Ikonografi skënderbegiane – Pjesa IV
Që figura madhështore e Heroit Kombëtar Shqiptar Gjergj Kastrioti Skënderbeut është trajtuar dhe glorifikuar historikisht nga emra të shquar të klasicizmit, humanizmit e iluminizmit europian e botëror, në mbushulli veprash historike, letrare e artistike – të cilat qëndrojnë në themel të shkencës skënderbegiane –, kjo përbën, me të drejtë, ajkën e krenarisë sonë kombëtare. Por që figura e tij të vihet edhe në qendër të baladës angleze të shekullit XVII Shën Gjergji dhe Dragoi, recituar e kënduar si litani në kishat anglikane, duke e bërë Skënderbeun tonë të barabartin e mbi 50 heronjve më të mëdhenj të të gjitha kohërave, – ja një veçanti e madhërishme për ikonografinë skënderbegiane. Për më tepër që kjo baladë angleze përbën në vetvete një lloj himni për kombin e ndritur anglez që ka për shenjt mbrojtës pikërisht Shën Gjergjin.
Dita e Shën Gjergjit – përcaktuar dikur 23 prilli, ka qenë festa tradicionale angleze dhe vetë kryqi i kuq i Shën Gjergjit në sfond të bardhë është flamuri i Anglisë. Deviza anglo-normande që e shoqëron “Hony soit qui mal y pense” – Mallkuar qoftë kush keq mendon, përbën emblemën e Urdhërit të Zharëtierës, urdhri më i lartë i kalorësisë britanike. Tepër i habitshëm është edhe fakti që Shekspiri (1564-1616), dramaturgu më i madh anglez e botëror, lindi dhe vdiq pikërisht më 23 prill, ditën e Shën Gjergjit.
Ballada angleze “Shën Gjergji dhe Dragoi” vë në dukje para së gjithash madhështinë e Shën Gjergjit, tek tingëllon si një rivendikim identiteti anglez. E shfaq Shenjtin Mbrojtës përmbi Heronjtë e mëdhenj të të gjitha kohërave duke shprehur në formë refreni ndjenjën e fuqishme të krishterë se vetëm kreshnikëria e Shën Gjergjit që u përball e mposhti Dragoin, simbolin e së keqes e të djallit është bëma më e lartë fisnike kalorësiake, e pakrahasueshme me kurrfarë tjetër dhe se të mohosh një gjë të tillë është e turpshme, mjaft që ta shkosh nëpër mend.
Balada apo romanca kalon kësisoj në “revistë” tërë heronjtë mitikë, antikë, klasikë e figura të ndritura të kombit anglez, francez dhe kombeve të tjera, gjithësecili me bëmën e vet karakteristike, me kreshnikërinë e vet të mahnitshme, por përsëri të pakrahasueshme me Bëmën e Lartë të Shën Gjergjit.
Pa u ndalur në karakteristikën fisnike të çdo Heroi a Princi, të çdo lloj kohe, që la gjurmë të pashlyeshme në Histori me Bëmën e vet, në emër të humanizmit e njerëzimit, ja ku na shfaqet në Baladë figura e Heroit tonë Kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeut për bëmën e tij madhështore, atë luftë çerekshekullore kundër ish superfuqisë së kohës Perandorisë osmane. Brenda një vargu, në formë sintetike e me kundërvënie të fuqishme shfaqet, thjesht e prerë vetë kreshnikëria kastriotine: “Skanderbegun e madh Pasha Muhameti frikë e kish”(!)
Krejt qëndresa heroike shqiptare përfshihet këtu, brenda këtij vargu esencial: Një Pasha Mehmet II, në krye të hordhive të tij 130-150 mijë vetëshe, në luftë të pareshtur 25 vjeçare me Skënderbeun e Madh në krye të gardës së tij pretoriane me 5 mijë kalorës dhe me një ushtri që nuk i kalonte më shumë se 20 mijë këmbësorë. Shpërpjestime të tilla numerike të kujtojnë me të drejtë luftën e Davidit kundër Goliatit, kur cilësia, virtyti, ndjenja e mbrojtjes dhe vetëdija kombëtare marrin përparësi e ngadhënjejnë ndaj sasisë numerike, vesit dhe ndjenjës për pushtim, gllabërim, mposhtje e poshtërim. Është kjo, përballja historike në dualitetin “E mirë – E keqe” sintetizuar gjatë kristianizmit në luftën e Shën Gjergjit kundër Dragoit.
Dy vargje të tjera që pasojnë vargun e mësipërm janë po aq kuptimplota: “Eshtrat e tij fitimtare, hajmali u bënë si u varros në kishë;/ Bejlerbegët e tij mbi krye mbanin brirët e dhisë, tek e quanin Gjergj Kastriot.” Nuk ka më bukur! Heroi shqiptar ngadhënjimtar Gjergj Kastrioti, shpallur nga papati “Atleti i Krishtit”, në paralelizëm të plotë me Heroin e krishtërimit Shën Gjergjin! Këtë paralelizëm e kemi shtjelluar tashmë në studimin tonë “Figura e Skënderbeut që bashkoi Nolin me Konicën”, botuar në këtë forum të Zemrës Shqiptare/Zemra jonë:
http://www.zemrashqiptare.net/news/40298/fotaq-andrea-skenderbeu-bashkoi-nolin-me-konicen.html
Nga ana tjetër, kemi në këto vargje edhe dy elementë themelorë simbolizues që përjetësojnë lavdinë kastriotine: “eshtrat hajmali të Skënderbeut” dhe “brirët e dhisë në përkrenaren e tij”. Balada angleze duket sikur e thotë açik: “ushtarët turq mbanin në gjoks eshtra hajmali të lavdisë skënderbegiane”, eshtra këto që na shfaqen si “të shenjtëruara”, teksa “kreshnikët shqiptarë (bedjlerbegët) mbanin mbi krye brirët e dhisë”, ato brirë që të kujtojnë historikisht Pirron e Epirit, Aleksandrin e Madh, vetë “dhinë mitologjike Amaltea”.
Është e njohur se arma simbol e Shën Gjergjit është ushta. Është po aq e njohur se edhe arma kryesore e stradiotit shqiptar – në themel të Kalorësisë së Lehtë Europiane me Gjergj Bastën në krye, që bëri Histori në shekujt XIV-XVII – është gjithashtu ushta, nga ku madje edhe fjala e bukur shqipe “ushtar”, “njeriu i ushtës”, “njeriu i zanatit të luftës”, siç është cilësuar historikisht vetë shqiptari. Gjë që nënkupton se çdo “ushtar” shqiptar ka mishëruar në vetvete një “Gjergj Kastriot”, një “Shën Gjergj”, nga ku edhe guximi i tij i pamatë dhe shpërthimi i ndjenjës së tij të fuqishme të Mbijetesës së lavdishme historike shqiptare.
Po japim më poshtë romancën lutësore angleze, pa hyrë në hollësitë domethënëse të bëmave të Heronjve të Mëdhenj apo të gjesteve të tyre mitike e simbolike, si guri i hobesë së Davidit të Vogël, apo nofulla e gomarit të Samsonit, e më tej preshi i simbol i Shën Davidit, shenjtit mbrojtës të Vendit të Galëve, etj. Janë simbole kuptimplota, po aq sa eshtrat-hajmali të Skënderbeut dhe brirët e dhisë që përmenden në baladë. Po e japim përkthimin e kësaj balade të plotë në nderim të popullit anglez dhe të kujtimit të Bajronit të Madh që i bëri të njohur shqiptarët në botë me vargjet e tij të pavdekshme, me kostumin shqiptar që mbajti të veshur aq hijshëm.
Më në fund, një recitim i shkëlqyer artistik i baladës në gjuhën origjinale angleze, me një zë melodioz sublim, që mbush kubetë dhe kupolat e kishave anglikane për të oshëtirë në pafundësi si lutje e mesazh hyjnor, që depërton për t’u mishëruar në çdo pore të besimtarit të krishterë dhe të vetë qenies njerëzore, mund të ndiqet me dëgjim në rrjetin:
https://ebba.english.ucsb.edu/ballad/34079/recording
https://ebba.english.ucsb.edu/ballad/34079/xml
Baladë angleze e shekullit XVII për Shën Gjergjin dhe Dragoin
kënduar si lutje në kishat anglikane
Përse u dashka mburrë Artur e kalorës të tij,
Kur ua njohim ato luftëra plot bëma e kreshnikëri ;
Përse u dashka folë për Sir Lansëlo të Liqerit,
A për Tristan të Leonisë, që për zonjëza u ndeshën ndezur nga dashuri;
Lëçitini ato të lashta histori dhe do shihni për bukuri,
Se vetëm Shën Gjergji, Shën Gjergji dragoin e mposhti gjithë trimëri,
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Palé për mbretër e monarkë sa gjatë do mund të flisni,
Apo për Romakët e lashtë që vetes i dhanë shkëlqim,
Me Hanibalë e Skipionë që luftuan plot guxim;
Palé të flisni për kalorësin kreshnik Rolandin Tërbimë;
Për Remin e Romulin që Romën ngritën në këmbë;
Por vetëm Shën Gjergji, Shën Gjergji dragoin vu nën këmbë;
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Njerëzit në luftë se ç’i shpunë Jefte e Gideon,
E të gjithë muarrën arratinë, Gibonitë e Amonitë,
Bëmë e Herkulit ndodhi aty, në luginën Bass;
Me nofull gomari njëmijë të vrarë Samsoni la pas;
E kur u verbua, Tempullin rrafshoi nga dhéu,
Por Shën Gjergji, Shën Gjergj dragoit shpinën ia theu
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Valentin e Orson gjak të Pepinit kishin në vena, bënin hata,
Alfred e Aldrikus kalorës kreshnikë qenë, plot bëma të mëdha;
Katër bijtë e Amonit me Karlin e Madh luftuan,
Fisniku Hugh i Byrdosë dhe Godfrej i Bujonit,
Të tërë kalorës frëngj qenë, paganëve fenë ua ndryshuan;
Por Shën Gjergji, Shën Gjergji zemrën ia shkuli dragoit,
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Henri V, Francën nën këmbë e vuri, e pushtoi,
E duke marshuar plot lavdi, krejt armët ia dërrmoi,
Shembi kala, shembi e shkretoi mbarë qytete,
Kurorë të dyfishtë e trefishtë në krye vu mbi vete,
Frëngjit i theu e në dhé të vet u kthye krenar pa njohur tutë
Por Shën Gjergji, Shën Gjergji, e bëri dragoin qingj të urtë
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Shën Davidi, siç e dini, djathë të shkrirë e preshin do,
E Jasoni ish ai që bashkën e artë e solli, kërkuar ngado;
E Patriku – mirë e dini -, Shën Gjergjit i shërbeu,
E, para se t’ia vjedhë, plot shtatë mote kalin ia ruajti, ia ushqeu,
Për këtë vepër aq të ndyrë, skllav mbet, e skllav të tillë askund nuk has;
Por Shën Gjergji, Shën Gjergji Dragoin goditi, e vrau,
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Tamberlani, perandori, brenda në kafaz kurorëzuar,
Flamuj të përgjakur shpaloste qytete më qytet të rrënuar;
Skanderbegun e madh, Pasha Muhameti frikë e kish,
Eshtrat e tij fitimtare, hajmali u bënë si u varros në kishë;
Bejlerbegët e tij mbi krye mbanin brirët e dhisë, tek e quanin Gjergj Kastriot;
Po Shën Gjergji, Shën Gjergji Dragoin coptoi atë mot,
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Otamon Tartari nga racë e Persëve ish,
Mongoli i madh gjoksin gjithë hekur dhe gozhdë e kish;
I riu grek Bucefalin kalëronte gjithë krenari,
Por ata nëntë kreshnikët Shën Gjergji i shihte me qesëndi;
Gustav Adolfi, i Suedisë ishte mbret, luftëtar i rreptë, të tërë i theu,
Por Shën Gjergji, Shën Gjergji, bishtin plot helm Dragoit ia preu,
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Poldragon e Cadwallader, për gjakun anglez ishin krenarë,
Por edhe pse Xhon i Gandit armiqtë i tmerroi, veç Shën Gjergji triumfoi;
Agamemnoni, Klemedoni e Maqedoni bënë tërë ato kreshnikëri,
Por përmbi ta, veç kampioni ynë shkëlqeu në trimëri;
Kalorësit guximtarë të Maltës, në luftë me turqit, shpatat i vringëllinë,
Por Shën Gjergji, Shën Gjergji, me Dragoin u ndesh, aty në shesh;
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, përjetë mallkuar qoftë, siç e nisi.
Amazona Bidia, me bëmën e vet, Poetusin e mposhti, pa njohur tutë,
Me po aq egërsi sa një vandal, got, saraçin e çifut,
Të fuqishmit Holofernus, nderur në shtrat,
E urta Judit, kokën ia fluturoi me shpatë,
Trimi Qiklop me Jupterin u ndesh pa pyetur për rrufetë e tij,
Por Shën Gjergji, Shën Gjergji e vrau Dragoin, a s’është kjo një mrekulli?
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Që Mark Antoni u ndesh me mbretëreshë të Egjiptit, s’ka dyshim,
Sir Eglamori, ky kalorës kreshnik, s’kish njohur dështim;
Fuqi e Gorgonës kish marrë dhenë, e plakun Bevis kush nuk e kish frikë,
Mirmidonët e Prester Xhonët, përse vallë s’u njohën kalorës fisnikë?
Trimi Spinola qytetin Breda shtiu në dorë, Nassau, krahët ia mbuloi,
Po Shën Gjergji, Shën Gjergji Dragoin e dërrmoi,
Shën Gjergji qe për Anglinë, për Francën Shën Denisi,
Kush keq mendon, mallkuar përjetë qoftë, siç e nisi.
Whats up! I simply want to give an enormous thumbs up for the good data you’ve got right here on this post. I shall be coming again to your weblog for extra soon.
Hey there! This post could not be written any better! Reading through this post reminds me of my old room mate! He always kept talking about this. I will forward this post to him. Fairly certain he will have a good read. Many thanks for sharing!
We are a group of volunteers and starting a new scheme in our community. Your site provided us with valuable info to work on. You’ve done an impressive job and our whole community will be thankful to you.
Wow, amazing blog layout! How long have you been blogging for? you make blogging look easy. The overall look of your website is wonderful, let alone the content!
Hey, you used to write magnificent, but the last few posts have been kinda boring?I miss your tremendous writings. Past several posts are just a little bit out of track! come on!
What i do not realize is actually how you’re not actually much more well-liked than you may be now. You are so intelligent. You realize therefore considerably relating to this subject, made me personally consider it from numerous varied angles. Its like women and men aren’t fascinated unless it is one thing to do with Lady gaga! Your own stuffs nice. Always maintain it up!
Nearly all of the things you state is astonishingly appropriate and it makes me wonder the reason why I had not looked at this in this light previously. This piece really did turn the light on for me personally as far as this specific subject matter goes. However at this time there is actually one particular position I am not necessarily too comfortable with and while I attempt to reconcile that with the core idea of the position, allow me observe exactly what the rest of the subscribers have to point out.Nicely done.
This really answered my downside, thank you!
I was very happy to find this net-site.I wished to thanks to your time for this glorious read!! I definitely having fun with every little bit of it and I’ve you bookmarked to take a look at new stuff you weblog post.
Специально для voal.ch – базы данных по предприятиям России предлагают на каждом углу и за деньги. Но я считаю, что это не правильно, т.к. все эти данные по сути бесплатные!
Поэтому я создал Телеграм-канал, в котором ежедневно выкладываются базы данных предприятий для всех желающих совершенно бесплатно!
Вы можете сами подать заявку в виде: Город/Область, Категория. Через некоторое время вы получите полную выборку по вашим параметрам и можете скачать к себе для дальнейшей работы.
Что делать с базой – это уже ваше дело, как правило они собираются для отдела продаж и для поиска новых клиентов.
В общем, если вам интересно получать бесплатно свежие выборки по предприятим РФ, то находите наш канал в Телеграме @basefree и делайте заявки!
Например, в канале уже есть выборки по Екатеринбургу (автосервисы) и Новосибирску (Аптеки). А какую выборку хотите вы?
С уважением к вам и вашему бизнесу, ваш basefree!
Лучше зайти и покрутить барабаны в казино космолот на реальные деньги, потому что их игровые автоматы это очень крутое развлечение для всех людей мира.
хи хи
—
Браво, вы не ошиблись 🙂 скачать fifa, скачать фифа и скачать взломанную фифа 15 на пк скачать фифа
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
Very good article! We will be linking to this great article
on our site. Keep up the good writing.
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
liqeruytrd https://www.wikipedia.org/
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
третий вариант содержаниЯ сообщениЯ
удалите,пожалуйста! .
удалите,пожалуйста! .
Международная компания бк пари матч в сфере игорного бизнеса более 20 лет. Бренду доверяют игроки по всему миру. Каждый день онлайн площадка делает все, чтобы игроку было интересно. Площадка предлагает свою линию для ставок, а также предоставляет весь спектр казино-продуктов. Игрок может сыграть в виртуальное казино, классические и современные аппараты, либо игры собственной разработки.
Ставки на спорт в букмекерской компании Париматч. Надежно, быстро, честно! Отличный сервис, широкая линейка спортивных событий, продуманный интерфейс! Ко всему этому присутствует онлайн пм казино parimatch!
Welcome to the world of adult Dating loveawake.ru
Medical news about 832110975 products https://www.facebook.com/Obzoroffinfo Best reviews in 14184524 articles.
903b191
We publish articles about medecineon 33 lamguages for 82 countries!
кубань фото города
[url=https://kuban.photography/]кубань фото[/url]
It’s amazing to pay a quick visit this site and reading the views of all friends about this article, while I am also
keen of getting knowledge.
What a data of un-ambiguity and preserveness of valuable familiarity on the
topic of unpredicted feelings.
We’re a group of volunteers and opening a new scheme in our community.
Your web site provided us with valuable info to work on. You’ve
done a formidable job and our entire community will be thankful to you.
Hi, of course this paragraph is actually fastidious and
I have learned lot of things from it about blogging.
thanks.
Excellent weblog here! Also your site quite a bit up fast!
What web host are you the usage of? Can I get your associate link on your host?
I wish my site loaded up as quickly as yours lol
Hello, i believe that i noticed you visited my website thus i got here to go back
the choose?.I’m attempting to in finding things to
enhance my site!I suppose its ok to make use of some
of your ideas!!
Your style is really unique in comparison to other folks I have read stuff from.
I appreciate you for posting when you’ve got the opportunity, Guess I’ll just book mark this
site.
Dating for sex here: https://is.gd/Vyyl31
Howdy, i read your blog occasionally and i own a similar one and i was just wondering if you
get a lot of spam comments? If so how do you protect against
it, any plugin or anything you can suggest? I get so much lately it’s driving me crazy
so any assistance is very much appreciated.
I’m amazed, I must say. Seldom do I come across a
blog that’s both educative and engaging, and without a doubt,
you have hit the nail on the head. The issue is something which not enough men and women are speaking intelligently about.
I’m very happy that I found this during my hunt for something
relating to this.
What’s up, its fastidious article about media print, we
all know media is a enormous source of information.
Attractive section of content. I just stumbled upon your blog and in accession capital to assert that
I get actually enjoyed account your blog posts. Any way I’ll
be subscribing to your augment and even I achievement you access consistently rapidly.
I couldn’t refrain from commenting. Well written!
Oh my goodness! Amazing article dude! Thanks, However I am going through
problems with your RSS. I don’t know why I can’t subscribe to it.
Is there anyone else having identical RSS issues?
Anybody who knows the answer will you kindly respond?
Thanks!!
This piece of writing will assist the internet people for building up new
webpage or even a blog from start to end.
I know this if off topic but I’m looking into starting my own weblog and was curious what all is required to get set
up? I’m assuming having a blog like yours would cost a pretty penny?
I’m not very internet savvy so I’m not 100% positive.
Any suggestions or advice would be greatly appreciated.
Appreciate it
Hi, I do think this is an excellent site. I stumbledupon it 😉 I will
return yet again since i have book-marked it. Money and freedom is
the greatest way to change, may you be rich and continue to guide other people.