Me përfundimin e traktatit për Fuqitë e Mesme Bërthamore (INF) në fund të korrikut, ka filluar një garë e re armësh midis SHBA dhe Rusisë. Gara e fundit e armëve, ajo e viteve ’80 kulmoi në shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik. Tridhjetë vjet më vonë, gara Trump-Putin mund të çojë në shpërbërjen e Rusisë.

Presidenti i SHBA Ronald Reagan dhe udhëheqësi Sovjetik Mikhail Gorbaçov nënshkruan traktatin e INF në vitin 1987, duke ndaluar raketat bërthamore tokësore, me rreze nga 500 deri 5,500 kilometra. Muajt e fundit, Uashingtoni akuzoi Moskën për shkelje të marrëveshjes, me vënien në punë të një lloji të ri të raketave ujore, SSC-8 dhe pezulloi detyrimet e Shteteve të Bashkuara ndaj traktatit, me mbështetjen e plotë të aleatëve të NATO-s.

Si përgjigje, Presidenti Vladimir Putin paralajmëroi se Rusia do të detyrohej të fillonte zhvillimin e raketave bërthamore tokësore, me rreze të shkurtër e të mesme dhe bëri SHBA-në përgjegjëse për prishjen e traktatit. Ai parashikoi që një garë e pakontrolluar armësh do të fillonte, teksa Rusia do ndërtonte armët e ndaluara më parë.

Sidoqoftë, herën e fundit që Moska hyri në një garë armësh bërthamore me Uashingtonin, vendi u shpërbë. Reagan u bë president në vitin 1981 me tre objektiva: të rivendoste besimin e kombit Amerikan pas Luftës së Vietnamit; të rivendoste epërsinë politike dhe ushtarake amerikane; dhe të bënte të pamundur një luftë të tretë botërore, përmes eliminimit ose neutralizimit të armëve bërthamore.

Reagan dëshironte të braktiste doktrinën e shkatërrimit të sigurt reciprok, që po shkonte drejt një konflikti bërthamor, ndërsa rishikonte politikat amerikane për frenimin e Luftës së Ftohtë. Qëllimi i tij ishte të ulte përhapjen e ndikimit Sovjetik në të gjithë botën, duke sfiduar ekonominë sovjetike në rënie. Administrata e re e rriti ndjeshëm buxhetin ushtarak të Amerikës dhe i futi financat e Moskës nën një presion të madh, përmes një gare armësh.

Për të mbrojtur Amerikën nga çdo sulm bërthamor, Reagan nxiti zhvillimin e Nismës Strategjike të Mbrojtjes (SDI) ose “Star Wars” (Lufta e Yjeve), një mburojë teorikisht e padepërtueshme nga raketat bërthamore që Uashingtoni do të ndante me vendet e tjera, përfshirë BRSS. Megjithëse skeptikët pretendonin se një mburojë e plotë do të ishte e paarritshme, udhëheqësit sovjetikë hynë në panik, duke besuar se kjo do ta bënte Amerikën të paprekshme dhe të aftë të shkatërronte Bashkimin Sovjetik.

Në të njëjtën kohë, si kundërpërgjigje të vënies në dispozicion për vendet e Paktin të Varshavës të raketave sovjetike SS-20 me rreze të mesme që synonin Evropën Perëndimore, SHBA, gjithashtu, vendosi raketa Pershing II, me rreze të mesme në Evropë, të cilat ishin në gjendje të godisnin Moskën.

Kur Gorbaçovi mori përsipër udhëheqjen Sovjetike në vitin 1985, kuptoi se një garë armësh e përshpejtuar do e dëmtonte buxhetin e mbrojtjes të Rusisë dhe do të falimentonte ekonominë (sovjetike ). Si rezultat, ai angazhoi Reagan në negociata për të parandaluar programin “Star

Wars” dhe gjatë bisedimeve, filloi të lëshonte terren në lidhje me uljen e numrit të raketave bërthamore. Sidoqoftë, Reagan refuzoi të braktisë programin SDI dhe madje u largua nga seancat e bisedimeve me Gorbaçovin.

Në fillim të vitit 1989, çmimi i naftës ra në rreth 10 dollarë për fuçi dhe kështu, Bashkimi Sovjetik falimentoi e kërkoi hua domethënëse, që iu refuzuan nga Uashingtoni. Bashkimi Sovjetik u shpërbë, ndërsa komunistët humbën autoritetin; ushtria ishte demoralizuar dhe shumë popuj të mbajtur në robëri kërkuan pavarësinë nga perandoria ruse. Gara e armëve, që Moska nuk mundi ta përballonte, dha një kontribut themelor në rënien sovjetike.

Rusia është përsëri në vështirësi ekonomike dhe politike. Rritja e saj vjetore është në rënie, standardet e jetës janë duke u ulur dhe rajone të shumta të Rusisë, ashtu si ish-republikat sovjetike, janë duke u rebeluar gjithnjë e më shumë. Ndërsa Kremlini zotohet të zhvillojë dhe vërë në përdorim armë të reja, përfshi llojet e reja të armëve bërthamore, raketa ujore dhe nëndetëse të operuara me dron, burimet e tij po thahen.

Sektori ushtarako-industrial i Rusisë është në çrregullim. Industria e mbrojtjes po përballet me një borxh në rritje, sepse shteti nuk ka arritur të paguajë pajisjet ushtarake dhe nuk është në gjendje të prodhojë komponentë, importi i të cilave është i ndaluar për shkak të sanksioneve. Shumë impiante mbrojtjeje do të duhet të mbyllen përfundimisht dhe një pjesë e madhe e dy milion njerëzve të punësuar në sektorin e prodhimit për mbrojtjen mund të mbeten pa punë.

Me ndërprerje të menjëhershme, ushtria ruse nuk do të arrijë të marrë avionët, tanket dhe raketat që Putin i ka premtuar, çfarë do të kompromentojë mundësitë e Kremlinit për të vazhduar një ndërtim ushtarak. Kjo, gjithashtu, do të dëmtojë disa banka ruse që i kanë dhënë hua shuma të mëdha parash sektorit të mbrojtjes. Nëse qeveria kanalizon paratë e buxhetit të shtetit për të shpëtuar bankat dhe mban hapur impiantet e falimentuar të mbrojtjes, kjo do të krijojë pengesa të mëdha në shërbimet sociale. Një veprim i tillë ka të ngjarë të përshpejtojë trazirat sociale dhe ta shtyjë Rusinë më pranë grykës së shpërbërjes.

NEW ARMS RACE BEGINS

Janusz Bugajski

With the termination of the Intermediate Nuclear Forces (INF) treaty at the end of July, a new arms race between the US and Russia has begun. The last arms race in the 1980s culminated in the disintegration of the Soviet Union. Thirty years later, the Trump-Putin race could lead to the disintegration of Russia.

U.S. President Ronald Reagan and Soviet leader Mikhail Gorbachev signed the INF treaty in 1987 banning land-based nuclear missiles with ranges between 500 and 5,500 kilometers. In recent months, Washington has accused Moscow of violating the pact by deploying a new type of cruise missile, the ]SSC-8, and suspended US treaty obligations with the full support of NATO allies.

In response, President Vladimir Putin warned that Russia would be forced to start developing short and intermediate-range land-based nuclear missiles and blamed the U.S. for the demise of the treaty. He predicted that an uncontrolled arms race would break out, with Russia building previously banned weapons.

However, the last time Moscow entered into a nuclear arms race with Washington the country disintegrated. Reagan become President in 1981 with three objectives: to restore the confidence of the American nation after the Vietnam War; to re-establish American political and military pre-eminence; and to make a third world war impossible through the elimination or neutralization of nuclear weapons.

Reagan wanted to abandon the doctrine of mutually assured destruction that had deterred a nuclear conflagration, while revising America’s Cold War policy of containment. His objective was to reverse the expansion of Soviet influence around the world by undermining the failing Soviet economy. The new administration substantially increased America’s military budget and placed Moscow’s finances under enormous pressure through an arms race.

To protect America against any nuclear strike, Reagan pushed for the development of the Strategic Defense Initiative (SDI) or “Star Wars,” a theoretically impenetrable shield to nuclear missiles that Washington would share with other countries, including the USSR. Although skeptics claimed a complete shield would be unattainable, Soviet leaders panicked believing that it would make America invulnerable and capable of obliterating the Soviet Union.

At the same time, in response to the deployment in Warsaw Pact countries of Soviet SS-20 intermediate-range missiles targeted on Western Europe, the US deployed intermediate-range Pershing II missiles in Europe capable of hitting Moscow.

When Gorbachev took over the Soviet leadership in 1985 he understood that an accelerating arms race would cripple Russia’s defense budget and bankrupt the economy. As a result, he engaged Reagan in negotiations to prevent the Star Wars program and began to concede ground in negotiations to reduce the number of nuclear missiles. However, Reagan refused to abandon the SDI program and even walked out of negotiating sessions with Gorbachev.

By early 1989 the price of oil plummeted to around $10 a barrel, and the Soviet Union went bankrupt and pleaded for massive loans that Washington refused. The Soviet Union unraveled as the communists lost authority, the military was demoralized, and numerous captive peoples sought independence from the Russian empire. The arms race that Moscow could not afford made a key contribution to the Soviet collapse.

Russia is again in dire economic and political straits. Its annual growth has been plunging, living standards are collapsing, and Russia’s numerous regions, just like the former Soviet republics, are increasingly rebellious. While the Kremlin is pledging to develop and deploy new weapons, including novel types of nuclear weapons, cruise missiles, and drone submarines, its resources are drying up.

Russia’s military-industrial sector is in disarray. The defense industry faces growing debt because the state has failed to pay for military hardware and is unable to produce components whose import is banned because of sanctions. Many defense plants will have to be closed down and a large portion of the two million people employed in the defense-manufacturing sector could be laid off.

With imminent cutbacks, the Russian military will fail to receive the aircraft, tanks, and missiles that Putin has promised and derail the Kremlin’s ability to pursue a military buildup. It will also damage several Russian banks that have lent large amounts of money to the defense sector. If the government siphons money from the state budget to rescue the banks and keeps open bankrupt defense plants this will necessitate major cutbacks in social services. Such a move is likely to accelerate social unrest and push Russia closer to the precipice of disintegration.