1.
Fuqia nuk është vetëm fizike. Rrallë veç e këtij lloji. Sidomos kur është armë shteti. E sundtarëve. E politikës së përceptuar si intrigë: një darkë e gabuar, një helm në vesh, një Reichstag i djegur… Është, ndaj shpesh, përtej saj. Njëmijë herë e tillë. Fuqia e përbetimit, mbështjellë njëj ideje joshtare ngjan, ashtu, e epërme, tejshpuese dhe, madje, përfundimtare.

2.
Kosova vijon me qenë poligon i demonstrimit të fuqisë. Pak nga shqiptarët që kanë atë truall jetik për djepin, bukën e varret dhe shumë prej serbësh që yshten nga delire zgjërimi në hapsirën e huaj. Pastaj, poaq, orbitash të jashtme nga të cilat, lindorja ruse gërrith, me thonj të vjetër e shërbime të fshehta, për të mos humbur gjithmonë gadishullin strategjik.

Tani cila palë, sepse Kosova gjithnjë ka dy palë, do të dilte e fituar? Ajo që, këto ditë, vuri në sprovë aparatin e forcës apo, tjetra, që ftilloj ose u bë shpejt pjesë e teatrit?

Mirëpo një ndërrim rolesh, tashmë, ka ndodhur. Është, me gjasë, vetë shkolla e saj. Natyrisht, jo shkolla e lirisë. Serbët nuk janë të segreguar askund në Ballkan. Përkundrazi. Është lektyra e mjeteve për të arritur pikën, epilogun e Kosovës në Jugosllavinë e dytë pa tagrin e gjakut.

Madje, ndryshmërinë e dy kohëve politike në favorin serb e betonon fort konteksti rrethanor: ndërsa fundamenti juridik i Autonomisë së vitit të largët ’74 kje një kompromis intern i kaneve politike – subjektiviteti i pritshëm i Veriut do ketë format traktati ndërkombëtar, e pra të përpjetshëm e të pakthim…

Dhe e gjitha, prandaj, merr ngadalë këtë itinerar apo tabllo politike: shqiptarët me ndërhyrje policësh, kurse banorësia serbe me rezistencë civile. Ndërkaq, sublime apo makabre, në zemër të qendrestarisë është përherë ideja. Dhe ajo nuk vritet dot!

3.
Danezët qeshin të fundit, më rastisi të lexoj tek libri “Matanë Brukselit”. Në Asamblenë e Europës qarkullon një babël gjuhësh. Dhe poaq përkthyes rreken të transmetojnë kuvendim, ekspoze, replika, përfundime…Por, ndonjëherë, në çaste të rralla prehëse, dhe ndonjë dromcë të lehtë humori.

Aherë, të shtendosur, të gjithë qeshin. Por, meqë ndërmjetësit e tyre vonohen, danezët qeshin të fundit.

Ndonëse njëj kuptimi pak të ndryshëm, megjithatë: kush do qesh i fundit në Arenë? Sepse shfaqjes, Asamblesë së Lirisë pa kalë-trojën serbian brenda saj, akoma s’i përhihet rënja e gjatëpritur e perdes. Që, mandej, të përligjet e drejta e frymëmarrjes së thellë çliruese pas shekullit të lig përplot makthe dhe mort…