HashtagAL publikoi ekskluzivisht dje një memo qarkulluese për çështjen e ilaçeve të leuçemisë dhe ‘lojën’ ndërmjet Ministrisë së Shëndetësisë, Fondit të Kujdesit Shëndetësor dhe firmave importuese të ilaçeve.
Përveç rritjes së çmimeve, kjo ‘lojë’ shkaktoi edhe mungesën e ilaçeve për të sëmurët për gati 4 muaj.
Po si i përjetuan të sëmurët me leuçemi këto katër muaj ‘negociatash’ të zyrtarëve të shtetit?
Një reportazh i publikuar në datën 22 qershor nga gazeta e specializuar ‘Shëndet+’ tregon se si po shkatërrohen familjet shqiptare që u bie në kurriz një hall i tillë.
Nga Denisa Canameti / Shëndet+
Spitalet kanë dëgjuar më shumë lutje sesa muret e kishave dhe xhamive!”
Vetëm bluza të bardha dhe shtretër. Këto janë shërbimet që ofron Onkohematologjia në QSUT, ku duhet të mjekohen e trajtohen fëmijët me sëmundje të rënda të gjakut. Ndërkohë barnat, duke filluar që nga paracetamolët 20-lekësh, deri te citostatikët që kushtojnë miliona, pacientët duhet t’i blejnë jashtë. Me borxhe, me kredi, deri kur familjarët të dorëzohen.
Në emër të tenderave të pashpallur ende apo të buxheteve të pamjaftueshme, shteti nuk mban asnjë përgjegjësi për pacientët e vegjël, ndërkohë që prindërit kërkojnë çdo rreze shprese për të shpëtuar fëmijët e tyre.
Një situatë e tillë ankthi dhe pasigurie bën që edhe bluzat e bardha të punojnë nën presion, duke bartur kështu shkarkesat psikologjike të familjarëve, si dhe gjithë akuzat.
2 vjeç me leucemi, e ëma: Po mbijetojmë me borxhe
A ishte një fëmijë i shëndetshëm. E ëma tregon se vitin e parë të lindjes nuk i është dashur të shkojë te mjeku as për një dhimbje koke. Gjithçka do të ndryshojë më vonë, ku pa festuar vitin e dytë të lindjes, fëmija do të shfaqte simptoma që do të shqetësonin seriozisht familjen. Pas ardhjes në Tiranë do të mësonin diagnozën e frikshme “Leucemi akute”.
Djali eci shumë mirë për një vit e gjysmë. S’e kisha çuar në spital as për një temperaturë. Duke luajtur në oborr një ditë, i zbardhet çehrja e fytyrës dhe direkt e çoj te spitali në Vlorë, ku na mbajtën një javë. Na thanë që duhet çuar në Tiranë se ka nevojë për gjak. Burrit i kishin thënë diçka, mua jo. Copë- copë spitali i Vlorës, skandal fare.
E sollëm këtu në 6 mëngjesit. Erdhi doktoresha, kishte folur me mjekët e Vlorës. Vetëm na tha: “Do Zoti del mirë”. Doktoresha është sjellë shumë mirë me ne. Kisha menduar për anemi. Por dita – ditës po dyshoja edhe vetë. Na çojnë në pavion. Shikoj fëmijë pa flokë, të vjella, gjak… U tmerrova. E mora vesh situatën”, rrëfen e ëma e të voglit.
Lidhur me gjendjen në shërbimin e onkohematologjisë, E. A. thotë se personeli mjekësor është shumë i sjellshëm. Por ajo çfarë është më kryesorja, medikamente nuk ka.
Nuk kemi mundësi, ka tre muaj që burri ka punuar vetëm 10 ditë. Vjehrri punon në ndërtim dhe ka punuar 15 ditë. Me lekë borxh po ia dalim. Ilaçet mungojnë. Tani ka ardh Metrotoxati, se një prind e bleu 3 herë nga 1 700 000 lekë për një fazë. Unë kam 7 muaj këtu. Kam ardhur këtu më 10 dhjetor. Ndihma më e vogël është e vlefshme për ne. Një ditë nuk kishte as paracetamol”.
13 vjeçe me leucemi: Kemi blerë 1 600 000 lekë një ilaç
E njëjta situatë është edhe për pacienten 13-vjeçare nga Malësia e Shkodrës, A.S. E ëma e saj flet për shpenzime të jashtëzakonshme, pasi siç thotë ajo, spitali nuk ka mundur t’i sigurojë veçanërisht kimiopreparatet.
Kam vajzën 13 vjeçe me leucemi. Kemi 9 muaj që vijmë e shkojmë. Jam nga Malësia e Shkodrës. Bëri 4 javë mësim në shkollë dhe filloi ankesat: më dhemb barku, më dhemb koka. E çuam në spital të Shkodrës, e mbajtën 4-5 ditë. Analizat dolën mirë. Doktoresha tha se mos do t’i vijë cikli, se është e zhvilluar. Më dha disa kokrra, ato si duket kundërindikuan. U përkeqësua, e sollëm në kat të tretë në reanimacion. E kam sjellë në gjendje kome. Tani bën kimioterapi. Ilaçet i kemi blerë. Kemi blerë 1 600 000 lekë një ilaç.
Djali me tumor, 3 milionë lekë një mjekim
Babai i K.P. na ndal në oborrin e spitalit për të na treguar gjithashtu grumbullin e faturave dhe recetave që mban në dorë. Fëmija i madh i familjes, me banim në Spitallë të Durrësit, e origjinë nga Kukësi, po vuan prej muajsh nga një sëmundje tumorale.
Kam fëmijën me tumor. Ilaçet nuk bëhet fjalë. Edhe paracetamol kam blerë jashtë. Shkon 3 milionë lekë një mjekim. Janë 8 terapi. I kërkojmë farmaci më farmaci. Unë si prind bëra çfarë ishte e mundur për ta kuruar, mora 2 milionë lekë kredi në bankë dhe jemi zhytur në borxhe. Më ndihmuan sa patën mundësi të afërmit, tani kemi mbetur. Mjekja na ka thënë që jashtë vendit mund të shpëtojë për sëmundjen që ka”.
Historitë e familjarëve që kanë fëmijët të shtruar në pavionin e onkohematologjisë, nuk kanë të mbaruar. Ankthi i mungesave e ka rënduar akoma më shumë gjendjen. Një tjetër familjare afrohet për të thënë të njëjtën gjë:
Fëmija tani në qershor bën 3 vjeç, kam 8 muaj shtruar. Ilaçet i kemi blerë. Metrataxati më ka bërë një herë 300 000 lekë. Na ka ndihmuar edhe doktoresha. Disa ilaçe i kam marrë edhe pa receta. Me atë rrogë që më merr burri, me 190 000 lekë. Me lekë borxh. Kam 9 muaj këtu. I kanë rënë vetulla e qerpikë”.
Të njëjtat histori, e njëjta dhimbje, i njëjti problem. Ilaçe nuk ka.
Disa nga medikamentet e nevojshme për trajtimin e leucemisë
Edhe pse pacientët mbajnë në duar receta me medikamente nga më të lirat deri te më të shtrenjtat, mjekët listojnë një listë emrash medikamentesh të nevojshme për trajtimin e leucemisë:
Methotrexate
Acid Folinic
Citozar
Adriamicin
Endoxan
Nilotinib
Vinkristin
Mesna (Mesnex)
Secili prej këtyre medikamenteve është problem më vete. Ata kanë një kosto shumë të lartë dhe gjenden shumë rrallë në pavion.
Klinikat dhe farmacitë private plotësojnë mungesat e shtetërorit me çmime marramendëse
Pacientët mbajnë në duar një tufë me fatura të lëshuara nga farmacitë dhe spitalet private.
Duke qenë të ndërgjegjshëm për situatën e asgjësë në shërbimin e onkohematologjisë, mjekët lëshojnë receta me emra ilaçesh të cilat duhet të gjenden në shërbimin spitalor, dhe për më tepër duhet të tërhiqen vetëm aty.
Kjo pasi citostatikët janë të njohur si medikamente për shërbim spitalor. Shitja e tyre në farmacitë private përbën shkelje për farmacistët.
Citostatikët pa pullë kanë problem edhe cilësinë, duke qenë se çdo medikament i tillë bart rrezikun për falsifikim. Pacientët në vendin tonë, paradoksalisht, edhe rrezikun e blejnë shtrenjtë. Ata rrëfejnë se medikamenti kryesor për një cikël kimioterapie shkon më shumë se 1 milion e 500 mijë lekë. Në këto kushte, të jetuarit kthehet në luksin e atyre që kanë para.
E njëjta gjë ndodh edhe me biopsinë, analizat, rezonancat apo skanerat që duhet të kryejnë pacientët. Pjesën më të madhe të tyre pacientët e kryejnë në spitale private, kundrejt një pagese shumë të lartë.
Ligji për Shëndetësi parasheh ofrimin e shërbimeve shëndetësore gjithëpërfshirëse dhe jo diskriminuese me standarde të barabarta në kujdesin shëndetësor për të gjithë qytetarët, duke siguruar kështu standardet gjatë përmbushjes së kërkesave në të gjitha nivelet e kujdesit shëndetësor.
Siç duket në vendin tonë, askush nuk mban përgjegjësi për respektimin e këtij ligji. Dhjetëra fëmijë, ndoshta qindra janë lënë në mëshirë të fatit, e në rastin e sëmundjes së kancerit, nuk ka shumë për të shpresuar.
Komentet