Phil Durst pësoi një aksident në punë në vitin 2017, kur një kimikat nga një makinë komerciale që lan enët i ra në sy. Ai thotë se ishte dhimbja më e madhe që kishte përjetuar ndonjëherë në jetën e tij.
Në syrin e tij të majtë dallohen qartë shenjat e aksidentit të rëndë që i mori shikimin. Tjetër pasojë ishte se ai nuk mund ta toleronte dritën dhe përjetonte nga katër deri pesë dhimbje koke në ditë.
Më vonë ai iu nënshtrua një procedure eksperimentale që synon trajtimin e lëndimeve të rënda në njërin sy me qeliza embrionale, ose burimore nga syri tjetër.
“Nga një verbim i plotë me dhimbje të tmerrshme koke, të cilat më bënin të mendoja se nuk mund të jetohej më, më erdhi shikimi në një masë që mund ta ngisja makinën dhe të dilja nga errësira”, thotë ai ndërsa i bien lotët.
51-vjeçari nga qyteti Homewood i Alabamës, ishte një nga katër pacientët që iu nënshtruan transplantimit me qeliza embrionale pjesë e studimit të parë në Shtetet e Bashkuara për ta provuar këtë metodë mjekimi, e cila një ditë mund të ndihmojë mijëra njerëz.
Edhe pse në disa raste nevojitet trajtim shtesë, ekspertët thonë se transplanti me qeliza embrionale ofron shpresë për njerëzit me alternativa të pakta ose pa mundësi të tjera. Rezultatet e hulumtimit në fazën e hershme u botuan të premten në revistën “Science Advances” “Përparimet Shkencore” ndërsa vazhdon një studim më i gjerë.
Kjo procedure trajton “mungesën e qelizave formuese limbale”, një çrregullim i kornesë që mund të ndodhë pas djegieve kimike dhe lëndimeve të tjera të syrit.
Pacientët pa qeliza limbale, të cilat janë thelbësore për ripërtëritjen dhe ruajtjen e shtresës më të jashtme të kornesë, nuk mund t’i nënshtrohen transplanteve të kornesë që përdoren zakonisht për të përmirësuar shikimin.
Shkencëtarja Ula Jurkunas, mjeke për sytë në spitalin “ Mass Eye and Ear” në Boston është hulumtuesja kryesore e studimit. Në bazë të procesit, thotë ajo, merret një mostër e vogël e qelizave bazë apo embrionale nga syri i shëndoshë dhe rriten në laboratorin e Institutit të Kancerit Dana-Farber në Boston.
Disa javë më vonë, ato transplantohen në syrin e dëmtuar. Zoti Durst ishte pacienti i parë që iu nënshtrua procedurës.
“Gjëja krysore është se po përdorim indin e vetë pacientit”, tha mjekja Jurkunas, jo indet e donatorëve që mund të refuzohen nga trupi.
Ajo thotë se kjo metodë është më e mirë se procedura që kërkon marrjen e një pjese shumë të madhe të qelizave embrionale nga një sy i shëndetshëm për t’u përdorur në një sy të dëmtuar, çka rrezikon ta dëmtojë syrin e shëndoshë.
Zoti Durst i lëndoi të dy sytë në aksident. Shikimi i tij ishte aq i dobët sa gruaja dhe djali i tij e ndihmonin atë të lëvizte. Por syri i djathtë ishte më pak i dëmtuar dhe mund të ofronte qelizat bazë për të realizuar procedurën e transplantit.
Shkencëtarja Jurkunas, i cila është gjithashtu e lidhur me Shkollën Mjekësore të Harvardit, tha se operacioni i zotit Durst në vitin 2018 shënoi kulmin e pothuajse dy dekadave kërkimore.
Shtresa e kornesë së syrit u shërua tek të gjithë pacientët në studim. Zoti Durst dhe një pacient tjetër iu nënshtruan transplantimit me korne artificiale. Dy pacientë thanë se shikimi i tyre u përmirësua ndjeshëm vetëm nga transplantimi i qelizave embrionale. Një pacient i pestë nuk iu nënshtrua procedurës sepse qelizat e tij embrionale nuk ishin në gjendje të zgjeroheshin ashtu siç duhet.
Zoti Durst tha se shikimi me syrin e djathtë është pothuajse i përsosur, por në syrin e majtë është i turbullt. Ai do t’i nënshtrohet një procedure tjetër në shtator në syrin e majtë.
