Prishtina dhe Beogradi paralelisht ndajnë miliona euro për katër komunat veriore të banuara me shumicë serbe, Leposaviq, Zveçan, Zubin Potok dhe Mitrovica e veriut.
Por këto mjete, sipas ekspertëve të ekonomisë dhe përfaqësuesve të organizatave joqeveritare serbe, nuk dihet se ku dhe për çfarë shpenzohen.
Pjesa veriore e Kosovës, që nga paslufta ka funksionuar mbi bazën e një sistemi paralel të organizuar nga Beogradi.
Në kuadër të dialogut të Brukselit, Prishtina dhe Beogradi kanë arritur marrëveshje për integrimin e kësaj pjese në kuadër të sistemit ligjor-kushtetues të Kosovës, ku investimet përbënin një element të rëndësishëm, krahas zgjedhjeve të lira, por që e ky proces integrues mbetet i papërfunduar.
Eksperti i çështjeve ekonomike, Naim Gashi, thotë për Radion Evropa e Lirë se në këto 20 vitet e fundit nuk ka asnjë informacion se si janë shpenzuar qindra miliona euro taksa të qytetarëve të Kosovës, donacionet nga ndërkombëtarët, por edhe fondet që Qeveria e Serbisë jep për të penguar integrimin e komunitetit serb në institucionet e Kosovës.
“Nëse marrim parasysh të gjitha investimet që deklarohen nga Qeveria e Serbisë dhe ato që shkojnë nga Qeveria e Kosovës për veriun e vendit sikur ato të ishin shkuar në projekte zhvillimore atëherë veriu i vendit do të lulëzonte”.
“Në fakt duke mos pasur një integrim për komunitet serb në Institucionet e Kosovës dhe pamundësia që të shtrijnë autoritetin atje si auditorët dhe institucionet e drejtësisë ka mundësuar që atje të bëhet keqpërdorim i madh i mjeteve buxhetore të Kosovës dhe nuk duhet përjashtuar mundësinë se atje lulëzon edhe keqpërdorimi i mjeteve që vinë nga Qeveria e Serbisë”, thotë Gashi.
Ai shton se pjesa dërmuese e këtyre mjeteve që investohen nga buxheti i Kosovës dhe ai i Serbisë, shkojnë në grupe të cilat nuk përfillin asnjë ligj të Kosovës.
Kjo mosllogaridhënie përmjetet e Qeverisë së Kosovës dhe asaj të Serbisë, që ndahen për veriun, sipas Gashit, duhet të ndërpritet.
“Shtrirja e rendit dhe ligjit në çdo pjesë të Kosovës është imediate dhe shpenzimi i mjeteve buxhetore pa ndonjë kontroll dhe pa raporte të detajuar financiare nuk duhet të ndodh për arsye se çdo euro taksë e shpenzuar e qytetarëve duhet të ketë llogaridhënie për çka janë investuar, cilat procedura të prokurimit janë ndjekur dhe cili ka qenë rezultati i tyre”, thotë Gashi.
Në anën tjetër, Nenad Maksimoviq nga Qendra për paqe dhe tolerancë në Graçanicë, thotë për Radion Evropa e Lirë se është vështirë për të bërë një vlerësim objektiv të ndikimit të të gjitha financimeve që janë bërë në veri.
“Nuk kemi ndonjë raport të Komisionit për anketim të Republikës së Serbisë për financimin e të gjitha aktiviteteve nga ana e Serbisë në gjithë territorin e Kosovës. Në anën tjetër, Fondi për veriun, me të cilin mblidhen taksat doganore nga vendkalimet kufitare në veri të Kosovës, punojnë me kapacitete të kufizuara dhe deri më tash janë zbatuar vetëm disa projekte infrastrukturore. Mbase mund të shohim përparim të dukshëm të projekteve infrastrukturore, por që deri më tash nuk kanë ndikuar në mënyrë të rëndësishme në jetën e popullatës.”.
“Do të thotë, edhe më tutje, të gjitha financimet nga institucionet qendrore po mbahen në njëfarë mënyre sekrete dhe qytetarët nuk e dinë në masë të madhe se në çfarë mënyre janë shpenzuar ato fonde”, tha Maksimoviq.
Ai ka shprehur mendimin që, megjithatë, ata që është dashur të jenë shfrytëzues të këtyre fondeve nuk kanë parë rezultate konkrete.
Ndryshe, Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë ditë më parë ka njoftuar se është përgatitur plani i investimeve të projekteve në 10 komunat me shumicë serbe në Kosovë. Investimet e Serbisë në këto komuna të banuara më shumicë serbe arrijnë shumën e rreth 200 milionë euro.
“Investimet më të mëdha do të bëhen për të punësuarit në arsim e në shëndetësi (71 milionë euro), për vendbanimin “Lugina e Diellit” (25 milionë euro), për “Trepçën” (13 milionë euro), për Qendrën Spitalore (10 milionë euro), për ujësjellësin (6 milionë euro)”, thuhet në një njoftim të zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë.
Për më shumë investime në komunat në veri të Kosovës, në vitin 2013 në bazë të marrëveshjes së përkohshme për doganat, të arritur në dialogun Kosovë – Serbi, ishte krijuar edhe Fondi i Mirëbesimit.
Në një përgjigje dërguar Radios Evropa e Lirë nga Zyra për informim e Ministrisë së Financave, totali i mjeteve të transferuara nga viti 2013 deri tani nga llogaria e Buxhetit të Kosovës në llogarinë për Fondin Zhvillimor të Mirëbesimitështë mbi 15 milionë euro, prej të cilave në vitin 2018 (1 janar – 7 Shtator) janë transferuar mbi 1.2 milionë euro.
Ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla, ka akuzuar Serbinë për përpjekje të vazhdueshme për destabilizim të Kosovës dhe rajonit, duke përdorur taktika të ashtuquajtura “sipas shkollës ruse”.
Në një postim në Facebook, ai deklaroi se Serbia po intensifikon luftën speciale kundër Kosovës, duke kombinuar propagandën, operacionet subversive dhe metodat hibride për të realizuar qëllime politike.
Sipas Sveçlës, përpjekjet e Serbisë për të destabilizuar Kosovën kanë dështuar në disa raste, përfshirë vendosjen e barrikadave në veri, sulmet paramilitare në Banjskë, dhe përpjekjet për të nxitur konflikte në komunat veriore përmes lajmeve të rreme dhe fushatave propaganduese.
“Dështuan në arritjen e qëllimeve politike përmes barrikadave në veri; Sulmin paramilitar/terrorist në Banjskë; Synimet për të nxitur trazira dhe konflikte në komunat në veri, përmes luftës hibride, lajmeve të rreme, inskenimeve dhe fushatave propaganduese”, ka shkruar ministri.
Ai gjithashtu ka theksuar se Serbia po mbron grupe kriminale me qëllime politike dhe financiare, përfshirë trafikimin e drogës dhe armëve.
“Dështuan në synimet për të mbrojtur grupet e strukturuara kriminale, për qëllime politike dhe financiare/pastrimin e parave, kultivimin e drogave, trafikimin e armëve; Destabilizimin e Kosovës dhe rajonit përmes trafikimit masiv të armëve në komunat në veri të Kosovës”.
Sveçla shtoi se përpjekjet për të destabilizuar rajonin përmes inskenimeve dhe incidenteve ndaj serbëve në Kosovë janë gjithashtu pjesë e një fushate më të gjerë të orkestruar nga Serbia, duke përfshirë struktura radikale dhe grupe kriminale.bw
Të gjitha pikëkalimet kufitare mes Kosovës dhe Serbisë janë hapur për qarkullim të plotë dhe të papenguar, pas bllokadave në pjesën serbe të kufirit të shtunën pasdite.
Ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, njoftoi se janë hapur dy pikat kufitare që autoritetet kosovare i kishin mbyllur të premten mbrëma, në Bërnjak dhe Merdare. Pikëkalimi në Jarinjë u hap mëngjesin e së shtunës.
Rihapja e tyre vjen pasi shoqatat serbe i hoqën të gjitha bllokadat që i kishin vendosur të premten pasdite për të protestuar kundër mbylljes së institucioneve paralele serbe në veri të Kosovës, i cili është i banuar me shumicë serbe.
“Pas pranimit të njoftimeve se tashmë janë larguar bllokadat e krijuara nga ekstremistë të maskuar që kanë qenë të vendosura dje në territorin e Serbisë dhe duke parë se nuk ka ndonjë pengesë për qarkullim nga dhe drejt pikave kufitare të Republikës së Kosovës, morëm vendimin për hapjen për qarkullim të pikave kufitare Merdarë dhe Bërnjak”, tha Sveçla në Facebook.
Dragisha Miriqit, kryetar i Shoqatës Koreni në Serbi, njoftoi të shtunën pasdite se bllokada në Merdare është hequr.
Miriq tha se shoqata e tij do të presë deri më 1 tetor për plotësimin e kërkesave të tyre nga autoritetet kosovare dhe paralajmëroi bllokadë të re kufitare, nëse kërkesat e serbëve nuk plotësohen.
Organizatorët e bllokadave duan që Kosova ta tërheqë policinë nga komunat me shumicë serbë në veri, ta lejojë përdorimin e valutës së dinarit serb, i cili u ndalua në fillim të këtij viti, si dhe ta lejojë punën e komunave paralele serbe.
Të shtunën në mëngjes, zëvendësdrejtori i Policisë së Kosovës për rajonin e veriut, Veton Elshani, tha se në Jarinjë nuk më pengesa në qarkullimin e të gjitha automjeteve në të dyja anët e kufirit.
“Në mëngjesin e sotëm në pikën kufitare në Jarinjë, është duke u zhvilluar pa problem qarkullimi i automjeteve në të dyja anët e kufirit edhe të automjeteve me targa serbe dhe atyre me targa të Kosovës”, tha Elshani.
Xhelal Sveçla tha të premten se këto dy pikëkalime në Merdare dhe Bërnjak ishin mbyllur pasi persona të maskuar në pjesën serbe të kufirit i kishin “ndaluar në mënyrë selektive e me qasje fashiste” qytetarët që donin të kalonin transit përmes Serbisë.
Sveçla tha se e gjithë kjo ka ndodhur “para syve të policisë serbe”.
Ekipi i REL-it ka parë persona të maskuar afër bllokadës të vendosur në pjesën serbe të kufirit në Bërnjak natën e së premtes.
Shoqatat serbe i vendosën këto bllokada në anën serbe të kufirit me Kosovën si shenjë proteste ndaj mbylljes së institucioneve paralele serbe në veri të Kosovës nga autoritetet kosovare më 30 gusht.
Mbylljes së këtyre institucioneve paralele i parapriu ndalimi i dinarit serbë dhe mbyllja e disa degëve të Postës së Serbisë në veri më herët këtë vit.
Vendimet e Qeverisë së Kurtit janë kritikuar ashpër si të “njëanshme dhe të pakoordinuara” nga bashkësia ndërkombëtare, e cila ka thënë se ato rrezikojnë rritjen e tensioneve.
Por, Qeveria e Kosovës thotë se po përpiqet të vendosë rend dhe ligj, posaçërisht në veriun e Kosovës të banuar me shumicë serbe, duke i shuar institucionet paralele serbe.
Më 2013, Kosova dhe Serbia në dialogun për normalizimin e raporteve në Bruksel, kishin arritur një marrëveshje për shuarjen e institucioneve paralele, por ende kjo marrëveshje nuk është zbatuar plotësisht. REL
Qarkullimi i të gjitha automjeteve nga të dyja anët e kufirit verior në pikëkalimin Jarinjë mes Kosovës dhe Serbisë është duke u zhvilluar pa ndonjë problem të shtunën, një ditë pasi u bllokua pjesërisht nga disa shoqata serbe, sipas Policisë së Kosovës.
Ndërkohë, dy pikëkalime të tjera, Bërnjak dhe Merdare, vazhdojnë të mbesin të mbyllura.
Përfaqësues nga disa shoqata serbe i bllokuan të premten rrugët pranë tri pikave kufitare me Kosovën në territorin e Serbisë, Jarinjë, Bërnjak dhe Merdare, duke mos i lejuar të kalonin udhëtarët me dokumente të Kosovës.
Por, zëvendësdrejtori i Policisë së Kosovës për rajonin e veriut, Veton Elshani, tha të shtunën në mëngjes se në Jarinjë nuk ka bllokim të kufirit.
“Në mëngjesin e sotëm në pikën kufitare në Jarinjë, është duke u zhvilluar pa problem qarkullimi i automjeteve në të dyja anët e kufirit edhe të automjeteve me targa serbe dhe atyre me targa të Kosovës”, tha Elshani.
Megjithatë, në faqen zyrtare të Ministrisë së Brendshme të Kosovës qarkullimi në Jarinjë thuhet se është i bllokuar për automjetet dhe kamionët me dokumente kosovare.
Autoritetet kosovare i mbyllën të premten në mbrëmje për qarkullim dy pikëkalime kufitare me Serbinë – Bërnjak dhe Merdare.
Ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, tha të premten se këto dy pikëkalime janë mbyllur për pasi persona të maskuar në pjesën serbe të kufirit po i “ndalojnë në mënyrë selektive e me qasje fashiste” qytetarët që duan të kalojnë transit përmes Serbisë.
Ato do të mbesin të mbyllura deri sa gjendja të normalizohet dhe “personat e maskuara të largohen”, tha ai.
Ekipi i shërbimit të Ballkanit i Radios Evropa e Lirë ka parë persona të maskuar afër bllokadës të vendosur në pjesën serbe të kufirit në Bërnjak natën e së premtes.
Pikëkalimet e tjera kufitare mes dy vendeve, Dhei i Bardhë, Mutidovë dhe Muçibabë, janë të hapura.
Shoqatat serbe i vendosën këto bllokada në anën serbe të kufirit me Kosovën si shenjë proteste ndaj mbylljes së institucioneve paralele serbe në veri të Kosovës nga autoritetet kosovare më 30 gusht.
Mbylljes së këtyre institucioneve paralele i parapriu ndalimi i dinarit serbë dhe mbyllja e disa degëve të Postës së Serbisë në veri më herët këtë vit.
Organizatorët e bllokadave duan që Kosova ta tërheqë policinë nga komunat me shumicë serbë në veri, ta lejojë përdorimin e valutës së dinarit serb, i cili u ndalua në fillim të këtij viti, si dhe ta lejojë punën e komunave paralele serbe.
Por, Qeveria e Kosovës thotë se po përpiqet të vendosë rend dhe ligj, posaçërisht në veriun e Kosovës të banuar me shumicë serbe, duke i shuar institucionet paralele serbe.
Më 2013, Kosova dhe Serbia në dialogun për normalizimin e raporteve në Bruksel, kishin arritur një marrëveshje për shuarjen e institucioneve paralele, por ende kjo marrëveshje nuk është zbatuar plotësisht. REL
Mbledhja e kësaj të premteje e Këshillit Kombëtar të PD është shoqëruar me debate sa i takon organizimit dhe aksionit opozitar. Por në fund, deputeti Flamur Noka ka dhënë udhëzimin që të gjithë të jenë në terren dhe gati për aksion.
Po ashtu, Noka renditi edhe dy kërkesat kryesore, lirimin e Sali Berishës dhe krijimin e qeverisë teknike.
Po ashtu, ai i bëri thirrje të gjithë anëtarëve që të fshijnë hamendësimet për njëri – tjetrin, pasi nuk kanë luksin që të shohin defektet.
Flamur Noka:Drejtuesit politik do të zbresin në terren. Drejtuesit e degëve të bëhen gati për organizimin e aksionit.
Lirimi i liderit tonë dhe qeveria teknike janë dy kërkesat tona. Jemi gati për aksion. Kjo është vjeshtë e zjarrit opozitar. Fshini nga mendja çdo hamendësim ndaj njëri-tjetrit. S’e kemi luksin të shohim tek njëri-tjetri defekte. Bashkë për gjunjëzimin e narkoshtetit. gsh
Ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, tha se pas paralajmërimit të grupeve ekstremiste serbe për protesta, janë vërejtur grupe ekstremistësh të maskuar të cilët në prani të policisë së Serbisë, brenda territorit të Serbisë, kanë ndaluar veturat dhe i kanë kthyer udhëtarët.
Ai tha se një familje që po udhëtonte në Gjermani është kthyer prapa me forcë.
“Para pak çastesh, një familjes e cila po udhëtonte për në Gjermani, i është pamundësuar vazhdimi i udhëtimit dhe është kthyer prapa me forcë. Kjo po ndodhë para syve të policisë së Serbisë, fakt ky që e bën atë bashkë fajtore. Këto akte fashiste ku serbët lejohen pavarësisht dokumentacioneve që posedojnë, kurse shqiptarët pengohen pavarësisht dokumentacioneve që posedojnë, janë absolutisht të papranueshme për ne”, ka shkruar ministri.
Ai tha se deri në stabilizimin e qarkullimit normal, të pa pengueshëm dhe të sigurtë për të gjithë udhëtarët, pika kufitare në Bërnjak mbyllet për qarkullim. sn
Rruga në afërsi të pikëkalimit kufitar mes Serbisë dhe Kosovës, Merdarë, është bllokuar në pjesën serbe pasditen e së premtes.
Dy vetura, njëra me një flamur serb në dritaren e pasagjerit, dhe disa persona pranë tyre shihen të vendosur në mes të rrugës që çon në pikën kufitare drejt Kosovës.
Siç është paralajmëruar, rrugët do të bllokohen edhe në dy pikat e tjera kufitare ndërmjet Serbisë dhe Kosovës – Jarinje dhe Bërnjak – si dhe afër pikëkalimit ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi, në Kula.
Rasha Rojeviq, kryetar i Asociacionit të Qytetarëve të Qarkut Kosovë-Mitrovicë, një nga tetë shoqatat që organizojnë bllokadat, tha më herët për Radion Evropa e Lirë (REL) se kjo është “bllokadë selektive”, që nënkupton se ata do t’i lejojnë ta kalojnë kufirin nga ana serbe vetëm udhëtarët me dokumente serbe.
Rojeviq tha në një intervistë për REL-in se bllokadat janë “reciprocitet i asaj që Kurti po ua bën serbëve” në Kosovë.
Bllokimi i pikëkalimeve kufitare në anën serbe mes Serbisë dhe Kosovës u paralajmërua ditë më parë nga njerëz Serbi, si shenjë proteste ndaj zhvillimeve të kohëve të fundit në veri të Kosovës – pjesë e banuar me shumicë serbe.
Të mërkurën, Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës e Kosovës (MPJD) u ka bërë thirrje shtetasve të Kosovës dhe mërgatës kosovare t’i shmangin pikëkalimet kufitare mes Kosovës dhe Serbisë gjatë udhëtimeve të tyre transit.
Autoritetet e Kosovës e kanë zemëruar Serbinë me një sërë veprimesh që i kanë ndërmarrë në veri të vendit muajt e fundit – për cfarë janë kritikuar edhe nga bashkësia ndërkombëtare.
Javën e kaluar, Qeveria e kryeministrit Albin Kurti i mbylli pesë institucione paralele serbe në katër komunat me shumicë serbe, për të cilat tha se vepronin në kundërshtim me ligjet dhe kushtetutën e vendit.
Në disa nga objektet që më herët janë përdorur nga institucionet paralele, ditëve të fundit janë vendosur pllaka që tregojnë se tani ato do të përdoren si zyra për disa nga ministritë e Kosovës dhe departamentet e tyre.
Punëtorët e atyre institucioneve paralele kanë protestuar dy ditë kundër mbylljes së tyre.
Mbylljes së këtyre institucioneve paralele i parapriu ndalimi i dinarit serbë dhe mbyllja e disa degëve të Postës së Serbisë në veri më herët këtë vit.
Qeveria e Kosovës ka thënë vazhdimisht se po përpiqet të vendosë rend dhe ligj, posaçërisht në veriun e Kosovës të banuar me shumicë serbe, duke i shuar institucionet paralele serbe.
Vendimet e Qeverisë së Kurtit janë kritikuar ashpër si të “njëanshme dhe të pakoordinuara” nga bashkësia ndërkombëtare, e cila ka thënë se ato rrezikojnë rritjen e tensioneve.
Më 2022, serbët në veri i bllokuan rrugët drejt pikave kufitare mes Kosovës dhe Serbisë pas arrestimi të një ish-polici serb të Policisë së Kosovës. Ato ishin hequr pas disa javësh./ REL.
Serbia është duke e kushtëzuar zhbllokimin e vendimmarrjes në CEFTA, Marrëveshjen për Tregti të Lirë në Evropën Qendrore, ka thënë të enjten Jeton Zulfaj, këshilltari i kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti.
Zulfaj tha se “ka një zgjidhje kompromisi” pas disa vjetëve bllokimi në CEFTA, por e akuzoi Serbinë se ka vënë kushte për këtë.
Vendimmarrja në CEFA – e cila ka për qëllim lehtësimin e shkëmbimeve tregtare të vendeve të Ballkanit Perëndimor – është bllokuar për shkak të mospajtimeve të Kosovës në lidhje me përfaqësimin e saj në këtë mekanizëm.
“Serbia tash e ka kushtëzuar këtë zgjidhje me heqjen e masave të sigurisë së Kosovës në pikat kufitare me Serbinë. Këto dy çështje nuk janë të ndërlidhura”, tha ai.
Qeveria e Kosovës e ka ndaluar importin e mallrave nga Serbia më 15 qershor të vitit të kaluar, një ditë pasi forcat serbe kishin arrestuar tre policë të Kosovës.
Zulfaj tha se vendimi për ndalimin e mallrave serbe “nuk ka të bëjë me tregtinë”, por “me kërcënimet ndaj sigurisë së shtetit tonë”.
“Ato nuk janë marrë nga Ministria e Tregtisë, por nga autoritetet tona të sigurisë”, shtoi ai.
Më herët gjatë ditës, ambasadori gjerman në Prishtinë, Jorn Rohde, tha se kryeministri Kurti “nuk pranoi kompromise” për CEFTA-n gjatë një takimi të enjten më të dërguarin e posaçëm të Gjermanisë për Ballkanin Perëndimor, Manuel Sarrazin.
“Manuel Sarrazin e vizitoi Kosovën përsëri për t’i kërkuar Albin Kurtit kompromise për CEFTA-n, që do të mundësonin më shumë liri për qytetarët, do ta zëvendësonin UNMIK-un (me Kosovën) në bord, por nuk kishte sukses”, tha Rohde.
Gjatë një vizite në rajon në fund të gushtit, Sarrazin tha se vendet e Ballkanit Perëndimor, në veçanti Kosova dhe Serbia, duhet të jenë të gatshme për kompromise dhe koncesione jo të lehta.
Kosova është anëtare e CEFTA-s prej vitin 2007 dhe përfaqësohet përmes Misionit të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK).
Autoritetet kosovare tani kërkojnë që të përfaqësohen si shtet jo përmes misionit të OKB-së.
Shtetet tjera anëtare të CEFTA-s janë Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Moldavia.
Në vitin 2006, këto gjashtë shtete të Ballkanit Perëndimor nënshkruan këtë marrëveshje me qëllim për eliminimin e detyrimeve doganore dhe pengesave të tjera për tregtinë e ndërsjellë. REL
Gjatë vizitës në Kosovë, shefja e diplomacisë finlandeze Elina Valtonen është pritur sot në takim nga presidentja Vjosa Osmani. Osmani tha në takim se Kosova dhe Finlanda janë partnere të palëkundura në mbrojtjen e vlerave evropiane.
“Në takim me ministren e Jashtme të Finlandës, Elina Valtonen, e falënderova për mbështetjen e shtetit të saj për Kosovën në çdo etapë, përfshirë procesin e shtetformimit, shtetndërtimit dhe anëtarësimit në organizata ndërkombëtare. Do të vazhdojmë angazhimin për forcimin e raporteve tona ndërshtetërore”, ka shkruar e para e vendit në një postim në Facebook.
Në kuadër të vizitës në Kosovë, shefja e diplomacisë finlandeze Elina Valtonen është pritur në takim edhe nga homologia e saj Donika Gërvalla. sn
Forca të shtuara të misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë u panë sërish të mërkurën në urën kryesore mbi lumin Ibër në Mitrovicë, në atë që ato e quajtën “një trajnim periodik” në vazhdim, “për të testuar procedurat dhe për të ruajtur standardet më të larta operacionale”.
Trajnimi pasoi operacionin e 30 gushtit të autoriteteve të Kosovës që mbyllën komunat paralele serbe në veri, në një veprim që nxiti kritika nga diplomacia perëndimore.
Kosova i cilëson institucionet komunale të emëruara nga Beogradi të paligjshme.
Mbyllja e tyre nxiti reagimin e serbëve lokal të cilët për disa ditë me radhë protestuan përballë ndërtesave të institucioneve paralele të Serbisë në veri, me kërkësën për t’u kthyer në vendet e tyre të punës.
Presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiç tha sot se dy nga institucionet më të rëndësishme të Serbisë në Kosovë, shëndetësia dhe arsimi janë duke funksionuar ndërsa theksoi se nuk e vë në dyshim se autoritetet në Prishtinë “do të provojnë t’i rrënojnë të gjitha”. Ai tha se është i gatshëm që të vizitojë Mitrovicën e Veriut nëse një gjë të tillë i lejohet nga forcat ndërkombëtare dhe shqiptare në Kosovë.
Policia e Kosovës tha se u ka dërguar fletëthirrjet për paraqitje në Prokurorinë e Shtetit pesë personave që dyshohet se kanë qenë udhëheqës të institucioneve paralele dhe dyshohen për falsifikim të dokumenteve.
Shefi i zyrës për Kosovën në qeverinë e Serbisë Petar Petkoviç tha se fletëthirrjet që u janë drejtuar udhëheqësve të Listës Serbe, janë dëshmi e përndjekjes brutale politike që do të ketë pasoja të gjera.
Ai shkroi në rrjetet sociale se “udhëheqësit e institucioneve serbe nuk kanë falsifikuar asgjë dhe kanë bërë gjithçka ekskluzivisht në përputhje me ligjin, duke ofruar shërbime edhe për serbët edhe për shqiptarët”, duke nënvizuar se nëse kryeministri Albin Kurti do të kishte formuar Asociacionin e komunave serbe, “sot nuk do të ishim në këtë gjendje”.
Shuarja e institucioneve paralele serbe është paraparë me marrëveshjen e vitit 2013 për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi, por zbatimi i saj ka ngecur.
Mbyllja e komunave kritikua menjëherë nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian, që tërhoqën vërejtjen në atë që e cilësuan vazhdimësi të veprimeve të njëanshme dhe të pabashkërenduara të autoriteteve të Kosovës.
Në fillim të muajit gusht autoritetet mbyllën Postën e Serbisë në veri dhe shpalosën planet për të hapur urën kryesore mbi lumin Ibër në Mitrovicë për trafikun e makinave, mes kritikave të perëndimit.
Perëndimi kërkon nga Kosova që çështjet që lidhen me situatën në veri të Kosovës të trajtohen në kuadër të dialogut në Bruksel
Bashkimi Evropian tha se synon një takim ndërmjet kryenegociatorëve të Kosovës dhe Serbisë pasi që ka shumë çështje në tryezë që duhet të zgjidhen dhe ditëve në vijim pritet që i dërguari evropian për bisedimet Kosovë – Serbi, Miroslav Lajçak të qëndrojë në Prishtinë për të përgatitur takimin e ardhshëm në Bruksel.
Autoritetet e Kosovës duke vendosur flamurin shtetëror para objektit ku deri më 30 gusht ka funksionuar Komuna paralele e Mitrovicës – sipas sistemit serb.
Zëvendësdrejtori i Policisë së Kosovës për rajonin e veriut, Veton Elshani, ka konfirmuar të mërkurën për Radion Evropa e Lirë se autoritetet e rendit do të nxjerrin gjatë ditës të gjitha materialet nga objektet e institucioneve paralele serbe në veri, të mbyllura më 30 gusht.
Punonjësit do të mund t’i marrin gjërat private, nëse ato nuk janë prova të nevojshme për policinë, ka thënë Elshani.
Pas këtij aksioni, këto ndërtesa do t’u kthehen pronarëve.
Me ligjet e Kosovës, pronare janë komunat: në Mitrovicë të Veriut, Komuna e Mitrovicës së Veriut, në Zveçan – Komuna e Zveçanit, e kështu me radhë.
Autoritetet e Kosovës kanë mbyllur më 30 gusht pesë institucione paralele në veri, të cilat kanë funksionuar sipas sistemit të Serbisë.
Sipas zyrtarëve shtetërorë në Kosovë, ato institucione kanë shkelur kushtetutshmërinë dhe ligjet e Republikës së Kosovës”.
Institucionet e mbyllura më 30 gusht ishin: Qarku i Mitrovicës së Kosovës, Komuna paralele e Mitrovicës, Komuna paralele e Zveçanit, Komuna paralele e Zubin Potokut dhe Komuna paralele e Leposaviqit.
Në disa nga objektet që më herët janë përdorur nga institucionet paralele, ditëve të fundit janë vendosur pllaka që tregojnë se tani ato do të përdoren si zyra për disa nga ministritë e Kosovës dhe departamentet e tyre.
Punëtorët e atyre institucioneve paralele kanë protestuar dy ditë kundër mbylljes së tyre.
Policia e Kosovës ka konfirmuar për Radion Evropa e Lirë (REL), se po të mërkurën do të intervistohen pesë persona të lidhur me këto institucioneve paralele.
Policia nuk ka bërë të ditur se për kë saktësisht bëhet fjalë, mirëpo REL ka mësuar se bëhet fjalë për zyrtarë të lartë të Listës Serbe – partisë më të madhe të serbëve në Kosovë – të cilët kanë qenë në krye të organeve paralele serbe.
Drejtori i Zyrës për Kosovën të Qeverisë së Serbisë, Petar Petkoviq, njëherësh negociator kryesor në dialog, ka thënë përmes një postimi në X – platformë e njohur më parë si Twitter – se “Kurti vazhdon të bëjë terror”, duke iu referuar kryeministrit të Kosovës.
Perëndimi e ka kritikuar Kosovën për ato që i ka konsideruar si veprime të njëanshme.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, i ka thënë Radios Evropa e Lirë ditë më parë se, veprimet për shtrirje të sovranitetit janë legjitime, por që suksesi varet nga bashkëpunimi me aleatët. REL
Forca të shtuara të KFOR-it në urën kryesore mbi lumin Ibër.
Forca të shtuara të misionit paqeruajtës të NATO-s, KFOR, u vunë re edhe të mërkurën në urën e Ibrit në Mitrovicë.
Pjesëtarë të misionit i thanë korrespondentes së Radios Evropa e Lirë në terren se bëhet fjalë për disa stërvitje.
REL-i kërkoi përgjigje zyrtare nga KFOR-i, por nuk mori.
Ky mision ka prani të përhershme në urën e Ibrit, që ndan Mitrovicën në jugun e banuar me shqiptarë dhe veriun e banuar me serbë.
Forca të shtuara ka pasur edhe në fundjavën e kaluar, kur misioni ka konfirmuar se ka kryer disa trajnime.
Këto zhvillime vijnë pak ditë pasi autoritetet e Kosovës kanë mbyllur pesë institucione paralele serbe në veri.
Banorët serbë të zonës, prej vitesh, kanë marrë shërbime të ndryshme në to dhe mbyllja e tyre ka shkaktuar reagim të ashpër të bashkësisë ndërkombëtare kundër Kosovës.
Kjo, përkundër faktit se për shuarjen e këtyre strukturave ka një marrëveshje që është arritur në Bruksel qysh në vitin 2013, por zbatimi i saj ka ngecur.
Bashkësia ndërkombëtare, megjithatë, kërkon që të gjitha çështjet që lidhen me situatën në veri, të trajtohen në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve.
Ngjashëm ka kërkuar të trajtohet edhe çështja e hapjes së urës së Ibrit për qarkullimin e makinave, gjë të cilën Qeveria e Kosovës ka paralajmëruar se do ta bëjë. REL
Punonjësit e komunës paralele serbe në Mitrovicë të Veriut, që u mbyll nga autoritetet e Kosovës më 30 gusht.
Afër 300 qytetarë serbë u tubuan para një objekti që ishte përdorur nga disa institucione paralele serbe në Mitrovicë të Veriut më 2 shtator, duke thënë se po përpiqen që të kthehen në punë.
Personat që protestuan të hënën ishin punonjës të administratës të institucioneve paralele serbe, që Kosova i konsideron ilegale.
Në këtë objekt komunal, që gjendet në Lagjen e Boshnjakëve, paraprakisht kishin qenë të vendosura institucione që financohen nga Serbia: Zyra për Kosovën, Drejtoria e Fondit për Sigurim Pensional dhe Invalidor, Qarku Administrativ i Mitrovicës së Kosovës dhe Qendra për Punë Sociale nga Vushtrria.
Tubimi vjen disa ditë pasi autoritetet e Kosovës mbyllën pesë institucione paralele serbe në veri të Kosovës, përfshirë komunën paralele të Mitrovicës, duke thënë se këto institucione po punonin nën udhëheqjen e Serbisë, duke e “cenuar kushtetutshmërinë dhe ligjet e Republikës së Kosovës”.
Tubimi i serbëve në Mitrovicë të Veriut.
Aksioni i 30 gushtit, i kryer nga institucionet e Kosovës u cilësua si veprim i njëanshëm dhe i pakoordinuar nga bashkësia ndërkombëtare dhe po ashtu u kundërshtua nga Lista Serbe, partia kryesore e serbëve lokalë në Kosovë që ka mbështetjen e Beogradit, dhe nga zyrtarët në Serbi.
Shefi i Policisë së Kosovës për rajonin e Ferizajt, Petrit Fejza, tha për Radion Evropa e Lirë se mbyllën këtë objekt më 30 gusht, pas dyshimeve se në të kishte dokumente false.
Punëtorët, që thanë se tubimi i tyre i së hënës nuk është protestë, deklaruan se në këtë objekt për vite të tëra kanë ofruar shërbime për qytetarët.
Por, Fejza tha se ata nuk do të lejohen të hyjnë brenda objektit derisa autoritetet të kryejnë hetime.
Igor Simiq nga Lista Serbe shihet në tubimin në Mitrovicë të Veriut.
Drejtori i Fondit për Sigurim Pensional dhe Invalidor, Igor Simiq, njëherësh anëtar i Listës Serbe, tha se më shumë se 30.000 persona marrin shërbime nga puna e këtyre institucioneve serbe.
“Këto nuk janë institucione paralele sepse shërbimet që ofrojnë këto institucione nuk i ofron askush tjetër. Ne paguajmë 30.000 pensione për të gjithë qytetarët, pa dallim etike. Më shumë se 4.000 shqiptarë nuk do të mund të marrin pension sepse dikush vendosi të hyjë në këtë ndërtesa dhe 26.000 serbë dhe boshnjakë”, tha ai.
Simiq i bëri thirrje misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë, KFOR, që të mundësojë që këta persona të kthehen në punë dhe të “mundësojë lirinë e lëvizjes në punë”.
Ai po ashtu i kërkoi Bashkimit Evropian, shteteve të QUINT-it dhe UNMIK-ut “të dënojnë këto lëvizje dhe të mbështesin këta persona dhe të drejtën e tyre për punë”.
Në afërsi të vendit ku serbët u mblodhën mëngjesin e së hënës u panë edhe pjesëtarë të njësive speciale të Policisë së Kosovës, si dhe dy automjete të Misionit të Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit në Kosovë (EULEX).
Ky tubim në Mitrovicë të Veriut u zhvillua një ditë pasi në objektet që ishin përdorur nga institucionet paralele serbe u vendosën pllaka të ministrive të Qeverisë së Kosovës.
Përveç pesë institucioneve të mbyllura të premten e kaluar, në prill autoritetet e Kosovës mbyllën edhe shtatë komuna të tjera paralele serbe në pjesë të tjera të Kosovës.
Në Kosovë, ka komuna, kompani e ndërmarrje publike, çerdhe, shkolla fillore, të mesme dhe universitete publike që financohen drejtpërdrejt nga Qeveria e Serbisë, dhe të cilat gjenden në qytetet dhe vendbanimet ku jetojnë komuniteti serb.
Këto institucione sipas ligjeve në Kosovë janë ilegale.
Më 2013, Kosova dhe Serbia në dialogun për normalizimin e raporteve në Bruksel, kishin arritur një marrëveshje për shuarjen e institucioneve paralele, por ende kjo marrëveshje nuk është zbatuar plotësisht. REL
Komentet