VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

Ta duam dhe ta mbrojmë gjuhën tonë të bukur – Prof. Gjovalin Shkurtaj, Akademik Emeritus

February 22, 2020

 

Urimin tim për shqiptarët në Ditën Ndërkombëtare  të Gjuhës Amtare do ta nis duke rikujtuar sa kam shprehur në librat e mi “Ta duam dhe ta mbrojmë gjuhën tonë të bukur” (SHBLU, 1998), “Urgjenca gjuhësore” (“Ada”, 2015 dhe “Naimi”, 2017 ) dhe në libra e shkrime të tjera sa herë ka qenë rasti për ta lëvduar e për t’u krenuar me vlerat përbashkuese dhe kombëtare të gjuhës shqipe për të gjithë shqiptarët kudo që ndodhen. Më  pëlqen ta theksoj dhe ta vlerësoj interesimin dashamirës për gjuhën shqipe e të ardhshmen e saj si tipar përbashkues i kumtimit dhe i marrëveshjes midis të gjithë shqiptarëve në trojet e veta ballkanike, si dhe të atyre që janë në diasporat e hershme (në Greqi, Itali, Zarë, Mandricë, Ukrainë etj.) dhe të grupeve mërgimtare më të reja në metropolet e Evropës, të SHBA-së , Australisë etj.

Të gjithëve sa jemi shqiptarë, në Shqipëri, në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut, në Mal të Zi etj. gjuha shqipe na shërben si mjet komunikimi, si mjeti kryesor i shprehjes dhe i të folurit, po edhe si tregues e simbol i përbashkësisë etnike dhe shpirtërore e kulturore, si hallkë e fortë shqiptarie. Kjo përbashkësi është kënduar e lëvduar në vjershat e poetëve më të shquar të kombit tonë, të cilëve unë, në gati të gjitha shkrimet e intervistat e mia, u jam referuar dhe i kam përmendur me nderim e duke i çmuar si peng të çiltër qytetar e kombëtar. Kam cituar Naim Frashërin, bilbilin e gjuhës sonë, i cili na ngazëllen edhe sot me thirrjen e tij përdëllimtare: “Shqip të flisni përherë, fjesht e të papërzierë”, si dhe Fishtën, i cili me mllef e forcë të madhe, shprehet kundër fjalëve te huaja të panevojshme: “Dhe atij ju thaftë, po goja, që në gjuhë të huaj kur nuk asht nevoja flet  e të vetën e len mbas dore!” Kam cituar sidomos Mjedën që thotë: “Kjoftë mallkue kush qet ngatërrime, ndër këta vllazën shoq me shoq, kush e ndan me fjalë e shkrime çka natyra vetë përpoq!” Prandaj, kërkesa për ta dashur, për ta njohur, për ta nxënë me baza të shëndosha gjuhën shqipe ka qenë dhe duhet të mbetet edhe më tej kërkesë me rëndësi të dorës së parë për shkollat shqipe, për administratën shtetërore e publike, për të gjitha botimet me karakter zyrtar e publik.

Së pari e kryekreje,sikundër e kanë shprehur edhe gjuhëtarë e studiues të tjerë të autoritetshëm, theksoj se krahas veprimtarisë gjuhëdashëse, që e ka pasur dhe e ka shprehur gjithmonë populli shqiptar, mbetet me rëndësi edhe veprimtaria gjuhëmbrojtëse e organizuar, prandaj në Ditën Ndërkombëtare  të Gjuhës Amtare rikujtojmë   kërkesën për domosdoshmërinë që Shteti dhe institucionet zyrtare e publike,që varen  ose që lejohen prej tij, të zbatojnë politika mbrojtëse për gjuhën shqipe. Natyrisht edhe përkujdesje të veçantë për shkencën e gjuhësisë dhe veprimtarinë shkencore të organizuar në universitetet  shqiptare dhe nga institutet shkencore  dhe komisionet për mbrojtjen e gjuhës shqipe  të  Akademisë Albanologjike, të Akademisë së Shkencave dhe të Këshillit Ndërakademik të Gjuhës Shqipe.

Ndaj gabimeve e shkeljeve të pafalshme e të përditshme të rregullave të shqipes së shkruar e të gramatikës së gjuhës sonë, po tregohemi të pandjeshëm e, madje, neglizhues. . Me ngut e me përgjegjësinë e duhur kërkohet të pastrohen e të rishikohen nga ana gjuhësore reklamat e televizioneve dhe titujt e titullimet e rubrikave, shumica e të cilave janë padrejtësisht e pa asnjë motivim bindës vetëm në gjuhë të huaja. Duhet të ndjekim shembullin e kombeve e  vendeve  të mëdha, si Franca, Anglia, Italia etj. që tregojnë shumë kujdes për ruajtjen dhe mbrojtjen e gjuhëve të veta amtare. Puna është ta përmirësojmë cilësinë e botimeve dhe të publikimeve zyrtare. Sekretaret dhe punonjësit e administratës shtetërore dhe të institucioneve të tjera publike, të mos merren me facebook-un, por të mësojnë si bëhet korrektimi me programin e drejtshkrimit të shqipes, që është realizuar nga një grup studiuesish të IA të Prishtinës dhe të QSA-së. Mbi të gjitha të shtohet kujdesi për pastrimin e shqipes nga barbarizmat dhe “kallëpet” e huaja të panevojshme. Me doemos duhet të vendoset autoriteti i gjuhës së shkruar shqipe dhe  të gjitha botimet zyrtare të kalojnë më parë në redaktimin dhe korrektimin në përputhje me rregullat e drejtshkrimit dhe normat gramatikore.

Për këtë, edhe kohëve të fundit, kam shkruar te gazeta “Dita” si dhe jam shprehur  në intervistën te “Provokacija” e Mustafa Nanos, si dhe në kanale të tjera. Kam shkruar sidomos në librin tim “Urgjenca gjuhësore”, të cilin do të dëshiroja ta lexonin, së paku disa nga ata që janë kundër mbrojtjes së organizuar të gjuhës shqipe dhe, për fat të keq, janë vetë ata që shkruajnë me gabime trashanike e me shkelje të normës drejtshkrimore deri në titujt e librave “shkencorë”.Koha jonë,me mundësitë shumë të mëdha teknike që zotërojmë, kërkon që kujdesi për drejtshkrimin dhe kulturën shkrimore të rrite e të jenë në një shkallë më të mirë. Mundësitë janë, shkollimi dhe diplomimi i masave të gjera të punonjësve e zyrtarëve është i lartë, por, për fat të keq, kujdesi dhe përkushtimi për shqipen e shkruar e të folur në mjediset e për funksione zyrtare e publike lë shumë për të dëshiruar. Këtë e kanë theksuar edhe shumë nga dashamirët e shqipes,si dhe shkrimtarë e mendimtarë të shquar, sidomos i ndjeri Arbër Xhaferi, akademikët Ismail Kadareja e Rexhep Qosja dhe shumë të tjerë. Që nga Amerika, gazetari dhe shkrimtari i njohur Skifter Këlliçi, i shqetësuar për gabimet e pafalshme në botimet  zyrtare e në shtypin e shkruar, me shqetësim të ligjshëm kërkon  të merren masa mbrojtëse  për shqipen e shkruar në botimet zyrtare e në fjalimet publike. Pra, duhet të ecim pa u lodhur në udhën e mbarë që kanë këshilluar edhe të mëdhenjtë e gjuhësisë shqiptare. A.Xhuvani, E.Çabej etj. na kanë lënë porositë e pavdira se “pastrimi i shqipes nga fjalët e huaja, është një detyrë shkencore dhe kombëtare”, ndërsa akademiku   Idriz Ajeti në Kosovë, në rrjedhën e jetës së tij të gjatë, ka përsëritur shumë herë më trishtim se “shqipja po derdhet në kallëpe të huaja”.

Në Ditën e Gjuhëve Amtare gjej rastin të ritheksoj se kam përkrahur dhe mbështes pa ngurrim   idenë e Kryesisë së Akademisë sonë të Shkencave  për krijimin e grupeve të punës e të bërthamave studimore për problemet më të mëdha e me vlerë kombëtare në fushën e historisë dhe të albanologjisë, sidomos për mbrojtjen e gjuhës shqipe  e të kulturës shqiptare nga bastardimi e keqpërdorimet e pafalshme.

Mendoj se është pikërisht koha që  Akademia jonë duhet të marrë përgjegjësinë kryesore për mbrojtjen e shqipes dhe të veprojë që, sa më parë, të hartohet e të jetësohet kërkesa e saj për një mbështetje të re ligjore të Shtetit Shqiptar, ku të ritheksohet detyrimi për zbatimin e drejtshkrimit të njësuar dhe i normës letrare kombëtare  të gjuhës shqipe në administratën zyrtare e në të gjitha botimet me karakter zyrtar e publik. Në këtë kuadër, kohëve të fundit, kemi shprehur mbështetjen e plotë për punën e kujdesshme për mbrojtjen e shqipes në Republikën e Maqedonisë së Veriut, ku është krijuar dhe ka filluar punën Inspektorati  Gjuhësor, si organizëm që ka për detyrë të vrojtojë e të realizojë zbatimin e shqipes  letrare në botimet zyrtare e në administratën publike. Shqiptarët e Maqedonisë së Veriut, ndonëse janë pakicë gjuhësore e etnike, po kërkojnë e po punojnë me ngulm për mbrojtjen e shqipes zyrtarisht. Ne duhet patjetër të krijojmë, së paku në Akademi, një komision a grup pune pikërisht për mbrojtjen e gjuhës, duke mos lejuar gjendjen e pakujdesisë dhe gabimeve trashanike që po bëhen në botimin e librave dhe në gazetarinë e shkruar e të folur. Në jetësimin dhe krijimin e një bërthame studimore e kërkimore për mbrojtjen e shqipes duhet të punohet me shumë kujdes e duke siguruar patjetër edhe bashkërendimin me Këshillin Ndërakademik të Gjuhës Shqipe, por jo të mbetet vetëm sa ka bërë e sa do të bëjë Këshilli. Këshilli,qysh më 2004 kur u krijua, ka pasur karakter ndërakademik, por duhet ta bëjmë patjetër një Këshill Kombëtar e të ngjashëm me Këshillin e Mbrojtjes së Frëngjishtes e të Frankofonisë, i cili e ka  qendrën në Francë, por që mbron frëngjishten në mbarë vendet dhe shtetet e tjera jashtë saj, ku flitet e shkruhet frëngjishtja. Edhe ne, me sa të jetë e mundshme, duke shfrytëzuar edhe hapësirat tashmë më të përshtatshme për shkëmbime e bashkëpunime me akademitë dhe universitetet në krejt hapësirat shqiptare në Ballkan e në diasporë, duhet ta ritheksojmë synimin mbrojtës të Këshillit Ndërakademik të Gjuhës Shqipe.

Ndërkaq, me punën dhe shtjellimet e grupit të punës në Akademinë tonë, patjetër, ne duhet të japim shembullin e një përkujdesjeje për gjuhen shqipe, ashtu si po bëhet në Maqedoninë e Veriut nga Inspektorati Gjuhësor për mbrojtjen dhe zbatimin e gjuhës shqipe në të gjithë praktikën shkrimore e botuese. Ndaj gabimeve e shkeljeve të pafalshme e të përditshme të rregullave të shqipes së shkruar e të gramatikës së gjuhës sonë, po tregohemi të pandjeshëm e, madje, neglizhues. Me ngut e me përgjegjësinë e duhur kërkohet të pastrohen e të rishikohen nga ana gjuhësore reklamat e televizioneve dhe titujt e titullimet e rubrikave, shumica e të cilave janë padrejtësisht e pa asnjë motivim bindës vetëm në gjuhë të huaja.

Po ashtu, është e turpshme dhe e pafalshme që në gazetarinë e shkruar dhe në gati të gjitha emisionet e folura bëhen gabime trashanike, shtrembërime të emrave  të krahinave e të qendrave qytetare,si p.sh. Betonalja e Shkodrës, në  vend të Pedonalja, po aq më tepër kur edhe mund të thuhej shqip Këmbësorja.

Kam shkruar e folur me shqetësim për tri nga drejtimet dëmprurëse të shqipes së sotme në gazetarinë shqiptare dhe në botimet zyrtare. Së pari, se krahas vrullit për të mësuar sa më shpejt e sa më mirë gjuhët e huaja, sidomos anglishten  dhe  italishten, kohëve të fundit edhe gjermanishten,si gjuhë pune e punësimi në vende të ndryshme jashtë Shqipërisë,  ka shpërthyer në mënyrë të shfrenuar pakujdesia, ndonjëherë, edhe shpërfillja e gjuhës  shqipe  letrare. Ka pasur diskutime  e ”qarje” prej  krokodili  për gjoja zgjidhjen e pamirë  të variantit letrar mbi bazën  e toskërishtes, duke penguar kështu rrjedhën e mbarë të zbatimit të drejtshkrimit të njësuar dhe, madje, edhe duke rikthyer shumë fjalë të huaja të panevojshme, të cilat vite më parë ishin zëvendësuar me sukses me fjalët shqipe përkatëse ekzistuese ose të krijuara me brumin e shqipes.

Ka ndodhur dhe po vijon një  vërshim i përshtuar dhe i pafrenueshëm i fjalëve të huaja të panevojshme, shtim i termave  të huaj në vend të termave shqip që përdoreshin normalisht dhe nuk ka pse të mënjanohen. Kjo, qysh nga Kuvendi i Shqipërisë, të cilin, vetë ata që e përbëjnë  (deputetët   dhe  drejtuesit  e tij) në mbi 90 % të rasteve e quajnë ”Parlament” dhe jo shqip Kuvend, siç  e ka  emërtesën   zyrtare. Së   këndejmi   edhe kryeparlamentar (në vend të kryetar i Kuvendit). Kanë hyrë e nuk pushojnë së hyri edhe jo pak mënyra të të thëni apo ndërtime sintaksore të papranueshme për shqipen, thjesht  si ndikim  nga  gjuhët  e huaja.

Politikanët dhe shtetarët janë ata që japin më së shumti shembullin e keq në përdorimin e fjalëve të huaja të panevojshme. Ata janë të parët që  sjellin terma të huaj e të pakuptueshëm nga masat, si dividenti, inceneratori, rankimi i universiteteve, staf, bord, draft, prioritet, prioritar-e,  guadria di financia,  ekzil, moment, fluks, fokus, frustracion, risk e riskoj, premioj, lider, lidership, investigoj, interfeoj, interferim, konsensus, konsensual-e   etj. etj.  Fill pas tyre vijnë gazetarët  dhe  analistët, të  cilët, nganjëherë   si pasojë   e përsëritjes  së papeshuar e të pamenduar të   asaj që  dëgjojnë  a regjistrojnë    nga bisedat apo shkrimet e politikanëve e shtetarëve, po më shumë edhe nga pakujdesia e qëndrimi i tyre  i pandërgjegjshëm, nga nguti e mosnjohja e shqipes dhe e fjalorit të saj, lëshojnë përbindshërira siç    është, ndër të tjera, i famshmi ”komisioni  bipartizan”, në  vend të ” dypalësh,  i dy  partive,  dypartiak   a prej dy partish”; vrasje e dyfishtë, e trefishtë, e katërfishtë etj.(në vend që të thuhet shqip: vrasja e dy vetave apo  e tre vetave etj.). Kështu, nga padija e pakujdesia   e shkruesve dhe folësve   (qofshin politikanë apo gazetarë) që e lëshojnë për herë të parë nga goja, fjalët apo termat e huaj bëhen si orteku që nuk  e ndalon dot. Për të ditur kuptimin e tyre, siç shihet, do të duhej  me doemos një fjalor anglisht-shqip  dhe nja disa fjalorë të tjerë dygjuhësh italisht-shqip. frëngjisht-shqip  etj. Huazimi  i fjalëve të tilla, sidomos  i anglicizmave (qoftë të marra nga anglishtja e BE-së, qoftë nga anglo-amerikanishtja) vijnë në shqipen në kuadrin e  një dygjuhësie të çalë, d.m.th. nëpërmjet  nëpunësve që jo vetëm  nuk e dinë mirë anglishten, por edhe që  nuk kanë as  ndershmërinë,   as përgjegjësinë më të vogël që, së paku, para se të flasin e të shkruajnë   shqip,   ato që i kanë  lexuar a dëgjuar në anglisht, t‘i shohin se  si përkthehen  në  fjalorët  anglisht-shqip, të  cilët  tashti, fatmirësisht  nuk na mungojnë. Kur dëgjon  disa prej emisioneve radio-televizive publike e private të   duket sikur jemi të pushtuar nga ndonjë   ushtri anglishtfolëse  dhe, që  qysh nga pasthirrma “uau” e deri te intonacionet e shtrembërimet  e imitimet e huaja, shqipja nuk ngjan më si gjuha jonë, por si një përzierje  a ”hibride” e  tipit të ”franglais” (frënglishtes), kundër të cilës me aq zell e  atdhetari   luftojnë prej vitesh francezët. Edhe  neve  na kërcënon sot  rreziku i një ”shqipanglitalishteje”, prandaj, në qoftë se  nuk duam që një shqipe e përçudnuar të përçudnojë edhe mendjen e shqiptarëve, duhet që shteti dhe krejt shoqëria e qytetëruar shqiptare të shkunden nga letargjia dhe të dalin nga mjegullnaja e kësaj shqipanglitalishteje që rrezikon të na kaplojë.

Ra tërmeti në nëntor dhe, sa herë flitej për atë fatkeqësi, u stërpërdor folja panikosem, a thua se shqipja nuk ka fjalë të vetat për të shprehur frikësimin, drithërimën, drojën etj. Por, puna nuk mbaron vetëm me qëndrimin ndaj fjalëve të huaja të panevojshme. Kanë marrë përmasa shumë të mëdha format e gabuara gramatikore në vend të formave të zakonshme e të mira të shqipes. Kaq dendur po këndoret forma e gabuar e tipit i tha atyre (në vend të u tha atyre), saqë shumëkush mund të mendojë se ajo është forma e drejtë. Më duket e rëndë të kujtojmë  se në të gjitha librat e shkollës, që nga klasa e parë deri në mbarim të shkollës së mesme, shqiptarët kanë pasur e kanë këshillimin e formave të drejta (normative), si: u tha atyre, t’u kthehemi lajmeve nga vendi; t’u tregojmë të vërtetën etj, ( në vend të formave të gabuara, si i tha atyre, t’i kthehemi lajmeve etj.). Prandaj, është tregues analfabetizmi kur gazetari shkruan ose thotë me gojë: “X duhet t’i kërkoj falje maturantëve.(Në vend të formës së drejtë: t’u kërkojë falje maturantëve.)

Për turp e dëm të madh shkruhen në formë të gabuar dhe pa përfillur rregullat e pikësimit, që nga më e vogla, apostrofi. Na vjen për të qeshur (po më fort për të qarë), kur shohim se shkruhen pa apostrof format mi, ti, tu (mi dha, ti thuash, tu sjellësh), që edhe nxënësit e klasës së dytë të shkollës fillore e dinë se shkruhen me apostrof (m’i, t’i, t’u) dhe, çuditërisht, janë të shumtë ata që i shkruajnë me apostrof format ma, ta (?!) Kjo na kujton  shprehjen urtake ”Bir, Selman i  nënës, çfarë të të qaj më parë!”

Gabime të tilla, sa trashanike aq edhe qesharake, na kujton sa thoshte Faik Konica për analfabetët me diplomë: “Po sot shoh një turmë të errët prej analfabetësh me diplomë në xhep, që po i vërsulen shqipes dhe duan t’ i vënë thikën në kurriz, që ta gdhendin pas formës që u pëlqen atyre; se të gjorët kujtojnë që gjuha është  një copë dru pa shpirt. Nuk dinë që është jo vetëm e gjallë, po dhe shumë e hollë, aq sa, po i shtrembërove pakëz një nyjë a një dell, trupi i tërë i tronditet, vuan dhe humb forcën bashkë me bukurinë“.

E përmenda këtë vlerësim të Konicës së madh sepse dua të  ndalem më shumë në  punën  dhe peshën e  gazetarëve e përgjithësisht të mediave të sotme në përdorimin e gjuhës. Pësimet  e pamerituara të gjuhës shqipe në kohën tonë janë të tilla që, çdo gjuhëtari e dashamirësi të shqipes që ka ndonjë pikë gjak shqiptari,  nuk mund të mos i vijë keq e të mos shprehë  zemërim . Sidoqoftë, më tepër se çdo vërejtje a kritikë, në punën e gazetarëve dhe përgjithësisht të punonjësve të medias, të letrave e të skenës shqiptare, duhet të  vlerësojmë  rolin e tyre si përçues të fjalës shqipe, si përhapës të normave gjuhësore të sotme e  të bukurisë së gjuhës letrare kombëtare që me aq mundim e kemi prurë deri në këtë shkallë. Kam shkruar e thënë  disa herë   se gazetarët janë edhe  mësues të shqipes për masën e gjerë të lexuesve. Ky nuk është një vlerësim  që e bëj vetëm unë. Bashkë me  aktorët e skenës e të ekranit dhe shkrimtarët, armata jonë e gazetarëve shqiptarë ka në dorë më shumë se çdo mësues e pedagog  (më tepër se universitetet  a institutet e  gjuhësisë) t’ i prijë për së mbari kulturës së gjuhës shqipe.

Le të jetë ky vlerësim edhe si kërkesë e urim i çiltër që të gjithë sa jemi, sipas detyrave e punëve që kryejmë, të tregojmë dashuri, po edhe kujdes e mbrojtje të përkushtuar për gjuhën shqipe, për gjuhën tonë amtare, që është, si thoshte Naimi ”sa e ëmbël, sa e vlerë”.

 

  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe: , ,

Komentet

Lajme të ngjashëm

Duhet ta përdorim frymën e Amerikës konservatore, e cila fitoi me ekip elitar!- Nga Ndriçim Kulla

 

Pas parimeve te sovranizmit dhe anti- sorosizmit, ajo qe vihet ne diskutim janë liria dhe demokracia. Qe ne momentin kur bëmat e drejtësisë dhe  korrupsionit te rrëgjimit te Edi Rames u drejtuan drejt e ne themelet e tyre, shumë pak atëherë besonin se e gjitha kjo akuze nuk qëndronte ose me e pakta ishte e pavërtete. Mirëpo erdhën zgjedhjet ne Amerike, dhe ne shume diskurse te konservatoreve amerikane, liria dhe demokracia viheshin  ne prioritet dhe ne diskutim. Imagjinoni kur rrjeta sorosiane kishte arritur deri këtu ne shtetin me te forte dhe me traditën me demokratike ne bote, ne Amerike, se çfarë ajo rrjetë mund të bnte ne Shqipërinë e brishte e te vogël. E kemi thëne qe ne fillim, po e themi edhe tani, janë ne lufte dy sisteme, dy ideologji krejt te kundërta ne Amerikën e konservatoreve dhe progresisteve te majte, dhe kjo lufte do te shtrihet edhe ne Evrope, ne parlament e ne çdo shtet, si lufte midis parimeve te patrioteve dhe sorosianeve.

⁠E njëjta gjë duhet bere sot  edhe brenda Shqipërisë, ne mënyre qe rrjeti i ndikimit sorosian te çrrënjoset nga çdo fushë, duke filluar nga drejtësia dhe politika, por duke  mos harruar edhe sistemin shkollor dhe familjar.

⁠Le te fillojme ta përdorim frymen e Amerikës tjetër, Amerikës konservatore ne fuqi, për ta bere se pari drejtësinë shqiptare te barabarte për të gjithë, jo me dy standardë si deri tani: drejtësi qe te godasë njelloj si qeverinë e zhytur ne korrupsion sistemik ashtu dhe opozitën ketu e 12 vjet pa gram pushteti.

Fushata e zgjedhjeve presidenciale ne SHBA ishte një ballafaqim epokash. Një epokë në mbyllje me zhvillime të frikshme në shumë dimensione, por kryesisht ato të degradimit të familjes dhe vlerave themelore morale, degradimit të parimeve themelore të të drejtave të njeriut dhe demokracisë, instalime këto  të departamentit të shtetit  edhe në vendin e lirisë, rrënimit ekonomik të shtresës së varfër dhe të mesme,  zgjerimit të frikshëm të “woke culture” dhe shumë  aspekteve të tjera shpesh të maskuara  me globalizmin.

Por shoqëria amerikane tregoi se nuk mposhtet lehtë.  Ajo në shumicë e kuptoi ku po shkonte SHBA. Në fakt jo vetëm SHBA por edhe Evropa. Më interesante është se ndjeshmërinë dhe gatishmërinë më të madhe e treguan shtresat e shoqërisë më të prekura nga gjithë ato zhvillime sidomos të këtyre dy dekadave të fundit.

Trump dhe Partia Republikane arritën të sensibilizojnë shoqërinë amerikane për nevojën e një ndryshimi epokal, dhënien fund të kësaj epoke dhe fillimin e një epoke të re, e cila ka në bazë jo vetëm konservatorizmin, por edhe Dijen dhe Teknologjinë.

Kjo e duk qartë, kur Trump pas zgjedhjes së një talenti si zëvendëspresident ,thirri në skenë gjeniu Elon Musk dhe i afroi atij postin e Sekretarit për Eficiencën e Qeverisjes, ose e thënë ndryshe një zv.president tjetër. Këtë strategji të përzgjedhjes së Elitës së mendjes po ndjek Trump në ngritjen e administratës së tij. Kjo strategji e Trump gjeti mbështetje të madhe tek votuesit dhe tani pas fitores ka sjell një optimizëm të jashtëzakonshëm në shoqërinë amerikane për fillimin e një epoke të re zhvillimi të mbështetur jo vetëm në parimet konservatore por më shumë se kurrë në Dije dhe Teknologji. Jo më kot Trump e  përshkroi si hap gjigant të njerëzimit arritjen më të re të Musk në zbritjen e raketës në platformë.

Strategjia Trump për rikthimin e tij epokal në Shtëpinë e Bardhë mund të shërbej si model për shumë vende të tjera për nga parimet e saj, sidomos të sjelljes së Elitës në qeverisje, pra në shërbim të qytetarëve.  Kjo strategji mund ti shërbej edhe PD dhe opozitës shqiptare.

Është koha që edhe PD ti afroj qytetarëve jo vetëm politikanë të talentuar dhe me integritet, por edhe përfaqësues të elitës intelektuale shqiptare dhe asaj sipërmarrëse, me karriera shumë të suksesshme profesionale apo në sipërmarrje, të cilët janë të gatshëm t’i shërbejnë qytetarëve dhe zhvillimit më të shpejt të vendit tonë, një zhvillim të shoqërisë dhe ekonomisë të mbështetur në Dije.

Vetëm kështu vendi ynë mund të integrohet në BE dhe të transformohet në një vend i zhvilluar.

Është koha për ti dhënë fund ofrimit të figurave pa një kontribut të njohur publikisht. Njerëz anonimë nuk bindin qytetarët dhe nuk ngjallin besim në publik.

Kjo strategji mund të fitoj edhe mbështetjen e të rinjve dhe të shtresës gri. Këto shtresa janë më të ndjeshmet ndaj mungesës së thellë të perspektivës në vendin tonë dhe të parët që zgjedhin emigrimin.

KUVENDI BUTAFORIK I PËRBASHKËT DHE KONTRASTI ULËRITËS RAMA-KURTI!- Nga MILAIM NELA

Mbledhja e deputetëve të dy gjysmave shqiptare në Prishtinë në mbledhje të përbashkët nuk është bashkim, është trishtim.
Prania e Edi Ramës njeriut që nuk e mbrojti asnjë ditë e asnjëherë Dardaninë përballë Serbisë e Vuçiçit nuk është as bashkim e as mbrojtje për Kosovën por është poshtërim i saj!
Edi Rama nuk i dënoi siç duhet asnjërin nga sulmet terroriste shtetërore serbe ndaj Kosovës por përkundrazi në çdo forum ndërkombëtar ku ka përfaqësuar qeverinë shqiptare ka mbrojtur e justifikuar Vuçiçin e Serbinë sa herë i është dhënë rasti dhe asnjëhere Kosovën!
Gjatë pushtetit dhe sundimit 12 vjeçar të klanit soro-rilindas të Edi Ramës nuk kemi patur asnjë njohje të shtetit të Kosovës si rezultat i diplomacisë së shtetit shqiptar!
Edi Rama edhe kur Shqipërisë ju dha mundësia të drejtonte Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara nuk e mbrojti në asnjë rast Kosovën dhe të bëhej avokat i saj por ja la fushën e lirë të shpifjeve Aleksandar Vuçiçit e Serbisë.
Shqipëria e Edi Ramës ishte ajo që nën sundimin e tij refuzoi të miratojë qoftë edhe një rezolutë që dënonte genocidin serb mbi Kosovën!
Kurrë në historinë e saj edhe kur nuk ishte shtet Kosova nuk ka qenë më e rrezikuar nga Shqipëria se sa nga Shqiperia Zyrtare e Edi Ramës!
Shqipëria duke qenë shtet eksperimental sorosian në funksion të hegjemonisë ekonomiko-politike serbe dhe interesit serb gjithçka brenda dhe jashtë saj e bëri kundër Kosovës!
Shqipëria ishte e para që në terma praktikë i vuri sanksione Kosovës para atyre të Bashkimit Europian në vend që të ishte ZËRI i saj kudo ku ajo kishte zë e kudo ku kishte fjalën.
Shqipëria e Edi Ramës i mëshon të ashtquajturit dialog shqiptaro-serb dhe krijimit të Asociacionit serb brenda Kosovës më shumë se sa vetë Serbia dhe negociatorët pro-serbë të Brukselit.
E këtë e bën duke e qenë e vetëdijshme për efektin shkatërrues të këtij asociacioni brenda Kosovës që jo vetëm nuk ju shërben serbëve të Kosovës por shkatërron në themel të ardhmen dhe shtetësinë e shtetit më të ri në Ballkan.
Ky kuvend i përbashkët butaforik dhe pa asnjë esencë kombëtare e kombëtariste dëshmoi se Kosova dhe Shqipëria janë afër dhe të afrueshëm politikisht aq sa magneti tërheq një copë dërrasë.
Shqipëria gjatë sundimit të Edi Ramës jo vetëm nuk e hoqi kufirin administrativ me Kosovën por përkundrazi ju vendosi edhe nja dy kufij të tjërë gjobëvënës shqiptarëve të Kosovës që duan të vizitojnë Shqipërinë dhe dhe atyre të Shqipërisë që duan të vizitojnë Kosovën, një në Thirrë e një në Thumanë!
Edi Rama gjatë 12 viteve të sundimit të tij bëri që “të huajt, ata kosovarët”* ta braktisin bregdetin shqiptar e të shkonin në vende tē tjera të rajonit!
Mesazhet e dhëna sot nga drejtuesit politikë të Kosovës dhe atyre të Shqipërisë Soro-Rilindase ishin si dy drejtëza të mythëta e kishin të përbashkët vetëm gjuhën shqipe e asgjë tjetër!
Kosova kërkonte mbrojtje nga Shqipëria për kauzat e saj e të kombit shqiptar e Shqipëria fliste me gjuhën e Brukselit e “vendeve të paangazhuara”!
Kryeministri i Kosovës kërkoi veprimtari aresimore e sportive të përbashkëta me Shqipërinë kur kjo e fundit e injoron jo vetëm interesin por edhe ekzistencën e Kosovës e ato që ajo kërkon në fakt i organizon me Serbinë!
Sot nga foltorja e Kuvendit të Kosovës u çorrën gjoja për shqiptarizëm ata që shqiptarizmit në këto 12 vjet i kanë bërë dëmin më të madh!
Sot foli për heqje sanksionesh ndaj Kosovës ai që me veprime e mosveprime e me mbrojtjen që i ka bërë Serbisë deri më sot vetë Edi Rama ka kontrubuar më shumë se kushdo në vendosjen e këtyre sanksioneve tmerrësisht të padrejta!
Në se ka hipokrizi në politikë sot ajo ishte ulur këmbëkryq në mes të Prishtinës!
Edi Rama sot nuk harroi ti jepte Serbisë edhe një shërbim të fundit para zgjedhjeve të 9 shkurtit duke i kërkuar Kosovës ti bindet unilateralisht të gjitha kërkesave të Serbisë për hatër të Europës.
Ai shfaqi dëshpërimin e tij për mbajtjen e disa anëtarëve të ‘klanit të Rognerit’ në Hagë e kërkoi edhe njëherë lirimin e tyre se pa ata duket që ai nuk e rikthen dot ndarjen e veriut të Kosovës!
Ai shkoi deri atje sa kërkoi rezolutë nga Kuvendi i Kosovës për lirimin e tyre. Ai foli në favor të kësaj rezolute tashmë jo si kryeministër i Shqipërisë por si kryetar i partisë qê krijoi Dushani e Miladini në vitin 1941!.
Albin Kurti nga ana e tij në tërësi foli si shtetar i përgjegjshëm duke prekur pikat delikate e duke dhënë mesazhet e duhura në mbrojtje jo vetëm të shtetit të tij por edhe interesit dhe të të drejtave të shqiptarëve në përgjithësi gjë që Edvin Ramës as nuk i shkoi nëpër mend!
Shqiptarët këtej e andej kufirit të heqin dorë nga fasadat e shpifura si kjo e sotmja e të sillen si shtetarë të përgjegjshëm duke punuar pa fasada si kjo e sotmja.
Por duke thënë këtë asgjë nuk do të ndodhê nëse shqiptarët e Shqipërise Londineze nuk do ta shkulin një minutë e më parë kancerin ‘soro-rilindas që ka pushtuar Shqipërinë!
—–
* frazën në thojëza e kam huazuar nga miku im Arbër Ahmetaj më saktë nga titulli i librit të tij; ‘I HUAJI, AI KOSOVARI’!

Çfarë u tha në seancën e përbashkët mes kuvendeve të Kosovës dhe Shqipërisë?

Kuvendet e Kosovës dhe Shqipërisë e mbajtën të premten një seancë të përbashkët parlamentare në Prishtinë, ku u zotuan përmes një deklarate përfundimtare se do ta ndihmojnë njëra-tjetrën në arenën ndërkombëtare dhe do ta thellojnë bashkëpunimin mes vete.

Gjatë seancës që zgjati tri orë, liderët e të dyja vendeve mbajtën fjalime para deputetëve të pranishëm nga të dyjave vendet, ku mbështetjen e ndërsjellë për njëra-tjetrën dhe lartësuan lidhjet historike mes dy vendeve.

Deklarata e tyre e përbashkët, e cila u lexua nga kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca, thekson se qëllimi i mbledhjes ishte që Kosova dhe Shqipëria ta bashkërendonin “agjendën kombëtare” për arritjen e synimeve të përbashkëta strategjike.

“Anëtarësimi i Shqipërisë në Bashkim Evropian brenda kësaj dekade, integrimi euroatlantik i Kosovës, pra në NATO dhe BE, dhe njohjet përfundimtare të Kosovës si realitet i pakthyeshëm gjeopolitik, mbrojtja e të drejtave të shqiptarëve”, thuhet në deklaratë.

Deklarata shprehu shqetësimin pse BE-ja nuk e ka marrë parasysh ende kandidaturën e Kosovës për anëtarësim në BE, si dhe u bën thirrje pesë vendeve të BE-së që ende nuk e kanë njohur Kosovën, ta bëjnë këtë.

“Dy kuvendet mbështesin dhe kërkojnë angazhim serioz për ta çuar përpara procesin e dialogut për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi në bashkëpunim të ngushtë me BE-së dhe Shtetet e Bashkuara, për ta finalizuar një marrëveshje për njohje të ndërsjellë”, thuhet në deklaratë.

Deklarata gjithashtu i dënoi sulmet e 24 shtatorit 2023 në Banjskë në veri të Kosovës, dhe shpërthimin në kanalin e ujit të Ibër-Lepencit në veri. Ajo i bëri thirrje Serbisë të ekstradojë në Kosovë Millan Radoiçiqin, i cili mori përgjegjësinë për sulmin në Banjskë ku mbeti i vrarë një rreshter policor.

Kjo ishte mbledhja e parë mes këtyre dy kuvendeve në Prishtinë, ndërsa e dyta në përgjithësi asaj që mbajt dy vjet më parë në Tiranë, me rastrin e shënimit të 110-vjetorit të Pavarësisë.

Çfarë u tha në seancën e përbashkët?

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, i lartësoi lidhjet mes popujve të Shqipërisë dhe Kosovës e kritikoi Bashkimin Evropian për qëndrimet e tij ndaj Prishtinës.

“Jemi i vetmi komb që flet një gjuhë po aq të vjetër sa vetë gjeneza e Perëndimit. Dëshira ime është që të mos jemi njëri në tryezën e bisedimeve për anëtarësim në Bashkim Evropian, ndërsa tjetri nën sanksione të BE-së, të cilat, meqë ra fjala, sot janë një absurditet absolut”, tha Rama.

Derisa Shqipëria i hapi kapitujt e parë në negociatat për anëtarësim në BE në tetor, Kosova vazhdon të mbetet vendi i vetëm në Ballkanin Perëndimor që nuk e ka ende statusin e vendit kandidat për anëtarësim në bllok.

Rama tha se ai dhe presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, kërkuan heqjen e masave ndëshkuese të BE-së ndaj Kosovës gjatë një samiti BE-Ballkani Perëndimor të mërkurën në Bruksel.

Blloku evropian vendosi masa ndëshkuese ndaj Kosovës më 2023, pas rritjes së tensioneve në veri të vendit. BE-ja pati vlerësuar se Qeveria e Kosovës nuk ka bërë mjaftueshëm për shtensionim.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani tha se lidhjet e thella mes Kosovës dhe Shqipërisë janë të “rrënjosura në histori, në sakrifica dhe në një vizion të përbashkët për të ardhmen”.

Sipas regjistrimit të fundit të popullsisë më 2024, shqiptarët e përbëjnë shumicën dërrmuese të popullsisë në Kosovë, me 92.72 për qind.

Ajo bëri thirrje që dy vendet t’i shfrytëzojnë lidhjet e tyre historike për ta forcuar bashkëpunimin dhe bashkërendimin.

Për t’i tejkaluar sfidat dhe pengesat, Kosovës i nevojitet ndihma e Shqipërisë, theksoi ajo.

“Kjo seancë e përbashkët parlamentare duhet të shërbejë si një thirrje për veprim. Një kujtesë se qëllimi ynë i përbashkët kërkon ambicie edhe më të madhe dhe përpjekje më të palodhshme Ne po jetojmë në një kohë të trazuar, e cila tregon bashkëpunim dhe qëllim. Për Kosovën dhe Shqipërinë kjo nuk është një zgjedhje, por një domosdoshmëri”, theksoi Osmani.

Ndërkohë, Rama sugjeroi që Kosova t’i dëshmojë bashkësisë ndërkombëtare që është e gatshme për integrime euroatlantike duke i zbatuar të gjitha marrëveshjet për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë në mënyrë të njëanshme, “jo për hir të Serbisë, po për hir të martirëve dhe të fëmijëve të vet dhe për hir të bashkimit tonë kombëtar në familjen e kombeve evropiane me kryeqytet të përbashkët Brukselin”.

Kosova dhe Serbia arritën marrëveshje për rrugën drejt normalizimit të marrëdhënieve në fillimit të vitit 2023 në dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja. Por, marrëveshja nuk është zbatuar deri tani.

“Kosova duhet ta ngrijë, ta ftohë, pa afat dialogun bilateral me Serbinë dhe normalizimin e marrëdhënieve me fqinjin verior, duhet ta synojë përmes dialogut bilateral me Bashkimin Evropian, duke e këputur kërthizën e reciprocitetit nacionalist me Serbinë dhe duke lidhur kërthizën e reciprocitetit evropianist me BE-në”, tha Rama.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se Shqipëria është “krahu mbështetës” i Kosovës për tejkalimin e sfidave për anëtarësim në organizatat ndërkombëtar.

“Ne na gëzon fakti që Shqipëria është vend i NATO-s dhe kandidate e BE. Kosova ka dorëzuar aplikimin për në NATO. Shqipërinë e kemi në krahun tonë për të tejkaluar pengesat politike për anëtarësimin e Kosovës në këtë organizatë. Tejkalojmë kriterin prej 2% të produktit bruto vendor që kur është përcaktuar si kriter në samitin e Uellsit”, tha ai.

Ndërkohë, kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca, tha në hapje të seancës se Kosova dhe Shqipëria janë me njëra tjetrën “në çdo rrethanë dhe pa asnjë kusht, duke qenë se ne nuk mund të përfaqësojmë tjetër gjë përveç se interesin kombëtar të kombit që për ne është i përbashkët”.

Ai e falënderoi Qeverinë e Shqipërisë për mbrojtjen e interesave të Kosovës dhe mbrojtjen e shtetësisë së Kosovës në arenën ndërkombëtare.

“E drejta e Kosovës për mbrojtjen e sovranitetit dhe integriteti, forcimit ligjit, nuk mund të konsiderohen cenim i fqinjësisë së mirë dhe as përshkallëzim i raporteve me fqinjët. Është Serbia që nuk na e pranon as statusin e fqinjit por ambiciet e aj hegjemoniste vazhdon t’i ketë të kodifikuara në Kushtetutë”, tha Konjufca.

Kryetarja e Kuvendit të Shqipërisë, Elisa Spiropali, tha se Tirana dhe Prishtina ndajnë synimet dhe vizionet e njëjta drejt integrimeve evropiane.

“Realizimi i objektivit tonë anëtarësimi në BE, integrimi euroatlantik i Kosovës dhe njohja përfundimtare e saj si realitet i pakthyeshëm, rritja e rolit të faktorit shqiptar, stabiliteti për paqe dhe siguri, janë detyrat tona, themeli i të ardhmes sonë”, tha Spirapoli. REL

Gjykata nuk ua kthen telefonat dhe gjërat e sekuestruara Ajola Xoxës dhe Arbër Veliajt

GJKKO ka rrëzuar kërkesën e Ajola Xoxës dhe Arbër Veliajt për kthimin e sendeve personale të sekuestuara.

Arbër Veliaj dhe Ajola Xoxa, vëllai dhe gruaja e Kryetarit të Bashkisë Tiranë, Erion Veliaj kërkuan në GJKKO kthimin e sendeve të sekuestruara me datën 5 dhejtor.

Kujtojmë se ndaj kryetarit të bashkisë Tiranë, Erion Veliaj dhe familjarëve të tij ka nisur një hetim pasuror nga ana e SPAK.

Pak ditë më parë, agjentë të BKH ushtruan kontroll në shtëpinë e Veliajt ku sekuestruan edhe telefonin e gruas së kryebashkiakut, Ajola Xoxa.

Agjentët e BKH-së pritën rreth një orë pasi Ajola Xoxa, gruaja e kryebashkiakut Veliaj refuzoi ti hapte derën.

Kontrolle u zhvilluan edhe në biznesin ”Harabeli” të Ajola Xoxës ku sipas denoncimeve të kryetarit të PD-së, Sali Berisha janë gjetur mbi 200 mijë euro cash.

Agjentët e BKH kanë ushtruar kontroll edhe në shtëpinë e vëllait të Veliajt. sn

BE dhe zgjedhjet e përgjithshme në Gjermani…- Nga Agron Shabani

Diversifikimi ( diversiteti), unifikimi ( unilateraliteti), multifikimi ( multilateraliteti) dhe globalizimi ( globaliteti) i  marëdhëniëve ose raporteve të gjithëmbarshme shtetërore, nacionale, politike, ushtarake, monetare, tregtare, financiare, ekonomike dhe të tjera brenda vendëve të ndryshme anëtare të BE-së, siç dihet, i kanë sjellur, avansuar, afirmuar, rafinuar, ravijezuar, konturuar, eksploruar, performuar, harmonizuar dhe konvencionalizuar edhe realizimet praktike dhe teorike të aspiratave dhe interesave të njohura shtetërore, nacionale, politike, ushtarake,finansiare, ekonomike, industriale, teknologjike, shkencore, kulturore dhe të tjera të popujve dhe shtetëve të ndryshme- nën çatinë ose ambrelën e përbashkët të BE-së… Të gjitha këto së bashku e përbejnë të të ashtuquajturin ‘mozaikun’ ose ‘panoramën e përgjithshme të BE-s: “fotosintezën” e të cilës, e përbënin dikur (para Brexitit ose largimit britanik) 28 shtete të pavarura dhe sovrane të përfshiera dhe inkorporuara brenda “modeleve” ose konceptëve të larmishme industriale dhe ekonomike  si “Modeli i Rajnës” i përbërë nga Gjermania, Franca, Belgjika dhe Luksemburgu, “Modeli Skandinavë” i përbërë nga Holanda, Austria, Danimarka, Finlanda dhe Suedia, “Modeli Anglo-Sakson” i përbërë nga Britania e Madhe, Irlanda dhe Portugalia,  “Modeli Jugor ose Mesdhetar” i përbërë nga Spanja, Italia, Qiproja dhe Greqia, “Modeli i Vishegradit”,”Modeli Baltikë” dhe kështu me radhë.
S’do mend se edhe ‘politika globale’ e UE-s, apo ‘tregu i përbashkët'(global ose universal) i vlerave, resursëve dhe kapitalit , pos tjerash, ka për qëllim idetë, teoritë, studimet, analizat, formulat, konceptët dhe definicionet e njohura shkencore dhe humaniste, gjegjësisht, multilateralizmin (multilateralitetin), globalizimin (globalitetin) dhe universalizimin (universalitetin) e substancës ose strukturës monetare, finansiare, tregtare dhe ekonomike së bashku me interpolarizimin dhe globalizimin (universalizimin) e valutës se forte  ose konvertibile si Euroja. E tërë kjo me qëllim të fuqizimit ose përforcimit të ‘tregut global ose interaktiv’ të mallërave, vlerave dhe kapitalit. brendapërbrenda BE-së.

Siç dihet, ngritja dhe themelimi i Unionit Europian (lëxo: me rastin e nënshkrimt të “Traktatit të Brukselit” mes B.Madhe, Francës dhe Shtetëve të Beneluksit) në vitin 1948 dhe Paktit të Natos (pas aprovimit të Doktrinës, respektivisht Rezolutës së njohur të Wandbergut) me 1949: Edhe përkundër pëngesave dhe vështirësive të ndryshme fillestare ose nismetare, me kalimin e kohës do i dëshmojnë dhe konfirmojnë përparësitë dhe benificionet e shumëta politike, ushtarake, sociale, ekonomike, industriale, teknologjike etj…Nga të cilat dikur me vonë do të lindin dhe shohin dritë edhe favoret dhe përparësitë tjera shtetërore, nacionale, politike, historike, industriale, ekonomike dhe të tjera të vendëve dhe popujve të ndryshëm gjithandej globit dhe kintinentit tonë. Kjo në radhë të parë për faktin se platforma dhe “vizioni i ri” në raportët ose mrëdhëniët e gjithëmbarshme botërore ose ndërkombtare: popujve dhe venëve të ndryshm të kontinentit të vjetër evropian etj….Do iu hapin (çelin) shtigje dhe horizonte të reja të zhvllimit dhe përparimit të gjithëmbashëm shtetërorë, nacional dhe ekonomik.

Edhe e ashtuquajtura “status quo-ja” e atëhershme nukleare ose atomike në të “dyja anët” e konfrontuara rivale dhe antagoniste me njëra tjetrën (lëxo:Paktin e Natos dhe ish “Traktatin e Varshavës”.): Falë arritjeve dhe zhvillimëve të fuqishme industriale dhe ekonomike të Natos dhe Përendimit, dikur me vonë i lkishin njohu nuansat dhe karakteristikat e veçanta ose specifike…Duke i determinuar dhe “detantizuar” kështu pikëpamjet dhe qëndrimet e konfrontuara  në mes Lindjes dhe Përendimit, sii dhe duke i eksploruar, ravijezuar, konturuar dhe konvencionalizuar( unifikuar) në këtë sfond edhe konceptët dhe vizionet e larmishme të vendëve të ndryshme anëtare të Natos dhe BE-së..të ngritura dhe projektuara mbi idealet dhe vizionet e njohura epokale dhe historike të SHBA-së dhe Perëndimit mbi sigurimin  dhe garantimin e të të drejtave dhe lirive të njohura globale ose universale të popujve dhe vendëve të ndryshme me të vogla gjithandej kontinentit të vjetër europian dhe me largë.

Thonë se Revolucionet e njohura industriale dhe politike në Angli, Francë dhe SHBA-s, asokohe u kishin dhënë fund formave ose metovave të egra skllavopronare, borxheze, fedualiste, absolutiste, kolonialiste, imperialiste, hegjemoniste, ekspanzioniste etj.

Edukata, kultura, arsimimi, emancipimi ose zhvillimi i përgjitshëm shkencor, industrial dhe ekonomik, pos tjerash i mundësuan njeriut të jetë ai që është: qenie që mendon, rezonon që flet dhe komunikon me të tjerët.

E gjitha kjo në një mjedis ku dhuna refuzohet si një mjet për të arritur qëllimet, dhe ku kërkohen dialogu dhe diskutimi si burime të vetme për arritjen e qëllimëve individuale dhe kolektive, përmes të cilit arrihet deri tek vendimet e përbashkëta dhe racionale.

Është diskutimi ai që përbën unitetin dhe jetën e shtetëve dhe popujve të ndryshëm brendapërbrenda UE-s etj. Janë gjuha, stili ose forma e debatit, dialogut, konsenzusit ose kompromisit, ato që krijojnë imazhin e tyre.

U mor vesh se boshti i secilës etikë intelektuale dhe profesionale është aftësia për universalizimin e vlerave dhe koncepteve, si dhe postulimin e parimeve.

Ndërsa, për të pasur një shtrirje të përgjithshme ose masive, etika duhet të jetë universale. Ngritja ose ndërtimi i një etike universale dhe humaniste. Domethënë, një gjakim për virtytin përmes një shtegtimi përmasash globale ose universale.

Ndaj, sa më të qarta, precize ose konçize të jenë prononcimet, deklaratat ose premtimet e një lideri shtetror, nacional, qeveritarë ose politikë, aq më të prirura do jenë ato të definojnë në mënyrë pozitiviste se çfarë do të duhej të ishte rregullimi i gjithëmbarëshem i UE-së në morinë e disonancave ose diversitetëve të njohura kognitive, shtetrore, nacionale, qeveritare, politike, konceptuale, ideoligjike, konjukturale, ekonomike, manufakturale, nomenklaturale dhe të tjera.

Ndonëse, janë disa çështje dhe aspekte të njohura determinante dhe paradigmatike të cilat vazhdojnë t’i sfidojnë, eklipsojnë, dominojnë ose ambivalojnë politikën dhe diplomacinë evropiane që nga koha e revolucionëve të njohura industriale dhe politike në Angli dhe Francë e deri me sot: Luftërat ose interesat e njohura tregtare ose ekonomike në mes popujve (kombëve) dhe shtetëve të mëdha industriale dhe ekonomike së bashku me ideologjinë e njohur shtetrore, nacionale, kulturore, politike, historike, ekonomike, shkencore, imdustriale, teknologjike etj.Aty janë edhe tendencat ose pretëndimet e ndryshme dominante dhe eksluziviste të çdo shekulli ose epoke së bashku me dy luftërat e mëdha botërore si dhe luftërat ose konfliktët e ndryshme kontinentale, lokale, rajonale dhe kështu me radhë, që jo rrallë e kanë dominuar, ricikluar ose rikonfiguruar historinë dhe gjeografinë politike të kontinentit plak.

Për me tepër ndërkaq, pas firmosjëve të njohura të “Paqes së Vestfalisë” me 1648, “Paqes së Pirinejeve” me 1659 , “Marrëveshes së Utrehtit” me 1713 dhe vendosjes se të të ashtuquajturit “Sistemit të Balansës” ( “Balance of Powers” ) në mes fuqive të atëhershme tregtare, industriale dhe ekonomike të kontinentit të vjetër europian: Etapat ose periudhat e ndryshme të luftërave dhe konfliktëve të mesipërme fetare ose kolonialiste në Evropë, do i zëvëndesonin të të ashtuquajturat “luftërat” ose “konfiktet kabinetike” së bashku me luftërat ose konfliktët e njohura tregtare dhe ekonomike në mes vendëve ose fuqive të ndryshme industriale dhe ekonomike. Duke e përfshirë dhe nënkuptuar këtu edhe të të ashtuquajturin “liberalizmin kapitalist” , gjegjësisht, “anarkoliberalizmin kapitalist” si stadin me të lartë të imperializmit të mevonshëm kolonial ose gjysëmkolonialist nga i cili dikur me vonë do të lindnin dhe gjeneronin edhe luftërat ose konfliktët e njohura botërore, llokale, rajonale, regjionale etj

Edhe largimi (brexitii) i Britanisë së Madhe nga UE-së ose nga ‘Eurozona’ si duket u bë si të thuash për shkak të “luftërave të pashpallura” industriale dhe ekonomike në mes Britanisë së Madhe, Gjermanisë, Francës dhe Italisë që paraqisnin dikur “katërshen e madhe” ose centrifugën kryesore të UE-s ose BE-s.

Kështu që pas 47 ose 48 vitësh, Britania e Madhe u largua nga UE-s!

Britania e Madhe, është edhe fuqi e njohur nukleare ose atomke, fuqia e pëstë industriale dhe ekonomike në botë, si dhe partnerja me e rëndësishme tregtare dhe ekonomike e Gjermanisè.

Largimi i Britanisè sè Madhe nga UE-s, asokohei kushtoi hiq mè pak se mbi 15O.OOO vende pune-Republikës Federale të Gjermanisë si Fuqia ose Lokomotiva kryesore e UE-s ose BE-s.

Në Britani të Madhe, gjithashtu  jetonin, punonin,krijonin dhe fitonin me miliona francez dhe qytetar të tjerë nga BE-së .

BE- s dhe zgjedhjet e përgjitshme në Gjermani:

Duke filluar që nga Konrad Adenaueri dhe deri tek Dr. Angela Merkel ose Kancelari i ri (aktual)-Olaf Scholz, liderët e zgjuar dhe kompetent të Gjermanisë; vazhdimisht i kanë kombinuar, balancuar, ravijeziar, konturuar, eksploruar dhe avansuar lirinë me sigurinë, pasurinë me solidaritetin social, si dhe patriotizmin e tyre me edukatën, kulturën dhe mentalitetin e shkëlqyer industrial dhe ekonomik.

Ndaj, nëse kriza qeveritare ose politike mbërriti edhe në Gjermani, kjo erdhi për shkak të bankierëve lakmitarë, si dhe për shkak të krizave të ndryshme koniukturale, manufakturale ose nomenklaturale të shkaktura nga kostoja e lartë e luftës në Ukrainë, ku Gjermania është kampione europiane e ndihmave të përgjithshme ndaj Ukrainës.

Kancelari dhe idershipi i ri qeveritar ose politik në Gjermani, sipas të gjitha gjasave me tepër do fokusohen  tek menaxhimi i krizës si dhe tek strategjia dhe planifikimi i së ardhmes.

Ndërkohë që kriza koniukturale, qeveritare, paralementare ose politike ne Gjermani, nxorri në pah urgjencën e ngritjes së disa pyetjeve kardinale dhe ekzistencialiste si për shembull: A është “modeli europian” i bazuar ne kufijtë e hapur, tregtinë e lirë, sistemin zemërgjerë si dhe në një mirëqenie për të gjithë në një botë të globalizuar? Si mund të përqasej ose ravijezohej dhe adaptohej tregu i përbashkët i finansave dhe kapitalit me tregtinë ose realitetin, sipas të cilit vetëm qeveritë shtetrore ose nacionale, mund të vendosin se kur do të ndërhyjnë nëse gjërat shkojnë keq?

Në këtë kontekst, gjermanët sikur nuk kishin  kushte dhe motive të mjaftueshme për të besuar se qeveria e tyre po i mbronte nga kriza. Skemat e punës me afat të shkurtër dhe afatgjatgjatë, shkaktuan humbjen e shumë vendëve te punes etj.

Megjithatë, ekzistonte frika latente dhe permanente sipas të së cilës, problemet e mëdha ose kardinale, sikurb jane  lënë ose shtyrë për më vonë .

Në Moskë, London, Pekin, Bruksel ose Uashington, zyrtarët e lartë, gjithëmonë i kanë ndjekur ose pèrcjellut me vemendje dhe interesim të shtuar ngjarjet dhe zhvillimët e përgjithshme në Gjermani.
Gjermania është edhe kandidate potenciale për të qenë anëtare e re e rregullt dhe e jashtëzakonshme ose fuqiplote e Këshillit të Sigurimit të OKB-së së bashku me SHBA-së, Rusinë , Kinën, Britaninë e Madhe dhe Francën.Psikologjia politike, pos tjerash na ndihmon për ta kuptuar se gjermanët e disiplinuar, gjithëmonë me qetësi dhe maturi të pashoqe i kanë tejkaluar krizat e ndryshme në planin e brendshëm dhe në atë të jashtëm.

Ndonëse, askush nuk e dinte me saktësi të plotë, nëse Evropa dhe vet Gjermania, janë larguar përfundimisht nga kriza ?

Presidenti Trump si për shëmbull vazhdimisht është ankuar për një stagnim ose staniacion transatlantik ose interkontinental ku modeli social, politik dhe ushtarak  i tregut të lirë akoma përballet me prova ose sfida të vështira. Pa i harruar këtu edhe ‘luftërat tregtare’, ekonomike ose kabinetike në mes SHBA-së dhe UE-së etj.

Ndërkohë që industria, teknologjia dhe ekonomia e fuqishme gjermane, gjatë shumë vitëve ose dekadavetë fundit, kishin përjetuar, njohur dhe shënuar rritje dhe lulëzim të përgjithshëm në të gjitha fushat dhe segmentët e mundshme. Duke e bërë Gjermaninë njerën prej vendëve me të fuqishme industriale dhe konomike në të gjithë globin.

Në këtë sfond edhe ndihmat dhe kontributët e lartëpërmendura finansiare dhe ekonomike të Bankës së Bashkuar Europiane dhe bankave të tjera nacionale ose internaionale për Ukrainën, Poloninë, Francën dhe vendët tjera të ´eurozonës” që ndodhën në kriza të ndryshme ose në recesion, në të shumtën e rastëve jane të garantuara dhe sigurura nga taksapaguesit (tatimpaguesit) gjerman.Në këtë drejtim njohësit dhe studiuesit (ekspertët) e ndryshëm të rrjedhave dhe zhvillimëve të përgjithshme politike, finansiare, industriale, tregtare dhe ekonomike brendapërbrenda “tregut të përbashkët” europian, duke i analizuar dhe komentuar trendët ose standardet e ndryshme (dominante dhe eksluziviste) të vendëve ose fuqive të ndryshme  të BE-së: Ka kohë që kanë berë fjalë për ndarje ose “forma të reja” suksesive, secesive, buxhetore ose merkantaliste të valutës (euros) dhe “kapitalit të përbashkët” europian në të ardhmen.

Ndërkaq, largimi i Britanisë së Madhe (Brexit) nga BE-së, asokohe sikur u hapi rrugë edhe procesëve tjera të dezintegrimit ose dekompozimit (dekompozicionit) të mundshëm të ” kompozicionit të përbashkët evropian” në të ardhmën.

Polonia, Sllovakia dhe Hungaria sikur paraqesin një “thembër Akili” ose një “mision Herkulesi” për UE-së dhe vet Gjermaninë si tërheqëse, pilotuese ose komanduese kryesore të kompozicionit të përbashkë të UE-së.Ndonëse, edhe me Francën, Gjermania gjithëmonë ka çështje ose probleme të hapura.

Franca, jashta rregullave të lojës ose “rregullave të përbashkëta” të UE-së, zhvillon bisnese ose tregti ushtarake ose luftarake me Greqinë, Australinë, Zelanden e Re, si dhe me shtetët e ndryshme afrikane ose euro-aziatike që kapin shifrën e qindra miliarda ose bilarda eurosh ose dollarësh amerikan.

Ndërkaq, shpesh aplikon politikë bojkotuese ose sabotuse brenda BE-së, e sidomos ndaj Gjermanisë, kur janë në pyetje liberializimi i vizave ose integrimët eventuale të Kosovës dhe vendëve të tjera të Ballkanit Perëndimor në UE-së.

Ndërkohë që si pasojë e luftës ne Ukrainë etj, thuhet se borxhi i brendshëm në Gjermani, e ka tejkaluar shifrën e 49O miliard eurove!

Shtoja këtu edhe dhjetëra ose qindra miliarda për zonat e demtuara nga përmbytjet ose vërshimet e dikurshme të ujit madh në Gjermani, indeksi relativisht i lartë i çmimëve të energjisë elektrike, të ngrohjes, artikujve ushqimor dhe sanitar etj.

Plus ndihmat milionëshe ose qindra milionëshe, të pagara dhe siguruara për Poloninë, Francën dhe shtetët tjera nga buxheti i përbashkët i UE-së, si masa ndihmëse ose preventive ndaj Covid 19 etj.

Të gjitha këto së bashku i bëjnë të rëndësishme ose historike zgjedhjet e ardshme në Gjermani, frorin ose shkurtin e vitit të ardhshem (2O25).

The Telegraph: Vakumi i lidershipit në BE, frontet e hapura dhe sfidat me të cilat duhet të përballet

E përballur me një vakum pushteti, një valë destabiliteti, Europa është në një kohë kur zhvillimet në shumë nivele, nga Siria dhe Ukraina, tek ekonomia, po ecin, duke formuar një skenë që kërkon vendimmarrje imediate.

Nga Gjermania, ku qeveria e kancelarit Olaf Scholz ka rënë, në Francë, ku presidenti Emmanuel Macron është dobësuar rëndë nga disa muaj trazira politike të brendshme, fuqitë e mëdha europiane janë në një modalitet pritjeje, duke parë zhvillimet që kalojnë pranë tyre.

Sidomos në një kohë kur presidenti i sapozgjedhur i SHBA-së, Donald Trump, po vjen të përziejë në mënyrë dramatike kuvertën për pothuajse të gjitha çështjet e nxehta.

Sipas New York Times, Macron, me gjithë problemet e tij të brendshme, duket i vendosur të luajë një rol aktiv në formësimin e përgjigjes së Evropës ndaj luftës. Kohët e fundit ai hodhi idenë e dërgimit të një force paqeruajtëse evropiane në Ukrainë, megjithëse gjeti pak mbështetje të menjëhershme nga zyrtarë të tjerë evropianë.

Por ai dhe liderët e tjerë janë të preokupuar me çështje të tjera, nga problemet ekonomike te ngritja e partive populiste të ekstremit të djathtë. Kjo i lë ata në një pozicion të dobët për t’iu përgjigjur në çdo mënyrë të bashkërenduar propozimeve të papëlqyeshme politikisht të Trump për përfundimin e luftës.

“Ne nuk jemi të pajisur mirë, kjo është e sigurt,” tha Wolfgang Isinger, i cili shërbeu si ambasador i Gjermanisë në Shtetet e Bashkuara gjatë luftës në Irak. “Është një kohë jashtëzakonisht e keqe për vendin tim që të jetë në mes të një fushate zgjedhore, me një debat politik mjaft polarizues.”

Isinger, i cili kryeson Konferencën e Sigurisë së Mynihut deri në vitin 2022, tha se ishte optimist se Gjermania do të dilte me një qeveri të re, ndoshta të udhëhequr nga kandidati konservator Friedrich Mertz, që mund të punonte në mënyrë konstruktive me administratën Trump.

Pozicionet për Ukrainën janë në fokus

Vetëm këtë javë u shfaqën raporte se stafi i Donald Trump po diskuton një plan për të krijuar një zonë tampon midis trupave ukrainase dhe ruse që do të patrullohet nga 40,000 trupa evropiane. Një propozim i tillë do të shkaktonte një protestë në Berlin dhe Londër, ku refuzimi për të dërguar trupa ka qenë i dhënë që në ditët e para të luftës.

“Zona tampon 800 milje midis Ukrainës dhe Rusisë nuk do të ndodhë,” tha Jeremy Shapiro, drejtor i kërkimit në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, një institut me qendër në Berlin. “Evropa nuk mund ta bënte këtë pa mbështetjen e SHBA-së. Por është një pjesë shumë e mirë e teatrit politik”.

Teatri politik është sigurisht një nga specialitetet e Donald Trump dhe ka të ngjarë të hedhin ide të tjera për t’i dhënë fund konfliktit pas marrjes së detyrës.

Sfida, tha Shapiro, është për liderët europianë që të mos provokohen apo ndahen nga Trump, por për të siguruar që Evropa të ketë një vend në çdo negociatë diplomatike që përfshin Shtetet e Bashkuara, Ukrainën dhe Rusinë.

Kjo është më e lehtë të thuhet sesa të bëhet duke pasur parasysh situatën politike në vend. Gjermania është përfshirë në një debat të nxehtë mbi ekonominë, me modelin e saj të udhëhequr nga eksporti në rrezik për shkak të tarifave të kërcënuara nga Trump. Franca ka qenë e paralizuar që kur Macron thirri zgjedhjet parlamentare verën e kaluar.

Edhe në Britani, ku votuesit zgjodhën një qeveri laburiste me një shumicë dërrmuese në korrik, vendi është i zhytur në probleme ekonomike.

Kryeministri Keir Starmer ka shprehur dëshirën për ta sjellë Britaninë më afër pjesës tjetër të Evropës, por Brexit pengon çdo lider britanik të luajë rolin e politikanit që paraardhësi i tij laburist Tony Blair bëri në fund të viteve 1990.

Komisioni Evropian, krahu ekzekutiv i BE-së, dëshiron të luajë një rol aktiv nën presidenten e tij, Ursula von der Leyen. Por mungesa e liderëve të fortë në kryeqytetet e Evropës “me siguri do të përforcojë më tej qëndrimin përçmues dhe përçmues të Trump ndaj BE-së që ne kujtojmë nga Trump I”, tha Peter Ricketts, ish-këshilltari i sigurisë kombëtare i Britanisë.

Garard Haro, i cili ishte ambasador i Francës në Uashington gjatë mandatit të parë të Trump, tha: “Tri vendet kryesore evropiane nuk kanë qenë kurrë kaq të dobëta. Dhe Italia dhe Polonia, që nuk kanë asgjë të përbashkët, nuk do të zënë vendin e shoferit, pavarësisht nga pretendimet e tyre”.

Aro, i cili mori pjesë në fushatën e pafrytshme të lobimit të Evropës për të bindur Trump që të mos tërhiqej nga marrëveshja bërthamore me Iranin në vitin 2018, tha se liderët evropianë e kishin ricikluar librin e lojërave që përdorën gjatë mandatit të parë për të gjykuar dhe për të sharë presidentin e zgjedhur. për të ndërprerë marrëveshjet e tyre.

Macron e vendosi Trumpin në rreshtin e parë në rihapjen e fundit të Katedrales Notre Dame. Scholz tha se do të dëshironte të takohej me të përpara se të largohej nga detyra, gjë që disa në Gjermani e interpretuan si një ofertë për t’u ftuar në inaugurimin e tij. Asistentët e Starmer flasin për një darkë që ai dhe sekretari i tij i jashtëm, David Lammy, kishin me Trump në shtator.

Starmer dhe Trump foli përsëri të mërkurën, sipas 10 Downing Street, i cili tha në një lexim se kryeministri “përsëriti nevojën që aleatët të qëndrojnë me Ukrainën përballë agresionit rus”.

Fronti sirian

Zhvillimet e shpejta në Siri kanë treguar pikërisht pamundësinë e BE-së për të pasur një qëndrim të qartë, përveç pjesës (të lehtë) të ngrirjes së procedurave të azilit për refugjatët sirianë, Evropa ende nuk e ka qartësuar pozicionin e saj ndaj statusit të ri të Sirisë.

Është karakteristikë se edhe për çështjen e trajtimit të refugjatëve sirianë ka perceptime të ndryshme, pasi tashmë vende, si Bullgaria, kanë filluar të dëbojnë refugjatët. sn

Mbledhja e parlamenteve Shqipëri-Kosovë/ Berisha: Të miratohet rezoluta për gjenocidin serb dhe Rama të kërkojë falje për sanksionet

Kryetari i opozitës, Sali Berisha, deklaroi përpara Kuvendit, se në prag të mbledhjes së parlamenteve Shqipëri-Kosovë, duhet që Edi Rama të kërkojë ndjesë që vendosi sanksione ndaj Kosovës.

“Procedura është përparësi absolute në çdo parlament, përveçse në këtë parlament.

Kjo Pëllumbesha Spirogjoka, pas mbledhjes që kanë bërë në grupin e saj parlamentar është transfiguruar, ka frikë dhe tmerr se i nxjerrin 5 milionëshin kur të duan dhe si të duan.

Pra, faktikisht kjo është kryetare e pakallur.

Tani, meqenëse unë në fjalën time kisha disa çështje shumë të rëndësishme, po i ekspozoj këtu para jush dhe shqiptarëve.

Së pari, me datën 20 mblidhen dy parlamentet në Kosovë. Ky parlament nuk mund të shkojë në një mbledhje të përbashkët në një kohë kur ka hedhur poshtë rezolutën për dënimin e gjenocidit serb në Kosovë, ndaj do kërkojmë me urgjencë që kjo rezolutë të votohet para se parlamenti të shkojë në sesion të përbashkët në mënyrë që të mos jetë një hipokrizi kombëtare, por të jetë nj akt i pranueshëm kombëtar.

Së dyti, të kërkojë të falur sepse Edi Rama ishte i pari që vendosi sanksione ndaj Republikës së Kosovës. Ky [parlament duhet të kalojë një rezolute ndjese publike kombëtare për aktin e turpshëm antikombëtar të Shqipërisë si asnjë vend tjetër fqinj, përveç Shqipërisë ndaj Kosovës,” tha Berisha. sn

Vështrim- Rusët dhe kinezët kanë sforcuar propagandën duke promovuar vizionin e tyre të rendit global- Nga Skënder MULLIQI

Politika konsiderohet profesion fisnik.Por, më veprimet e mbrapshta të shumë njerëzve të politikës, po konsiderohet si punë e pistë , ku çdo gjë lejohet.Edhe pse nuk ishte dashur të jetë ashtu, për fat janë futur në lojë autokratet e ndryshem të cilët po përdorin dezinformata të koordinuara për qëllime të caktuara politike .Operacionet e shërbimeve të intelegjencës që i kan në përdorim janë bërë shumë të rrezikshme, sepse ato drejtohen për të arritur qëllime te caktuara politike dhe për përfitime ekonomike pushtuese .Shpesh këto shërbime secrete po minojnë rëndin e mbrendshem kushtetues të shteteve në botë , dhe po rrezikojnë edhe sigurinë kombëtare të tyre.Jo rrallë këto shërbime të forta , kanë bërë rrëzimin e shumë pushteteve për shkaqe ekspansioniste .Duke rrëzuar regjime nga pushteti, kan vu regjime kukulla për arritjën e kontrollit të plotë në atë shtet.Ky avantazh shpesh është i paligjshem dhe i rrezikshem për paqën,duke ndihmuar në instalimin e luftërave, për qëllime shitje armatimesh, dhe qëllime gjeostrategjike .Rusët dhe Kinezët kan sforcuar propagandën duke promovuar vizionin rus dhe kinez të rendit global .Ne Serbi eksponentë rusë të lojës luajnë prej tre dekadash e më shumë.Serbët janë popull që i shërbëhen Rusisë si shpëtim, kurse botën perëndimore e anatemojne, se nuk janë në gjendje të kuptojnë proceset globale.Një popull i ekspozuar interesave të ndikimit rus si serbët, nuk i kuptojnë interesat e veta dhe as të tjerëve .Propaganda ruse ka lëshuar rrënjë të forta në Serbi, duke mos kuptuar së kjo propagandë është sulm ndaj lirisë dhe demokracisë.Prandaj, duke depërtuar thëllë, ka bërë që Serbia të egersohet dhe trimerohet, për pushtimin e territoreve shqiptare dhe të tjerëve në Ballkan.Ky agresivitet i përbashkët ruso-serb, ka rezultuar më akte terroriste në Kosovë, për ndarje të saj.Rusia e Putinit e cila po humb ngadalë luftën në Ukrainë, ka mbetur si gusa në mjegull.Aleati i Rusisë Asad u largua më bisht nën shale nga Siria, se Putin nuk ishte në gjendje ta mbrojë.Rebelet shkuan deri në Damask.Diktatori rus për shumë kohë së bashku më Asadin kanë bërë zullum të madh në popullin sirian, duke përdorur edhe helme luftarake të ndaluara.Ai që luan në kartën ruse, delë humbës, si Asadi. Këtë lojë të Putinit në Serbi do të humbas edhe diktatori serb, Aleksander Vuqiq, i cili po luan në zjarr në rajonin e trazuar të Ballkanit.Nuk është e pamundur që krimineli i luftës, Vuqiq më kriminelet tjerë në pushtet, të pëson fatin e Qausheskut, kur dihet se ai po përballet më presion të madh nga Opozita serbe për shkak të gjendjës se keqe ekonomike dhe po akuozohet për tradhëti ndaj të Kosovës.Edhe, diqka kur jemi këtu.Propaganda që po e zhvillon Serbia ndaj BE-se dhe Amerikës , janë ndihmesë e madhe për opizitës në Serbi, e cila ka mundësi të përkrahet nga bashkësia ndërkombëtare. Shtrirja e dezinformatave antievropiane përmes propagandës së vazhdueshme është e rrezikshme. Po krijohet një sistem paralel i realitetit, përkatësisht ai nga ëndrra rusomadhe në Evropë. Pa hezitim, luftërat propagandistike ruse zhvillohen duke bindur serbët se e vërteta është në anën e tyre.Kjo po keqëson përditë gjendjen në rajon më tendecë të eskalimit të situatës edhe ashtu të brishtë.Ndërhyrja ruso-serbe aq brutale ndaj vendeve sovrane është jashtë qdo logjike te shëndoshë.Rusisë dhe Serbisë, ka ardhur koha tu tregohet vendi së nuk ka lojë më demokracinë, liritë elementare njerëzore dhe paqën në Evropë. Nëse bota demokratike nuk e ndalin propagandën ruse, por edhe ate kineze dhe nëse nuk e kuptojnë se si funksionon ajo, këtë gabim do ta paguajnë shtrenjtë, sepse po përpiqen të ruajnë status quo-në në gjendje lufte….!

Pasuria e familjes së Edi Ramës, ‘arti’, ‘ekspertiza’, dhe apartamente qindra mijëra euro

Rilindja duket se nuk ka qenë vetëm një nocion politik i përdorur nga Edi Rama në fushatën elektorale në vitin 2013, kur morën pushtetin. Premtimet për gjithçka falas, do të ktheheshin shumë shpejt, në shërbime me më shumë lekë, me thellim të varfërisë për qytetarët shqiptar që do të detyroheshin të emigronin, dhe parajsë financiare për vetë Edi Ramën por edhe të besuarit e tij në kabinetin qeveritar.

Plug do të ndalet në emisionin e sotëm, në pasurinë e kabinetit qeveritar, atë që vetë këta zyrtarë kanë deklaruar pranë Inspektoriatit të Lartë të Deklarimit të Pasurive, që përfshinë vetëm pasurinë e paluajtshme dhe përfitimet e tyre në vitet e fundit, apo e thënë më thjesht, atë që llogaritet si pasuri e ligjshme. Kryeministri Edi Rama dhe 17 ministrat e tij aktual kanë hyrë në zyrat e shtetit me një pasuri totale e përllogaritur në afro 3. 5 milionë euro, e sot fal pushtetit kjo pasuri është shumfishuar dhe përllogritet në 17,255,000 euro.

Ndërsa çdo ditë, apo çdo të enjte shohim paradë të veshjeve firmato, që kushtojnë me mijëra euro, bie në sy që asnjë prej ministrave nuk ka deklaruar asnjë blerje të shtrenjtë, që sipas ligjit, çdo blerje apo dhuratë mbi ?????? lekë duhet deklaruar. Por këto shpenzime luksi, siç udhëtimet apo pushimet e kabinetit qeveritar, duket se nuk janë pjesë e shpenzimeve të deklaruara, duke ngritur edhe më shumë dyshimet për vërtetësinë e këtyre deklaratave, apo pasurisë reale të ministrave të qeverisë Rama, që referuar këtyre deklaratave, paskan vetëm një itenerar punë-shtëpi, të privuar nga luksi e madje edhe nga pushimet  familjarë. Por e vërteta është ndryshe, pasi luksi i kabinetit qeveritar konstatohet çdo ditë, e madje shpesh kanë qenë në fokus të paparacëve, teksa bëjnë ‘shoping’ në dyqanet më të shtrenjta të Europës, apo pushime në plazhet më të shtrenjta.

Por a e justifikon situata në të cilën ndodhet vendi këtë pasurim? A është ky luks dhe ky pasurim, pasqyra e mundësive për çdo shqiptar?

Mirëmbrëma miq, po fillon Plug! Javën e kaluar, treguam pasuritë e kryebashkiakut Erion Veliaj, i cili tashmë është nën hetim për korrupsion apo dhe pastrim parash. Sot, Plug, do të bëjë një vështrim të përgjithshëm për pasuritë e kabinetit qeveritar të kryeministrit Edi Rama. Do ta nisim me këtë të fundit, i cili ka pasur të ardhura të konsiderueshme nga puna si kryeministër, por jetesën duket se ia ka siguruar puna si “piktor” apo artist, çka shpjegon ndoshta (ironi) pse punët në këtë vend nuk shkojnë aq mirë, pasi Rama duket se pas 2013 ka punuar më shumë si artist…

Kryeministri Edi Rama është shembulli më konkret i pasurimit nga pushteti. Në vitin 2003, si Kryetar i Bashkisë së Tiranës, nën një lum akuzash për leje ndërtimi kilenteliste, deklaronte vetëm një apartament me vlerë 6 milionë lekë, ndërsa sot, pasuria e kryeministrit përllogaritet të ketë kapur shifrën 4 milionë euro, të paktën sipas qarkullimit vjetor për vitin 2023. Pasuria e kryeministrit u shtua me bashkimin e pasurisë së bashkëshortes së tij Linda Rama dhe në vitin 2013.

Pasuria e kryeministrit të sapozgjedhur dhe bashkëshortes së tij, deklarohej në 1. 4 milionë euro, e cila përbëhej kryesisht nga prona të paluajtshme dhe llogari bankare nga një raport i publikuar më herët, midis viti 2011 dhe 2013, kohë kur nuk ishte në pushtet dhe as kryetar bashkie, Edi Rama kishte shtuar një vlerë pasurie prej 290 mijë eurosh, e cila nuk justifikohej nga të ardhurat që ai dhe bashkëshortja deklaronin në atë kohë. Shtëpia e banimit në komunën Dajt në bashkëpronësi me bashkëshorten është deklaruar për herë të parë në vitin 2013 me vlerë 39,607,741 lekë dhe përbën zërin kryesor në shtesën e aseteve.

Rama deklaron se ka dorëzuar në ILDKPKI  dokumente shtesë si leje ndërtimi dhe dokumente mbështetëse për burimin e krijimit, por këto nuk janë bërë publike. Në tetor 2013, subjekti deklaron se ka një detyrim të pashlyer për shtëpinë ndaj shoqërisë së ndërtimit në shumën 12,056,241 lekë “në pritje të miratimit të një kredie bankare”. Kredia bankare me vlerë 80,000 euro është lëvruar më 22 tetor 2013, me afat shlyerje 10 vjet. Ndërtimi i cilësuar si “Sarajet e Surrelit” është një tjetër hije dyshimi mbi pasurinë e çiftit kryeministror, pasi ky ndërtim me një sipërfaqe rreth 200 m2, sipas matjeve satelitore deklarohet të ketë kushtuar rreth 400 mijë euro, ndërsa për këtë objekt çifti kryeministror deklaronte se kishte paguar në vitin 2013 rreth 270 mijë euro, po pa specifikuar burimin e këtyre të ardhurave.

Midis vitit 2013 dhe vitit 2023, pasuria e familjes Rama, e qarkulluar në asete dhe llogari bankare, përllogaritet për të gjitha vitet së bashku të ketë arritur shifrën e 2.5 milionë eurove. Pra, vetëm brenda 10 viteve të fundit, Edi Rama ka pasur një qarkullim prej 2.5 milionë eurosh, apo rreth dyfish më shumë se pasuria e deklaruar në vitin 2013. Viti më i rëndësishëm financiar për familjen Rama, është 2023, ku qarkullimi financiar në asete dhe llogari bankare, kap shifrën totale e rreth 680 mijë euro. Zëri kryesor i pasurisë së familjes kryeministrore për vitin 2023, është blerja e një apartamenti nga Linda Rama. Apartamenti ka sipërfaqe 107 m2 me vendodhje në zemër të Bllokut. Vlera e deklaruar e blerjes së apartamentit është 429 mijë euro, apo rreth 4 mijë euro për metër katror. Ndërsa pagesa është bërë në dy këste, një në vitin 2023 dhe një këste do paguhej brenda verës së vitit 2024.

Në vitin 2019, bashkëshortja e Kryeministrit Edi Rama, deklaron edhe blerjen e një sipërfaqe trualli prej 80 m2. Vlera e kësaj sipërfaqe është deklaruar në ILDKPI për vetëm 3 milion lekë, në zemër të bllokut. Në deklaratën e vitit 2019, Linda Rama nuk e deklaron vendodhjen e kësaj pasurie. Por e zbulon në vitin 2021, kur deklaron se trualli është blerë në rrugën “Vaso Pasha”. Sipas llogarive, Linda Rama deklaron se ka blerë 80 m2 truall në Bllok për një çmim 375 euro, në një kohë që sipërfaqja e truallit në Bllok është shumë më shumë se sa çmimi që e ka blerë Linda Rama.

Këto të dhëna ngrejnë dyshime të forta për mos deklarim real të çmimit, ndaj i mbetet organeve përkatëse të zbulojnë të vërtetën.

Gjithashtu, Linda Rama ka blerë edhe një sipërfaqe ullishte në Surrel, pranë banesës, prej 781 m2, me vlerë 39 mijë euro. Të ardhurat e deklaruara të saj për vitin 2023 janë në total 120 mijë euro, apo shumë më të ulëta se shpenzimet e kryera për blerjen e pasurive të paluajtshme.

Gjatë vitit 2013 deri në vitin 2023, Linda Rama ka shtuar rreth 6 mijë metra katror truall dhe ullishtë pranë banesës familjare në Surrel. Në total, sot sipërfaqja e pronës në Surrel kap afërsisht 10 mijë metra katror. Përgjatë kësaj periudhe, Linda Rama ka deklaruar blerje toke çdo vit me çmim mesatar prej 50 euro për metër katror.

Blerja me këtë çmim, shton një tjetër dyshim në pasurinë e kryeministrit dhe familjes së tij, pasi nga një hulumtim në agjencitë imobiliare, rezulton se toka të ngjashme si ato që ka blerë bashkëshortja e kryeministrit midis vitit 2013-2023, shiten minimalisht me çmim 80 euro për metër katror dhe maksimalisht me 180 euro për metër katror, pra shumë më i lartë se ajo i deklaruar Linda Rama.

Për vitin 2023, Edi Rama deklaron të ardhura nga paga dhe nga krijimtaria e tij artistike rreth 88 mijë euro. Pas suksesit si kryeministër i vendit, suksesi i tij shtohet edhe si artist. Gjatë dhjetë viteve të fundit, Edi Rama deklaron se ka arkëtuar rreth 250 mijë euro të ardhura nga shitja e librit ‘Kurban’ dhe veprimtaria artistike. Ndërsa deklaron vetëm të ardhura neto, ajo që ngre pikpyetje është pikërisht aktiviteti i kryeministrit Edi Rama si “artist” ku janë të paktën 2 ekspozita, me çmime relativisht të larta, në Gjermani dhe Japoni, të cilat duket se nuk bëjnë pjesë në deklaratën e pasurisë.

Siç këto ekspozita, që duhet të deklaroheshin edhe nëse kanë burime të tjera të ardhurash, ashtu edhe darkat e kryeministrit me Charles Mcgonigal në SHBA e Shqipëri, apo edhe ndjekja e ndeshjeve të basketbollit në NBA, duhet të ishin deklaruar si shpenzime, pasi e tejlakojnë vlerën e lejuar nga ligji.

Por udhëtimet dhe veshjet luksoze të qeveritarëve dhe familjarëve të tyre, nuk janë problem deklarimi, por nuk përbëjnë problem as për institucionet që duhet t’i hetojnë, qoftë edhe veç nga indiciet publike.

Linda Rama është një nga njerëzit e besuar të Geroge Soros në vendin tonë. Ajo ka qenë pjesë e Fondacionit Shoqëria e Hapur, që në fillimet e viteve 2000. Në vitin 1999, Linda Rama është bashkëthemleuese e “Qendrës për Nxitjen e Zhvillimit Njerëzor-HDPC” e financuar nga fondacioni Soros, ku vetë Znj.Rama ka qenë Kryetare e Bordit. Pas lidhjes martesë me Edi Ramën në vitin 2010, Linda Rama bëhet subjekt i deklarimit të pasurive. Deri në vitin 2011, Linda Rama deklaron të ardhura kryesisht nga OJF-të e financuara apo dhe puna në Fondacionin Soros, të cilat llogariten me një normë mestare rreth 2500 euro në muaj.

Pas ardhjes së Edi Ramës si kryeministër i vendit në vitin 2013, Linda Rama zhduk nga deklaratat e pasurisë, emrin e “Qendrës për Nxitjen e Zhvillimit Njerëzor”, ndërsa vijon të deklarojë të ardhura të konsiderueshme si eksperte. Kjo manovër e Linda Ramës, duket se është bërë për të shmangur konfliktin e interesit me bashkëshortin kryeministër. Arsyeja qëndron në faktin se Qendra për Nxitjen e Zhvillimit Njerëzor, financohet nga UNICEF apo Kombet e Bashkuara, organizata ndërkombëtare këto ku shteti shqiptar është i integruar dhe ka përfaqësi diplomatike. Këto organizata, çdo vit hartojnë raporte për qeverisjen në Shqipëri.

Që në vitin e parë të qeverisë së Ramës, të ardhurat nga konsulenca për Linda Ramën, kapin shifra marramendëse. Për vitin 2014, ajo deklaron rreth 85 mijë euro të ardhura nga ekspertiza dhe konsulenca.

TË ARDHURA NGA KONSULENCA LINDA RAMA 2014-2023

Për vitin 2013 deklaron 10 mijë euro

Për vitin 2014 deklaron 85 mijë euro

Për vitin 2015 deklaron 19  mijë euro

Për vitin 2016 deklaron 40 mijë euro

Për vitin 2017 deklaron 30 mijë euro

Për vitin 2018 deklaron 60 mijë euro

Për vitin 2019 deklaron 42 mijë euro

Për vitin 2020 deklaron 50 mijë euro

Për vitin 2021 deklaron 40 mijë euro

Për vitin 2022 deklaron 79 mijë euro

Për vitin 2023 deklaron  38 mijë euro nga HDPC

Total                                493 000 euro për 10 vjet

Nga hulumtimi i PLUG, rezulton se Linda Rama është autore e studimeve dhe raporteve kryesore të UNICEF dhe OKB, që orientojnë zhvillimin e vendit tonë. Disa prej këtyre raporte janë ai i UNDP: Zhvillimi i Shqipërisë, Vlerësimi Financiar, dhe ato të UNICEF si: Fondi Social-një realitet mes sfidash lokale dhe kujdesi shoqëror në bashki-mjedisi institucional, kapacitetet, problematikat. Këto janë vetëm tre nga raportet ndërkombëtare për qeverisjen dhe politikat e qeverisë shqiptare, që janë hartuar nga Linda Rama, bashkëshortja e kryeministrit Rama. Këto raporte janë edhe dokumentet që faktojnë se Linda Rama vijon të jetë drejtuese e Qendrës për Nxitjen e Zhvillimit Njerëzor HDPC, e cila ofron shpenzon paratë e UNICEF apo OKB për llogari të Qeverisë Shqiptare, ku kryeministër është Edi Rama, bashkëshorti i Lindës.

Në raportin “Fondi Social – një realitet mes sfidash lokale”, del në pah konflikti i interesit i Linda Ramës me detyrën e bashkëshortit si kryeministër. Nga faqja zyrtare e UNICEF në shqip, raporti i sipërpërmendur është bërë me mbështetjen e Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Shërbimit Social Shtetëror, Inspektoratit të Punës dhe 61 bashkive të vendit, që në vitin 2022 drejtoheshin nga socialistët të gjitha. Ky raport, ku kanë kontribuar organet e pushteti lokal dhe qëndror që drejtohen nga Edi Rama, është hartuar pikërisht nga bashkëshortja e tij Linda Rama, e cila në deklaratën e pasurisë nuk ka pasqyruar se sa është paguar për këtë.

Por një vit më pas, pikërisht në deklaratën e pasurisë së vitit 2023, Linda Rama, rikthen pas 10 vjetësh në deklaratat e saj të pasurisë punën në HDPC, Qendrën për Nxitjen e Zhvillimit Njerëzor, të cilën e themeloi vet në vitin 1999. Në deklaratën e pasurisë të vitit 2023 Linda Rama deklaron të ardhura prej 38 mijë eurosh nga HDPC, qendra e cila ka marrë mbështetjen e 61 bashkive dhe ministrive dhe institucioneve në varësi direkte të kryeministrit Rama, bashkëshortit të Linda Ramës.

Në fund të vitit të kaluar, Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama, deklaroi se ambicia e qeverisë së tij ishte që brenda vitit 2030, Shqipëria të tërhiqte 20 milionë turistë në vit. Pak ditë më parë, bashkëshortja e kryeministrit të Shqipërisë, zonja Linda Rama, publikoi në rrjetet sociale studimin e saj më të fundit me titull “Tregu i Punës dhe Aftësitë përballë sfidës së 20 milion turistëve.” Pra, kryeministri shpall objektivat e zhvillimit të Shqipërisë, ndërsa bashkëshortja e tij i vlerëson ato.

Materiali përmbledhës i studimit niste me kryeministrin Edi Rama, kur ai vite më parë shpalli programin e Rilindjes Urbane për të nxitur turizmin, vazhdonte me lavdërimet e reformave dhe politikave të ndërmarra nga qeveria e tij gjatë këtyre 11 viteve dhe mbyllej me shkrimet e mediave ndërkombëtare, që e cilësonin Shqipërinë fanarin europian të turizmit. Të gjithë të lumtur dhe të gëzuar.

Nëse zonja Rama do të vlerësonte tregun e punës dhe suksesin e politikave të qeverisë në sektorin e turizmit për llogari të bashkëshortit të saj kryeministër, që ky i fundit të kishte një zë më tepër eksperti si input për vendimarrje, kjo nuk do të kishte asgjë të keqe. Problemi është se studimet e zonjës Rama kryhen për llogari të organizatave më më të rëndësishme botërore, të cilët janë dhe zërat më prestigjozë që vlerësojnë qeverisjen në Shqipëri.

Studimi për tregun e punës përballë sfidës së 20 milionë turistëve është kryer për llogari të Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim. Por BERZH nuk është donatori i vetëm, i cili ja ka besuar zonjës Rama vlerësimin e reformave dhe progresit në Shqipëri. Thuajse të gjitha studimet e UNDP-së në Shqipëri, po ashtu, kanë autorësinë e zonjës Rama dhe bashkëpunëtorës së saj Elena Polo. Nga vlerësimet për financat e zhvillimit e deri të analiza për pasojat e tërmetit. Organizata Botërore e Punës, po ashtu.

Studime e organizatave ndërkombëtare prestigjozë janë inputi kryesor mbi të cilin Shqipëria vlerësohet në arenën ndërkombëtare, Pra ato janë materialet mbi të cilat BERZH, UNDP, ILO dhe të tjerë i vënë notë progresit dhe qeverisjes në Shqipëri. Ndaj, pyetja që shtrohet natyrshëm është vetëm një; Sa të besueshme mund të jenë ato, kur kryhen nga një person i cili ndodhet në konflikt të hapur interesi?

Me apo pa vetëdije institucionet më të rëndësishme të botës kanë krijuar në Shqipëri një sistem të mbyllur, i cili tashmë po u heq shqiptarëve edhe mundësinë për t’u vlerësuar objektivisht nga ekspertë jashtë konfliktit të interesit. Megjithatë këtu vlen të theksohet diçka shumë qartë. Bashkëshortja e kryeministrit ka të gjithë të drejtën e saj të punojë si eksperte e BERZH, UNDP, Bankës Botërore e madje edhe e Departamentit të Shtetit dhe Komisionit Europian për të vlerësuar gjendjen e ekonomisë dhe ecurinë e reformave në Kazakistan, Gjermani apo dhe Shtetet e Bashkuara. Madje kjo do të ishte dhe motiv krenarie për Shqipërinë, që arrin të prodhojë ekspertë të këtyre niveleve.

Pas këtyre skandaleve, Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike, në 4 nëntor të këtij viti, i ka nisur një letër të gjithë bordeve të donatorëve që bëjnë raporte monitorimi për Shqipërinë, me autore Znj. Linda Rama. Letra drejtuar UNDP, ILO, UNICEF, USAID etj vë në dukje se Znj. Rama sipas gjithë ligjeve shqiptare dhe ndërkombëtare, është gjendur përballë konfliktet të interesit sa herë që është kontraktuar nga ana juaj per të kryer matje , analiza apo vlerësime ekonomike apo sociale për Shqipërinë persa kohë që bashkëshorti i saj është Kryeministri i vendit.

Deputetët ngrejnë shqetësimin se Kredibiliteti edhe paanshmëria e produkteve te sponsorizuara nga institucionet tuaja dëmtohet rëndë në kushtet kur një nga autoret është pikerisht znj. Linda Rama e cila për shkak te interes të drejtpërdrejtë e ka te pamundur paanshmerinë. Gjithashtu pasurimi i Zj.Rama dhe për rrjedhojë familjes së saj kryeministrore, ndonëse në këtë rast nga fonde jo publike por për shkak të lidhjes me qeverinë të raportimeve është e papërputhshme edhe me Kushtetutën e Shqipërisë.

Ekspertiza e Znj. Rama mund të përdoret në raporte për shtete të tjera, ku zonja nuk ka konflikt interesi. Grupi Parlamentar pasi sqaron gjithë problematikat që vijnë nga ky fakt shprehet se:

Në këto kushte ne shprehim shqetësimin që të dhënat tuaja të deritanishme janë të kontaminuara nga njëanësia e autores znj.Linda Rama dhe kërkojmë eleminimin të çdo lloj influence si autore apo nëpërmjet qendrave të krijuara prej saj ose me të ardhmen në projekte që lidhen me Shqipërinë. sn

Kurti: Nuk humbim kohë me të tjerët, synojmë gjysmë milionë vota më 9 shkurt

Lëvizja Vetëvendosje bashkë me partnerët e listës, Guxo dhe Alternativa, kanë prezantuar sonte kandidatët për deputetë pjesë e garës zgjedhore të 9 shkurtit 2025.

Listës prej 110 kandidatëve i prin kandidati për kryeministër, kryeministri aktual dhe kryetari i Lëvizjes Vetëvendosje Albin Kurti.

Ky i fundit në fjalimin e tij ka prezantuar listën e VV-së për të cilën tha se janë njerëz me dinjitet dhe profesionalë.

“Në listën e fitores sonë të madhe në këta 110 kandidatë, gjejmë një gamë të gjerë profesionesh nga njëshi deri 110-shi gjejmë 17 mjekë, 12 inxhinierë e tre të tjerë nga shkencat ekzakte, 12 juristë, 20 ekonomistë, tetë nga shkencat politike dhe integrimet evropiane, 12 nga shkencat e tjera sociale, tre nga marrëdhëniet ndërkombëtare, tetë nga gjuha shqipe dhe ato të huaja, pesë nga gazetaria dhe komunikimi masiv, dy nga bujqësia, tre nga fusha ushtarake, tre nga arti e kultura dhe katër nga sporti”, ka thënë Kurti.

Ai tha se në listën e VV-së 41 janë gra e 69 burra, 14 janë veteranë të luftës, gjashtë nga familjet e dëshmorëve, gjashtë ish-të burgosur politikë. Numri i atyre që kandidojnë për herë të parë është 46, ndërsa i atyre që kanë kandiduar dy herë e më shumë – 64, derisa numri i kandidatëve nga mërgata është tre.

“Ata që garojnë me pragun, ata që garojnë mes vetes në garën për pretendent për garë seriozë dhe janë ata që garën e kanë me vetveten. Ne jemi krejtësisht në gara të ndara. Lëvizja VV së bashkuar me partnerët Guxo e Alternativa garon vetëm me veten, nuk humbim kohë me të tjerët, por të garojmë me veten në qëllimet tona më të larta – të angazhohemi me të gjitha mundësitë për ta ngritur subjektin tonë në shifrën prej gjysmë milionë të qytetarëve të Republikës”, tha ai.

Në dhjetëshen e parë të listës së VV-së janë edhe kryetari aktual i Kuvendit Glauk Konjufca, ministrja e Jashtme Donika Gërvalla nga Guxo, ministrat Albulena Haxhiu, Hekuran Murati, Xhelal Sveçla, shefja e grupit parlamentar Mimoza Kusari Lila nga Alternativa, ministri i Bujqësisë Faton Peci nga Guxo dhe Shqipe Mehmeti Selimi.

Jashtë listës kanë mbetur ministri i Mjedisit, Liburn Aliu dhe Besnik Bislimi, i cili do të jetë shef i shtabit zgjedhor.

Vetëvendosje ka udhëhequr me Qeverinë Kurti 1, e cila njihet si më e shkurtra në historinë e Kosovës – 50 ditë. Qeveria Kurti 2, e cila doli nga zgjedhjet e 14 shkurtit 2021, përmbushi për herë të parë një mandat të rregullt katërvjeçar.

Kurti kërkon 500 mijë vota: Të mos varemi nga Lista Serbe e as nga klubi i stërvjetruar politik

500 mijë është numri i votave që Albin Kurti ka kërkuar nga qytetarët e Kosovës në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit 2025, për ta formuar kështu qeverinë i vetëm përsëri.

Këtë, Kurti e ka bërë në një tubim me simpatizantët në sallën 1 tetori në Prishtinë, në prezantimin e kandidatëve për deputetë nga radhët e LVV-së, ku tha se këto vota janë të nevojshme që të mos varen nga Lista Serbe, por as nga partitë tjera opozitare shqiptare, të cilat i quajti “të stërvjetëruara”.

“500 mijë vota nuk është thjesht aspiratë sa për kuriozitet, por është më e nevojshme se kurrë që jo vetëm të vazhdojnë punët e mira, të drejta e të domosdoshme që kemi nisur për republikën tonë, por që edhe të mos varemi nga Lista Serbe e as nga klubi i stëvjetruar politik”, deklaroi Kurti.

Kryeministri theksoi se varësia “në ta e prej tyre është në dëm të Kosovës”.

“Të varesh nga ta do të thotë dy gjëra: ose nuk ia donë të mirën Kosovës, ose je i gllabëruar prej më shumë se 20 vjet çkoordinimi të institucioneve dhe të sakatimit të vendit”, shtoi.

Sa i përket listës së kandidatëve të VV-së – të shumë kritikuar – Kurti e vlerësoi lartë, derisa theksoi se njëjta ka brenda saj një gamë të gjerë profesionesh.

“Nga 1 deri te 110 gjejmë: 17 mjekë, 12 inxhinierë e 3 të tjerë nga shkencat ekzakte, 12 juristë, 20 ekonomistë, 8 nga shkencat politike e integrimet evropiane, 12 nga shkencat e tjera sociale, 3 nga marrëdhëniet ndërkombëtare, 8 nga gjuha shqipe e ato të huaja, 5 nga gazetaria dhe komunikimi masiv, 2 nga bujqësia, 3 nga fusha ushtarake, 3 nga arti e kultura dhe 4 nga sporti”, potencoi Kurti. sn

AirAlbania- Abilekaj: Si gjithë aventurat delirante të krijuara nga mendja e Ramës, falimentoi!

Nga Enton Abilekaj

Për 5 vjet, AirAlbania duhet të kishte dhënë 3 milionë euro për Stadiumin. Sot, kur shkronjat po i hiqen pa lavdi, bilanci është zero. Asnjë lek, reklamë falas, për një biznes me Erdoganin që falimentoi me dëm financiar kolosal.

 

AirAlbania, si gjithë aventurat delirante dhe bizneset politike të krijuara nga mendja e Edi Ramës, po ikën duke na lënë pas maskotin që përdorte charterin luksoz.

Emri i ri i Stadiumit meriton të jetë Inceneratori. sn

EUROPEUM – Instituti prestigjoz për Politikat Europiane: Shqipëria një autokraci zgjedhore, Rama autokrat si Dodik dhe Vuçiç

Tendencat autoritare të Edi Ramës po kalojnë pa u vënë re nga BE-ja 

 Marrëdhëniet e Bashkimit Europian me Shqipërinë shpeshherë shihen si shumë pozitive, veçanërisht kur krahasohen me lidhjet e bllokut me shtetet e tjera në Ballkanin Perëndimor, të cilat janë mjaft të trazuara. Megjithatë, shpërfillja e praktikave autokratike në Tiranë mund të shkaktojë probleme në të ardhmen. 

 Në pushtet pa ndërprerje që prej vitit 2013, kryeministri shqiptar Edi Rama ka mbikëqyrur tkurrjen dhe përkeqësimin e hapësirës qytetare dhe kalimin e ngadaltë të Shqipërisë në një autokraci elektorale. Ndryshe nga liderët e tjerë në Ballkanin Perëndimor, si Aleksandër Vuçiç i Serbisë apo Milorad Dodik i Republikës Srpska, të cilët zakonisht konsiderohen si autokratë model në rajon, qëndrimi i hapur pro-europian i Ramës dhe karizma e tij ekscentrike kanë shmangur vëmendjen në nivel ndërkombëtar nga sjelljet e tij autokrate brenda vendit. 

 Teksa Shqipëria nisi zyrtarisht negociatat për anëtarësim në BE disa javë më parë, duke riafirmuar kozmetikisht rrugën europiane të vendit, lideri i saj përdor modele të ngjashme të shtypjes demokratike dhe kapjes institucionale, si Vuçiç dhe Dodik. Sidoqoftë, interesat e BE-së për të ruajtur këtë aleancë me Tiranën bëjnë që këto veprime të kalojnë pa u vënë re në rastin më të mirë, ose të minimizohen sa herë të jetë e mundur. Kjo tendencë vërehet jo vetëm tek institucionet dhe shtetet anëtare të BE-së, por edhe tek shumë vëzhgues, analistë dhe ekspertë. 

 Shegerti i autokratëve 

Shqipëria po rrëshqet gradualisht drejt një spiraleje autoritarizmi ndërsa treguesit kryesorë demokratikë vazhdojnë ta përshkruajnë si një vend “pjesërisht të lirë.” Gjyqësori është subjekt i presionit dhe ndikimit politik; pavarësia e medias është e kufizuar; korrupsioni është i përhapur; mosbesimi i qytetarëve ndaj institucioneve demokratike është i lartë; dhe opozita – si në nivel shtetëror ashtu edhe lokal – është e dobët dhe e paorganizuar. Deri në atë pikë sa disa e konsiderojnë Shqipërinë de facto një shtet njëpartiak.

 Në qendër të këtij degradimi qëndron roli i Edi Ramës, i cili nuk ka rivalë seriozë dhe ka arritur të margjinalizojë axhendat e demokratizimit dhe shtetit ligjor në një masë shqetësuese. Brenda një kornize institucionale dhe politike që pengon çdo përpjekje për llogaridhënie, Rama ka shtypur çdo pakënaqësi publike dhe madje ka pranuar praninë e krimit të organizuar – me të cilin ai është akuzuar se ndan objektiva të përbashkëta fitimprurëse. 

 Në fushën e integrimit në BE, Rama ka vepruar me zgjuarsi dhe artikulim. Perceptimi për vite me radhë ishte se Shqipëria po vuante pasojat e vetos së Bullgarisë ndaj Maqedonisë së Veriut, me të cilën Komisioni Europian (KE) e kishte çiftuar Tiranën. Në parim, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut do të ecnin bashkërisht drejt BE-së, pavarësisht tekave të Sofjes – një vendim që mund të kishte kuptim narrativ. Megjithatë, ky vështrim u përmbys përfundimisht, duke marrë parasysh kokëfortësinë e ngërçit bullgar. 

 Shqipëria u lirua nga kjo barrë në shtator të vitit 2024, kur kërkesa e saj u shkëput nga ajo e Shkupit. Në tetor, madje, nisi negociatat zyrtare për anëtarësim me hapjen e kapitullit bazë për pjesët fondamentale. Gjithçka dukej sikur Tirana po përmbushte premtimet e saj dhe se, në sytë e BE-së, Maqedonia ishte një top i lëshueshëm në favor të Shqipërisë. Progresi i perceptuar i Tiranës po përdorej për të krijuar iluzionin se zgjerimi i BE-së ishte sërish në rrugën e duhur, pavarësisht mangësive reale. 

Jini tiran, por duaje BE-në 

Institucionet e BE-së dhe shtetet anëtare kanë një histori pragmatizmi mbi vlerat kur prioritet janë marrëdhëniet dypalëshe ose shumëpalëshe me shtete jo anëtare të BE-së. Turqia, Azerbajxhani dhe Tunizia janë shembuj të qeverive me të cilat BE-ja ka lidhur marrëveshje të ndryshme që përfshijnë energjinë apo migrimin – pavarësisht rekordeve të tyre për të drejtat e njeriut dhe standardet demokratike. 

Në aspektin e brendshëm, Brukseli ende has vështirësi për të përballuar një lidership autokratik si ai i Viktor Orbán-it në Hungari, i cili nuk respekton vlerat e BE-së dhe për këtë arsye mund të përballet me izolim politik ose ndëshkim. As furnizimet me naftë dhe as mekanizmat anti-emigracion nuk mund të blejnë pranimin e një qeverie autokrate brenda BE-së nga Komisioni Europian apo shtetet anëtare. Përveç nëse kjo qeveri mbështet hapur sovranitetin dhe legjitimitetin e Bashkimit Europian.

Figura e kryeministres italiane Giorgia Meloni është një shembull kryesor i kësaj. Ndonëse ajo i përket së djathtës radikale dhe aktualisht po zbërthen axhendën më të djathtë politike të dekadave të fundit, duke hequr të drejtat e prindërve LGBTIQ+ dhe duke goditur protestat paqësore, ajo mbron BE-në. Ky faktor shpengues e mbron atë nga trajtimi si e përjashtuar. Vetë presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, e ka bërë këtë të qartë. 

Edi Rama prej kohësh ka ndjekur një model të ngjashëm me atë të Melonit. Sigurisht, kjo ka qenë e vërtetë edhe përpara se Meloni të vinte në pushtet. Për BE-në, dhe në veçanti për shtetet anëtare, kryeministri shqiptar përfaqëson një avantazh të dyfishtë. Ai ofron thjeshtësinë e një “stabilokrati” të Ballkanit Perëndimor, duke qeverisur një vend ku opozita pothuajse nuk ekziston, ndërkohë që është gjithashtu një mbështetës i flaktë i BE-së si një projekt politik dhe i rrugëtimit të pandalshëm të Shqipërisë drejt tij. Ky kontrast vihet në dukje në raport me Aleksandër Vuçiçin, i cili ndonëse ofron stabilitet, mbetet i paqartë kur bëhet fjalë për angazhimet e Serbisë ndaj BE-së dhe nuk përputhet me politikën e jashtme të tij. Prandaj, Rama perceptohet si studenti më i disiplinuar në klasën e zgjerimit të BE-së.

Rama ka arritur të magjepsë imagjinatën e BE-së duke u paraqitur si një lider karizmatik dhe kompetent. Kjo ka qenë dikur e vërtetë edhe për Vuçiçin, Milorad Dodikun e Republikës Srpska dhe ish-kryeministrin maqedonas Nikola Gruevski. Përmes qëndrimeve të tij pro-perëndimore; mbështetjes së tij të palëkundur për integrimin e Shqipërisë në NATO dhe BE; aftësisë për të shmangur konflikte dypalëshe rajonale; dhe modelit të tij “stabilokratik” të sigurisë, BE-ja ndihet e qetë duke u mbështetur tek ai si një aleat i afërt, deficitet demokratike të të cilit ajo mund t’i neglizhojë. Duke pasur parasysh gjendjen e opozitës në Shqipëri, shanset për një alternativë politike në të ardhmen e afërt janë minimale, një skenar që mund të përkeqësojë më tej përpjekjet e dëshpëruara të BE-së për stabilitet rajonal.

Një mesazh për të ardhmen 

Në sytë e BE-së, Rama zakonisht nuk shihet si një kërcënim. Ai është karizmatik dhe i besueshëm, dhe ndryshe nga Vuçiçi apo Dodiku, ai nuk merr frymëzim nga ndikimet e rrezikshme autokrate të Hungarisë. Përkundrazi, ai ndjek në mënyrë pragmatike interesat e liderëve të tjerë autokratë më të pranueshëm, si Italia.

 Gjithsesi, vendosmëria e BE-së për të mbështetur një sistem stabilokratik dhe gjysmë-autokratik në Shqipëri mund të ketë pasoja të rënda. Tolerimi i sjelljeve të Ramës dhe klikës së tij, mosvendosja e kufijve të qartë ndaj degradimit demokratik dhe erozionit të shtetit ligjor, si dhe shpërfillja e shkeljeve të qarta të të drejtave të njeriut brenda vendit – të gjitha për hir të interesave gjeopolitike – mund të bëjnë që lideri shqiptar të shndërrohet në një problem të madh për Bashkimin Europian, nëse krijohen kushtet e duhura. Rama, para së gjithash, është një kameleon politik.

 Kryeministri shqiptar nuk është lloji i nacionalistit ekstrem që përdor frikën si mjet manipulimi, ndryshe nga narrativat e përhapura nga Vuçiçi. Por marrëdhëniet e tij të ngrohta me presidentin serb tregojnë se ajo që i lidh nuk është ideologjia – nëse ndonjëri prej tyre ka ndonjë ideologji të tillë – por dëshira për të ruajtur pushtetin me çdo kusht.

 Ky është një paralajmërim jo vetëm për Komisionin Europian dhe shtetet anëtare, por mbi të gjitha për gazetarët, akademikët, analistët dhe vëzhguesit, të cilët shpesh e përjashtojnë Ramën nga lista e autokratëve rajonalë. Ata shpesh i zbardhin politikat e një “showman”-i, i cili në mënyrë të vazhdueshme po minon vlerat themelore të Bashkimit Europian.

 Alejandro Esteso Pérez është një politolog dhe studiues që fokusohet tek zgjerimi i BE-së dhe politika e Ballkanit Perëndimor. Ai është Anëtar i Grupit Këshillues për Politikat në Ballkanin Europian (BiEPAG) për vitin 2023 dhe lektor i jashtëm për politikën bashkëkohore të Ballkanit Perëndimor në Universitetin Complutense të Madridit (UCM). Aktualisht, ai ndjek studimet e doktoraturës në Universitetin e Grazit në Austri dhe është një Studiues Vizitor në Institutin EUROPEUM për Politikat Europiane në Pragë. / New Eastern Europe – Syri.net

*Alejandro Esteso Pérez është një shkencëtar politik dhe studiues i specializuar në zgjerimin e BE-së dhe politikën e Ballkanit Perëndimor. Ai është anëtar i vitit 2023 në Grupin Këshillimor të Politikave për Ballkanin në Evropë (BiEPAG) dhe pedagog i jashtëm mbi politikat bashkëkohore të Ballkanit Perëndimor në Universitetin Complutense të Madridit (UCM). Aktualisht është duke ndjekur studimet e doktoraturës në Universitetin e Gracit në Austri dhe është anëtar vizitor në Institutin EUROPEUM për Politikat Evropiane në Pragë.

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend