Dhjetëra ish zyrtarë republikanë, të cilët e shohin partinë si të pavullnetshme për t’i rezistuar ish-Presidentit Donald Trump dhe përpjekjeve të tij për të minuar demokracinë amerikane, janë në bisedime për të formuar një parti të të qendrës së djathtë, thanë për agjencinë Reuters, katër persona të përfshirë në bisedime.

Diskutimet në fazën e hershme përfshijnë ish zyrtarë të zgjedhur republikanë, ish zyrtarë që kanë shërbyer në administratat republikane të Ronald Reaganit, George H.W. Bush, George W. Bush dhe Trump, ish-ambasadorë republikanë dhe strategë republikanë, thonë personat e përfshirë në bisedime.

Më shumë se 120 prej tyre zhvilluan një telekonferencë të premten për të diskutuar shkëputjen e grupit, i cili do të funksionojë mbi platformën e “konservatorizmit parimor”, duke përfshirë besnikërinë ndaj Kushtetutës dhe shtetin e së drejtës – ide që personat e përfshirë thonë se janë hedhur poshtë nga ish presidenti Trump.

Plani është futja e kandidatëve në disa gara, por edhe mbështetja e kandidatëve të qendrës së djathtë në të tjera, qofshin ata republikanë, të pavarur apo demokratë.

Evan McMullin, i cili ka qënë drejtor i politikave në Konferencën Republikane të Dhomës së Përfaqësuesve dhe kandidoi si i pavarur në zgjedhjet presidenciale të vitit 2016, i tha agjencisë Reuters se ai organizoi telekonferencën me ish zyrtarët e shqetësuar në lidhje me kontrollin e Trumpit ndaj republikanëve dhe kthesën anti-imigracionit që ka marrë partia.

Tre persona të tjerë konfirmuan për agjencinë Reuters telekonferencën dhe diskutimet për një parti të mundshme, por kërkuan të mos identifikohen.

Midis pjesëmarrësve ishin John Mitnick, këshilltar i përgjithshëm në Departamentin e Sigurisë Kombëtare në administratën Trump; ish-kongresmeni republikan Charlie Dent; Elizabeth Neumann, nëndrejtore kabinetit në Departamentin e Sigurisë Kombëtare në administratën Trump; dhe Miles Taylor, një tjetër ish-zyrtar i sigurisë kombëtare në administratën Trump.

Bisedimet nxjerrin në pah përçarjen e thellë brenda partisë mbi pretendimet e rreme të Trumpit për manipulimin e zgjedhjeve dhe sulmin vdekjeprurës të 6 janarit në Kapitolin. Shumica e republikanëve i qëndrojnë besnikë ish-presidentit, por të tjerët kërkojnë një drejtim të ri për partinë.

Pjesëmarrësit në telekonferencë thanë se ishin veçanërisht të tronditur nga fakti që më shumë se gjysma e republikanëve në Kongres – tetë senatorë dhe 139 ligjvënës të Dhomës së Përfaqësuesve- votuan për të bllokuar çertifikimin e fitores së Bidenit në zgjedhje vetëm disa orë pas rrethimit të Kapitolit.

Shumica e senatorëve republikanë gjithashtu kanë treguar se nuk do të mbështesin dënimin e Trumpit në gjyqin e Senatit nën akuza se nxiti dhunën në Kongres.

“Pjesë të mëdha të Partisë Republikane po radikalizohen dhe po kërcënojnë demokracinë amerikane”, tha zoti McMullin. “Partia duhet të përkushtohet përsëri ndaj të vërtetës, arsyes dhe idealeve themelore ose duhet të ketë dale diçka e re.”

‘Këta dështakët’

I pyetur në lidhje me diskutimet për një parti të tretë, Jason Miller, një zëdhënës i Trumpit, tha: “Këta dështakë u larguan nga Partia Republikane kur votuan për Joe Bidenin.”

Një përfaqësues për Komitetin Kombëtar Republikan iu referua një deklarate të fundit nga kryetarja Ronna McDaniel.

“Nëse vazhdojmë të sulmojmë njëri-tjetrin dhe të përqendrohemi në sulmet ndaj republikanëve, nëse kemi mosmarrëveshje brenda partisë tonë, atëherë do të humbasim vështrimin nga zgjedhjet e vitit 2022,” tha McDaniel në kanalin Fox News muajin e kaluar.

“E vetmja mënyrë për të fituar është të bashkohemi”, tha ajo.

Zoti McMullin tha se një shumicë e atyre që morën pjesë në telekonferencën e javës së kaluar mbështesnin idenë e një partie të tretë kombëtare, të shkëputur nga partia republikane. Një tjetër mundësi në diskutim është formimi i një “fraksioni” që do të funksiononte ose brenda partisë aktuale republikane ose jashtë saj.

Prokurorët në Qarkun Fulton të shtetit Xhorxhia kanë filluar një hetim penal lidhur me përpjekjet e ish-Presidentit Donald Trump për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve në këtë shtet.

Hetimi përfshin një telefonatë që ai i bëri Sekretarit të Shtetit Xhorxhia Brad Raffensperger në të cilën i bëri presion zyrtarit që të gjente vota të mjaftueshme për të përmbysur rezultatin.

Hetimi vjen ndërsa zoti Trump përballet me një gjyq të dytë në Senat me akuzën e “nxitjes së rebelimit” për rolin e tij në tyrazirat në Kapitol më 6 janar. Dhuna e asaj dite erdhi pas disa javë pretendimesh të rreme të ish-presidentit se mashtrimi zgjedhor e privoi atë nga fitorja, duke përfshirë shtetin e Xhorxhias ku ai humbi me rreth 12,000 vota më pak.

Sot nis në Senatin amerikan gjyqi i dytë historik ndaj ish-Presidentit Donald Trump. Ai akuzohet për nxitje të rebelimit një muaj më parë duke u kërkuar mbështetësve të tij të përballen me ligjvënësit në Kapitol ndërsa ata po çertifikonin fitoren e demokratit Joe Biden në zgjedhjet e nëntorit 2020.

Protesta u kthye në një përplasje të dhunshme. Rreth 800 mbështetës të zotit Trump sulmuan autoritetet e Kapitolit, thyen dyer e dritare, plaçkitën disa zyra të Kongresit dhe u përleshën me policinë. Si pasojë pesë persona mbetën të vdekur, mes tyre një oficer i policisë së Kapitolit, si dhe një protestuese e cila u qëllua nga një oficer policie.

100 senatorë, 50 për secilën palë, të cilët do të shërbejnë si anëtarë të jurisë gjatë procesit gjyqësor në Senat, ndodhen në një pozicion të pazakontë. Shumë prej tyre ishin dëshmitarë të kaosit të 6 janarit, ditë gjatë së cilës u detyruan të largohen nga kjo dhomë e Kongresit për arsye sigurie.

Që ish-presidenti të shpallet fajtor mbi akuzën e ngritur do të duheshin votat e dy të tretës së anëtarëve të Kongresit, ose demokratëve do t’u nevojiteshin votat e 17 republikanëve duke e marrë të mirëqenë që të 50 senatorët demokratë do të votojnë për shpalljen e tij fajtor. Në këto kushte, është pothuajse e garantuar që Senati do të votojë për lirimin nga akuza të ish-Presidentit Trump, ashtu sikundër një vit më parë kur ai u akuzua se i kishte bërë presion presidentit të Ukrainës që të siguronte informacione dëmtuese kundër zotit Biden, përpara zgjedhjeve të nëntorit të kaluar.

Por pavarësisht rezultatit zoti Trump do të jetë i vetmi president në historinë më shumë se dy shekullore amerikane ndaj të cilit janë ngritur dy herë akuza për shkarkimin nga Senati.

Një javë pas sulmit në Kapitol, Dhoma e Përfaqësuesve votoi me 232 vta pro dhe 197 kundër, për ngritjen zyrtarisht të akuzës ndaj zoti Trump. 10 republikanë iu bashkuan të 222 demokratëve, duke akuzuar zotin Trump për “nxitje rebelimi”.

Me përfundimin e mandatit të tij, më 20 janar, ditë kur u inaugurua Presidenti i ri i vendit Joe Biden, zoti Trump u nis drejt Floridës.

Ish-Presidenti ka refuzuar një kërkesë të demokratëve për të dëshmuar në gjyqin kundër tij në Senat dhe nuk pritet të marrë pjesë në të. Gjyqi mund të zgjasë një javë ose më shumë.

Nëntë ligjvënës të Dhomës së Përfaqësuesve të cilët do të shërbejnë si prokurorë të çështjes, thonë se zoti Trump, falë nxitjes së mbështetësve për për të msyrë drejt Kapitolit për të kundërshtuar humbjen e tij në zgjedhje, është “i vetmi përgjegjës” për trazirat që pasuan.

Zoti Trump u kërkoi mbështetësve të vinin në Uashington më 6 janar, duke folur rreth një zhvillimi që e përkufizoi si “të papranueshëm”. Në një tubim pranë Shtëpisë së Bardhë pak përpara se mbështetësit e tij të niseshin drejt Kapitolit, zoti Trump vazhdoi me breshërinë e pretendimeve të tij të pabazuara, të hedhura për javë të tëra për manipulim të zgjedhjeve që, sipas tij, i kushtuan atij mandatin e dytë në Shtëpinë e Bardhë.

Gjatë fjalimit të tij që zgjati më shumë se një orë, zoti Trump u tha mbështetësve “që në mënyrë paqësore e patriotike të bëjnë që zërat e tyre të dëgjohen” duke marshuar drejt Kapitolit.

Por ai gjithashtu i inkurajoi ata duke u thënë: “Vendi ynë ka duruar boll. Ne nuk do ta durojmë më dhe e gjitha kjo është për këtë qëllim. Dhe për të përdorur një term të preferuar për të gjithë ju, ne do ta ndalim vjedhjen”.

“Ne do të luftojmë”, shtoi ai. “Ne do të luftojmë me çdo kusht dhe nëse nuk luftojmë kështu, nuk do të kemi më shtet”, tha zoti Trump.

Në një argumentim ligjor të çështjes përpara gjyqit në Senat, prokurorët e çështjes thanë se: “Përgjegjësia e Presidentit Trump për ngjarjet e 6 janarit është e qartë” dhe se “sjellja e tij duhet të deklarohet e papranueshme në mënyrë të qartë e pa mëdyshje”, edhe pse ai nuk është më në detyrë.

Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara mundëson heqjen e zyrtarëve të gjetur fajtorë për “krime dhe shkelje të rënda”. David Schoen dhe Bruce Castor, dy avokatët me eksperiencë që do të përfaqësojnë zotin Trump, argumentojnë se duke qenë se ai nuk është më president, ai nuk mund të hiqet nga detyra dhe se gjyqi ndaj tij është anti-kushtetues.

Sidoqoftë, Senati ka zhvilluar në të kaluarën gjyqe për ish-zyrtarë, duke mos u lejuar të shmangin një gjyq për shkelje të mundshme nëpërmjet dorëheqjes, siç ndodhi në një rast të vitit 1876, ose në rastin e zotit Trump, që la detyrën sepse i kishte mbaruar mandati. Për më tepër, prokurorët e Dhomës së Përfaqësuesve argumentojnë se zoti Trump nxiti trazirat dhe u akuzua nga Dhoma e Përfaqësuesve ndërsa ishte ende në detyrë.

Senatori Rand Paul i shtetit Kentaki, një mbështetës i vendosur i zotit Trump, u përpoq të bllokonte gjyqin për arsye të tilla kushtetuese, por pesë republikanë u bashkuan me të 50 senatorët demokratë në votimin 55 me 45 për ta vazhduar procesin. Por votimi gjithashtu sinjalizoi se mbështetja republikane për pafajësinë e zotit Trump mbetet e konsiderueshme, e mjaftueshme për të bllokuar shpalljen e tij fajtor.

Senatori Paul thotë se ekzistojnë “zero shanse për dënimin e tij”. Nëse zoti Trump do të shpallej fajtor, Senati, me një shumicë të thjeshtë votash, mund t’i ndalonte atij mbajtjen e funksioneve publike në të ardhmen.

Sot, avokatët e zotit Trump dhe anëtarët e Dhomës së Përfaqësuesve që shërbejnë sërish si prokurorë, pritet të debatojnë për kushtetueshmërinë e zhvillimit të gjyqit. Nëse Senati vendos që procesi të vazhdojë, prokurorët e Dhomës së Përfaqësuesve do të fillojnë të paraqesin argumentet e tyre të mërkurën, ndoshta duke shfaqur disa nga xhirimet e marra gjatë orëve të trazirave.

Në vazhdim, avokatët e presidentit do të përgjigjen me mbrojtjen e tij. Sipas një marrëveshjeje të njoftuar të hënën nga udhëheqësit e kongresit, secila palë do të ketë 16 orë përgjatë dy ditëve për të paraqitur argumentet.

Avokatët e zotit Trump kanë ngritur një mbrojtje të fuqishme dhe pretendojnë se ish-presidenti nuk mban asnjë përgjegjësi për atë që ndodhi më 6 janar.

Në një material përmbledhës të paraqitur të hënën, ata pretenduan se çështja kundër tij është një “teatër politik” i demokratëve anti-Trump. Avokatët e zotit Trump sugjeruan se ai thjesht po ushtronte të drejtën e tij të garantuar në kushtetutë për fjalën e lirë, kur ai kundërshtoi rezultatet e zgjedhjeve dhe thanë se ai inkurajoi qartazi mbështetësit e tij për t’u angazhuar në një protestë paqësore.

“Përkundrazi, kjo ishte vetëm një përpjekje egoiste e udhëheqjes demokrate në Dhomën e Përfaqësuesve për të shfrytëzuar ndjenjat e tmerrit dhe konfuzionit që përfshinë të gjithë amerikanët nga mbarë spektri politik, kur panë shkatërrimin në Kapitol më 6 janar nga disa qindra persona”, shkruajnë avokatët. “Në vend që të veprojnë për të shëruar kombin, ose të paktën duke u përqëndruar në ndjekjen penale të shkelësve të ligjit që sulmuan Kapitolin, Kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve (Nancy Pelosi) dhe aleatët e saj janë përpjekur të përdorin kaosin e momentit për përfitim politik”, shkruajnë ata.

Në përgjigje, demokratët e Dhomës së Përfaqësuesve që shërbejnë si prokurorë thanë se, “Ne jetojmë në një vend të qeverisur nga shteti ligjor, dhe jo nga dhuna e turmës e nxitur nga presidentë që nuk pranojnë dot humbjen në zgjedhje”.

“Provat për sjelljen e Presidentit Trump janë të shumta”, shkruajnë ata. “Ai nuk ka asnjë justifikim ose mbrojtje të vlefshme për veprimet e tij. Dhe përpjekjet e tij për t’i shpëtuar përgjegjësisë janë krejtësisht të kota. Siç thuhet në akuzë, Presidenti Trump shkeli betimin e detyrës së tij dhe tradhtoi popullin amerikan”, shkruajnë prokurorët.

Ish-Presidenti Donald Trump, ndaj të cilit është ngritur akuza se ka nxitur rebelim duke rezultuar në sulmin e dhunshëm në Kapitol më 6 janar, do të gjykohet nga Senati duke filluar nga e marta.

Më 6 janar ish-presidenti doli para përkrahësve, para se ata të niseshin drejt Kapitolit ku ligjvënësit po certifikonin rezultatin e zgjedhjeve. Ja disa pasazhe nga komentet e tij atë ditë.

— “Të gjithë ne këtu sot nuk duam që fitorja jonë në zgjedhje të vidhet nga demokratë të së majtës radikale që kanë marrë hov. Atë po bëjnë, po vjedhin së bashku me median e rreme. Atë kanë bërë dhe atë po bëjnë. Nuk do të pushojmë kurrë. Nuk do të pranojmë kurrë humbjen. Nuk pranohet humbja kur ka vjedhje votash”.

— “Vendi është ngopur. Nuk do të durojmë më. Po përdor një frazë të preferuar, të krijuar nga vetë ju: ne do të ndalim vjedhjen”.

— “Pas kësaj do të ecim drejt Kapitolit. Do të jem edhe unë me ju. Do të shkojmë. Do të brohorasim për senatorët, ligjvënësit e guximshëm. Ndoshta nuk do të na duhet të brohorasim shumë për disa prej tyre, pasi kurrë nuk mund ta marrësh nën kontroll vendin kur je i dobët. Duhet të tregosh forcë, të jesh i fortë”.

— “Kemi ardhur për t’i kërkuar Kongresit të bëjë atë që duhet dhe të numërojë vetëm elektorët nga zgjedhje të zhvilluara në mënyrë të ligjshme. E di se të gjithë ju këtu do të marshoni drejt Kapitolit në mënyrë paqësore, patriotike dhe të thoni fjalën tuaj”.

— “Do të luftojmë. Do të luftojmë si dreqi. Nuk do të keni më atdhe nëse nuk luftoni fort”.

— “Do të ecim nëpër Bulevardin Pensilvania. Sa më pëlqen Bulevardi Pensilvania! Do të shkojmë tek Kapitoli, do të përpiqemi të ndihmojmë ligjvënësit republikanë, ata të dobëtit sepse të fortët nuk kanë nevojë për ndihmën tonë. Do të përpiqemi t’u japim atë krenari dhe guxim që u duhet për të marrë përsëri vendin”.

Më 13 janar Dhoma e Përfaqësuesve ngriti akuza kundër zotit Trump. Dy javë pas trazirave, mandati Presidentit Trump përfundoi. Ai u largua drejt rezidencës së tij në brigjet e oqeanit Atlantik në Florida.

Ligjvënësit amerikanë propozuan këtë muaj dy projektligje mbi lirinë e shtypit dhe mbrojtjen e gazetarëve në botë.

Projektligji për Lirinë Globale të Shtypit lindi si përpjekje dypartiake nga Senatori demokrat Brian Schatz dhe republikani Todd Young për të krijuar një post në rang ambasadori për lirinë e shtypit dhe për të trajnuar zyrtarët diplomatikë amerikanë për të nxitur pavarësinë e medias dhe për të mbrojtur gazetarët e huaj.

Ndërkaq, Projektligji Jamal Khashoggi për Përgjegjësi mbi Lirinë e Shtypit i propozuar nga Senatorja Amy Klobuchar dhe ligjvënësi Adam Schiff u pagëzua në nder të gazetarit të vrarë Khashoggi, i cili punonte për të përditshmen amerikane Washington Post. Ky projektligj synon të mbajë përgjegjës ata që shënjestrojnë gazetarët.

“Projekligji ynë i ri rithekson angazhimin tonë për një media të lirë në SHBA dhe jashtë vendit, duke i dhënë autoritetin Departamentit të Shtetit të angazhohet në shkallë globale në këto çështje në mënyrë diplomatike,” tha javën e kaluar përmes një deklarate zoti Schatz, i cili kohët e fundit iu bashkua Komisionit të Senatit për Marrëdhënie me Jashtë.

Projektligji u përshëndet me entuziazëm nga aktivistët për lirinë e shtypit.

“Kur i mbyllet goja shtypit, korrupsioni, dhuna, pabarazia dhe abuzimi i autoritetit mund të shpëtojnë pa u diktuar,” tha sekretari i përgjithshëm i organizatës Gazetarët Pa Kufinj, Christophe Deloire. “Projektligji do të krijonte burime shtesë për qeverinë amerikane për të garantuar se zyrtarët qeveritarë punojnë për të krijuar një mjedis të sigurtë për gazetarët dhe për nxitjen e lirisë së shtypit në vende që ndjekin politika armiqësore ndaj gazetarëve”.

Annie Boyajian me Freedom House, tha se organizata e saj është “krenare që mbështet Ligjin për Lirinë Globale të Shtypit”.

“Me emërimin e një emisari për lirinë e shtypit do të krijohej vizibilitet për këtë çështje dhe do të krijohej një epiqendër për këtë përpjekje në Departamentin e Shtetit,” tha zonja Boyajian.

10 vjet më parë, Kongresi miratoi një ligj të ngjashëm. Ligji Daniel Pearl për Lirinë e Shtypit, i pagëzuar në kujtim të gazetarit të Wall Street Journal, i cili u rrëmbye dhe u ekzekutua nga ekstremistët në Pakistan në 2002, kërkon nga Departamenti i Shtetit të hartojë raporte me të dhëna mbi kufizimet mbi lirinë e shtypit, të cilat përfshihen në analizën vjetore të gjendjes së të drejtave të njeriut.

Në fjalimin e tij të parë mbi politikën e jashtme, Presidenti Joe Biden tha se “një shtyp i lirë është jetik për mirëqënien e një demokracie”. Në 2020, SHBA u renditën në vend të 45 nga 180 vende në Indeksin Global të Lirisë së Shtypit të përpiluar nga Gazetarët Pa Kufij.

Partia Republikane e shtetit Wyoming votoi me shumicë dërrmuese të shtunën për të dënuar ligjvënësen Liz Cheney për votimin pro ngritjes zyrtarisht të akuzës ndaj ish-Presidentin Donald Trump lidhur me rolin e tij në trazirat e 6 janarit në Kapitol.

Vetëm tetë nga 74 anëtarët e komitetit republikan votuan kundër.

“Ne kemi nevojë të respektojmë Presidentin Trump. Gjithçka që bëri Presidenti Trump ishte thirrja për një grumbullim paqësore dhe protestë për një zgjedhje të drejta e që do t’i nënshtroheshin një procesi shqyrtimi“, tha Darin Smith, i cili humbi përballë zonjës Cheney në garën mes republikanëve në vitin 2016 për një vend në Dhomën e Përfaqësuesve. “Partia Republikane duhet t’i bëjë asaj një paralajmërim”.

Në një deklaratë pas votimit zonja Cheney tha se ajo mbetet e nderuar të përfaqësojë Wyoming dhe se do të luftojë gjithmonë për çështje që kanë më shumë rëndësi për shtetin.

“Më kryesorja mes tyre është mbrojtja e Kushtetutës sonë dhe lirive që ajo garanton. Vota ime për ngritjen e akuzës u detyrua nga betimi që kam bërë përpara Kushtetutës“, tha ajo.

Zonja Cheney do të vazhdojë të mbetet numri tre i republikanëve të Dhomës së Përfaqësuesve, pas një votimi 145-61 të mërkurën.

Një trashëgimtare e supermarketeve Publix dhuroi rreth 300,000 dollarë për të financuar një tubim që i parapriu sulmit vdekjeprurës në Kapitol më 6 janar nga mbështetësit e ish-Presidentit Donald Trump, njoftoi të shtunën gazeta Wall Street Journal.

Gazeta tha se financimi nga Julie Jenkins Fancelli, donatore e njohur e fushatës së zotit Trump në vitin 2020, u bë i mundur nga moderatori i djathtë televiziv, Alex Jones. Sipas gazetës, paratë e saj u përdorën për të paguar pjesën më të madhe të tubimit në parkun Ellipse ku zoti Trump mbajti fjalim dhe u kërkoi mbështetësve të tij “të luftonin”. Krejt tubimi kushtoi rreth 500,000 dollarë.

Më shumë se 135 njerëz janë arrestuar në lidhje me sulmin e 6 janarit, në kohën kur Kongresi ishte mbledhur për të çertifikuar fitoren e demokratit Joe Biden në zgjedhjet e nëntorit. Pesë persona, përfshirë një polic të Kapitolit, humbën jetën.

Sipas gazetës, Alex Jones personalisht premtoi më shumë se 50,000 dollarë për tubimin, në këmbim të mundësisë për të folur aty. Jones, i cili ka publikuar teori komploti tashmë të diskredituara, ka intervistuar në emisionet e tij të njohura në TV dhe radio udhëheqësit e dy grupeve ekstremiste, Proud Boys dhe Oath Keepers, të cilat luajtën rol kryesor në trazirat e asaj dite.

Në një postim në Twitter, Supermarketet Publix shkruanin se dhuna në Kapitol më 6 janar ishte një tragjedi kombëtare. “Veprimet e mjerueshme që ndodhën atë ditë nuk përfaqësojnë vlerat, punën ose mendimet e Supermarketeve Publix,” thuhej në deklaratë.

Departamenti i Sigurisë së Kombëtare (DHS) publikoi të mërkurën një raport mbi terrorizmin duke paralajmëruar rreth potencialit për dhunë të vazhdueshme nga njerëz të motivuar nga ndjenja anti-qeveritare pas zgjedhjes së Presidentit Joe Biden. Buletini sugjeron se trazirat e 6 janarit në Kapitol mund të inkurajojnë ekstremistët e të krijojnë kushte për sulme të reja.

Në raport nuk citohej ndonjë kërcënim specifik, por vihej në dukje “një mjedis kërcënues edhe më i madh në të gjithë Shtetet e Bashkuara” që sipas Departamentit amerikan të Sigurisë Kombëtare “do të vazhdojë” me marrjen e detyrës nga zoti Biden më 20 Janar.

“Informacioni sugjeron që disa ekstremistë të dhunshëm të motivuar ideologjikisht e që kundërshtojnë ushtrimin e autoritetit qeveritar dhe tranzicionin presidencial, apo për shkak të pakënaqësive të tjera të perceptuara, të nxitura nga histori të rreme, mund të vazhdojnë të mobilizohen për të nxitur ose kryer akte dhunë“, thuhej në raport.

Aty nuk përmendej ndonjë lidhje ideologjike ose politike, por paralajmërohej më gjerësisht për “individë të irrituar me ushtrimin e autoritetit qeveritar dhe tranzicionin presidencial, si dhe ankesa të tjera të perceptuara e shkaqe ideologjike të nxitura nga histori të rreme”.

Këta individë, thuhej në raportin e Departamentit të Sigurisë Kombëtare, “mund të vazhdojnë të mobilizojnë një gamë të gjerë aktorësh të motivuar ideologjikisht për të nxitur ose kryer dhunë”.

Nuk është e pazakontë që qeveria federale të paralajmërojë organet lokale të zbatimit të ligjit përmes publikimit të raporteve e këshillave mbi mundësinë e kryerjes së akteve të dhunës lidhur me një datë ose ngjarje të veçantë, siç është 4 korriku.

Por ky raport i veçantë, i lëshuar përmes Sistemit Kombëtar Këshillues për Terrorizmin të këtij departamenti, dallon sepse vendos efektivisht administratën e Presidentit Biden në mesin e një debati të ngarkuar politik mbi mënyrën se si përshkruhet apo karakterizohen aktet e motivuara nga ideologjia politike dhe sugjeron se e sheh dhunën që synon përmbysjen e rezultatit të zgjedhjeve të ngjashme me terrorizmin.

Dokumenti sugjeron se zyrtarët e sigurisë kombëtare shohin lidhje mes dhunës së vitit të kaluar, dhe dhunës së motivuar nga ndjenjat anti-qeveritare, qofshin këto kundër kufizimeve për pandeminë e COVID-19, rezultatet e zgjedhjeve apo përdorimin e forcës nga policia. Ai veçon akte dhune me motive racore si ato të vitit 2019 që kishin në shënjestër komunitetin hispanik në Teksas, si dhe kërcënimin e paraqitur nga ekstremistët e motivuar nga organizatat e huaja terroriste.

Alarmi vjen në një kohë të tensionuar pas protestës së dhunshme në Kapitol nga mbështetësit e ish-Presidentit Donald Trump të cilët po kërkojnë të përmbysnin rezultatin e zgjedhjeve presidenciale. Raporti i Departamentit të Sigurisë Kombëtare flet edhe për sulmet e dhunshme në “ditët e fundit”, një referencë e dukshme për ngjarjet në Portland të Oregonit, të lidhura me grupet anarkiste.

Alarmi u lëshua nga sekretari në detyrë i Departamentit të Sigurisë Kombëtare, David Pekoske. I emëruari i zotit Biden për këtë post, Alejandro Mayorkas, nuk është konfirmuar ende nga Senati.

Shtëpia e Bardhë thotë se Uashingtoni po tregohet i matur ndërsa përpiqet për një “qasje të re” ndaj marrëdhënieve me Kinën në një kohë kur të dyja vendet janë në një “konkurrencë strategjike” serioze.

“Ajo që kemi parë gjatë viteve të fundit është se Kina po bëhet gjithnjë e më autoritare brenda vendit dhe më e ashpër jashtë vendit dhe Pekini tani po sfidon sigurinë, mirëqenien dhe vlerat tona në mënyra domethënëse, që kërkojnë një qasje të re nga Shtetet e Bashkuara“, tha zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Jen Psaki gjatë një konferencë për shtyp të hënën.

Disa orë më herët, Presidenti kinez Xi Jinping foli përmes videos në Forumin Ekonomik Botëror ku ai u kërkoi vendeve të bashkëpunojnë për ndryshimin e klimës dhe shëndetin publik – dhe paralajmëroi kundër një konflikti mes Uashingtonit dhe Pekinit pa përmendur me emër Shtetet e Bashkuara. Presidenti Xi tha se frenimi i koronavirusit është detyra më e ngutshme për komunitetin ndërkombëtar.

Mesazhi i Pekinit vjen ndërsa ekipi i politikës së jashtme të Presidentit amerikan Joe Biden përgatitet të mobilizojë aleatët për të përballuar sfida të ngutshme, duke filluar nga ruajtja e demokracisë deri tek shkallëzimi i rivalitetit me Kinën dhe shtetet e tjera autoritare.

“Një botë e ndarë nuk mund të trajtojë sfidat e përbashkëta me të cilat përballet njerëzimi dhe përplasja do ta çojë njerëzimin në një rrugë pa krye“, tha zoti Xi gjatë një fjalimi virtual në Forumin Ekonomik Botëror.

Marrëdhëniet midis dy ekonomive kryesore në botë janë në pikën më të ulët prej dekadash, për shkak të përplasjeve për tregtinë, teknologjinë 5G, të drejtat e njeriut dhe sigurinë rajonale. Uashingtoni akuzon Pekinin për një përpjekje shumëvjeçare për të vjedhur pronën intelektuale dhe përfshirje në spiunazh industrial. Të martën e kaluar, Sekretari i Shtetit i administratës së kaluar, Mike Pompeo deklaroi se Partia Komuniste Kineze është angazhuar në gjenocid kundër popullsisë myslimane ujgure. Ky përcaktim mund të sjellë si rezultat masa dhe sanksione të reja.

Ambasada kineze në Shtetet e Bashkuara tha në një deklaratë gjatë fundjavës tha se Pekini shpreson që Uashingtoni të “ketë një frymë kundër konfliktit dhe konfrontimit dhe në favor të respektit të ndërsjellë e bashkëpunimit të frytshëm”.

Ky apel ka të ngjarë të pritet me skepticizëm nga administrata e zotit Biden, e cila është shprehur hapur se si i shikon synimet e Kinës.

“Ne jemi në një konkurrencë serioze me Kinën,” tha zëdhënësja Psaki të hënën. “Kina është e angazhuar në politika që dëmtojnë punëtorët amerikanë, frenon avantazhin tonë teknologjik dhe kërcënon aleancat tona dhe ndikimin tonë në organizatat ndërkombëtare.”

Administrata e ardhshme e Presidentit Biden do të jetë një nga më të larmishmet në historinë amerikane. Sekretari i Shtetit Antony Blinken për shembull, e ka origjinën me rrënjë në Rusi, Izrael dhe Evropë. Korrespondentja e Zërit të Amerikës Natalka Pisnya njofton.

Ky është një regjistër i të dhënave të origjinës në qytetin ukrainas Pereyaslav. Të dhënat për familjen Blinken janë regjistruar në vitin 1874: çifti Yankel dhe Rys kishin katër djem dhe dy vajza.

Djali i tyre i vogël Meyer, i cili më vonë emigroi në Amerikë, lindi në vitin 1879.

“Ata erdhën në Pereyaslav nga Zolotonosha, provincë e Kievit. Kur jetonin në Zolotonosha, mbiemri i tyre u bë Blinken. Meyer Blinkin, stërgjyshi i Antony Blinken, e shkruante mbiemrin e tij Blinkin, jo Blinken”.

Nadia Lipes, hulumtuese e gjenealogjisë, shpjegon për Zërin e Amerikës se Meyer Blinkin u vendos më pas në Kiev ku u martua me 20 vjeçaren Hanna-Mahle Turovskaya, vajza e një bujku. Në vitet 1900, familja e re Blinkin festoi lindjen e fëmijës së parë Moses – i cili eventualisht e ndryshoi emrin e tij në Maurice kur jetoi në Shtetet e Bashkuara.

“Gjyshi i Antony Blinken u quajt Moshe kur lindi – Moisi në rusisht. Ai lindi në Kiev”, thotë studiuesja Nadia Lipes për Zërin e Amerikës.

Tre fëmijë të tjerë lindën më vonë – Solomoni, Yakov-Girshel dhe Viktori. Në fillim të vitit 1904, familja Blinkin, bashkë me Moisiun, morën rrugën për në Amerikë përmes Hamburgut dhe Londrës. Në fund të gushtit të atij viti ata do të mbërrinin në qytetin e Nju Jorkut..

“Në fakt Meyer – siç shihet në të dhënat nga ishulli Ellis – u mor në pyetje. Nuk ishte për arsye shëndetësore. Dimë vetëm se ka një shenjë pranë emrit të tij, pra nuk e dime me saktësi arsyen, por ai u nxorr nga rradha e imigrantëve për tu marrë në pyetje”, shpjegon për Zërin e Amerikës Jackie Schalk, drejtore e Qendrës për Historinë e Imigracionit të Familjeve Amerikane.

Djemtë e Meyer-it u martuan dhe ndryshuan emrat e tyre. Solomoni u bë Sam, Moisiu fillimisht e ndryshoi emrin në Morris dhe më vonë në Maurice.

Maurice kishte dy djem. Njëri prej tyre, Donald Mayer Blinken, u bë ambasador i SHBA-ve në Hungari dhe gjithashtu ishte babai i Antony Blinken.

Pas një divorci, Sekretari i ardhshëm i Shtetit do të rritej në Paris nga nëna e tij Judith dhe njerku Samuel Pisar – një shkrimtar, avokat dhe një i mbijetuar i Holokaustit. Antony Blinken flet rrjedhshëm frëngjisht dhe luan kitarë.

Dhe si shumë amerikanë, Blinken ka shumë të afërm të largët, si në Shtetet e Bashkuara edhe jashtë tyre, në vende si Rusia, Izraeli dhe Evropa.

Megjithë shqetësimet për pandeminë dhe ato të sigurisë, të cilat bënë që njerëzit të qëndronin larg inaugurimit të presidentit të ri më 20 janar, një komunitet i Uashingtonit u përfaqësua mirë në ceremoninë solemne në shkallët e Kapitolit – trupi diplomatik.

Për shumë prej tyre, ceremonia ishte një riafirmim prekës i forcës dhe qëndrueshmërisë së demokracisë amerikane vetëm 14 ditë pas trazirave me dhunë që tronditën si Amerikën ashtu edhe aleatët e saj në të gjithë botën.

“Në Uashington ka 190 ambasadorë, por unë do të thosha se në ceremoni pati të paktën 180 ambasadorë,” i tha Zërit të Amerikës Daniel Mulhall, ambasadori i Irlandës në Shtetet e Bashkuara në një intervistë telefonike. “Nuk mund ta imagjinoj që një i ftuar të mos shkonte, vetëm nëse dikush që ka qenë i sëmurë apo diçka tjetër,” tha ai.

Zoti Mulhall tha se ai dhe ambasadorët e tjerë ishin ulur pikërisht përpara Kapitolit ku bënë betimin Presidenti Joe Biden dhe Nënpresidentja Kamala Harris. “Kishim një pamje shumë të mirë dhe sigurisht që u preka mjaft nga ceremonia, nga fjalimi i presidentit,” tha ai.

“Kam menduar vazhdimisht për faktin që stërgjyshërit e tij kanë lindur në Irlandë dhe të gjithë u larguan nga Irlanda, në rrethana vështirësie dhe privimesh; dhe të mendosh që pasardhësi i tyre bëhet president i SHBA, kjo është mjaft interesante,” tha zoti Mulhall.

Ambasadori shtoi se disa orë para betimit, një violiniste irlandeze luajti një fragment të shkruar nga një kompozitor irlandez gjatë një meshe ku morën pjesë zoti Biden, anëtarë të familjes dhe personalitete të tjera në Katedralen e Shën Mateo Apostullit.

Një ditë më parë, Mulhall ishte takuar me violinisten dhe kishte regjistruar një recitim, të shoqëruar me muzikë, për presidentin e ardhshëm.

Ambasadorja e Shqipërisë në Uashington, Floreta Luli-Faber shkruante në faqen e saj në Facebook: “President Biden, ju keni një lidhje të veçantë me vendin tonë dhe me të gjithë shqiptarët. Shqipëria është besimplotë në forcimin e mëtejshëm të marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara, duke forcuar partneritetin strategjik gjatë lidershipit tuaj.”

Ambasadorja e Kosovës në Uashington Vlora Çitaku përshëndeti inaugurimin e presidentit të ri me fjalët: “Një traditë e vërtetë amerikane”

Martin Weiss përfaqëson Austrinë në Uashington. Ai tha se duke qëndruar i ulur përpara Kapitolit, ishte i mrekulluar nga fakti që kjo festë e demokracisë po ndodhte pikërisht në vendin ku, dy javë më parë, një turmë ishte përpjekur ta detyronte Kongresin të përmbyste rezultatin e zgjedhjeve të nëntorit.

“Nuk mund të harrohet ajo që ndodhi më 6 janar; të gjithë kemi në kokë imazhet e Kapitolit të asaj dite – vetëm disa javë më parë ai dukej shumë ndryshe.”

Ai tha se shumë njerëz folën për tragjedinë dhe dhunën që ndodhi, “por më pas ata vazhduan në një frymë shumë amerikane”.

“Unë isha dhe jam shumë i impresionuar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe nga vendosmëria e popullit amerikan,” tha André Haspels, ambasadori i Hollandës, në një përgjigje me shkrim ndaj pyetjeve të Zërit të Amerikës. Ai tha se ishte “i befasuar nga shpejtësia me të cilën qeveria mundi të organizojë një ceremoni që shërbeu për të bashkuar vendin”.

Haspels e përshkroi Kapitolin si “një simbol global të normave dhe vlerave demokratike” dhe vuri në dukje se qëndrueshmëria e shfaqur nga të tre degët e qeverisë amerikane – legjislative, gjyqësore dhe ekzekutive – në ngjarjen e 6 janarit, “duhet të shërbejë si një afirmim se demokracia amerikane është e fortë”.

Weiss shtoi se ishte i inkurajuar nga uniteti dhe shprehjet dy-partiake në ceremoninë e betimit, të drejtuar nga senatorja demokrate Amy Klobuchar dhe senatori republikan Roy Blunt. “Pas 6 janarit, kush mendonte se kjo ishte ende e mundur?” tha zoti Weiss.

“Pas një momenti të tillë kremtues, ju riktheheni tek politika e përditshme, atëherë gjërat shpesh marrin një ton shumë të ndryshëm; por ky është një moment ku ju keni folës nga partia Republikane dhe nga Partia Demokratike, ju i lidhni të gjitha së bashku për atë moment. Unë mendoj se ka shumë rëndësi fakti që ju e shihni këtë si diçka të mundur.”

Ambasadorë nga e gjithë bota postuan fotografi të tyre përpara Kapitolit të bëra në Ditën e Përurimit.

“Të jesh dëshmitar i historisë dhe i transferimit të pushtetit në zemër të demokracisë është një privilegj,” tha zoti Haspels.

Ambasadorët nga rreth 200 vende me misione në Uashington i morën ftesat vetëm javën e kaluar.

Zoti Weiss tha se nuk do të ishte befasuar nëse diplomatët do të ishin këshilluar të merrnin pjesë në inaugurim virtualisht, siç ka qenë rasti me aq shumë ngjarje gjatë vitit të kaluar. “Në kohën e pandemisë, asgjë nuk merret si e mirëqenë,” tha ai.

“Mendoj se ishte një zgjedhje e vetëdijshme, për të përfshirë trupin diplomatik”, tha zoti Weiss, duke shtuar se ai e shikoi ftesën e marrë nga Zyra e Protokollit e Departamentit të Shtetit si një sinjal diplomatik se “Amerika është e hapur për biznesin ndërkombëtar, për marrëdhëniet ndërkombëtare”.

Prania e ikonave të kulturës globale pop të lindur e të rritur në Amerikë, si dhe energjia dhe talenti rinor i vendit, që u shpalosën gjatë inaugurimit, nuk kaluan pa u vënë re nga diplomatët.

Ambasadori Haspels tha se i pëlqeu interpretimi i himnit kombëtar nga Lady Gaga. “Një moment që më emocionoi ishte poezia e jashtëzakonshme e lexuar nga poetja laureate e të rinjve Amanda Gorman”, tha ai.

Ambasadori Weiss tha se “fuqia e yjeve” ndihmoi për “t’i përfshirë të gjithë” dhe se ishte diçka e mirë që “nuk pati politikanë midis politikanëve që flasin gjuhë politike”.

“Për ta përmbledhur, ishte një ngjarje e bukur, një moment pozitiv dhe optimist” për ata që ishin atje, tha ai.

Frika se një numër amerikanësh po radikalizohet po e shtyn administratën e Presidentit Joe Biden të shqyrtojë më nga afër përpjekjet për të kundërshtuar ekstremizmin e brendshëm dhe nëse po bëhet mjaftueshëm.

Sekretarja e Shtypit e Shtëpisë së Bardhë Jen Psaki njoftoi për ndryshime në përqasjen e vendit ndaj terrorizmit të brendshëm të premten, duke përmendur sulmin e 6 janarit ndaj Kapitolit të Shteteve të Bashkuara.

“Vdekjet tragjike dhe shkatërrimi që ndodhën nënvizuan atë që kemi njohur prej kohësh – ngritja e ekstremizmit të dhunshëm në vend është një kërcënim serioz dhe në rritje i sigurisë kombëtare”, u tha zonja Psaki gazetarëve, duke e quajtur përpjekjen e re “vetëm hapin e parë”.

“Administrata Biden do të përballet me këtë kërcënim me burimet dhe vendosmërinë e nevojshme”, shtoi ajo.

Si pjesë e ndryshimeve, Presidenti Biden të premten ngarkoi drejtoren e zbulimit kombëtar për të punuar me Byronë Federale të Hetimit dhe Departamentin e Sigurisë Kombëtare për të bërë një vlerësim gjithëpërfshirës të kërcënimit.

Vlerësimi do të bazohet në analiza nga agjensitë qeveritare dhe organet e zbatimit të ligjit, si dhe ekspertë privatë, sipas nevojës.

‘Analizë e bazuar në fakte’

“Kryesorja këtu është se ne duam një analizë të bazuar në fakte”, tha zonja Psaki. “Jemi të përkushtuar për zhvillimin e politikave dhe strategjive të bazuara në fakte, analiza objektive dhe rigoroze, dhe respektimin e fjalës së lirë dhe veprimtarisë politike të mbrojtur nga kushtetuta”.

Psaki tha se Shtëpia e Bardhë po kërkonte gjithashtu të forconte aftësinë e Këshillit të Sigurisë Kombëtare për t’iu kundërvënë ekstremizmit të brendshëm duke përmirësuar rrjedhën e informacionit midis agjensive qeveritare, duke mbështetur programe për të parandaluar radikalizimin dhe duke parë mënyrat për të prishur rrjetet e brendshme ekstremiste.

Këshilli i Sigurisë Kombëtare do të shikojë gjithashtu rolin e mediave sociale, tha ajo.

Sipas Programit për Ekstremizmin në Universitetin George Washington, më shumë se 130 persona po përballen me akuza federale në lidhje me trazirat dhe rrethimin e Kapitolit të Shteteve të Bashkuara.

Qendra Ligjore e Jugut për Varfërinë i tha Zërit të Amerikës javën e kaluar se ngjarja tërhoqi mbështetës ose simpatizantë nga mbi 12 grupe ekstremiste, duke përfshirë grupe ekstremiste të djathta dhe supremaciste të bardha, të tilla si Proud Boys dhe Boogaloo Bois.

Studiues të tjerë thanë se grupe më pak të njohura gjithashtu duket se ishin përfshirë, ashtu si anëtarët e milicive të ndryshme.

Ka pasur gjithashtu shqetësime në rritje në lidhje me aftësinë e ekstremistëve të brendshëm për të infiltruar në ushtri dhe forcat e zbatimit të ligjit.

“Ne e pranojmë qartazi kërcënimin nga ekstremistët e brendshëm, veçanërisht ata që mbështesin supremacinë e bardhë ose ideologjitë e bardha nacionaliste”, tha një zyrtar i lartë i mbrojtjes javën e kaluar.

“E dimë se disa grupe përpiqen në mënyrë aktive të rekrutojnë personelin tonë në kauzën e tyre ose realisht inkurajojnë anëtarët e tyre të futen në ushtri me qëllim që të përvetësojnë aftësitë dhe përvojën”, shtoi zyrtari, duke thënë se ndërsa ai nuk kishte ndonjë të dhënë specifike, duket se numri i rasteve ishte në rritje.

Largohen 12 anëtarë të Gardës

Përpara inaugurimit të zotit Biden të mërkurën, Garda Kombëtare e Shteteve të Bashkuara njoftoi se po largonte 12 ushtarakë nga funksionet e sigurisë, për shkak të sjelljes së papërshtatshme ose lidhjeve ekstremiste.

Shqetësimet në lidhje me ekstremistët e brendshëm në ushtri gjithashtu kanë marrë vëmendjen e Sekretarit të Mbrojtjes të sapo konfirmuar Lloyd Austin.

“Puna e Departamentit të Mbrojtjes është ta mbajë Amerikën të sigurt nga armiqtë tanë, por ne nuk mund ta bëjmë këtë nëse disa prej atyre armiqve qëndrojnë në radhët tona”, u tha zoti Austin ligjvënësve të martën gjatë seancës dëgjimore për konfirmimit e tij. “Ky [ekstremizmi] nuk ka vend në ushtrinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës”.

Në një letër dërguar ushtarakëve të premten, dita e tij e parë në Pentagon, Sekretari Austin u bëri thirrje ushtarakëve për të jetuar në përputhje me “vlerat tona thelbësore, të njëjtat që bashkëqytetarët tanë presin nga ne”.

Ekzistojnë gjithashtu shqetësime se disa ekstremistë të brendshëm po marrin inkurajim nga qeveritë e huaja.

“Unë kam parë sigurisht përdorimin e masave aktive të Rusisë në një larmi fushatash për të përkeqësuar ndasitë në këtë vend dhe për të promovuar në një kuptim ekstremizmin”, u tha ligjvënësve Drejtorja e re e Zbulimit Kombëtar, Avril Haines, gjatë seancës së saj të konfirmimit më parë këtë javë.

Studime të reja sugjerojnë gjithashtu se lëvizjet ekstremiste në Shtetet e Bashkuara janë gjithnjë e më të lidhura me lëvizje të ngjashme në vendet e tjera, duke përfshirë Finlandën, Francën, Gjermaninë, Suedinë dhe Britaninë.

“Gjatë viteve të fundit, është shfaqur një lëvizje e re e krahut të djathtë ekstrem pa udhëheqje, transnacionale, apokaliptike dhe e dhunshme”, tha Hans-Jakob Schindler, drejtori i Projektit Kundër Ekstremizmit.

“Lëvizja e krahut të djathtë ekstrem është e lidhur me udhëtime të shpeshta ndërkombëtare, me aktivitete të muzikës dhe arteve marciale, si dhe marshime dhe tubime”, tha zoti Schindler të premten gjatë një seminari në internet në lidhje me studimin më të fundit.

Në orët e fundit si president i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump fali dhjetëra persona, por ai në këtë listë faljesh nuk e përfshiu veten, fëmijët e tij dhe avokatin personal Rudy Giuliani, pavarësisht se këshilltarët e tij, privatisht kishin biseduar për mundësinë që Trump ta falte veten.

Agjencia e lajmeve Reuters shpjegon se si ky vendim mund të ndikojë ndaj akuzave të mundshme civile dhe penale, tashmë kur Trump është një qytetar privat amerikan. Çfarë mund të ketë ndikuar që Trumpi të mos e falë veten dhe pjesëtarët e rrethit të tij të ngushtë?

Faljet presidenciale mund të ndalojnë ndjekjet penale nga Departamenti amerikan i Drejtësisë, që është agjenci federale. Por, hetimet që kryhen nga prokurorët shtetërorë mund të jenë ende aktive, të tilla si hetimet kriminale që po i kryhen prokurori i qarkut të Manhatan, Cyrus Vance lidhur me bizneset e Trumpit nën dyshimet se janë përfshirë në mashtrime. Vance ende nuk ka ngritur aktakuzë ndaj askujt për keqbërje dhe Trumpi ka thënë se ky hetim është i motivuar politikisht.

Nëse Trump do ta falte veten, atëherë vetëm sa do të shtoheshin thirrjet për nisjen e proceseve gjyqësore ndaj Trumpit në nivelin shtetëror, thotë Daniel R.Alonso avokat në firmën Buckley dhe ish-nënprokuror në qarkun e Manhatanit.

Po ashtu, nëse Trump do të falte veten, kjo do të mund të nxiste rritjen e përpjekjeve që ish-presidenti amerikan të mbahet përgjegjës përmes padive civile, të ngritura nga qytetarët privatë, të tillë si anëtarët e familjeve të njerëzve që vdiqën gjatë protestave të 6 janarit, kur mbështetës të Trumpit sulmuan ndërtesën e Kongresit. Kështu thotë Jessica Levinson, profesoreshë në Fakultetin e Drejtësisë Loyola në Llos Anxhelos.

Para se të ndodhte sulmi në Kongres, teksa ligjvënësit amerikanë ishin duke certifikuar fitoren e demokratit, Joe Biden në zgjedhjet e 3 nëntorit të vitit të kaluar, Trump foli para mbështetësve të tij që u mblodhën në Shtëpinë e Bardhë dhe iu kërkoi atyre që të “luftonin” – duke e përdorur këtë fjalë mbi 20 herë – dhe “të mos durojnë më”. Ai po ashtu u kërkoi mbështetësve të tij që të marshojnë për në Kongres.

“Me faljen vjen edhe një dozë e pranimit të fajit”, thotë Levinson.

“Në njëfarë mënyrë, unë mendoj se falja e vetvetes dhe familjes është tallje. Nëse ai (Trump) do ta bënte një gjë të tillë ky veprim do të thoshte ‘përpiquni të më kapni nëse mundeni’ dhe kjo më pas do të mund të nxiste padi dhe nisje të hetimeve”, shton ajo.

Po ashtu, ka dyshim në mesin e ekspertëve nëse falja e vetes nga një president, do të mund të mbrohej para një gjykate. Shumë ekspertë thonë se një veprim i tillë shkelë parimet themelore, pasi asnjë person nuk mund të jetë gjykatës për çështjen e vet.

Falja e vetvetes nga Trumpi po ashtu do të mund të kishte nxitur zemërim në mesin e republikanëve në Senatin amerikan, ku së shpejti pritet të nisë gjykimi nëse fjalimi i Trumpit më 6 janar nxiti kryengritjet në Kongresin. Procesi i gjykimit pason ngritjen e akuzave ndaj ish-presidentit Trump në Dhomën e Përfaqësuesve.

Ky gjykim mund të rezultojë në diskualifikimin e Trumpit nga garat e ardhshme zgjedhore.

A do t’i kishte ndihmuar Trumpit falja e avokatit Giuliani? Përgjigja në këtë pyetje me gjasë është po, edhe pse ekspertët ligjorë thonë se është e vështirë të spekulohet për këtë çështje.

Giuliani është marrë me ukrainasit në emër të Trumpit, kur ai tentoi që të gjente informacione që mund ta komprometonin tashmë presidentin amerikan, Joe Biden dhe djalin e tij, Hunter. Përpjekjet e Trumpit për këtë çështje rezultuan me gjykimin e parë të tij në Senat, që u iniciua nga Dhoma e Përfaqësuesve më 2019, por Senati me shumicë republikane në shkurt të vitit 2020, tha se Trumpi nuk ishte fajtor për akuzat e ngritura nga Dhoma.

Në nëntor të vitit 2019, prokurorët federalë në Nju Jork kishin kërkuar faturat e pagesave nga Giuliani, si pjesë e një hetimi aktiv penal, thuhet në një dokument, të cilin e ka parë agjencia Reuters.

Prokurorët po hetojnë dyshimet për pastrim parash, mashtrime, shkelje të ligjit për financim të fushatës, deklarime të rreme, pengim të drejtësisë dhe shkelje të tjera të Aktit për regjistrimin e agjentëve të huaj, thuhet në dokumentin që e ka parë Reuters.

Giuliani ka mohuar çdo keqbërje.

Madhësia, por edhe statusi i hetimit është i paqartë dhe Giuliani ende nuk është akuzuar për ndonjë vepër penale. Po ashtu është e paqartë nëse ai ka informacione për Trumpin, që do të ishin informacione të vlefshme për prokurorët.

Por, pasi Trumpi nuk e fali atë sa ishte president, kjo rrit gjasat që Giuliani të bashkëpunojë me prokurorët dhe ta implikojë edhe Trumpin nëse ngrihen akuza ndaj tij, thotë Jessica Roth, profesoreshë në Fakultetin e Drejtësisë Benjamin N.Cardozo, e cila ka qenë edhe prokurore federale.

“Pa mundësinë e faljes presidenciale, mundësia e një dënimi dhe vuajtja e dënimit në burg, shndërrohen në një mundësi reale, duke nxitur një bashkëpunim (me prokurorët), me qëllim që të ketë një trajtim më të favorshëm”, tha Roth.

Trumpi – të cilit i përfundoi mandati katërvjeçar si president i SHBA-së më 20 janar – mund të ketë vendosur që mos t’i ofrojë falje presidenciale Giulianit, sepse ky i fundit dështoi që të bindë gjykatat përmes një sërë të padive, lidhur me përpjekjet e ish-presidentit që të shpallte të pavlefshme fitoren e Bidenit në zgjedhje, thotë Levinson.

A ka mundësi që Trumpi ta ketë falur veten dhe të tjerët fshehurazi?

Ka mundësi të ketë ngjarë kjo, thotë ish-prokurori Alonso.

Faljet presidenciale zakonisht bëhen publike. Por, Kushtetuta amerikane nuk e kërkon një gjë të tillë dhe Trumpi ka mundur që fshehurazi të lëshojë për vete falje të parakohshme, si dhe për anëtarët e familjes së tij dhe bashkëpunëtorët, thotë Alonso.

Sipas një ligji në SHBA, kërkohet që të gjitha vendimet e një presidenti të dokumentohen, por ligji nuk ka mekanizëm që të detyrojë që një gjë e tillë të ndodhë gjithmonë, thotë Alonso. Një falje presidenciale, e bërë në mënyrë të fshehur, mund të bëhet publike vetëm nëse pranuesi i faljes eventualisht akuzohet me ndonjë krim federal dhe më pas ai paraqet aktin e faljes presidenciale për t’u mbrojtur nga akuzat. /Rel/

Senati amerikan konfirmoi gjeneralin në pension Lloyd Austin si Sekretar të ri të Mbrojtjes, i cili bëhet afro-amerikani i parë në këtë detyrë.

Votimi përfundoi 93 me 2 në Senatin prej 100 anëtarësh, shumë më tepër sesa shumica e thjeshtë e kërkuar.

Menjëherë pas konfirmimit, zoti Austin bëri të premten një vizitë në Pentagon.

Të enjten, të dyja dhomat e Kongresit ranë dakord të hiqnin një pengesë ligjore duke bërë të mundur që zoti Austin, i cili ka shërbyer si ish-komandant i forcave amerikane në Lindjen e Mesme dhe Azinë Jugore, të emërohej në postin civil pas më pak se shtatë vitesh prej largimit të tij nga ushtria.

“Edhe kur pushteti kalon nga një administratë në tjetrën, puna për të garantuar sigurinë e vendit tonë nuk duhet të ndërpritet”, u tha të enjten ligjvënësve, udhëheqës i ri i shumicës së Senatit, Chuck Schumer. Ai i nxiti kolegët e tij të veprojnë me shpejtësi për emërimet në postet kryesore në departamentet e Sigurisë Kombëtare, të Shtetit e të Thesarit.

“Kundërshtarët e huaj do të përpiqen ta shfrytëzojnë këtë periudhë tranzicioni dhe ne nuk mund të lejojmë që politikat ushtarake, ato të zbulimit e sigurisë kombëtare të pësojnë çrregullime nga vonesat në plotësimin e personelit”, tha ai.

Senati pritet gjithashtu të vijojë me konfirmimin e kandidatëve të tjerë të rëndësishëm, si ish-ambasadori William Burns, I emëruar si drejtor i CIA-s.

Të enjten nisi detyrën një nga anëtarët kryesorë të ekipit të sigurisë kombëtare të presidentit Biden.

Drejtoresha e Zbulimit Kombëtar Avril Haines ishte emërimi i parë i presidentit që u konfirmua, duke nisur menjëherë detyrën. Ajo është gjithashtu gruaja e parë që drejton këtë agjenci. Zonja Haines u betua të enjten në mëngjes, më pak se 24 orë nga konfirmimi në Senat, me 84 vota pro e 10 kundër.

Menjëherë pas betimit, zonja Haines mori pjesë në takimin e përditshëm me presidentin, gjatë të cilit ai njihet me infomacionet e zbulimit. Ajo gjithashtu u përçoi një mesazh punonjësve të agjencive të zbulimit kombëtar, duke thënë ndër të tjera se puna e tyre “nuk ka qenë kurrë më jetike sesa tani”.

Konfirmimi i shpejtë i zonjës Haines u vlerësua si nga demokratët ashtu edhe nga republikanët, të cilët theksuan se vendi nuk ka kohë të presë.

“Jam i kënaqur që kolegët e mi të Senatit u bashkuan me mua në konfirmimin e shpejtë të drejtoreshës Haines”, tha në një deklaratë para votimit përfundimtar senatori republikan Marco Rubio, numri dy i Komisionit të Zbulimit në Senat. “Armiqtë tanë nuk do të rrinë e presin që administrata e re të plotësojë postet kritike”, shtoi ai.

Kryetari i këtij komisioni, senatori demokrat Mark Warner, vlerësoi gjithashtu përpjekjen dypartiake për të konfirmuar zonjën Haines, duke thënë se roli i saj si zyrtarja më e lartë e zbulimit është “i një rëndësie kritike”.

“Pasi u minua qëllimisht për katër vjet, komuniteti i zbulimit meriton një udhëheqës të fortë, të konfirmuar nga Senati, për ta udhëhequr dhe ringjallur atë”, tha zoti Warner.

Ekipi i Presidentit Biden për sigurisë kombëtare përballet me disa sfida të rëndësishme në vazhdim, që lidhen jo vetëm me pandeminë e koronavirusit, por edhe me përballjen me kundërshtarët e vendit.

Administrata e zotit Biden njoftoi të enjten se do të kërkojë zgjatjen me pesë vjet të traktatit me Rusinë mbi kontrollit e armëve, të quajtur “New Start”.

Traktati, i cili i kufizon Shtetet e Bashkuara dhe Rusinë duke u përcaktuar të dislokojnë jo më shumë se 1,550 armë me mbushje bërthamore si dhe u vendos kufizime në dislokimin e sisteme të mbrotjes nga raketat, pritet të skadojë në muajin shkurt.

Sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë Jen Psaki konfirmoi gjithashtu të enjten se Presidenti Biden i ka kërkuar komunitetit të zbulimit të bëjë vlerësimet e veta mbi veprimet e dyshuara nga ana e Rusisë, përfshirë sulmin kibernetik ndaj kompanisë amerikane SolarWinds, ndërhyrjen në zgjedhjet presidenciale të nëntorit, përdorimin e një agjenti kimik ndaj udhëheqësit të opozitës ruse Aleksei Navalni si dhe rreth dyshimeve se ka paguar fonde për të vrarë ushtarë amerikanë në Afganistan.

Poetja 22 vjeçare, Amanda Gorman u vendos në qendër të vëmendjes dhe mbizotëroi në mediat sociale të mërkurën, pasi recitoi në ceremoninë e inaugurimit të Presidentit Joe Biden.

Ja disa nga vargjet e poezisë së saj:

“Ne, trashëgimtarët e një vendi dhe kohe,

Ku një vajzë trupvogël me ngjyrë,

Pasardhëse skllevërish, e rritur vetëm nga nëna,

Ëndërron që një ditë të bëhet presidente,

Dhe e sheh veten duke recituar para një presidenti.”

Gorman, që ishte vetëm 16 vjeç kur u shpall Poete e Re e Shquar e Los Angelesit, është më e reja ndër recituesit në ceremonitë e inaugurimit presidencial në historinë moderne.

Në një gjest simbolik për të nderuar poeten dhe shkrimtaren Maya Angelou, autore e librit “Unë e di pse këndon zogu në kafaz” ajo kishte vënë një unazë në formën e një kafazi zogu. Angelou kishte recituar në inaugurimin e ish-presidentit Bill Clinton në vitin 1993. Personaliteti i medias, Oprah Winfrey ia kishte dhuruar unazën poetes së re.

Në ceremoninë e inaugurimit, ikona e muzikës pop, Lady Gaga këndoi himnin kombëtar të Shteteve të Bashkuara. Këngëtari i muzikës country, Garth Brooks këndoi këngën “Amazing Grace,” ndërsa Jennifer Lopez këndoi një kombinim të këngëve “This Land is Your Land” dhe “America the Beautiful,” duke përfshirë pjesë në spanjisht nga Betimi ndaj Flamurit.

Kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve Nancy Pelosi tha të enjten se do të konsultohet me ligjvënësit e tjerë demokratë për të kuptuar më shumë se sa gati është Senati për të nisur gjyqin ndaj ish-Presidentit Donald Trump, i cili akuzohet për nxitje të sulmit të dhunshëm ndaj Kapitolit.

“Do të flas me menaxherët (ligjvënësit që janë ngarkuar të paraqesin e mbrojnë akuzën në Senat) për të parë se kur Senati do të jetë gati për gjyqin ndaj ish-presidentit të Shteteve të Bashkuara lidhur me rolin e tij në nxitjen e trazirave“, u tha zonja Pelosi gazetarëve.

Një burim në dijeni të çështjes tha se zonja Pelosi mund ta dërgojë akuzën në Senat të premten. Zoti Trump humbi garën për t’u rizgjedhur në postin e presidentit më 3 nëntor.

Me një votim të Dhomës së Përfaqësuesve javën e kaluar, zoti Trump u bë presidenti i parë në historinë e SHBA-së ndaj të cilit janë ngritur dy herë akuza që synojnë shkarkimin e tij. Ai akuzohet për nxitje të sulmit të 6 janarit në një përpjekje të dështuar për të bllokuar Kongresin që të çertifikonte fitoren e zotit Biden në zgjedhje.

Tashmë i takon Senatit të shpallë ose jo fajtor zotin Trump. Demokratët, të cilët kontrollojnë Dhomën e Përfaqësuesve, kontrollojnë me shumicë të ngushtë edhe Senatin. Një vendim për fajësimin e zotit Trump do të kërkonte votat e dy të tretës së kësaj dhome të Kongresit të përbërë nga 100 anëtarë.

Sipas rregullave të Senatit, gjyqi do të fillonte një ditë pasi Dhoma e Përfaqësueve të paraqiste akuzën. Megjithatë mbetet e paqartë, nëse do të kishte ndonjë vonesë, siç kanë lënë të kuptohet disa demokratë, kjo në mënyrë që të mos pengohet axhenda dhe emërimet e Presidentit Biden.

Disa republikanë të Senatit kanë argumentuar se Kongresi nuk duhet të zhvillojë gjyq ndaj një ish-presidenti dhe se kjo gjë do ta përçante më tej vendin.

Por zonja Pelosi tha se: “Vetëm sepse ai ka ikur, dhe falënderoj Zotin për këtë, nuk mund t’i thuhet një presidenti: Bëj gjithçka që do në muajin e fundit të administratës, se e ke të garantuar biletën për të dalë nga burgu”.

“Nuk mendoj se është bashkuese të thuash, le ta harrojmë e të vazhdojmë më tej. Nuk bashkohesh në këtë mënyrë“, tha ajo.

Presidenti Joe Biden i ka kërkuar drejtorit të FBI-së Christopher Wray të vazhdojë të qëndrojë në detyrë, gjë që ai e ka pranuar, bëri të ditur një burim i zbatimit të ligjit për agjencinë “Reuters”.

Zoti Wray ishte shpesh në shënjestër të ish-Presidentit Republikan Donald Trump për shkak të refuzimit të tij për të mbështetur pretendimet e rreme për manipulime në zgjedhjet e 3 nëntorit.

Vendimi i zotit Biden për të mbajtur zotin Wray si shef të Byrosë Federale të Hetimit u mirëprit nga kryetari i Komisionit të Zbulimit në Dhomën e Përfaqësuesve, Adam Schiff, një kritik i mënyrës se si zoti Trump i ka trajtuar çështjet e zbulimit.

“Christopher Wray u bë drejtor i FBI-së në një moment turbullirash të jashtëzakonshme që kishin përfshirë byronë dhe vendin. Ai ka shërbyer me profesionalizëm dhe integritet të madh. Jam i lumtur që Presidenti Biden synon ta mbajë në detyrë zotin Wray “, tha zoti Schiff.

Zoti Schiff tha se mezi priste të punonte me zotin Wray për të analizuar “dështimin e operacioneve të zbulimit e sigurisë në raport me sulmin e 6 janarit ndaj Kapitolit dhe nevojën për të zgjeruar në mënyrë dramatike vëmendjen dhe burimet financiare ndaj kërcënimit që paraqet terrorizmi i brendshëm“.

Shtatorin e kaluar zoti Wray u tha ligjvënësve të një komisioni të Dhomës së Përfaqësuesve se Rusia po ndërhynte në zgjedhjet presidenciale, duke përhapur disinformata ndaj kandidatin Joe Biden.

Zoti Wray shtoi gjithashtu se FBI-ja po kryente hetime të shumta ndaj ekstremistëve të dhunshëm të brendshëm dhe se “pjesa” më e madhe e hetimit përfshinte grupe supremaciste të bardha.

Lidhur me Kinën, zoti Wray tha se FBI-ja hapte “çdo 10 orë” një hetim të ri kundërzbulimi ndaj Pekinit.

Christopher Wray u betua në 2 gusht 2017 për një mandat 10 vjeçar në krye të FBI-së. Rrjeti televiziv CNBC ishte që i pari që njoftoi vendimin e Presidentit Biden për ta mbajtur atë në krye të Byrosë Federale të Hetimit.