ata që janë edukuar që në bankat e shkollës për demokracinë e vërtetë, e cila ekziston vetëm në sistemin komunist; se socializmi dhe shoku Enver janë binjakë që i lindi historia; se partizanët janë heronjtë e kombit që çliruan vendin nga okupatorët fashistë e nazistë, të tjerët janë armiq, me devizën staliniste: Kush ka qenë kundra luftës partizane të udhëhequr nga serbët dhe komunistët e tyre, është armik i përjetshëm i popullit shqiptar; se komunistët ishin të vetmit që mundën të ndërtonin shoqërinë komuniste, pse jo, bijtë e tyre të mos jenë të vetmit për të ndërtuar, sot, edhe shoqërinë kapitaliste?
Sepse, thonë ata, ne, bijtë e bijat e ish partisanëve jemi më të ndershmit, më të diturit, më atdhetarët nga cilido tjetër në këtë tokë, që quhet Shqipëri. Sepse u kemi ngjarë etërve tanë…
Ata thonë: Shqipërinë e çliruan etërit tanë nga okupatorët dhe kjo tokë na takon neve.
Thonë: Vetëm ne, bijtë e bijat e komunistëve dimë të qeverisim, të bëjmë demokraci apo të zhvillojmë zgjedhje të lira e demokratike. Çdo grup tjetër që s’i takon tarikatit tonë nuk ka të drejtë të qeverisë vendin. Nuk ka të drejtë të gjykojë paraardhësit tanë. Nuk ka të drejtë të quhet demokrat, as i aftë për të çuar Shqipërinë në Evropën e Bashkuar…
Ne dhe vetëm ne jemi ata, që mund të vendosim demokracinë e vërtetë në Shqipëri. Ne dhe vetëm ne e dimë më mirë , qoftë edhe nga çdo ndërkombëtarë ç’duhet të bëjmë me popullin tone dhe Shqipërinë. Këtë vend e këtë popull e trashëgojmë nga etërit tanë të nderuar e të respektuar, për të cilët ne jemi gati ta djegim e ta shkatërrojmë sa herë na jepet kjo mundësi: O ne në Shqipëri, ndryshe, askush tjetër s’ka për ta gëzuar Evropën e lirë dhe Shtetin e së Drejtës që po përpiqemi ta ndërtojnë në Shqipëri!
O me ne, o kundra nesh! O hapni kutitë, ose ikni nga pushteti! O vdekje, o liri! Rrugë të mesme nuk ka…
A nuk jemi edukuar kështu nga prindërit tanë që ta djegim vendin sa here të rrezikohet pushteti ynë, pasuria dhe e ardhmja e fëmijëve tanë?
Demokraci në Shqipëri ka vetëm kur jemi ne në pushtet, kur drejtojmë ne, bijtë e bijat e atyre që sunduan vendin gjysmë shekulli, me forcën e dhunës e terrorit…
Vetëm dinastia jonë ka të drejtën morale për të ndërtuar të ardhmen e Shqipërisë demokratike, ndryshe këtë vend, ne, bijtë e bijat e Bllokut të Udhëheqjes Komuniste, nuk do ta lemë të qetë asnjë çast : Shqiptarët, o do të gëzojnë ato që dëshirojmë ne t’u falim atyre, lirinë dhe demokracinë që ëndërrojmë ne, ose ata do të vithisen në humnerë së bashku me evropianët dhe imperializmin amerikan!
A nuk janë të gjitha këto simptomat e një të kaluare të hidhur për popullin shqiptar? Sindroma e “Njeriut të ri” që krijoi Enver Hoxha?
Prandaj është bërë problem serioz e ardhmja e demokracisë në Shqipëri. Por është edhe përgjegjësia e shumicës sot në pushtet, e cila me veprimet dhe mos veprimet e saj për dënimin e krimeve të sistemit komunist e ka katandisur Shqipërinë në mëshirën e sindromës komuniste…

Skandali i frikshëm është se Biden nuk ishte kurrë president- ‘Doktoresha e Keqe’ Jill dhe armiqtë e brendshëm duhet të zbulohen

Skandali i frikshëm është se Biden nuk ishte kurrë president. E vërteta e plotë për mbulimin, ‘Doktoresha e Keqe’ Jill dhe tërë armiqtë e brendshëm duhet të zbulohen

Thikat janë nxjerrë, po ashtu edhe e vërteta.

Pasi janë mashtruar për vite të tëra nga makina e Partisë Demokratike dhe shumica e mediave tradicionale, që ngulmuan se Joe Biden nuk ishte i dobësuar nga mosha, por i energjizuar prej saj, tani rezulton se ne skeptikët kishim të drejtë gjatë gjithë kohës.

Dhe ajo që po mësojmë është e tmerrshme. Skandaloze. Një abuzim i papranueshëm me pushtetin, një uzurpim i vetë presidencës nga një grup anonim dhe i pa fytyrë.

A do t’i dimë ndonjëherë se kush janë këta konspiratorë?

Dy raporte bombë këtë javë, në New York Times dhe Wall Street Journal, përshkruajnë një president plotësisht të shkëputur nga realiteti gjatë gjithë mandatit të tij: Anëtarë të lartë të kabinetit të paaftë për të kontaktuar me të. Stafi që rregullisht e zëvendësonte atë në ngjarje zyrtare. Biden duke refuzuar të mbajë takime në mëngjes, por duke përfunduar punën në orën 4 pasdite, edhe pse ai fle çdo ditë dhe, në korrik, shpalli se nuk do të mbajë më aktivitete pas orës 8 të mbrëmjes.

Sa orë ka punuar realisht Joe Biden? Si nuk u zbatua amendamenti i 25-të? A ishte rreziku i një presidenteje Kamala Harris, të cilën media liberale gjithashtu u përpoq ta paraqiste si të vlefshme, me të vërtetë kaq i paimagjinueshëm?

“Bëni një spastrim” rezonon për një arsye.

Ndërkohë, zëdhënësi i fushatës së Biden, Kevin Munoz, kërkoi të largonte vëmendjen nga dështimi i shefit të tij, duke sulmuar, siç mund ta prisnit, Trump-in.

“Presidentët normalë gjejnë një ekuilibër, dhe po ashtu edhe Joe Biden. Aspak me të njëjtin rigorozitet si Donald Trump, i cili kalon gjysmën e ditës duke shpërthyer në Truth Social […] dhe gjysmën tjetër duke luajtur golf,” tha Munoz në korrik, disa ditë pas asaj debati katastrofik televiziv dhe disa ditë para se Times të raportonte se një ekspert për Parkinsonin kishte vizituar Shtëpinë e Bardhë tetë herë gjatë po aq muajve.

Manipulimi nuk ka funksionuar. Sikur mediat tradicionale ta kishin ndjekur këtë linjë të re raportimi që në vitin 2019. Kur kishte rëndësi.

Tani që këto organe mediatike po humbin shikues dhe abonentë, po marrim disa raportime investigative të vërteta, ndonëse mbi atë që është e dukshme.

Zyrtarë të lartë të sigurisë kombëtare i thanë Journal se takimet me Biden mund të anuloheshin papritur, pavarësisht urgjencës. Një këshilltar sigurie kishte një takim të planifikuar që u anulua sepse presidenti po kishte “një ditë të keqe”, ditë të këqija që ishin një dukuri e zakonshme.

Kjo, ndërsa Rusia pushtoi Ukrainën, Hamasi sulmoi Izraelin dhe Kina dërgoi balona spiunazhi mbi Shtetet e Bashkuara. Siria ka rënë.

Përballë këtij sfondi gjeopolitik shpërthyes, demokratët, duke e ditur shumë mirë se sa i paaftë ishte Biden, planifikuan ta instalonin sërish.

Kjo është sindroma e urrejtjes ndaj Trump-it. Kaq shumë kishin frikë se zv/presidentja Harris, punësimi i fundit i llojit “diversitet, barazi dhe përfshirje”, nuk kishte atë që duhej.

Ndaj tani, zemërimi. Tani, e vërteta. Biden është një president në fund të karrierës së tij, dhe demokratët do ta përdorin “kufomën” e tij politike të konsumuar për të vazhduar agjendën e tyre, nëse Joe nuk shkatërron gjithçka më parë, siç thuhet se e ka këshilluar gruaja e tij Jill-i.

Në të vërtetë: A ka një metaforë më të madhe për vdekjen e presidencës së Biden-it sesa shpërfillja e dronëve të përmasave të një SUV-i që fluturojnë mbi verilindje? Një shembull më të madh të një presidenti që fle në plazhin Rehoboth?

Kujto: Joe Scarborough nga MSNBC, që në mars, e quajti këtë president kukull “Biden-i më i mirë nga ana inteligjente dhe analitike.”

Gjithmonë kemi ditur që trashëgimia e Biden-it do të ishte një prej degjenerimit, mashtrimit dhe aferave të pista. Por, në fundin e tij të turpshëm, Biden ka zbuluar veten e tij të vërtetë: Përherë i hidhëruar.

Një narcisist i lig që vendosi etjen e tij për pushtet mbi partinë dhe vendin.

Një humbës aq i keq sa fali djalin e tij Hunter-in, duke sfiduar një premtim që kurrë nuk do ta bënte, një premtim që e përsëriti shpesh, dhe mbi 1500 të tjerë, duke përfshirë: Dy spiunë kinezë që vodhën informacion të klasifikuar amerikan dhe një të afërm të një anëtari të Partisë Komuniste Kineze që posedonte mijëra imazhe pornografike fëmijësh.

Ky është Biden-i për ju, njeriu që Barack Obama tha se kishte një aftësi të veçantë për të “dhj*rë gjithçka”.

Poshtërimi më i madh: tani duket e qartë që Joe Biden, i cili gjithmonë donte të ishte president, kurrë nuk po drejtonte botën. Ai kurrë nuk ishte presidenti i vërtetë amerikan. Përgjithmonë do të ketë një yllth pranë emrit të tij.

Pra, pyesim përsëri: Kush e ka drejtuar vendin gjatë katër viteve të fundit? Siç dëshmoi ai debat i drejtpërdrejtë televiziv, nuk ka qenë Joe.

Ka qenë aq e qartë jo vetëm për ne, por për të gjithë botën, që presidenti i zgjedhur Trump, që nga fitorja e tij në zgjedhje, është trajtuar si presidenti aktual amerikan.

Është Trump ai që po flet me Netanyahu-n. Është Trump ai që e ka vënë Hamasin në defensivë. Është Trump ai që ndërmjetëson fundin e luftës Rusi-Ukrainë, takohet me presidentin Macron në hapjen e Notre Dame, i ulur në qendër, dhe mban një takim privat me Princin William.

Dhe është Trump ai që po pranon Jeff Bezosin, Mark Zuckerbergun dhe Elon Musk-un në Mar-a-Lago.

Tani, a do të marrim një hetim zyrtar dhe publik për kapjen e presidencës amerikane siç bëmë për 6 janarin? Do të argumentoja që ky, mashtrimi përfundimtar i familjes Biden, është skandali më i madh politik që nga Watergate.

Konsideroni që as anëtarët më të lartë të kabinetit të Biden-it, që nga fillimi, nuk kishin akses tek ai për çështje të sigurisë kombëtare, ekonomisë apo krizave ndërkombëtare.

Në prag të tërheqjes nga Afganistani në vitin 2021, të cilën Biden ishte i vendosur ta ekzekutonte, pavarësisht nga çdo këshillë më e mirë për të mos e bërë, atëherë kryetari i Komitetit të Shërbimeve të Armatosura të Dhomës së Përfaqësuesve, Adam Smith, u përpoq kot ta kontaktonte presidentin.

Smith i tha Journal-it se dëshironte dëshpërimisht të përcillte njohuritë dhe shqetësimet e tij të mëdha për rajonin. Por Smith u refuzua, dhe trembëdhjetë anëtarë të shërbimit amerikan vdiqën në atë katastrofë plotësisht të shmangshme.

Ndërkohë, Lloyd Austin, Sekretari i Mbrojtjes i Biden-it, thuhet se ka pasur kontakte “gjithnjë e më të rralla” të drejtpërdrejta me Biden-in gjatë dy viteve të fundit. Sekretarja e Thesarit Janet Yellen gjithashtu kishte një “marrëdhënie të largët” me Biden-in gjatë gjithë mandatit të tij.

Megjithatë, sekretarja për shtyp e Shtëpisë së Bardhë, Karine Jean-Pierre, në korrik, menjëherë pas atij debati, tha këtë gënjeshtër: “[Biden] është më mendjemprehtë se kurrë …. Kur hyj në Zyrën Ovale […] duhet të jem në kulmin tim.”

Thirreni për të dëshmuar. Seriozisht. Thirreni, dhe të gjithë rrethin e ngushtë të Biden-it, ata që e mbajtën atë “të mbrojtur”, siç tha një burim, në një shkallë të paprecedentë për çdo president në detyrë: Ron Klain (ish-shefi i stafit të Shtëpisë së Bardhë), Mike Donilon (këshilltar i lartë) dhe Jennifer O’Malley Dillon (menaxher e fushatës), për të përmendur disa.

Për këtë çështje, thirrni Nancy Pelosi-n, Chuck Schumer-in, Kamala Harris-in dhe Barack Obama-n, i cili raportohet se po orkestronte mandatin e tij të tretë nga prapaskena, me Biden-in që shërbente si figurant i përshtatshëm i tij.

Dhe, së fundi, por sigurisht jo më pak e rëndësishme, zonja MekBiden vetë, e cila e dinte gjendjen e sëmurë të burrit të saj më mirë se kushdo, por përpiqej t’ia impononte atë përsëri vendit.

Nëse ka drejtësi, kontratat e librave pas Shtëpisë së Bardhë dhe takimet e bordit do të zhduken aq shpejt sa trashëgimia e Biden-it. / Daily Mail – Syri.net/

Duhet ta përdorim frymën e Amerikës konservatore, e cila fitoi me ekip elitar!- Nga Ndriçim Kulla

 

Pas parimeve te sovranizmit dhe anti- sorosizmit, ajo qe vihet ne diskutim janë liria dhe demokracia. Qe ne momentin kur bëmat e drejtësisë dhe  korrupsionit te rrëgjimit te Edi Rames u drejtuan drejt e ne themelet e tyre, shumë pak atëherë besonin se e gjitha kjo akuze nuk qëndronte ose me e pakta ishte e pavërtete. Mirëpo erdhën zgjedhjet ne Amerike, dhe ne shume diskurse te konservatoreve amerikane, liria dhe demokracia viheshin  ne prioritet dhe ne diskutim. Imagjinoni kur rrjeta sorosiane kishte arritur deri këtu ne shtetin me te forte dhe me traditën me demokratike ne bote, ne Amerike, se çfarë ajo rrjetë mund të bnte ne Shqipërinë e brishte e te vogël. E kemi thëne qe ne fillim, po e themi edhe tani, janë ne lufte dy sisteme, dy ideologji krejt te kundërta ne Amerikën e konservatoreve dhe progresisteve te majte, dhe kjo lufte do te shtrihet edhe ne Evrope, ne parlament e ne çdo shtet, si lufte midis parimeve te patrioteve dhe sorosianeve.

⁠E njëjta gjë duhet bere sot  edhe brenda Shqipërisë, ne mënyre qe rrjeti i ndikimit sorosian te çrrënjoset nga çdo fushë, duke filluar nga drejtësia dhe politika, por duke  mos harruar edhe sistemin shkollor dhe familjar.

⁠Le te fillojme ta përdorim frymen e Amerikës tjetër, Amerikës konservatore ne fuqi, për ta bere se pari drejtësinë shqiptare te barabarte për të gjithë, jo me dy standardë si deri tani: drejtësi qe te godasë njelloj si qeverinë e zhytur ne korrupsion sistemik ashtu dhe opozitën ketu e 12 vjet pa gram pushteti.

Fushata e zgjedhjeve presidenciale ne SHBA ishte një ballafaqim epokash. Një epokë në mbyllje me zhvillime të frikshme në shumë dimensione, por kryesisht ato të degradimit të familjes dhe vlerave themelore morale, degradimit të parimeve themelore të të drejtave të njeriut dhe demokracisë, instalime këto  të departamentit të shtetit  edhe në vendin e lirisë, rrënimit ekonomik të shtresës së varfër dhe të mesme,  zgjerimit të frikshëm të “woke culture” dhe shumë  aspekteve të tjera shpesh të maskuara  me globalizmin.

Por shoqëria amerikane tregoi se nuk mposhtet lehtë.  Ajo në shumicë e kuptoi ku po shkonte SHBA. Në fakt jo vetëm SHBA por edhe Evropa. Më interesante është se ndjeshmërinë dhe gatishmërinë më të madhe e treguan shtresat e shoqërisë më të prekura nga gjithë ato zhvillime sidomos të këtyre dy dekadave të fundit.

Trump dhe Partia Republikane arritën të sensibilizojnë shoqërinë amerikane për nevojën e një ndryshimi epokal, dhënien fund të kësaj epoke dhe fillimin e një epoke të re, e cila ka në bazë jo vetëm konservatorizmin, por edhe Dijen dhe Teknologjinë.

Kjo e duk qartë, kur Trump pas zgjedhjes së një talenti si zëvendëspresident ,thirri në skenë gjeniu Elon Musk dhe i afroi atij postin e Sekretarit për Eficiencën e Qeverisjes, ose e thënë ndryshe një zv.president tjetër. Këtë strategji të përzgjedhjes së Elitës së mendjes po ndjek Trump në ngritjen e administratës së tij. Kjo strategji e Trump gjeti mbështetje të madhe tek votuesit dhe tani pas fitores ka sjell një optimizëm të jashtëzakonshëm në shoqërinë amerikane për fillimin e një epoke të re zhvillimi të mbështetur jo vetëm në parimet konservatore por më shumë se kurrë në Dije dhe Teknologji. Jo më kot Trump e  përshkroi si hap gjigant të njerëzimit arritjen më të re të Musk në zbritjen e raketës në platformë.

Strategjia Trump për rikthimin e tij epokal në Shtëpinë e Bardhë mund të shërbej si model për shumë vende të tjera për nga parimet e saj, sidomos të sjelljes së Elitës në qeverisje, pra në shërbim të qytetarëve.  Kjo strategji mund ti shërbej edhe PD dhe opozitës shqiptare.

Është koha që edhe PD ti afroj qytetarëve jo vetëm politikanë të talentuar dhe me integritet, por edhe përfaqësues të elitës intelektuale shqiptare dhe asaj sipërmarrëse, me karriera shumë të suksesshme profesionale apo në sipërmarrje, të cilët janë të gatshëm t’i shërbejnë qytetarëve dhe zhvillimit më të shpejt të vendit tonë, një zhvillim të shoqërisë dhe ekonomisë të mbështetur në Dije.

Vetëm kështu vendi ynë mund të integrohet në BE dhe të transformohet në një vend i zhvilluar.

Është koha për ti dhënë fund ofrimit të figurave pa një kontribut të njohur publikisht. Njerëz anonimë nuk bindin qytetarët dhe nuk ngjallin besim në publik.

Kjo strategji mund të fitoj edhe mbështetjen e të rinjve dhe të shtresës gri. Këto shtresa janë më të ndjeshmet ndaj mungesës së thellë të perspektivës në vendin tonë dhe të parët që zgjedhin emigrimin.

KUVENDI BUTAFORIK I PËRBASHKËT DHE KONTRASTI ULËRITËS RAMA-KURTI!- Nga MILAIM NELA

Mbledhja e deputetëve të dy gjysmave shqiptare në Prishtinë në mbledhje të përbashkët nuk është bashkim, është trishtim.
Prania e Edi Ramës njeriut që nuk e mbrojti asnjë ditë e asnjëherë Dardaninë përballë Serbisë e Vuçiçit nuk është as bashkim e as mbrojtje për Kosovën por është poshtërim i saj!
Edi Rama nuk i dënoi siç duhet asnjërin nga sulmet terroriste shtetërore serbe ndaj Kosovës por përkundrazi në çdo forum ndërkombëtar ku ka përfaqësuar qeverinë shqiptare ka mbrojtur e justifikuar Vuçiçin e Serbinë sa herë i është dhënë rasti dhe asnjëhere Kosovën!
Gjatë pushtetit dhe sundimit 12 vjeçar të klanit soro-rilindas të Edi Ramës nuk kemi patur asnjë njohje të shtetit të Kosovës si rezultat i diplomacisë së shtetit shqiptar!
Edi Rama edhe kur Shqipërisë ju dha mundësia të drejtonte Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara nuk e mbrojti në asnjë rast Kosovën dhe të bëhej avokat i saj por ja la fushën e lirë të shpifjeve Aleksandar Vuçiçit e Serbisë.
Shqipëria e Edi Ramës ishte ajo që nën sundimin e tij refuzoi të miratojë qoftë edhe një rezolutë që dënonte genocidin serb mbi Kosovën!
Kurrë në historinë e saj edhe kur nuk ishte shtet Kosova nuk ka qenë më e rrezikuar nga Shqipëria se sa nga Shqiperia Zyrtare e Edi Ramës!
Shqipëria duke qenë shtet eksperimental sorosian në funksion të hegjemonisë ekonomiko-politike serbe dhe interesit serb gjithçka brenda dhe jashtë saj e bëri kundër Kosovës!
Shqipëria ishte e para që në terma praktikë i vuri sanksione Kosovës para atyre të Bashkimit Europian në vend që të ishte ZËRI i saj kudo ku ajo kishte zë e kudo ku kishte fjalën.
Shqipëria e Edi Ramës i mëshon të ashtquajturit dialog shqiptaro-serb dhe krijimit të Asociacionit serb brenda Kosovës më shumë se sa vetë Serbia dhe negociatorët pro-serbë të Brukselit.
E këtë e bën duke e qenë e vetëdijshme për efektin shkatërrues të këtij asociacioni brenda Kosovës që jo vetëm nuk ju shërben serbëve të Kosovës por shkatërron në themel të ardhmen dhe shtetësinë e shtetit më të ri në Ballkan.
Ky kuvend i përbashkët butaforik dhe pa asnjë esencë kombëtare e kombëtariste dëshmoi se Kosova dhe Shqipëria janë afër dhe të afrueshëm politikisht aq sa magneti tërheq një copë dërrasë.
Shqipëria gjatë sundimit të Edi Ramës jo vetëm nuk e hoqi kufirin administrativ me Kosovën por përkundrazi ju vendosi edhe nja dy kufij të tjërë gjobëvënës shqiptarëve të Kosovës që duan të vizitojnë Shqipërinë dhe dhe atyre të Shqipërisë që duan të vizitojnë Kosovën, një në Thirrë e një në Thumanë!
Edi Rama gjatë 12 viteve të sundimit të tij bëri që “të huajt, ata kosovarët”* ta braktisin bregdetin shqiptar e të shkonin në vende tē tjera të rajonit!
Mesazhet e dhëna sot nga drejtuesit politikë të Kosovës dhe atyre të Shqipërisë Soro-Rilindase ishin si dy drejtëza të mythëta e kishin të përbashkët vetëm gjuhën shqipe e asgjë tjetër!
Kosova kërkonte mbrojtje nga Shqipëria për kauzat e saj e të kombit shqiptar e Shqipëria fliste me gjuhën e Brukselit e “vendeve të paangazhuara”!
Kryeministri i Kosovës kërkoi veprimtari aresimore e sportive të përbashkëta me Shqipërinë kur kjo e fundit e injoron jo vetëm interesin por edhe ekzistencën e Kosovës e ato që ajo kërkon në fakt i organizon me Serbinë!
Sot nga foltorja e Kuvendit të Kosovës u çorrën gjoja për shqiptarizëm ata që shqiptarizmit në këto 12 vjet i kanë bërë dëmin më të madh!
Sot foli për heqje sanksionesh ndaj Kosovës ai që me veprime e mosveprime e me mbrojtjen që i ka bërë Serbisë deri më sot vetë Edi Rama ka kontrubuar më shumë se kushdo në vendosjen e këtyre sanksioneve tmerrësisht të padrejta!
Në se ka hipokrizi në politikë sot ajo ishte ulur këmbëkryq në mes të Prishtinës!
Edi Rama sot nuk harroi ti jepte Serbisë edhe një shërbim të fundit para zgjedhjeve të 9 shkurtit duke i kërkuar Kosovës ti bindet unilateralisht të gjitha kërkesave të Serbisë për hatër të Europës.
Ai shfaqi dëshpërimin e tij për mbajtjen e disa anëtarëve të ‘klanit të Rognerit’ në Hagë e kërkoi edhe njëherë lirimin e tyre se pa ata duket që ai nuk e rikthen dot ndarjen e veriut të Kosovës!
Ai shkoi deri atje sa kërkoi rezolutë nga Kuvendi i Kosovës për lirimin e tyre. Ai foli në favor të kësaj rezolute tashmë jo si kryeministër i Shqipërisë por si kryetar i partisë qê krijoi Dushani e Miladini në vitin 1941!.
Albin Kurti nga ana e tij në tërësi foli si shtetar i përgjegjshëm duke prekur pikat delikate e duke dhënë mesazhet e duhura në mbrojtje jo vetëm të shtetit të tij por edhe interesit dhe të të drejtave të shqiptarëve në përgjithësi gjë që Edvin Ramës as nuk i shkoi nëpër mend!
Shqiptarët këtej e andej kufirit të heqin dorë nga fasadat e shpifura si kjo e sotmja e të sillen si shtetarë të përgjegjshëm duke punuar pa fasada si kjo e sotmja.
Por duke thënë këtë asgjë nuk do të ndodhê nëse shqiptarët e Shqipërise Londineze nuk do ta shkulin një minutë e më parë kancerin ‘soro-rilindas që ka pushtuar Shqipërinë!
—–
* frazën në thojëza e kam huazuar nga miku im Arbër Ahmetaj më saktë nga titulli i librit të tij; ‘I HUAJI, AI KOSOVARI’!

Çfarë u tha në seancën e përbashkët mes kuvendeve të Kosovës dhe Shqipërisë?

Kuvendet e Kosovës dhe Shqipërisë e mbajtën të premten një seancë të përbashkët parlamentare në Prishtinë, ku u zotuan përmes një deklarate përfundimtare se do ta ndihmojnë njëra-tjetrën në arenën ndërkombëtare dhe do ta thellojnë bashkëpunimin mes vete.

Gjatë seancës që zgjati tri orë, liderët e të dyja vendeve mbajtën fjalime para deputetëve të pranishëm nga të dyjave vendet, ku mbështetjen e ndërsjellë për njëra-tjetrën dhe lartësuan lidhjet historike mes dy vendeve.

Deklarata e tyre e përbashkët, e cila u lexua nga kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca, thekson se qëllimi i mbledhjes ishte që Kosova dhe Shqipëria ta bashkërendonin “agjendën kombëtare” për arritjen e synimeve të përbashkëta strategjike.

“Anëtarësimi i Shqipërisë në Bashkim Evropian brenda kësaj dekade, integrimi euroatlantik i Kosovës, pra në NATO dhe BE, dhe njohjet përfundimtare të Kosovës si realitet i pakthyeshëm gjeopolitik, mbrojtja e të drejtave të shqiptarëve”, thuhet në deklaratë.

Deklarata shprehu shqetësimin pse BE-ja nuk e ka marrë parasysh ende kandidaturën e Kosovës për anëtarësim në BE, si dhe u bën thirrje pesë vendeve të BE-së që ende nuk e kanë njohur Kosovën, ta bëjnë këtë.

“Dy kuvendet mbështesin dhe kërkojnë angazhim serioz për ta çuar përpara procesin e dialogut për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi në bashkëpunim të ngushtë me BE-së dhe Shtetet e Bashkuara, për ta finalizuar një marrëveshje për njohje të ndërsjellë”, thuhet në deklaratë.

Deklarata gjithashtu i dënoi sulmet e 24 shtatorit 2023 në Banjskë në veri të Kosovës, dhe shpërthimin në kanalin e ujit të Ibër-Lepencit në veri. Ajo i bëri thirrje Serbisë të ekstradojë në Kosovë Millan Radoiçiqin, i cili mori përgjegjësinë për sulmin në Banjskë ku mbeti i vrarë një rreshter policor.

Kjo ishte mbledhja e parë mes këtyre dy kuvendeve në Prishtinë, ndërsa e dyta në përgjithësi asaj që mbajt dy vjet më parë në Tiranë, me rastrin e shënimit të 110-vjetorit të Pavarësisë.

Çfarë u tha në seancën e përbashkët?

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, i lartësoi lidhjet mes popujve të Shqipërisë dhe Kosovës e kritikoi Bashkimin Evropian për qëndrimet e tij ndaj Prishtinës.

“Jemi i vetmi komb që flet një gjuhë po aq të vjetër sa vetë gjeneza e Perëndimit. Dëshira ime është që të mos jemi njëri në tryezën e bisedimeve për anëtarësim në Bashkim Evropian, ndërsa tjetri nën sanksione të BE-së, të cilat, meqë ra fjala, sot janë një absurditet absolut”, tha Rama.

Derisa Shqipëria i hapi kapitujt e parë në negociatat për anëtarësim në BE në tetor, Kosova vazhdon të mbetet vendi i vetëm në Ballkanin Perëndimor që nuk e ka ende statusin e vendit kandidat për anëtarësim në bllok.

Rama tha se ai dhe presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, kërkuan heqjen e masave ndëshkuese të BE-së ndaj Kosovës gjatë një samiti BE-Ballkani Perëndimor të mërkurën në Bruksel.

Blloku evropian vendosi masa ndëshkuese ndaj Kosovës më 2023, pas rritjes së tensioneve në veri të vendit. BE-ja pati vlerësuar se Qeveria e Kosovës nuk ka bërë mjaftueshëm për shtensionim.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani tha se lidhjet e thella mes Kosovës dhe Shqipërisë janë të “rrënjosura në histori, në sakrifica dhe në një vizion të përbashkët për të ardhmen”.

Sipas regjistrimit të fundit të popullsisë më 2024, shqiptarët e përbëjnë shumicën dërrmuese të popullsisë në Kosovë, me 92.72 për qind.

Ajo bëri thirrje që dy vendet t’i shfrytëzojnë lidhjet e tyre historike për ta forcuar bashkëpunimin dhe bashkërendimin.

Për t’i tejkaluar sfidat dhe pengesat, Kosovës i nevojitet ndihma e Shqipërisë, theksoi ajo.

“Kjo seancë e përbashkët parlamentare duhet të shërbejë si një thirrje për veprim. Një kujtesë se qëllimi ynë i përbashkët kërkon ambicie edhe më të madhe dhe përpjekje më të palodhshme Ne po jetojmë në një kohë të trazuar, e cila tregon bashkëpunim dhe qëllim. Për Kosovën dhe Shqipërinë kjo nuk është një zgjedhje, por një domosdoshmëri”, theksoi Osmani.

Ndërkohë, Rama sugjeroi që Kosova t’i dëshmojë bashkësisë ndërkombëtare që është e gatshme për integrime euroatlantike duke i zbatuar të gjitha marrëveshjet për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë në mënyrë të njëanshme, “jo për hir të Serbisë, po për hir të martirëve dhe të fëmijëve të vet dhe për hir të bashkimit tonë kombëtar në familjen e kombeve evropiane me kryeqytet të përbashkët Brukselin”.

Kosova dhe Serbia arritën marrëveshje për rrugën drejt normalizimit të marrëdhënieve në fillimit të vitit 2023 në dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja. Por, marrëveshja nuk është zbatuar deri tani.

“Kosova duhet ta ngrijë, ta ftohë, pa afat dialogun bilateral me Serbinë dhe normalizimin e marrëdhënieve me fqinjin verior, duhet ta synojë përmes dialogut bilateral me Bashkimin Evropian, duke e këputur kërthizën e reciprocitetit nacionalist me Serbinë dhe duke lidhur kërthizën e reciprocitetit evropianist me BE-në”, tha Rama.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se Shqipëria është “krahu mbështetës” i Kosovës për tejkalimin e sfidave për anëtarësim në organizatat ndërkombëtar.

“Ne na gëzon fakti që Shqipëria është vend i NATO-s dhe kandidate e BE. Kosova ka dorëzuar aplikimin për në NATO. Shqipërinë e kemi në krahun tonë për të tejkaluar pengesat politike për anëtarësimin e Kosovës në këtë organizatë. Tejkalojmë kriterin prej 2% të produktit bruto vendor që kur është përcaktuar si kriter në samitin e Uellsit”, tha ai.

Ndërkohë, kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca, tha në hapje të seancës se Kosova dhe Shqipëria janë me njëra tjetrën “në çdo rrethanë dhe pa asnjë kusht, duke qenë se ne nuk mund të përfaqësojmë tjetër gjë përveç se interesin kombëtar të kombit që për ne është i përbashkët”.

Ai e falënderoi Qeverinë e Shqipërisë për mbrojtjen e interesave të Kosovës dhe mbrojtjen e shtetësisë së Kosovës në arenën ndërkombëtare.

“E drejta e Kosovës për mbrojtjen e sovranitetit dhe integriteti, forcimit ligjit, nuk mund të konsiderohen cenim i fqinjësisë së mirë dhe as përshkallëzim i raporteve me fqinjët. Është Serbia që nuk na e pranon as statusin e fqinjit por ambiciet e aj hegjemoniste vazhdon t’i ketë të kodifikuara në Kushtetutë”, tha Konjufca.

Kryetarja e Kuvendit të Shqipërisë, Elisa Spiropali, tha se Tirana dhe Prishtina ndajnë synimet dhe vizionet e njëjta drejt integrimeve evropiane.

“Realizimi i objektivit tonë anëtarësimi në BE, integrimi euroatlantik i Kosovës dhe njohja përfundimtare e saj si realitet i pakthyeshëm, rritja e rolit të faktorit shqiptar, stabiliteti për paqe dhe siguri, janë detyrat tona, themeli i të ardhmes sonë”, tha Spirapoli. REL

Gjykata nuk ua kthen telefonat dhe gjërat e sekuestruara Ajola Xoxës dhe Arbër Veliajt

GJKKO ka rrëzuar kërkesën e Ajola Xoxës dhe Arbër Veliajt për kthimin e sendeve personale të sekuestuara.

Arbër Veliaj dhe Ajola Xoxa, vëllai dhe gruaja e Kryetarit të Bashkisë Tiranë, Erion Veliaj kërkuan në GJKKO kthimin e sendeve të sekuestruara me datën 5 dhejtor.

Kujtojmë se ndaj kryetarit të bashkisë Tiranë, Erion Veliaj dhe familjarëve të tij ka nisur një hetim pasuror nga ana e SPAK.

Pak ditë më parë, agjentë të BKH ushtruan kontroll në shtëpinë e Veliajt ku sekuestruan edhe telefonin e gruas së kryebashkiakut, Ajola Xoxa.

Agjentët e BKH-së pritën rreth një orë pasi Ajola Xoxa, gruaja e kryebashkiakut Veliaj refuzoi ti hapte derën.

Kontrolle u zhvilluan edhe në biznesin ”Harabeli” të Ajola Xoxës ku sipas denoncimeve të kryetarit të PD-së, Sali Berisha janë gjetur mbi 200 mijë euro cash.

Agjentët e BKH kanë ushtruar kontroll edhe në shtëpinë e vëllait të Veliajt. sn

BE dhe zgjedhjet e përgjithshme në Gjermani…- Nga Agron Shabani

Diversifikimi ( diversiteti), unifikimi ( unilateraliteti), multifikimi ( multilateraliteti) dhe globalizimi ( globaliteti) i  marëdhëniëve ose raporteve të gjithëmbarshme shtetërore, nacionale, politike, ushtarake, monetare, tregtare, financiare, ekonomike dhe të tjera brenda vendëve të ndryshme anëtare të BE-së, siç dihet, i kanë sjellur, avansuar, afirmuar, rafinuar, ravijezuar, konturuar, eksploruar, performuar, harmonizuar dhe konvencionalizuar edhe realizimet praktike dhe teorike të aspiratave dhe interesave të njohura shtetërore, nacionale, politike, ushtarake,finansiare, ekonomike, industriale, teknologjike, shkencore, kulturore dhe të tjera të popujve dhe shtetëve të ndryshme- nën çatinë ose ambrelën e përbashkët të BE-së… Të gjitha këto së bashku e përbejnë të të ashtuquajturin ‘mozaikun’ ose ‘panoramën e përgjithshme të BE-s: “fotosintezën” e të cilës, e përbënin dikur (para Brexitit ose largimit britanik) 28 shtete të pavarura dhe sovrane të përfshiera dhe inkorporuara brenda “modeleve” ose konceptëve të larmishme industriale dhe ekonomike  si “Modeli i Rajnës” i përbërë nga Gjermania, Franca, Belgjika dhe Luksemburgu, “Modeli Skandinavë” i përbërë nga Holanda, Austria, Danimarka, Finlanda dhe Suedia, “Modeli Anglo-Sakson” i përbërë nga Britania e Madhe, Irlanda dhe Portugalia,  “Modeli Jugor ose Mesdhetar” i përbërë nga Spanja, Italia, Qiproja dhe Greqia, “Modeli i Vishegradit”,”Modeli Baltikë” dhe kështu me radhë.
S’do mend se edhe ‘politika globale’ e UE-s, apo ‘tregu i përbashkët'(global ose universal) i vlerave, resursëve dhe kapitalit , pos tjerash, ka për qëllim idetë, teoritë, studimet, analizat, formulat, konceptët dhe definicionet e njohura shkencore dhe humaniste, gjegjësisht, multilateralizmin (multilateralitetin), globalizimin (globalitetin) dhe universalizimin (universalitetin) e substancës ose strukturës monetare, finansiare, tregtare dhe ekonomike së bashku me interpolarizimin dhe globalizimin (universalizimin) e valutës se forte  ose konvertibile si Euroja. E tërë kjo me qëllim të fuqizimit ose përforcimit të ‘tregut global ose interaktiv’ të mallërave, vlerave dhe kapitalit. brendapërbrenda BE-së.

Siç dihet, ngritja dhe themelimi i Unionit Europian (lëxo: me rastin e nënshkrimt të “Traktatit të Brukselit” mes B.Madhe, Francës dhe Shtetëve të Beneluksit) në vitin 1948 dhe Paktit të Natos (pas aprovimit të Doktrinës, respektivisht Rezolutës së njohur të Wandbergut) me 1949: Edhe përkundër pëngesave dhe vështirësive të ndryshme fillestare ose nismetare, me kalimin e kohës do i dëshmojnë dhe konfirmojnë përparësitë dhe benificionet e shumëta politike, ushtarake, sociale, ekonomike, industriale, teknologjike etj…Nga të cilat dikur me vonë do të lindin dhe shohin dritë edhe favoret dhe përparësitë tjera shtetërore, nacionale, politike, historike, industriale, ekonomike dhe të tjera të vendëve dhe popujve të ndryshëm gjithandej globit dhe kintinentit tonë. Kjo në radhë të parë për faktin se platforma dhe “vizioni i ri” në raportët ose mrëdhëniët e gjithëmbarshme botërore ose ndërkombtare: popujve dhe venëve të ndryshm të kontinentit të vjetër evropian etj….Do iu hapin (çelin) shtigje dhe horizonte të reja të zhvllimit dhe përparimit të gjithëmbashëm shtetërorë, nacional dhe ekonomik.

Edhe e ashtuquajtura “status quo-ja” e atëhershme nukleare ose atomike në të “dyja anët” e konfrontuara rivale dhe antagoniste me njëra tjetrën (lëxo:Paktin e Natos dhe ish “Traktatin e Varshavës”.): Falë arritjeve dhe zhvillimëve të fuqishme industriale dhe ekonomike të Natos dhe Përendimit, dikur me vonë i lkishin njohu nuansat dhe karakteristikat e veçanta ose specifike…Duke i determinuar dhe “detantizuar” kështu pikëpamjet dhe qëndrimet e konfrontuara  në mes Lindjes dhe Përendimit, sii dhe duke i eksploruar, ravijezuar, konturuar dhe konvencionalizuar( unifikuar) në këtë sfond edhe konceptët dhe vizionet e larmishme të vendëve të ndryshme anëtare të Natos dhe BE-së..të ngritura dhe projektuara mbi idealet dhe vizionet e njohura epokale dhe historike të SHBA-së dhe Perëndimit mbi sigurimin  dhe garantimin e të të drejtave dhe lirive të njohura globale ose universale të popujve dhe vendëve të ndryshme me të vogla gjithandej kontinentit të vjetër europian dhe me largë.

Thonë se Revolucionet e njohura industriale dhe politike në Angli, Francë dhe SHBA-s, asokohe u kishin dhënë fund formave ose metovave të egra skllavopronare, borxheze, fedualiste, absolutiste, kolonialiste, imperialiste, hegjemoniste, ekspanzioniste etj.

Edukata, kultura, arsimimi, emancipimi ose zhvillimi i përgjitshëm shkencor, industrial dhe ekonomik, pos tjerash i mundësuan njeriut të jetë ai që është: qenie që mendon, rezonon që flet dhe komunikon me të tjerët.

E gjitha kjo në një mjedis ku dhuna refuzohet si një mjet për të arritur qëllimet, dhe ku kërkohen dialogu dhe diskutimi si burime të vetme për arritjen e qëllimëve individuale dhe kolektive, përmes të cilit arrihet deri tek vendimet e përbashkëta dhe racionale.

Është diskutimi ai që përbën unitetin dhe jetën e shtetëve dhe popujve të ndryshëm brendapërbrenda UE-s etj. Janë gjuha, stili ose forma e debatit, dialogut, konsenzusit ose kompromisit, ato që krijojnë imazhin e tyre.

U mor vesh se boshti i secilës etikë intelektuale dhe profesionale është aftësia për universalizimin e vlerave dhe koncepteve, si dhe postulimin e parimeve.

Ndërsa, për të pasur një shtrirje të përgjithshme ose masive, etika duhet të jetë universale. Ngritja ose ndërtimi i një etike universale dhe humaniste. Domethënë, një gjakim për virtytin përmes një shtegtimi përmasash globale ose universale.

Ndaj, sa më të qarta, precize ose konçize të jenë prononcimet, deklaratat ose premtimet e një lideri shtetror, nacional, qeveritarë ose politikë, aq më të prirura do jenë ato të definojnë në mënyrë pozitiviste se çfarë do të duhej të ishte rregullimi i gjithëmbarëshem i UE-së në morinë e disonancave ose diversitetëve të njohura kognitive, shtetrore, nacionale, qeveritare, politike, konceptuale, ideoligjike, konjukturale, ekonomike, manufakturale, nomenklaturale dhe të tjera.

Ndonëse, janë disa çështje dhe aspekte të njohura determinante dhe paradigmatike të cilat vazhdojnë t’i sfidojnë, eklipsojnë, dominojnë ose ambivalojnë politikën dhe diplomacinë evropiane që nga koha e revolucionëve të njohura industriale dhe politike në Angli dhe Francë e deri me sot: Luftërat ose interesat e njohura tregtare ose ekonomike në mes popujve (kombëve) dhe shtetëve të mëdha industriale dhe ekonomike së bashku me ideologjinë e njohur shtetrore, nacionale, kulturore, politike, historike, ekonomike, shkencore, imdustriale, teknologjike etj.Aty janë edhe tendencat ose pretëndimet e ndryshme dominante dhe eksluziviste të çdo shekulli ose epoke së bashku me dy luftërat e mëdha botërore si dhe luftërat ose konfliktët e ndryshme kontinentale, lokale, rajonale dhe kështu me radhë, që jo rrallë e kanë dominuar, ricikluar ose rikonfiguruar historinë dhe gjeografinë politike të kontinentit plak.

Për me tepër ndërkaq, pas firmosjëve të njohura të “Paqes së Vestfalisë” me 1648, “Paqes së Pirinejeve” me 1659 , “Marrëveshes së Utrehtit” me 1713 dhe vendosjes se të të ashtuquajturit “Sistemit të Balansës” ( “Balance of Powers” ) në mes fuqive të atëhershme tregtare, industriale dhe ekonomike të kontinentit të vjetër europian: Etapat ose periudhat e ndryshme të luftërave dhe konfliktëve të mesipërme fetare ose kolonialiste në Evropë, do i zëvëndesonin të të ashtuquajturat “luftërat” ose “konfiktet kabinetike” së bashku me luftërat ose konfliktët e njohura tregtare dhe ekonomike në mes vendëve ose fuqive të ndryshme industriale dhe ekonomike. Duke e përfshirë dhe nënkuptuar këtu edhe të të ashtuquajturin “liberalizmin kapitalist” , gjegjësisht, “anarkoliberalizmin kapitalist” si stadin me të lartë të imperializmit të mevonshëm kolonial ose gjysëmkolonialist nga i cili dikur me vonë do të lindnin dhe gjeneronin edhe luftërat ose konfliktët e njohura botërore, llokale, rajonale, regjionale etj

Edhe largimi (brexitii) i Britanisë së Madhe nga UE-së ose nga ‘Eurozona’ si duket u bë si të thuash për shkak të “luftërave të pashpallura” industriale dhe ekonomike në mes Britanisë së Madhe, Gjermanisë, Francës dhe Italisë që paraqisnin dikur “katërshen e madhe” ose centrifugën kryesore të UE-s ose BE-s.

Kështu që pas 47 ose 48 vitësh, Britania e Madhe u largua nga UE-s!

Britania e Madhe, është edhe fuqi e njohur nukleare ose atomke, fuqia e pëstë industriale dhe ekonomike në botë, si dhe partnerja me e rëndësishme tregtare dhe ekonomike e Gjermanisè.

Largimi i Britanisè sè Madhe nga UE-s, asokohei kushtoi hiq mè pak se mbi 15O.OOO vende pune-Republikës Federale të Gjermanisë si Fuqia ose Lokomotiva kryesore e UE-s ose BE-s.

Në Britani të Madhe, gjithashtu  jetonin, punonin,krijonin dhe fitonin me miliona francez dhe qytetar të tjerë nga BE-së .

BE- s dhe zgjedhjet e përgjitshme në Gjermani:

Duke filluar që nga Konrad Adenaueri dhe deri tek Dr. Angela Merkel ose Kancelari i ri (aktual)-Olaf Scholz, liderët e zgjuar dhe kompetent të Gjermanisë; vazhdimisht i kanë kombinuar, balancuar, ravijeziar, konturuar, eksploruar dhe avansuar lirinë me sigurinë, pasurinë me solidaritetin social, si dhe patriotizmin e tyre me edukatën, kulturën dhe mentalitetin e shkëlqyer industrial dhe ekonomik.

Ndaj, nëse kriza qeveritare ose politike mbërriti edhe në Gjermani, kjo erdhi për shkak të bankierëve lakmitarë, si dhe për shkak të krizave të ndryshme koniukturale, manufakturale ose nomenklaturale të shkaktura nga kostoja e lartë e luftës në Ukrainë, ku Gjermania është kampione europiane e ndihmave të përgjithshme ndaj Ukrainës.

Kancelari dhe idershipi i ri qeveritar ose politik në Gjermani, sipas të gjitha gjasave me tepër do fokusohen  tek menaxhimi i krizës si dhe tek strategjia dhe planifikimi i së ardhmes.

Ndërkohë që kriza koniukturale, qeveritare, paralementare ose politike ne Gjermani, nxorri në pah urgjencën e ngritjes së disa pyetjeve kardinale dhe ekzistencialiste si për shembull: A është “modeli europian” i bazuar ne kufijtë e hapur, tregtinë e lirë, sistemin zemërgjerë si dhe në një mirëqenie për të gjithë në një botë të globalizuar? Si mund të përqasej ose ravijezohej dhe adaptohej tregu i përbashkët i finansave dhe kapitalit me tregtinë ose realitetin, sipas të cilit vetëm qeveritë shtetrore ose nacionale, mund të vendosin se kur do të ndërhyjnë nëse gjërat shkojnë keq?

Në këtë kontekst, gjermanët sikur nuk kishin  kushte dhe motive të mjaftueshme për të besuar se qeveria e tyre po i mbronte nga kriza. Skemat e punës me afat të shkurtër dhe afatgjatgjatë, shkaktuan humbjen e shumë vendëve te punes etj.

Megjithatë, ekzistonte frika latente dhe permanente sipas të së cilës, problemet e mëdha ose kardinale, sikurb jane  lënë ose shtyrë për më vonë .

Në Moskë, London, Pekin, Bruksel ose Uashington, zyrtarët e lartë, gjithëmonë i kanë ndjekur ose pèrcjellut me vemendje dhe interesim të shtuar ngjarjet dhe zhvillimët e përgjithshme në Gjermani.
Gjermania është edhe kandidate potenciale për të qenë anëtare e re e rregullt dhe e jashtëzakonshme ose fuqiplote e Këshillit të Sigurimit të OKB-së së bashku me SHBA-së, Rusinë , Kinën, Britaninë e Madhe dhe Francën.Psikologjia politike, pos tjerash na ndihmon për ta kuptuar se gjermanët e disiplinuar, gjithëmonë me qetësi dhe maturi të pashoqe i kanë tejkaluar krizat e ndryshme në planin e brendshëm dhe në atë të jashtëm.

Ndonëse, askush nuk e dinte me saktësi të plotë, nëse Evropa dhe vet Gjermania, janë larguar përfundimisht nga kriza ?

Presidenti Trump si për shëmbull vazhdimisht është ankuar për një stagnim ose staniacion transatlantik ose interkontinental ku modeli social, politik dhe ushtarak  i tregut të lirë akoma përballet me prova ose sfida të vështira. Pa i harruar këtu edhe ‘luftërat tregtare’, ekonomike ose kabinetike në mes SHBA-së dhe UE-së etj.

Ndërkohë që industria, teknologjia dhe ekonomia e fuqishme gjermane, gjatë shumë vitëve ose dekadavetë fundit, kishin përjetuar, njohur dhe shënuar rritje dhe lulëzim të përgjithshëm në të gjitha fushat dhe segmentët e mundshme. Duke e bërë Gjermaninë njerën prej vendëve me të fuqishme industriale dhe konomike në të gjithë globin.

Në këtë sfond edhe ndihmat dhe kontributët e lartëpërmendura finansiare dhe ekonomike të Bankës së Bashkuar Europiane dhe bankave të tjera nacionale ose internaionale për Ukrainën, Poloninë, Francën dhe vendët tjera të ´eurozonës” që ndodhën në kriza të ndryshme ose në recesion, në të shumtën e rastëve jane të garantuara dhe sigurura nga taksapaguesit (tatimpaguesit) gjerman.Në këtë drejtim njohësit dhe studiuesit (ekspertët) e ndryshëm të rrjedhave dhe zhvillimëve të përgjithshme politike, finansiare, industriale, tregtare dhe ekonomike brendapërbrenda “tregut të përbashkët” europian, duke i analizuar dhe komentuar trendët ose standardet e ndryshme (dominante dhe eksluziviste) të vendëve ose fuqive të ndryshme  të BE-së: Ka kohë që kanë berë fjalë për ndarje ose “forma të reja” suksesive, secesive, buxhetore ose merkantaliste të valutës (euros) dhe “kapitalit të përbashkët” europian në të ardhmen.

Ndërkaq, largimi i Britanisë së Madhe (Brexit) nga BE-së, asokohe sikur u hapi rrugë edhe procesëve tjera të dezintegrimit ose dekompozimit (dekompozicionit) të mundshëm të ” kompozicionit të përbashkët evropian” në të ardhmën.

Polonia, Sllovakia dhe Hungaria sikur paraqesin një “thembër Akili” ose një “mision Herkulesi” për UE-së dhe vet Gjermaninë si tërheqëse, pilotuese ose komanduese kryesore të kompozicionit të përbashkë të UE-së.Ndonëse, edhe me Francën, Gjermania gjithëmonë ka çështje ose probleme të hapura.

Franca, jashta rregullave të lojës ose “rregullave të përbashkëta” të UE-së, zhvillon bisnese ose tregti ushtarake ose luftarake me Greqinë, Australinë, Zelanden e Re, si dhe me shtetët e ndryshme afrikane ose euro-aziatike që kapin shifrën e qindra miliarda ose bilarda eurosh ose dollarësh amerikan.

Ndërkaq, shpesh aplikon politikë bojkotuese ose sabotuse brenda BE-së, e sidomos ndaj Gjermanisë, kur janë në pyetje liberializimi i vizave ose integrimët eventuale të Kosovës dhe vendëve të tjera të Ballkanit Perëndimor në UE-së.

Ndërkohë që si pasojë e luftës ne Ukrainë etj, thuhet se borxhi i brendshëm në Gjermani, e ka tejkaluar shifrën e 49O miliard eurove!

Shtoja këtu edhe dhjetëra ose qindra miliarda për zonat e demtuara nga përmbytjet ose vërshimet e dikurshme të ujit madh në Gjermani, indeksi relativisht i lartë i çmimëve të energjisë elektrike, të ngrohjes, artikujve ushqimor dhe sanitar etj.

Plus ndihmat milionëshe ose qindra milionëshe, të pagara dhe siguruara për Poloninë, Francën dhe shtetët tjera nga buxheti i përbashkët i UE-së, si masa ndihmëse ose preventive ndaj Covid 19 etj.

Të gjitha këto së bashku i bëjnë të rëndësishme ose historike zgjedhjet e ardshme në Gjermani, frorin ose shkurtin e vitit të ardhshem (2O25).

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend