Eshte ironike sot, qe komisioni i reformes zgjedhore ne Shqiperi te kete po ato tema qe mund t’i hasesh ne nje komision reforme zgjedhore ne Zvicer apo Portugali. Problemi i zgjedhjeve ne Shqiperi nuk eshte lloji i sistemit zgjedhor, nje debat qe mund ta kete çdo shtet perendimor ku shpesh nderrohen sistemet. Problemi specifik i Shqiperise eshte máfia e zgjedhjeve ne pushtet dhe ajo rreth pushtetit qe ka kapur sistemin.

Nuk ka ushtrim me eksitues per mediat sesa kur e ve politikanin demagog kundra vetes se tij. Sa me i ceket te jete ai ne ide dhe ne ideale aq me shume ai fundoset ne testin shkaterrimtar te deklaratave kontradiktore. Normale. Kur nuk beson ne asgje, ligjeron mbi gjithshka. Humoristi me i njohur francez i shekullit te 20 , Coluche , kishte kete shprehje te famshme shpotitese ne vitet 80 : « Nuk jam as pro as kundra. Perkundrazi …» . Ja nje pasqyre e shkurter mbi disa qendrime te Bashes dhe Rames mbi tema ku ata kane vendosur te behen protagoniste sot , duke harruar se cfare thoshin dje.

Listat e hapura : nga ideja katastrofike ne ate shpetimprurese

Te marrim fillimisht per shembull Lulzim Bashen I cili po “shkelqen” me aktivizmin e tij sot ne favor te nje reforme zgjedhore per interes vetem te publikut dhe Kombit siç e perserit si papagall kampi i tij. Duhet nenkuptuar me kete se dy palet e tjera, partia e Rames dhe grupi i Berishes paskeshin bere aleance okulte qe mos te kete reforme zgjedhore, pra ata jane kundra Kombit.

Me kete siguri te plote, dhe duke te pare pa asnje kompleks ne kokerdhok te syrit, pa iu dredhur nje qime qerpiku , Basha dhe te tijet jane te afte te sfidojne te madh e te vogel, te majte e te djathte, ata qe e duan dhe ata qe nuk e duan politiken, me nje kerkese sa te thjeshte aq dhe te ngutshme per fatet e vendit : Lista te hapura ! Si te ai romani i Kadarese, ku gjenerali italian i ushtrise se vdekur bente naten ato enderrat e llahtarshme i rrethuar nga individe qe i kerkonin me ngulm “Ku i keni gjeneral” , ashtu dhe Basha sot ndjehet ne kor me vullnetin popullor duke i kerkuar gjeneralit Rama ne kuadrin e reformes zgjedhore “Listat e Hapura” , “Ku i keni Listat e hapura”…

Vecse mjafton nje kerkim i vogel ne internet te ideve qe shpaloste i njejti Lulzim Basha ne te njejtin kuader te bashkedrejtimit te Komisonit te reformes zgjedhore te qershorit 2020, per te pare, ose me mire per te ndjere, me shume se trishtim, nje revoltim per kete tallje me njerezit dhe fyerje te inteligjences. Já cfare deklaronte Lulzim Basha per listat e hapura ne veren e vitit 2020 :” Një sistem me Lista të hapura, sa kohe do kete lidhje mes politikës dhe krimit, s’ka asnje garanci. (me lista te hapura) nuk zgjedh më të mirët, por më të nënshtruarit ose ata që kanë marrë peng qeverinë dhe Ramën tash sa vjetësh. Nëse në listën e Tiranës, i 36-ti i një partie, papritur merr mbështetjen e gangsterëve, oligarkëve, padyshim ai mund të zgjidhet (fale Listave te Hapura), por ai nuk do të jetë deputet, do të jetë shërbëtor i krimit për të aministuar paratë e krimit.” Zorr te gjesh nje perkufizim tjeter me negativ , me katastrofik kundra idese se Listave te Hapura sesa ky i Lulzim Bashes me 2020. Po t’u besosh ketye ideve kaq te zeza qe shpaloste Lulzim Basha asajkohe, listat e hapura do te duheshin te shpallshin me ligj “non grata” sepse ato do te sillnin kembekryq ne pushtet perandorine e krimit dhe te máfias. Veçse sot i njejti Bashe u thote shqiptareve pa piken e ndershmerise intelektuale “ te luftojme deri ne fund ne kuadrin e reformes zgjedhore per Listat e Hapura si shpresa e vetme per nje demokraci funksionale ne Shqiperi, por qe Rama dhe Berisha duan ta sabotojne. Nuk dihet si do i shkoje fati ketij propozimi te Bashes ne komisionin bipartizan te reformes zgjedhore, por nje gje mund te thuhet me siguri te plote : me keto kontradikta mbi listat e hapura Basha po i hap shume telashe vetes…

Shpata apo krahu?

Te njejten kontradikte mund ta argumentojme edhe ne lidhje me propozimin tjeter radikal te Bashes si gjithmone sipas tij ne te mire te shqiptareve, ai qe ka te beje me ndryshimin e sistemit zgjedhor nga proporcional qarku ne ate kombetar. Basha dhe te tijet, jane te bindur se po kaluam ne kete sistem te ri zgjedhor, proporcional kombetar (Shqiperia si nje zone e vetme elektorale) shpeton Shqiperia, democracia, shpetojne shqiptaret. Ndaj , sipas tyre, turp t’u vije Rames dhe deputeteve te kryesuar nga Bardhi po nuk e votuan kete ndryshim qe mund te kerkoje dhe nderhyrje ne Kushtetute. Veçse, çfare thoshte i njejtin Bashe ne 2020, ne lidhje me nevojen apo jo per te ndryshuar sistemin zgjedhor ? “Problemi në Shqipëri nuk është sistemi ! Nuk është shpata, por është krahu’’. Pra, ai mbronte tezen se cfaredo lloj sistemi zgjedhor te imagjinosh ne Shqiperi kjo nuk ka asnje vlere praktike sepse Edi Ramen ka shpaten, ka gurin dhe arren. Ja paragrafi I plote me bindjen qe kishte Basha asajkohe por qe nuk e paska me fare sot : “Në Shqipëri problem nuk është sistemi apo siç e thotë ajo fabula e Skënderbeut, nuk është shpata , nuk është kordha, është krahu. Problemi nuk është sistemi. Çdo sistem bie pre e sëmundjeve të demokracisë shqiptare dhe të kesaj qeverije …që është blerja e votës, është bashkëpunimi me krimin, është kërcënimi i votuesve, është cënimi i sekretit të votes.

Atehere, dhe per ta mbyllur ketu me Bashen, perse na humbet kohe sot ai me propozime boshe per nje sistem te ri zgjedhor me proporcional kombetar, apo per lista ate hapura, apo per voten e diaspores , pra perse merret me “shpaten” me sistemin, ne vend qe te merret me “krahun” qe manipulon sistemin? Ku jane propozimet e tija te nje lloji komplet tjeter , ato se si te pengohet blerja e votes, si te pengohet perdorimi I burimeve shteterore nga partia-shtet ne fuqi per interesat e saja elektorale, si te pengohen dallaveret gjate procesit te numerimit te votave, si te pengohet farsa e drejtesise elektorale qe eshte ne fakt drejtesi partiake, etj etj. Perse Lulzim Basha kerkon te rishpike nje shpate te re, kur e ka dokumentin 40 faqesh te OSBE-Odhir mbi masakren zgjedhore te 14 majit? Le ta marre ate raport pike mbi pike , cdo difekti konkret qe lexon aty t’i gjeje nje adresim konkret dhe pikerisht te jene keto propozime konkrete qe ai duhet te negocjoje ne komisionin e reformes zgjedhore ne vend qe te merret me temen boshe te listave te hapura dhe te proporcionalit kombetar. Vetem pasi te jete pastruar sheshi nga plehrat, atehere po , mund te fillosh te konceptualizosh dhe te ndertosh nje sistem te ri zgjedhor, mazhoritar apo proporcial, lista te hapura a te mbyllura, vote diaspore me zarf apo me votim elektronik. Si mund te imagjinosh te negociosh me ate hilacakun qe te vjedh ne poker, nje sistem te ri loje, pa u siguruar me pare se ai nuk do te vazhdoje te fshehe as-in ne menge? Si mundet qe diasporoja ta falenderoje kete klase politike per mundesine e votes qe mund t’I jepka kur ajo vote nga jashte ashtu si dhe vota e shqiptareve brenda, do te perfundoje ne nje nga menget e shumte te Partise-Shiva ne pushtet ? Duhet pastruar ne fillim samari para se t’I hipet kali. Ndaj ato qe propozon Basha per reformen zgjedhore nuk kane sens , nuk kane vlere, nuk kane realizim praktik. Eshte sikur te negocjosh ne OKB me Putinin nese Ukraina e ardhshme duhet te jete republike apo monarki kur ajo eshte ende e pushtuar. Zgjedhjet ne Shqiperi jane te pushtuara nga vjedhjet, manipulimet , transformimet me para apo me shantazh per buken e gojes, ne ate pike sa dhe vete Gjyqtari qe kemi njohur per to , OSBE-Odihr eshte i detyruar te detajoje çdo menxyre ne raportin me te fundit mbi zgjedhjet ne Shqiperi. Si do e çrrenjosim kete te keqe , mega vjedhjen e zgjedhjeve, kjo eshte ceshtja dhe jo sistemi zgjedhor , listat e hapura apo vota e diaspores, edhe nesse jane te rendesishme perbejne profilaksira komplet sekondare ne raport me kancerin e zgjedhjeve nga i cili vuan Shqiperia . Eshte ironike sot, qe komisioni i reformes zgjedhore ne Shqiperi te kete po ato tema qe mund t’i hasesh ne nje komision reforme zgjedhore ne Zvicer apo Portugali , kur situata nuk eshte absolutisht e njejte. Lulzim Basha i 2020 –es kishte katerciperisht te drejte, problemi i zgjedhjeve ne Shqiperi nuk eshte lloji i sistemit zgjedhor, nje debat qe mund ta kete çdo shtet perendimor ku shpesh nderrohen sistemet. Problemi specifik i Shqiperise eshte máfia e zgjedhjeve ne pushtet dhe ajo rreth pushtetit qe ka kapur sistemin. Ndaj nxenesi Basha i vitit 2024 , duhet ngelur ne klase. Te vije perseri ne vjeshte per provimin e rradhes se reformes zgjedhore. Sigurisht nese do te kete interes te vije dhe qe gjate kesaj kohe mos te kete ndodhur ajo habia tjeter qe vetem ne Shqiperi mund te ndodhe, ku eshte profesori qe blen nxenesin, dhe qe te dy bejne nje fotogari te lumtur perpara inspektoreve te arsimit se gjerat po shkojne shume mire. Pauper Albania…

Censusi i Rames : ikja e shqiptareve si mekat i qeverise apo nje zgjedhje personale

Dhe ne mbyllje, qe mos t’I mbetet hateri Maestros me M te madhe te Shqiperise aktuale, Edi Rames himself, e kemi ruajtur nje perle kontradiktore dhe per ate. Per me teper qe konteksti eshte me se i favorshem. Thuhet ne korriodret e medjave dhe te adminsitratave se shefi Suprem i paska punet keq me kete historine e censit. Hall t’i publikoje resultatet qe jane gati qe nga nentori, dhe hall mos t’i publikoje duke i shtyre deri ne vere. Nuk eshte hall i vogel. Nga 2 milione e 800 mije fryme qe numeronte Shqiperia ne censusin e 2011-es, ky i fundit qe sapo ka perfunduar na pjeston me dysh, me vetem 1 milion e kater qind mije shqiptare brenda kufijve te Shqiperise. Shefi Suprem edhe mund te lejonte publikimin qe tani, dhe atyre mistreceve qe ankohen se ai po e boshatis vendin me qeverisjen e tij hajdute do u servirte ate refrenin bajat se ne kohen e globalizimit mileti shkon ku já do qejfi dhe se kjo eshte nje shans , aspak nje shenje mosbesimi ndaj qeverisjes se tij te lavdishme. Perfitojme nga rasti qe na jep censusi nga i cili ka turp Rama sot meqenese e fsheh, t’ia hapim pak defteret se ç’thoshte vite me pare ashtu sic e beme me siper me Bashen. Ishte fillim viti 2013. Edi Rama asajkohe shef opozite, kishte ndezur te gjithe motorret elektorale te PS-se per t’i marre pushtetin Berishes. Dhe cili qe argumenti favorit i asaj kohe i opozitarit te flakte Edi Rama per te sulmuar Berishen kryeminister? Ishte ky : “Nga Shqipëria ikin çdo dite 130 vetë. Pse ikin këta nga kjo parajse (e Berishes)? Ikin sepse nuk jetojnë dot”. Sa skifo kur i krahason kete thenie te Rames opozitar, me deklaratat e Rames Kryeminister ! Sot ai te merr per budalla ! Biles dhe te shan publikisht pa pike elegance nese guxon dhe i shan parajsen qe u ka ndertuar shqiptareve nderkohe qe shqiptaret po njohin ne kohe paqeje eksodin me te madh te nje populli ne bote qe nga kohet biblike te hebrenjve. Shijoni cinizmin apo amnezine e Timonierit te Shqiperise qe na quan dhe te poshter , ai i miri i vendit:

“Asnjë lloj skuadër politike e ardhur dhe nga hëna në këtë vend, nuk do të kishte mundur dot që të mbyllte derën e t’i mbante shqiptaret këtu . Sepse kjo nuk bën sens. (Ndaj), kush thotë se ikja e njerëzve sot nga Shqipëria lidhet me qeverisjen, ose nuk kupton asgjë, ose është i poshtër”.

Po Edi. Shqiptaret qenkan vertete te poshter dhe mosmirenjohes me parajsen tende. Te paçim sa malet, se me kete ritem qe ke nisur, nje milion te ikur brenda nje dhjetevjeçari, gjysma e ketij shekulli do ta gjeje Shqiperine vetem me male dhe fusha dhe ndoshta me refugjatet e Melonit. Pse jo nje ligj qe t’i ndaloje shqiptaret te ikin si ne kohen e parajses se Enver Hoxhes ? A nuk beri thuajse diçka te ngjashme ky pushtet me studentet e mjeksise? Jo Shqiperise ne kete moment nuk i duhet reforme zgjedhore, por gjyqe popullore ….