Sa herë që dëgjohet të flitet për Skifter Këlliçin, secilit i vete mendja menjëherë te futbolli, që ka arritur te lexuesit e gazetave, radiodëgjuesit dhe teleshikuesit tanë 7 dekada më parë edhe nëpërmjet penës, Radios, ekranit televiziv. Pastaj edhe nëpërmjet veprave letrare që ai ka shkruar më pas po me temë sportive.

VOAL – Kështu pra, Skifter, së pari gazetaria sportive dhe pastaj letrare?
– Saktë. Ishte një ditë e hënë fillim gushti i viti t 1954, kur unë, djalë 16-vjeçar me pantallona të shkurtëra, lashë te portieri i Ministrisë së Shëndetësisë, ku ndodheshin zyrat e gazetës “Sporti Popullor” një shkrim prej dy faqesh fletoreje, rreth përfundimit të kampionatit lokal të tenisit që ishte zhvilluar në Parkun “Sportiv ”Rinia”. Në këtë kampionat vëllai binjak, Luani, ishte shpallur kampion dhe Adnani, djali i xhaxhait, nënkampion; dhe merreni me mend që atë mërkurën në faqet e kësaj gazetë, aq popullore, unë dhe im vëlla, dhe shumë bashkëmoshatarë pamë të botuar shkrimin, poshtë të cilit me shkronja të mëdha lexohej dhe emri im: SKIFTER KËLLIÇI. Që nga ajo ditë dhe më pas, sipas rasteve, unë vazhdova të shkruaja në këtë gazetë shkrime, që u pasuan më pas me shkrime të tjera, madje edhe për Botërorin e Futbollit në Suedi, (1958), në gazetën “Zëri i Rinisë”, pastaj nga viti 1959, kur sapo kisha mbaruar studimet larta dhe isha tashmë gazetar në Radio Tirana, nisa komentimin e ndeshjev të futbollit, krahas Ismet Bellovës dhe më pas të Anton Mazrekut, të kthyer pas një pauze prej disa vitesh në mikrofonin sportiv të Radio Tiranës; pastaj nga viti 1970 krijova “Rubrikën Sportive” në TVSH me disa ndërpreje, deri në vitin marsin e vitit 1999, kur u vendosa përfundimsht në Amërikë, ku vazhdova përsëri të shkruaja për sportin, edhe letërsi artistike, (vëllimin e parë me tregime,madje sportive me titull “Një ndodhi në stadium” e pata shkruar në vitn 1958 në moshën 30-vje$are).Pra, së pari e kam filluar të shkruaj gazetari sportive dhe pastaj letërsi artistike.

VOAL – Përmende pak më parë emrin e Luanit, vëllait tënd binjak. Dy emra kafshësh të egra…
– Nëna ime nga Shkodra, rritur në një mjedis të ngritur, veç të tjerash, kishte lexuar një libër pështatur nga gjermanishtja, ku dy fëmijë quheshn Agron dhe Benon. Gjyshja donte të na quante Asllan dhe Kapllan, pra në turqisht luan dhe tigër. Gjyshi, vërtet kishte mbarur studimet e larta për financë në Turqi, ku kishte punuar në disa vise të Perandorisë Osmane, por i kthyer me gjithë familjen në atdhe në vitn 1918, ishte zgjedhur deputet në Parlamentin e Parë Shqiptar, (1921-24) në krah të Fan Nolit, Luigj Gurakuqit, at Gjergj Fishtës, Avni Rustemit…., nuk donte që ne binjakët të mbanim emra turq, ndaj na vuri emrat Luan dhe Skifter. E vërteta është se mua nuk më pëlqen emri që kam.

VOAL – Të kthehemi te krijimtaria. A pate dilemë nëse do të bëhesh shkrimtar apo gazetar, veçanërisht sportiv?
-Jo. Kur fillova studimet e larta për gjuhë-letërsi, në kursin tonë u miqësova me Dhimitër Xhuvanin dhe Jorgo Bllacin që njiheshin që atëherë si letrarë me talent. Një kurs më lart se u unë njoha edh me Ismail Kadarenë dhe letrarë të tjerë, që botonin letrësi artistike, kur unë ende vazhdoja të botoja te “Sporti Popullor”shkrime të thjeshta. Edhe dy tregime që botova në faqen letrare të “Zërit të Rinisë”, qenë të dobëta, ndaj vendosa të bëhesha gjuhëtar, por pa u shkëputur nga shkrimet për sportin, duke përfshrë edhe sportet ndërkombëtare. Ndërkohë, madje fillova të përmirësoja me vullnet rusishten dhe italishten, dy gjuhë, mendoj të domosdoshme për atë periudhe për $do intelektual që kërkonte të zgjeronte horizontin e tij. Mund të kisha përfunduar vërtet gjuhëtar, sepse isha ndër studentët më të mirë të profesorëve të njohur Shaban Demiraj, Stefan Prifti, Mahir Domi,Eqrem #abej, por rrethanat dhe pasioni më sollën në Radio Tirana që të filloja të punoja gazetar i emisioneve letrare dhe sportive, aq më tepër që në vitin 1958 fillova të lexoja si folës edhe në emisionet e lajmeve, i bindur që nuk do të bëhesha kurrë shkrimtar.

VOAL – Por u bëre dhe radiokronist i ndeshjeve të futbollit”?
– Po. Ishte një dëshirë imja që 10 vje$ të bëhesha si Anton Mazreku, babain e gazetarisë sportive shqiptare, të cilin e imitoja hera-herës, kur fëmijët e mëhallës ku jetonim, luanin futboll. Në tetor të vitit t 1959, 21-vje$ar, bëra një provë të regjistruar në magnetofon gjatë një ndeshjeje , që e dëgjuan jo vetëm shefat e redaksisësë së informacionit në Radio Tirana,por edhe specialistë në Federatën Shqiptare të futbollit, ndër të cilët vetë Anton Mazreku, që më përgëzoi. Kështu së bashku me komentatorin e njohur sportiv Ismet Bellova, që kishte nisur të komentonte në mikrofonin sportiv dy vite më parë dhe më pas me vetë Anton Mazrekun, që u bashkua me ne pas tre vitesh, krijuam një “trio” të paharruar vokale, e cila nga viti 1970, (në vitin 1969 papritmas ai ndërroi jetë), u kthye në një skuadër radiokronistësh të talentuar, ndër të cilët, Veli Rada, Aleko Gjergo, Frederik Fico, Ymer Striniqi…

VOAL – Atëherë, si ndodhi që, gjithsesi botove librin e parë me tregime, me titullin “Një ndodhi në stadium”?
– Me të ashtuquajturin qarkullim kuadri në vitin 1966 u emërova mësues në Berat, ku i njohur për emisionet e mësipërme letrare në Radio, më mbanin dhe si shkrimtar, ndaj me rekomadimin e Seksionit të Arsimit të Beratit më dhanë 18 orë mësim, duke më krijuar kështu hapësira të lira edhe për të shkruar. Ndaj dhe unë fillova të shkruaja vëllimin me tregime ’”Një ndodhi në stadium”, (1968), me temë sportive, që e njihja më mirë se fushat e tjera të jetës.

VOAL – Ky libër u prit mirë, sidomos nga lexuesit e rinj.
– Ashtu besoj, sepse ishte e para vepër letrare me një temë të tillë si sporti. Por në shtypin letrar për të nuk u shkrua asnjë recension. Madje nuk shkroi asnjë koleg imi në gazetën “Sporti Popullor”. Botova pastaj një vëllim të dytë me tregime, gjithnjë me tëmë sportive, por u nxitova. Me këtë libër nuk pata ngritje artistike. Përgatita dhe një vëllim me tregime me temë shoqërore, dhe ndonëse pjesa me e madhe e tyre ishte botuar në shtypin e kohës, vëllimi nuk u botua…. U mërzita dhe vendosa të merresha vetëm me gazetari. Por në vjeshtë të vitt 1969 shkrimtari ynë i madh Ismail Kadare, që edhe ai me qarkullim kuadri kishte ardhur në Berat si korrespondent i “Dritës”, më dha të lexoja novelën e tij “Qyteti i jugut” me motive vetëjetëshkrimore. U mahnita. Dhe menjëerë nisa të shkruaja novelën “Kujtimet e mëhallës së vjetër” (1970), ku në qendër ishin dy vëllezër binjakë në vitet e Luftës, disa prej ngjarjeve të së cilës i kisha pëjetuar dhe unë me vëllanë, atëherë 5-6 vjeçarë. E dorëzova në redasinë e prozës së SHB “Naim Frashëri”, por kur pas dy javësh vajta atje të merrja përgjigje, më thanë se e kishin kaluar novelën te redaksia e letërësisë për fëmijë, ku e kishin pëlqyer, sepse kishte edhe ngjarje që, ve$ tetjersh, lidheshin me skuadrat antifashiste të futbollit gjatë pushtimit fashist. Kështu krejt rastësisht u bëra shkrimtar për fëmijë. Atëherë mora guxim të shkruaja romanin “Pas gjurmëve”, (1971), me protagonistë përsëri dy vëllezërit binjakë, por ne vitet e para të Pasluftsës, që u pëlqye dhe më shumë, madje nga regjisorja legjendare Xhanfise Keko, e cila në vitin 1979 me skenarin tim, bazuar te ky roman, realizoi filmin për fëmijë me të njejtin titull, i cili fitoi Çmimin Special” në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit për Fëmijë në Xhifoni,(Itali).

(vijon)