Dy shtetas amerikanë u arrestuan nën akuzat se eksportuan në mënyrë të paligjshme teknologji të lidhur me aviacionin në Rusi dhe ofruan shërbime riparimi për pajisjet ruse, bëri të ditur Departamenti i Drejtësisë se Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Cyril Gregory Buyanovsky dhe Douglas Robertson akuzohen për komplot, eksportim të mallrave pa licencë, falsifikim, dhe dështim për të paraqitur informacione elektronike për eksportin dhe kontrabandën e mallrave në kundërshtim me ligjin e SHBA-ve.

Aktakuza thotë se që nga viti 2020, ata komplotuan të shmangin ligjet e eksportit në SHBA duke fshehur përdoruesit dhe destinacionet e eksporteve.

Ata përballen deri në 35 vjet burg nëse dënohen.

Byroja Federale e Hetimeve (FBI) dhe Zyra e Zbatimit të Eksportit të Departamentit të Tregtisë po hetojnë çështjen.

Matthew S. Axelrod, Ndihmës Sekretar për Zbatimin e Eksportit në Zyrën e Industrisë dhe Sigurisë së Departamentit të Tregtisë, tha të enjten se shtetet si Rusia, Kina, Irani dhe Koreja e Veriut po përpiqen të “përfitojnë nga përparimet e shpejta në teknologji”.

Që nga përvjetori i pushtimit rus të Ukrainës, zyrtarët e SHBA-së kanë thënë se ata do të rrisin sanksionet ndaj njerëzve dhe subjekteve që ndihmojnë Rusinë në sigurimin e armëve dhe teknologjisë që do të forconin ushtrinë e saj.

Në një deklaratë të përbashkët, senatorët amerikanë të Nënkomitetit të Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë për Evropën dhe Bashkëpunimin Rajonal të Sigurisë, kërkuan nga liderët e Kosovës dhe Serbisë që të pajtohen për planin e zbatimit të Propozimit Evropian – Marrëveshjes drejt normalizimit mes dy vendeve.

Pas takimit të 27 shkurtit në Bruksel, përfaqësuesit e Bashkimi Evropian, thanë se edhe Kosova, edhe Serbia e kanë pranuar tekstin, siç e quajnë ata, marrëveshje bazë, dhe pritet në vazhdim të diskutohet për planin e zbatimit të saj.

Senatorët, të cilët vizituan Kosovën dhe Serbinë në muajin prill të vitit të vitit të kaluar, uruan qeveritë e Serbisë dhe Kosovës për “arritjen e një marrëveshjeje të përkohshme për normalizimin e marrëdhënieve”.

Marrëveshja pritet të zhbllokojë mundësitë për të dy vendet, duke përfshirë ndjekjen e rrugës së anëtarësimit në BE dhe integrimin ekonomik në rajonin e Ballkanit Perëndimor, thanë ata.

Kjo marrëveshje përfshin zotimin e Kosovës dhe Serbisë për t’i respektuar të gjitha marrëveshjet e arritura deri më tani në dialogun për normalizimin e marrëdhënieve, si dhe përkushtimin e tyre për të mos e penguar njëra-tjetrën në proceset integruese.

Senatorët theksuan gjithashtu implikimet e rëndësishme të marrëveshjes për Ballkanin Perëndimor, ku “ndikimi rus kërkon të minojë unitetin transatlantik“.

“Marrëveshja dhe aneksi i zbatimit kanë implikime të rëndësishme për rajonin e Ballkanin Perëndimor, ku ne e dimë se [presidenti rus, Vladimir] Putini po kërkon të minojë unitetin transatlantik dhe të zgjerojë ndikimin rus”, thuhet në deklaratë.

Ky grup i senatorëve, i përbërë nga demokratët dhe republikanët Jeanne Shaheen dhe Pete Ricketts – që janë në krye të Nënkomitetit – dhe senatorët Thom Tillis, Chris Murphy, Ron Johnson dhe Chris Van Hollen, u zotuan të punojnë me qeveritë e Kosovës dhe Serbisë “për të finalizuar aneksin e zbatimit dhe avancimin e prioriteteve që sjellin paqe, stabilitet dhe prosperitet në rajon“.

Shefi i drejtësisë në Shtetet e Bashkuara tha se Yevgeny Prigozhin, kreu i grupit të mercenarëve rusë, Wagner – që po luftojnë në Ukrainë – është kriminel lufte.

Prokurori i Përgjithshëm, Merrick Garland, tha gjatë një seance të Senatit amerikan se Departamenti i Drejtësisë po i ndihmon Ukrainës të hetojë krimet e luftës që supozohet se janë kryer që kur Rusia nisi pushtimin e këtij shteti, përfshirë edhe krimet e pretenduara të kryera nga grupi Wagner.

“Prigozhin, që udhëheq këtë grup, sipas mendimit tim është kriminel lufte”, tha ai para Senatit.

“Ndoshta kjo është një deklaratë e papërshtatshme që ta them unë, si gjyqtar pa poseduar të gjitha provat. Por, mendoj se në këtë pikë ne kemi më shumë prova të mjaftueshme që unë të ndihem kështu. Ai grup, që është përgjegjës për sulmet ndaj ukrainasve në Donbas, përfshirë edhe sjelljen e të burgosurve nga kapet e burgjeve ruse. Thjesht, është e pakuptueshme ajo që ata po bëjnë”, tha ai.

Prokurori i Përgjithshëm i Ukrainës, Andriy Kostin, ka deklaruar se Kievi po heton Prigozhinin për krime të luftës dhe Garland tha se Shtetet e Bashkuara po e ndihmojnë Ukrainën në këto hetime.

Prigozhin është aleat i ngushtë i presidentit rus, Vladimir Putin, dhe edhe pse Wagner operon kryesisht ndaras nga ushtria ruse, ky grup mercenarësh ka pasur një rol kyç në sulmin ndaj Ukrainës.

Në janar, SHBA-ja zyrtarisht e shpalli Wagner-in organizatë kriminale transnacionale, duke e vendosur në listën e njëjtë me grupet e mafive italiane dhe me grupet e krimit të organizuar të Japonisë dhe Rusisë.

Ky vendim lejon që shteti të vendosë sanksione më të gjera në nivel global, përfshirë edhe ndaj operacioneve mercenare dhe biznesore në Afrikë.

Ligjvënësit amerikanë po kërkojnë nga administrata e presidentit amerikan, Joe Biden, që ta shpallë Wagner-in grup terrorist.

Prigozhin është paditur nga Departamenti i Drejtësisë më 2018 për ndërhyrje në zgjedhjet amerikane.

Departamenti amerikan i Shtetit tha se përparimi drejt themelimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe, mbetet kritik për ndërtimin e të ardhmes së Kosovës.

“Progresi drejt themelimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe mbetet kritik për ndërtimin e së ardhmes së Kosovës si një shtet sovran, multietnik dhe të pavarur të integruar në strukturat euroatlantike”, tha përmes një deklarte, zëdhënësi i DASH-it, Ned Price.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, është përballur me thirrjet e SHBA-së dhe BE-së që të themelojë Asociacionin, për të cilin Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje më 2013 dhe 2015. Por, ai është shprehur kundër një asociacioni njëetnik, me kompetenca ekzekutive.

Gjykata Kushtetuese më 2015 gjeti se Marrëveshje mbi parimet për themelimin e Asociacionit nuk është në harmoni të plotë me aktin më të lartë juridik të shtetit.

Kurti gjatë shkurtit ka paraqitur disa kushte për themelimin e Asociacionit, përfshirë edhe që të jetë në përputhje me ligjet e Kosovës, të mos ketë kompetenca ekzekutive dhe t’i ndryshohet emri.

DASH po ashtu e cilësoi si “hap të mirë përpara” rundin e dialogut të zhvilluar mes Kosovës dhe Serbisë më 27 shkurt, kur palët u pajtuan për propozimin evropian për normalizimin e raporteve.

Megjithatë, zëdhënësi i DASH-it, Ned Price, tha se tani mbetet “puna e vështirë”.

“Marrëveshja për zbatimin e ankesit është thelbësor për normalizimin, sipas propozimit të BE-së”, tha ai.

Bashkimi Evropian ka thënë se palët kanë shprehur gatishmëri që të punojnë në zbatimin e propozimit evropian, që synon të çojë palët drejt një marrëveshjeje ligjërisht të obligueshme për normalizimin e plotë të raporteve.

Gjatë takimit të 27 shkurtit, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, u pajtuan se nuk ka nevojë për negociata të mëtejme për propozimin e BE-së, që ata kanë pranuar shtatorin e kaluar.

Pas takimit, Vuçiq deklaroi se për shtetin e tij më i rëndësishëm është themelimi i Asociacionit, që kundërshtohet nga Kurti.

BE-ja tha se tani u mbetet palëve që të punojnë në planin e zbatimit, në mënyrë që gjatë marsit të ketë një takim të ri të liderëve për këtë propozim.

I dërguari i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, ka thënë se Asociacioni i komunave me shumicë serbe është obligim që duhet të zbatohet.

“Kjo kërkesë paraqitet në marrëveshjen e Brukselit. Ka pritje që do të formohet. Pozicioni ynë është që të formohet në një mënyrë që përbën fitore për të dyja palët”, ka thënë Escobar në një bashkëbisedim virtual me gazetarë më 28 shkurt.

I pyetur nëse Kosova ka afate për formim të Asociacionit, Escobar ka thënë se pyetja është se sa shpejt do të formohet.

“Besoj qe me këtë marrëveshje bazë, Kosova e ka kuptuar që duhet ta formojë [Asociacionin]. Nuk dua të vendos afate kohore, mirëpo dua të them se diskutimi duhet të nisë menjëherë”.

Kosova dhe Serbia, në kuadër të dialogut të Brukselit, kanë arritur dy marrëveshje për Asociacionin, më 2013 dhe 2015. Por, Gjykata Kushtetuese ka gjetur se marrëveshja e fundit nuk është në harmoni të plotë me Kushtetutën.

Serbia insiston në themelimin e Asociacionit, por Qeveria e Kosovës e kundërshton një asociacionin njëetnik, që thotë se do të mund të krijonte një nivel të ri të pushtetit.

Zyrtarët e lartë amerikanë më herët kanë deklaruar se nuk do të lejojnë formimin e një Republike Sërpska në Kosovë.

Përballë presionit të bashkësisë ndërkombëtare për themelimin e Asociacionit, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, në shkurt të këtij viti paraqiti gjashtë kushte për formimin e këtij organi.

Ai ka kërkuar që Asociacioni të mos jetë njëetnik, ta ndryshojë emrin dhe të mos ketë pushtet ekzekutiv.

“Shpresojmë që Kosova dhe Serbia të zbatojnë propozimin evropian”

Escobar ka thënë se shpreson që Kosova dhe Serbia do ta zbatojnë marrëveshjen për të cilën kanë arritur pajtueshmëri më 27 shkurt në Bruksel.

“Shpresojmë të mos përdorim shkopinj, por karota. Dhe ato janë të qarta. Jo vetëm që ato i afrohen marrëdhënies paqësore, por edhe u hapet rruga drejt integrimeve evropiane. Shpresojmë që të dyja palët do të zbatojnë obligimet”, ka thënë Escobar.

I pyetur për sfidat e mundshme në zbatim të marrëveshjes, Escobar ka thënë se disa janë politike, të tjerat administrative.

“Nuk dua të komentoj për diskutimet e së ardhmes, por marrëveshja bazike i parasheh hapat drejt normalizimit. Ka pengesa, por ka edhe mundësi. Shpresoj që do të gjejmë mënyra për ta zbatuar në tërësi, përfshirë edhe atë për Asociacionin, dhe disa çështje tjera siç janë ato për targat, diplomat, e të tjera”.

Në propozimin e pranuar, Kosova dhe Serbia konfirmojnë se do të zbatojnë të gjitha marrëveshjet e dialogut që janë arritur më parë.

Escobar ka thënë se SHBA-ja e mbështet plotësisht dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, por nuk është pjesë e saj.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në takimin e 27 shkurtit, u pajtuan se nuk kanë më nevojë të diskutojnë për propozimin evropian për normalizimin e raporteve.

Blloku evropian ka thënë se palët kanë shprehur gatishmëri që të punojnë në zbatimin e propozimit evropian, që synon të çojë palët drejt një marrëveshjeje ligjërisht të obligueshme për normalizimin e plotë të raporteve.

BE-ja ka thënë se zbatimi i propozimit do të bëhet përmes diplomacisë fluturuese, përkatësisht përmes udhëtimeve që pritet të realizojë në Prishtinë dhe Beograd i dërguari i posaçëm i BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak. Brukseli pret që puna për zbatimin e marrëveshjes të finalizohet para takimit të radhës të Këshillit Evropian, që mbahet më 23-24 mars.

Njohja reciproke, “qëllim përfundimtar”

Përgjatë bisedës, Escobar është pyetur se pse në letrën e presidentit amerikan, Joe Biden, për 15-vjetorin e pavarësisë së Kosovës, kur është përmendur njohja reciproke është përdorur shprehja “qëllim përfundimtar”.

“Propozimi evropian nuk është për njohjen reciproke, por për normalizim. Pse ne e mbështesim këtë propozim tani, nuk nënkupton se ne nuk besojmë në idenë që për të qenë një rajon i shëndetshëm dhe që të lirohet nga incidentet e viteve ’90, ne besojmë që të gjitha shtetet e rajonit duhet ta njohin njëra-tjetrën për të pasur raporte të plota dhe pozitave”, ka thënë Escobar.

“Prandaj e kemi përdorur shprehjen ‘përfundimtare’, pra që njerëzit ta kuptojnë që ne nuk po synojmë ndryshimin e draftit të propozimit të BE-së, por edhe që nuk kemi lëvizur nga qëndrimi ynë për synimet përfundimtare për Ballkanin Perëndimor”, ka shtuar ai.

Në propozimin evropian nuk përmendet decidivisht njohja e ndërsjellë. Megjithatë, në nenin dy të këtij propozimi shkruan se palët duhet të respektojnë pavarësinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të njëra-tjetrës.

SHBA-ja ka mbështetur propozimin evropian, që fillimisht u ishte dorëzuar palëve në shtatorin e vitit të kaluar.

Escobar ka thënë se Ballkani Perëndimor mbetet prioritet për SHBA-në dhe ajo dëshiron të shfrytëzojë lidhjet e mira me këto shtet për të krijuar raporte të mira mes këtyre shteteve të rajonit.

Kosova dhe Serbia që nga viti 2011 zhvillojnë negociata për të arritur normalizimin e plotë. Megjithatë, palët kanë pikëpamje të ndryshme sa i përket marrëveshjes përfundimtare. Kosova insiston në njohje reciproke, e Serbia në një zgjidhje kompromisi, pa treguar se për çfarë kompromisi bëhet fjalë.

Escobar është pyetur edhe nëse e ka ndryshuar kriza në Ukrainë qasjen e Serbisë ndaj Rusisë dhe a mund të ketë ndikim kjo situatë në raport me Kosovën.

Ai ka thënë se lufta në Ukrainë e ka vënë fokusin në kërcënimet ndaj stabilitetit në Evropë.

“Mendoj që shumë njerëz, jo vetëm Serbia, janë duke shikuar se si jemi duke i zgjidhur problemet brenda kontinentit evropian, në mënyrë që të përballemi më lehtë me kërcënimet që vijnë prej jashtë. Sa i përket Serbisë, më duhet të them se ky shtet e ka konfirmuar se synimi përfundimtar është që të jetë pjesë e Bashkimit Evropian”, ka theksuar ai.

Serbia është kritikuar nga bashkësia ndërkombëtare për refuzimin që të vendosë sanksione ndaj Rusisë, për shkak të pushtimit të Ukrainës. Beogradi – që gëzon raporte të mira me Moskën – është i vetmi kryeqytet i Ballkanit Perëndimor që nuk ka vendosur sanksione ndaj Rusisë, pavarësisht se ka votuar për disa rezoluta të Kombeve të Bashkuara që dënojnë pushtimin rus të Ukrainës.

Administrata e Presidentit amerikan Joe Biden, përmes ligjeve të reja, po përdor fuqinë e qeverisë federale për të ndihmuar me subvencione bizneset amerikane të konkurrojnë në një ekonomi globale. Dy fabrika në Ohajo janë shembull i rezultatit të kësaj politike të re që paraqet mundësi për ripërtëritjen e sektorëve tradicionalë që po përshtaten për realitetin e ri. Megjithatë ato ende përballen me sfida.

Një fabrikë 77-vjeçare në një qytet të Ohajos rigjallëroi aktivitetin e vet, duke prodhuar një linjë të re kamionësh elektrikë plehrash. Vetëm pak kilometra larg, filloi ndërtimi i një fabrike prej 20 miliardë dollarësh që do të shndërrojë materiale silikoni që përdoren për gjysmëpërcjellës për të prodhuar çipa kompjuterikë për çdo gjë, nga qendrat e të dhënave tek makinat.

Prodhuesi i kamionëve Battle Motors dhe gjiganti global Intel Corp – janë shembuj të gatishmërisë së re të qeverisë federale për të ndihmuar në ripërtëritjen e sektorëve të prodhimit.

Megjithëse stimujt për politikën industriale kanë krijuar mundësi për të dyja fabrikat, ende mbeten pengesa të konsiderueshme.

Sfidat përfshijnë mungesa të mundshme të fuqisë punëtore dhe një reagim në rritje nga qeveritë e huaja që po nxitojnë të fuqizojnë kompani konkurrente.

Dikur e kritikuar nga konservatorët pasi sipas tyre “paracakton fituesit dhe humbësit” dhe nga progresistët si dhënie e ndihmës sociale për korporatat, kjo politikë industriale e Shteteve të Bashkuara po gëzon një konsensus të rrallë dypartiak, madje edhe në shtetet republikane si Ohio.

“Kur lejuam industrinë e gjysmëpërçuesve dhe pjesë të tjera jetike që përbëjnë themelin e ekonomisë sonë, të mbështetej në vendet të tjera, ishte gabim. Pjesa qendrore dhe verilindore paguan një çmim të shtrenjë për këtë gabim. Por tani kemi një mundësi për ta korrigjuar, duke kuptuar se çfarë është në interesat tona strategjike, kombëtare, ekonomike dhe mbrojtjes”, tha Jon Husted, zëvendës guvernator republikan i Ohajos.

Tetë nga 12 përfaqësues republikanë të Ohajos në Kongres, votuan në favor të subvencioneve federale për prodhimin e gjysmëpërçuesve, përfshirë fondet që do të shkojnë për kompaninë Intel.

Ligji për Mikroprocesorët dhe Shkencën i vitit 2022 vë në dispozicion 52.7 miliardë dollarë subvencione federale për prodhimin e gjysmëpërçuesve.

Është e paqartë se çfarë shume merr kompania Intel. Bruce Andrews, Shefi i Intel-it për Marrëdhëniet me Qeverinë, tha në një intervistë se kompania shpresonte që paratë të mos shpërndaheshin në shumë projekte, pasi kjo do të zvogëlonte ndikimin e tyre.

“Ligji synon të ndihmojë në mbushjen e hendekut të kostos ose diferencën e kostos mes ndërtimit dhe funksionimit të një fabrike në Shtetet e Bashkuara kundrejt kostos që do të kishte nëse prodhimi bëhej në një vend aziatik, për shembull, në Tajvan ose Korenë e Jugut”, thotë ai.

Për kompaninë e kamionëve Battle, stimujt nga administrata e presidentit Biden nënkuptojnë deri në 40,000 dollarë subvencione federale për blerjen e kamionëve të mëdhenj elektrikë sipas Ligjit për Reduktimin e Inflacionit të miratuar vitin e kaluar, përveç një kredie tatimore prej 2.5 milionë dollarësh nga shteti i Ohajos.

“Sa më shumë makina të tilla elektrike të prodhojmë, aq më mirë për mjedisin. Kjo është arsyeja që ne po e bëjmë këtë. Por përveç kësaj po bëhet edhe diçka me përfitim financiar”, thotë Shefi Ekzekutiv i kompanisë Battle Motors.

Shqetësimi në rritje për forcimin e Kinës dhe pandemia nxorrën në pah rrezikun e varësisë tek importet për mallrat bas. Gjatë dy viteve të fundit, prodhuesit amerikanë patën vështirësi për të prodhuar gjithçka, nga makinat tek lavatriçet për shkak të mungesës së gjysmëpërçuesve dhe mungesave të tjera, ndërkohë që shumë lloje të pajisjeve të sigurisë dhe shëndetit, të nevojshëm për të luftuar COVID-in ishin të pakta.

Agresioni rus ndaj Ukrainës e shtoi ankthin, me mbylljen e gazsjellësve evropianë dhe reduktimin e eksporteve globale të drithërave nga Ukraina.

Për kompaninë Battle, stimujt federalë dhe shtetërorë ishin një faktor i rëndësishëm për ta vendosur fabrikën në Ohajo.

Më pas zoti Patterson pa një avantazh të madh në blerjen e një fabrike që prodhonte kamionë plehrash dhe përshtatjen e tyre për të punuar me bateri.

Fabrika, e cila u trefishua në madhësi pasi u ble në 2021 nga kompania me bazë në Kaliforni e zotit Patterson, vazhdon të fokusohet tek kamionët me djegie të brendshme dhe gaz natyror, por ka krijuar një linjë të veçantë montimi për makina elektrike.

“Kur u krijua Battle Motors, pati një farë mosbesimi (mes banorëve vendas), sepse ishte një kompani që prodhonte automjete elektrike dhe kjo është diçka krejt e re në këtë pjesë të Ohajos,” thotë Joel Day, kryebashkiak i qytetit të vogël Nju Filadelfia, ku ndodhet kompania Battle.

Por shumë banorë e kanë përqafuar teknologjinë e gjelbër sepse është pjesë e një fluksi prodhimi të avancuar që jep shpresë për një ringjallje më të gjerë industriale, tha zoti Day.

Por nxjerrja në treg e kamionëve të rinj elektrikë të plehrave ka hasur pengesa nga mungesa e pjesëve dhe defektet në zhvillimin e infrastrukturës së karikimit për bateritë masive të kamionëve.

Ron Cole, menaxheri në departamentin e kanalizimeve në Los Anxhelos, i cili do të fillojë testimin e pesë kamionëve elektrikë nga kompania Battle, thotë se qytetet në disa raste mund të kenë nevojë të ndërtojnë linja të reja energjie thjesht për të sjellë energji të mjaftueshme elektrike .

“Në disa nga depot tona do të kemi mbi 120 automjete, që do të thotë se duhen 50 deri në 60 megavatë në ato depo makinash për të karikuar automjetet gjatë natës dhe kjo është diçka e vështirë”, thotë zoti Cole.

Fabrika Intel po ngrihet në një park industrial pranë kompanive të tjera të mëdha të teknologjisë, përfshirë Facebook, Amazon dhe Google.

Krijimi i një qendre për prodhimin e gjysmëpërçuesve larg qendrave të çipave si Arizona dhe Oregon do të kërkojë zhvillimin e një rrjeti furnizimi dhe programesh aftësimi për punonjës të specializuar.

Elizabeth Reynolds, profesore në Institutin e Teknologjisë në Masaçusets, thotë se përpjekja aktuale synon të nxisë sektorë, jo kompani individuale. Deri në tetor, prof Reynolds ishte ndihmëse e posaçme e presidentit Biden për prodhimin dhe zhvillimin ekonomik.

“Nuk po përcaktohen fitues, apo teknologji të caktuara. Mesazhi është që ne si vend po investojmë në teknologji të pastër, që është kritike për të ardhmen e vendit dhe gjithë transformimin që duhet bërë”, thotë ajo.

Në rastin e automjeteve me emetim zero, çdo teknologji mund të ketë qasje në kreditë tatimore, kështu që po i lihet tregut të vendosë, thotë ajo.

Por mbështetja tek subvencionet qeveritare, mbart edhe rreziqe. Një administratë e ardhshme mund të tërhiqet nga projektet që duan vite për t’u ndërtuar.

Dhe fluksi i ndërtimit të fabrikave të reja, mund të sjellë mbiprodhim në të ardhmen. Por drejtuesit thonë se është diçka që të gjithë do ta menaxhojnë kur të vijë koha.

Këshilltari i lartë i Departamentit amerikan të Shtetit, Derek Chollet, i ka thënë të dielën presidentit serb, Aleksandar Vuçiq se, Shtetet e Bashkuara e mbështesin plotësisht propozimin e Bashkimit Evropian për normalizim të marrëdhënieve në mes të Prishtinës dhe Beogradit.

Përmes një bisede telefonike, Chollet i ka thënë Vuçiqit se pret që takimi i 27 shkurtit me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti në Bruksel, të jetë konstruktiv, dhe me përparim të dukshëm drejt marrëveshjes.

Kurti dhe Vuçiq do të takohen në Bruksel, në kuadër të dialogut që e ndërmjetëson Bashkimi Evropian.

Chollet ka folur edhe për nevojën e zbatimit të marrëveshjeve të nënshkruara në të kaluarën, në kuadër të dialogut, përfshirë atë për themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Chollet i ka thënë edhe Kurtit një ditë më parë se tani është koha që të diskutohet për Asociacionin.

Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje për Asociacionin më 2013 dhe më pas më 2015 mbi parimet për themelimin e tij.

Po më 2015, Gjykata Kushtetuese e Kosovës ka gjetur se marrëveshja nuk është në harmoni të plotë me Kushtetutën.

Serbia kërkon që Kosova të zbatojë marrëveshjet e arritura, por Qeveria e Kosovës është deklaruar kundër një asociacioni njëetnik.

Vuçiq është cituar t’i ketë thënë Cholletit se pret një takim shumë të vështirë, mirëpo që Serbia është e përkushtuar për paqe dhe stabilitet në rajon, dhe që në këtë kontekst, ai është i gatshëm të punojë në konceptin dhe zbatimin e planit të BE-së.

Propozimi i BE-së pritet të jetë pjesë e agjendës së takimit Kurti -Vuçiq ditën e hënë, plus edhe diskutimi për marrëveshjet e arritura deri më tani.

Më 26 shkurt, tre liderët evropianë, presidenti francez, Emmanuel Macron, kancelari gjerman, Olaf Scholz dhe kryeministrja italiane, Giorgia Meloni, i kanë thënë Kurtit përmes një letre se, e kanë mirëpritur vendimin e tij për të pranuar propozimin e Bashkimit Evropian për normalizim të marrëdhënieve, dhe e kanë përmendur nevojën e madhe për krijimin e kushteve drejt finalizimit dhe zbatimit të saj.

I njohur në publik si plani franko-gjerman, propozimi i BE-së për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, është thënë se shërben si rrugë drejt marrëveshjes finale mes dy vendeve.

Planin e kanë pranuar si Kosova, ashtu edhe Serbia, por ai nuk është prezantuar asnjëherë në publik.

Në një draft që e ka parë Radio Evropa e Lirë, aty nuk përmendet në mënyrë specifike njohja, por parashihen të drejta të barabarta për Kosovën dhe Serbinë, respektim i integritetit territorial, paprekshmëri e kufijve, njohje e simboleve shtetërore dhe një aranzhim i veçantë për komunitetin serb në Kosovë.

Duke e përmendur rëndësinë e zbatimit të marrëveshjeve dhe arritjes së pajtueshmërisë, Macron, Scholz dhe Meloni, kanë thënë se janë të bindur që nga një përparim i tillë përfitojnë qytetarët, si dhe avancohet rruga e Kosovës drejt integrimeve evropiane.

Kosova dhe Serbia i kanë nisur negociatat e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian më 2011.

Përgjatë kësaj kohe janë nënshkruar diku 33 marrëveshje, por jo të gjitha janë zbatuar.

Tani për tani të dyja vendet kanë synime të ndryshme për marrëveshjen finale.

Kosova insiston në njohje reciproke, Serbia kërkon zgjidhje kompromisi.

Këshilltari i lartë i Departamentit amerikan të Shtetit, Derek Chollet, ka deklaruar se i ka thënë kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti që tani është koha për të diskutuar rreth Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Ai i ka bërë këto deklarata në Twitter, pas bisedës së zhvilluar më 24 shkurt.

“Kosova dhe Serbia duhet t’i zbatojnë marrëveshjet që i kanë arritur në kuadër të dialogut, përfshirë përparimin drejt themelimit të Asociacionit”.

Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje për Asociacionin më 2013 dhe më pas më 2015 mbi parimet për themelimin e tij.

Po më 2015, Gjykata Kushtetuese e Kosovës ka gjetur se marrëveshja nuk është në harmoni të plotë me Kushtetutën.

Serbia kërkon që Kosova të zbatojë marrëveshjet e arritura, por Qeveria e Kosovës është deklaruar kundër një asociacioni njëetnik.

Biseda Chollet -Kurti është zhvilluar tri ditë para takimit të konfirmuar në Bruksel mes kryeministrit të Kosovës dhe presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, me ndërmjetësim të Bashkimit Evropian.

Në postimin e Cholletit është thënë se ai ka përmendur sërish mbështetjen amerikane për një takim konstruktiv, që konfirmon përkushtimin e palëve ndaj propozimit të Bashkimit Evropian për normalizim të marrëdhënieve.

I dërguari i BE-së për dialogun, Mirosllav Lajçak, ka deklaruar se në takimin e 27 shkurtit në Bruksel, pret që palët të pajtohen për afatet e zbatimit të propozimit evropian.

I njohur në publik si plani franko-gjerman, propozimi i BE-së për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, është thënë se shërben si rrugë drejt marrëveshjes finale mes dy vendeve.

Planin e kanë pranuar si Kosova, ashtu edhe Serbia, por ai nuk është prezantuar asnjëherë në publik.

Në një draft që e ka parë Radio Evropa e Lirë, aty nuk përmendet në mënyrë specifike njohja, por parashihen të drejta të barabarta për Kosovën dhe Serbinë, respektim i integritetit territorial, paprekshmëri e kufijve, njohje e simboleve shtetërore dhe një aranzhim i veçantë për komunitetin serb në Kosovë.

Kosova dhe Serbia i kanë nisur negociatat e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian më 2011.

Përgjatë kësaj kohe janë nënshkruar diku 33 marrëveshje, por jo të gjitha janë zbatuar.

Tani për tani të dyja vendet kanë synime të ndryshme për marrëveshjen finale.

Kosova insiston në njohje reciproke, Serbia kërkon zgjidhje kompromisi.

Këshilltari amerikan për Siguri Kombëtare, Jake Sullivan ka konfirmuar se delegacioni presidencial e ka informuar Rusinë për udhëtimin e presidentit amerikan, Joe Biden për Kiev.

Udhëtimi është planifikuar që disa muaj, mirëpo vendimi është marrë të premten.

Shtëpia e Bardhë është thënë të ketë njoftuar rusët për udhëtimin e Bidenit disa orë para nisjes për në Kiev, në mëngjesin e së dielës.

Biden ka qëndruar më shumë se pesë orë në kryeqytetin ukrainas duke u konsultuar me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky për hapat e radhës, teksa lufta e Rusisë në Ukrainë mbush për pak ditë një vit.

Presidenti amerikan e ka quajtur luftën në Ukrainë si “brutale dhe të padrejtë”.

“Një vit më vonë, Kievi qëndron”, ka thënë Biden pas takimit me Zelenskyn në Pallatin Mariynskiy.

“Ukraina qëndron. Demokracia qëndron. Amerikanët janë me ju dhe bota është me ju”, ka thënë Biden në sallën e mbushur me flamuj amerikanë dhe ukrainas.

Ai e ka bërë të ditur se SHBA-ja do të ndajë ndihmë ushtarake në vlerë të 500 milionë dollarëve për Ukrainën, duke përfshirë raketa, radarë për mbikëqyrje dhe armë tjera.

Deri më tani, SHBA-ja ka ndarë më shumë se 50 miliardë dollarë ndihmë për Ukrainën, prej nisjes së luftës.

Presidenti rus, Vladimir Putin, e quan luftën si “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, tha se ka pasur “diskutime produktive” me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në Mynih të Gjermanisë, ku po mbahet një konferencë për sigurinë.

“Biseduam për rëndësinë e normalizimit të marrëdhënieve [të Serbisë] me Kosovën dhe për atë se sa e vlerësojmë mbështetjen e vazhdueshme të Serbisë për Ukrainën”, shkroi Blinken në Twitter.

“Ne e ndajmë dëshirën e Serbisë për një të ardhme me Bashkimin Evropian”, shtoi ai.

Vuçiq, i cili po merr pjesë në Konferencën e Sigurisë në Mynih, shkroi në profilin e tij në Instagram se në takim me Blinkenin, përveç se u diskutua për marrëdhëniet ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, u konfirmua edhe “përmirësimi e marrëdhënieve” mes vendeve të tyre.

Kosova dhe Serbia janë nën trysninë e komunitetit ndërkombëtar për të arritur një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve, nga frika se Rusia mund t’i shfrytëzojë tensionet mes tyre për të nxitur destabilizim në Ballkan, në përpjekje për të zhvendosur vëmendjen nga agresioni i saj në Ukrainë.

Aktualisht, palët kanë në tryezë një propozim të BE-së për normalizimin e marrëdhënieve, për të cilin SHBA-ja ka shprehur mbështetje.

Bartësit e dialogut, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, pritet të takohen në Bruksel më 27 shkurt, për herë të parë që nga nëntori i vitit të kaluar.

Presidenti amerikan, Joe Biden, tha se pret që të flasë me homologun e tij kinez, Xi Jinping, lidhur me atë që Uashingtoni thotë se ishte balonë kineze e spiunazhit që avionët amerikanë e rrëzuan më herët gjatë këtij muaji teksa po kalonte mbi SHBA.

“Nuk jemi pranë një lufte të re të ftohtë”, tha Biden më 16 shkurt.

Biden, që foli për balonat kineze dhe tri objekte të paidentifikuara fluturuese që janë rrëzuar nga avionët amerikanë, nuk tha se kur do të bisedojë me presidentin Xi, por ai tha se Shtetet e Bashkuara po vazhdojnë angazhimin diplomatik me Kinën për këtë çështje.

“Pres të flas me presidentin Xi, dhe shpresoj se do t’i shkojmë kësaj çështjeje deri në fund. Por, unë nuk kërkoj falje për rrëzimin e balonës”, tha Biden kur foli lidhur me kundërshtitë e shprehura nga Pekini.

Kina ka thënë se balona prej 60 metrash po monitoronte kushtet e motit, por Uashingtoni ka argumentuar se balona po vëzhgonte dhe në të kishte edhe pajisje elektronike.

Biden, që ka bërë vetëm disa komente publike lidhur me objektet fluturuese që u detektuan, duke nisur nga balona kineze, theu heshtjen pasi ligjvënësit kërkuan më shumë informacione lidhur me incidentin që ka shqetësuar shumë amerikanë.

Ai tha se komuniteti amerikan i inteligjencës ende po tenton që të kuptojë më shumë lidhur me tri objektet e tjera fluturuese të paidentifikuara. Njëra prej tyre u rrëzua mbi Alaskë, tjetra mbi Kanada dhe objekti i tretë u rrëzua mbi Liqenin Huron.

“Ne ende nuk e dimë saktësisht se çfarë ishin këto tri objekte, por deri më tani nuk është sugjeruar se ato ishin të lidhura me programin e spiunimit kinez përmes balonave, apo se ishin makina vëzhguese nga ndonjë shtet tjetër”, tha ai.

Biden tha se objektet ka të ngjarë që janë detektuar për faktin se është rritur vëzhgimi i radarëve në përgjigje të incidentit me balonën kineze. Ai tha se ekipi i tij po punon për parametrat e rinj apo se kur duhet të lëshohen raketa drejt objekteve të tilla.

Komuniteti amerikan i inteligjencës beson se tri objektet ishin “me shumë gjasa balona të lidhura me kompani private, të rekreacionit apo instituteve kërkimore”, tha Biden.

Një Bibël Hebraike që është më shumë se 1000 vjet e vjetër do të shitet në një ankand në New York për rreth 50 milionë dollarë.

Që daton nga fundi i shekullit të IX deri në fillim të shekullit të X, Codex Sassoon është Bibla më e vjetër dhe më e plotë hebraike e zbuluar ndonjëherë. Do të bëhet dokumenti ose dorëshkrimi historik më i shtrenjtë që do të dalë ndonjëherë në shitje kur Sotheby’s ta nxjerrë në ankand në maj.

“(Ai) është padyshim një nga tekstet më të rëndësishme dhe unike në historinë njerëzore”, tha Richard Austin, përgjegjës për dorëshkrimet në Sotheby.

Codex Sassoon është një nga vetëm dy dorëshkrimet, që përmban të 24 librat e Biblës Hebraike që kanë mbijetuar deri në kohët moderne. Ai është dukshëm më i plotë se Kodiku i Aleppos dhe më i vjetër se Kodiku i Leningradit, dy Bibla të tjera të njohura të hershme hebraike, njoftoi Sotheby’s.

Ai u emërua pas pronarit të mëparshëm, David Solomon Sassoon (1880-1942), i cili mblodhi koleksionin më të rëndësishëm privat të teksteve të lashta hebrenjve në botë.

Dokumenti do të dalë në ankand për herë të parë në më shumë se 30 vjet, me një vlerësim të para-shitjes midis 30 dhe 50 milionë dollarë.

Në nëntor 2021, Sotheby’s shiti një nga shtypjet e para të Kushtetutës së SHBA për 43 milionë dollarë, një çmim rekord për një dorëshkrim historik. syri.net

Në letrën drejtuar Serbisë në emër të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, thuhet se SHBA vlerëson partneritetin strategjik që kanë me Serbinë “për të çuar përpara një të ardhme më të qëndrueshme dhe të sigurt për të gjithë qytetarët e Ballkanit Perëndimor”.

Sekretari Blinken, ndër tjerash, tha se SHBA janë një mbështetës i fortë i ambicieve të Serbisë për anëtarësim në Bashkimin Evropian, si dhe përshëndeti “angazhimin konstruktiv të Serbisë me zyrtarët e SHBA-së, BE-së, Francës, Gjermanisë dhe Italisë gjatë një vizite të fundit në Beograd”.

Propozimi i BE-së apo plani franko-gjerman, iu dorëzua autoriteteve në Prishtinë dhe Beograd në fund të verës dhe mbështetet nga Franca, Gjermania dhe SHBA-ja.

Zyrtarët në Prishtinë kanë thënë se ky propozim paraqet një bazë të mirë për të vazhduar dialogun me Serbinë, ndërsa ata në Beograd kanë thënë se nuk është i favorshëm për ta.

Plani, në të cilin ka pasur qasje REL, parasheh të drejta të barabarta për Kosovën dhe Serbinë, respektim të integritetit territorial, paprekshmëri të kufijve, njohje të simboleve shtetërore dhe një aranzhim të veçantë për komunitetin serb në Kosovë.

Në dokument nuk përmendet njohja e ndërsjellë ndërmjet Kosovës dhe Serbisë apo anëtarësimi i Kosovës në Organizatën e Kombeve të Bashkuara – për të cilat gjëra insistojnë publikisht zyrtarët kosovarë – por theksohet mbështetja që palët duhet t’i japin njëra-tjetrës në procesin e integrimeve evropiane.

Blinken, në letrën e tij, gjithashtu i bëri thirrje Serbisë që të mbështesë Ukrainën kundër luftës së paprovokuar të Rusisë.

“Shtetet e Bashkuara mirëpritën mesazhet e Serbisë për mbështetjen e Ukrainës në Kombet e Bashkuara, dhe ne duhet të jemi të bashkuar në mbështetjen e të drejtës së popullit ukrainas për të zgjedhur të ardhmen e tyre”, tha sekretari amerikan i Shtetit.

Serbia është shteti i vetëm në Evropë që nuk vendosi sanksione ndaj Rusisë pas pushtimit të Ukrainës më 24 shkurt.

Sekretari amerikan vuri theks edhe te Memorandumi i Mirëkuptimit për krijimin e pozicioneve ndërlidhëse për diplomatët serbë brenda Departamentit të Shtetit të SHBA-së.

“Ky program unik jo vetëm që do të nxisë një kuptim më të mirë të synimeve dhe objektivave tona të politikës së jashtme përkatëse, por do të krijojë kanale të reja komunikimi dhe do të ndërtojë partneritete të qëndrueshme”, tha ai, duke përfunduar letrën me një urim për gjithë popullin e Serbisë.

Shtëpia e Bardhë tha të hënën se nuk ka asnjë shenjë të aktivitetit të alienëve apo jashtëtokësorëve, pas rrëzimit të një sërë objektesh të paidentifikuara në hapësirën ajrore mbi Amerikën e Veriut.

“E di se ka pasur pyetje dhe shqetësime lidhur me këtë çështje, por jo nuk ka. Sërish e them, nuk ka shenja të aktivitetit të alienëve apo jashtëtokësorëve gjatë këtyre rrëzimeve të fundit”, tha zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Karine Jean-Pierre.

Të dielën, një gjeneral i forcave ajrore të SHBA-së tha se ai nuk mund të përjashtojë alienët apo ndonjë shpjegim tjetër.

Zyrtarët amerikanë thanë po ashtu se ende nuk ka arritur të identifikojnë objektet që fluturuan mbi Amerikën e Veriut.

Zëdhënësi për siguri kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, John Kirby, tha se kontrolli më i rreptë i hapësirës ajrore mund të shpjegojë detektimin e objekteve fluturuese, por ende ata nuk kanë vlerësuar se ka rrezik për njerëzit në tokë nga këto objekte.

Sipas tij, këto objekte të paidentifikuara nuk kanë dhënë indikacione se kishin aftësi të manovrimit.

Brenda tetë ditësh, SHBA-ja ka rrëzuar katër objekte fluturuese, përfshirë edhe një balonë kineze, që Uashingtoni thotë se është përdorur për qëllime spiunazhi.

Allison Guerriero, ish-e dashura e Charles McGonigal, personi i cili denoncoi aferat e ish-zyrtarit të lartë të FBI-së, ka rrëfyer në një intervistë ekskluzive për emisionin Review në Euronews Albania, të pathënat e çështjes ku përfshihet dhe emri i kryeministrit Edi Rama. Guerriero tregon me detaje mënyrën se si arriti t’i kuptonte aferat në të cilat ishte përfshirë ish-zyrtari i lartë amerikan i kundërzbulimit. Ajo tha se ai ishte justifikuar duke i thënë se i fitoi në loto në një ndeshje bejsbolli. Për sa i përket marrëdhënies së ish-zyrtarit të FBI me kryeministrin Rama ajo e cilëson si një miqësi të pazakontë. Sipas saj McGonigal ka udhëtuar shpesh në Shqipëri dhe Kosovë pa ia raportuar takimet që ka pasur FBI-së.

Jonida Shehu: Si ndiheni në këtë perjudhë?

Allison Guerrero: Ndihem mirë. E dija që kjo ngjarje do të dilte dhe jam e lumtur që bashkëpunova me Insider që ka shkruar një artikull fantastik. Nuk doja që të ishte një thashethem, doja të jepja një intervistë që çdo gjë që thuhet për mua të vinte nga unë.

Si ju ka trajtuar media pas publikimit të aferës McGonigal?

Allison Guerrero: Ndihem mirë, nuk kisha idenë që Charlie po bënte atë që po bënte. Jam e shokuar që ai po punonte me Rusët dhe po merrte rryshfet nga ata. Jam e kënaqur që po mbulohet nga media kjo ngjarje sepse ai duhet të shkoj në burg për një kohë të gjatë.

Në shkrimin e Bisnes Insider thuhet se ju i keni dërguar një e-mail shefit të FBI-së ku i shkruani se duhet të shoh me kujdes marrdhënjet jashtë martesore të McGonigal dhe marrveshjet me Shqipërinë. Për çfarë marrëveshjesh e kishit fjalën?

Allison Guerriero: Nuk e di cilat ishin marrëveshjet, nuk e mbaj mend çfarë kishte në atë email sepse kam qenë e dehur kur e kam dërguar. Më kujtohet që e kam dërguar atë email dhe dija që ai do të shkonte në Shqipëri dhe Kosovë pa i treguar FBI-së dhe kjo është e gjitha që unë di. Nuk di më tepër detaje në lidhje me këtë.

Kë do të takonte në Shqipëri McGonigall? Në djeninë tuaj kë do të takonte dhe çfarë qëllimi do të kishin këto takime?

Allison Guerriero: Ai do të shkonte në Shqipëri të takohej me Kryeministrin Edi Rama por nuk më tregonte se kush ishte objekti i takimit.

Çfarë raporti ka pasur McGonigall me kryeministrin Edi Rama?

Allison: Unë besoj se ishin miq personal dhe flisnin shpesh në telefon më njëri-tjetrin.

Sa shpesh flisnin në telefon?

Allison Guerriero: Charli ka marrë në telefon kryeministrin Rama në praninë time jo shpesh, por shpesh më thoshte që e kishte mik të mirë.

A e njihni Agron Nezën? Një person bashkëpunëtor i afërt i ish- të dashurit tuaj, a kishit dëgjuar për të?

Allison Guerriero: Unë asnjëherë nuk e kam takuar z. Neza, nuk e njoh. Charli e ka përmendur si një mik të tij dhe kaq. Dhe që kishin udhëtuar bashkë për në Shqipëri, në Vjenë edhe për në Kosovë me makinë nga Shqipëria.

Kishte besim tek ju McGonigal?

Allison Guerriero: Ne të dy kishim besim tek njëri-tjetri shumë por nuk diskutonim gjëra për punën tonë në mënyrë të detajuar. Unë thjeshtë merrja informacionet bazike se ku ai do të shkonte dhe kë do të takonte, por nuk dija dhe nuk më thoshte që kishte gjëra të paligjëshme në këto aktivitete.

Nuk ju kishte lindur ndonjë dyshim?

Allison Guerriero: Jo sepse unë e besoja shumë atë.

Si ishte momenti kur vendosët të dërgonit emailin? Pse e bëtë?

Allison Guerriero: E kisha shumë mik William F. Sweeney, ne ishim miq të ngushtë dhe kisha shumë besim tek ai. Ka pasur një rast që unë mendova se ai më tradhtoi dhe nuk kishte të bënte shumë me Charlin. Atë ditë që unë dërgova emalin ishte varrimi i një anëtari të afërt të familjes sime dhe isha e dehur dhe bëra një gabim që nuk duhet ta kisha bërë.

A jeni penduar që e keni dërguar Emalin dhe ke denoncuar McGonigal?

Allison Guerriero: Nuk jam penduar që kam dërguar emalin, jam penduar që e kam dërguar në gjendje të dehur. Mund ta kisha bërë më mirë nëse do të isha esëll. Po nuk jam penduar që e kam dërguar atë email.

Çfarë përgjigje more nga shefi i FBI miku juaj dhe kolegu i MCGonigal? Çfarë ndodhi pas atij emali?

Allison Guerriero: Asgjë nuk ndodhi, ai më injoroi. Dhe nuk besoj që ky hetim është nxitur nga ai email. Besoj që hetimi për McGonigal ka nisur dy vite më pas, pra nuk kam qenë unë burimi i asnjë informacioni që ishte bazë për të nisur një hetim. Asgjë nuk erdhi nga ai email.

Kur daton ai email?

Allison Guerriero: Në 2019

FBI ka ardhur në shtëpinë tuaj dhe ju ka treguar disa foto?

Allison Guerriero: Po më bën një thirrje për tu paraqitur dhe për të përcaktuar nëse do të isha një dëshmitare e mirë kundër McGonigal. Më intervistuan dhe më pas vendosën që unë nuk kisha asgjë për të ofruar si dëshmitare. U vendos nga organi hetimor që të mos kualifikohesha si dëshmitare.

Çfarë pyetjesh ju bëri FBI në lidhje me Shqipërinë?

Allison Guerriero: Po më pyetën për Shqipërinë ju thash jo më shumë se ju thash ju në këtë intervistë që nuk di asgjë se çfarë po bënte Charlie në Shqipëri. Nuk dua të them shumë sepse nuk dua të riskoi se mund të komprometoj rastin kundër tij do të dali çdo gjë në gjykatë. Do të lë gjykatën të bëj punën e vetë dhe provat të flasin vetë të gjitha përgjigjjet do të merren në kohën e duhur.

A ju kanë kontaktuar njerëz të afërt të McGonigal përfshirë edhe njerëz nga Shqipëria?

Alison Guerriero: Jo dhe këtu unë mbarova nuk ka më përgjigjje.

Nuk më ka kontaktuar askush.

Si jeni njohur me Charle McGonigal?

Allison Guerriero: Ne patëm një marrëdhënie shumë të mirë. Ai u kujdes shumë për mua kam patur shumë përkëdhelje nga ana e tij. Unë kam patur shumë probleme shëndetësore dhe ai më ka trajtuar shumë mirë dhe e vlerësoj atë përkujdesje që ka patur për mua.

Sa vite qëndruat bashkë?

Allison Guerriero: Gati 18 muaj? Kishim miq të përbashkët për një farë kohe jetuam bashkë ai e njihte familjen time. Njihte kushërinjtë e mi njihte babain tim, kemi shkuar bashkë në aktivitete, funerale apo festa bashkë. Kemi patur shum miq të përbashkët që kanë qenë kolegët tonë që i kemi njohur përmes punës por edhe njerëz të tjerë.

Çfarë pune bënit ju në atë kohë kur keni qenë me McGonigal?

Allison: Unë jam kontraktore e sigurisë por nuk mund të flas sepse është sekret pune. Po punoj si kontraktore për disa kompani dhe bëj analiza të sigurisë midis agjencive të ndryshme federale dhe qeveritare të qeverisë së SHBA.

Çfarë stili jetese kishte McGonigal?

Allison Guerriero: Ishte më shumë më materialist se sa unë. Ai pëlqente restorantet e shtrenjta ndërsa unë preferoja të shkoja në një fast-food të zakonshëm. McGonigal pëlqente verërat e shtrenjta, rrobat e shtrenjta dhe më dukej sikur i pëlqente jeta e New York. I pëlqente të ishte afër pushtetit dhe parasë më shumë se sa mund të ishte edhe shija ime. Përpiqej të linte përshtypje tek njerëzit nga ana materiale.

A bënte McGonigal një stil jetese që përputhej me të ardhurat e tij?

Allison Guerriero: Nuk e di, sepse nuk shpenzonte shumë për mua, thjesht shkonim në restorante të shtrenjta. Nuk jam një person materialist dhe nuk i kam kërkuar asnjëherë të më blinte gjëra. Gjithmonë shkonte në vende të shtrenjta por më thoshte që ishte për punë. Tani që shoh akuzat, edhe unë pyes veten se nga i kishte marrë ato para?

Më përshkruaj pak momentet kur keni parë çanta me para në shtëpi?

Allison Guerriero: Në një mëngjes kur ne po shkonim për në punë, më ra në sy afër këpucëve në dysheme një çantë plastike me para të thata. E pyeta se për kë ishin dhe nga vinin, por më tha që kishte vënë një bast në një lojë bejsbolli dhe kishte fituar. Unë e besova sepse nuk kisha arsye për të mos e besuar. Unë isha e zënë me punët e mia dhe thashë: OK, shumë bukur! Nuk i kushtova shumë rëndësi veprimeve të tij. Gjatë marrëdhënies tonë në janar të 2017 unë kam patur një ndërhyrje vazektomi e dyfishtë dhe kam qenë shumë e shqetësuar për veten time. Nuk kam patur shumë mendjen se çfarë bënte Charlie. Kisha punën dhe një sëmundje të rëndë.

A ke patur dyshime për të ardhurat e tij?

Allison Guerriero: Nuk kam patur dyshime për të ardhurat e McGonigal. Vetëm atë çantën me para ku pashë një sasi të madh parash të cilën e vura në pikëpyetje. Në Neë York të kesh para cash 5-10 mijë dollarë nuk është ndonjë gjë e madhe, është vetë jeta e tillë dhe është e zakonshme që njerëzit të kenë aq para me vete.

Nuk e kam parë herë të tjera të vijë me çanta të mëdha me para në dorë, që të më bënte të dyshojë.

Kush ishte momenti që ju bëri të dyshonit dhe më pas këto dyshime ti përmblidhnit në një email dhe t’ja dërgonit shefit të FBI?

Allison Guerriero: Sweeny ishte një mik shumë i mirë i imi. FBI po hetonte një rast tjetër ku unë u mora si dëshmitare dhe më trajtuan jashtëzakonisht keq, mu duk sikur Billi më kishte tradhtuar. Juria e madhe vendosi të mos e hapte hetimin dhe gabimisht u deha një natë dhe i dërgova atë email ku i thoja nëse nuk po gjykoni ketë krim pse nuk shikoni Charlien që ka marrëdhënie jashtëmartesore me mua sepse Bill na njihte. U ndjeva e tradhtuar, isha e zemëruar ndaj Bill që e njihja prej shumë vitesh edhe më përpara se Charlie, kjo është prejardhja e atij emaili.

Pse i përmendet në email udhëtimet e tij në Shqipëri? Çfarë dyshonit ju për udhëtimet e tij në Shqipëri?

Allison Guerriero: Nga fundi i marrëdhënies sonë e ndjeva se diçka nuk po shkonte por nuk e dija çfarë. Kurrë nuk imagjinoja që do të tradhtonte SHBA-në. Për ketë jam e zemëruar që nuk më ka tradhtuar vetëm mua, familjen time dhe të tijën, por edhe SHBA-në vendin tonë. Armiqtë e Amerikës janë edhe armiqtë e mi, besoj se ai duhet të jetë në burg për gjithë jetën e tij për atë që ka bërë. Jam e sigurtë që mund të ketë shumë më shumë se ato akuza që Charlie mund të ketë bërë si në Shqipëri, me rusët, por edhe në vende të tjera të Ballkanit. Por edhe këtu në SHBA që ka kompromentuar sigurinë kombëtare por edhe të vendeve të tjera të NATO-s.

Pse jeni e sigurt që në Shqipëri ka patur raporte të rrezikshme?

Allison Guerriero: Charlie më thoshte që ishte mik me Kryeministrin Rama dhe mu duk e pazakontë që një agjentë i këtij niveli të lartë të FBI të ketë një miqësi të tillë. Ata shpesh flisnin në telefon me Viasat dhe më tregonte foto që kishin qenë bashkë. Më dukej një miqësi e pazakontë. Kur Rama ishte në New York, Charlie më tha që ata kishin ngrënë darkë bashkë në një restorant të shtrenjtë dhe për mua kjo ishe një gjë që një agjent i FBI nuk duhet ta bënte.

A takoheshin shpesh McGonigal dhe Rama?

Allison Guerriero: Në Shqipëri janë takuar, dhe Charlie më ka çuar një tekst në shtator të 2017-ës kur ishte atje. Më tha që do të udhëtonte në Shqipëri dhe në Kosovë.

Ai ju tregonte udhëtime të cilat nuk i kishte raportuar tek shefat e tij, do të thotë që kishte besim tek ju apo jo?

Allison Guerriero: Në Fakt ai thjesht më ka treguar disa foto peizazhi të Shqipërisë. Ishte thjeshtë duke më thënë që ishte i zënë me punë dhe më dërgoj foto me kryeministrin Rama që tashmë e ka FBI.

Jonida: Bënit biseda me të për punën?

Allison: Jo nuk flisnim për punën. Apo për kolegët e tij apo ato që bënte ai në punë.

Jonida: A keni qenë ende bashkë kur i ke dërguar emalin FBI?

Allison: Jo ne ishim të ndarë në atë kohë.

Jonida: Ai nuk ishte në dijeni të emalit që ju dërguat?

Allison: Tani është por në atë kohë nuk besoj se e dinte. Por nuk e di sepse nuk kam folur me Charlie prej 2019.

Jonida: A mendon se ai është mërzitur për këtë?

Allison: Po besoj se po. Unë shpresoja se emri im të mos dilte asnjëherë. Kur njerëzit më thanë që do të dilja në lajme vendos që meqenëse kam patur më parë probleme me alkolin dhe me gazetarin e Inside kam patur shpesh kontakt të bashkëpunoja me të. Por do të doja që askush të mos e dinte.

Jonida: Je ndjerë e gënjyer apo e përdorur në mardhënjen me McGonigal?

Allison: Po, por e kam kaluar tashmë.

Jonida: A ju kishte premtuar që do të martoheshit bashkë? Çfarë planesh bënit?

Allison Guerriero: Nuk kemi folur për martesë. Nuk dua të jem aspak e martuar nëse do të doja të isha e martuar do ta kisha bërë vite më parë sepse jam 49 vjeç. Nuk doja fëmijë, më pëlqen të jem beqare më pëlqen shoqëria e një të dashuri dhe Charlie jepte një shoqëri të mirë, ishte sharmant.  Ishte tip i dalë dhe njerëzit tërhiqeshin prej tij nga ana shoqërore dhe donin të ishin përreth nesh sepse ne ishim të dy njerëz të tillë, dhe ishim të përfshirë në shoqërinë e lartë të Neë York, është një rrjet i mbyllur por i lartë i forcave të sigurisë. Doja vetëm të isha e dashura e tij.

Çfarë ju bëri të mërziteshit me McGonigal që më pas dërguar emailin?

Allison Guerriero: U mërzita sepse kur isha e dashura e tij mendoja që ai do të ndahej shpejt por nuk e kisha idenë që martesa e tij ishte paprekshme. Kur më tha që nuk ishte ndarë asnjëherë, nuk do të divorcohej asnjëherë dhe se kishte një jetë tjetër në Maryland ku shkonte një herë ose dy herë në muaj më ra bota sipër, u shkatërrova. Tani po që ndihem mirë sepse është një tradhëtar që ka dëmtuar njerëzit në SHBA dhe Shqipëri.

Si ishte marrëdhënia me familjen e tij?

Allison Guerriero: Kishte marrëdhënie shumë të mirë me fëmijët e tij shpenzonte kohë me ta njëherë apo dy herë në muaj me ta. Unë jam pak e tmerrshme për gruan e tij, për këtë kam shkruar edhe në rrëfimin që kam dhënë për Insider, më vjen keq çfarë i kam shkuar asaj gruaje. Nuk dua që familja e dhe fëmijët e tij të preken.

Ju i keni dërguar email të vazhdueshme gruas së tij. A është përgjigjur ajo?

Allison Guerriero: Ajo merrte në telefon babin tim dhe e ngacmonte atë ai asnjëherë nuk reagoi. Të dyja i kemi bërë keq njëra-tjetrës por janë në të kaluarën. Ajo pati edhe një padi kundër meje ku gënjeu që unë mund ti kisha shkaktuar vdekjen. Gruan e tij asnjëherë nuk e kam takuar. Më pas arritëm një marrëveshje dhe është pjesë e gjykatës në Maryland. Sa për telefonatat që I kam bërë, thjeshtë kam qenë e dehur dhe kam shtypur numrin e saj pa pushim.

A kishte njerëz të tjerë që mund të dinë të fshehtat e McGonigal?

Allison Guerriero: Kishte një shok të përbashkët që më tha që dinte se Charlie kishte një të dashur dhe unë i thashë se: Jam unë!

Sipas jush a është i fajshëm McGonigal?

Allison Guerriero: Po për mua po.

Cfarë njeriu ishte ai?

Allison Guerriero: Ishte i sjellshëm shumë i përkushtuar. Njeri i lumtur, bujar, i pëlqente të bënte ndere dhe favore. Nuk ka qenë asnjëherë i egër. Profesionalisht ishte shumë i zoti.

Po tani çfarë mendon për të?

Allison Guerriero: Tani e konsideroj tradhtar. Nëse do ta dija nuk do të kisha qëndruar me të. Jam e tej mbushur me zemërim dhe mendoj se e meriton atë që do të marri. Nuk ja kisha idenë që ishte i përfshirë me Rusët mendoja që vetëm kishte shoqëri me Ramën dhe e besoja atë. Tani e konsideroj një njeri të lig, që ka tradhtuar vendin. Është aq djallëzor sa dhe vet Putini sepse ai punonte për FBI-në, ai ndërroi ekipin për para. Jam shumë e habitur pse e ka bërë.

Si po diskutohet kjo çështje tani atje?

Allison Guerriero: Nuk po e ndjek shumë sepse jam e zënë me punë. Por e gjithë media jonë dhe të dy krahët politikë janë të zemëruar. Tani është një person i urryer.

Allison Guerriero: Ai është i lirë me garanci.

Ka bërë ndonjë tentativë për të komunikuar me ju?

Allison Guerriero: Jo nuk ka bërë asnjë tentativë.

A mendon se rrezikon një dënim të rëndë?

Allison Guerriero: Nuk e di, thjesht di që ka një avokat të shkëlqyer. Duhet të presim vendimin e gjykatës mbase do të bjerë në ujdi që të bëj një dënim më të vogël dhe të vet shpallet fajtor, ose të mos i pranoj dhe të vlerësoj juria nëse do shpallet fajtorë.

A mendon se do ta takosh një ditë?

Allison Guerriero: Jo

A keni frikë?

Allison Guerriero: Jo nuk kam frikë. Nuk friksohem kolloj, aq më pak nga ai.

Si ka ndryshuar jeta juaj?

Allison Guerriero: Nuk më ka prekur as mua, as familjen time, jemi thjesht të habitur dhe të mërzitur pse e ka bërë. Kushërinjtë e mi dhe im atë kanë një lloj pështirosje ndaj tij.

Me kë jeton?

Allison Guerriero: Unë jetoj vetëm dhe jam beqare.

Kompania amerikane ‘Boeing’ ka prodhuar avionin e fundit të modelit 747, aeroplani amerikan që revolucionarizoi udhëtimin ajror. Shërbimet ajrore të pasagjerëve filluan në vitin 1914, pak më shumë se një dekadë pas shpikjes së aeroplanit. ‘Boeing 747’ është një nga modelet e aeroplanëve më të njohur në botë dhe është prodhuar për 50 vjet rresht. I projektuar brenda 28 muajsh, ‘Boeing 747’ ishte avioni i parë me dy rreshta ndenjësesh, i prezantuar në vitin 1970, nga kompania ‘Pan Am’, e cila nuk egziston më.

Drejtuesit, klientët dhe punonjësit e korporatës ‘Boeing’ u mblodhën në fabrikën e kompanisë në Everet të shtetit të Uashingtonit, për t’i dhënë lamtumirën avionit të modelit 747, që njihet me nofkën “Mbretëresha e Qiejve”, ndërsa Boeing i dorëzoi avionin e saj kompanisë amerikane së transportit ‘Atlas Air’.

“Ndërsa sot kthejmë një faqe, ky libër nuk ka përfunduar. Është vetëm një kapitull. Kemi një tjetër kapitull të 747. Këtij modeli aeroplani do t’i shërbehet për dekadat e ardhshme”, tha Stan Deal, shef ekzekutiv për aeroplanët komercial në kompaninë Boeing.

“Edhe kur e kupton shkencën që qëndron pas fluturimit, nuk ka asgjë që ngjason me avionin 747 në fluturim, teksa të kujton se në vetvete ka edhe magji”, tha aktori dhe piloti John Travolta.

Lamtumira ishte e hidhur për punonjësit e kompanisë. Omar Osmael Harun punoi në avionin e fundit 747.

“Ndihem keq emocionalisht sepse është një aeroplan i përsosur. Por në të njëjtën kohë kështu ka vendosur kompania”.

I fluturuar për herë të parë në vitin 1969, modeli 747 shënoi fillimin e gjeneratës së aeroplanëve me trup të gjerë dhe dy herë sa avionët e mëparshëm, duke ndihmuar në fillimin e epokës së udhëtimeve masive. Eugene Vezzetti, ciceron në Muzeun e Fluturimeve në Siatëll të Uashingtonit, ka qenë pilot i avionit 747.

“Pan Am i kërkoi Boeing-ut një aeroplan më të madh me qëllim uljen e kostos. Kështu Boeing-u vendosi vetë që të ndërtonte avionin 747 me mbi 360 vende. Ata menduan se kjo do të ulte mbingarkesën në aeroporte pasi mund të transportonte një numër të madh pasagjerësh në një aeroplan”.

Gjatë 55 viteve që pasuan, kompania ‘Boeing’ vazhdoi prodhimin e modelit 747, që për dekada me radhë u bë modeli i preferuar për presidentët amerikanë, filmat me James Bond apo për transportin e ngarkesave speciale si peshkaqenët .

747 sherbeu si platformë e komandës së Forcave Ajrore të Shteteve të Bashkuara dhe falë madhësisë dhe krahëve të ulët, u përdor për të transportuar anijet hapësinore të NASA-s.

Për pasagjerët e përditshëm, ky avion i bëri udhëtimet e largëta më komode dhe më të përballueshme.

“Jam ulur në platformën e sipërme të avionit të parë 747 me numër serie një, i cili fluturoi më 9 shkurt 1969. Kuverta e sipërme ishte shembull perfekt e udhëtimit luksoz në vitet 70. Kjo është porta e daljes në raste urgjente”, thotë Eugene Vezzetti me Muzeumin e Fluturimeve në Siatëll.

Ai thotë se modeli 747 është i pakrahasueshëm.

“Kapaciteti me katër motorë i dha avionit fuqi alternative. Edhe po të prisheshin tre motorë, avioni mund të fluturonte me një”.

Aktualisht qindra avionë të modelit 747 janë në përdorim, kryesisht për transportin e mallrave. Drejtuesit e lartë të kompanisë ‘Boing’ thonë se historia e gjatë e modelit 747 vazhdon të frymëzojë novacionet edhe sot.

Skandali i Charles McGonigal është kaq i rëndë, sa ekspertët kanë nisur të ndezin sinjalin e alarmit se FBI është në krizë të thellë.

Ish-kongresmeni republikan, Mike Rogers, thotë për Fox News se nëse nuk ndërhyhet sa më shpejt, agjencia më e madhe e ligjit në botë do shkatërrohet.

“FBI është në krizë. Më dhemb mua, si ish-agjent special dhe ish-kryetar i Komisionit të Përhershëm të Inteligjencës në Dhomën e Përfaqësuesve, të paralajmëroj se nëse nuk e rregulojmë tani, rrezikojmë të shkatërrojmë në mënyrë të pakthyeshme jo vetëm agjencinë më të madhe të zbatimit të ligjit në botë, por edhe besimin e Amerikës në këtë institucion të paçmuar. Nëse keni nevojë për ndonjë provë më grafike të kalbjes institucionale dhe kulturore që ka prekur byronë, Charles McGonigal, ish-agjenti special përgjegjës për kundërzbulimin në zyrën e FBI-së në Nju Jork, u arrestua për lidhje me Oleg Deripaskën, një oligark rus i sanksionuar. Duhet të jetë e arsyeshme që një agjent i lartë nuk duhet të punojë për një kriminel, për asnjë kriminel, e lëre më për një oligark rus me lidhje me Vladimir Putinin, por mesa duket, etika e arsyeshme nuk është më e zakonshme dhe kjo flet shumë për gjendjen e FBI-së,” tha ai.

“Nga kjo dobësi e fundit dhe tronditëse e sigurisë, te dështimet e lidershipit dhe mungesa e llogaridhënies në krye, tek mungesa në dukje e llogaridhënies nga zyrat në terren dhe te shfaqja e politizimit në të gjithë FBI-në, shumica e vendit tani dyshon në besueshmërinë dhe integritetin e byrosë. Shumë tani besojnë se FBI është thjesht një krah i një partie politike dhe për një pjesë të mirë të vendit, ata besojnë se byroja po përdoret si armë kundër tyre ose bindjeve të tyre politike,” shton ai.

Ish-kongresmeni propozon edhe disa opsione për të dalë nga kjo situatë.

“Nëse byroja do të mbijetojë, ajo duhet të marrë masa të menjëhershme. Duhet të bëhet plotësisht e qartë se të punosh për ose në emër të një agjenti të huaj- qoftë nën sanksione apo jo- nuk është një opsion i pranishëm për karrierë pas punës në byro. Duhet të ketë një periudhë ftohje për agjentët e vjetër të dalë në pension, përpara se të mendojnë të hyjnë në punësimin e agjentëve të huaj dhe duhet të ketë një bord etike dhe llogaridhënie që shqyrton këto pozicione. FBI duhet të heqë politikën nga rastet e profilit të lartë. Kjo përfshin avokatët e Departamentit të Drejtësisë. Mendoj se këtu fillojnë telashet. Për të siguruar zbatimin e udhëzimeve dhe rregullave nga FBI dhe Departamenti i Drejtësisë, duhet një rishikim nga një palë e tretë. Rifitimi i besimit të publikut duhet të jetë prioriteti kryesor,” thotë ai./syri.net