Përveç Sllovenisë, e cila mund të mburret me nivelin e duhur të shtetndërtimit dhe funksionimit në suaza normale dhe, deri diku, Kroacisë, të gjitha shtet tjera të dala nga ish –Jugosllavia, secilën ditë janë duke rënë në provimin e shtetndërtimit dhe lirive dhe të drejtave qytetare. Shtetet funksionale mund të quhet ato shtete kur strukturat shtetërore  janë në nivelin e duhur të detyrës,  janë struktura moderne  dhe me nivel të lartë civilizues, ku  nuk ka mundësi të vijnë në shprehje kurrfarë strukturave të tjera parapolitike apo pseudoshtetërore. Nese e shikojmë gjendjën në Bosnje, ajo  është  largë nivelit të funksionimit të një shteti normal. Marrëveshja e Dejtonit nuk duket e qendrueshme për tri entitetit . Në shumë fusha Bosnja po funskionon si e ndarë. Që shumë kohë Republika Serpska është duke kërkuar referendum për shkëputja nga BH-ja . Kohën e fundit situata politike është duke eskaluar edhe më  keq , ku vendi mund të futet sipas ekspertëve  ushtarakë në konflikt të sërishem më përmasa të gjera, duke pasur parasysh edhe situaten e paqendrueshme politike dhe ushtarake në nivelin global.

Serbia asesi të lirohet nga e kaluara hegjemoniste , e cila  dëshiron  në të njëjtën kohë të ulët në dy karrige, në ate Perëndimore e më shumë të ulët në karrigën ruse të Putinit. Vizita e fundit në Moskë e kreut më të lartë serbë , dhe përfolja së Serbia po armatoset nga rusët, nuk është shenjë e mirë për paqën edhe ashtu të brishtë në rajon.Me këtë ajo synon futjen e veriut  të Mitrovicës në ndikim të plotë  të Beogradit zyrtar.Mvarësisht prej sutuatës politike, serbët bashkë me rusët do  të përpiqën për ndërhyerje edhe ushtarake të shkallës së gjerë. Maqedonia gjithashtu gjatë është duke vluar nga icidentet e shumta ndëretnike. Rasti i Kumanovës dhe agresioni i forcave policore atje shpërfaqi tërë paftyrësinë e  fashistit, Nikolla Gruevckit. Maqedonia  në vazhdimësi është duke i nëpërkëmbur të drejtat legjitime të shiptarëve në këtë  shtet artificial. Situata politike nuk po përmirësohet edhe pas ndërhyrjës së faktorit ndërkombëtar. Paratitë kryesore politike nuk po gjejnë  gjuhë të përbashkët për tejkalimin e situatës së krijuar .Kohë më parë në Maqedoni pati protesta bukur të mëdha  , por  të cilat nuk arriten ta largojnë regjimin autoritar dhe antishqiptarë të Gruevskit .Fati i  këtij shteti është shumë diskutabil,pa  të drejtat e plota të shqiptarëve si popull shtetëformues  .

Vala e protestave e ka përfshi që disa ditë edhe Malin e Zi. Opozita e Bashkuar po kërkon largimin e Millo Gjukanoviqit , i cili që shumë kohë është duke udhëhequr më këtë shtet. Opozita proserbe  e ndihmuar nga Moska zyrtare , në të njëjtën kohë po  e shfrytëzon situatën politike për ta kthyer ndikimin  që kishte dikur . Pos kësaj Putin don tia ban të pamundur Malit të Zi  inkuadrimin në NATO. Përvoja e deritashme është duke treguar së këto minishtete  të dala nga ish –Jugosllavia kështu edhe Kosova  dhe qytetarët nuk po  bëjnë një jetë normale nga udhëheqjet aktuale të dobëta, të korruptuara dhe të kriminalizuara  shtetërore që i kan.

Sjellja e liderëve  të partive kryesore  politike në Parlament si institucioni më i lartë i shtetit të Kosovës ,  ka degraduar këta   liderë. I ka   shpërfaqur edhe të pa pjekur politikisht, të padijshem, dhe jo përgjegjës para popullit dhe shtetit . Kredibiliteti i shtetit nuk mbahet me njerëz çfarë aktualisht i kemi në pushtet, por edhe gadi krejt pas luftën.Ngjarjet e fundit shumë e kan luhatur këtë gjë jo vetëm në Kosovë, por edhe në sytë e botës demokratike.

Duhet të pushojnë lidhjet farefisnore, të pushojnë lidhjët në baza partiake, dhe çdo lidhje tjetër .Deri sa nuk vijnë në shprehje që në krye të  strukturave partiake dhe në krye të strukturave  shtetërore të vijnë   njerëzit prosofesionist dhe kredibil, nuk mund të presim rehati dhe as zhvillim normal të shtetit. Kur secili njeri e ka sigurinë përsonale , sigurinë pronësore dhe juridike, kur  të gjithë janë të barabartë para ligjit , atëhere mund të flitet për stabilitet politik, për stabilitet dhe kredibilitet të shtetit. Bazamenti i gjithë kësaj arrihet më avansimin e rrjedhave të dobëta ekonomike dhe zbutjën enorme të pa punësisë. Shtet  kredibil dhe funksional nuk mund të quhemi nese na ikin në mënyre masovike rinia, e cila është demoralizuar tejmase nga pa përspektiva e krijuar .I kemi të gjitha kapacitet dhe potencialet që të dalim nga ky rreth vicioz qe jemi futur  nga kjo kastë politike. Pa një intervenim në sistemet  e korruptuara dhe pa meritore , nuk kemi mundësi të avansimit të proceseve zhvillimore .  Nese nuk ndërtojmë shtet për të gjithë , do të thellohet edhe më shumë  kriza politike dhe  kriza ekonomike  …