VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

Sadulla Zendeli – Daja, një qiri i ndezur, që shkrihet për kombin, për lirinë dhe të vërtetën – Nga VIRON KONA

September 16, 2020

Biri i Sërmnovës, nderi i Gostivarit, mbi 50 vjet në “luftë” me penë për çështjen kombëtare

 

Sapo ka dalë nga shtypi libri “Mallëngjime mërgimtare” (Ese dhe poezi) shkruar nga poeti dhe leksikografi i  mirënjohur Sadulla Zendeli – Daja. Libri përmban një krijimtari të pasur dhe cilësore, në prozë e poezi,  por dhe ide, mendime dhe ndjenja atdhetare të poetit, leksikografit dhe atdhetarit të shquar nga Gostivari, i cili prej mëse 50 vjetësh jeton në Suedi.

Ndonëse lexuesi është i njohur me emrin dhe veprën e z. Zendeli, nëpërmjet këtij artikulli po e rikujtojmë edhe një herë  veprën e tij  të shquara në dobi të  gjuhës shqipe dhe mësimit të saj, artit  dhe kulturës, por veçanërisht personalitetit të tij si një leksikograf i shquar, autor i më shumë se 5 fjalorëve shqip – suedisht dhe suedisht – shqip, por dhe i veprave të larmishme poetike dhe në prozë, ku shfaqet një mendje e artë e mbushur plot e përplotë me dashuri për kulturën, gjuhën shqipe, traditat dhe artin, për atdheun, vendlindjen e tij Gostivarin dhe të gjitha trojet shqiptare.

                                           Bashkëkombësit e duan shumë    

Sadulla Zendeli – Daja ka lindur në Sërmnovë të Gostivarit më 3 qershor 1935. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa tetëvjeçaren në Vrapçisht të Gostivarit. Gjimnazin (dega e ekonomisë) e filloi në Gostivar  dhe e vazhdoi në Strumicë – shkollë, profesionale për drejtor kooperative. Kreu, gjithashtu, edhe shkollën politike njëvjeçare në Shkup. Në vendlindje ka punuar drejtor kooperative dhe llogaritar financier në Sipërmarrjen  e Hekurudhës, Shkup, dega në Gostivar. Si intelektual me ide përparimtare, Daja që herrët nisi aktivitetin e tij atdhetar duke iu kundërvënë në mënyra të ndryshme pushtetit të atëhershëm komunist në ish Jugosllavi. Aktiviteti i tij u bë halë në sy të regjimit të asaj periudhe famëkeqe rankoviçiane, i cili nisi ta përndjekë këtë atdhetar të shquar.

Më 28 nëntor 1966 Sadulla Zendeli-Daja u detyrua të mërgojë në Suedi. Aty, ai gjeti besimin tek ëndrra e tij për  arsim e kulturë, mbështetjen për  lirinë e shumëkërkuar të bashkëkombësve të tij shqiptarë. Fillimisht kreu kursin paraprak të gjuhës suedeze e, në vazhdim, arriti të diplomohej  për shkencat filozofike në Universitetin e Upsallës, njëri ndër universitetet e njohura të botës. Studioi dy vjet gjuhën shqipe në Universitetin e Sofjes, dega e Albanologjisë, duke pasur  shef të katedrës albanologjike profesorin e shquar Thoma Kaçorri. Më pas kreu shkollën e lartë të bibliotekave në qytetin Borås dhe punoi shef i bibliotekave të shkollave në qytetin Nybro të Suedisë. Gjatë asaj periudhe u angazhua për hapjen e shkollës shqipe dhe, që nga 5 marsi i vitit 1975 nisi të punojë arsimtar i gjuhës shqipe në qytetin Nybro.

S.Z. Daja do të ishte ndër të parët mësues të gjuhës amtare në Skandinavi, në këtë vend me liri dhe demokraci si rrallë tjetër vend në botë. Ndoqi rrugën e mësuesisë, duke pasur si lajtmotiv në radhë të parë arsimimin e fëmijëve të emigrantëve shqiptarë të ardhur në Suedi për mbijetesë dhe për një jetë më të mirë. Daja hapi shkollën e parë  shqipe edhe në qytetet suedeze Emmaboda, fillimisht  me 5 nxënës dhe në Kalmar me 10 nxënës. Në Nybro, përveç  shkollës shqipe, me bashkatdhetarët, formuan shoqatën e parë shqiptare me emrin “Ilirida”. Kuptimplotë është fakti se në ishullin Ëland, ku Daja banon, ka hapur  restorantin me emrin “Shqiponja”, në ballë të të cilit janë vendosur dukshëm dy flamuj: njëri i Shqipërisë dhe tjetri i Kosovës. Shqiponja u qëndron të dyve mbi krye, shqiponja e lirisë.

Sadulla Zendeli – Daja dhe Viron Kona

 

Me veprimtarinë e gjerë atdhetare dhe krijuese Sadulla Zendeli-Daja ka fituar respektin e mërgimtarëve shqiptarë në gadishullin skandinav. Ai nderohet dhe  respektohet prej tyre për mbështetjen dhe ndihmën e madhe vëllazërore e të pakursyer. Gojëtaria e tij e mençur dhe  e zjarrtë duartrokitet në tubime të mërgimtarëve shqiptarë dhe mirëpritësve suedezë, teksa vendlindja e ka vlerësuar me rastin e 80 vjetorit të lindjes me titullin e lartë “Qytetar Nderi” i Gostivarit. Është realiste në vlerësimin e saj poetik për S. Z. Dajën, poetja e njohur shqiptare në Suedi, Zyrafete Manaj, e cila shkruan: “Paqja fle në fjalët e tij. Daja është zemra e atdheut dhe djepi i Iliridës së lashtë që për besë, bashkëkombësit e duan shumë.”

 

                                  Fjalorë dhe vepra letrare e publicistike

Sadulla Zendeli-Daja ka një krijimtari të pasur leksikografike, publicistike, letrare dhe artistike, ku spikat puna e madhe këmbëngulëse për hartimin e  fjalorëve shqip – suedisht dhe suedisht – shqip. Nga kjo krijimtari e gjerë, përmendim: Fjalori i parë  suedisht-shqip,17000 fjalë (Suedi, 1994), Fjalori i dytë suedisht-shqip, 28.500 fjalë (Suedi 2004), Përkthimi i Fjalorit për fëmijë katërgjuhësh shqip-anglisht-italisht-suedisht nga autorja Meri Toçi (versioni shqip-suedisht nga Sdulla Zendeli-Daja) “Toena”, Tiranë, 2011, Gramatika e gjuhës shqipe për klasën e  parë deri në klasën e nëntë, Fletore pune: Gjuha jonë (që nga parashkollorët deri në klasën e tretë), “Toena”, Tiranë 1999, Përkthim në gjuhën suedeze i librit për fëmijë “Skënderbeu” të autorit Fatmir Toçi.

Në vitin 2014, Sadulla Zendeli- Daja botoi Fjalorin shqip-suedisht me 35 mijë fjalë, vepër madhore për shkollën dhe bibliotekën, Botimet “Toena”, Tiranë, 2014. Ky fjalor, është përuruar në Panairin e librit 2014, në Tiranë, në Gostivar, në qytetet Nybro dhe Malmë të Suedisë etj. Fjalori i pestë, suedisht-shqip me 10.000 fjalë, është i pari i këtij lloji, që u jepet në dorë nxënësve të shkollës 9-vjeçare dhe të mesme, që të mësojnë në këtë gjuhë. Ky fjalor është botuar në Shqipëri nga Shtëpia Botuese “Toena”, Tiranë, 2018.

  1. Z. Daja ka botuar gjithashtu librat: “Ditari i dhimbjeve”, Botimet “Toena”, Tiranë 2011, “Ditari i kujtimeve të paharruara”, Botimet “Toena”, Tiranë 2013 dhe Amanda Edit, Bukuresht 2013, “Moj e dashura Arbëri!”, Botimet “Toena”, Tiranë, 2014, “Gostivari në zemrën time”, Botimet “Toena”, Tiranë 2014, ”Rizgjimi i Arbërisë”, Botimet “Toena”, Tiranë, 2015, “Kur kam atdheun, kam gjithçka”, Botimet “Toena”, Tiranë 2016, “Dëgjoni zemrën time”, Botimet “Toena”, Tiranë 2017,   “Shekulli i pajtimit”, Botimet “Toena”, Tiranë, 2018,   “Mallëngjime mërgimtare”, Botimet “West print”, Tiranë, 2020 etj. Ndër shkrimet publicistike të botuara veçojmë: Katalogu i librave në gjuhën shqipe dhe gjuhëve  tjera ballkanike në bibliotekat  suedeze (nga viti 1948 deri më 1973), publikim intern Nr. 142 (Shkolla e Lartë Bibliotekare në Borås); Punimi me titull: “Historia e shqiptarëve nga viti 600 p. e. deri më 1973”, (publikim intern në bibliotekën e shkollës Åkrahäll Nybro 1975), ku spikatin: “Vjeshta e përgjakur”, “Gurra e Shën Milit”, “Drejt Gostivarit”, “Tmerri i Vardarit”, “Ditë mortore  për shqiptarët”, etj. Shumica e këtyre shkrimeve janë botuar edhe në revistën “Besa”, ku Sadulla Zendeli-Daja ishte njëri prej redaktorëve të saj.

                                         Tempulli i dritës i Sadulla Zendeli-Dajës

Jeta dhe veprimtaria e Sadulla Zendelit-Dajës është plot ndodhi mbresëlënëse, të cilat kur i lexon apo i dëgjon, të mbeten aq thellë në kujtesë, saqë edhe të duash nuk i harron dot. Daja vendosi të jetonte në ishullin Ëland në detin Baltik. Një ishull i mrekullueshëm, ku të çon një ndër urat më të gjata në Evropë. E, pikërisht në këtë ishull, ku edhe mbreti i Suedisë ka rezidencën e tij verore, ku ndodhet një kështjellë madhështore e kohëve të vjetra, ku ngrihet monumenti simbol i Birgitës,  në këtë ishull të Veriut të largët, Daja ngriti shtëpinë dhe “tempullin” e tij.

Sadulla Zendeli-Daja në studion e tij në ishullin Ëland të Suedisë

 

Studioja e këtij tempulli, prodhon pareshtur literaturë shkencore dhe leksikografike, letrare dhe publicistike. Ai është një tempull i dijes dhe i kulturës, është tempull i dritës rrezatuese, tempull i atdhetarizmit dhe shqiptarizmit. Rruga e jetës së Dajës, është e shkrirë, e përgjithësuar me rrugën  e qindra mijëra shqiptarëve në shekuj, në dekada e vite. Ai është shndërruar në simbol të qëndresës, të rezistencës, të betejave të vazhdueshme  për jetë e liri. Ky njeri i urtë dhe paqësor, tërë jetën ka shpërndarë mes njerëzve ngrohtësi dhe dituri, ka dashur dhe ka respektuar më të mirën dhe më të dobishmen, ka treguar dhembshurinë  e prindit për këdo, ka sakrifikuar përherë nga vetja, duke merituar vazhdimisht  respektin dhe dashurinë e mijëra njerëzve. Shpirtbukur dhe dritë përhapës, Sadulla Zendeli-Daja vazhdon të botojë pareshtur dhe me intensitet vepra mbresëlënëse leksikografike, atdhetare, publicistike e letrare, duke i shërbyer të sotmes dhe të ardhmes. Studioja e atij tempulli, do bënte “xheloz” çdo institucion akademik, sepse atje, një njeri i vetëm me emrin e ndritur Sadulla Zendeli-Daja, si një projektor i fuqishëm, prodhon pareshtur dhe pandërprerë dritë,  dije dhe frymëzim në shërbim të Shqipërisë, Kosovës dhe të gjithë trojeve shqiptare.

                                           Mos je shqiptar, o vëlla?

“Mallëngjime mërgimtare”, botim i shtëpisë botuese “West print”, nis me një artikull të plotë nga profesori i mirënjohur Bardhosh Gaçe, i cili që në hyrje e përkufizon ”Sadulla Zendeli-Dajën, si  një rilindës të kohëve moderne”, duke  shpalosur portretin dhe veprën e  tij si leksikograf, poet dhe atdhetar i shquar. Gaçe, ndër të tjera vlerëson: “Në personin e Sadulla Zendeli – Dajës, pleksen intelektualizmi, patriotizmi, poeti, mësuesi, leksikografi, humanisti, atdhetari dhe njeriu bashkëkohorë, cilësi dhe atribute të rralla, të mishëruara në një njeri të vetëm”.

Pjesa e parë e këtij libri: ”Mërgata, mërgimi dhe mërgimtari”, përmban një sërë artikujsh dhe ese të autorit, ku ai shpreh ndjenjat, mendimet dhe mesazhet e tij. Ai pikëzon: “Mërgimtari është një përgjithësi e përgjysmuar: me trupin në mërgim, me shpirt e zemër në atdhe”. Por, duke shpalosur karakterin e  fortë të shqiptarit dhe dashurinë e tij për mëmëdheun, Zendeli veçon se nga këta shqiptarë që kanë emigruar për shkaqe të ndryshme, shpesh herë janë krijuar grupe të organizuara në shoqata social-kulturore, me dëshirën për t`i shërbyer njëri – tjetrit, vlerave, gjuhës shqipe, traditave kombëtare dhe atdheut. Interesant shfaqet në libër vendimi i Sadulla Zendelit për emigrim qysh në vitin 1966. ”Punoja, – thotë ai, – si llogaritar i financave në Sipërmarrjen e Hekurudhës Shkup, dega në Gostivar. Isha anëtar i partisë komuniste, delegat i komunës, delegat në komitet të partisë. Pozitat i kisha goxha të mëdha. Por kush na pyeste neve? Ishim vetëm në numër, sepse vendimet i merrnin ata. T’ju them të vërtetën, kur e përmend këtë aktivitet më duket se akoma kam dhimbje në shputat e duarve, duke duartrokitur dhe brohoritur: Rroftë regjimi! Rroftë komunizmi! Rroftë udhëheqja e Shkupit dhe e Beogradit! Rroftë… dreqi me dreqërit e tjerë!… Kur zgjohesha në mëngjes për të shkuar në punë, para banesës sime rrinin 10-15 shqiptarë që pritnin për t’i ndihmuar, duke u shkruar lutje se do ta shisnin kalin, lopën, gomarin, ndonjë gjel a pulë, që e sillnin nga fshati 20-50 km., për t’i shitur në tregun e Gostivarit për një kafshatë buke! Në dilemën e bashkëpunimit me pushtuesit sllavë dhe me dilemën e largimit, kjo e fundit do të ishte zgjidhja. Zgjodha më të mirën e së keqes. Emigrova. Përse vallë? Sepse ndryshe duhej të bëhesha hafije e vëllezërve të mi, të atyre që mbanin plis të bardhë, të atyre që e donin flamurin shqiptar, të atyre që këndonin e vallëzonin valle shqiptare, të të burgosurve që për faj kishin dashurinë për Shqipërinë dhe trojet tona të shkëputura nga shteti amë, të mësuesve, mjekëve etj. E këtë nuk mundesha ta bëj, prandaj zgjodha të keqen më të vogël, duke u shpërngulur nga vendi im i dashur, nga ai vend ku çuditërisht gurët që m`i vrisnin këmbët e zbathura , më dukeshin të butë bash sikur po ecja në barin e njomë të vendlindjes sime të dashur! Vendosa të largohem kudoqoftë, në Mars, në Hënë, në ferr, vetëm e vetëm që të shpëtoj nga shtetet sllave! Fati më ndihmoi që të ma zbuste këtë dhimbje, duke më dërguar në Suedinë nordike..”.  Në vazhdim autori shpalos jetën e vetë, vështirësitë e integrimit, shkollimin në një ndër universitetet më të njohura të botës, në atë të Uppsalës. Ai na emocionon kur shkruan dhe rrëfen: “Ditën e parë, në qytetin Universitar Uppsala, shkova në një stacion të autobusëve urbanë. Shoferi ish një djalosh i ri. Më dukej i huaj, flokë zi dhe i pashëm. Me mikrofon lajmëronte udhëtarët për stacionin që vjen: “Lajmëroi sistastation Gamla Uppsala”, në suedisht, anglisht dhe “stacioni i fundit Upsala e vjetër”, tha djaloshi shqip. O Zot, thashë. Flokët e kokës m’u ngritën përpjetë. Emocionet nuk po i kontrolloja dot. Sa nuk fillova të qajë mes pasagjerëve suedezë, të cilët me siguri do të më dërgonin në spitalin e të çmendurve Ulleråkessjukhus! Nuk zbrita nga asnjë stacion dhe shkova deri në stacion të fundit. Askush nuk mund ta kuptojë këtë situatë, duke shpjeguar me të shkruar se përveç meje nuk ka shkencë që mund t`i hedhë në letër këto emocione. Ndoshta ka qenë një çast që ka ndikuar, që unë të besoj në fatin tim. Kur u ndal autobusi, djaloshi më tha në suedisht:

-Ku po shkoni zotëri? Ky është stacioni i fundit.

E shikova.

-Mos je shqiptar, o vëlla, – i thashë.

-O, po unë jam shqiptar, po ju si jeni, ku shkoni, a keni nevojë për ndihmë? – më tha.

Sytë m’u mbushën me lot! Shkuam në qendër të qytetit Uppsala. E pyeta djaloshin pse i informon udhëtarët edhe shqip? Kemi të drejtë nga sipërmarrja të lajmërojmë në suedisht, anglisht dhe një gjuhë që ne e dimë, ose gjuhë amtare, gjuhën shqipe e kam sjellë nga vendlindja ime, nga Strajoni i Gostivarit. “-Jam krenar për gjuhën time dhe e hapi gjoksin duke thënë: Kjo është gjuha ime e trashëguar nga të parët tanë me flamurin shqiptar me shqiponjën dykrenare me emblemën e Skënderbeut”.

Djaloshi kishte emigruar nga një fshat i malësisë së Strajonit të Gostivarit…

 

                          27 vjet me radhë mësues i gjuhës shqipe në Suedi

 

“Takimi i parë me Suedinë ishte edhe takimi e sinjali se ëndrra ime për arsim dhe liria e popullit do të zbatohet. Ky ishte një vrull atdhedashurie nga dita e parë në trojet e bukura të Skandinavisë. Që ditën që kam dalë nga Universiteti i Uppsalës kam shijuar lirinë, rendin, urtësinë në këtë shtet mikpritës. I thashë vetes: Kjo ishte drita ime në mjegull, t’i ndihmoj popullit dhe mërgatës shqiptare, dhe ky vend më frymëzoi! Kur hyn në shpirtin suedez thellë, të japin forcë, fuqi, ide, optimizëm, jetë, gjallëri. Nëse hyn në shpirtin suedez gjen gjëra shumë të mira. Kemi edhe ne shqiptarët gjëra shumë të mira, dhe këtu bëhet pikëtakimi”.

Dhe, në vazhdim, lexuesi mëson se ëndrra e nisur nga ky atdhetar ka marrë formë dhe është bërë realitet. Ai duke mësuar me vullnet dhe këmbëngulje të veçantë gjuhën suedeze, duke qenë njohës i gjuhës shqipe, ia arriti të përgatisë 5 fjalorë shqip – suedisht dhe suedisht – shqip. Janë fjalorë madhorë e cilësorë, fjalorë të vlerësuar nga akademikë, profesorë dhe intelektualë të shquar shqiptarë dhe suedezë, duke dhënë kështu një kontribut të çmuar në kulturën dhe gjuhësinë e të dy vendeve mike, Suedisë dhe Shqipërisë.

Kontributet e këtij njeriu janë të  mëdha, madje të jashtëzakonshme, veçanërisht në çeljen e  shkollave shqipe në Suedi. Sadulla Zendeli – Daja ishte i pari që  çeli shkollat shqipe në qytetet Nybro, Emmaboda dhe Kalmar, duke dhënë dhe vetë mësim në Nybro për 27 vjet me radhë. Kur u çel shkolla e parë shqipe në Suedi, S. Z. Daja shkruan:   “Atë ditë, kur filluam mësimin në  gjuhën shqipe, bashkë me nxënësit erdhën edhe prindërit. Disa qanin fshehurazi, që të mos i shihnin fëmijët. Ishte një atmosferë entuziazte dhe prekëse…Kurse, po atë ditë, Adil Zhuta theri demin me rastin e hapjes së shkollës shqipe në Nybro…

Si atdhetarë i shquar, Sadulla Zendeli – Daja mobilizoi bashkëkombësit shqiptarë, që të bashkoheshin në shoqata shqiptare dhe të përballonin kështu presionin e shoqatave dhe organizimeve serbe, sllave maqedonase, të cilat edhe atje në emigrim, ishin masha të zgjatura e të mprehta, me gjemba, të pushtetit kriminal serbë, që edhe atje donte të mbante të shypur shqiptarët dhe ndjenjat e tyre atdhetare.

 

Kështu, Sadulla Zendeli – Daja është ndër të parët që krijuan shoqatat shqiptare, tashmë të njohura “Ilirida” dhe më pas “Kosova” në Suedi, që mbështeti gjerësisht shqiptarët, që sqaroi tek autoritetet suedeze vendin dhe rolin e  tyre, dritësoi emrin shqiptar, gjuhën dhe kulturën, sqaroi kthjellësisht se shqiptarët janë një popull i lashtë me vlera të shumanëshme dhe kontribute, jo vetëm atdhetare, por edhe europiane, me heroin Gjergj Kastrioti – Skënderbeun, i cili me fuqinë dhe mençurinë e tij si një strateg i madh ushtarak, arriti të ndalte vërshimin e papërmbajtur osman drejt Europës.

Ishin këto dhe të tjera vlera, që bashkëkombësit e zgjodhën Sadulla Zendeli – Dajën kryetar të Unionit të Shoqatave Shqiptare në Suedi.

 

                         Do të arrijë t’i shkruajë edhe pesë fjalorë të tjerë…

 

Kontributi i Sadulla Zendeli – Dajës si krijues, intelektual dhe qytetar, ka qenë dhe është jo thjesht një stoli, por një vlerë e jashtëzakonshme në dobi të kombit. “Tani, – thotë ky atdhetar i shquar, – kam mbushur 85 vjet të plota dhe i them vetes: ”Nuk kam drojë se do të vdes! Gjuhës shqipe dhe suedeze shumë pak i ndihmova! Fatmirësisht që kaq gjatë jetova, nuk më tremb pleqëria dhe jam ende me shëndet të mirë, që të  arrij të shkruaj edhe 5  fjalorë të tjerë, sepse, ashtu më tha edhe mjeku suedez kur flisja në kllapi gjatë një operacioni: “Zgjohu Gjelbërim  Zendeli Daja! Ti do të shkruash edhe 10 fjalorë për shqiptarët dhe suedezët!” (Vakna-Gjelbërim Zendeli! Dukommerattskriva 10 lexikontill!) I kam shkruar pesë, më kanë mbetur edhe pesë. Shpresoj dhe besoj se do të arrijë t’i shkruajë edhe pesë fjalorë të tjerë…

 

                               Bijtë e nënës, mos e lëshoni njëri-tjetrin!

               

Pjesa e dytë e librit titullohet:”Për të ruajtur lirinë dhe pavarësinë”(Histori, kujtime, artikuj).

Në këtë pjesë, spikatin artikujt plot tharm atdhetarie, ku autori nënvizon se “Shqiptarët nuk kanë pranuar t’i përulen asnjëherë agresorëve dhe pushtuesve, por kanë ngritur përballë tyre murin e hekurt të qëndresës, rezistencës dhe luftës së vazhdueshme, duke përballuar kështu stuhitë e egra të kohëve, sulmet e pandërprera të hordhive të çmendura ushtarake policore të Serbisë barbare dhe çetnikëve të Maqedonisë komuniste, të cilat kanë dashur ta mbajnë kombin shqiptar të nënshtruar, ta asimilojnë, t’i shuajnë gjuhën, kulturën, traditat e çmuara e të vyera, që janë dhe do të jenë kurdoherë të palëkundura sepse mbështeten në rrënjët e tokës së lashtë pellazge-ilire-shqiptare”. Në vijim, ai shpalos disa artikuj si dhe nxit e frymëzon përpjekjet shqiptare për identitet kombëtar, për prejardhjen ilire dhe gjuhën shqipe, duke përmendur këtu me respekt dhe nderim të thellë plejadën e mendimtarëve të vjetër të kulturës sonë kombëtare: Pal Engjëllin me  ”Formulën e pagëzimit”(1462), Gjon Buzukun dhe “Mesharin”, Barletin dhe ”Historinë e Skënderbeut”, Pjetër Budin dhe “Pasqyrën e rrëfimit”, Frang Bardhin dhe “Apologjinë e Skënderbeut”, Pjetër Bogdanin dhe “Çetën e profetëve” dhe plot vepra të tjera të këtyre mendimtarëve apo të tjerëve si ata, që sakrifikuan dhe u përkushtuan për gjuhën dhe kulturën e vjetër shqipe…

Libri alternohet me ese të bukura, të cilat si për ta çlodhur disi lexuesin, i japin atij informacionin real të gjendjes dhe jetës së shqiptarëve,  veçanërisht në Maqedoninë e Veriut, në kohën e  sllavizmit – komunist, kur popullësia shqiptare trajtohej kafshërisht dhe në mënyrën më mizore. ”Ne, – shkruan Zendeli, – ishim asgjë për ata ushtarë që mezi prisnin të shfrenin mbi ne dufin e tyre shtazarak”. Dhe, në vazhdim ai përshkruan një skenë që e kujton dhe vetë nga fëmijëria e tij, kur të shtypur dhe të përndjekur nga ushtarët sllav–maqedonas: Një grumbull i madh njerëzish, gra, burra, të moshuar, fëmijë, ecnin duke brohoritur:   “Na lironi urën!” Disa u kthyhen mbrapa në drejtim të fshatrave të tyre, andej nga kishin ardhur. Papritmas njëri nga rojet gjuajti me mitraloz drejt popullatës shqiptare, duke vrarë dhe plagosur shumë syresh, si të gjuante mbi një trumbë me zogj të pambrojtur…Ata që u vranë dhe u plagosën nga pushkët e rojeve i hodhën në ujin e turbullt të Vardarit…Njëra nga nënat shqiptare bërtiti: ”Vëllezër, më mirë të mbytemi në ujin tonë, se sa të na e marrë shpirtin pushka e shkinisë!”.  U kapëm dorë më dorë me njëri-tjetrin. Nëna Kadë, na shtrëngoi fort për duarsh mua dhe Xhonin dhe na tha: ”Bijtë e nënës, ose do të dalim gjallë që të katërt, ose do të mbytemi në lumë. Mos e lëshoni njëri-tjetrin.” (Shkëputur nga pjesa: “Tmerri i Vardarit” shkruar nga S.Z.Daja) viti 2019.  

Kur kanë kaluar dekada nga ajo kohë që Sadulla Zendeli – Daja kontribuoi për ngritjen e shoqatave shqiptare “Ilirida” dhe “Kosova”  në Suedi, ai tashmë i moshuar u drejtohet atyre me një letër të ngrohtë përgëzuese, nxitëse për vazhdimin e  shqiptarizmit, për ruajtjen e gjuhës shqipe, por dhe të kulturës dhe të traditave të vyera të kombit shqiptar. Interesant dhe intrigues është në këtë pjesë artikulli: “O Plevnë, e shkreta Plevnë!”, ku autori shfaq kulturën dhe dijet e  tij për historinë dhe luftërat kundër Perandorisë Osmane dhe çlirimin e popujve, por, që, edhe aty u pleksen disa herë interesat e fuqive të mëdha, të cilat, duke abuzuar gjoja se donin të çlironin popujt nga osmanët, përpiqeshin t`i gllabëronin ata për vete. Kështu bënin sllavët, rusët dhe veçanërisht serbët, të cilët, duke gllabëruar tokat shqiptare, kryenin krime nga më çnjerëzoret mbi popullësinë e pafajshme dhe mbi rezistencën atdhetare shqiptare. Dhe, duke evokuar të kaluarën e lashtë dhe të lavdishme iliro-arbërore-shqiptare, Zendeli citon fjalët e shenjta të At Gjergj Fishtës se: “Kur sllavët erdhën nga shpellat e Uralit, shqiptarët kishin kryer ciklin dymijëvjeçar të qytetërimit të lashtë”.

 

                                                       I papërkulur 

 

Pjesa e tretë e librit, e titulluar ”Me shpirt e zemër flasin poetët”, pasqyron dhjetëra poezi të ndjera dhe me theks patriotik dhe atdhetar të autorit, por, gjen aty dhe poezi me tema sociale, politike, ashtu dhe me tema të ndjeshme poetike, ku Zendeli rrëfen përjetime reale për jetën, për idetë e përparuara, për prindërit dhe për vajzën që dashuron. Ngjall kërshëri teksti i hyrjes së këtyre poezive, ku autori nënvizon: “Asgjë  nuk është më e pasur, më e bukur dhe më e këndshme se sa poezia. Ajo është një dhuratë e shenjtë që krijon miq dhe famë, por jo edhe para!… Motivet lirike që defilojnë në poezitë e mia janë: atdheu, mali, drita, heshtja, malli, gjumi, vera, hëna dielli, yjet, dashuria, vetmia etj.. Poeti, – shkruan ai, – është një shqiponjë që vjen dhe ikën…”

Poezitë e këtij vëllim janë tërheqëse, me përmbajtje të thellë, me figuracion të pasur poetik, ku metaforat e fuqishme rrezatojnë shpirtin e ndjerë dhe të zjarrtë të Sadulla Zendelit. Mjafton të kujtojnë disa prej titujve të tyre: ”Poeti me flatra fluturon”,  “Poeti, vendi dhe dashuria”,   “Brengat e njeriut”,   “O vëllezër shqiptarë dhe mërgimtarë”,  “Vuaj dhe vdes për ty”,   “O bre burrë bjeri tumpanit”, nga e cila po shkëputim vargjet: “Bjeri bre burrë tupanit,/Deri kur lëkura të çirret,/Pastaj shko ti në amshim,/Kënga është shpirti im…”Kurse te poezia “Qumështi i jetës”, autori e lëmon dhe e ngre poezinë në nivele filozofike, duke u shprehur me një figuracion brilant, ku pemët, dhe valët e detit nëpërmjet metaforës së përdorur, fitojnë cilësi dhe “vetëdije” si të ishin njerëz, ato “i mbajnë krahët e ngritur/Dhe kërkojnë bekimin e  qiellit”,/ kurse “Valët vijnë  e shkojnë,/ Duke e prurë shpirtin e detit.” Një peizazh po aq i prekshëm, njëherazi dhe filozofik, është edhe poezia “U zgjuan fjalët”, ku stilistika poetike dhe figuracioni që zgjedh autori, shkojnë natyrshëm në vendin e  tyre, teksa lexuesi mbetet i stepur nga bukuria e vargut: “U zgjuan fjalët nga gjumi,/Pranë librarisë,/Ku bënin gjumë librat./ Disa autorë vallëzonin,/Mbi lëndinat e shpresave,/Në vendlindjen e fjalëve”. Shpirti i poetit është i ndjeshëm, për atë, çdo gjallesë e natyrës është e dashur, e sidomos kur ajo bëhet pjesëtare  e shtëpisë, siç është rasti i Çunit, maces së shtëpisë, që rrojti me poetin dhe me familjen e tij: “Rreth 24 vjet rrinte afër meje,/Në karrigen e tij ulur më shikonte,/Kur lexoja me zë më dëgjonte,/Kur shkruaja ia kriste gjumit./Çuni vdiq më 12 Dhjetor 2018./Në karrige e kam fotografinë,/Më duket se ka shkuar ndokund,/Por do të kthehet në shtëpinë e tij!”.

Kështu vijojnë poezitë “Deti ynë i bekuar”,   “Pranvera lulet na dhuroi”. Kurse te poezia  “Kujtime mërgimtare”, ndjenjat e autorit shpërthejnë:   “Lexoj, kujtoj dhe qaj,/Me sy të skuqur,/Për vendin tim të ndarë,/Në pesë shtete shpërndarë.” Te “Vajza të lazdëruara” Zendeli përshkruan me nota të bukura poetike lindjen dhe shpërthimin e dashurisë: Kalojnë jetën,/ Siç kalojnë gjethet,/Nga pranvera në verë,/Duke pikur në vjeshtë,/Kur piqet e ëmbëlsohet,/Lëngu i rrushit në vreshtë,/Me afsh e me zjarr në gji,/Dhe me tufa trëndafilash,/Të mbledhura në lëndina,/ E me vargje dashurie,/Që trokasin mbi kodrina,/Vrapojnë nga porta në portë,/Për ta shijuar jetën e natyrën,/ Më të bukur në botë”. Te poezitë e këtij autori, takon vargje të atillë, që të mbeten thellë në mendje dhe që pëcjellin te lexuesi shpirtin e pasur plot jetë dhe shprehje dashurore: “Eja ta gëzojmë edhe shpatin,/Sepse unë të dua më shumë,/Se dielli kur ndriçon fshatin”.  Është origjinale dhe plot ndjenjë dhe mall eseja “Xhamadani”, ku S.Z. Daja rrëfen dashurinë për prindërit dhe sidomos  për nënën e tij të dashur. Ai xhamadan i nënës, i zgjon atij mall dhe ai e dëshiron dhe e mban gjithnjë të veshur, sepse i duket sikur ka pranë prindërit e dashur, babanë që e la të vogël dhe nënën e shtrenjtë, që iu thanë sytë për djalin që mbeti atje larg në mërgim dhe që për atdhetarizëm, serbët nuk e lejonin të kthehej në mëmëdhe, madje as kur ajo vdiq, ata nuk e lejuan Sadullanë të vinte në atdhe dhe të hidhte një grusht dhe`…Spiunët serbë, gëlonin atë ditë në varreza si fantazma me veladon të zi, duke kërkuar mes procesionit mortor edhe atdhetarin Zendeli…

Në vazhdim, vargjet poetike pikojnë dashuri e dhembje: Dhe mos harro, o bir:/Kur të vish, pyet për mua,/Do të thonë se ku jam…/Do më gjesh nën këmbët e malit,/Të tretur prej mallit..,/Aty do të gjesh edhe një gur pa emër,/Nën atë gur, do të dëgjosh rënkimin tim,/Nga dhimbja për ty, biri im!” Kështu, vargjet e dhembshura, prekëse  e plot ndjenjë, harmonizohen hijshëm me dashurinë dhe mallin e protagonistit për prindërit, për fshatin e tij të dashur Sërmnovën, për atdheun. Kudo dhe kurdoherë, figura e tij, përballë vështirësive dhe pengesave, ngrihet e lartësohet fuqishëm, si një lis i drejtë e i papërkulur, që sheh gjithnjë qiellin e kaltër dhe diellin jetëdhënës.

 

                                               Ti o Dajë, o lulja e Sharrit!

 

Është po aq intersantë fakti se Sadulla Zendeli – Daja, ky atdhetar i shquar, është banori më i shpeshtë, madje i përhershëm i panaireve të librit në Tiranë. Ai ka marrë pjesë në të gjithë panairet e librit, ka munguar vetëm një herë kur do të operohej në Suedi, por, edhe atëherë, me mendje dhe me zemër ai ishte atje te panairi, te librat, te shkronjat dhe gjuha e bukur shqipe. S`ka asnjë shqiptar tjetër, as në Shqipëri, Kosovë, në trojet shqiptare dhe në botë, që të ketë marrë pjesë në të gjithë panairet e librit të zhvilluara  në Tiranë. Kurdoherë, ky njeri me zemër të artë dhe të bukur, ka qenë atje i pranishëm edhe me veprat e tij, me libra, poezi dhe prozë dhe me fjalorët tashmë të  njohur.  Siç thotë me të drejtë albanologu i njohur dhe Miku i Madh i Shqiptarëve, suedezi Ullmar Qvick (Kvik): “Vepra e Dajës do të rrojë në dobi të shqiptarëve, kudo ku ndodhen. Nderi i tij dhe nami i mirë do të ruhen në historinë e kulturës shqipe.”

Pjesa e katërt e librit “Mallëngjime mërgimtare” titullohet: “Artikuj dhe libra të botuara nga Sadulla Zendeli – Daja”. Kjo pjesë çelet me artikullin   “Një shkrim që duhet vazhdimisht të përsëritet”, të cilin, autori ua kushton heroizmit dhe vdekjes së Jusuf Gërvallës me të vëllanë Bardhoshin dhe bashkë idealistin Kadri Zekën, që u vranë nga dora katile e sigurimit ish jugosllav më 17 Janar 1982 në Gjermani, në rrethinë të Shtutgartit. Zendeli shkruan me zjarr: “Emrat e tyre janë të pavdekshëm në zemrat e çdo shqiptari dhe të pashlyeshëm mbeten për jetë të jetës në faqet e historisë sonë të lavdishme”. Pjesa vazhdon me artikujt: “Shpëtimi kombëtar”,   “Liria shqiptare varet nga vet shqiptarët”, por ka edhe ese të tilla: ”Për të ruajtur lirinë dhe pavarësinë”, ”Besimi katolik, ortodoks dhe mysliman”, ”Mita, rryshfeti apo korrupsioni”,   “Për të huajt në vend të huaj”. ”Një jetë aktive në shërbim të kombit”,   “Për kulturën shqiptare në Suedi”,   “Sadulla Zendeli – Daja për shoqatën shqiptare: “Papa Klementi XI Albani”, Suedi”,   “Mëma është e shenjtë ajo nuk harrohet asnjëherë”, “Të gjithë, në një gjuhë e një flamur”. Sikurse, është informues dhe mesazhdhënës artikulli “Pak fjalë për historinë e fjalorëve të gjuhës shqipe”. Kjo pjesë mbyllet me një krijim brilant të rapsodit të njohur dhe të paharruar shqiptar Agim Gashi, i cili i ka kushtuar Sadulla Zendeli-Dajës një këngë me ndjenjë dhe me mesazhe të mëdha, e cila mbyllet me strofën: “Ti o Dajë, o lulja e Sharrit,/O stërnip i Xhemë Gostivarit,/ Besë, burrni e njerëzi n’jetë,/Na i le ti amanet;/Emri yt na është mirësia,/Me ty krenohet Shqiptaria, o hej!”

 

                                     Biri i Sërmnovës, nderi i Gostivarit,

                      mbi 50 vjet në “luftë” me penë për çështjen kombëtare

 

Pjesa  e pestë e librit, shpalos fillimisht një ekspoze të kohës dhe të mjedisit  ku    u përurua libri “Shekulli i pajtimit” i Sadulla Zendeli – Dajës, fjalët që u mbajtën atje nga botuesit, pjesëmarrësit dhe diskutuesit e shumtë, të cilët folën me pasion dhe me dashuri për vlerat e rralla të veprave të këtij personaliteti të shquar të kulturës dhe leksikografisë shqiptare. Ishin origjinale tema të tilla: “Sadulla Zendeli – Daja,  leksikograf, poet dhe mëmëdhetar i kohëve moderne”, poezia “I ngjashëm me stuhitë”, e krijuar dhe e recituar aty në sallë nga Liljana Kona, mes të cilës veçojmë vargjet: “Malli të djeg për vendlindjen Sërmnovë,/Ku çdo plis dheu, pemë dhe lule është flori,/Ku çdo burim uji, shteg dhe çdo fije bari,/Të ngjallin në shpirt ëndrra dhe dashuri./Vjen tek ne kurdoherë me vepra të vyera,/Si Dhaskal Thodri me shkronja n`Shqipëri,/Je përherë i nderuar, kryemësues i shqipes,/Ndaj të duan të gjithë, të rritur dhe fëmijë./Me njerëz si ty, jeta bëhet më e bukur,/Na jep krenari, me vepra na frymëzon,/Të urojmë jetë të gjatë, Sadulla Zendeli,/Ëndrra të realizuara sot  e përgjithmonë!”

Mbresëlënëse është edhe eseja e mbajtur nga Bujar Poçari: “Ta kurorëzojmë e ta pagëzojmë këtë shekull ”Shekull i pajtimit”, ku autori nënëvizon se “Sadulla Zendeli i Suedisë, bir i Sërmnovës, nderi i Gostivarit – 50 vjet në luftë për çështjen kombëtare”. Po aq fuqishëm tingëllon dhe fjala e poetes, stilistes dhe atdhetares Emine S. Hoti, ardhur nga Norvegjia: ”Kombi ynë i bukur dhe i lashtë e kërkon lirinë si shqiponja”. Gjithashtu dhe fjala e prozatorit Bashkim Saliasi: ”Zgalemi, Sadulla Zendeli – Daja” etj. Po aq i bukur është dhe montazhi me fotografi të pjesëmarrësve në përurimin e librit të Sadulla Zendeli – Dajës “Shekulli i pajtimit”.

Pjesa  e gjashtë  e këtij libri, ka në përmbajtjen e  saj artikuj kushtuar Sadulla Zendeli- Dajës nga gazetarë e studiues: Baki Imeri, poet, përkthyes, eseist dhe publicist shqiptar në Rumani, i cili shkruan artikullin “Lokomotiva letrare e mërgatës shqiptare”, që mbyllet me urimin:  “Qoftë e bekuar edhe kjo vepër e re e gostivarliut tonë, që jeton dhe vepron në trojet e mërgatës shqiptare!”  Vazhdon artikulli i gazetarit shqiptar Fran Gjoka ”Nderim për leksikografin, poetin dhe atdhetarin S. Z. Daja”, eseja “Daja” shkruar nga shkrimtari i njohur Andon Andoni. Në mbyllje të këtij libri botohen dhe dy mesazhe të përzgjedhur nga vet autori: “Vera, sa më  e vjetër, shijon më shumë” dhe “Vepra, që i flasin së ardhmes”, e  që ia dërgon Sadulla Zendeli – Dajës, shkrimtari Viron Kona, njëherazi recensent i librit, pasi është njohur me projektin e librit ”Mallëngjime mërgimtare”.

Duhet të pohojmë se librat dhe ajo bibliotekë e plotë e krijuar nga Sadulla Zendeli – Daja, fjalorët, – të parët, por edhe veprat e shumta në poezi e prozë, kontributi i tij në hapjen e së parës shkollë shqipe në Suedi,  sikurse dhe mesazhet, fjalimet dhe korrespondenca atdhetare, janë një pasuri e jashtëzakonshme librore e shpirtërore, të cilën ai e ka  ushqyer përherë me përkushtim dhe dashuri në  vite. Tashmë ajo krijimtari është e arkivuar në biblioteka publike e personale, apo në duar të lexuesve, teksa një gjë është më se e sigurtë: ajo do të jetë me përdorim gjithëkohor, sepse krijimtaria e Sadulla Zendeli – Dajës është gjithnjë një qiri i ndezur, që shkrihet për dashurinë për njerëzit, për kombin, për lirinë dhe të vërtetën.

  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe: , ,

Komentet

Lajme të ngjashëm

MITINGU I POEZISË NË GJAKOVË –NJË 60 VJETOR KURORËZUES- Nga QAZIM SHEHU

Mitingu i Poezisë në Gjakovë është një aktivitet i vjetër poetik,i zhvilluar me nismën e një grupi poetësh dhe të korifeut të poezisë shqipe ,Din Mehmeti.Që atëherë e deri më sot, ai nuk është ndërprerë kurrë dhe, nga viti në vit, ka shpalosur vlerat e letërsisë shqipe nga të gjitha trojet shqiptare, duke e shndërruar kështu jo vetëm Mitingun ,por krejt qytetin emblematik të Gjakovës në një vatër të ngrohtë poezie.Në Miting kanë debutuar dhe janë vlerësuar poetë shqiptarë me emër gjer te talentet e reja,poetë të huaj nga shtete të ndryshme të Evropës,Amerikës dhe ,me profesionalizëm, janë dhënë vlerësime nga juri kompetente,jashtë çdo ndikimi.
Poezia lind në kohë të vështira ,ndërsa proza u pret kohëve të qeta.Kosova kaloi një kohë të vështirë nën okupimin serb dhe poetët prijetarë të saj: Esad Mekuli,Din Mehmeti,Azem Shkreli,Rrahman Dedaj,Enver Gjergjeku, i kënduan pa ndërprerje lirisë,shpirtit të populli i dhanë guxim ,ashtu siç u trimëruan në vargje nga ky shpirt që lartësohej përditë nga aktet e qëndresës së pashembullt.
Mitingu u zhvillua në kohë të vështira kur organizatorëve dhe pjesëmarrësve nuk u jepnin salla dhe ata dilnin në shesh për të recituar poezitë,kur në shesh u fiknin dritat,afroheshin qytetarët dhe me dritat e makinave të tyre ndriçonin sheshin e kështu gjithnjë,të papërkulur , duke mbajtur gjallë poezinë, sepse poezia transmeton dhe trimëron shpirtin,ajo afron ëndrrën e lirisë me vargje që kumbojnë nga vlimi etnik.
Me ardhjen e kohërave të reja, kur Kosova u çlirua ,shumë asosacione letrare u shkrinë,u krijuan të reja ,që funksionuan dhe organizuan veprimtari,por Mitingu nuk u shkri dhe ai mbeti i ri,edhe pse sot në këtë nëntor është 60 vjeç.Kjo se ai lindi i shëndetshëm ,gjatë rrugës krijoi traditë,u modernizua dhe përcolli vlera,të cilat u konfirmuan në këtë Miting profesionalisht ,dhe kjo të gëzon.
Ai nuk u shkri siç ndodhi gabimisht për hir të një mode letrare me shumë asosacione letrare,sepse atë e krijuan njerëz të mëdhenj të artit dhe gjatë rrugëtimit të tij historik e mbajtën të ri,të freskët,modern dhe i dhanë autoritet.
Të gëzon fakti se këtë traditë nuk e lanë të shuhej dhe të hynte shpejt në kujtesën arkivore, personalitete të artit në Gjakovë,siç është Muharrem Kurti-poet, romancier dhe kryetar i Klubit Letrar”Gjon Nikollë Kazazi”,Engjëll Berisha-bashkorganizator,-poet dhe studiues ,dhe shumë të tjerë, bashkëpunëtorë të tyre.
Muharrem Kurti, kryetar i Klubit Letrar “Gjon Nikollë Kazazi”, duke dhënë informacione të rëndësishme për të gjitha fazat e mbajtjes së këtij manifestimi, më tej shton se” kujtojmë këtu, pjesëmarrjen në Miting të Ismail Kadaresë, Dritëro Agollit, Fatos Arapit, Xhevahir Spahiut, Visar Zhitit, Natasha Lakos, Fatos Kongolit, Zija Çelës e shumë e shumë të tjerëve, edhe kur ndërmjet nesh kishte kufij hermetikë e ndarës deri në qiell. Pra, Mitingu i Poezisë e shpërtheu kufirin shqiptaro-shqiptar me festën poetike në Gjakovë”.
Mitingu nis me një javë përurime veprash letrare nga më të zgjedhurat.Vijnë enkas nga mërgimi poetë dhe shkrimtarë për të marrë pjesë në këto ditë festive dhe angazhuese e serioze,vijnë nga qytete të tjera të Kosovës të ftuar e të paftuar,njerëz dashamirës të artit të poezisë.Këto ditë janë analiza të mirëfillte të artit të fjalës,çaste të ngrohta bisedash midis krijuesve,përcaktohet ecuria e rrjedhës së poezisë dhe të fjalës së shkruar,analizohen vëllime poetike dhe vepra në prozë ,siç ishte rasti i diskutimit letrar”Libri i Gjakovës”-roman i Jusuf Buxhovit,autor i shquar dhe i falenderuar nga qindra lexues për artin e tij shkrimor,por njëherit edhe studiues i kalibrit për librin e tij shumëvëllimësh”Kosova”,botuar shqip dhe anglisht.
U organizua “Ora Letrare” për të rinj”Yllka Domi”,promovimi i dy librave të Diana Markut:”Brenga me fytyrë vajze”-poezi,dhe “Të gjithë poshtë urës”(dramë).Gjithashtu u përurua libri “Duke pritur ditën e tetë” të Anton Markut dhe libri me tregime”Albani nuk flet shqip” i Angjelina Markut.
Përurime të tilla bëhen me përgatitje të mirë,me lektorë dhe lexues që i kanë lexuar librat ,që referojnë duke u ndalur në tekst dhe jo në kontekste jashtëletrare.Ato mbeten vlerësime të sakta, po njëherit edhe manifestime estetike-kulturore e njerëzore,përhapin një rrezatim qytetërues e motivues.
Duhet thënë gjithashtu se organizatorët me mbështjen e kryetarit të komunës,Ardian Gjini,gjithçka e detajojnë në prefeksion dhe e programojnë në kohë ekzaktësisht, në mënyrë që Mitingu të jetë organik,koherent dhe të ritmojë edhe në organizim si një poezi e strukuruar bukur ,pa teprime.
Nuk duhet shumë mend për ta kuptuar këtë,sepse kjo duket dhe përcillet përmes një kulture të mikpritjes,të mënyrës së sjelljes,të dialogut e të bisedës-çka transmeton një frymë aristoktratike,që gjakovarët e kanë si gen i lashtë qytetërues.
Ata e bëjnë atë që bëjnë dhe dinë ta bëjnë mirë,në mënyrë që kjo të mbetet jo vetëm në kujtesën e atij që e shikon ,por edhe të atij që vlerësohet.Kjo duket që nga pllakatet e çmimeve në metal bronzi,në radhën e dhënies së çmimeve,në shoqërimin e personaliteteve në podium,në skenarin e aktruar me zë të plotë dhe të ngrohtë prej zgjedhjes së duhur të moderatores.Janë detaje që, krahas poezisë ,ndihmojnë që kjo sallë e madhe në Pallatin e Kulturës “Asim Vokshi”, të mbushet plot dhe poezia të marrë udhë, duke dalë nga faqet e librave drejt njerëzve.Një organizim që ndihmon në një komunikim brilant.
Ky vit ishte një përvjetor krenarie ,sepse mund të flitet për arritje e, kur ka arritje, kthehet koka pas dhe shikohen vitet,njerëzit, ata që mundësuan këto arritje qoftë duke i realizuar vetë ato, qoftë duke krijuar modelin si një paradigmë udhëndjekjeje suksesi.Kështu u dhanë çmime postmortum për Teki Dervishin ,për ish-kryetarin e Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës,profesor doktor Ibrahim Rugovën ,që është studiues i shquar i letërsisë shqipe, pa folur këtu si politikan i madh i sendërtimit të shtetit të Kosovës.
Me çmime të veçanta u nderuan Jusuf Buxhovi,Sabri Hamiti(akademik,poet studiues dhe zë i shquar e i lavdëruar në botën akademike),Besnik Mustafaj ,(poet ,përkthyes dhe prozator i njohur ndërkombëtarisht), dhe Agim Byci.
Me Çmime të Mirënjohjes Jubilare u nderuan Milazim Krasniqi, Agim Vinca, Naime Beqiraj, Jeton Kelmendi, Iljaz Bobaj, Qemajl Juniku, Albert Shala, Karvani i Shkrimtarëve për Fëmijë. U shpërblye me mirënjohje edhe kryesia e klubit “Gjon Nikollë Kazazi”, Muharrem Kurti, Engjëll I. Berisha, Migena Arllati dhe Vjollca Kuqi. Gjithashtu me mirënjohje u nderuan Blerim Valla dhe Shefqet Dinaj, si dhe mediet “Radio Gjakova” dhe “Syri Vision”.
Ajo që përbën tharmin dhe i jep bukuri Mitingut, është leximi i poezive ,pa përjashtuar anën ceremoniale.Për të lexuar e deklamuar poezitë e tyre, u paraqiten me radhë në skenë poetët:Sabri Hamiti,Milazim Krasniqi,Naime Beqiraj,Prend Buzhala,Sali Bashota,Arif Bozaxhiu,Lulzim Tafa,Anton Marku,Agim Desku,Neki Lulaj,Migena Arllati.
Poezitë e deklamuara paraqitën dhe sollën interes,kjo edhe për ndihmesën që dha një publik i edukuar në dëgjim dhe vlerësues në duartrokitje.Poezia e shkruar sot, si në Kosovë edhe në Shqipëri e në të gjitha trojet shqiptare, e ka kaluar fazën e retorikës ,duke bartur dhe u fisnikëruar me mendime në një shtrat të thelluar liriko-meditativ.Ajo është bërë më kualitatrive edhe pse, sipas meje,nuk po i arrin individualitete e mëdha të së kaluarës në kuptimin e gjurmimit dhe të shenjëzimit personal-ndërlidhur me problemet e mprehta kombëtare e njerëzore.Megjithatë ,ndodhet në një stad të mbarë zhvillimor dhe ka arritur të modernizojë e ndërthurë teknika të ndryshme vështruese në raport e harmoninë e prirjeve të individit e të shoqërisë së sotme.
Juria e pati të vështirë të zgjedhë e të konkludojë në këtë garë të fortë dhe megjithatë përcaktoi si poezinë fituese të këtij Mitingu poezinë e Sali Bashotës”Çka bëni ju të dielën atje në mënmgjes…”me këtë motivacion:”Një lirikë meditative me ligjërim të kursyer plot dhimbje njerëzore”.
Traditë e mitingut është edhe zhvillimi i garave në mes të rinjve krijues nga shkollat fillore e të mesme “Yllka Domi”. Në përkujdesjen e Vjollca Kuqit, gara ishte tejet konkurruese, por çmimi fitues iu nda katër nxënësve: Sara Gjoshi, Albiona Fetahu, Alisa Kodraj dhe Erjon Xhiha.
Ndaj Mitingut ka pasur gjithmonë një vëmendje të shtuar nga strukturat e pushtetit komunal,kjo gati vit për vit, me disa luhatje që janë kapërcyer nga dashamirës me mundësi,gjë e cila është një pikë e fortë e tij në aspektin e vlerësimit material për fituesit, por edhe të akomodimit të pjesëmarrësve,kjo krejt ndryshe me çka ndodh me disa veprimtari të tjera në qytetete të tjera, ku ftohen pjesëmarrësit dhe fituesi nuk shpërblehet materialisht.
Edhe kjo është një pikë e fortë e Mitingut dhe çdo vit ia ka rritur kredencialet,jo se ana metriale është kryesorja, por ajo shënohet në renditjen programore të asaj që quhet serioze dhe motivuese.
Fjalët e Kryetarit të Komunës së Gjakovës,zotit Ardian Gjini,”se Mitingu që mbahet në Gjakovë ka sjellë kujtime për shumë gjenerata dhe Gjakova do të presë jubile të tjerë, sepse këtë manifestim të përvitshëm letrar e kemi aset shpirtëror” jo vetëm që shprehin në thelb një histori përkrahjeje nga ish –kryetarët e mëparshëm,por japin një garanci fatlume që ky Miting të vazhdojë me përmasën e tij kombëtare dhe ndërkombëtare.
Strukturat e pushtetit komunal në Gjakovë mbetën një shembull për të gjitha komunat dhe bashkitë shqiptare se, para se të harxhojnë para për koncertet me tallava dhe me një folklorizëm të përsëritur nga viti në vit,të japin pak më shumë fonde (dhe jo aspak) për krijimtarinë letrare,muzikore,koreografike ,çka do të rriste më tepër angazhimin krijues.
Dhe Komuna e Gjakovës prin e para si model inkurajues ndaj krijimit artistik.

Ju ftojmë të merrni pjesë në paraqitjen e librit ROMANCA

Ju ftojmë të merrni pjesë në paraqitjen e librit ROMANCA

Libri „Mitrush Kuteli në Rumani” i studiuesit rumun Marius Chelaru-t, u shpall fitues i Çmimeve të Filialit të Iașit të Lidhjes së Shkrimtarëve të Rumanisë.

Të premten, më 15 nëntor 2024, u mbajt ceremonia e ndarjes së çmimeve të Filialit të Iașit të Lidhjes së Shkrimtarëve të Rumanisë për librat e botuar gjatë vitit 2023. Juria, e përbërë nga Constantin Dram (kryetar), Dragoș Cojocaru dhe Liviu Papuc (anëtarë), shpalli fituesit e këtij edicioni, duke nënvizuar arritjet e veçanta letrare.
Fituesi kryesor i këtij viti ishte Marius Chelaru, për librin e tij të titulluar “Mitrush Kuteli në Rumani”, botuar nga Shtepia Botuese Asdreni i Lidhjes së Shqiptarëve të Rumanisë (ALAR).
Marius Chelaru është shkrimtar dhe kritik letrar, si dhe zëvendës kryeredaktor i revistës prestigjioze Convorbiri Literare. Ai ka botuar studime dhe artikuj të shumtë mbi letërsinë shqiptare, si dhe disa vëllime të tjera në bashkëpunim me Editurën Asdreni të ALAR-it (Shoqata Lidhja e Shqiptarëve të Rumanisë). Përpos të tjerash ai ka botuar, “Shqipëria dhe shqiptarët në librat dhe shtypin e Rumanisë”, një punim që gjeti jehonë të gjerë si në Rumani, ashtu edhe në Shqipëri.
Mitrush Kuteli (1907–1968), pseudonimi letrar i Dhimitër Paskos, është një figurë e shquar e letërsisë dhe ekonomisë shqiptare. Jetën e ndau midis Shqipërisë dhe Rumanisë, ai u bë një zë i fuqishëm i komunitetit shqiptar në këtë vend, duke kontribuar gjithashtu me përkthime nga poezia e Eminescut dhe vepra të tjera letrare. Në të njëjtën kohë, ai zhvilloi një karrierë të spikatur në administratën publike dhe në fushën ekonomike.
Botimi i veprës fituese nga Editura Asdreni nënvizon rëndësinë e bashkëpunimit kulturor midis Shqipërisë dhe Rumanisë, duke sjellë në vëmendje figura dhe vepra që pasurojnë trashëgiminë e përbashkët letrare dhe kulturore.

MITINGU I POEZISË 1964 -2024 TAKIMI JUBILAR- Nga Neki Lulaj

Në Jakovë në Pallatin e Kulturës “Asim Vokshi”u mbajtë Mitingu i Poezisë”i (60) gjashtëdhjeti me radhë-1964-2024 . Ky manifestim madheshtor i mirë organizuar nga i pari i Komunës zt. Ardian Gjini i cili përshëndeti të pranishmit duku uruar punë të mbarë edhe në vitet në vijim ,pastaj tha se populli jonë ka përjetuar gjatë historisë ndërrimin e 4 katër ose 5 pasaportave dhe prap i kemi rezistu ekzistencës si shqiptarë dhe kjo nuk është pakë andaj edhe Klubi Letrar “Gjon Nikoll Kazazi”uroj punë të mbarë e jetë të gjatë.
Në orën Qendrore të Mitingut të Poezisë u evokuan 6 decenje jetë nëpër dimërat e mëdhej dhe motet e liga plotë sfida e sakrifica por krenari e mbijetesë.Salla e Pallatit të kulturës “Asim Vokshi”ishte e vogël për ti zenë të gjithë pjesëmarrësit në këtë Mitimg madheshtor, ku merrnin pjesë artdashësit po thuaj nga të gjitha qytetet e Republëkës të Kosovës, pastaj edhe nga qytetet e ndryshme të Republikës të Shqipërisë.Kishte dashamirë të artit dhe të poezisë të ardhur nga Gjermania Neki Lulaj dhe nga Austrija Anton Marku.
Mitingut qendror të Poezisë ja shtuan vlerës me prezencën e tyre disa nga bashkë themeluesit të kësaj Kështjelle poetike si prof.Jusuf Buxhovi, i cili tha jam i emocioniar por dhe i gëzuar,i emocionuar qe nuk e kemi prezent ideatorin dhe bashkëthemeluesin e kësaj kështjelle poetike Dinë Mehmetin , dr. Ibrahim Rugovën ,EnverGjerqekun,Teki Dervishin e shumë penda të tjera qe i dhanë ide,jetë e gjallëri të çmuara por që ikën nga kjo botë.
Kryetari i Klubit “Gjon Nikoll Kazazi” Muharrem Jahkurti bëri një rezime të thukët mbi punën dhe rezultatet e Mitingut të Poezisë duke theksuar se deshirojmë ky Miting të jetë gjithë kombëtar pasiqe ky Organizim prej kohësh ka thyer kufijt ku këtu kanë marrë pjesë edhe poet të trevave tjera jashtë kufijve shqiptar si nga Amerika Maqedonija e veriit etj.
Kurse zt.Agim Byci, mes tjersh tha për 60 vite pune mund e sakrifice kemi pritë e përcjellë mbi dymijë poet, për punën tonë mund ti shkruajm mbi dy mijë faqe.0
Në vazhdim u ndan disa Çmime Jubilare,si dr. Ibrahim Rugovës,Teki Fervishi,Jusuf Buxhovi,Sabri Hamiti,Besnik Mustafai,Milazim Krasniqi.etj.
Kështu në këtë atmosferë të bukur poetike vazhdoj Ora Qendrore e Poezisë ku para pjesëmarrësve entuziast poezit i e tyte i lexuan,
Sabri Hamiti,Milazim Krasniqi,Naime Beqiraj, Sali Bashota,Lulzim Logu,Neki Lulaj Arif Bozaxhiu, Agim Desku Migena Orllati etj.
Jakova e vjetër heroike mbijetoj nëpër dallgët ugurzeza të kohërave duke përkundur në djepin e saj poetet e mëdhej qe u benë rezistencë kohërave duke zenë vend meritor në analet lavdishe te historisë.
Edhe disa nga pjesëmarrësit në këtë Miting jubilar ju ndanë mirnjohje dhe dekorata.
Tradita vazhdon me kryetarin dhe udhëheqesit e vyer zt. Muharrem Kurti dhe kryesin e Klubit “Gjon Nikoll Kazazi.

Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës shënoi të merkuren më 6 nëntor, 15-vjetorin e botimit të gazetës letrare e kulturore “Nacional”

 

Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës shënoi të merkuren më 6 nëntor, 15-vjetorin e botimit të gazetës letrare e kulturore “Nacional”

Prof. dr. Shyqri Galica: “Për vite të tëra e vetmja gazetë e kësaj natyre në gjithë hapësirën shqiptare ka arritur të shpalosë çështje e probleme nga më të ndryshmet, nga ato letrare e kulturore deri tek ato aktuale politike, natyrisht, duke mos qenë apolitike në rrjedhat e saj.
Gazeta “Nacional” faktikisht ka pushtuar të gjitha trevat shqiptare dhe duke qenë e vetmja kësisoj ka paraqitur vlerat letrare të penave më të njohura deri tek ato fillestare, duke afirmuar letërsinë e kulturën tonë gjithandej, gjithsesi pa asnjë dallim të krijuesve në çfarëdo forme qoftë.”

KREMTOHET NË PRISHTINË 15 VJETORI I GAZETËS LETRARE DHE KULTURORE NACIONAL

Nga Gani Përshnjaku, Prishtinë

Prishtinë 6 nentor 2024.Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës shënoi të merkuren me 6 nëntor, 15-vjetorin e botimit të gazetës letrare e kulturore “Nacional”, që botohet në Tiranë, ndersa shpërndahet edhe në Kosovë dhe pothuajse në tërë hapësirën shqiptare.
Në këtë manifestim, që u mbajt në sallën qendrore të Institutit Albanologjik të Prishtinës, morën pjesë qindra shkrimtarë, poetë, studiues, profesorë universiteti dhe akademikë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia, Mali i Zi dhe Diaspora.

Për arritjet dhe rëndësinë e gazetës kombëtare Nacional dhe çështje të ndryshme rreth saj foli prof. dr. Shyqri Galica, kryetar i LSHK-së dhe orgasnizator i takimit.

Prof. dr. Shyqri Galica, ndër të tjera theksoi se gazeta jonë letrare e kulturore “Nacional” po mbush pesëmbëdhjetë vjet të botimit të vet, nëpër faqet e së cilës kanë paraqitur vlerat e tyre letrare, artistike, kulturore, historike, politike e të tjera, një varg shumë i gjatë i krijuesve të fushave të ndryshme, duke provokuar lexuesit me vlera të veçanta letrare dhe artisike.
Për vite të tëra e vetmja gazetë e kësaj natyre në gjithë hapësirën shqiptare ka arritur të shpalosë çështje e probleme nga më të ndryshmet, nga ato letrare e kulturore deri tek ato aktuale politike, natyrisht, duke mos qenë apolitike në rrjedhat e saj.
Gazeta “Nacional” faktikisht ka pushtuar të gjitha trevat shqiptare dhe duke qenë e vetmja kësisoj ka paraqitur vlerat letrare të penave më të njohura deri tek ato fillestare, duke afirmuar letërsinë e kulturën tonë gjithandej, gjithsesi pa asnjë dallim të krijuesve në çfarëdo forme qoftë.

Prof. Shyqri Galica tha në vazhdim se “Editori dhe themeluesi i gazetës javore “Nacional”, poeti më famë nderkombëtare, studiuesi i letërsisë dhe profesori i universitetit, dr. Mujo Buçpapaj, në mënyrë të denjë gjatë tërë kësaj kohe ka përgatitur çdo numër të gazetës me përgjegjësi dhe pa dyshim me dashuri të veçantë.
Një gazetë e këtillë jo vetëm që është e kushtueshme, por është edhe jo e lehtë për ta nxjerrë para lexuesit, duke pasur përgjegjësi sidomos për përzgjedhjen dhe sigurimin e materialeve, si dhe nivelin e lartë të punimeve, që jo gjithmonë është aq lehtë për ta përballuar një material të llojllojshëm dhe një përzgjedhje specifike për të.
Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës dhe anëtarësia e saj janë të lidhura pothuajse me çdo botim të gazetës “Nacional”, ndaj ka dhe privilegjin për ta organizuar përurimin e saj në këtë përvjetor të rëndësishëm duke besuar se botimi i saj na ka afruar jashtëzakonisht në shumë aspekte për t’u bërë bashkë jo vetëm shpirtërisht, por edhe fizikisht, që është synim i çdo shqiptari.
Sot është kënaqësi dhe nder që midis nesh kemi edhe themeluesin e revistës “Nacional”, drejtorin e saj, dr. Mujë Buçpapaj, i cili me aq përkushtim e profesionalizëm bën një punë shumë të madhe me ekipin e tij për të avancuar krijimtarinë letrare dhe për të trajtuar çështje e probleme të jetës sonë shoqërore e kombëtare, theksoi, ndër të tjera, prof. Galica.

Për rrjedhat e punës dhe të publikimit të gazetës “Nacional” gjatë 15-vjetëve, foli drejtori i saj, dr. Mujë Buçpapaj.

Buçpapaj tha se “Në një kohë të papërshtatshme për shtypin e shkruar, gazeta letrare dhe kulturore “Nacional” ja ka dalë prej 15 vjetësh të qendrojë në tregun shqiptar dhe rajonal falë një politike editoriale të qartë dhe gjithëpërfshirëse, si dhe idealizmit të stafit të saj. Duke vijuar në kohë moderne, një traditë të shtypit kombëtar të kulturës, letërsia shqiptare, kultura dhe çështja shqiptare kanë qënë për redaksinë qendrore në Tiranë dhe ato rajonale, jo vetëm obligim, por edhe frymëzim në punën tonë si profesionistë të fushës.
E themeluar 15 vjet më parë nga një grup shkrimtarësh, artistësh, studiuesish, përkthyesish dhe albanologësh të shquar në vend dhe jashtë tij, gazeta javore “Nacional”, ka hyrë me modesti në historinë e shtypit shqiptar në përgjithësi dhe atë kulturor në veçanti, me individualitetin e saj, me shpresat dhe ndijimet e saj për kombin tonë, për trashëgiminë kulturore, bashkimin kombëtar dhe të ardhmen.
Gazeta Nacional, tha Mujë Buçpapaj, lufton për forcimin e faktorit shqiptar në Ballkan, forcimin e identitetit tonë kombëtar, duke e parë letërsinë shqiptare si një njësi unike kombëtare, ashtu siç jemi me të vertetë një komb një, gjuhë, një kulturë dhe një letërsi.
Dr. Mujë Buçpapaj, falenderoi të pranishmit e shumtë në sallë, si dhe të gjithë bashkëpunëtorët e gazetës “Nacional” në Kosovë, Shqipëri, Maqedoni, Mal të Zi, Luginën e Presheveës, në Europë dhe SHBA, gazetarë, shkrimtarë, përkthyes, studiues të shquar dhe albanologë në rajon dhe në botë, artistë, shkenctarë, kërkues shkencorë etj, të cilët kanë bashkëpunuar me “Nacionalin” falas, me idealizëm dhe atdhetari, me dashuri ndaj fjalës shqipe, gjuhës së saj dhe letërsisë.
Mujë Buçpapaj falenderoi posaçërisht lexuesit e gazetës letrare Nacional në rajon dhe në botë duke i konsideruar si pjesë të redaksisë prej themelimit të saj dhe në vazhdim si dhe redaksitë rajonale në qytete kryesore në SHBA dhe Europë dhe bashkëpunëtorët në disa universitete dhe qendra kërkimore shqiptare dhe të huaja. Falenderoi kryeredaktorin e Nacional per Kosovën, gazetarin dhe përkthyesin Gani Tërshnjaku.
Falenderoj me mirënjohje organzotorin e këtij manifestimi jubilar të gazetës Nacional, kryetarin e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Kosovës, prof. dr. Shyqri Galica, një shkrimtar dhe studiues i shquar i letërsisë.

POETË, SHRKIMTARË, STUDIUES, AKADEMIKË DHE PROFESORË UNIVERSITETI, FALENDERUAN GAZETËN “NACIONAL”

Oratorët që morën fjalën, poetë, shrkimtarë, studiues, akademikë dhe profesorë universiteti, falenderuan gazetën Nacional, stafin e saj botuesin, familjen Buçpapaj për rolin e saj për lirinë dhe Pavarësinë e Kosovës si dhe bashkimin kombëtar.
Ata theksuan se gazeta javore, letrare dhe kulturore Nacional është një media me ndikim në hapsirat shqiptare dhe në botë, është një institucion që mban gjallë ndjenjat kombëtare shqiptare, me moton “ Pavarësi, demokraci dhe bashkim kombëtar, në miqësi të përjetshme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.
Shkrimtari i mirënjohur Jusuf Buxhovi tha se gazeta kombëtare Nacional për 15 vjet me radhë I bashkoi shpirtërisht jo vetëm shkrimtarët dhe njerëzit e artit, por të gjtihë shqiptarët. Buxhovi vlerësoi politikat editoriale të gazetës dhe botesin e saj Mujë Buçpapaj për vizionin dhe politikat e hapura ndaj të gjithav prurjeve letrare përfshirë edhe elitat letrare dhe kulturore. Ai e vlerësoi Nacionali si gazetën më të mirë shqiptare të të gjitha kohrave duke renditur disa arsye.
Shkrimtari dhe studiuesi i letërsisë prof. dr. Prend Buzhala, tha ky manifestim për gazetën Nacional përbën një ngjarje kulturore për jetën tonë kombëtare.Ai vlerësoi punën e gazetës për ruajtjen e një linje editoriale të pavarur me interes të fortë kombëtar. Nacional është një tribunë elitare e takimit tonë të përjavshëm pavarëisht ku jetojmë në rajona apo në botë, u shpreh ai, duke vlerësuar prurjet e gazetës dhe vlerat e larta letrare në një kohë të vështirë për shtypin letrar.
Prof. dr. Avni Presheva falenderoj botuesin Mujë Bucpapaj dhe këmbënguljen e tij si botues, inteletual dhe patriot për t’u dhënë shqiptarëve një media të hapur për të gjithë ata që e duan fjalën shqipe dhe bashkimin kombëtar. Rasti i Nacionalit është i rrallë dhe i vetmi në historinë e shtypit shqiptar tha ai, që bashkon intelektualët shqiptar dhe shkrimtarët dhe artistët rreth çështjes kombëtare pavarëisht bindjeve të tyre politike.
Prof. Dr. Milazim Krasniqi poet dhe pedegog i njohur tha se kjo gazetë ka luajtur rol të rëndësishëm në shkembimin tonë kulturor dhe në afrimimin e nacionalizmit shqiptar duke ju kundërvënë shoviznimit serbo-grek si rrallë media në hapsirat shqiptare me kopetence të fortë shkencore dhe argumente. Ai falenderoi botuesin M. Bucpapaj për përkushtimin e gjatë dhe të pandërprerë në 34 vite për Kosovën, lirinë dhe pavarësinë e saj bashkë me familjen Bucpapaj.
Shkrimtari dhe botuesi mirënjohur Nazmi Rrahmani, tha se e ndjek Nacionalin prej 15 vjetësh dhe vlerësoj lart gazetën dhe botuesin e saj M. Bucpapaj si poet, studiues dhe intelektual. Rrahmani tha se kjo gazetë po mban gjallë ideologjinë e bashkimit kombëtar duke bashkuar rreth vetës të gjithë shqiptarët që besojnë tek liria dhe demokracia dhe sidomos elitat kulturore, intelektuale.
Poeti i njohur Shefik Shkodra ishte falenderues për gazetën Nacional, drejtuesin e saj M. Buçpapaj dhe gjithë familjen Buçpapaj për kontributin e saj për lirinë, demokracinë dhe bashkimin kombëtar. Ai tha se Kosova dhe trojet etnike i janë mirënjohës kësaj familjeje për kontributet e pashoqe në historinë tonë moderne prej vëllëzerve Frasheri deri më sot, por edhe për vijimin e kësaj historie atdhetare si intelektualë, shkrimtarë, ideologë dhe veprimtarë shoqëror në lëmin kombëtar. Ai vlerësoi takimin e organizuar shkelqyer nga LSHK dhe zoti Galica, ku merrnin pjesë përfaqësues nga të gjitha klubet letrare të Kosovës. Nacional na bashkon të gjithëve, u shpreh ai.
Prof. Dr. Ukë Buçpapaj, përkthyes i njohur tha se ishte i prekur nga fjalët e mira që kishte dëgjuar në këtë manifestim dedikuar gazetës Nacional dhe se kjo e motivonte më shumë atë mediat Nacional dhe posacërisht gazetën kombëtare Nacional.
Ai falenderoi të pranishmit dhe posacërisht kryetarin e Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës Shyqri Galica për organizmin e shkelqyer të manifestimit, por edhe për rolin e tij si shkrimtar, studiues, professor universiteti dhe veprimtar i shquar për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës e bashkimin kombëtar.
Poeti Agim Desku vlerësoi politikat e qendrueshme kombëtare të gazetës Nacional, duke qënë e vetmja media që prodhohet në Tiranë dhe shpërndahet me sakrifica në rajon, e cila dallon prej shtypit tjetër atje për përmasat akademike, letare dhe filozofike kombëtare, tha ai. Desku falenderoi botuesin M. Bucpapaj dhe e uroj atë edhe për suksesin e fortë nderkombëtar si poet dhe studiues i nivelit të lartë. Unë dhe shkrimtarët tjerë u jemi mirënjohës për këtë mundësi që na jepni, përfundoi ai. Ai vlerësoi takimin e organizuar shkelqyer nga LSHK dhe zoti Galica.

Poetesha e njohur Kismete Hyseni u shpreh e emocionuar për mundësinë që i ka krijuar gazeta Nacional për të qënë e pranishme në tregun shqiptar me krijimtarinë e saj. Ajo tha se gazeta i ka siguruar lexues në të gjitha hapsirat shqiptare dhe në botë, duke qënë një medie e shquar në historinë e shtypit shqiptar.Zonja Hyseni falenderoi botuesin M.Bucpapaj dhe familjen Bucpapaj per kete investim kombetar. Ajo vlerësoi takimin e organizuar shkelqyer nga LSHK dhe zoti Galica.
Shkrimtari dhe studiuesi Izet Avdyli shprehu konsiderata e larta per gazeten Nacional, rolin e saj per mbajtjen gjallë të letërsisë dhe cështjes tonë kombëtare, nivelin e lartë dhe gjithpërfshirës.
Poeti i njohur Burhan Hoti falenderoj gazeten Nacional per frymen moderne kombetare, lenden e perzgjedhur nga letersia shqiptare dhe ajo nderkombetare dhe shpirtin e paster Nacional. Media te tilla i duhen kombit tone dhe vecenarisht Kosoves tha ai, per frymen kombetare, shpirtin pluralist kombetar dhe boshtin thellesisht shqiptar. Ne cdo faqe te gazetes eshte Shqiperia jone e madhe dhe kjo na ben krenar. Ne fund ai falenderoj botuesin e gazetes Muje Bucpapaj per gjithcfare ben per letersine, bashkimin kombetar dhe ceshtjen shqiptare prej 34 vjetesh pa nderprerje.

MOTOJA E GAZETËS NACIONAL ËSHTË PAVARËSIA, DEMOKRACIA DHE BASHKIMI KOMBËTAR, NË MIQËSI TË PËRHERSHME ME SHBA-të

Sabri Maxhuni Novosela studiues i historisë tha në fjalën e tij se motoja e gazetës Nacional është pavarësia, demokracia dhe bashkimi kombëtar në miqësi të përhershme me SHBA-të dhe kwtw e ka konstatuar cdo lexues dhe bashkwpunwtar i kwsaj medie tw rwndwsishme, serioze dhe elitare. Për këtë shkak i janë bashkuar kësaj gazetë të gjithë intelektualët shqiptar pavarësisht bindjeve politike. Ai tha se i bashkohet kësaj gazetë ideve të saj të bashkimit kombëtar dhe filozofisë që ajo mbron se nuk ka komb Kosovar dhe komb shqiptar, por vetëm një, kombi shqiptar. Ai apeloi se duhet ta dalim nga koncepti i gabaur sidomos mediatik, i popullit shqiptar në Shqipëri, në Kosovë, në Maqedoni apo Mal të Zi , por vetëm në konceptin një komb, kombi shqiptar. Ai vlerësoi takimin e organizuar shkelqyer nga LSHK dhe zoti Galica.Ai tha nw fund se biznesi shqiptar duhet tw ndihmojw kwtw gazetw brenda lligjeve dhe rregullave pwr tw rritur dhe fuqizuar edhe mw shumw çeshtjen tonw kombwtare.
Shkrimtari Nuhi Veseli, u shpreh entuaziast për gazetën Nacional, vlerat e saj dhe të ardhmen. Gazeta Nacional është një gazetë me shumë ndikim në jetën tonë kombëtar. Ai falenderoj botuesin M. Bucpapaj për përkushtimin e tij të gjatë për çështjen tonë kombëtare, letërsinë dhe bashkimin kombëtar.
Shkrimtari Rrahim Sadiku velerësoi takimin e organizuar në LSHK dhe prof. Galica, duke shtuar se takime të tilla duhet të bëhën më shpesh në Prishtinë Tiranë, Shkup, Ulqin, Tetovë dhe Tuz.Ai tha se gazeta Nacional u kishte sigurar lexues ne te gjitha hapsirat shqiptare dhe se kishte vlerwsimin mw tw lartw pwr tw. Jemi krenar me gazetwn Nacional qw wshtw sw pari njw gazetw e Kosovws dhe trojeve shqiptare, me frymw perwndimore dhe koncepte modern elitare.
Prof. dr. Zymer, Neziri studiues i shquar , tha se kishte bashkëpunuar ndër vite me gazetën tonw Nacional dhe e vlerësonte lart punën e saj në sherbim të kombit. E çmoj shumë punën e botuesit Mujë Buçpapaj që ka ndërtuar një gazetë të një niveli shumë të lartë dhe me përfaqësim nga të gjitha hapsirat shqiptare. Kjo e bën të vecantë këtë gazetë në historinë e shtypit shqiptar. I urojmë jetëgjatësi.
Poetesha dhe studiuesja e letërsisë Migena Arllati tha për gazetën Nacional se e kishte ndjekur prej 15 vjetësh gazetën Nacional dhe kishte konsideratat më të larta për këtë media që u ka hapur dyer shkrimtarëve dhe studiuesve shqiptarë, pa përjashtim. Ajo velerësoi takimin e organizuar shkelqyer nga LSHK dhe zoti Galica, duke i uruar gazetës jetëgjatësi dhe suksese në misionin e saj kombëtar, si rralë media tjetër në hapsirat shqiptare.
Rajmonda Malecka, poete, studiuese dhe publiciste tha për gazetën Nacional se ishte e emocionaur nga takimi i përzemërt dhe vleërësimet e larta dhe të sinqerta që gazeta Nacional kishte marrë në këtë manifestim të veçantë ku morën pjesë studiues, profesore, akademikë dhe shkrimatarë nga të gjitha klubet letrare, qendrat kërkimore dhe univesritet në Kosovë, pavarëisht bindjeve të tyre politike. Kjo ndodh për herë të parë në Prishtinë këto 25 vjetët e fundit dhe është meritë e Nacionalit që i bashkon të gjithë shqiptarët patriotë.
Gazetari i njohur dhe moderatori Tomorr Avdia vlerësoi takimin dhe manifestimin që shpreh mirënjohjen e shkrimtarëve të Kosovës për gazetën Nacional dhe politikat e saj editoriale që kanë të bëjmë me lirinë, pavarësinë, bashkimin kombëtar, si dhe forcimin e miqësisë më SHBA-të. Gazeta Nacional, tha ai, është e një niveli të lartë shkencor, është një media pluraliste për nga politikat e botimit me bosht qendror ceshtjen kombëtare shqiptare, cfarë i siguron asaj sukses , respekt dhe vazhdimësi.
Studiuesi i UÇK-së Afrim Mustafa, vlerësoi takimin, organizimin dhe vetë gazetën Nacional për vlerat letrare, kulturore dhe kombëtare. E falenderojmë dr. Mujën dhe gjithë familjen Buçpapaj për këtë investim kombëtar, sidomos për mbrojtjen e kauzës së UÇK-së, tha ai.
Kryeredakroi i gazetës Nacional për Kosovën Gani Tërshnjaku tha se ishte i lumtur nga manifestimi dhe që sakrificat tona u vlerësuan nga qindra pjesëmarrës, nga elitat kulturore në Prishtinë dhe nga e gjithe Kosova. Për mua ka qënë nder që kam drejtuar gazetën Nacional për Kosovën dhe kam bashkëpunuar me një botues dinjitoz dhe patriot si Mujë Bucpapaj, gazetar, poet dhe studiues i nivelit nderkombetar. Aktualsiht poeti me suksesin me tw madh shqiptar nw Europe dhe nw bote, me botime nw 36 gjuhe tw huaja dhe vleresime nderkombetare.
Drejtuesit e Institutit tw Studimeve Albanologjike tw pranishwm nw kwtw manifesti, takuan me fjalw tw pwrzemrta botuesin e gazetws Nacional, duke I shprehur solidraritetin dhe mirwnjohjen pwr kontributin e dhwnw pwr gjuhwn dhe letwrsinw
Takimi u mbyll në një atmosferë të përzemert dhe vëllazërore.
Manifetsimin e përcollën disa nga televizionet kryesore të Kosovës si RTK, A2 CNN Kosova etj, portalet më të njohura në Kosovë, Maqedoni, Shqipëri dhe Mal të Zi si dhe mediat e Tiranës si A2 CNN, RTV Nacional etj.

Prezantoi botën kulturore shqiptare, në Prishtinë u shënua 15-vjetori i gazetës “Nacional” nga LSHK

Në Institutin Albanologjik të Prishtinës, në praninë e shumë profesorëve universitarë, akademikëve, studiuesve, shkrimtarëve dhe pjesëmarrësve të tjerë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe Diaspora, u shënua 15-vjetori i gazetës letrare dhe kulturore “NACIONAL”, e cila publikohet në Tiranë dhe shpërndahet rregullisht edhe në Prishtinë.

Kjo ngjarje kulturore u organizua nga “Lidhja e Shkrimtarëve të Kosovës”, e drejtuar nga Prof. Shyqri Galica.

Ndërsa botuesi i saj, Mujë Buçpapaj vuri në dukje se në një kohë të papërshtatshme për shtypin e shkruar, gazeta letrare dhe kulturore “Nacional” ja ka dalë prej 15 vjetësh të qëndrojë në tregun shqiptar dhe rajonal falë një politike editoriale të qartë dhe gjithëpërfshirëse, si dhe idealizmit të stafit të saj.

Pavarësi, demokraci dhe bashkim kombëtar duke qenë në aleancë të ngushtë me SHBA-te, është motoja e punës së gazetës “NACIONAL” gjatë këtyre 15 viteve u tha në këtë ceremoni jubilare. (A2 Televizion)

VIDEO- “Nacional” shënon në Prishtinë 15-vjetorin e themelimit të saj –

Mujo Buçpapaj: Gazeta letrare dhe kulturore “Nacional” hyri në historinë e shtypit shqiptar

“Antikultura e ’68-s në Shqipëri” i Albert Nikollës promovohet në Prishtinë

6 nëntor 2024

Libri ‘Antikultura e ’68 në Shqipëri’ nga Albert Nikolla paraqet një analizë të thellë të ngjarjeve kulturore dhe politike që karakterizuan periudhën e komunizmit në Shqipëri. Kjo vepër nga kritika është vlerësuar lart pasi që sipas tyre, pasuron njohuritë tona mbi të kaluarën ku dhuna kulturore nxjerr në pah kombinimin e frikës, terrorit dhe nxitjes së injorancës. Autori thotë se ky promovim në Kosovë është një plotësim shpirtëror.

Në ambientet e Fakultetit Filozofik në Prishtinë u promovua libri “Antikultura e 68-s në Shqipëri”. Dashamirë të artit të shkruar, studiues e qytetarë të shumtë të pranishëm patën mundësi të takojnë autorin dhe të mësojnë më shumë rreth kësaj monografie.

Mes tjerash gjatë fjalës së tyre studiuesit dhe recenzentët thanë se ky libër është një studim i rëndësishëm për këdo që kërkon të kuptojë sistemin e regjimeve, e sidomos të diktaturës në Shqipëri.

Gjuhëtarja dhe studiuesja, Elona Gjata në fjalën e saj mes tjerash ka thënë se libri i Albert Nikollës është i pari i cili i kushtohet periudhës së mbushur me qëllime, kahje e lëvizje kontraverse, në një sfond të përgjithshëm evropian e botëror tejet të ndërlikuar.

“Pushteti komunist në Shqipëri kishte një taktikë shumë diplomatike. Enver Hoxha në një qëndrimti të tij ishte shprehur se populli shqiptar, klasa e tij punëtore e përshëndesin dhe e përkrahin me gjithë zemër luftën e drejtë të punonjësve francezë kundër monopoleve dhe pushtetit të tyre shtypës. Por këtu zë fill metoda e kulaqit dhe kërbaqit, shprehet Alberti në librin e tij. Në kontekstin e 68-s shqiptare nga njëra anë u krijua përshtypja se do të ketë më shumë liri nga të gjitha hapësirat e jetës sidomos në art, por kjo klimë lirie do të konsiderohej e duhur në mënyrë dramatike me dy ngjarje simbolike për periudhën sidomos pas pleniumit të katërt”, ka thënë Gjata.

Ndërsa Don Viktor Sopi drejtor i përgjithshëm i Caritas Kosova pasi e ka përgëzuar autorin e ka çmuar lartë këtë vepër. Sipas tij, ky libër na vjen në ndihmë të kuptojmë se raporti midis antikulturës dhe kulturës, midis shkatërrimit dhe prirjeve për ndryshim ishin bërë të rrezikshme.

“ Periudha e 68-s në atë periudhë edhe popullin e Kosovës e karakterizon koha ma e egër siç quhet koha e Rankoviqit. Si intelektual mundohet dhe vepron për të sjellë atë më të mirën që është në shërbim të krejt qytetarëve. Ky libër i zotit Albert, sjell risi unike si për lexuesin ashtu edhe për kulturën dhe literaturën shqiptare. Autori përdor qasje shumëdisciplinare duke bashkuar të dhëna të profileve të ndryshme për ta kuptuar tragjedinë e popullit nga përvoja e hidhur me antikulturën”, ka thënë Sopi.

Autori Albert Nikolla, mes tjerash tha se”: “Liria është thelbësore për dinjitetin e njeriut, por është dramatikisht e dobët sepse është në rrezik. Nuk je njeri nëse nuk ke liri, dhe kjo ishte dëshmia më tragjike e atij sistemi”.

“Mua më lidh diçka emocionale dhe jetësore me Kosovën, kështu që të gjithë personat që janë këtu të pranishëm u jam falënderues. Shqipëria dhe Kosova vetëm kur janë të dyja bashkë përplotësojnë njëra tjetrën dhe thelbi i kësaj duhet të jetë dashnia dhe respekti për sakrificën që kanë bërë të dyja palët. Kosovën me Shqipëri e ka bashkuar një shpirt gati i fshehtë. Ky pasion kaq i madh ishte gati i fshehtë sa që Shqipëria kishte një qasje gati djallëzore me Kosovën, qeveria shqiptare e ka shitur Kosovën. E ka shitur me Masakrën e Tivarit, e ka shitur me qasjen që ka pasur në marrëdhënie me Titon, e ka shitur duke mos mbrojtur intensivisht qështjen shqiptare në Kosovë. Libri thotë më shumë se sa mund të them unë prandaj më lejoni vetëm t’ju falënderoj”, është shprehur Nikolla.

Të pranishmit thanë se kjo vepër është ndihmesë për të parë se në çfarë rruge u kalua, për të gëzuar dhe për të pasur një lloj mirënjohjeje për artistët e kohës të cilëve iu ndalua gjithçka e bukur në emër të realizmit socialist.

Iliriana Pylla
Prishtinë

Klubi Letrar “Gjon Nikollë Kazazi”: “LIBRI I GJAKOVËS” NË GJAKOVË

Promovimi këtë të enjte, në Bibliotekën e Qytetit, në orën 11, në kuadër të manifestimit të 60 vjetorit të “Mitingut të Poezisë”

Klubi Letrar “Gjon Nikollë Kazazi”

Klubi Letrar “Gjon Nikollë Kazazi”: 60 vjet Mitingu i Poezisë!

Programi i Mitingut të Poezisë Jubilar, me 08.11.2024, i paraprin java e mitingut! 60 vjet Mitingu i Poezisë! Urime! Na shkoftë mbarë!

Klubi Letrar “Gjon Nikollë Kazazi”

Përkujtohet Bedri Alimehmeti, kujtohet dhe vlerësohet nga personalitete të shquara

Në një ceremoni emocionuese, personalitete nga fusha të ndryshme u mblodhën për të nderuar Bedri Alimehmetin, një figurë thelbësore për kulturën shqiptare.

E bija e tij, gazetarja Alba Kepi, shprehu mallin për babain, duke theksuar përkushtimin për të ruajtur amanetin e tij dhe identitetin e Tiranës.

Me veprat e tij, Bedri Alimehmeti do të mbetet gjithmonë një figurë e paharrueshme në historinë e vendit.

Mjeshtri i madh, Bedri Alimehmeti, u përkujtua nga familjarët, miqtë e kolegë në një ceremoni plotë emocione e kujtime për ikonën e gazetarisë sportive dhe personalitetin e kulturës. E bija e tij, gazetarja Alba Kepi, shprehu mallin për njeriun e shtrenjtë

‘’Edhe mua më ka munguar shumë. Më ka munguar kur thoshte që Alba gjithmonë mos mungo respekt edhe në punën tënde’’, tha Kepi.

Theksoi se do të vazhdojë të ruajë amanetin e tij për identitetin e Tiranës dhe për kujdesin e dorëshkrimeve të çmuara që ai la pas, duke premtuar se do ta mbajë gjallë trashëgiminë e tij.

‘’Amaneti i tim ati është i shtrirë edhe në veprën e tij. Ai ka lënë ende shumë libra të pabotuar’’, tha Kepi.

Ish-presidenti Bamir Topi ndau kujtime personale, duke pasqyruar lidhjen e veçantë që kishte Bedri Alimehmetin.

‘’Do ta kujtojmë si një njeri besnik i familjes, besnik i shoqërisë, besnik i qytetit dhe qytetarisë’’, tha Topi.

Krahas sportin dhe Bedri Alimehmeti u angazhua për të mbrojtur e trashëguar vlera të kryeqytetit të cilit i kushtoi jetën e tij.

Ai ishte një skenarist i njohur i “Sofrës Tiranase” dhe një nga themeluesit e Shoqatës “Tirana”.

Arben Tafaj, kryetari i Shoqatës “Tirana”, e konsideroir atë si një shtyllë të rëndësishme të identitetit kulturor të qytetit.

Ndërsa Perparim Tavo e përshkroi si një njeri që la një gjurmë të paharrueshme në historinë e vendit, duke theksuar ndikimin e tij në kulturën shqiptare.

Bedri Alimehmeti lindi më 11 tetori 1945, dhe mbylli sytë përgjithmonë në moshën 78 vjecare.

Duke ndarë kujtimet dhe biseda të qeta, ashtu siç do të dëshironte Bedri Alimehmeti, ata që e njohën thanë se emri i tij do të mbehet përjetësisht.

Romani ‘Shtatori i gjëmës së madhe’ i Skifter Këlliçit botohet në Pakistan

VOAL- Revista “Sindh Courier” qe publikohet në gjuhën angleze në Karaci, (Pakistan) nga shkrimtari dhe publicisti i njohur pakistanez Nasir Aiaz, po boton romanin ‘Shtatori i gjëmës së madhe’ të shkrimtarit Skifter Këlliçi, i cili, nën titullin ‘Disastrous September’ është botuar vitin e kaluar në Amerikë nga Enti botues Lulu.

Siç dihet, ky romani i kushtohet 9/11, tragjedi në të cilën, si pasojë e akteve të një grupi terroristësh fanatikë islamikë, mbetën të vrarë 2981 njerëz, ndër të cilët dhe tre shqiptarë – Frrok Camaj, Mon Gjjonbalaj dhe Simon Dedvukaj, të kthyer në personazhe të këtij romani.

Këlliçi ka punuar gjatë viteve 1999-2001 security guard në Aeroportin Ndërkombëtar Logan të Bostonit dhe atë mëngjez ka parë të kalonin nga një pikë kontrolli e Terminalit B të këtij aeroporti një grup prej 5 pasagjerësh të rinj arabë, pa e ditur se këta ishin disa nga terroistët që pastaj u futën një avion ,vranë pilotët, e kthyen atë në një predhë gjigande, që goditi një nga Kullat Binjake. Pas disa minutash një grup tjetër terroristësh veproi në të njejtën mënyrë me avionin në të cilin fluturonin duke goditur kështu kullën tjetër binjake.

Revista ‘Sindh Courier”, siç nënvizon Nasir Aiazi në një intervistë të dhënë gazetës së përjavshme “Nacional”, është e njohur jo vetëm në Pakistan, por edhe në 70 vende të tjera të botës.
Në numrat e saj të ardhshëm kjo revistë do të vazhdojë të botojë fragmentet deri në fund të këtij romani.

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend