Raundi i ri i bisedimeve pritet të trajtojë çështje që kanë të bëjnë me energjinë, telekomunikimet dhe lëvizjen e lirë të njerëzve e mallrave në veriun e Kosovës, përkatësisht hapjen e urës kryesore mbi lumin Ibër që shënon vijën ndarëse të Mitrovicës, në veriun e banuar me shumicë serbe dhe jugun me shumicë shqiptare.

Po, ashtu në këto bisedime pritet të diskutohet edhe shkalla e zbatimit të marrëveshjeve të arritura deri tash ndërmjet të dyja palëve. Nga ky zbatim varet edhe ritmi i hapjes  së kapitujve të negociatave për anëtarësim të Serbisë në Bashkimin Evropian.

Të hënën, raportuesi për Serbinë në Parlamentin Evropian, David McAllister, tha se bisedimet e 23 qershorit mund të kenë “ndikim vendimtar” për hapjen e këtyre kapitujve.

Kryeministri serb për këtë arsye radhiti ne mesin e vështirësive që e presin Serbinë gjatë ditëve të vazhdim edhe vizitën e paralajmëruar për në fillim të korrikut ne Beograd të kancelares gjermane Angela Merkel, e cila ngul këmbë në qëndrimin se hapja e kapitujve të negociatave për anëtarësim duhet të pasojë një marrëveshje gjithëpërfshirëse dhe detyruese për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Serbia përfitoi hapjen e negociatave për anëtarësim në Bashkimin Evropian pas marrëveshjeve për normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën e cila shpalli pavarësinë e saj në vitin 2008. za

Një video e shfaqur nga seksioni i medias i grupit Shteti islamik përmban kërcënime të luftëtarëve të tij ndaj Ballkanit, ndërsa dy prej tyre, Abu Muqatil (Al Kosovi) dhe Abu Bilqis (Al Albani) duke folur shqip paralajmërojnë hakmarrje, siç thuhet  “ndaj atyre që kanë poshtëruar myslimanët” ndërsa thonë se “armiqtë e Allahut po kërkojnë t’i përçajnë”.

Mediat vendase i identifikuan folësit në gjuhën shqipe si Ridvan Haqifi nga rajoni i Gjilanit në Kosovën lindore që kishte shkuar në Siri në vitin 2012 dhe Almir Daci nga fshati Leshnic i Pogradecit në Shqipëri.

Forumi Intelektual Mysliman Shqiptar reagoi dukë theksuar se në fjalët e shfaqura në video nuk ka asgjë njerëzore. Ata nuk përfaqësojnë asnjë lloj feje, pavarësisht se flasin në emër të saj. Duke marrë shkas nga kjo video, e cila është në gjuhën shqipe, Forumi Intelektual Mysliman i bën thirrje organeve përgjegjëse që të reagojnë dhe të marrin masat e duhura ndaj këtyre kërcënimeve.

Në Kosovë, zëdhënësi i Bashkësisë Islame, Ahmet Sadria, duke i dënuar thirrjet e tilla të grupit Shteti Islamik, tha se ato nuk kanë të bëjnë asgjë me Islamin.

​​“Fatbardhësisht, të gjitha institucionet botërore relevante islame, e kontestojnë një gjë të tillë. Por, normalisht që na shqetëson fakti sepse, kjo është në vazhdën e propagandës së tyre që po e shihni se është bukur e fuqishme dhe normalisht që edhe ne e presim më shqetësim dhe bëjmë apel tek të gjithë qytetarët tanë që të mos bien pre e propagandave të tilla të cilat mund të na shqetësojnë, por gjithmonë duke pasur parasysh që rreziku mund të jetë permanent edhe nga paraqitjet e tilla”, tha zoti Sadria.

Skënder Perteshi nga Qendra e Kosovës për Studime të Sigurisë, tha së gjuha e shfaqur në video paraqet kërcënime tashmë të dëgjuara.

“Mendoj që shteti duhet të zbatojë planet operacionale që i parasheh policia e Kosovës dhe institucionet tjera të sigurisë, planet që parashohin parandalimin e terrorizimit. Nuk besoj që duhet të ketë ndonjë rritje të gatishmërisë vetëm për këto deklarata. Planet duhet të jenë afatgjate, duhet të jenë shumë serioze dhe të koordinueshme edhe me bashkësinë ndërkombëtare dhe mekanizmat rajonal të sigurisë, por edhe me aktorë të tjerë shtetëror dhe jo shtetëror në Kosovë, siç është Bashkësia Islame, komunat, qeveria dhe institucione të tjera”, tha zoti Perteshi.

Zoti Sadria thotë se në prag të muajit të Ramazanit janë zhvilluar e po zhvillohen takime me imamët në terren për të diskutuar edhe qasjen ndaj propagandës agresive të grupit Shteti Islamik.

“Dhe ndër temat që janë trajtuar ka qenë edhe kjo ku është bërë apel tek imamët, që gjatë muajit të madhërishëm të Ramazanit, ku prezenca e xhematit është shumë më e madhe nëpër xhami që të trajtohet dhe të thirret xhemati që të rinjtë tanë të mos bien pre e propagandave të tilla”, tha ai.

Zoti Perteshi tha se videoja është pjesë metodave të rekrutimit që i përdor Shteti Islamik që nëpërmjet tyre synon të shndërrohet në pjesë të ligjërimit të përditshëm.

​​“Unë mendoj që nëse ne në Kosovë i kushtojmë një rëndësi shumë të madhe këtyre videove dhe i kushtojmë një rëndësi të madhe diskutimit rreth këtyre videove, rreth këtyre deklarimeve, vetëm sa u japim një hapësirë më të madhe, propagandës së Shtetit Islamik dhe strategjisë së tyre të komunikimit”, tha ai.

Kosova është përballur me sfidën e pengimit të përfshirjes së qytetarëve të saj në luftërat në Lindjen e mesme. Sipas një raporti të qendrës për studime të sigurisë, deri në muajin janar të këtij viti, 232 qytetarë të Kosovës kanë shkuar në Siri dhe Irak për të luftuar. Deri tash rreth 30 veta kanë humbur jetën në ato luftëra. Muajin e kaluar ministri i jashtëm i Kosovës, Hashim Thaçi, tha në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara se aktualisht atje mund të jenë rreth 50 shtetas të Kosovës.

Në muajin mars, parlamenti i Kosovës miratoi ligjin që parasheh dënime prej 6 muaj deri në 15 vjet heqje lirie për të gjitha ata që marrin pjesë, nxisin apo ndihmojnë përfshirjen në luftërat e huaja.

Aktualisht qeveria është duke hartuar një strategji për luftën kundër ekstremizmit pjesë e hartimit të së cilës janë edhe Bashkësia Islame  e Kosovës dhe shoqëria civile.

Strategjia është diskutuar të enjten edhe me të dërguarin e posaçëm amerikan për Koalicionin Global në luftën kundër Shtetit Islamik, gjeneralin John Allen, i cili po qëndron në rajon për diskutime mbi bashkërendimin e përpjekjeve kundër Shtetit Islamik.

Ai tha të mërkurën në Doha të Katarit ku foli në Forumin mes Shteteve të Bashkuara dhe Botës Islame se kjo do të jetë një fushatë e gjatë. Disa aspekte të saj si mposhtja e ideologjisë së ISIS-it mund të zgjasin për një brez të tërë, ose më shumë, tha ai duke kërkuar një vëmendje të veçantë ndaj përpjekjeve për të bllokuar qasjen e rrjeteve terroriste në sistemin financiar global. Ai tha se lufta kundër një ideologjie dhe organizate terroriste duhet shoqëruar me një aspekt njerëzor, në reagimin ndaj të rekrutuarve. za

Kryeministri i Serbisë, Aleksandar Vuçiç komentoi sot pas takimit që pati në Shtëpinë e Bardhë me këshilltaren a sigurisë kombëtare të SHBA, Susan Rice.

“Jam i kënaqur me bisedimet që zhvilluam më zonjën Susan Rice. Unë dhe ministri Vujoviç, paraqitëm atë që ka bërë Serbia në rrafshin politik dhe ekonomik. Mendoj se mikpritësit tanë, përfaqësuesit e SHBA-së janë të kënaqur me qëndrueshmërinë politike në gjithë rajonin ku Serbia ka gjithsesi ndikim, i respektojnë reformat ekonomike që ka bërë Serbia, prandaj jam i kënaqur që patëm mundësinë që t’i paraqesim këto rezultate. Kemi biseduar dhe u jemi lutur atyre për mbështetje më të madhe amerikane në rrugën evropiane të Serbisë dhe mendoj se do të kemi një mbështetje të mirë të miqve tanë amerikanë për hapjen e kapitujve të parë sa më shpejt që të jetë e mundur. Ne jemi shumë të kënaqur dhe e falënderojmë sërish zonjën Rice që pas tragjedisë që goditi familjen Biden, gjeti kohë për të na pritur.”

“Biseduam për marrëdhëniet që ka Serbia në rajon, për raportet që kemi me Prishtinën, më Shqipërinë, me Bosnje-Hercegovinën. Unë e vura theksin tek vizitat dhe rezultatet e vizitave në Sarajevë e në Tiranë kohë më parë. Theksova orientimin e fuqishëm të Serbsië që të ndikojë në ruajtjen e paqes dhe qëndrueshmërisë në rajon, i bindur plotësisht se kjo është rruga e vetme përpara për të gjitha vendet e rajonit të Ballkanit perëndimor.”

Lidhur me Maqedoninë, biseduam shumë shkurt, tha zoti Vuçiç.

“Unë thashë se jam krenar dhe i kënaqur që Serbia nuk ka ndikuar aspak në krijimin apo thellimin e krizës në Maqedoni. Ne e vlerësojmë Maqedoninë si fqinjë miqësore dhe gjithmonë do të kemi një qasje të tillë. Në asnjë mënyrë nuk duam të përzihemi në punët e brendshme të Maqedonisë. Mendoj se ky është një qëndrim i drejtë, korrekt dhe  i ndershëm.”

Zoti Vuçiç tha se gjatë bisedimeve ishte diskutuar edhe çështja e diversikimit të burimeve të energjisë për Serbinë.

“Detyra ime si Kryeministër është të siguroj gaz të mjaftueshëm për Serbinë për vitet 2019 dhe 2020 dhe këtë po bëj edhe këtu. Shpresoj se do të marrim shumë mbështetje nga SHBA, jo vetëm përsa i përket rrugës sonë drejt Bashkimit Evropian por edhe diversifikimit të mundshëm të burimeve të gazit për Serbinë dhe për vetë Ballkanin Perëndimor,” tha kryeministri serb, Aleksandar Vuçiç.

Organizata ndërkombëtare për të drejtat e njeriut, Human Rights Watch, tha të hënën se Shtetet e Bashkuara mund të luajnë një rol thelbësor në nxitjen e autoriteteve serbe për të trajtuar shqetësimet serioze dhe të vazhdueshme për të drejtat e njeriut.

Kërkesa drejtuar nënpresidentit amerikan Joe Biden, u bë në prag të vizitës në Washington të kryeministrit të Serbisë, Aleksandër Vuçiç, që fillon të martën.

Në një letër të nënshkruar nga Hugh Williamson, drejtor i kësaj organizate për Evropën dhe Azinë, tërhiqet vëmendja në mosndëshkimin e krimeve të luftës, ndjekja e të cilave në Serbi është penguar nga mungesa e vullnetit politik, mekanizmave të dobët për mbrojtjen e dëshmitarëve dhe në atë që duket të jetë mbrojtje e zyrtarëve të lartë të përfshirë në krime të rënda.

Që nga viti 2003, kur është ngritur dhoma e posaçme për krime lufte në Gjykatën e lartë të Serbisë dhe zyra e prokurorit për krime lufte, vetëm 68 persona janë dënuar për krime në Kroaci, Bosnjë e Hercegovinë dhe Kosovë, pothuajse të gjithë zyrtarë të rangut të ulët.

Gjykata për krime lufte në ish Jugosllavi, ka gjykuar dhe dënuar zyrtarë të lartë serbë, ndërsa gjykata serbe përveç tri rasteve të zyrtarëve të mesëm, nuk ka akuzuar asnjë zyrtarë të lartë ushtarak apo policor dhe asnjë zyrtar qeveritar, me gjithë dyshimet e besueshme ndaj disa individëve.

Organizata thekson se ndër rastet më të rënda është dërgimi i mbi 900 trupave të shqiptarëve nga Kosova në Serbi dhe rivarrimi i tyre në varreza masive, përfshirë edhe qendrat e stërvitjes së policisë. Disa nga personat e dyshuar si të përfshirë në këtë krim janë përmendur edhe në Hagë gjatë procesit gjyqësor kundër shefit të policisë serbe Vlastimir Gjorgjeviç, por, deri tash asnjë nuk është akuzuar.

Organizata vë theksin tek hetimi i vrasjes së vëllezërve Bytyçi, tre shtetasve  amerikan me prejardhje nga Kosova, që u ekzekutuan në vitin 1999. Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyçi, ishin pjesëtarë të ish Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, përkatësisht të batalionit Atlantiku i përbërë nga shqiptarë që jetonin në Shtetet e Bashkuara, e të cilët ju bashkuan luftës në Kosovë.

Në përfundim të luftës ata janë arrestuar në rrethana të panjohura nga forcat serbe në afërsi të vendkalimit kufitar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në Merdarë. Një gjykatë në qytetin e Prokuples në Serbi, i kishte dënuar me nga 15 ditë heqje lirie nën akuzat për siç është thënë, kalim të paligjshëm të kufirit të ish Jugosllavisë.

Katër ditë para skadimit të dënimit, ata janë marrë nga burgu dhe janë dërguar në Petrovo Selo ku janë vrarë nga afërsia. Trupat janë gjetur në varrezë masive me duar të lidhura me tela.

Që nga viti 2006, janë zhvilluar dy procese gjyqësore në lidhje me rastin e vëllezërve Byrtyçi  ndaj dy ish-policëve serbë, të cilët më pas janë lënë të lirë. Zhvillimi i proceseve u përcoll me shumë reagime të veprimtarëve humanitarë të cilët janë shprehur të pakënaqur me mënyrën e trajtimit të çështjes.

Sandra Orloviç, nga Qendra për të Drejtën Humanitare në Beograd, shkruante javën e kaluar se dëshmitë flasin që vrasja e vëllezërve Bytyçi është urdhëruar nga qarqe të larta të qeverisë jugosllave dhe nëpërmjet Goran  Radosaljeviçit, i njohur me nofkën Guri, një ish gjeneral i policisë serbe. Aktualisht ai është në Këshillin Drejtues të Partisë Përparimtare serbe të kryeministrit Vuçiç.

Para nisjes për në Shtetet e Bashkuara, kryeministrit serb kërkoi ndriçimin e vrasjes së vëllezërve Bytyçi duke e cilësuar këtë rast si një nga pengesat kryesore në marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe Shteteve të Bashkuara.

Por, Human Rights Watch, thekson se me gjithë zotimet e kryeministrit Vuçiç, askush nuk është vënë para drejtësisë për këtë krim dhe se autoritetet serbe të ndjekjes duhet të mbeten të përfshira dhe të kenë mbështetjen e plotë për hetimin e thellë e të pavarur të këtij rasti.

Organizata thekson se dyshimet e besueshme të hedhura nga Qendra për të Drejtën Humanitare me seli në Beograd, për përfshirjen në krime lufte të shefit të shtatmadhorisë serbe Lubisha Dikoviç, janë një shqetësim tjetër duke pasur parasysh ndihmën amerikane për ushtrinë serbe. Dyshimet përfshijnë vrasjen e civilëve në fshatrat Rrezallë dhe Çikatovë e vjetër të rajonit të Drenicës në Kosovën Qendrore, trupat e të cilëve janë fshehur në një varrezë masive në Rashkë, në Serbinë jugperëndimore

Së këndejmi, Human Rights Watch, thekson se Shtetet e Bashkuara duhet të nxisin hetimin e plotë të këtyre çështjeve, përfshirë edhe trajtimin e migruesve dhe strehimkërkuesve.

Organizata tha se në nëntor të vitit 2014 ka dokumentuar keqtrajtimin dhe shkeljen e të drejtave të njeriut të migruesve dhe strehimkërkuesve në Serbi, shumica e të cilëve sirian dhe afgan. Organizata tha se të intervistuarit kanë folur për sulme të dhunshme, kërcënime, ofendime, trysni, mohim të mbrojtjes së posaçme për fëmijët e pashoqëruar dhe kthim prapa në Maqedoni. Disa familje dhe fëmijë të pashoqëruar thanë se ata janë kthyer prapa kur kanë provuar të regjistrohen si strehimkërkues dhe kanë fjetur pastaj jashtë në të ftohtë.

Në prill të vitit 2015 Ministria e brendshme serbe kishte mohuar njoftimet e Human Rights Watch, por pa ofruar asnjë informatë nëse po hetohen këto çështje.

Kërkimet e Human Rights Watch, dëshmojnë po ashtu se punonjësit e medias në Serbi, veprojnë në një mjedis armiqësor. Organizata ka intervistuar 28 gazetarë ndërmjet tetorit të vitit 2014 dhe marsit të vitit 2015, të cilët flasin për sulme fizike e kërcënime, përfshirë edhe kërcënimet me vdekje, si rrjedhojë e raportimeve për krimet e luftës dhe korrupsionin qeveritar.

Gazetarët përballen edhe me ndërhyrje politike në punën e tyre, me sulme kibernetike në faqet e internetit dhe deri tash nuk ka pasur raste të ndjekjes së autorëve. Organizata thekson se Shtetet e bashkuara duhet të nxisin qeverinë serbe që të hetojë këto raste, të dënojë sulmet mbi mediat dhe të sigurojë që zyrtarët e saj do të përmbahen nga veprimet kundër gazetarëve. za

Kryeministri i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, tha të premten në Beograd se ka kërkuar nga shefi i Komisionit për hetimin e vrasjes së gazetarëve, Veran Matiç, të përfshihet në hetimet që kanë të bëjnë me vrasjen e tre shtetasve amerikan me prejardhje nga Kosova në vitin 1999.

Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyçi, ishin pjesëtarë të ish Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, përkatësisht të batalionit Atlantiku i përbërë nga shqiptarë që jetonin në Shtetet e Bashkuara e të cilët ju bashkuan luftës në Kosovë.

Në përfundim të luftës në Kosovë, ata janë arrestuar në rrethana të panjohura nga forcat serbe në afërsi të vendkalimit kufitar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në Merdarë. Një gjykatë në qytetin e Prokuples në Serbi, i kishte dënuar me nga 15 ditë heqje lirie nën akuzat për siç është thënë, kalim të paligjshëm të kufirit të ish Jugosllavisë.

Katër ditë para skadimit të dënimit, ata janë marrë nga burgu dhe janë dërguar në Petrovo Selo ku janë vrarë nga afërsia. Trupat janë gjetur në varrezë masive me duar të lidhura me tela.

Kryeministrit serb, tha të premten se rasti i vëllezërve Bytyçi është një nga “çështjet e hapura që vazhdon të rëndojë marrëdhëniet amerikano-serbe”.

“Do të ishte mirë që çështja të zgjidhet, por vështirë që mund të bëhet para shkuarjes sime në Shtetet e Bashkuara”, tha ai. Kryeministri serb do të udhëtojë për në Washington më 1 qershor me ftesë të nënpresidentit amerikan Joe Biden.

Në tetor të vitit 2013, ligjvënësit amerikanë Eliot Engel dhe Michael Grimm paraqitën në Kongres një rezolutë me të cilën kërkohej që Beogradi të ndjekë autorët e vrasjes, duke nënvizuar se përparimi në zgjidhjen e këtij rasti, apo mungesa e tij, duhet të jetë faktor thelbësor në vendosjen e marrëdhënieve të mëtejshme ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Serbisë.

Që nga viti 2006, janë zhvilluar dy procese gjyqësore në lidhje me rastin e vëllezërve Byrtyçi  ndaj dy ish-policëve serbë, të cilët më pas janë lënë të lirë. Zhvillimi i proceseve u përcoll me shumë reagime të veprimtarëve humanitarë të cilët janë shprehur të pakënaqur me mënyrën e trajtimit të çështjes.

Sandra Orloviç, nga Qendra për të Drejtën Humanitare në Beograd, shkruan se dëshmitë flasin që vrasja e vëllezërve Bytyçi është urdhëruar nga qarqe të larta të qeverisë jugosllave dhe nëpërmjet Goran  Radosaljeviçit, i njohur me nofkën Guri, një ish gjeneral i policisë serbe. Aktualisht ai është në Këshillin Drejtues të Partisë Përparimtare serbe të kryeministrit Vuçiç.

Zonja Orloviç, e angazhuar në rastin e vëllezërve Bytyçi, shkruan se as Guri e as shefi aktual i Shtatmadhorisë serbe Lubisha Dikoviç, i dyshuar për krime lufte në Kosovë, nuk janë hetuar si duhet nga autoritetet. Pozitat aktuale u ofrojnë atyre mundësi që të bllokojnë hetimet.

“Për shembull në një kabllogram diplomatik, që ka rrjedhur në opinion, shfaqet shqetësimi se Goran Radosavleviç frikëson dëshmitarët dhe ndërhynë në rastin Bytyçi”, shkruan ajo duke nënvizuar se kryeministri serb nuk duhet të ofrojë strehë për personat që kanë lidhje të qarta me krime masive të luftës si Lubisha Dikoviç and Goran Radosavleviç. za

Departamenti Amerikan i Shtetit ka mirëpritur atë që e quajti vizitë “historike” të kryeministrit serb, i cili vizitoi Shqipërinë, duke përgëzuar gatishmërinë e zyrtareve të të dy vendeve për bashkëpunim të ndërsjellë dhe kontribut për paqen dhe stabilitetin në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Gjatë vizitës në Shqipëri, Kryeministri serb Aleksandar Vuçiç njoftoi një kthesë politike duke deklaruar se vendi i tij është i gatshëm të pranojë thirrjet e Shteteve të Bashkuara për të zvogëluar ndërvarësinë nga gazi rus dhe për të ofruar mbështetje për një tubacion të mbështetur nga SHBA për të sjellë në Evropë naftën e Azerbajxhianit.

Gjatë një interviste për agjencinë Associated Press, Kryeministri i Serbisë, Aleksandar Vucic, u shpreh se vendi i tij është i gatshëm të mbështesë diversifikimin e burimeve energjitike, që është një aspekt i rëndësishëm edhe për SHBA-në.

Shtetet e Bashkuara i kanë inkurajuar vendet e Ballkanit të mbështesin projektin Trans-Adriatik, që do të sjellë naftë nga Azerbajxhani drejt Italisë, dhe të mos mbështesin një projekt për transportimin e naftës ruse nëpërmjet Turqisë. Perëndimi e ka akuzuar Rusinë se përdor naftën si një mjet për të rritur influencën politike mbi vende si Serbia. Serbia, është aleate tradicionale e Rusisë, por njëkohësisht dëshiron të anëtarësohet në Bashkimin Evropian

“Nuk ka lidhje me balancat. Synimi ynë strategjik është rrugëtimi ynë drejt BE-së. Sigurisht, duam që edhe të ruajmë marrëdhënie të mira me Rusinë, por qëllimi ynë është BE-ja, dhe këto nuk shërbejnë si kundërpeshë për njëra-tjetrën. Pra ne e dimë rrugën tonë, por nuk dëshirojmë të krijojmë përplasje me miqtë tanë tradicionalë,” thotë zoti Vucic.

Serbia ka shprehur më parë interesim për projektin e mbështetur nga Moska, të quajtur Turkish Stream. Ofrimi i mbështetjes tashmë për një tubacion të mbështetur nga SHBA, është një ndryshim kryesor politikash që nuk do të shihet me sy të mirë nga Moska. Në mesin e krizës me Perëndimin për Ukrainën, Rusia anulloi vjet planet për ndërtimin e një tjetër naftësjellësi përmes Evropës Jugore, i cili do të kalonte dhe përmes Serbisë.

Serbia nuk ka pranuar t’u bashkohet sanksioneve të Perëndimit kundër Rusisë, dhe disa zyrtarë perëndimorë i kanë bërë thirrje Serbisë të vendosë se në ç’drejtim dëshiron të shkojë, më afër Rusisë apo BE-së. Duke përforcuar qëndrimin e vendit të tij drejt BE-së, zoti Vucic shton se:

“Është diçka e vërtetë dhe që ne nuk e fshehim, as këtu dhe as në Moskë. Është diçka tepër e ndershme për t’u thënë, dhe që madje unë e kam thënë hapur edhe përpara Vladimir Putinit në një konferencë për shtyp. Nuk besoj se mund të gjeni dikë tjetër që e ka bërë këtë gjë.”

Kryeministri serb vlerëson gjithashtu rolin amerikan në këtë rrugëtim të vendit të tij.

“Uashingtoni është gjithashtu jashtëzakonisht i rëndësishëm, dhe shpresojmë se do të mbështesë rrugëtimin tonë drejt BE-së dhe reformat tona ekonomike, që janë shumë të rëndësishme për vendin, si dhe për krijimin e një klime më të mirë biznesi, ç’ka do të thotë për investitorë më të mëdhenj amerikanë të pranishëm në Serbi.”

Këto komente të zotit Vucic u bënë në Tiranë, gjatë vizitës së parë të një kryeministri serb në Shqipëri. Zoti Vucic pritet të vizitojë Uashingtonin në fillim të muajit qershor për të zhvilluar bisedime me zyrtarët amerikanë. za

Ministri bullgar i mbrojtjes, Nikolaj Nentchev, ka njoftuar se arkivat ushtarake të epokës komuniste të inteligjencës do të jenë të hapura për studiuesit dhe gazetarët.

Nentchev ka deklaruar se do të jenë në dispozicion mijëra dokumente arkivore.

“Bullgaria ka nevojë për të hedhur dritë mbi strukturat represive të komunizmit”, ka thënë ministri bullgar, duke shtuar se vendi ka nevojë për të qenë i lirë nga periudha komuniste.

Nentchev tha gjithashtu se identiteti i shtetasve të huaj të cilët kanë bashkëpunuar me shërbimin sekret të Bullgarisë nuk do të zbulohet. rel

Shqipëria dhe Serbia u angazhuan sot të shënojnë një kthesë në marrëdhëniet mes tyre, duke lënë pas mosmarrëveshjet e thella, si ajo lidhur me statusin e Kosovës. Kryeministrat e të dy vendeve, Edi Rama dhe Aleksandër Vuçiç u takuan sot në Tiranë, në të parën vizitë të kreut të një qeverie të Beogradit në Shqipëri. Si zoti Rama ashtu dhe zoti Vuçiç, vunë theksin te fakti që marrëdhëniet mes shqiptarëve dhe serbëve janë kyçe për qëndrueshmërinë në Ballkan. Në vizitën e tij në kryeqytetin shqiptar zoti Vuçiç u prit nga autoritetet më të lartë të vendit.

Të dy kryeministrat dolën me pamje të qeshur pas takimit të përbashkët, ndërsa iu drejtuan foltoreve të konferencës për shtyp. Një shenjë se këtë herë, ndryshe nga ç’ndodhi në Beograd nuk kishte vend për provokime, siç u konsiderua në atë kohë deklarata e kryeministrit shqiptar Edi Rama për Kosovën. Të dy konfirmuan se pavarësisht dallimeve të thella për këtë çështje, kanë vendosur të shohin përpara dhe të shënojnë një kapitull të ndryshëm në marrëdhëniet mes dy vendeve. Edhe sepse që nga takimi I Beogradit, zoti Rama dhe Vuçiç janë takuar dhe dy herë të tjera me njëri tjetrin.

“Është e saktë që nuk pajtohemi për të gjitha. Nuk pajtohemi , para së gjithash, rreth statusit dhe çështjeve kryesore rreth Kosovës. Siç e kam thënë, Serbia e përjeton Kosovës si territor të saj, ndërsa Shqipëria si të pavarur. Por, sikundër jemi të gatshëm të bisedojmë dhe të vazhdojmë bisedimet ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, njësoj jemi gjithnjë në mënyrë të sjellshme dhe miqësore, jemi të gatshëm t’i tejkalojmë të gjitha dallimet tona me Tiranën”.

E njejta gatishmëri u shpreh dhe nga kryeministri shqiptar Edi Rama.

“Kjo vizitë sot një shenjë shumë e qartë e vullentit të përbashkët për të parë përpara dhe bindjes së përbashkët se pavarësisht mosdakordësive apo një mosdakortësia monumentale ne kemi një hapësirë të pafundme mundësish dhe përgjegjësisësh të përbashkëta”

Zoti Rama i ka mëshuar me forcë rëndësisë së marrëdhënieve mes shqiptarëve dhe serbëve, duke sjellë disa herë dhe shembullin e pajtimit mes Francës dhe Gjermanisë pas Luftës së dytë Botërore.

“Nëse për marrëdheniet Francë Gjermanisë thuhet se janë boshti nuk do të ishte mungesë modestia që shqiptarët e serbët së bashku të synojnë ti kthejnë marrëdhëniet mes tyre në një dëshmi të ngajshme të fatit se nga një histori e përgjakshme luftrash mund të lind shembulli I një suksesi të përbashkët paqeje”, tha ai.

Sipas kryeministrit “serbët e shqiptarët nuk kanë vetëm përgjegjësi ndaj vetvetes, kanë përgjegjësi ndaj rajonit dhe Europës. Nga mënyra se si do të zhvillohen marrëdhëniet mes tyre e si do punojnë për paqen nuk do të varet vetëm si do të jenë nesër shqiptarët e serbët por dhe si do jetë nesër rajoni e Europa”, tha zoti Rama.

Edhe kryeministri serb Vuçiç i konsideroi si tepër të rëndësishme marrëdhëniet mes dy vendeve.

“Ne edhe në 100 vitet e ardhshme në rajonin e Ballkanit perëndimor do të jetojmë së bashku dhe do të jemi sigurisht kombet më të mëdha në 100 apo 200 vitet e ardhshme. Marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe Shqipërisë do të paraqesin boshtin kurrizor të marrëdhënieve ne këtë pjesë të Evropës. Dhe nëse do të jemi mjaftueshëm të përgjegjshëm, mjaft të mençur dhe të urtë, dhe nuk do të mendojmë se me luftëra dhe gjakderdhje mund të zgjidhim problemet tona, por me bisedime, me përparime në marrëdhëniet tona, me marrëdhënie të sinqerta, të hapura e të ndershme, atëherë jam i sigurt se Serbia dhe Shqipëria do të kenë ardhmëri më të mirë sesa në të kaluarën”.

Nga ana e tij kryeministri Rama kërkoi dhe një herë më shumë të drejta dhe mbështetje për shqiptarët e Luginës së Preshevës ndërsa theksi se dialogu Prishtinë-Beograd duhet të pasohet dhe nga zbatimi i marrëveshjeve të arritura.

Të dy vendet ndërkohë rikonfirmuan angazhimin për të punuar së bashku, jo vetëm në forcimin e marrëdhënieve ekonomike, por edhe për projekte të përbashkëta rajonale, si ai i plotësimit të infrastrukturës ekzistuese rrugore, për të patur një autostradë të plotë që të lidhe Beogradin me Durrësin përmes Kosovës. Një projekt për të cilin të dy vendet do të kërkojnë financim nga Brukseli.

Vetëm pak orë para mbërritjes së tij në Tiranë, në të parën vizitë të një kryeministri serb në Shqipëri pas 7 dekadash, Kryeministri i Serbisë Aleksandar Vuçiq, ka folur për “Kurir” mbi marrëdhëniet mes dy vendeve.

Drejtuesit e shteteve dhe qeverive të Procesit të Bashkëpunimit të Vendeve të Europës Juglindore (SEECP) zhvilluan në Tiranë takimin e radhës, ku u angazhuan për një bashkëpunim më të ngushtë rajonal në fushat ekonomike dhe politike, duke lënë mënjanë konfliktet, duke respektuar si të paprekshëm kufijtë shtetërorë.

Në deklaratën e përbashkët pas takimit u theksua interesi i përbashkët i vendeve anëtare për t’u përfshirë në Bashkimin Europian, duke ndihmuar njëri tjetrin në fusha madhore me rëndësi rajonale si energjia, transporti, siguria, shkëmbimet ekonomike, investimet dhe standarte të tjera.

Presidenti i Shqipërisë, Bujar Nishani, tha se vendi i tij i është përkushtuar fqinjësisë së mirë, duke u përqëndruar në zhvillimin energjitik dhe infrastrukturor. Zoti Nishani dhe pjesëmarrës të tjerë folën me shqetësim për ngjarjet e fundit në Maqedoni.

Presidenti i Bullgarisë Rozen Pevneliev tha se kufijtë kombëtarë të asnjë shteti në Ballkan nuk duhet të dhunohen, por të gjithë vendet e rajonit duhet të punpjnë për një Ballkan paqësor dhe të begatë. “Ngjarjet e fundit në Maqedoni tregojnë se duhet të përsëritet thirrja jonë për integritet territorial në ballkan. Bullgaria është për mosdhunimin e kufijtë kombëtarë në rajon” – tha ai.

Kryeministri i Rumanisë, Viktor Ponta, tha se Ballkani duhet të rrijë larg konflikteve dhe mosmarrëveshjeve. “Paqja e qëndrueshmëria është thelbësore për për rritje ekonomike të qëndrueshme në rajon dhe në secilin shtet” – tha ai. Bullgaria dhe Rumania si vende anëtare të Bashkimit Europian u angazhuan të ndihmojnë vendet e tjera në rrugën e integrimit.

Në Samitin e SEECP-it në Tiranë morën pjesë Kroacia, Turqia, Kosova, Mali i Zi, Rumania, Bullgaria, Moldavia, Greqia, Bosnje-Hercegovina, Maqedonia, Serbia, Sllovenia, si dhe përfaqësues nga OSBE dhe Bashkimi Europian. za

Presidenti i Italisë, Sergio Mattarella, qëndron sot në Beograd, ku do të takojë zyrtarët më të lartë të shtetit serb.

Vizita e tij bëhet me ftesë të presidentit të Serbisë, Tomisllav Nikoliq.

Ky i fundit, në prag të vizitës së Mattarellas, ka thënë se sulmet e fundit “terroriste” në rajon, siç u është referuar ai përleshjeve të armatosura në Kumanovë të Maqedonisë, tregojnë se ideatorët e “Shqipërisë së Madhe” nuk pushojnë.

Nikolliq i ka bërë këto komente në një intevistë për agjencinë italiane Ansa.

Në Tiranë janë mbledhur sot ministrat e jashtëm të vendeve anëtare të Procesit të bashkëpunimit në Europën Juglindore (Seecp) ku bëjnë pjesë 13 shtete. Shqipëria ka presidencen e radhës të SEECP-it. Temat kryesore të diskutimit kanë qenë ato lidhur me situatën në rajon, zhvillimet politike të vendeve anëtare të Procesit, realizimin e prioriteteve të Kryesisë Shqiptare, bashkëpunimin në rajon apo dhe hapat e ndërmarra në procesin e integrimit në strukturat Euroatlantike nga vendet jo anëtare.

Ministri i Jashtëm Ditmir Bushati theksoi si tejet të rëndësishëm bashkëpunimin rajonal nga njëra anë dhe vazhdimin e reformave në secilin prej vendeve anëtare. “Zhvillimet e fundit në Maqedoni tregojnë se duhet bërë më shumë duhet bërë për forcimin e institucioneve demokratike. Ne jemi shumë të ndërgjegjshëm se siguria e cdo vendi është e pandashme nga siguria e të gjithë rajonit”.

Ministri Bushati nënvizoi gjithashtu se “ngjarjet e fundit në rajon kanë treguar rrezikun e një procesi të integrimit që shtyhet. Në këtë mjedis sfidues, Bashkimi europian duhet të dërgojë një sinjal të fortë për procesin e reformave dhe forcat që janë në mbështetje të tyre”.

Por ndërsa në takime të ndryshme i mëshohet bashkëpunimit rajonal, shpesh mes vendeve të ndryshme ngrejnë kokë cështjet bilaterale. Greqia u përfaqësua në takimin e sotëm me një nivel të ulët, atë të Drejtorit të përgjithshëm të politikave në ministrinë e Jashtme, ndërkohë që në një takim të mëparshëm në muajin shkurt, po në Tiranë, ishte përfaqësuar me zëvendësministrin e jashtëm, për cështjet europiane Nikolaos Chountis.

Pas një marrëdhënieje të ctensionuar me qeverinë e mëparshme, me ekzekutivin e kryeministrit Tzipras duket se situata ka bërë disa hapa pas. Tirana i ka kërkuar zyrtarisht Greqisë që t’i njoftojë koordinatat e zonës në detin Jon ku parashikohen kërkime për naftë. Një veprim që mesa duket nuk është pritur mirë nga Athina e cila i mëshon cështjes së nënshkrimit të marrëveshjes për kufijtë detar, sipas variantit të rrëzuar nga Gjykata kushtetuese e Shqipërisë.

Këtë klimë duket se e ka ndezur më tej edhe konflikti I hapur brenda së majtës, ku Vangjel Dule, kryetari i PBDNJ-së, forcë e cila përfaqëson pakicat greke, dha dje dorëheqjen nga posti i nënkryetarit të parlamentit, pasi, në të njejtin pozicion u miratua edhe Shpëtim Idrizi, kryetar I PDIU-së, e cila përfaqëson interesat e popullatës came. Madje sipas mediave shqiptare, sot ka patur dhe një reagim të fortë të ministrisë së Jashtme greke, lidhur me këto zhvillime.

Takimi i ministrave të Jashtëm të SEECP-it do të pasohet nesër nga Asambleja parlamentare e vendeve anëtare të Procesit, po në Tiranë, ndërsa javën e ardhshme do të jetë dhe takimi i krerëve të shteteve, i cili praktikisht përmbyll kryesimin e SEECP-it nga Shqipëria.

Preambula në Kushtetutën e Serbisë, në të cilën precizohet se Kosova është pjesë e territorit të saj, jo vetëm që nuk është në përputhje me zhvillimin e marrëdhënieve të mira fqinjësore në regjion, por përplaset edhe me tendencat e Serbisë për anëtarësim në Bashkimin Evropian, vlerëson Doris Pack, deputete e Parlamentit Evropian dhe anëtare e partisë CDU, parti kjo e kancelares gjermane, Angela Merkel.

Ndryshe, anëtarët e ekipit për veprim në Kuvendin e Serbisë për reformimin e sistemit politik, kanë theksuar se definicioni i Kosovës në preambulën e kushtetutës nuk do të hiqet ose ndryshohet kur të bëhen ndryshimet kushtetuese.

Doris Pack, duke folur për Shërbimin për Ballkanin të Radios Evropa e Lirë, thekson se nuk duhet të anashkalohet problemi i definimit të saktë të kufijve të Serbisë dhe numrit të qytetarëve të saj, gjë që është çështje e patejkalueshme për shtetet që mëtojnë të anëtarësohen në Bashkimin Evropian.

“Të gjithë e dinë se deri në momentin kur Serbia do të hyjë në Bashkimin Evropian, çështja e marrëdhënieve me fqinjët duhet të zgjidhet. Kështu që, jam e bindur që do të nevojitet ndryshimi i sërishëm i Kushtetutës së Serbisë, në qoftë se kjo nuk ndodhë tash”.

“Në fakt, ky është moment i mirë për të eliminuar preambulën, por kam përshtypjen se kjo do të ishte e parakohshme, për shkak se politikanët nuk i kanë përgatitur qytetarët. Është përsëritur shumë herë dhe tone të tilla po dëgjohen edhe nga burrështetasit e huaj, se çështja me preambulën, duhet të pastrohet, gjë që nënkupton edhe një ndryshim të Kushtetutës”, tha Pack.

Siçka thënë ajo, ende nuk ka ardhur momenti i hyrjes së Serbisë në Bashkimin Evropian, por, sipas saj, çështja e heqjes së preambulës do të aktualizohet përsëri në fund të procesit të negociatave me Bashkimin Evropian dhe autoritetet serbe do të duhet të ballafaqohen me këtë çështje.

“Në këtë moment, askush nuk do të insistojë në ndryshimin e preambulës, në qoftë se për këtë nuk ekziston gatishmëria. Nuk jam nga ata që sugjeroj që kjo duhet të bëhet menjëherë, por është definitive se kjo duhet bërë kurdo qoftë. Mbetet tek ata që të gjejnë momentin e duhur, sepse kjo është e pashmangshme”.

“Momenti final për pranimin e rezultatit të pashmangshëm është oborri i Bashkimit Evropian, ndërkohë që bisedimet janë në vazhdim e sipër. Në këtë proces, do të kalojë koha dhe në fund do të arrijmë deri te një pikë kur Serbia duhet ta pranojë pavarësinë e Kosovës”, ka theksuar Pack.

Ajo ka shtuar se Bashkimi Evropian nuk mund të pranojë një shtet, kufijtë e të cilit nuk janë të përcaktuar në mënyrë precize.

“Kjo thjeshtë nuk është e mundur”, ka thënë Pack. rel

Ministri i jashtëm i Serbisë, Ivica Daçiq, sot dhe nesër do të marrë pejsë në mbledhjen rajonale vjetore të Këshillit rajonal për bashkëpunim dhe në mbledhjen e ministrave të jashtëm të Procesit të bashkëpunimit në Evropën juglindore, ka paralajmëruar Ministria e jashtme e Serbisë.

Priet që në takimin e Procesit të bashkëpunimit rajonal do të diskutohet për zhvillimet aktuale dhe për promovimin e bashkëpunimit fqinjësor.

Në mbledhjen e ministrave të jashtëm të vendeve të Procesit të bashkëpunimit në Evropën juglindore do të bëhet ndërrimi i shtetit kryesues: rolin e Shqipërisë tash e merr Bullgaria. rel

Bisedimet për krizën në Maqedoni, “në të vërtetë nuk kanë filluar”, citohet të ketë thënë lideri opozitar, Zoran Zaev sot, sipas agjencisë gjermane të lajmeve, DPA.

Lideri i social demokratëve maqedon dhe kryeministri, Nikolla Gruevski, kanë mbajtur bisedime maratonike me ndërmjetësimin e Komisionerit Evropian për Zgjerim, Johannes Hahn dhe tre pjesëtarë të Parlamentit Evropian, natën mes të martes dhe të mërkures.

Këto bisedime kanë përfunduar pa ndonjë rezultat, ndërsa takimi radhës pritet të mbahet më 26 maj në parlamentin maqedon duke thënë se nuk ka kurrfarë pajtimi pos asaj që duhet të vazhdohet të diskutohet.

Zaev thotë se bisedimet në të vërtetë s’kanë filluar, pasi në takimet e deritashme vetëm një gjë thuhet, se diskutimet duhet vazhduar.

Zaev kërkon dorëheqjen e Gruevskit me akuzën se abuzon me pushtetin dhe krijimin e një qeverie teknike e cila do të përgatisë zgjedhjet e jashtëzakonshme. rel

Presidenti turk, Rexhep Tajip Erdogan ka thënë se dëshiron të fuqizojë lidhjet ekonomike dhe politike me Bosnjen, ku deri më tash ka investuar 50 milionë euro, ndërsa ka për qëllim që të investojë edhe 25 milionë të tjera.

Erdogan ka arritur në Sarajevë më 20 maj duke e udhëhequr një delegacion të madh të ministrave dhe biznismenëve, ndërsa aty ka nënshkruar disa marrëveshje që do e rrisin bashkëpunimin ekonomik në mes të dy vendeve.

Presidenti boshnjak, Mladen Ivaniq, ka thënë se eksportimi i ushqimeve dhe mallrave të tjerë nga Bosnja për në Turqi do të krijojë më shumë vende pune, sidomos për prodhuesit e qumshtit nga Bosnja të cilët kanë vështirësi të eksportojnë për në vendet e BE-së. rel

Shteti i Serbisë vazhdon të mbetet partneri kryesor në tregun e Kosovës.

Vetëm gjatë vitit të kaluar importi i produkteve të Serbisë në Republikën e Kosovës ka qenë mbi 368 milion euro, kurse eksporti i produkteve të Kosovës në Serbi mbi 27 milion euro.

Kështu kanë thënë për Radion Evropa e Lirë zyrtarë të Agjencisë se Statistikave të Kosovës, duke treguar se në vitin 2013 vlera e importit të produkteve serbe ne Kosovë ka qenë mbi 285 milion kurse vitin 2012 mbi 278 milion euro.

Ndërkaq i eksporti i prodhimeve “ Made in Kosova” në shtetin e Serbisë në vitin 2013 dhe 2012 ka qenë mbi 14 milion euro .rel

Seanca e Kuvendit të Kosovës ka filluar me shqetësimin e pozitës së shqiptarëve në Malin e Zi, ku u tha se ata nuk gëzojnë të drejtat elementare që u takojnë. Deputeti i Vetëvendosjes, Ismail Kurteshi, tha se kanë kërkuar nga përfaqësuesit e këtij shteti që të ketë reciprocitet në fushën e të drejtave politike dhe ekonomike.