VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

Sevim Arbana: Protestoj jo vetëm për Fildesin! Profilet e 100 grave të vrara – Kemi ngritur zërin po nuk na ka dëgjuar kush!

September 5, 2017

Profilet e disa grave, nder me shume se 100 gra te vrara ne vite nga dora makabre e burrit, babait, vellait, te dashurit, etj,etj,

Kemi protestuar qe ne 2000, intensivisht.

Kemi ngritur zerin dhe kemi kerkuar qe dora gjakatare te ndalet

Kemi lobuar per te bere ligjin kunder dhunes

Kemi protestuar ‘dy kokrra’ vazhdimisht, deri dje

Kemi thene qe mekanizmi i referimit eshte i paplote dhe jo funksional

Kemi kerkuar shtetin dhe te huajt si aleate

Kemi kerkuar partneritete me policine dhe gjykatat

Kemi kerkuar qe fuqizimi ekonomik, strehimi i viktimave te dhunes, edukimi i tyre, mos jete slogan/parulle , po realitet.

Kemi filluar te protestojme qe ne 1998 e sot, jo vetem ne 16 Ditet Nderkombetare Kunder Dhunes ndaj Grave, po gjithmmone.

Kemi krijuar rrjete brenda e jashte.

S’kemi arritur te ndalojme kete dore gjakatare, pasi shteti, institucionet vendase dhe te huaja ,e kane patur gjetke mendjen, gjetke hallin, gjetke propaganden.

Ndaj sot, kemi cdo jave nje viktime.

Cdo histori eshte sa e ngjashme, aq e ndryshme.

E mjaftueshme per t’u bere roman, film, e gjithcka, per nje realitet , qe nuk eshte larg, vetem dy hapa nga zemra e Europes.

Do vij ne proteste per me shume se 100 gra te vrara , jo vetem per Firdesin. Ajo ishte Preludi i nje kembane qe kish kohe qe binte.

Erieta Avdyli, 33 vjeç.Tirane. Ne 13 maj 2000 nje qen zbulon rastesisht trupin e dekompozuar te Erietes prane fshatit Romanat.

. Fiqirete Qinami, 16 vjeç, Berxull. Vritet nga babai i saj ne 3 korrik 2003, me kater plumba, pasi u kthye naten vone ne shtepi. Ruzhdi Qinami ekzekuton vajzën e tij, pasi ishte larguar një natë nga shtëpia.

Groshe Martincanaj, 21 vjeç. Me 2 shkurt te vitit 2004 u qellua per vdekje nga i ati, pasi ishte larguar dy dite nga shtepia. Babai i saj, Gjini, malësor nga Lekbibaj, i cili prej dy muajsh banonte me familjen e tij në periferi të Tiranës, nuk mundi të kapërdinte “turpin” e vajzës së tij.
. Irena Seli, 39 vjeç, zhduket ne Portin e Durresit me 16 dhjetor 2004. Irena dyshohet te jete rrembyer dhe vrare.

Esmeralda Laho, 19 vjeç, Tirane. Mbeti e vdekur ne vend me 29 tetor te 2006 ne Tirane. Ajo u qellua me pistolete ne zemer nga i dashuri i saj, Fatjon Mertiri, i cili u arrestua. Viktima 19 vjeçare mendohet te jete vrare pasi nuk ka pranuar te trafikohej si prostitute ne Itali.

.Aishe Vata, 18 vjeç. Vritet dhe me pas i pritet koka me 11 tetor 2012 ne Xhafzotaj te Durresit nga Shaban Norja 80 vjeç.

Manushaqe Çeliku, 34-vjeç. Vritet ne Orikum te Vlores me 9 dhjetor 2012. Manushaqja eshte masakruar me sqepar nga bashkeshorti i saj, Shkelqim Celiku,

Eriselda Elmazi, 25 vjeç. Korçe. Eshte rrahur dhe prere me mjete te mprehta nga bashkeshorti i saj Romeo Babani, 28 vjeç, i cili me pas e ka hedhur ne koshin e plehrave me 16 shtator 2012.

Aurora Trashani 32 vjeç. Aurora u gjet e vdekur ne daten 2 shkurt 2011. 32-vjeçarja Aurora Trashani eshte qelluar me 60 thika dhe autori i vrasjes ka tentuar te digjte trupin,

Rolanda Doku 36 vjeç. Rolanda kishte denoncuar dhunën sistematike të të shoqit madje ajo kishte marrë edhe urdhër mbrojtjeje ndërsa kishte nisur procedurat e divorcit. Kushtet ekonomike kishin bërë që pavarësisht këtyre problemeve Edmondi dhe Rolanda të jetonin në të njëjtën banesë. Rolanda u vra nga bashkeshorti Edmond Doku, 45 vjeç, me 7 tetor 2012 ne Tirane, nderkohe qe per te ishte leshuar urdher mbrojtjeje nga Gjykata.

. Hyrije Bruka, 34-vjeç. Historia e çiftit Bruka nga Kukesi, me banim ne Kamez, ka nisur dy vite me pare, kur pas konflikteve mes çiftit, 34-vjeçarja, eshte vetedorezuar ne polici, pas tentatives per te goditur me sepate bashkeshortin e saj, Qazim Bruka. Nje vit me pas, ne shkurt te vitit 2012, 56-vjeçari e ka masakruar me thike bashkeshorten e tij, Hyrijen, duke i nxjerre asaj syrin e djathte, teksa shoqeronte femijet e saj nga ambientet e strehezes ku qendronte per ne shkolle. Bashkeshorti i saj denohet me 2 vjet burg dhe lirohet nga burgu me amnistine e ofruar me rastin e 100 vjetorit.

Më 2 shkurt u vra Eleni Basho laborante, ajo u qëllua me tre plumba. Viktima u qëllua rreth 30 metra larg banesës së saj. Ajo humbi jetën rrugës për në spital. Eleni Basho ishte nënë e dy fëmijëve. Vrasja e saj mbetet ende mister.Po atë datë në Tiranë te “Komuna e Parisit” u vra Megi Jokiçi, policia pohoi se Megi u vra aksidentalisht, ajo ishte duke parkuar makinën e saj, në kohën ku persona të paidentifikuar hapën zjarr nga një makinë, në drejtim të Aleksandër Goçajt dhe Genti Marës.

Më 3 mars nga fshati Luzh të Tropojës vritet Naime Abazi, ajo u vra nga bashkëshorti i saj Xhemal Abazi. Sipas Policisë Xhemal Abazi e ka vrarë bashkëshorten e tij me armë zjarri për motive të dobëta.

Më 27 mars vritet Leonora Kaloçi, arkëtare në “NGB” Bank, ajo u vra nga Viktor Gushi, gjatë një tentative të këtij të fundit për të grabitur filialin e një banke në Tiranë. Leonora ishte nënë e dy fëmijëve.

Më 19 prill vritet Lahe Sina, 52 vjeçe, ajo u vra nga bashkëshorti i saj, ngjarja ka ndodhur në fshatin Çermë, të Lushnjës. Shazivar Sina 60 vjeç, ka qëlluar me çifte gruan e tij 50 vjeç. Shkak për këtë vrasje dyshohet se janë borxhet e shumta që kishin bashkëshortët.

Më 11 maj vritet në Toshkëz të Lushnjës Rajmonda Sota, 23-vjeçarja u qëllua me armë nga shtetasi Erjon Çjapi. Sipas policisë vrasja ka ndodhur për motive të dobëta.

Më 14 qershor në Kir të Shkodrës u vrau Marie Çuku, 17 vjeçe. Arsyeja për gjakmarrje.

Më 4 korrik në Lapardha të Beratit u vra Alma Gjata, 35 vjeçarja u godit me sende të forta nga bashkëshorti i saj Sokol Gjata 40 vjeç. Sipas policisë dyshohet se Sokol Gjata e ka vrarë bashkëshorten e tij për motive xhelozie. Po më korrik në Mat, gjendet kufoma një 20 vjeçareje të masakruar

Më 14 korrik në Shëngjin, vëllai masakron familjen e motrës dhe më pas vetëvritet. Sandër Prendi ka qëlluar Dane Prendi 45 vjeçe.

Më 28 korrik në fshatin Brenog të rrethit të Has Gëzim Muslika vrau gruan Pranvera, 30 vjeçe. Ai e ka qëlluar bashkëshorten e tij me pistoletë. Pranvera ishte nënë e 3 fëmijëve. Sipas policisë Gëzimi e ka kryer këtë krim në kushte të rënda depresioni.

Më 2 gusht në Tiranë Arben Koxhaj vrau gruan Manjola Koxhaj ai e ka goditur bashkëshorten e tij me thikë në trup. 32 vjeçarja ishte nënë e 2 djemve. Sipas të afërmve, Arbeni dhe Manjola kishin zënka të shpeshta midis tyre.

Më 2 gusht në Dukagjin të Shkodrës, Mirash Bregu vrau vajzën 14 vjeçe Marjanën dhe më pas vrau veten.

Më 7 gusht në Tiranë, vritet Fatbardha Tafa. 37 vjeçaria u sulmua me thikë nga Aldo Hoxha.

Më 4 shtator në Kukës, gjendet kufoma e një femre në liqenin e Fierzës. Policia tha se kishte gjetur trupin e Thëllënxa Rexhmatit.

Më 12 shator në Pogradec u vra Fatjona Sula, nënë e dy fëmijëve, ajo u masakrua me gurë në kokë nga Çelnik Maliqi, 27 vjeç.

Më 24 shtator në Lezhë, vritet Miranda Shtjefni, po atë ditë u vra edhe bashkëshorti dhe fëmija i tyre. Autori i vrasjes është Kastriot Zhupa, 38 vjeç, fqinjë me viktimat.

Më 26 shtator në Mallakastër vritet Azbie Myftari 52 vjeç. Ende nuk dihet kush janë autorët. Pasi po në atë ditë u vra edhe bashkëshorti i saj.

Më 30 shtator vritet Eliverta Çoçka, për motive xhelozie nga ish dashuri i saj, 52-vjeçarin Viktor Rozani.

Më 6 tetor në Tiranë vritet Rolanda Doku. 36 vjeçaria është vrarë nga bashkëshorti Edmond Doku 44 vjeçar. Arsyeja: dyshohet për shkak të urdhërit që kishte lëshuar gjykata që ky i fundit mos ti afrohej Rolandës.

Më 12 tetor një vrasje do trondiste Durrësin , ku Shaban Norja, 80 vjeç vrau Aishe Vatën, 18 vjeçe. Pasi Aishe Vata, nuk pranoi të abortonte fëmijën që kishte me Shaban Norjan. Aishia dhe Shabani kishin një lidhje prej 4 vitesh.

Më 19 tetor në Durrës, vritet Lime Dedej, ajo u vra nga bashkëshorti i saj 48 vjeçari Bujar Dedej. Ky i fundit e ka goditur gruan e tij me çekiç në kokë pas një zënke

Më 12 nëntor në Elbasan, vritet Vergjinushe Hasani, 43 vjeçarja u vra nga bashkëshorti i saj Agron Hasa për motive xhelozie

Më 10 dhjetor në Vlorë, vritet Mushaqe Çeliku, 33 vjeçaria ishte shtatzënë dhe priste fëmijën e tretë. Ajo u vra më sqepar nga Shpëtim Çeliku bashkëshorti i saj.

Me 13 dhjetor, Masakrohet me thika nëna e 2 fëmijëve, vëllai ish-i dënuar për prostitucion. Viktima Asinja Krytha , 49 vje

-Giulia Poltofieri. 24 vjec ajo u vra ne bresherine e kallashnikovit mga vjerri i saj Engjo Lucaj me 30 janar te ketij viti ne Elbasan.

-Dy jave me vone ne diten e te dashuruarve nje zjarrfikes nga Erseka,rremebeu automatikun edhe I mori jeten te dashures se ti 32 vjecare Nertila Petriti.

-Dy dite me vone ne qytetin e Kucoves, Vasilika Muco 66 vjec ka vdekur nga arma e dhendrit te saj ,pasi ky I fundit nuk pranonte divorcin e vajzes, se te ndieres.

-Valentina Bregu,19 vjec humbi jeten me 30 mars te ketij viti,ne fakt ishe e divorcuar. Ajo u be pre e gjakenxehtesise se te jatit Nikolles qe nuk i kurseu plumbat mbi trupin e te bijes.

– Sonila Tafa 26 vjec vdiq me 7 prrill, nga plumb qe mori ne klabin qe punonte si balerine. Autori as qe nuk i njihet.

-Po ate dite ne Durres Mereme Pashai 70 vjec eshte rrahur per vdekje me dru ne koke nga i biri Lefteri 40 vjec,i cili pak kohe me pare kishte humbur te shoqen.

– Me 26 prill me Lekbibaj te Tropojes, Gjyste Peplekaj 18 vjec eshte qelluar per vdekje nga kushuriri I saj,efektiv i policies rrugore.Sipas zbardhjes se ngjarjes ajo i doli perpara plimbit qe ishte nisur per te jatin.

-Vlore nje muaj me vone,nje tjeter burre i mori jeten gruas,jo me plumbe po i cau koken duke e goditur pa pushime me gure. 45 vjecarja Lumturie Selimaj nena e dy femijeve.

-Nje jave pas Lumturijes,me 3 korrik,ne lagjen Kombinat te Tiranes Mimoza Nikolli 48 vjece u vra me arme zjarri,nga bashkejetuesi i saj,64 vjecar guardian burgjesh.

-Dhjete dite me pas me 13 korrik ,e Rrugen ‘Tefta Tashko’ 46 vjecarja Valbona Carçani, u ther me thike nga ish-bashkeshorti i saj Genci. Xhelozi,deklaroi policia

-Te nesermen me 15 korrik ne Fushe-Mamurras, Valbona Ndreu 27 vjec,dha shpirt nga dhuna dhe goditjet e forta,nga bashkeshurti i saj Marjan Lleshi 44 vjec,motive xhelozie.

-Po are dite pak ore me vone. Ne Tirane nga zhelozia e semure e te shoqit,punonjes i ushtrise, ku I zvrazi kallashnikovin mbi trupin e bashkeshortes se tij, Alketa Canit 27 vjece.

-Te dielen e dates 21 korrik nje tjeter burre xheloz do t’i ngulte thikene ne zemer te shoqes se tij Anxhela Haga, ende nje femije 17 vjec.

-Diana Ademi – 53 vjeçe mbeti aksidentalisht e vrarë në Vlorë, në gusht. Jetonte në Gjermani, po kalonte pushimet në Vlorë

-Liljana Menga – Vritet më 14 shtator nga bashkëshorti, Gjin Menga, për motive xhelozie. Lanë jetim katër fëmijë

-Majlinda Hoxha – 29 vjeçe, vritet në shtator aksidentalisht nga Ndriçim Balla. Objekti i atentati ishte Elton Fusha, i cili u plagos-Shpresa Telahi – 55 vjeçe, u gjet e vrarë në banesën e saj më 24 tetor. Nuk ka as motiv dhe as autor. Vrasja është e mbuluar me mister

-Radivije Brahja – Vritet nga bashkëshorti, Fehim Brahja. Mësuesja u mbyt më këllëfin e jastëkut më 4 nëntor

-Dallëndyshe Jazxhi – 50 vjeçe, vritet më 5 gusht me armë zjarri nga Edmir Jazxhi. Motivi i vrasjes, për xhelozi

-Zenjebije Mustafaraj – Vritet më 15 tetor nga Nexhmi Mustafaraj, këngëtari i grupit polifonik “Kurora Labe”. Autori më pas vrau veten

-Mbaresa Torba – 18 vjeçe, vritet më 21 tetor nga i fejuari, Arbër Dedja, pas një konflikti të çastit.

-Mrike Prenga – Nëna e 8 fëmijëve vritet në korrik nga bashkëjetuesi i saj, gardian në burgun e spitalit, Ali Veterniku, i cili më pas vrau veten. Vrasja është kryer në kushtet e depresionit

-Valbona Lleshi – Vritet në korrik nga bashkëshorti Marjan Lleshi. Motivi për xhelozi-

  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe: ,

Komentet

Lajme të ngjashëm

‘Bojkot mësimit’- Protesta për vrasjen e Martinit pritet të përshkallëzohet

Përpara shkollës “Fan Noli” në kryeqytet, grupi i prindërve organizatorë të protestës pas vrasjes së Martin Canit, ka mbajtur një komunikim për mediat. Gjatë fjalës së tij, një nga organizatorët, Migen Qiraxhi ka ripërsëritur kërkesat drejtuar qeverisë për një shkollim dinjitoz për të gjithë.

Më tej, Qiraxhiu ka njoftuar protestën e radhës që do të mbahet në orën 17:00 të hënën teksa ka shtuar se nëse kërkesat e tyre nuk do të plotësohen s’do të largohen nga sheshi dhe madje do ta konsiderojnë dhe bojkotin e mësimit.

Migen Qiraxhi, përfaqësues i shoqërisë civile: Me rastin tragjik të humbjes së jetës së Martinit, ditën e enjte, ne prindërit që kemi fëmijët në shkolla, zhvilluam marshimin protestë. Të tronditur dhe të pikëlluar për vrasjen e Martinit, artikuluam disa kërkesa për institucionet përgjegjëse, kërkuam dorëheqjen e ministres së arsimit. Ta paktën do të krijonte precedentin e të mbajturit përgjegjësi. Dorëheqja kërkon integritet. Kjo ministre nuk ofron veç zgërdhirje dhe arrogancë. Për këtë dhe pikat e tjera, do të jemi të hënën para Ministrisë së Arsimit për të thënë se nuk e tolerojmë këtë model dhe nuk do të presim që një ngjarje tjetër të ndodhë.

Ndaj kërkesat që kemi, prekin disa prej problematikave kryesore që përballen shkollat sot:

–Shtimi i buxheti për arsimit në 5 % të GDP-së.

–Plotësimi i shkollave me infrastrukturë dhe staf mbështeës.

–Rritja dhe plotësimi 100% i shkollave me psikologë, në raportin psikologë për 200 nxënës.

–Qëndrimi i nxënësve në hapësirat e shkollave deri në orën 16:00 duke ofruar ushqim dhe mundësi për të bërë detyrat.

–Zbatimi emergjent të rregullimit për heqjen e telefonave në orët e mësimit.

–Miratimi i legjislacionit për filtrat parandalues të përmbajtjeve me gjuhë dhune, urrejtje për fëmijët në moshën nën 14 vjeç.

–Secila shkollë duhet të ketë oficerin e sigurisë.

–Krijimi i një sistemi të raportimit të rasteve, ku të ndërlidhen të gjitha hallkat.

Dorëheqje e menjëhershme e ministres së Arsimit. Këto kërkesa, për një shkollim dinjitoz për të gjithë. Nuk do të largohemi nga sheshi derisa kërkesat të plotësohen. Nëse ministria dhe qeveria vijon me të njëjtat neglizhime dhe arrogancë do të konsiderojmë dhe bojkotin e mësimit si formë të reagimit tonë. Ndaj ju bëjmë thirrje të gjithëve që t’i bashkohen protestës së ditës së hënë. sn

Tiranë, studiuesit publikojnë në Kuvendin e tyre Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe

VOA/Ilirian Agolli

Në Tiranë, u zhvillua Kuvendi Kombëtar për gjuhën shqipe, ku morën pjesë shumë studiues dhe ku u paraqit Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe, një projekt katërvjeçar, ku dhanë ndihmesën e tyre dhjetëra gjuhëtarë nga Tirana, Prishtina e Shkupi. Fjalori i ri ka dy herë e gjysmë më shumë fjalë se sa Fjalori i mëparshëm i botuar mbi 4 dekada më parë. Gjuhëtarët pohuan se ky fjalor i ri do të ndihmojë shumë përdoruesit e saj të gjitjë profesioneve, si dhe vet gjuhën shqipe përballë rreziqeve të komunikimit në kohët e sotme.

Gjuhëtarë dhe akademikë të njohur të Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut u bashkuan në një Kuvend Kombëtar të Gjuhës Shqipe në Tiranë, ku u diskutua mbi sfidat e gjuhës në shekullin XXI dhe u publikua Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe.

Ky fjalor ka gjithsej 10 mijë faqe A4, me 124 mijë njësi, mes të cilave 103 mijë fjalë, dy herë e gjysmë më shumë se “Fjalori i gjuhës së sotme shqipe” i vitit 1980, 5 mijë emërtime, 3 mijë⁠ njësi leksiko-gramatikore të fshehura, ⁠11 mijë e 500 njësi frazeologjike, ⁠1 mijë e 400 shprehje të huaja të paasimiluara, ⁠1 mijë e 200 shkurtesa, si dhe mbi 40 mijë vargje sinonimike.

Drejtuesi i projektit të Fjalorit, akademik prof. dr. Valter Memisha, drejtori i Institutit të Gjuhësisë në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, tha se është mbyllur me sukses faza e parë e projektit të Fjalorit të Madh të Gjuhës Shqipe.


“Leksiku i shqipes është rritur ndjeshëm si pasurim i brendshëm dhe si pasurim i jashtëm. Është hedhur në qarkullim një pasurim me dhjetëra mijëra njësi nga ligjërimi i folur popullor. Ka njohur rritje të jashtëzakonshme fjalëformimi, ku dallojnë fjalëformimet sistemore, krijimi i vargjeve të plota leksikore, të ndërtuar kryesisht me brumin dhe me mjetet fjalëformuese të vet shqipes. Janë futur në përdorim të gjerë mijëra e mijëra terma dhe sisteme terminologjike për fusha të ndryshme të dijes dhe të teknikës. Huazimi po ashtu është zhvilluar mjaft”, tha zoti Memisha në Kuvend.

Gjuhëtarët vlerësojnë se shqipja është nën presionin e komunikimit globalist, për shkak edhe numrit të përdoruesve të saj dhe fjalori i madh e ndihmon atë në përballimin e rrethanave të reja dhe dokumenton pasurimin e gjuhës shqipe.

Profesori i njohur i gjuhësisë shqipe, akademik Emil Lafe, thotë për Zërin e Amerikës se kishte ardhur koha për një fjalor të ri, sepse gjuha shqipe dhe fjalori i saj në katër dekadat e fundit janë zhvilluar me shpejtësi dhe në të kanë hyrë mjaft fjalë të reja.

“Gjithë zhvillimi i gjuhës duhet të pasqyrohet në Fjalor, sepse ka rëndësi që të dihet saktë kuptimi i fjalëve, shkrimi i tyre, përdorimi i tyre. Sot u paraqit ky Fjalor i Madh i Gjuhës Shqipe. Është vërtet një punë e mrekullueshme e kolegëve tanë, një punë e lavdërueshme, por fjalorët janë vepra që kanë nevojë gjithmonë për plotësime, për saktësime dhe për një punë të vazhdueshme me to”, tha zoti Lafe.

Fjalori u realizua bashkarisht nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë, nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Instituti Albanologjik i Prishtinës, disa universitete e institucione shkencore në Shqipëri, në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut, Universiteti i Palermos e Universiteti i Kozencës në Itali etj.

Studiuesi Sejdi M. Gashi, një nga përfaqësuesit e Institutit Albanologjik të Prishtinës në Kuvend, thotë për Zërin e Amerikës se Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe dëshmon një punë të jashtëzakonshme mëse katërvjeçare kryer nga një grup i gjerë profesionistësh të shkallës më të lartë nga Tirana, Prishtina dhe Shkupi, si një detyrim kombëtar dhe profesional.

“Tani kemi këtu një kurorëzim të kësaj pune, që e vlerësoj si një punë mjaft të arrirë dhe e dobishme. Është një rrugëtim me kohën, sepse krahas jetës së përgjithshme shoqërore edhe gjuha është një proces dinamik e në lëvizje, në pasurim dhe ndryshim të vazhdueshëm. Ndaj ne e kemi parë të arsyeshme që t’u bëjmë ballë rrethanave dhe kërkesave të kohës me mundësitë tona, me potencialet tona gjithëkombëtare në Shqipëri, Kosovë e shqiptarët e Maqedonisë së Veriut e gjithandej. Kemi bashkuar forcat e dijet tona dhe kemi nxjerrë si produkt Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe”, tha zoti Gashi.

Për këtë fjalor punuan mbi 55 bashkëpunëtorë e 25 hartues, me një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë. Fjalori pritet të botohet në letër vitin e ardhshëm, ndërsa platforma elektronike e saj është shumë lehtë e arritshme dhe cilësohet si një ndihmë e madhe për gjithë përdoruesit e saj anembanë globit.

Gjatë Kuvendit për gjuhën shqipe studiuesit shprehën shqetësimin për rreziqet që vijnë nga keqpërdorimi i shqipes dhe masat administrative, që sipas tyre, duhen ndërmarrë për ta mbrojtur këtë pasuri të madhe.

“Euro Natur”, shqetësim se zona Vjosë-Nartë kërcënohet nga ndërtimi i Aeroportit të Vlorës

VOA/Raimond Kola

Organizata europiane për Ruajtjen e Natyrës “Euro Natur” shprehu shqetësimin se “zona e Vjosë-Nartës në Shqipëri, njohur për shumëllojshmërinë e shpendëve dhe lagunat, përballet me kërcënime serioze nga ndërtimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës”.

Në një raport mbi biodiversitetin në Ballkanin Perëndimor të sapopublikuar “Euro Natur”që është bërë pjesë e një rrjeti me disa organizata shqiptare për mbrojtjen e natyrës në Shqipëri thotë se “ndërtimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës, pjesë e një vizioni të gjerë për ta shndërruar këtë strehë të pasur me biodiversitet në një qendër turizmi dhe infrastrukture, kërcënon të shuhen zërat e gjallë të lagunës”.

“Rivlerësimi i zonave të mbrojtura nga qeveria për të lehtësuar projektin e aeroportit ka përjashtuar 310 hektarë habitat të rëndësishëm në jug të vendit, duke shqetësuar ambientalistët”, thuhet në raportin e organizatës.

Sipas autoriteteve shqiptare Aeroporti i Vlorës do përfundojë punimet brenda këtij viti dhe do të jetë operacional verën e vitit 2025.

Por si dëshmojnë pamjet me dron të filmuara nga Zëri i Amerikës këto ditë, punimet e deritanishme janë larg pritshmërisë që aeroporti të përfundojë brenda këtij viti.

Punimet për Aeroportin e Vlorës

Punimet për Aeroportin e Vlorës

Autoritete shqiptare shpërfillën një kërkesë të Konventës së Bernës, shtatorin e vitit të shkuar, që të ndërpriteshin punimet për Aeroportin, derisa të zhvillohej një Vlerësim i ri i Ndikimit në Mjedis.

Disa organizata mjedisore po zhvillojnë një betejë gjyqësore në Gjykatën Administrative të Tiranës ku kanë paditur një seri institucionesh qeveritare për procedurat e ndjekura për projektin e ndërtimit të aeroportit dhe fillimin e punimeve.

Qeveria shqiptare ka deklaruar nga ana e saj se aeroporti përbën një rëndësi parësore për zhvillimin turistik të këtij rajoni dhe zona e Akërnisë, ku po ndërtohet, përfshin një sipërfaqe e cila gjatë periudhës së komunizmit shërbente për uljen e avionëve ushtarakë.

UGSHPD: THE GAVEL – ÇEKANI (Mozaiku propagandistik i drejtësisë)

 
“The Gavel” (Çekani), quhet skica e autorit LD-NY24 që merr shkas nga realiteti shqiptar mbi presionin që pushteti bën mbi sistemin e drejtësisë. Ngjarjet e ditëve të fundit dhe mënyra se si mediat zyrtare i trajtojnë kundërshtarët politikë drejt zgjedhjeve të ardhshme, janë një përshkrim i pranueshëm me autokracinë dhe me përdorimin e sistemit të drejtësisë si një armë ndaj kundërshtarëve politik dhe ideologjik.
Në mozaikun e lajmeve të ATSH-s me temë drejtësinë, ranë në sy disa tituj kryesor. Ai mbi pritshmërinë e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë më 21 Nëntor, 2024 pas ankimimit të depozituar nga Kryetari i Partisë Demokratike që ishte i titulluar:“Gjykata Kushtetuese rrëzon Berishën: Nuk ishte e nevojshme leja e Kuvendit për masën ndaj tij”. Një nënvizim i goditur në mënyrën më shërbyese të mundshme propagandistike dhe në një kohë kur sipas parimeve të profesionalizmit në gazetari pa shprehur anësi ngjarja e ndodhur në gjykatën kushtetuese ishte vetëm thjeshtë një shpallje vendimi mbi një ankim të depozituar nga pala e interesuar. Pra për sa kohë krye-lajmet zbehen për nga rëndësia e trajtimit dhe nga ana tjetër shtrembërohen për një dhe disa përfitime propagandistike, kuptohet fare qartë se kundërshtari në pushtet megjithëse luan me heshtjen e ka avantazhin sepse mediat dhe studiot pro qeverisë do ta trajtojnë shpalljen e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë si një eksitim elektoral meqenëse data e zgjedhjeve 2025 po diskutohet dhe partitë politike duhet të përpilojnë kandidatët konkurrues.
Ethet dhe ankthi i publikut del nga plotëkuptimi i fjalëve gjykim* dhe vendim*. Pra publiku dhe sidomos kur ai pret një vendim apo gjykim që të dalë nga Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë është i prirur të dëgjojë zgjidhjen e prerë dhe vendimin përfundimtar nga kjo gjykatë që është e nivelit më të lartë në vend. Për drejtuesin e  partisë më të madhe të opozitës Dr. Prof. Sali Berisha dy vendimet e marra janë masat e sigurisë “detyrim paraqitje” dhe “ndalim i daljes jashtë vendit”. Ndërsa sipas ATSH që i referohet:“Konferencës për shtyp të kryetares së Kushtetueses, Zaçaj vlerësimi masës së sigurisë ‘arrest në shtëpi’,  është një kërkesë që është regjistruar në Gjykatë, në datën 18.11.2024, dhe do të jetë objekti një shqyrtimi tjetër gjyqësor sipas afateve dhe rregullave të parashikuara në ligj”.
Faktori kohë dhe presioni në kohë për zgjedhjet 2025 sinkronizohet me heshtjen e pjesshme të kryetarit të PS Rama që shtiret se nuk e komenton  drejtësinë, por në krahët e tjerë veç mediave miqësore me të gjen jo vetëm eksitimin elektoral që shpërthehet në komentet pro dhe kundër, por ai mat edhe me hapat konkret që Rilindja Socialiste merr për të ruajtur avantazhin nga koha e shkurtër që ka m mbetur deri në zgjedhje. Në dy rastet si; “Rama: Akademia Politike e PS-së rrit energjinë e së vetmes forcë reale udhëheqëse” dhe “Rama, të dielën takim me shqiptarët në Londër: Në rrugën drejt Shqipërisë 2030″, publiku kur i krahason realitetet dhe sidomos media në qoftë se kërkon të mbetet e pa anshme mund të ngrejë pyetjen se; – Çfarë i bën palët të trajtohen të pabarabarta në prag të zgjedhjeve?
Deri në këtë pjesë të  arsyetimit nuk kemi përmendur termat “dy standarde”, as korrupsion dhe as humbje dhe shpërdorim detyre nga administrata dhe qeverisja e cila nuk e ka ndryshuar udhëheqjen për këta 11-12 vjet. Sado që të shtrojmë edhe rezultatin se drejtësia dhe prokuroria e posaçme po godasin edhe majtas edhe djathtas, kjo statistikë kur “hemorragjia financiare” nuk ndalet dhe më keq buxheti i shtetit planifikon të investojë në projektet që e kanë patur pikënisjen nga korrupsioni dhe kanë falimentuar, kjo tregon se pushteti është i kapur dhe po shkon drejt vendosjen e një autoriteti absolut. Kohëzgjatja e vendimeve të gjyqësorit, vendimet e lëkundura dhe kundërshtuese në parim mes njëri tjetrit tregojnë se politika është futur thellë në sistem dhe nuk ka më hapësirë për pa anshmëri. Aty vepron  kontrolli dhe goditja ndaj kundërshtarëve politik dhe ideologjik.
_______________
* gjykimi– është një mendim që formohet për dikë a për diçka dhe shpreh vlerësimin përfundimtar.
*vendimi– është një mendim përfundimtar ose masa a zgjidhja e prerë që jep gjykata për një çështje.
 
 
23 Nëntor, 2024
 
Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)

 Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)

“Do t’i takojmë në fushëbetejë rusët!”- Zyrtari i lartë ushtarak i Britanisë kërcënon Moskën

Forcat e armatosura të Britanisë do të ishin gati të luftonin Rusinë që sonte.

Një zyrtar i lartë ushtarak i Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se në rast se Moska vendos të sulmojë një vend të Europës Lindore, është evidente që në fushëbetejë do të jenë edhe forcat britanike.

“Nëse ushtrisë britanike i kërkohej të luftonte sonte, ajo do të luftonte sonte. Dhe nuk mendoj se askush në këtë dhomë duhet të ketë ndonjë iluzion se nëse rusët pushtojnë Evropën Lindore sonte, ne nuk do të jemi në fushëbetejë”, tha Rob Magowan, zëvendës shefi i shtabit të mbrojtjes britanike, në një komision parlamentar të mbrojtjes. të enjten.

Kujtojmë se komentet e Magowan erdhën menjëherë pas raporteve se Rusia kishte lëshuar një raketë balistike me aftësi bërthamore gjatë një sulmi të mëngjesit të së enjtes në Dnipro, Ukrainë.

Më vonë gjatë ditës, Putin tha në një deklaratë televizive se raketa ishte një raketë e re balistike jo-bërthamore me rreze të mesme. bw

4 milionët e Kosovës për Luginën, Kamberi: Mesazh i fortë se shqiptarët nuk janë vetëm

Deputeti shqiptar në Kuvendin e Serbisë, Shaip Kamberi ka përshëndetur vendimin e Parlamentit të Kosovës, për ndarjen e 4 milionë eurove për Luginën e Preshevës.

“Pas aprovimit në Qeveri e tashmë miratimi në lexim të dytë të Parlamentit për këtë fond nuk është thjesht një numër në letër. Është një mesazh i qartë dhe i fortë nga Kosova se shqiptarët e Luginës nuk janë dhe nuk do të jenë kurrë vetëm! “

“Këto mjete do të shkojnë aty ku preken përditë zemrat e njerëzve: në arsim, për t’i dhënë fëmijëve tanë një dritare më të gjerë drejt së ardhmes; në kulturë, për të ruajtur dhe promovuar vlerat tona kombëtare; në sport, për të rritur shpresën dhe energjinë pozitive të rinisë; dhe në sektorë kyç që përmirësojnë jetesën e përditshme”.

Kamberi shkruan në Facebook se ky është një hap i cili sipas tij shkon përtej politikës, e fjalëve, transmeton Klankosova.tv.

“Lugina është krenaria jonë e përbashkët, edhe më fuqishëm me Kosovën që po qëndron pranë nesh në këtë situatë  të rëndë që po na imponohet nga diskriminimi shtetërorë”.

Monitor: Rreziku i analfabetizmit, Shqipëria e pesta në Evropë me normën më të ulët të regjistrimit në shkollë fillore

“22 Nëntori përfaqëson momentin më të madh unifikues të shqiptarëve që janë shpërndarë pothuajse në të gjitha vendet e Ballkanit, janë të përfaqësuara në të gjitha fetë monoteiste, por ajo që i ka bashkuar dhe vazhdon t’i bashkojë është gjuha dhe fakti që në Kongresin e Manastirit zgjodhën të shkruajnë dhe të identifikohen në këtë gjuhë të bukur dhe të shenjtë me alfabetin latin”, tha Ministri për Europën dhe Punët e Jashtme në fillim të vitit 2024, kur u propozua që kjo datë të bëhej festë zyrtare.

116 vite pas Kongresit të Alfabetit, që ishte një konferencë akademike në qytetin e Manastirit, që sot njihet si “Kongresi i Manastirit”, Shqipëria po bën hapa pas, duke rrezikuar rritjen e analfabetizimit në vend.

Të dhënat e Bankës Botërore, tregojnë se jo vetëm që numri i të regjistruarve në shkollat fillore po bie ndjeshëm, por ai është dhe ndër më të ulëtit në Europë.

Në vitin 2023, Norma bruto e regjistrimit në shkollën fillore në Shqipëri zbriti në 93.7%, nga 105.4% që kishte qenë në vitin 2017, duke shënuar një rënie të fortë pas pandemisë.

Kjo do të thotë që të regjistruarit në shkollë fillore (pavarësisht moshës) ishin sa gati 94% e popullsisë 6-12 vjeç. Ky është niveli më i ulët rekord, që nga viti 1976, kur banka Botërore raporton të dhënat./Monitor/

Sot, Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe- Kongresi i Manastirit, momenti më i madh unifikues i shqiptarëve

Sot është Dita e Alfabetit Shqip, tashmë e shpallur festë zyrtare e Shqipërisë. 22 nëntori ka simbolikë të veçantë dhe specifikon momentin më të madh unifikues të shqiptarëve, në përkujtim të Kongresit të Manastirit, i zhvilluar mes datave 14 deri në 22 nëntor të vitit 1908.

Këshilli i Ministrave miratoi një vendim për një ndryshim për ligjin për festat kombëtare dhe ditët përkujtimore, duke i propozuar Kuvendit të Shqipërisë shtimin e Ditës së Alfabetit si një nga festat tona kombëtare. Dita e Alfabetit Shqip u miratua nga Kuvendi në shkurt të këtij viti dhe kjo është hera e parë që kremtohet si festë zyrtare. Iniciativa u mor edhe pas diskutimeve në samitin e diasporës.

Në Kongresin e Manastirit morën pjesë 50 delegatë nga 26 qytete të ndryshme, klube dhe shoqata. Në këtë Kongres u miratua vendimi që të pranohet alfabeti latin me disa ndryshime të shkronjave duke i përshtatur ato për gjuhën shqipe. Në Manastir morën pjesë intelektualë shqiptarë nga të gjitha trojet. Kryetar i kongresit u zgjodh Mid’hat Frashëri, kurse nënkryetarë ishin Luigj Gurakuqi dhe Gjergji Qiriazi, ndërsa motra e tij Parashqevi Qiriazi ishte gruaja e vetme në këtë kongres.

Sipas numrit dhe rëndësisë së pjesëmarrësve, Kongresi i Manastirit ka qenë ngjarja më e rëndësishme e popullit shqiptar në fillimet e shekullit XX, ku si rezultat i kësaj pune më 28 nëntor të vitit 1912 u shpall edhe pavarësia e Shqipërisë.

Edhe për shqiptarët e Maqedonisë së Veriut kjo ditë është festë kombëtare. Në Manastir funksionon Muzeu i Alfabetit të Gjuhës Shqipe, në të cilin gjenden rreth 56 fotografi të pjesëmarrësve dhe 230 dokumente në formë digjitale dhe në letër. bw

Ukraina qëllon Rusinë me raketa britanike me rreze të gjatë veprimi

VOA/Henry Ridgwell

Njoftohet se Ukraina ka përdorur për herë të parë raketa britanike të tipit “Storm Shadow” me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva brenda Rusisë. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës Henry Ridgwell nga Londra, sulmi ukrainas vjen pas njoftimeve se Presidenti Joe Bien vendosi në fillim të javës që ta lejojë Kievin të përdor raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva në brendësi të Rusisë.

Mediat britanike njoftuan të mërkurën se Ukraina kishte përdorur për herë të parë raketa të tipit “Storm Shadow”, të furnizuara nga Britania, për të goditur objektiva brenda territorit rus. Raketa të tilla janë përdorur në të kaluarën kundër forcave ruse në territoret e pushtuara të Ukrainës, si vitin e kaluar, kur u godit shtabi i flotës ruse të Detit të Zi në Krime.

Londra dhe Kievi nuk e kanë konfirmuar sulmin e djeshëm.

Në fillim të kësaj jave, ushtria ukrainase përdori raketa me rreze të gjatë veprimi, të furnizuara nga Shtetet e Bashkuara, për të goditur në thellësi të territorit rus, pas miratimit nga Uashingtoni.

Franca gjithashtu e ka furnizuar Ukrainën me raketa me rreze të gjatë veprimi. Por raketat evropiane dallojnë nga ato amerikane, thotë për Zërin e Amerikës analisti Patrick Bury nga Universiteti Bath.

“Ato janë raketa që lëshohen nga ajri dhe kanë një rreze veprimi prej 250 kilometrash. Raketat amerikane kanë një rreze më të gjatë veprimi dhe nuk lëshohen nga ajri, ndaj janë më të vështira që të eliminohen, të paktën në teori”.

Dy sistemet e raketave ofrojnë mundësi për objektiva të reja.

“Rrezja e veprimit të dy llojeve të raketave është e mjaftueshme për të depërtuar brenda territorit dhe goditur infrastrukturën ruse, duke ndërprerë furnizimet për frontin e luftës. Rrezja e veprimit nuk është aq e rëndësishme sa fakti që Ukraina ka nevojë për sasi të mëdha raketash dhe sa më shpejt të jetë e mundur”, thotë për Zërin e Amerikës, James Nixey, i cili drejton programin Ruso-Euroaziatik në Institutin Mbretëror për Çështjet Ndërkombëtare që njihet edhe si Chatham House.

Ukraina duhet të zgjedhë me kujdes objektivat e saj, thotë analisti Bury.

“A do të lejohen ata (Ukraina) që ta shtojnë trysninë dhe të godasin infrastrukturën energjetike, ushtarake, rafineritë e naftës, objektiva që do të fillonin me të vërtetë të dëmtonin ekonominë ruse? Kjo është pyetja.”

Por Gjermania, furnizuesi i dytë më i madh i Ukrainës me armë, e përjashtoi këtë javë mundësinë që t’i ofronte Kievit raketa me rreze të gjatë veprimi. Berlini druhet se mund të përfshihet në luftë.

“Asgjë nuk ka ndryshuar për ne, situata dhe rrethanat janë të njëjta. Raketat gjermane nuk janë si ato amerikane apo britanike. Këndvështrimi ynë për këtë çështje është i njëjtë”, tha shefi i mbrojtjes gjermane, Boris Pistorius.

E ardhmja e ndihmës ushtarake perëndimore për Kievin mbetet e pasigurt. Presidenti i zgjedhur amerikan, Donald Trump, është zotuar t’i japë fund luftës në ditën e parë që merr detyrën. Kievi i druhet tërheqjes së mbështetjes amerikane. Analisti Bury thotë se Britania dhe Franca mund të vendosin që të vazhdojnë furnizimin e Ukrainës me raketa.

“Dy vendet kanë armë bërthamore dhe mund të rrezikojnë nëse duan. Mund të gjenden dallime mes NATO-s evropiane dhe asaj amerikane për disa çështje politike lidhur me Ukrainën”.

Pas vendimit të Uashingtonit për ta lejuar Ukrainën që të godasë territorin rus me raketa amerikane, Moska uli kufizimet për përdorimin e armëve bërthamore.

Protesta për vrasjen e 14-vjeçarit/ Prindër e nxënës hedhin bojë të kuqe para Ministrisë së Arsimit

Prindërit dhe nxënësit kanë hedhur bojë në asfaltin para Ministrisë së Arsimit te Rruga e Durrës në shenjë proteste pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani.

Me pankarta të shumta në duar, me mesazhe për institucionet, shoqërinë, por edhe për 14-vjeçarin e vrarë, qytetarët kanë kërkuar drejtësi dhe siguri.BW

“Institucionet e papërgjegjshme vrasin”, qindra qytetarë mbushin rrugët e Tiranës dhe marshojnë drejt ministrisë së Arsimit

TIRANË

Qindra qytetarë kanë mbushur sot rrugët e Tiranës në shenjë protestë pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani duke kërkuar siguri.

Prindërit janë mbledhur fillimisht te shkollë “Fan Noli” dhe më pas kanë marshuar drejt sheshit “Skënderbej” me një pankartë gjigande në krye “Institucionet e papërgjegjshme vrasin” dhe bënë apel për marrjen e masave.

“Nuk ka dhimbje më të madhe. Ai ishte si djali im se ishte shoku i djalit tim. Nuk di çfarë të them, jam shumë i prekur. Ai i ka fut thikën të gjithëve”, tha një prind.

“Apel shtetit shqiptar të mos flejë gjumë, mjaft më. Nuk durohet”, tha një prind tjetër. BW

“Jetojmë me frikë”, prindërit protestë për vrasjen e 14-vjeçarit: Ndihemi të pasigurt, qeveria të marrë masa! Mund të ketë efekt zinxhir

TIRANË

Qytetarë të shumtë kanë dalë sot në protestë për vrasjen e 14-vjeçarit pak ditë më parë në dyert e shkollës “Fan Noli” në Tiranë. Teksa fajësojnë institucionet për vdekjen e Martin Canit, prindërit janë të ndarë për mbylljen e rrjeteve sociale, një propozim i hedhur dje në diskutim nga kryeministri Edi Rama. Ata kërkuan dorëheqjen e ministres së Arsimit dhe marrjen e masave urgjente nga qeveria.

“Jetojmë të pasigurt, jetojmë me frikë. Ministrja e Arsimit duhet të japë dorëheqjen urgjentisht deri te oficerja e sigurisë që nuk ka bërë gjë.

Bullizimi në rrjetet sociale është një gjë që i shqetëson shumë të rinjtë sot. Ne këtu duam të vëmë theksin te Ministria e Arsimit, është inekzistente. E keni parë si i është mbyllur goja elitës intelektuale.
Unë i kërkoj qeverisë, ministres së Arsimit të japë dorëheqjen. Ndihemi të pasigurt. Unë kam dy vajza, vajza ime shkon në një shkollë ku rreth e qark shitet drogë. Ne duam siguri publike. Sot shoqëria shqiptare po pëson një krizë të vlerave. Është rritur mosha e minorenëve që kryejnë krime”, tha një prind.
Një vajzë 10-vjeçare që iu bashkua protestës tha se ndihet e tmerruar kur del nga shkolla.

“Të rriten masat e sigurisë në shkolla. Të kontrollohen çantat. Rrjetet sociale i shkatërruan. Celularin në dorë. T’i mbyllin rrjetet sociale. Do ishte zgjedhje. Nuk kontrollohet ajo. Në Kinë ta kontrollosh TikTokun. Duhen mbyllur dhe bashkëpunim me prindërit. Djali do ishte gjallë po të ishin bërë bashkë drejtoresha e shkollës, mësuesit, prindërit. Këtu ka dhe një problem se bëjnë dhe të tjerët, mirë ia bëri ai thonë. Ka efekt zinxhir”, tha një tjetër prind.

Një nënë u shpreh se prindërit duhet t’i kontrollojnë fëmijët.
“Nuk jam për mbylljen e rrjeteve sociale, prindërit e bëjnë zgjidhjen. Ata duhet t’i kontrollojnë”, tha ajo.
“Çfarë të them, a ka më keq?! Unë jam gjysh, a ka më keq për një gjyq. Mendoj se faji është tek Arsimi. Ministrja e Arsimit duhet të kishte dhënë dorëheqjen vetë në mënyrë urgjente në shenjë respekti”, u shpreh një i moshuar.BW

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend