Agresioni rus është shumëdimensional dhe shtrihet në fusha të ndryshme, ndërsa Aleksandër Vulin mund të jetë potencialisht aseti më i madh i inteligjencës ruse. Kështu thotë Taras Mokliak, vëzhgues i agjencisë së lajmeve Guildhall, ndërkohë që shton se Serbia përdor modele të ngjashme me Rusinë për të realizuar operacione hibride.

Lufta hibride e Serbisë, thotë ai, përfshin lidhjet e forta të partive politike serbe me ambasadën ruse, si dhe organizatat ekstremiste dhe ultrasit e futbollit që mbështesin narrativat ruse, sidomos ato kundër procesit të BE-së për rregullimin e situatës në Kosovë.

“Pjesë e konsiderueshme e partive politike opozitare serbe kanë lidhje të forta me ambasadën ruse”, thotë ai ndër të tjera.

Sipas tij, grupi i ultrasve të Partizanit dhe Crvena Zvezdës , kanë lidhje të drejtpërdrejta me shërbimet sekrete ruse dhe janë të përfshirë në përpjekje për të destabilizuar rajonin, duke kërkuar rikthimin e Kosovës nën Serbi.

Intervista e plotë:
Mokliak: Para së gjithash, dua të them se dezinformimi është vetëm një mjet që rusët po përdorin në agresionin e tyre hibrid, si kundër Ukrainës ashtu edhe kundër Perëndimit. Natyra e kësaj lufte hibride është se agresioni i saj shumëdimensional kryhet me mjete joushtarake, prandaj e quajmë agresion hibrid. Dhe gjëja e dytë në lidhje me natyrën e kësaj lufte hibride është se ajo prek të gjitha fushat e jetës publike, si në Ukrainë ashtu edhe në Perëndim. Përsëri, bëhet fjalë për politikën, shoqërinë civile, zonën kulturore, kishën, natyrisht, fenë, sportin, gjithçka që rusët mund të përdorin për të ndikuar në një mënyrë hibride në Ukrainë ose partnerët tanë perëndimorë, përfshirë Kosovën, ata po përdorin. Dhe sigurisht, media dhe dezinformimi janë një nga mjetet kryesore që përdorin rusët.

Duke folur për narrativat dhe operacionet e dezinformimit që po vazhdojnë tani, për shembull në Ukrainë, do të përmend një që besoj se luan një rol të rëndësishëm. Narrativa e saj thotë se Perëndimi e ka tradhtuar Ukrainën. Kjo narrative përfshin shumë mesazhe, kjo është mënyra se si ata funksionojnë. Ata kanë narrativën kryesore dhe më pas kanë kutinë e mesazheve e cila mbështet narrativën kryesore. Duke folur për këtë narrativë, “Perëndimi e ka tradhtuar Ukrainën”, rusët përdorin shumë narrativa, mungesën e ndihmës me armatim, mosgatishmërinë e Perëndimit për t’i ofruar Ukrainës ftesën në NATO, pavendosmërinë e partnerëve tanë evropianë dhe amerikanë në sigurimin e sigurisë së Ukrainës, garanci apo edhe leje për të përdorur armatimin perëndimor në territorin rus.

Pra, të gjitha këto mesazhe mbështesin këtë narrativë se Perëndimi e ka tradhtuar Ukrainën. Ky është një nga operacionet më masive, operacioni i dezinformimit, i cili po vazhdon tani në shoqërinë ukrainase. Shumë shkurt do të doja të përmendja një gjë në lidhje me qasjen tonë kur luftojmë këtë operacion dezinformimi. Qasja e përbashkët sot si në Ukrainë ashtu edhe në BE për fat të keq është të përqendrohemi në narrativën që përdorin rusët ose të fokusohemi në mesazhin që përdorin rusët dhe të përpiqemi të bindim shoqërinë se ky është mesazhi i rremë, se kjo është narrative e gabuar e kështu me radhë.

Kjo është një qasje e gabuar. Pse? Sepse narrativa në vetvete është një vegël. Vetë dezinformimi është një vegël. Mesazhi, mesazhi i rremë apo mesazhi i vërtetë është vetëm vegël e operacionit të dezinformimit. Por ajo që duhet të na interesojë në vend që të luftojmë narrativat është qëllimi përfundimtar i këtij operacioni dezinformues. Sepse kur rusët planifikojnë dhe kryejnë operacionet e tyre sipas shkollës sovjetike të inteligjencës sovjetike ashtu edhe shkollës moderne ruse, ata përdorin narrativën për të arritur qëllimin. Kjo është arsyeja pse kur luftojmë dezinformimin, fillimisht duhet të vendosim hipotezën e qëllimit përfundimtar të çdo operacioni specifik dhe të zhvillojmë strategjinë, strategjinë tonë, si duhet ta kundërshtojmë arritjen e këtij qëllimi nga shërbimet sekrete ruse.

Për të përmbledhur shkurt për këtë operacion specifik që përdor narrativën se Perëndimi e ka tradhtuar Ukrainën, pikëpamja ime personale është se qëllimi përfundimtar i këtij operacioni është të shtyjë Ukrainën të ndërprejë konfliktin në kushtet ruse. Është të shtyej shoqërinë ukrainase të pranojë kushtet ruse për ndërprerjen e konfliktit. Pra, besoj se strategjia jonë për të luftuar këtë operacion duhet të fokusohet në luftimin e këtij qëllimi përfundimtar.

Serbia po i bazon operacionet e saj propagandistike dhe dezinformuese në Ballkan në modelet ruse; mund të na tregoni për këtë operacion paralel në Ballkan?
Mokliak: Cili është tipari kryesor i çdo operacioni hibrid? Është infrastruktura. Siç e quajnë rusët, “Pozicii”, pozicionet. Rusët kanë ndërtuar infrastrukturë të gjerë për kryerjen e operacioneve hibride në Serbi. Kjo infrastrukturë përfshin parti politike, përfaqësues të shoqërisë civile, ultras të futbollit dhe të tjerë. Për shembull, një pjesë e konsiderueshme e partive politike opozitare serbe kanë lidhje të forta me ambasadën ruse. Disa nga ato parti politike madje kishin marrëveshje me partinë e Putinit, Rusinë e Bashkuar.

Nëse flasim për grupe ekstremiste të djathta dhe ekstremiste si “Serbska Akcija” apo “Club 451” e disa të tjera, ato kanë lidhje vërtet të forta me inteligjencën ushtarake ruse, disa prej tyre kanë edhe partnerë më të vegjël në Serbi. Nëse flasim për shoqërinë civile, organizatat e tjera, edhe ato i kanë këto lidhje. Dhe çfarë shohim për Kosovën? Të gjitha këto organizata, duke përfshirë edhe organizatat që i përmenda, janë kundër iniciativës së BE-së për rregullimin e situatës në Kosovë. Shembulli i fundit janë ultrasit e futbollit serb të klubit të futbollit Partizan dhe klubit të futbollit Crvena Zvezda. Të dy grupet e tyre ultras kanë lidhjet e tyre me Rusinë. Ultrasit e klubit të futbollit Partizan kanë lidhje me njësinë GRU 29155.

Ata ishin të përfshirë, për shembull, në përpjekjen për të destabilizuar Moldavinë nga kjo njësi GRU, por u bllokuan nga forcat e rendit të Moldavisë për të hyrë në Moldavi. Në fakt u zbulua se ata ishin pjesë e këtij operacioni dhe synimit të shërbimeve sekrete ruse për të destabilizuar Moldavinë. Dhe klubi tjetër i futbollit Ultras, Crvena Zvezda, ata kanë marrëdhënie shumë të afërta dhe të ngushta me Spartak Ultras të Moskës, të cilët janë nën kontrollin e vetë shërbimeve sekrete ruse. Dhe çfarë shohim? Të dyja këto grupe, unë i përdor këta Ultras si shembull, por ne mund të shohim shembuj të tillë në nivelin politik, në nivelin e shoqërisë civile, në nivelin e grupeve ekstremiste të ekstremit të djathtë. Por duke folur për këta ultras, ata po kërkojnë që “Kosova e Metohia” të kthehet në Serbi. Pra, narrativa e tyre, Kosova është Serbi.

Narrativa e tyre, Metohija është Serbi. Zakonisht, ata përdorin narrativa më radikale se si ne do të vijmë dhe do të zgjidhim siç thonë ata çështjen e Kosovës, duke përfshirë pretendimet për përdorimin e forcës për të zgjidhur siç thonë ata çështjen e Kosovës. Por ne duhet të pyesim veten, cilat janë qëllimet pas kësaj narrative? Unë personalisht mendoj se qëllimi është padyshim që të minohet procesi i Bashkimit Evropian për rregullimin e situatës së Kosovës dhe të provokojë kontradikta bilaterale dhe probleme bilaterale ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Dhe nëse rusët do të kenë sukses, ata do të provokojnë përsëri destabilizimin lokal këtu, ky është qëllimi i tyre. Ne shohim se partnerët tanë perëndimorë kanë një qëndrim shumë më të rreptë ndaj Kosovës, sesa ndaj Ukrainës.

Duke folur për Vulin dhe pozicionin e tij, sigurisht që ai mund të pretendojë të jetë politikan i pavarur serb, por një sërë lidhjesh së tij me Kremlinin nuk na lejojnë të themi dhe të pretendojmë se bëhet fjalë për lirinë e fjalës. Ne në Ukrainë, kur gjurmojmë njerëz të tillë, përdorim metodologji specifike e cila na lejon të matim rrezikun që çdo individ specifik ose çdo organizatë specifike mund të jetë potencialisht agjent i ndikimit të ndonjë organizate specifike. Kjo na lejon të shmangim fajësimin apo përndjekjen e ndonjë personi dhe kjo metodologji bazohet në përvojën pjesërisht amerikane të aplikimit të legjislacionit anti-lobues të FARA-s dhe disa zhvillimeve tona personale në këtë fushë.

Pra, për të përmbledhur për Vulin, potenciali i rrezikut që ky individ të jetë agjent i ndikimit të shërbimeve sekrete ruse është shumë i lartë. Pra, sipas metodologjisë sonë, rreziku i mundshëm që Vulin të jetë potencialisht aseti rus i inteligjencës ruse është më i larti midis të gjithë indekseve të mundshme në metodologjinë tonë dhe ne mund të shohim aktivitetet e tij për shembull gjatë protestave të fundit mjedisore kur Vulin fajësoi Perëndimin dhe veçanërisht BE-në nëse nuk gabohem, në përpjekje për të provokuar revolucionin dhe destabilizimin në Serbi. Por më falni zoti Vulin, pse duhet që BE-ja të minojë marrëveshjen e saj me Serbinë? Është krejtësisht e palogjikshme, por kur shohim qëndrimin zyrtar të Kremlinit ndaj kësaj çështjeje, çfarë ka deklaruar Zakharova, është e njëjta gjë që ka deklaruar Vulin.

Cili është mesazhi juaj për organizatat dhe gazetarët që punojnë në Ballkan për të luftuar këtë ndikim rus?
Mokliak: Së pari, ne duhet të kuptojmë natyrën e luftës hibride ruse, aktivitetet e saj sulmuese. Gjëja e dytë, kur flasim për natyrën, është se nuk qëndron shoqëria civile ruse pas kësaj lufte hibride. Kemi të bëjmë me shërbime sekrete ruse, të cilat, megjithëse nuk janë aq super-efikase në një luftë ushtarake konvencionale, janë jashtëzakonisht efikase në aktivitetet e luftës jokonvencionale dhe hibride. Pra, pas kuptimit të natyrës së këtij agresioni hibrid, natyrën fyese të kryer nga inteligjenca dhe shërbimet sekrete ruse, mesazhi im për shoqërinë civile ballkanike është të fillojë të mësojë shkollën sovjetike të aktiviteteve subversive, shkollën e inteligjencës sovjetike, për të kuptuar metodologjinë që kanë qenë duke përdorur gjatë periudhës sovjetike dhe të cilën po e përdorin tani gjatë Rusisë moderne.

Pasi të kuptojmë metodologjinë që po përdorin rusët, ne mund të zhvillojmë qasjen tonë të saktë për të trajtuar metodologjinë që përdorin rusët.
Pra, ky është mesazhi im kryesor dhe për ta përmbledhur përsëri duke folur për operacionet hibride, ne duhet të fokusohemi në qëllimin përfundimtar të atij operacioni, jo në veglat që janë narrativa ose vetë dezinformata, është thjesht një mjet, por në qëllimin përfundimtar. Pas kësaj, ne do të jemi në gjendje të minojmë synimin rus për të dobësuar dhe për të kapërcyer vendet tona dhe mënyrën tonë të jetesës. /The Geopost/