VOAL

Rajon

Terroristët e PKK pengojnë mirëqenien e Turqisë lindore

DIYARBAKIR – Procesi i reformës së zgjidhjes së çështjes kurde në Turqi në dekadën e fundit ka ndaluar konfliktin e armatosur dhe ka sjellë një përmirësim në ekonomi dhe të gjitha zonat në lindje dhe juglindje të vendit. Një organizatë terroriste lokale PKK e ka minuar këtë proces, që ishte një shans, duke synuar popullarizimin dhe hodhi poshtë thirrjet për dorëzimin e armëve të tyre dhe të largohen nga vendi.

Të gjithë parametrat tregojnë se reformat, iniciativat e investimeve dhe qeveria turke si pjesë e këtij procesi rezultoi në zhvillimin progresiv në fushën e sigurisë, arsimit, ekonomisë, shëndetësisë, turizmit, bujqësisë, blegtorisë dhe sektorë të tjerë. Me reformat paralele në fushën e të drejtave të njeriut dhe lirive themelore Anadolli Lindor dhe ai Juglindor, pas tri dekadave të jashtëzakonshme është bërë një vend i shpresës, investimeve dhe një jetese më të mirë.

– Hapja e zonës industriale tërheq më shumë investitorë-

Nga fillimi i procesit për zgjidhjen e situatës, kapacitetet e zonave industriale janë përfunduar plotësisht dhe hapur për investitorët dhe zona të reje në Dijarbakir, Batman, Mardin, Sanliurfa, Adiyaman dhe qytete të tjera në lindje dhe juglindje të vendit.

Në zonën industriale në Batman numri i fabrikave u rrit nga 50 në 75, dhe 200 biznese të reja u hapën në këtë qytet gjatë procesit të realizimit të investimeve në fusha të ndryshme.

Dhe në Dijarbakir në dy vitet e fundit, investimet janë rritur me 50 përqind dhe 100 investitorët janë duke pritur për të zgjeruar kapacitetin e zonës lokale industriale. Mardin është edhe qyteti me 100 përqind zënie të kapacitetit industrial. Edhe në këtë qytet rreth 170 investitorë janë në pritje të një zone të re industriale.

Për të mbështetur procesin e reformave në qershor 2012, autoritetet turke kanë miratuar Ligjin për stimujt e reja, të cilat intensifikohen më tej në valën e investimeve në qytetet e Lindore dhe Juglindore të Anadollit. Investimet deri në shtator të vitit të kaluar u rritën 2.3 herë, dhe punësimi në rajon u rrit me 24 përqind.

Nga mbështetja dhe reformat janë tërhequr investime të mëdha në rajon dhe treguesit flasin se eksporti i vitit 2012 u rrit me 17 përqind dhe në fund të vitit të kaluar arriti në 10.4 miliardë dollarë.

Qyteti turk i Tunceli deri në vitin 2012 nuk ka pasur eksport, ndërsa në fund të vitit të kaluar nga qyteti lindor turk mallrat e eksportuara arritën vlerën 328 mijë dollarë.

– Rreth 188 mijë persona janë rikthyer në fshat-

Si pjesë e procesit të reformave në lindje dhe juglindje të Turqisë filloi programi për kthimin e popullsisë rurale në fshatra, popullsi e cila për shkak veprimtarisë terroriste e cila zgjati për dekada me radhë kanë lënë fermat e tyre dhe ikën në rajone më të sigurta.

Nga një total prej 360,000 njerëzish të cilët për shkak të kërcënimeve terroriste lënë fshatrat e tyre, deri tani 188.000 janë kthyer në shtëpitë e tyre.

Nga 14.6 hektarë kullota që ka Anadolli 3.5 milionë janë në Anadollin Lindor dhe atë Juglindor. 3.5 milionë hektarë kullota të mbyllura kohët e fundit për shkak të situatës së rënduar është rihapur për barinjtë e zonës.

Kthimi i njerëzve në fshatra, stimulimi dhe hapja e kullotave të miratuara nga Ministria kompetente turke ka ringjallur bagëtinë në lindje të vendit. Hapja e tyre u bë për shkak të rënies në minimum të aktivitetit të organizatës terroriste në këtë rajon.

– Rajoni iu rikthye hartës turistike-

Pjesët lindore dhe juglindore të Anadollit kanë potencial të madh turistik. Për shkak të kërcënimeve terroriste prej 30 vitesh ata humbën vizitorët e tyre, por procesi i reformës i vë përsëri në hartën e turistëve nga e gjithë bota.

Sot rajoni sërish është i njohur si një nga rajonet udhëheqëse kur bëhet fjalë për turizmin fetar dhe kulturorë.

Rajonet e pasura me thesaret kulturore dhe historike përsëri u bënë një subjekt me interes të turistëve dhe agjencive turistike nga Turqia dhe vendet e tjera. Për banorët e këtyre rajoneve kjo do të thotë qindra e mijëra vende pune sezonale, por edhe investimet në infrastrukturën e rajonit.

Në dy vitet e fundit, Diyarbakir regjistroi një rritje të turistëve të huaj me 130 përqind dhe atij familjarë me 35 për qind. Në të njëjtën periudhë në Mardin, në një vizitë multi-ditore brenda një viti erdhën rreth 400.000 turistë të huaj, dhe ky numër ka tejkaluar një milion kur kësaj shifre i shtohen turistët e huaj që kanë qëndruar në vizitë një-ditore.

Sirnak, Siirt, Hakkari, Tunceli dhe qytete të tjera në lindje të Turqisë tani janë destinacione popullore të dëshiruar e sporteve ekstreme, rafting, ngjitje, çiklizmit dhe sportet e tjera.

Këto rajone në dy vitet e fundit ishin pritëse të disa ngjarjeve të ndryshme kombëtare dhe ndërkombëtare sportive.

– Terroristët e PKK duke minuar procesin duan të forcojnë strukturat e tyre-

Organizata terroriste PKK në rajonet e sipërpërmendura turke nuk mbështet këtë proces të reformës për të krijuar paqe, stabilitet dhe zhvillim, por janë duke u përpjekur të minojnë procesin dhe për të forcuar sistemin e OMAS në radhët e tyre. Për këtë arsye ata kanë filluar me rekrutimin, keqtrajtimin dhe rrëmbimin e të rinjve në male.

Duke hedhur poshtë thirrjet nga Ankaraja zyrtare që të dorëzojnë armët e tyre, organizata PKK ka vazhduar aktivitetet e saj, dhe kohët e fundit i ka intensifikuar sulmet ndaj makinerive të përdorura në ndërtimin e digave dhe investimeve të tjera industriale, si dhe në ujë, energji dhe rrjetet e infrastrukturës në rajon.

Përveç sulmit në vend të sistemit të ujitjes dhe projekte të tjera ekonomike dhe infrastrukturore, PKK kohët e fundit ka nxitur një seri protestash masive në rajon të cilat synonin sulme mbi institucionet dhe pronën publike.

– Protestat kundër konfliktit në Kobani-

Pasi organizata terroriste DAESH në vjeshtë të vitit të kaluar filloi sulmet mbi qytetin sirian kufitar Kobani çuditërisht Partia Popullore pro-Kurde Demokratike (HDP) ka filluar të organizojë protesta të paligjshme në qytete në Turqinë lindore e juglindore, gjatë së cilës në datat 06-08 tetor në Dijarbakir, mbetën të vrarë 42 persona dhe u plagosën 200 të tjerë.

Dëmet materiale në shkolla, biblioteka, muzeume, banka, zyra dhe automjeteve kishin përmasa të konsiderueshme.

– Ngjarjet e zgjedhjeve të qershorit-

Në Turqi, më 7 qershor 2015 janë mbajtur zgjedhjet e përgjithshme, dhe PKK në lindje dhe juglindje të Anadollit ka ftuar njerëzit të votojnë për HDP pro-kurde, dhe objektiv i sulmeve terroriste ishin forcat turke të sigurisë.

Sulmet terroriste në tubimet zgjedhore, mesazhe kërcënuese, vrasja e të paktën dy aktivistëve, tabelat parazgjedhore me mesazhe të frikshme janë vetëm disa nga shkeljet e procesit zgjedhor që u panë në rajonin turk.

– Sulmi terrorist në Suruç dhe përshkallëzimi i tensioneve-

Tensionet në juglindje dhe në lindje të Turqisë u rritën më 20 korrik kur nga një sulm terrorist i ndodhur në Suruç u vranë 32 njerëz. Dy ditë më vonë, anëtarët e organizatës terroriste PKK vranë dy policë në Sanliurfa, dhe më pas më 23 korrik, një polic u vra dhe një tjetër u plagos në një përleshje me armë në Diyarbakır. Në të njëjtën ditë terroristët e DAESH nga territori i Sirisë, kryen një sulm me armë mbi pozicionet e ushtrisë turke në kufirin në Kirkkale dhe u vra një si dhe u plagosën dy ushtarë.

Forcat turke të sigurisë u përgjigjën me artileri dhe sulme ajrore ndaj organizatave terroriste duke bombarduar pozicionet e tyre jashtë Turqisë si dhe duke arrestuar një numër të madh anëtarësh të tyre në Turqi.

Trupat turke kanë nisur një operacion të plotë anti-terrorist të gjithë vendin, ku gjatë ditëve të fundit janë arrestuar më shumë se një mijë të dyshuar që janë të lidhura me veprimtari terroriste me grupet DAESH, PKK dhe DHKP-C.

Operacionet nga forcat turke janë mbështetur pothuajse nga i gjithë komuniteti ndërkombëtarë. NATO mbajti një seancë të jashtëzakonshme në lidhje me këto ngjarje ku shprehën mbështetjen dhe solidaritetin për Turqinë në luftën e vendosur kundër terrorizmit. aa

Sulme të reja në Turqi, një mjet shpërthyes ka dëmtuar gazsjellësin në Sirnak

ANKARA – Ministria turke e Energjisë dhe Burimeve Natyrore njoftoi se sulmi terrorist në Sirnak, në pjesën juglindore të vendit, ka dëmtuar tubacionin e gazit Kikruk-Cejhan.

Ministri përkatës turk Taner Yildiz tha se sulmi ishte kryer duke vendosur një mjet shpërthyes në rrethin Cizre, 18 kilometra nga kufiri turko-irakian.

“Menjëherë pas shpërthimit ne ndaluam shpërndarjen e gazit nga tubacion i dëmtuar për të parandaluar humbjet më të mëdha. Kemi marrë të gjitha masat e nevojshme, ndërsa ky sabotim nuk do të ketë ndikim të madh negativ në furnizimin me gaz në rajon”, tha Yildiz.

Tubacioni Kirkuk-Cejhan ka një kapacitet prej 400,000 fuçi në ditë, ndërsa aktualisht nga tubacioni mesatarisht rrjedhin rreth 300,000 fuçi. Fjala është për tubacionin me një rezervë të përditshme prej 1.6 milionë fuçi të gazit natyror.

Infrastruktura e rrjeteve të energjisë në Turqinë lindore e juglindore për disa ditë është objektiv i terroristëve, ndërsa ministri Yildiz pohon se qëllimi i sulmuesëve është që të minojnë sovranitetin dhe stabilitetin e shtetit turk dhe të ndalë përparimin e saj ekonomik. Ai shtoi se autoritetet turke janë të vendosura dhe të afta për të mos lejuar këtë gjë. aa

Vrasësi i Enver Hadrit, i arratisur nga Spliti, ndodhet në Serbi

Sipas avokatit në Belgjikë familja e Hadrit po bën një fushatë ndjekje të pabazë. Po ashtu ai ka thënë se Drashkovic është “njeri plotësisht i pafajshëm”.

“Drashkovic ndodhet në Serbi dhe ekstradimin e tij e ndalon qartë Kushtetuta e Serbisë”, citohet të ketë thënë avokati i tij. Po sipas tij Drashkovic më 15 korrik i ka ikur drejtësisë kroate, një ditë para se t’u dorëzohej organeve të Belgjikës.

Drashkovic ishte arrestuar në bazë të një fletarrestim të Belgjikës në qershor në aeroportin e Splitit, ndërsa ishte lënë i lirë pasi kishte dhënë 100 mijë euro garancion se nuk do të ikë.

Urdhër-arresti nuk mund të zbatohet në Serbi, meqë kjo nuk është anëtare e BE’së.

Enver Hadri është vrarë në Bruksel në shkurt të vitit 1990. Ai ishte kryetar i lëvizjes për të drejtat e njeriut.

Si ekzekutor të tij përmenden Andrija Llakonic, Veselin Vukotic dhe Darko Ashanin. Ndërsa Drashkovic, i cili ndiqet nga organet belge, në Serbi ka vuajtur dënimin për vrasjen e Zoran Pleqiqit më 2000, por dënimi 10 vjeçar i ishte zvogëluar për një të katërtën.

Erdogan: Nuk mund të vazhdojë marrëveshja paqësore me kurdët

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, tha sot se militantët kurdë po e shkatërrojnë unitetin dhe integritetin kombëtar të Turqisë dhe “nuk është e mundshme të vazhdojë” procesi paqësor me ta.

Këto komente u bënë pasi Partia Punëtore Kurde (PPK) që është jashtëligjore në Turqi, tha se marrëveshja e armëpushimit me Turqinë ka përfunduar, kur javën e kaluar Turqia me sulme ajrore i ka goditur kampet militante të PPK-së në pjesën veriore të Irakut.

Komentet e presidentit Erdogan, u bënë vetëm disa orë, pasi ministri i energjisë i Turqisë, Taner Yildiz, sot i ka fajësuar militantët kurdë për eksplodimin në një gypsjellës të gazit natyror, që e lidhë Ankaranë me qytetin iranian, Tabriz.

Nga ana tjeetër, Besir Atalay, zëdhënës i Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim, që është në qeveri në Turqi, tha se procesi paqësor me militantët kurdë mund të vazhdojë nëse “elementet terroriste” i ulin armët e tyre dhe largohen nga Turqia.

Erdogan: Besoj se NATO do të jetë krah nesh në situatën e krijuar

ANKARA – Presidenti i Turqisë Recep Tayyip Erdoğan është nisur për në Kinë ku do të zhvillojë një vizitë zyrtare, raporton Anadolu Agency (AA).

Presidentin Erdoğan në këtë vizitë zyrtare e shoqërojnë, bashkëshortaj e tij, Emine Erdoğan, ministri i Punëve të Jashtme, Mevlüt Çavuşoğlu, ministri i Shëndetësisë, Mehmet Muezzinoğlu, i Trasportit, Çështjeve Detare dhe Telekomunikacionit, Feridun Bilgin, i Enerigjsë, Taner Yıldız, minsitri i Ekonomisë, Nihat Zeybekçi dhe nje numër i madh biznesmenësh të cilët kanë udhëtuar me një tjetër avion po ditën e sotme për në Kinë.

Gjatë nisjes drejt Kinës Erdoğan ka dhënë një deklaratë për mediat në Aeroportin Esenboğa në Ankara. Erdoğan në fjalën e tij kritikoi politikanët të cilët mbështesin terroristët në vend dhe tërhoqi vëmëndjen që edhe disa shoqata apo media janë në përkrahje të qarqeve të ndryshme terroriste dhe antikombëtare.

Presidenti turk duke iu referuar seancës së jashtëzakonshme të Këshillit të NATO-s që do të mbahet me kërkesën e Turqisë u shpreh se beson që NATO do të jetë krah Turqisë në situatën e krijuar.

“Në asnjë mënyrë nuk do të hedhim hap prapa. Turqia është e vendosur të luftojë kundër çdokujt dhe çdo strukture paralele të cilat janë në veprime tradhtare kundër Republikës së Turqisë dhe popullit turk. Askush të mos përfitojë dhe të mos vërë në provë durimin dhe tolerancën e shtetit tonë. Ata të cilët janë në një përpjekje të tillë do të gjejnë përgjigjen e nevojshme në një kohë shumë të shkurtër,” u shpreh Presidenti Erdoğan ndër të tjera.

SHBA dhe Turqia do spastrojnë veriun e Sirisë nga ISIS

SHBA-të së bashku me Turqinë po hartojnë një plan për të spastruar veriun e Sirisë nga militantët e ISIS, janë shprehur disa zyrtarë amerikanë. Kjo zonë e “lirë nga Shteti Islamik” do të siguronte një stabilitet dhe siguri më të madhe përgjatë kufirit të Turqisë me Sirinë.

Mediat ndërkombëtare raportojnë se sipas marrëveshjes, militantët e ISIS do të përndiqen dhe luftohen në një perimetër deri në 109 kilometra nga kufiri me Turqinë, përgjatë lumit Eufrat.

“Kjo është vlerësuar si një përpjekje për të mposhtur dhe shkatërruar ISIS në veri të Sirisë, duke krijuar kështu një zonë të lirë”, tha zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Mark Toner për BBC.

Implementimi i marrëveshjes do të rriste ndjeshëm sulmet e udhëhequra nga SHBA kundër ISIS, por nga krahu tjetër mund të shtojë tensionet me luftëtarët kurdë, që kanë zaptuar territore të gjera në veri të Sirisë.

Kroacia tërhiqet nga arbitrazhi për kufirin me Slloveninë

Qeveria e Kroacisë planifikon të tërhiqet nga arbitrazhi për kufirin me Slloveninë.

Kryeministri i Kroacisë Zoran Milanoviq e bëri këtë njoftim sot, duke thënë se “procesi është kontaminuar” nga zbulimet që një gjyqtar në panelin e arbitrazhit i kishte bërë, duke shkelur rregullat e saj.

Gjykatësi Jernej Sokolec dha dorëheqje nga tribunali me pesë gjyqtarë pasi një bisedë telefonike doli javën e kaluar në sipërfaqe, ku dëgjohej ai teksa fliste më një zyrtar qeveritar të Sllovenisë.

Sllovenia ka thënë se do të emërojë një gjykatës të ri, në mënyrë që të shpëtojë procesin e arbitrazhit, por Milanoviq tha se “duhet të dalim nga kjo”.

Procesi i arbitrazhit u krijua në vitin 2011 për të lehtësuar kërkesën e Kroacisë për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Kufiri detar është prej 25 vjetësh objekt i një kundërthënieje të gjatë dhe të acaruar midis dy ish republikave jugosllave.

Shkupi shënon 52 vjetorin e tërmetit katastrofal

SHKUP – Shkupi dje shënoi 52 vjetorin nga tërmeti katastrofal i 26 korrikut të vitit 1963, ku humbën jetën 1 070 persona dhe u lënduan 3 000 të tjerë. Shënimi i kësaj dite filloi nga mëngjesi me vendosjen e luleve në varrezat e qytetit në Butel nga ana e delegacioneve zyrtare dhe përfaqësues të institucioneve shtetërore.

Lule në monumentin e viktimave nga tërmeti katastrofal vendosën edhe një delegacion zyrtar i qytetit të Shkupit të kryesuar nga kryetari Koce Trajanovski. Pjesëmarrës në këtë ceremoni kishte edhe delegacione nga Qeveria dhe Parlamenti i Republikës i Maqedonisë, Ministria e Punëve të Brendshme, delegacione nga partitë politike dhe trupi diplomatik i Maqedonisë, si dhe të tjerë.

Risto Markovski, i cili vendosi lule në varrin e vëllait të tij që humbi jetën gjatë tërmetit katastrofal tha se jetët e humbura, ankthin dhe trishtimin që kanë në zemrat e tyre nuk mund të përshkruhet me asgjë. “Ja ku e shihni, pas 52 viteve, Shkupi është ndërtuar, vetëm se nuk i ka personat të cilët humbën jetën në tërmetin e fuqishëm, ndërmjet të cilëve ishte edhe vëllai im. Kaluam një trishtim të madh, vetëm ata që e përjetuan e dinë atë ndjesi”, u shpreh ai, duke shtuar se tërmeti i vitit 1963 gjithmonë duhet të kujtohet.

Si pjesë e kësaj ceremonie në Qendrën ditore për dhurimin e gjakut të Kryqit të Kuq të qytetit të Shkupit, prej orës 09:00 deri në orën 17:00 do të realizohet aksion tradicional për dhurimin e gjakut, ndërsa në Muzeun e Qytetit të Shkupit në mbrëmje do të hapet ekspozita “Shkupi 1963 – para dhe pas tërmetit”, ku të pranishmëve me fjalim do t’iu drejtohet kryetari i qytetit të Shkupit, Koce Trajanovski.

Tërmeti katastrofal në Shkup ndodhi më 26 korrik të vitit 1963 në orën 05:17 minuta, ndërsa dridhje më të vogla kishte deri në orën 05:43. Si pasojë e tërmetit u shkatërruan 15.800 ndërtesa dhe u dëmtuan 28.000 të tjera, ndërkohë që mbi 200.000 persona mbetën pa kulm mbi kokë. Shkupi u godit nga tërmeti me fuqi prej nëntë ballëve sipas shkallës së Merkalievit ose gjashtë sipas shkallës së Rihterit me epiqendër në shehin “Maqedonia”.

Nga tragjedia e Shkupit u trondit dhe u angazhua e gjithë bota. Kryqi i Kuq Ndërkombëtar bëri apel tek të gjitha organizatat për ushqime për fëmijët e Shkupit. Organizatat humanitare në shumë vende u përfshinë në mbledhjen e ndihmave për Shkupin, kështu që Shkupi u bë qytet i solidaritet ndërkombëtar.

Menjëherë pas katastrofës. Kombet e Bashkuara ndërmorën aktivitete që në mënyrë të planifikuar dhe afatgjatë ta ndihmojnë qytetin e shkatërruar. Në kohën kur ekipet profesioniste nga OKB-ja filluan të arrijnë në Shkup, në selinë e Organizatës ndërkombëtare është thënë se Shkupi do të jetë përmendore e solidaritetit njerëzor. Më 23 shtator të vitit 1963, 35 vende kërkuan që Asambleja e përgjithshme të vendosë në rend dite të seancës së saj pikën për ndërmarrjen e masave për rastin e tërmetit në Shkup. Pas katër ditëve, më 27 shtator, Asambleja e Përgjithshme i dha prioritet aksionit ndërkombëtar për dhënie ndihmë Shkupit. AA

Me kërkesën e Turqisë të martën mblidhen ministrat e Jashtëm të NATO-s

BRUKSEL – Ministrat e jashtëm të vendeve anëtare të NATO-s do të takohen të martën në Bruksel me kërkesë të Turqisë, e cila po përballet me një valë të dhunës në ditët e fundit, raporton Anadolu Agency (AA).

Sipas deklaratës së Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s Jens Stoltenberg, në përputhje me nenin 4 të traktatit të NATO-s në, çdo Shtet Anëtar mund të kërkojë konsultime nëse konsideron se i është cënuar siguria.

“Turqia ka kërkuar takimin për shkak të seriozitetit të situatës në lidhje me sulmet terroriste në ditët e fundit dhe për të informuar aleatët mbi masat e marra. Aleatët e NATO-s të ndjekin nga afër zhvillimet dhe solidarizohen me Turqinë,” thuhet në deklaratë.

Më shumë se 800 persona janë arrestuar në të gjithë Turqinë në tre ditët e fundit në një operacion anti-terrorist të policisë në vend.

Nga ana tjetë Ministria e Punëve të Jashtme e Turqisë në një deklaratë bën të ditur se për shkak të ngjarjeve të fundit dhe sulmeve terroriste nga të cilat kanë humbur jetën 32 persona Turia ka ndërmarrë një sër aktivitetesh ushtarake dhe policore për ruajtjen e qetësisë publike. Në këtë kontekst Republika e Turqisë informon hap pas hapi të gjitha instancat aleate ndërkombëtare përfshirë këtu OKB dhe NATO-n. Lidhur me këtë Turqia ka thirrur edhe një mbledhje të posaçme të Ministrave të Jashtëm të NATO-s për ti informuar mbi këtë çështje, thuhet në deklaratën e MPJ të Turqisë ndër të tjera.

FOSHNJA E LUFTËS SË BOSNJES EDHE PAS 20 VITESH NUK MERR ENDE PËRGJIGJE – Nga Andrew ANTHONY

Alen Muhiq ishte një prej foshnjave të braktisura të lindura prej grave të dhunuara boshnjake prej ushtarëve serbë. Kur i kishte bërë dhjetë vjet, rrëfimi i tij ishte bërë bosht i një filmi të shpërblyer me çmim. Pjesa e dytë përshkruan përpjekjet e tij për të takuar prindërit, por më shumë shtron pyetje se sa që merr përgjigje

Korriku shënon njëzetëvjetorin e masakrës më të tmerrshme në Evropë që nga përfundimi i Luftës së Dytë Botërore. Llogaritet se më shumë se 8’000 boshnjakë (myslimanë boshnjakë) ishin mbledhur prej Republika Sërpskas dhe ishin vrarë në Srebrenicë dhe përreth saj. Konsideruar si akt gjenocidi, ishte një krim lufte që u bë simbol i shëmtisë së belave etnike që ia futën flakët Ballkanit në vitet nëntëdhjetë.

Por në kulmin e luftimeve dhe kaosit që pasoi shkatërrimin e Jugosllavisë, ka pasur edhe tjera lloje krimesh lufte, që, megjithëse nuk ishin vrastare, paraqisnin një formë veçanërisht poshtëruese dhe psikologjikisht shkatërrimtare të dhunës. Mendohet se ndërmjet 20 mijë deri në 30 mijë femra boshnjake ishin viktima të dhunimit ushtarak dhe sistematik gjatë tri viteve të konfliktit.

Vuajtja e heshtur e të dhunuarave

«Gratë shpeshherë me qëllim janë mbajtur në qendra burgimi derisa ishte shumë vonë të kryhej aborti», thekson Belma Beqirbashiq, shkrimtare e shpërblyer dhe aktiviste e njohur në rajon. «Disa prej atyre që i sollën në jetë bebet, i vranë dhe shumë gra të tjera i braktisën fëmijët menjëherë pas lindjes. Gratë hezitonin të flisnin për vuajtjen që kishin përjetuar. Ende shumica prej tyre vazhdojnë të heshtin nga frika se po të flisnin do të ndëshkoheshin, pjesa më e madhe edhe si pasojë e turpit në një shoqëri kryesisht patriarkale».

Megjithëse abuzimet janë kryer në të gjitha palët, përmasat e dhunimeve masive në Bosnjë janë kryer gjerësisht prej ushtrive dhe milicive të serbëve të Bosnjës, dhe shumica e viktimave ishin gra myslimane. Ende nuk dihet sa fëmijë janë lindur prej këtyre dhunimeve. Nuk ka një statistikë të besueshme. «Thashethemet kanë qenë të jashtëzakonshme», ka thënë Beqirbashiq, «duke qarkulluar shifra prej qindra deri në mijëra».

Ajo paralajmëron se ekzagjerimi i viktimave në të dy anët ka qenë taktikë qendrore në ruajtjen e armiqësive etnonacionaliste. Siç shkruan edhe Charlie Carpenter në librin e saj, «Forgetting Children Born of War» («Fëmijët e haruarr të lindur në luftë»), shtatzënitë e lidhura me dhunimet «u bënë boshti i rrëfimeve në media për kohën e luftës», me reporterët që shtyheshin të gjenin gra të viktimizuara prej të cilave mund të nxirreshin lajme të çmueshme. Por kjo nuk do të thtë se nuk kishte shumë raste të fëmijëve të lindur prej marrëdhënieve të dhunshme.

Një fëmijë i tillë ishte Alen Muhiqi. Ai qe lindur në spitalin e Gorazdës më 1993. «Kur e dëgjova duke qarë», kujton nëna e tij e shqetësuar pas lindjes, «i kërkova mjekut të ma sillte afër. Doja t’ia zija frymën». Por ajo nuk e mbyti të birin. Në vend të kësaj, ia ktheu atij shpinën dhe doli nga spitali duke mos u përfshirë në jetën e tij, me gjasë përgjithnjë. Mjekët e morën fëmijën dhe njëri prej tyre, Muharem Muhiq, kujdestar i spitalit, që kishte marrë bashkëshorten dhe dy të bijat që të kujdeseshin për fëmijët e braktisur, vendosi ta birësonte foshnjën.

«Bastard çetnik»

Muhiqi i vogël kishte jetuar dhjetë vitet e para me një fëmijëri të lumtur, pa pasur ide për hollësitë e rrugës së ardhjes së tij në këtë botë. Nuk dinte gjë as për identitetin e prindërve të vërtetë. Në vend të kësaj, besonte se ishte i biri i Muharemit dhe bashkëshortes së tij, Advija, si dhe vëllai i dy të bijave të tyre. Dhe vetëm një ditë prej ditësh në vitin 2003, thotë tregimi, Muhiqi u përfshi në një rrahje mëhalle gajtë lojës në rrugë dhe njëri prej djelmoshave të zemëruar me të ia kujtoi se ishte «bastard çetnik» – çetnik është një shprehje përulëse për një serb, referencë për milicinë nacionaliste serbe, aktive gjatë Luftës së Dytë Botërore – dhe se ai ishte i birësuar.

Gjatë atyre ditëve kur ndodhi incidenti, Muhiqi takoi një regjisor filmi me emrin Semsudin Gegiq, që u mor vesh se e njihte nënën e tij biologjike. Sipas regjisorit, takimi ishte rastësi: ai po xhironte një film në tokën e prindërve adoptues të Muhiqit dhe djaloshi lirshëm iu afrua atij që të xhironte një film për jetën e tij. Filmi që xhiroi Gegiqi më 2004, u titullua «Djaloshi nga një film lufte».

Ishte film i shkurtër, një sintezë e habitshme dokumentari, duke përzier realitetin me fiktiven. Por ky ishte një moment kthese në jetën e djaloshit. Më parë ka pasur pak ose fare diskutime të hapura për këtë episod të tuprshëm në historinë e Ballkanit. Tani ja ku na doli një djalosh 10 vjeç, prirë prej Gegiqit, duke rrëfyer tregimin për jetën e tij prekëse, të rrethuar me të panjohura dhe të habitshme.

Filmi pati ndikim të madh në festivalin e filmit në Sarajevë, ishte shfaqur në Moskë dhe fitoi shpërblim në festivalin e filmit të Sofjes. Gjithashtu ia hapi rrugën «Grbavicas», një dokument i hollësishëm për Jasmila Zbaniqin, që u shfaq disa vite pas filmit të Gegiqit dhe fitoi «Ariun e artë» në festivalin e filmit të Berlinit më 2006. Megjithëse «Grbavica» merret me fushatën e dhunimeve sistematike prej forcave serbe, fokusohet në një nënë të vetme në Sarajevë dhe kështu merret me subjektin nga një perspektivë më e gjerë femërore. Për më tepër, Gegiq kishte një pikë ku ai thotë se nisi një debat artistik për këtë aspekt të veçantë të luftës.

26-07-2015 09-56-00

Filmi që shtroi shumë dilema

Nëse «Djaloshi nga një film lufte» hodhi dritë në një kënd të lënë pas dore të së kaluarës së afërt të Ballkanit, gjithashtu ngriti më shumë pyetje se sa që dha përgjigje. Kush ihin prindërit biologjikë të Muhiqit? Pa u njohur me audiencën, nëna shfaqet shkurt në film si një viktimë e dhunimit, pa emër e mbiemër dhe e maskuar. Por nuk ishte përmendur lidhja biologjike me Muhiqin.

Çfarë ndodhi me babanë dhunues? Dhe çfarë do të nodhte me djaloshin me këtë barrë të madhe mbi shpatulla të krijimit të tij kriminal që do ta bartte gjatë gjithë jetës së tij.

Një dekadë më vonë, Gegiq iu rikthye rrëfimit dhe rezultati është një film i gjatë që përsëri përzien elemente të dokumentarit, dramës dhe asaj që Gegiq e quan «vizion artistik».

E takova regjisorin në një sallë kinemaje në qendër të Sarajevës. Është qyteti vogël, i bukur, rrethuar me kodra dramatike, ku dikur ishin pozicionet e artilerisë vrastare serbe. Për pothuajse katër vite të plota gjatë viteve nëntëdhjetë, qyteti ishte realisht i bllokuar dhe subjekt i sulmeve të pareshtura. Thuhet se ka qenë rrethimi më i gjatë i një kryeqyteti në historinë e luftës moderne. Pothuajse 14 mijë persona ishin vrarë dhe më shumë se pesë mijë prej tyre ishin civilë. Edhe pse është bërë punë e madhe për rindërtimin e ripërtëritjes së gjeneratës, ende ka shumë ndërtesa të shkatërruara nga lufta që dëshmojnë kushtet brutale në të cilat kanë jetuar qytetarët e Sarajevës.

Matanë kinemasë është një memorial për fëmijët e vrarë në rrethim. Pothuajse çdo aspekt i historisë së pasur dhe me telashe të Sarajevës është i ndërlikuar. Qyteti njihet për kozmopolitanizmin e tij. I famshëm për multietnicitetin e tij, qyteti është konak i tri bashkësive kryesore: myslimanëve, serbëve ortodksë dhe kroatëve katolikë.

Sarajevasit janë krenarë për mënyrën në të cilën një xhami osmane do të qëndrojë pranë një kishe neoklasike dhe se si, deri në kohë lufte, askush nuk lodhej ose veneronte cilës fe u takonin fqinjët. Aspekti tjetër i madhësisë kompakte dhe historisë së Sarajevës është se ju mund të ecni për disa minuta prej qoshit të urës latine, ku ishte vrarë duka Ferdinand, duke nxitur kështu Luftën e Parë Botërore, deri në çarshinë Markale, ku bombat vrastare të ushtrisë së Republikës Sërpska i prinë ndërhyrjes së NATO-s më 1995 dhe ndaljes përfundimtare të luftës.

Shfaqja e «fëmijës së padukshëm»

Gegiqi është një karakter fytyrqeshur e mjekrosh në mes të gjashtëdhjetave, që prej mënyrës së paraqitjes, i liston arritjet e tij si të ishte duke bërë një CV të zgjeruar. Ai më rrëfen se si përfaqësuesit e Vanessa Redgravet dhe, ndaras ata të Martin Scorseses dhe Robert De Niros, i kanë kërkuar të drejtat për emetimin e «Djaloshit nga një film lufte». Ai flet për çmime të ndryshme dhe më njofton se duartrokitjet «zgjatën 13 minuta e gjysmë» pas shfaqjes së filmit në festivalin e filmit të Sofjes. Është e drejtë të thuhet se regjisorit nuk është soji i burrit që ul kokën prapa shkëlqimit të tij.

Pas xhirimit të filmit, e tërhoqi nga qarkullimi në Bosnjë, sepse disa kritikë sugjeruan se kishte shfrytëzuar nevojën dhe brishtësinë e rioshit Muhiq. «Për disa vite me radhë pas asaj, nuk ndihesha i sigurt për jetën time ose për familjen në këtë vend», pretendon Gegiq.

26-07-2015 09-56-12

Prej kujt ndihej i kërcënuar?

«Prej gjithkujt dhe gjithçkaje», thekson ai, mbase në mënyrë melodramatike. «Sepse unë njëmend rrezikova jetën e familjes time duke ndihmuar Alenin të fliste për identitetiin dhe rrëfimin e tij. Ka pasur diskutime në media për abuzimin e dyshuar kryer prej meje të fëmijërisë së tij për çfarëdo qëllime. Ka pasur kërcënime telefonike. Njerëzit më ndalonin dhe më drejtoheshin me emra të ndryshëm në rrugë».

Ai thekson se reputacioni i tij është shpëtuar prej hulumtuesve amerikanë, në mënyrë specifike prej Charli Carpenterit, që tregoi se «isha unë ai që ndihmoi Alen Muhiqin të dilte dhe të fliste: ‹Nuk jam më fëmijë i padukshëm. Tani jam i dukshëm›».

Beqirbashiq pajtohet. «Mua ma ha mendja se ky bashkëpunim i gjatë me Gegiqin ka ndihmuar Muhiqin të rikonstruktojë të kaluarën e tij të ndërlikuar dhe tragjike, ose nëse citoj fjlatë e tij, ‹të çlirojë identitetin e tij›. Ai duhet ta dijë».

I famshmi Muhiq

Muhiqi u bë njeri i famshëm në vend. Intervistohej vazhdimisht prej televizioneve dhe fttohej prej politikanëve. Ai ishte shndërruar në një djalosh posterash për stoicizmin boshnjak kundrejt provokimit të parreshtur. Në një vend që ndjente se kishte vuajtur njëfarë forme të dhunimit kombëtar, Muhiqi simbolizonte shpirtin e pathyeshëm të mbijetesës.

Në çdo rast, pas përfundimit të filmit të parë, thekson Gegiq, i tha Alenit të rrinin në kontakt dhe ta njoftonte kurdo që do t’i duhej diçka.

«Ai më telefonoi një vit e gjysmë më vonë. Ai më tha: ‹Kam njëfarë dyshimi se jeni personi i vetëm që njihni nënën dhe babanë tim biologjik. Dua që të më ndihmosh që t’i gjej›».

Gegiqi thekson se nuk i kishte dhënë përgjigje të qartë Muhiqit, tani një djalë i pjekur, megjithëse ishte pajtuar ta ndihmonte nëse do të mund të xhironin një tjetër film së bashku. «Nuk i tregova të vërtetën se pas emetimit të filmit të parë të shkurtë, më telefoinoi nëna e tij nga Shtetet e Bashkuara dhe se vazhdonte të më telefononte. Një natë ajo më telefonoi dhe më tha se dëshironte ta xhiroja edhe atë, dhe ditën tjetër do të më telefononte, duke më kërcënuar se do të më vriste, helmonte».

Një pasojë tjetër e filmit të parë ishte se babai biologjik i Muhiqit ishte detyruar më në fund të kryente një test të ADN-së, dhe kur u vërtetua se në vërtetë ai ishte babai, ishte gjykuar dhe dënuar për dhunimet e vazhdueshme.

Por pas tetëmbëdhjetë muajsh, dy dëshmitarë të mbrojtur nga Foça, ku ishte kryer krimi, dolën me pretendimin se babai dhe nëna biologjike ishin në marrëdhënie para luftës.

«Kjo përnjëmend nuk kishte lidhje me dhunimet për të cilat ishte dënuar», thekson me të drejtë Gegiq. Babai gjithashtu sugjeronte se dëshironte ta njihte të birin. Duke marrë parasysh këtë informacion, gjyqtari reduktoi dënimin e dhunuesit në 18 muaj dhe ai menjëherë ishte liruar.

Pastaj u ndërlikua, kontestua e mjegulla situata me shumë vështirësi. Me fjalë të tjera, skenar ideal për një dokumentar hulumtues. Por kjo nuk ishte pikërisht ajo çfarë bëri Gegiq. E pashë filmin të titulluar «Gracka e fëmijës së padukshëm». Me mua në kinema ishte edhe ai. Nuk kishte titra anglisht, kështu që dëgjoja përkthimin simultan të një përkthyesi. Kisha kufjet në vesh.

26-07-2015 09-56-27

Dy Alenat

Gjëja e parë për të theksuar është se janë dy persona që «luajnë» Alenin: vetë Muhiqi dhe një aktor që përformon një alter ego. Pse dy Alena?

«Aleni është fëmijë me dy identitete», më thotë Gegiq pas filmit. «Të gjithë fëmijëve u pëlqen që Aleni të ketë dy identitete. Ai përnjëmend druante prej shprehjes së emocioneve nëse do të takonte prindërit biologjikë, veçanërisht babanë e tij. Dhe duke qenë regjisor, edhe unë i druaja kësaj. Andaj kjo është arsyeja pse kam futur Alenin e dytë si njëfarë mekanizmi mbrojtës».

Ky nuk është një film dokumetar i stilit anglo-amerikan. Kohë pas kohe, «aktrimi» duket amator, dhe në disa momente të tjera, skenat e jetës së përditshme duket se janë aranzhuar në mënyrë tepër profesionale. Por mbase detaji më befasues në kërkimin e Alenit në film, është se asnjëri prej prindërve të tij biologjikë nuk paraqitet, me përjashtim të një momenti të shkurtë prej pamjeve të lajmeve nga gjykimi i babait të tij.

Ka një moment që do të dëshiroja të flisja me nënën biologjike pas një detaji që pashë në film e që është fuqizuar shumë prej Gegiqit. Megjithatë, ajo ka munguar edhe më shumë në pjesën e dytë të filmit të gjatë, se sa në filmin e parë.

Megjithëse Gegiqi më ka thënë se Aleni është takuar me babanë biologjik, pse atëherë kjo skenë nuk ishte përfshirë në film?

«Qëllimi im fillestar ka qenë ta mbyllja filmin me takimin ndërmjet tij dhe babait», thekson Gegiq. «Por sa të vazhdojë kjo puna e babait të tij, ai do të jetë pjesa e tretë e filmit. Mendohet që kjo të jetë trilogji. Po punoj në pjesën e tretë. Tashmë ka edhe titullin: ‹Hija e gomarëve të bardhë›».

Mbase duke parë se sa i hutuar isha që një film dokumentuar nuk e ka skenën e takimit të të birit me babanë që e kërkon, e lëre më relevancën e gomarëve të bardhë, Geriq shtoi: «Nëse do ta bëja këtë pjesë të filmit, që prapëseprapë do ta bëja, atëherë do të krijonte një problem, sepse Muhiq dëshiron të kërkojë rigjykim të babait».

Takimi me babanë – dhunuesin e nënës

Ditën tjetër e takova Muhiqin, që udhëtoi prej Gorazdës, ku punon si mirëmbajtës në spitalin ku ishte lindur. Është tip që flet goxha shumë. Nuk e ka çehren e atyre 22-vjeçarëve të tuprshëm. Ka alamet trupi body-builderësh dhe e ha cigaren.

Ulemi me Gegiqin në një kafene sipër kinemasë. Tamam qysh është e zorshme të dallosh katolikët prej protestantëve në Belfast vetëm prej dukjes së tyre, e nëjta ndodh edhe në Sarajevë kur vjen puna te komunitetet ortodokse, katolike dhe myslimane. Nuk ka dallime etnike në të folur. Edhe pse disa myslimanë kanë nisur të lëshojnë mjekrat dhe po mbajnë shami pas luftës, shumica prapëseprapë nuk duket dhe sillet (pi alkool dhe ha mish derri) ndryshe prej sarajevasve kroatë a serbë.

E gjithë kjo përnjëmend dëshmon se emrat janë vetëm punë e të kaluarës fetare. Kur Muhiq ishte fëmijë, nofka e tij ishte Pero – një emër i shpeshtë serb. Kështu e quanin fëmijët e lagjes në Gorazde. Nuk i pëlqente prejardhja e asaj çfarë sugjeronte emri i tij. A ishte tani i shqetësuar për identitetin e tij?

«E deklaroj veten si boshnjak dhe si mysliman, sepse ky është ambienti në të cilin jam rritur dhe kështu e deklaron veten edhe familja ime», ma kthen ai, pa i fikur cigaret një pas një. «Por, e dini, vërtetë nuk kam identitet këtë identitet të fortë fetar ose kombëtar. Nëse do isha lindur në ndonjë grup tjetër, do ta deklaroja veten pjesë të atij grupi. Nuk kam kurrgjë kundër çfarëdo religjioni. Në thelb, të gjitha janë të njëjta».

Është një përgjigje fisnike, megjithëse mjaftueshëm familjare në shumë pjesë të Bosnjës, madje edhe në ditët e sotme. Por e gjithë jeta e Muhiqit, prej zanafillës, është formësuar dhe përcaktuar prej këtyre identiteteve etnike grupesh dhe prej armiqësive të kultivuara në historinë e re. Pa asnjë fije dyshimi se ishin pjesë kyç të motivit dhe vetëarsyetimit që e nxiti babanë e tij t’ia dhunonte nënën.

Kjo nuk ka mundur të jetë njohuri lehtë e pranueshme për Muhiqin, dhe me siguri se duhet të jetë vështirësuar edhe më shumë gjendja kur më në fund kishte gjetur babanë e tij biologjik. Në film, shohim se nëpërmjet ndërmjetësuesit, babai i Muhiqit e bën të qartë se nuk dëshiron ta takojë të birin. Si kundërpërgjigje ndaj kësaj, Muhiqi thotë se vendosi të hiqte dorë prej kërkimit.

Pastaj, një hoxhë nga fshati fqinj i babait biologjik të Muhiqit telefonoi rioshin dhe e paralajmëroi për praninë e babait të tij.

«Kështu që u mendova shpejt e shpejt», thekson Muhiqi, «dhe pastaj i thashë shokut tim: ‹Meqë qenka këtu, le të mundohemi ta takojmë›».

Ishte shumë nervoz derisa po afrohej te shtëpia në të cilën jetonte babai biologjik, i pasigurt se çfarë lloj mirëpritjeje do t’i bëhej. Burri, tani në moshë të mesme, hapi derën dhe i tha Muhiqit se e dinte kush ishte, sepse kishte përcjellë rëfimin e tij pasi kishte shikuar faqen e tij në «Facebook».

«Kështu nisëm të flisnim», thekson Muhiq, duke fikur një cigare e ndezur pastaj një tjetër, «dhe pastaj dolëm te tema nëse ishte apo jo babai im».

Tensioni që i shihet në fytyrë teksa Muhiqi përshkruan bisedën vetëm sa konfirmon se duhet të ketë qenë kulmi dramatik i filmit, por të xhirohej dhe përfshihej.

«Kurrë mos t’i pafsha sytë, përbindësh!»

«Para së gjithash, ai fliste vetëm për luftën, dhe derisa po kalonim në temën e prindërve të mi, zëri nisi t’i shterej dhe tha se nuk ishte babai im, se asnjëherë nuk kishte kryer ndonjë krim lufte dhe se ia kishin montuar».

Ata kishin folur për rreth një orë. Muhiqi ka thënë se familja që jetonte pranë derës së babait të tij biologjik i kanë thënë atij se ai i ngjante aq shumë burrit më të madh, sa që u dukej sikur po flisnin me fqinjin kur ishte i ri. «Dhe e mora vesh kur po flisja me të se ishte sikur ta shihja veten njëzetë vite më të vjetër se tash».

Prapëseprapë, ai nuk ka përjetuar afri personale ose ndjenja familjare të raporteve babë-bir në kushte normale. Kah fundi i bisedës, ku babai i tij biologjk do ta mohonte në mënyrë flagrante se ishte prindi i tij, pavarësisht prej ngjashmërive, testit të ADN-së dhe verdiktit të gjykatës, Muhiqi nxori përfundimin se kurrë më nuk do të dëshironte t’ia shihte sytë.

«Po mundohet të shtiret si viktimë, sikur t’i ishin bërë gjëra të këqija kur është ai që përfundimisht ka krye krime. Ai është babai im biologjik me letra, por asgjë më shumë. Nuk do ta quaja madje as njeri. Për atë që ka kryer, do ta quaja përbindësh».

E sa për nënën, thekson se ndjenjat për të janë krejtësisht të ndryshme krahasuar me ato kundrejt babait. «Do të doja ta takoja dhe nuk e fajësoj për kurrgjë. Madje nuk e fajësoj as pse më braktisi ose pse nuk më kontaktoi për më shumë se njëzetë vite, për shkak të asaj çfarë i kishte ndodhur».

Tani e ka numrin e telefonit të saj dhe thekson se është munduar ta telefonojë shumë herë, poro se nuk i është përgjigjur, ose thirrja ka qenë shumë e dobët për të folur. «Njëherë u përgjigj burri i saj, por nuk kisha lidhje të mirë. Një prej arsyeve pse dëshiroj ta takoj është se kam marrë vesh se ka dy djem në këtë martesë dhe do të doja të takoja vëllezërit e mi, apo gjysmëvëllezërit».

Gegiq thekson se ajo i ka thënë dy herë do të do vinte në Bosnjë, por të dy herët i kishte rënë pishman. Por kishte plan që të vinte këtë muaj. Përsëri, qëllimi i Gegiqit është që bashkimi të jetë pjesë e filmit të tretë.

Rrëfimi i jashtëzakonshëm i Muhiqit është prej atyre që përfaqëson një rreze të tërë të konflikteve të errëta – jo vetëm të atyre që janë zhvilluar në Ballkan, por edhe të atyre që ekzistojnë ndërmjet të vërtetës dhe rrenës, ndërmjet meshkujve dhunues dhe viktimave të tyre femra, dhe të konflikteve tona të brendshme që nxjerrin në pah identitetet tona të ndëlrikuara. Prapëseprapë, është një rrëfim me plot emocione, nuk është prej atyre që u duhet një pjesë e tretë.

Në vend të kësaj, Gegiq duhet të mbledhë të gjitha pamjet që ka xhiruar për vite me radhë për dokumentimin sfidues për Alen Muhiqin. Do të mund të rrëfente si një foshnjë e braktisur në këndin e përflakur të Evropës nisi të kërkonte rrëfimin e vërtetë për prindërit e tij dhe gjeti të vërtetën vitale jo vetëm për veten, por edhe për gjendjen njerëzore. Gjithnjë ka rëndësi të jashtëzakonshme ku arrijmë me vullnetin tonë, pavarësisht prej dhimbjes, poshtërimit dhe prapakthimeve, e jo as edhe për së afërmi se në ç’drejtim jemi nisur.

Acarohen mosmarrëveshjet për kufirin detar mes Kroacisë dhe Sllovenisë

ZAGREB – Pasi dy zyrtarë sllovenë, të cilët punojnë në procesin e arbitrazhit midis Kroacisë dhe Sllovenisë dhanë dorëheqje dhe shmangien e dyshimeve për autencitetin e bisedimeve të regjistrimit të bisedave telefonike, skena politike kroate është unike sa i përket procesit në Gjykatën e Arbitrazhit rreth rishikimit të pjesmarrjes së mëtejshme apo edhe të tërheqet plotësisht, raporton Anadolu Agency (AA ).

Ministrja e Punëve të Jashtme, Vesna Pusiç, tha se ekziston mundësia që Kroacia të largohet nga procesi i arbitrazhit, dhe është paralajmëruar një seancë e posaçme e parlamentit, në të cilën do të vendoset për këtë çështje, megjithëse ligjvënësit janë në pushime pas sesionit të verës.

Koalicioni në pushtet njoftoi se kjo është një çështje e interesit kombëtar për të cilën kërkohet konsensus me opozitën. Pas kësaj, nga kreu i opozitës HDZ, Tomislav Karamarko, erdhën sinjale se ata janë të gatshëm të bashkëpunojnë.

Qeveria i dërgoi një letër Komisionit Evropian (KE), e cila është ndërmjetësues në arbitrazh, në të cilën pala kroate ka theksuar se nuk dëshiron të prishin marrëveshjen e nënshkruar të arbitrazhit, e cila u nënshkrua nga ish Kryeminstrja kroate Jadranka Kosor, por që të nxjerrin në pah faktin se pala sllovene ka shkelur rregullat e arbitrazhit, përkatësisht paanshmërinë dhe neutralitetin e arbitrave.

Presidenti slloven Borut Pahor tha se ai është i përkushtuar për vazhdimin e arbitrazhit dhe se ai shpresonte se ky rast nuk do të dëmtojë marrëdhëniet miqësore midis dy vendeve.

Kryeministri slloven Miro Cerar në deklaratën e tij në lidhje me rastin, në radhë të parë ka përmendur aferën e spiunazhit, duke kritikuar palën kroate, e cila përmes regjistrimit të bisedave telefonike kërkon të kundërshtoj vendimin e Gjykatës së Arbitrazhit.

Kroacia shpreh pakënaqësin me faktin se anëtari slloven i Gjykatës së Arbitrazhit ka dhënë informacione konfidenciale një zyrtareje sllovene të Ministrisë së Punëve të Jashtme, sipas të cilave mund të konkludohet se arbitrazhi ka vendosur që Sllovenia të marrë 2/3 apo edhe 3/4 të detit në Gjirin Piran, apo Girit Savudrik.

Kroacia mbron idenë që Gjiri duhet të ndahet në gjysmë, ndërsa e drejta e Sllovenisë për dalje në det të zgjidhet me anë të një marrëveshjeje ndërshtetërore.

NOVI SAD – DANUBI RRJEDH I KUQ, TMERROHEN BANORËT

NOVI SAD – Likuide ta panjohura më ngjyrë të kuqe, që kanë pamjen e gjakut kanë filluar të rrjedhin në lumin Danub afër urës së Novi Sadit në rrugën “Marka Milajnova”.

Ekipet për profesioniste kanë dalur në vendin e ngjarjes për t’i kryer ekzaminimet e nevojshme, dhe sipas tyre, në javën e ardhshme do të bëhet e ditur se çfarë lloj likuidesh janë këto, raporton e përditshmja serbe Blic, transmeton Indeksonline.

Ndërkaq, sipas të dhënave të para jozyrtare, mendohet se thertoret më të afërta po e hedhin gjakun e kafshëve në kanalizime që kanë dalje në lumin Danub, por raporti përfundimtar pritet javën e ardhshme pas ekzaminimeve, bëjnë të ditur autoritetet serbe. Ngjarja ka ngjallur shqetësim tek banorët rreth zonës për higjienën dhe sigurinë e lumit.

Erdogan – Bombardimet ajrore janë vetëm hapi i parë kundër ISIS-it

“Terroristët duhet t’i ulin armët ose të përballen me pasojat”

VOAL – 24 KORRIK – Aksionet e sotme janë ‘hapat e parë’ kundër ISIS-it dhe do të vazhdojnë. Kështu tha presidenti turk Recep Tayyip Erdogan, pas bombardimeve ajore që Ankara kreu ndaj objektivave të Shtetit Islamik në Siri.

Presidentin e citon gazeta Zaman Daily. Erdogan shtoi se “grupet terroriste” duhet t’i ulin armët ose të përballen me pasojat, duke e pasur fjalën për arrestimet e xhihadistëve dhe militantëve të PKK. ansa

Operacion i gjerë antiterror në Turqi, 251 të arrestuar

ANKARA – Në një operacion të gjërë policorë në 13 qytete dhe i koordinuar nga Qendra e Koordinimit të Kryeministrisë së Turqisë janë arrestuar 251 persona të cilët dyshohen se kanë lidhje me organizatat terroriste si DAESH dhe PKK, raporton Anadolu Agency (AA).

Në një deklaratë për mediat nga Qendra e Koordinimit të Kryeministrisë thuhet se në mbledhjen e djeshme të Sigurisë të kryesuar nga Kryeministri i Turqisë Ahmet Davutoğlu janë diskutuar masat e marra deri tani ndaj aktiviteteve të organizatës terroriste të DAESH në Turqi si dhe hapat që do të ndërmerren më tej ndaj kësaj organizate.

Në deklaratë vihet në dukje sulmi i organizatës terroriste të DAESH në Suruç të Turqisë ku humbën jetën 32 persona si dhe aktivitetet terroriste të PKK si dhe organizatave të tjera marzhinale të majta.

“Në bazë të direktivave të organizatave terroriste në shumë qytete të Turqisë janë organizuar aktivitete për prishjen e qetësisë publike si dhe janë organizuar sulme terroriste ndaj policisë së shtetit”. thuhet ndër të tjera në deklaratën e Qendrës së Koordinimit dhë më pas citohet se në bazë të këtyre vlersimeve policia e shtetit ka ndërmarrë një operacion të gjërë në 13 qytete të vendit ku me anë të të cilit synon asgjesimin e celulave brenda vendit të cilat prishin qetësinë publike të qytetarëve të Turqisë.

Në deklaratë thuhet gjithashtu se policia ka ndërmarrë një operacion në 13 qytete dhe nga ky operacion deri tani janë arrestuar 251 persona të dyshuar si pjesë e organizatave terroriste. Në deklaratë vihet në dukje qendrimi kundër i Republikës së Turqisë kundër çdo organizate terroriste si dhe vendosmëria e këtij vendi në luftën e pakursyer kundër këtyre organizatave.

Avionët e Turqisë bombardojnë në Siri – vriten mbi 35 militantë të ISIS-it

VOAL – ANKARA – Sipas televizionit publik turk, avionë lufte turq goditën objektiva të ISIS-it përjtej kufirit me Sirinë. TRT pohon se katër avionë u ngritën nga baza ajrore juglindore e Diyarbakirit dhe kanë gjuajtur me raketa kundër objektivave të ISIS-it në fshatin sirian të Havarit, përtej kufirit të provincës turke Kilis. Sipas televizionit turk, avionët nuk e kanë shkelur hapësirën ajrore siriane.

Nga sulmi u vranë të paktën 35 militantë të ISIS-it. Kështu thonë mediat turke, ndonëse lajmi ende nuk është konfirmuar nga burimet zyrtare.

Pas sulmit të ISIS në Suruç, Turqia ka hyrë në një spirale dhune. Një situatë gjithnjë e më shpërthyes, në një moment kur Turqia është ende pa qeveri dhe rrezikon të shkojë në zgjedhje të parakohshme. ansa

IS-i e sulmon Turqinë

Në foto një ushtar turk

VOAL – Pesë ushtarë të Shtetit Islamik hapën zjarr kundër një pike ushtarake turke në zonën Kilis, duke vrarë një nënoficer dhe duke i plagosur disa ushtarë. Ushtria turke u përgjigj duke vrarë të paktën një xhihadist. Forcat e armatosura të Ankarasë e konfirmuan sulmin nga ana e rebelëve të IS-it.

Përplasja, e filluar në 13.30 me orën e atjeshme, 12.30 me orën tonë, është mbyllur nga ora 18.00. Në luftime u përfshinë tanket, ndërsa avionët gjuajtës F-16 të bazës ajrore të Diyarbakirit u vunë në gjendjen e para-alarmit.

Duket se militantët e IS-it, sipas CNN Türk, po përpiqeshin të hynin në Turqi ilegalisht dhe hapën zjarr sapo u zbuluan.

Situata u ndoq në kohë reale nga kryeministri turk Ahmed Davutoglu i cili e ka ndërprerë mbledhjen e sigurisë ku merrte pjesë gjenerali i forcave të armatosura Necdet Özel.

ATS

To Vima – Tsipras i kërkoi Moskës ndihmë për ta rivendosur dhrahminë

VOAL – ATHINË, 22 KORRIK – Kryeministri grek Alexis Tsipras i kishte kërkuar Moskës t’ia japë Greqisë 10 miliardë dollarë amerikanë (9,2 miliardë euro) për të prerë dhrahmën e re. Kështu bën të ditur gazeta athinase To Vima.

Gazeta kujton se kryeministri grek në intervistën e tij të fundit në ERT, tha se ishte “i vetëdijshëm se futja e monedhës kombëtare nuk do të ishte e mundshme pa pasur një sasi të konsiderueshme të parasë greke”. ansa

Anëtarët e Presidencës së Bosnjës sot tek Vuçiçi në Beograd

SARAJEVË – Anëtarët e Presidencës trepalëshe të Bosnjes, kryesuesi Dragan Çoviç, Bakir Izetbegoviç dhe Mladen Ivaniç sot do të udhëtojnë në Beograd, pas ftesës nga kryeministri i Serbisë Aleksandar Vuçiç, raporton Anadolu Agency (AA).

Këtë lajm e ka konfirmuar Zyra e Presidencës së BeH, ndërsa sipas protokollit do të organizohet edhe pritja solemne e anëtarëve të Presidencës para Pallatit Serbia në Beograd në orën 12:00.

Takimi i anëtarëve të Presidencës së BeH dhe kreut të Qeverisë së Serbisë Vuçiç do mbahet në orën 12:20, ndërsa pas takimit në një konferencë të përbashkët për media do të flasin kryesuesi i Presidencës së BeH, Dragan Çoviç dhe kryeministri serb, Aleksandar Vuçiç.

Shpërthim në Turqi, 27 të vrarë

Ministria e Brendshme e Turqisë thotë se një sulm terrorist ka lënë të paktën 28 të vrarë dhe rreth 100 plagosur në qytetin juglindor Suruç, në afërsi të kufirit me Sirinë.

Askush nuk e ka marrë përgjegjësinë për sulmin, por zyrtarët turq thonë se kanë arsye të forta për të besuar se ai është kryer nga militantët e Shtetit Islamik.

Ministria e Brendshme u bëri thirrje njerëzve të ruajnë qetësinë dhe shtoi se numri i viktimave mund të rritet.

Qyteti turk Suruç është shumë pranë qytetit sirian të Kobani matanë kufirit, skenë e betejave intensive midis forcave kurde dhe militantëve të shtetit islamik. Aty ndodhet një kamp i madh për refugjatët sirianë që largohen nga dhuna në vendin e tyre.

Agjencia e lajmeve Reuters njofton gjithashtu se një tjetër shpërthim ka ndodhur në Kobani. Shkaku i shpërthimit nuk është i qartë.

Greqi – Rihapen bankat

Bankat greke janë rihapur pas mbylljes tre-javore, që synonte parandalimin e shpenzimit të parave të gatshme në vend.

Megjithatë, kufizimet në transaksionet dhe tërheqjen e parave mbesin.

Kufizimi ditor është 60 euro tërheqje nga bankomatet; grekët mund të tërheqin deri në 420 euro në javë.

Shumë mallra do të bëhen më të shtrenjta për shkak të një rritjeje në Tatimin mbi Vlerën e Shtuar që Parlamenti e miratoi më 16 korrik, pjesë e serisë së parë të masave shtrënguese të vendosura në Greqi nga kreditorët e saj.

Qeveria gjithashtu pritet të paguajë 4.2 miliardë euro në Bankën Qendrore Evropiane më 20 korrik, në sajë të një kredie afat-shkurtër prej 7.16 miliardëve të ofruar nga Bashkimi Evropian më 17 korrik.

200 të lënduar nga zjarret që kapluan Greqinë

Ekipet zjarrfikëse vazhduan edhe gjatë natës me shuarjen e 59 zjarreve pyjore dhe 99 zjarreve në vise urbane, të cilat gjatë ditës së djeshme shpërthyen në Greqi

Rreth 200 njerëz të cilët zjarri i ngujoi në plazh u evakuuan me barka.

Zjarri është ende aktiv në Kareas, Malaksa, Meopolia në Lakoni dhe në Spatovinija në Korint, u tha gazetarëve zëdhënësi i zjarrfikësve Nikos Cogas.

Ekipet zjarrfikëse gjatë ditës së djeshme kanë dhënë ndihmë në 45 raste, ka shtuar ai.

Cogas ka thënë edhe se situata është përmirësuar pak në të gjitha vendet ku kanë shpërthyer zjarret, por se ekziston rrezik nga era e fuqishme.

Për këtë arsye, për ditën e sotme është ndaluar qarkullimi i automjeteve dhe këmbësorëve në afërsi të pyjeve në Atikë.

Dhjetëra banorë të Athinës kanë lëshuar shtëpitë e veta sepse zjarri po përhapet nga pyjet përreth për shkak të erës së fuqishme dhe temperaturave të larta, ndërsa mbi kryeqendrën greke janë ngritur re të tymit.

Zjarri ka shpërthyer edhe në pjesën lindore të Athinës, në afërsi të stadiumit të ekipit futbollistik, Panathinaikos.

Greqia ditët e fundit u përfshi nga valë e ngrohtësisë, me temperatura ndërmjet 35 dhe 38 gradë Celsius në hije.

Era e fuqishme e përhap zjarrin edhe në rajonin e Lakonisë në Peloponez, ku drejt një plazhi janë nisur barkat e rojës bregdetare për të shpëtuar qindra njerëz që janë strehuar nga flakët.

Një burim i policisë ka thënë se një person ka vdekur si pasojë e djegieve dhe problemeve respiratore.

“Situata është kritike”, ka thënë guvernatori i Peloponezit Patros Tatulis për televizionin shtetëror.

Në atë rajon vija e zjarrit është shtrirë në 15 kilometra dhe për shuarjen e tij janë angazhuar të gjitha forcat e disponueshme të Peloponezit.

Janë evakuuar tre fshatra dhe dy kampe të fëmijëve.

Digjet Tyrbja e vetme në Medvegjë (Foto)

Në Medevegjë dje është djegur objekti i vetëm i kultit, ku kryenin rituale besimtarët myslimanë shqiptarë, tyrbja. Bashke me Tyrben, flakët shkrumbuan edhe varrin ku ishte varrosur i shenjti.

Në këtë komunë janë dy xhami, një në Banjë të Sjarinës dhe tjetra në të Kapit, ndërkohë e vetmja tyrbe është si monument islam që e kanë përdorur shqiptarët. Ajo ishte rinovuar vite më parë.
Njoftohet se policia e Serbisë ka nisur menjëherë hetimet për këtë akt kriminal.

Në vijim po e japim reagimin e Bashkësisë Islame të Medvegjës, postuar nga Partia për Veprim Demokratik.

“Të nderuar lexues PVD-ja sapo mori informatën nga Kryesia e Bashkësisë Islame, dega në Medvegjë, të cilën po ua prezantojmë në tërësi:

Sot, në Natën e Madhe, fatkeqësisht duhet t’ ju informojmë se sot më datën 16.07.2015 pas orës 16.00, ka ardhur deri te djegia e Tyrbes në Medvegjë . Ky veprim barbar, vandal është bërë në një mbrëmje të shenjtë prej personave të cilët nuk dinë ose nuk dëshirojnë të respektojnë fenë.

Shqiptarët të cilët kanë qenë në pushtet më shumë mund dhe sakrificë e bënë riparimin e tyrbes, e cila është i vetmi objekt fetar në qendër të Medvegjës. Djegia e tyrbes nga këndi i ynë shqiptar është sinjal i fuqishëm që shqiptarët janë të padëshiruar në komunën e Medvegjës. Kjo djegie në mbrëmjen e shenjtë, kur të gjitha familjet në gjirin e tyre familjar presin mbrëmjen e Fitër Bajramit, e cila është datë e qëllimshme e zgjedhur për të lënduar fuqinë dhe guximin shqiptar në Medvegjë.

Kryetari i Bashkësisë Islame së bashku me Kryesi dhe disa qytetarë kanë qenë në vendngjarje, ku kërkuan nga organet kompetente që të gjendet akteri i këtij veprimi makabër.

Pa marrë parasysh se si do të veprojnë organet kompetente, Kryesia e Bashkësisë Islame në Medvegjë shumë shpejt do ta bëjë riparimin e objektit, ashtu që besimtarët do të mund të vizitojnë tyrben në Medvegje. Me shumë dhimbje dhe pikëllim po japim këtë informatë, por ky veprim qyqar nuk do të na dobësojë dhe jap frikën, por përkundrazi na forcon dhe inkurajon të jemi më të fuqishëm dhe unikë për të ecur në kohëra më të mira.

Qytetarë të nderuar të Komunës së Medvegjës në këto momente të hidhura, ne e gjejmë fuqinë dhe optimizmin për t’ju uruar Fitër Bajramin me të vetmen dëshirë të kemi begati, shëndet dhe gëzim në çdo familje shqiptare, përfundon njoftimi.

HRW: Në Ballkanin Perëndimor – mjedis armiqësor për gazetarët

Organizata për të drejtat e njeriut Human Rights Watch, u bëri thirrje autoriteteve në Bosnjë, Kosovë, Mal të Zi e Serbi që të ndërmarrin hapa të menjëhershëm për të krijuar një mjedis të sigurt për veprimtarinë e mediave dhe t’i japin fund mosndëshkimit të krimeve kundër gazetarëve.

Në një raport të kësaj organizate të publikuar të mërkurën, thuhet se gazetarët në Ballkanin Perëndimor janë të detyruar të punojnë në një mjedis armiqësor, që ndikon në mënyrë të drejtpërdrejtë në aftësinë e tyre për të zhvilluar një gazetari kritikuese dhe të pavarur, pjesë thelbësore kjo e një shoqërie demokratike.

Raporti prej 69-faqesh “Një profesion i vështirë: Liria e medias nën sulm”, dokumenton sulme fizike dhe kërcënime, duke përfshirë edhe kërcënime me vdekje, ndëshkime në formën e padive në gjykata dhe fushata përgojimi kundër gazetarëve në Bosnjë Hercegovinë, Kosovë, Mal të Zi dhe Serbi.

Raporti mbështetet në intervista me 86 gazetarë, të cilët raportojnë mbi çështje më të ndjeshme siç krimet e luftës dhe korrupsioni.

Human Rights Watch dokumentoi edhe disa raste sulmesh nëpërmjet Internetit kundër mediave online që kanë mbajtur qëndrime kritike ndaj qeverive. Në asnjërin nga këto vende nuk janë duke u hetuar apo ndjekur sulmet kundër gazetarëve në fjalë, theksohet në raport.

“Vendet e Ballkanit Perëndimor e kanë theksuar me zhurmë përparimin e tyre drejt demokracisë në këto dy dekada, por kërcënimet dhe sulmet mbi gazetarët e njollosin këtë demokraci” tha Lydia Gall, studiuese për Ballkanin dhe Evropën Lindore në Human Rights Watch. “Bashkimi Evropian duhet të nxisë vendet e Ballkanit Perëndimor t’u japin fund kërcënimeve ndaj gazetarëve dhe të ndjekin penalisht krimet kundër tyre, si pjesë e procesit të negociatave për anëtarësim në BE.”

Autoritetet në vendet e Ballkanit Perëndimor e kanë detyrim mbrojtjen e gazetarëve dhe krijimin e një mjedisi të sigurt, ku ata të mund të raportojnë të lirë dhe pa ndërhyrjen e qeverisë, thuhet në raport. Kjo është veçanërisht thelbësore, në një rajon të brishtë si kjo pjesë e Ballkanit, me historinë e tij të luftërave të dhunshme, ku autoritetet përdorën mediat si mjete propagandistike.

Shtefica Galiç, kryeredaktore e një agjencie lajmesh në internet në jug të Bosnjë Hercegovinës, u sulmua dhunshëm në rrugë në vitin 2012 ndërsa po përgatitej të shfaqte një dokumentar për burrin e saj të ndjerë, bashkë me të cilin kishte shpëtuar myslimanë boshnjakë nga deportimi nëpër kampet e përqendrimit gjatë luftës. Para sulmit, Galiç kishte marrë kërcënime me vdekje, por policia i kishte kërkuar që të mos i merrte ato seriozisht.

Autoritetet e hetuan sulmin, vetëm pas ndërhyrjes së organizatave ndërkombëtare. Një grua e punësuar në qeverisjen lokale u dënua në tetor të vitit 2013, dhe iu shqiptua një masë pezullimi prej tre muajsh. Rasti është në fazën e apelit. Galiç vazhdon të marrë kërcënime.

Human Rights Watch dokumentoi një model të vepruari, në Bosnjë Hercegovinë, Mal të Zi dhe Serbi, të zyrtarëve të lartë, duke përfshirë edhe kryeministrin Milo Gjukanoviç, dhe presidentin Milorad Dodik të Republika Srpskas në Bosnjë Hercegovinë, që përfshinë paditjen e gazetarëve dhe mediave për përgojim në gjykatën civile. Këto masa duken një përpjekje për të ndëshkuar financiarisht mediat kritikuese dhe për të mbajtur gazetarët në gjykatë, duke mos i lënë të dalin jashtë për të kryer punën e tyre, thuhet në raport.

Gazetarët që kanë raportuar mbi çështje të ndjeshme u janë nënshtruar fushata të përgojimeve nga mediat pro-qeveritare. Një gazetë e përditshme pro-qeveritare akuzoi një gazetare nga Kosova si spiune serbe pasi që ajo kishte raportuar mbi zbatimin apo jo të premtimeve zgjedhore nga ana e qeverisë lokale.

Gazetaret kanë qenë në shënjestër të artikujve ofendues. Një gazetë pro-qeveritare në Malin e Zi, e cilësoi një gazetare si “prostitutë”.

Katër vendet e Ballkanit perëndimor janë në faza të ndryshme negocimi për anëtarësim në Bashkimin Evropian. Për t’u anëtarësuar, ato duhet të përmbushin disa kritere, ku përfshihet edhe respektimi i lirisë së shprehjes.

“Nëse Bashkimi Evropian i merr seriozisht kriteret e veta të anëtarësimit, duhet ta kthejë në përparësi respektimin e lirisë së mediave gjatë negociatave me Bosnjë e Hercegovinën, Kosovën, Malin e Zi dhe Serbinë” tha Gall. za

Ekspertët – Grexit jo sot, por më vonë

Marrëveshja me Greqinë është pritur ndryshe nga ekonomë të ndryshëm. Marrëveshja është një “shtyrje e insolvencës”, i tha presidenti i Shoqatës së Bizneseve Familjare, Lutz Goebel, agjencisë së lajmeve Reuters. Greqia nuk do të mund t’i shlyejë kurrë borxhet e saj. “Vetëm se hidhen para të tjera në zjarr.” Ai është i mendimit se bartësit kryesorë të kësaj marrëveshjeje janë taksapaguesit evropianë. “Ato u detyruan përsëri edhe një herë, që të blejnë pak kohë për shumë para”, tha Goebel.

I kujdesshëm dhe në pritje është qëndrimi i Marcel Fratzscher, president i Institutit gjerman për Kërkime Ekonomike. Eshtë heret për ta parë marrëveshjen si sukses. Bëhet fjalë vetëm për një hap të parë, për të ndaluar spiralen e rënies së Greqisë. Të pazgjidhura mbeten pyetjet, se si do të arrijë shteti grek që të jetë në gjendje të paguajë, se si sistemi bankar do të ristrukturohet dhe si do të vijnë impulset e rritjes. Por në përgjithësi Fratzscher e vlerësoi pozitivisht rezultatin e arritur: “Marrëveshja është një rezultat i mirë për Europën dhe për Gjermaninë.”

Kërkesa të rrepta

Presidenti i Komisionit Juncker, shefi i Eurogrupit Dijsselbloem, presidenti i Këshillit të BE Tusk, bëjnë të ditur marrëveshjen.

Tani nga Greqia kërkohet shumë. Deri të mërkurën e kësaj jave parlamenti duhet të unifikojë taksën e vlerës së shtuar dhe të rrisë bazën tatimore; duhet të kryejë kursimet e para në sistemin e pensioneve. Duhet të realizojë pavarësinë e entit të statistikave Elstat. Dhe duhet të instalojë “shkurtime gjysëm automatike të shpenzimeve”, të cilat duhet të hyjnë në veprim, në rast se qeveria rrezikon të mos i përmbahet “objektivave ambicioze të kursimeve”. Për vitin 2018 duhet të garantohet një tepricë primare prej 3,5 përqind.

Për të mërkurën e javës së ardhshme (22.07) parlamenti duhet të instalojë direktivën bankare europiane BRRD. Kjo paraqet specifikat për rikuperimin dhe mbylljen e instituteve kredidhënëse dhe firmave të letrave me vlerë.”

Belgien Euro-Gipfel erzielt Einigung bei Griechenland Pressekonferenz

Përveç kësaj Greqia duhet të liberalizojë më tej ekonominë. Dyqanet duhet të lejohen të jenë të hapura. Por sidomos dy kushte mund t’i dhëmbin shumë Greqisë. Së pari që Fondi Monetar Ndërkombëtar do të vazhdojë të jetë pjesë e përbërëse e të ashtuquajturave “institucione”. Dhe së dyti do të ngrihet një fond bamirësie. Në të do të kalojnë pasuritë shtetërore greke dhe në fund do të privatizohen. Të ardhurat do të përdoren për të paguar borxhin grek. Sipas të dhënave të deritanishme fondi duhet të ketë në fund një shumë prej 50 miliarë eurosh.

“E shtënë paralajmëruese për Evropën”

Kërkesat janë të rrepta. Por pikërisht për këtë arsye në të mirë të Eurozonës si një të tërë. Marrëveshja ështe një “e shtënë paralajmëruese për Evropën”, thuhet në një deklaratë të Shoqatës së Bankave Gjermane. “Këtu nuk është fjala as për Gjermaninë dhe as për Greqinë, por që BE duhet të bëjë mirë të gjejë zgjidhje të përbashkëta”, bëri të ditur Shoqata e Bankave Gjermane.

Por kusht për të ndërtuar besimin e shkatërruar të kreditorëve në qeverinë greke është që ato të zbatohen. Por kjo sipas mendimit të Jërg Kramer, kryeekonomist në Commerzbank, nuk është e sigurtë. “Në Athinë kemi të bëjmë me një qeveri, që nuk tregon asnjë mirëkuptim për domosdoshmërinë e reformave.”

Çarje në Eurogrup

Mjedis dashamirës për reforma? Një fasadë shtëpie në Athinë.

Në përfundimin e saj të paqartë kriza pasqyron diferencat e përgjithshme të Eurozonës. Ajo ka një ndarje të thellë, thotë Krämer. Gjermania dhe vendet e Evropës verilindore kërkojnë një bashkim monetar, siç e parashikon Traktati i Mastrihtit, që mbështetet në financat e shëndosha publike, në ekonominë e tregut dhe në një bankë qendrore të pavarur. Vendet jugore, të udhëhequra nga Franca, duan nga ana tjetër një bashkim monetar pa rregulla të qëndrueshme buxhetore dhe një bankë qendrore, që është e pavarur nga politika. Këto dallime do të kenë pasoja afatgjata, mendon Krämer: “Mungesa e një konsensusi për reformën, do ta detyrojë për fat të keq Bankën Qendrore Evropiane, që ta mbulojë problemin e pazgjidhur të bashkimit monetar me një politikë të lirshme monetare.”

Edhe Jürgen Michels, kryeekonomist i Bayerische Landesbank, beson se konstrukti i Eurogrupit ka marrë çarje. Dhe se problemet e Greqisë janë zgjidhur vetëm përkohësisht. Sepse do të jetë shumë e vështirë për t’i zbatuar qoftë masat e menjëhershme ashtu edhe reformat themelore. “Kërkesa është: Grexit jo sot, por më vonë.” dw

Rumani: merret i pandehur kryeministri Ponta – për evazion fiskal, riciklim parash dhe deklarata të rreme

VOAL – BUKURESHT, 13 KORRIK – Prokuroria rumune mori të pandehur kryeministrin Victor Ponta për evazion fiskal, riciklim parash dhe për dhënia deklaratash të rreme kur punonte avokat në vitet 2007 e 2008.

Në atë periudhë Ponta, i cili nuk i pranon akuzat, ishte deputet. Pasuritë e tij janë ngrirë përkohësisht. ansa

Dëshmitarët kujtojnë masakrën e Srebrenicës

Srebrenica ka hyrë në histori si skena e masakrës më të rëndë të kryer në Evropë pas Luftës II Botërore. Mbi 8000 djem e burra myslimanë u vranë nga forcat serbe të Bosnjes. Në 20 vjetorin e masakrës, dëshmitarët e kësaj tragjedie kujtojnë ditët e përgjakshme të korrikut 1995.

Nexhad Avdiç ishte 17 vjeç kur forcat serbe të Bosnjes e futën në këtë shkollë në fshatin Petkoviçi, së bashku me 1000 burra e djem të tjerë, pas rënies së Srebrenicës. Ai ishte përpjekur të shpëtonte duke u fshehur në pyll me të tjerë, pasi forcat hollandeze e dorëzuan qytetin.

Pas kapjes, ai kujton se si e kishin futur në një prej klasave të mbushura me njerëz, në të nxehtët e verës.

“Klasa ishte e mbushur me njerëz. Ajri ishte i padurueshëm. Njerëzit pinin urinën e tyre, pasi nuk na jepnin ujë. Ishte korrik dhe bënte shumë vapë. Dikush u përpoq të hapte dritaren, por ushtarët hapën zjarr duke plagosur një numër njerëzish. Një burrë nga fshati im që e kisha njohur prej vitesh, u qëllua në qafë, por askush nuk e ndihmonte dot.

Për ditë me radhë ai dëgjonte zërat e atyre që nxirreshin nga shkolla dhe ekzekutoheshin. Në mesnatën e 14 korrikut 1995 ushtarët e urdhëruan atë dhe të tjerë të dilnin përjashta. Ai kujton pirgjet me trupat e të ekzekutuarve që pa gjatë ecjes më këmbë e më pas rrugës me kamion deri tek një fushë e hapur, ku ushtarët filluan të qëllojnë mbi ta. Nexhadi u plagos, por bëri sikur kishte vdekur.

“Më kujtohet që kisha dhimbje në anën e djathtë dhe në krah. Qëndrova shtrirë duke u dridhur. Plumbat fishkëllenin rrotull. Kisha dhimbje të forta dhe prisja që të më kapte një plumb tjetër. Para syve të mi binin njerëzit që goditeshin nga plumbat”.

Pas largimit të ushtarëve, ai dhe një tjetër i mbijetuar arritën të dalin nga zona dhe duke ecur për katër ditë radhazi, arritën në zonën e kontrolluar nga qeveria e Bosnjes.

Historia e Nexhadit është e rrallë për Srebrenicën ku mbi 8000 djem e burra u vranë nga forcat serbe të Bosnjes. Srebrenica, e shpallur nga OKB-ja si zonë e sigurtë për civilët, ishte nën mbrojtjen e një kontigjenti të vogël paqeruajtësish hollandezë, të armatosur lehtë. Ushtarët hollandezë nuk arritën të mbrojnë popullatën civile, përballë dyndjes së ushtarëve serbë të Bosnjes.

Masakra ndryshoi përgjithmonë jetët e ushtarëve hollandezë. Shumë prej tyre vuajnë nga stresi post-traumatik, disa kanë kryer vetëvrasje. Rob Zomer, në atë kohë pjesë e kontigjentët të paqeruajtësve, thotë se ka 20 vjet që dëgjon sharje si: vrasës, frikacakë, të pashpirtë. Nuk ke si të mos stresohesh, thotë ai.

Zomer vendosi të mos i fshihet fantazmës së luftës që do të jetë gjithmonë pjesë e historisë së tij, por të ballafaqohet me të. Ai ka ndërtuar një shtëpi përballë kodrave të gjelbëruara të Srebrenicës. Jeta e tij si blegtor i ngjet tani rutinës së përditshme të fshatarëve të Bosnjes.

Njerëzit mendojnë se nuk bëmë asgjë, por ne u përpoqëm në kushte tepër të vështira, thotë ai, duke fajësuar Kombet e Bashkuara se i dërguan paqëruajtësit për një mision të pamundur:

“Nuk e dua aspak OKB-në. Nuk më pëlqen. OKB-ja nuk donte t’ia dinte për popullin boshnjak. As për mua dhe kolegët e mi. Ata na e lanë ne në dorë, por si mund të ndihmonim ne?”

Tani ai përpiqet të ndihmojë veteranët e luftës që përballen me traumat pas-konfliktit.

Pas luftës edhe Nexhadi u kthye në Srebrenicë, ku gjeti punë dhe krijoi familje. Megjithëse ka ndërtuar një jetë të re, kujtimet e frikshme të asaj kohe e mbërthejnë herë pas here. Ai thotë se në ato momente e ndihmon një vizitë në varrezën ku prehej 6000 nga 8000 viktimat e masakrës së Srebrenicës. Në 20-vjetorin e masakrës, varrezës i shtohen eshtrat e 136 viktimave të identifikuara kohët e fundit.

Demonstrues detyrojnë Vucicin të largohet nga Srebrenica

Protestues të zemëruar e përzunë kryeministrin serb Aleksandar Vucic prej kremtimeve në përkujtim të masakrës së Srebrenicës. Demonstruesit njoftohet se fishkëllyen në mënyrë masive dhe ngacmese dhe qëlluan me gurë dhe shishe, dhe ai u detyrua të largohej nga ceremonia përkujtimore. Vucici kishte shkruar në Srebrenicë për të përkujtuar me shumë politikanë të tjerë mijëra burrat dhe djemtë myslimanë që cilët ishin vrarë atje në vitin 1995 nga forcat e serbëve të Bosnjës.

Vucic: Krim monstruoz

Para ceremonisë përkujtimore të masakrës së Srebrenicës, kryeministri serb Aleksandar Vucic, e kishte dënuar atë si një “krim monstruoz”.

“Serbia e dënon këtë krim të tmerrshëm në mënyrë të qartë dhe pa ekuivoke dhe ndjen neveri për të gjithë ata që morën pjesë në të, dhe do t’i nxjerrë ata në gjyq,” shkroi Vucic në një letër të hapur pak para pjesëmarrjes së tij në ceremininë përkujtimore. Por ai e mënjanoi termin “gjenocid”.

“Nuk ka fjalë për të shprehur keqardhjen dhe dhimbjen për viktimat, as zemërimin kundër atyre që kanë kryer këtë krim monstruoz,” shkroi Vucic. Ai shkruante se e ndjen si “detyrë të përkulet para viktimave”. Qeveria serbe dëshiron të jetojë së bashku me boshnjakët dhe të rivendosë besimin, shkruante Vucic duke shtuar, “dora ime është shtrirë” dhe se ky është detyrimi e tij ndaj atyre që kanë vdekur, dhe për brezat e ardhshëm. dw

Moody’s – Shpëtimi i Greqisë, mision i pamundur

VOAL – “Pavarësisht marrëveshjes politike për Greqinë që mund të arrihet këtë fundjavë, theksojmë se rreziqet e arritjes së shpëtimit janë ende të larta dhe kushtet e financimeve të huaja do të jenë me të vështira për t’u absorbuar për shkak të sfidave politike dhe sociale të këtij vendi.”

Kështu thonë analistët e Moody’s në prag të marrëveshjes për shpëtimin e Greqisë. ansa

Greqia bën lëshime të papritura

Kryeministri i Greqisë Alexis Tsipras i bëri thirrje sot ligjvënësve të mbështesin një paketë reformash të ashpra, pak, pasi bëri lëshime të papritura të minutës së fundit, në përpjekje për të shpëtuar vendin nga një kolaps financiar.

Partnerët e Eurozonës u dukën të gatshëm për të arritur gjatë fundjavës një marrëveshje që do të mbante Greqinë brenda Eurozonës.

Pasi hyri mes duartrokitjeve në një mbledhje të partisë, zoti Tsipras u përpoq të fitonte mbështetjen e ligjvënësve të tij për propozimin e ri. Ai u bëri thirrje ta ndihmojnë Greqinë të qëndrojë në Euro, por u përball me rezistencën e disa majtistëve të befasuar që ai ka pranuar tashmë disa masa shtrënguese të refuzuara më parë.

“Ballafaqohemi me vendime kritike”, i tha zoti Tsipras grupit të tij parlamentar. “Kemi mandatin për të arritur një marrëveshje më të mirë se ajo që na dha Eurogroup-i, por i cili nuk është absolutisht një mandat për të nxjerrë Greqinë nga Eurozona,” shtoi ai.

Paketa më e fundit për reforma është tepër e ngjashme me kushtet që grekët refuzuan në referendum të dielën e kaluar, duke zemëruar kështu anëtarët e plaftformës së majtë brenda partisë Syriza. Pesë prej tyre nënshkruan një letër ku thuhej se do të ishte më mirë të rikthehej dhrahmia, se sa të pranonin masa të mëtejshme shtrënguese pa marrë falje të borxhit.

Ministri i energjisë, Panagiotis Lafazanis, i cili i përket fraksionit të majtë, i tha agjensisë Reuters se “propozimi nuk përputhet me programin e partisë Syriza”. Ai nuk rrëfeu se si do të votojë gjatë seancës parlamentare.

Edhe në rast se do të ketë një rebelim nga brenda partisë së tij, zotit Tsipras i është garantuar mbështetja e ligjvënësve të opozitës për të arritur numrin e duhur të votave, por kjo do të dobësonte pozitat e tij politike. Partia e qendrës, To Potami, dhe partia kryesore e opozitës së qendrës së djathtë, Demokracia e Re, kanë thënë se do ta mbështesin.

“Serioze dhe e besueshme”

Gjermania, vendi që ka kontribuar më shumë për fondet e shpëtimit, u tregua e kujdesshme. Një zëdhënës i ministrisë së financave përjashtoi mundësinë e një ristrukturimi të borxhit që do sillte ulje të vlerës së tij reale.

Franca, mbështetësja më e madhe e Greqisë në Eurozonë, shpejtoi ta vlerësojë propozimin.

Presidenti francez Hollande e quajti ofertën “serioze dhe të besueshme”. Kreu i Eurogroup-it, Jeroen Dijsselbloem e quajti një “tekst të detajuar”, por nuk hyri në detaje. Ai u tha gazetarëve se një mbështetje e gjerë në Greqi do t’i jepte më shumë besueshmëri, por se edhe atëherë duhet shqyrtuar me kujdes dhe se sidoqoftë do të jetë një vendim shumë i rëndësishëm për t’u marrë.

Mbështetja e kreditorëve është thelbësore në mënyrë që udhëheqësit e Eurozonës të mbështesin propozimin. Zoti Dijsselbloem, Presidenti i Komisionit Evropian Jean-Claude Juncker, Presidenti i Bankës Qendrore Evropiane Maroi Draghi dhe kreu i Fondit Monetar Ndërkombëtar Christine Lagarde e diskutuan planin nëpërmjet një videokonference.

Euro fitoi mbi 1% ndaj dollarit dhe tregjet evropiane përjetuan një përmirësim. Bonot italiane, spanjolle dhe portugeze ranë, duke reflektuar kështu perceptimin e zvogëlimit të riskut.

Sekretari amerikan i Thesarit, Jack Lew, tha se Greqia dhe kreditorët e saj duket se janë më pranë një marrëveshjeje, dhe bëri thirrje për një përshtatje të barrës së borxhit të Athinës, për të lehtësuar shpërndarjen e parave të thata. Greqisë i duhet ende të zbusë qëndrime të ashpra ndaj saj nga partnerët e tjerë të Eurozonës.

Ministrat e financave të 19 vendeve të Eurozonës do të takohen të shtunën për të vendosur nëse do të rekomandojnë hapjen e negociatave për një program të tretë shpëtimi, megjithë lodhjen prej krizës 5-vjeçare greke. Një zyrtar i lartë i BE-së tha se në takim do të diskutohet edhe nëse duhen lehtësuar kushtet e borxhit.

Greqia ka kërkuar 53.5 miliardë Euro deri në vitin 2018, si dhe një rishikim të borxhit afatgjatë të vendit.

Një marrëveshje e re do të duhet të miratohet edhe nga parlamentet e vendeve anëtare, përfshirë Gjermaninë.

Parlamenti i Estonisë ishte i pari që i dha qeverisë estoneze miratim të kushtëzuar për të negociuar me Greqinë, pasi Komisioni të jetë shprehur se ekzistojnë premisat për bisedime.

“Zgjedhja e duhur”

Zoti Tsipras ka kërkuar një votim të shpejtë në parlament, për të marrë mbështetje për një listë veprimesh paraprake, të cilat qeveria e tij duhet t’i ndërmarrë për të bindur kreditorët rreth synimeve të saj, dhe për të siguruar një fond fillestar.

Ish-ministri i financave Varoufakis, i cili armiqësoi shumë prej partnerëve evropianë, u shpreh se mbështet përpjekjet e Greqisë për të rinegociuar borxhin, por se nuk do të marrë dot pjesë në seancën parlamentare “për arsye familjare”.

Oferta më e fundit e Greqisë parashikon shkurtim të shpenzimeve, privatizime të aseteve shtetërore, si p.sh. portin e Pireut dhe aeroportet vendore, rritje të taksave për hotelet dhe restorantet, dhe heqjen e një pagese shtesë për pensionistët më të varfër.

Analisti i Commerzbank, Markus Koch, thotë se “JO”-ja e referendumit duket se është shndërruar prej zotit Tsipras në një “PO”.

Bankat greke vazhdojnë të jenë të mbyllura që më 29 qershor, kur u vendos kontroll mbi kapitalin dhe kufizime për tërheqjen e parave të thata, pas dështimin të bisedimeve të mëparshme. Greqia nuk pagoi dot një këst për FMN-në dhe tashmë përballet me një tjetër afat pagese ndaj BQE-së, më 20 korrik, pagesë të cilën nuk e kryen dot pa ndihmë.

Vendi ka marrë tashmë dy fonde shpëtimi prej 240 miliardë Eurosh nga Eurozona dhe FMN-ja, që nga viti 2010, por ekonomia e vendit është zvogëluar me 25%, papunësia është në mbi 25%, dhe një ndër dy të rinj grekë është i papunë.

Zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë, Josh Earnest, u shpreh të premten në Uashingtoni se “jemi të kënaqur të shikojmë Greqinë të ndërmarrë këtë hap duke paraqitur një propozim konkret, por se tashmë është në duart e kreditorëve të japin vlerësimin e tyre.” za

Greqia në ankthin e pritjes

Qeveria greke ka paraqitur propozime të reja për reforma ekonomike, në përpjekje për të siguruar ndihmë të mëtejshme financiare nga kreditorët e saj ndërkombëtarë.

Zyrtarë të Eurozonës kanë konfirmuar se kanë pranuar planin të enjten vonë, vetëm dy orë para afatit të mesnatës. Plani do të studiohet gjatë takimeve të Bashkimit Evropian në fundjavë.

Mediat greke thonë se ai përfshin reformat në pensione, privatizimin dhe shkurtimin e shpenzimeve të mirëqenies.

Greqia ka nevojë për paketën e tretë të ndihmës ndërkombëtare për të lehtësuar krizën me borxhe dhe për të shmangur daljen e mundshme nga Eurozona.

Në këmbim të reformave, Greqia kërkon lehtësimin e borxheve për miliarda euro dhe kredi shtesë në vlerë prej 53.5 miliardë eurosh.

Pas verifikimit nga ministrat e Financave të Eurozonës, 28 shtetet anëtare të BE-së, më 12 korrik, pritet të votojnë për planin.

Presidenti i Bashkimit Evropian, Donald Tusk, ka thënë se barra u bie zyrtarëve evropianë për të adresuar lutjet e Greqisë për lehtësimin e borxheve.

Gati të gjitha palët janë pajtuar se Greqia nuk do të jetë kurrë në gjendje që të paguajë mbi 300 miliardë dollarë borxhe. Ajo tashmë ka humbur afatin për një pagesë ndaj Fondit Monetar Ndërkombëtar.

Ministri gjerman i Financave, Wolfgang Schaeuble, i cili ka qenë kundërshtari më i zëshëm i lehtësimit të borxheve, ka thënë se mundësia e shlyerjes së një pjese të tyre do të diskutohet gjatë ditëve të ardhshme, por ka paralajmëruar se “hapësira për manovrim” është shumë e vogël.

Schaeuble këmbëngul se statuti i BE-së nuk lejon shlyerjen e drejtpërdrejtë të borxheve, kështu që Greqia mund të presë vetëm normë më të ulët të interesit dhe afat më të gjatë të pagesës.

Koncesionet e minutës së fundit nga kryeministri grek, Alexis Tsipras, vijnë në kohën kur sistemi financiar i Greqisë është në prag të kolapsit.

Bankat kombëtare janë të mbyllura që dy javë, ndërsa tërheqja e parave të gatshme është kufizuar vetëm në 60 euro në ditë.

Nëse Tsipras nuk siguron marrëveshje me kreditorët, Greqia përballet me kolaps pothuajse të pashmangshëm të sistemit bankar, i cili do të ishte hapi i parë drejt daljes nga Eurozona.

Mungesa e parave të gatshme dhe nevojat bazike, si barnat, duket se kanë bërë që publiku grek të jetë i gatshëm të pranojë një rreth të ri reformash, pavarësisht referendumit të javës së kaluar, në të cilin qytetarët kanë kundërshtuar masat shtrënguese nga BE-ja. (rel)

Merkel vlerëson borxhet e vendeve të Ballkanit

Vendet e Ballkanit që synojnë anëtarësimin në Bashkimin Evropian mund të arrijnë qëllimet e tyre pavarësisht krizës në Greqi, tha kancelarja gjermane Angela Merkel më 8 korrik, në fillim të turneut të saj në këtë rajon.

Merkel vizitoi Shqipërinë dhe Serbinë, aspiratat e të cilëve për tu anëtarësuar në BE janë komplikuar për shkak të krizës ekonomike në Greqi. Ajo do të vizitojë sot Bosnjen.

Gjatë qëndrimit në Serbi, Merkel e vlerësoi kryeministrin Aleksandar Vuçiq i cili është duke bërë fushatë për anëtarësimin e vendit të tij në BE, me gjithë kundërshtimin e fortë të bllokut nacionalist pro-rus, për pranimin e kërkesave shtrënguese nga kreditorët.

“Mendoj se kryeministri është duke ndjekur një politikë jo për shkak se ai dëshironë që të kënaq të gjithë jashtë Serbisë, por se është i bindur se sa më pak borxh, më pak borxh i ri, të çon në pagesa më të ulëta të interesit dhe të jep më shumë hapësirë për të investuar në të ardhmen”, ka thënë Merkel në Beograd.

Merkel vuri në dukje se zakonet e borxhit në vendet e Ballkanit ndryshojnë nga ato në Greqi. Athina është duke u përballur me falimentim për shkak të borxhit prej 380 miliardë dollarësh.

Kancelarja gjermane tha se rasti i Greqisë, duhet të jetë mësim për të tjerët.

“Unë mendoj se ne nuk po shohim se gjërat në Greqi janë duke pasur sukses për momentin”, tha ajo.

“Ne kemi një situatë tjerë këtu (në Serbi), ku qeveria po ndjek me bindje një rrugë e cila nuk është e lehtë, por e cila- ashtu si në Irlandë, Portugali dhe Spanjë- ka sukses. Unë jam e bindur për këtë gjë”, tha ajo.

Pavarësisht kësaj Merkel ka thënë se stabiliteti në Ballkan vazhdon të jetë qenësor për BE-në dhe ajo beson se përpjekjet për tu bashkuar në BE, do të ndihmojnë në promovimin e stabilitetit.

“Është në interesin tonë që shtetet e Ballkanit Perëndimor të kenë prespektivë evropiane.”, ka thënë kancelarja gjermane Angela Merkel. rel

Merkel në Beograd: B.E. mundëson paqen në Ballkanin Perëndimor

VOAL – Kancelarja gjermane Angela Merkel tha se gatishmëria për kompromis në bisedimet me Prishtinën do të merret parasysh kur të vendoset për hapjen e kapitujve të negociatave për anëtarësim të Serbisë.

Kancelarja gjermane Angela Merkel tha se gatishmëria për kompromis në bisedimet me Prishtinën do të merret parasysh kur të vendoset për hapjen e kapitujve të negociatave për anëtarësim të Serbisë.

Kancelarja gjermane Angela Merkel, tha të mërkurën në mbrëmje në Beograd se gatishmëria e Serbisë për kompromise me Kosovën do të merret parasysh kur te vendoset për hapjen e kapitujve të negociatave për anëtarësim të saj në Bashkimin Evropian.

Kanclerja Merkel, tha se anëtarësimi në Bashkimin Evropian mundëson paqen në Ballkanin perëndimor

“Ne në vitin 2003 u kemi hapur mundësinë të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor që të anëtarësohen në Bashkimin Evropian. Kjo është në interesin e ndërsjellë si për Ballkanin Perëndimore si për BE-në që ka 28 vende anëtare. Në interesin tonë është paqja në Ballkanin Perëndimor dhe BE-ja e mundëson këtë. Dua të falënderoj kryeministrin e Serbisë që ka ndërmarrë nisma dhe ka nxitur qëndrueshmërinë në rajon. Me bisedimet me Prishtinën, Beogradi ka dëshmuar gatishmëri për kompromis dhe kjo do të merret parasysh kur të vendoset për hapjen e kapitujve të negociatave për anëtarësim”, tha ajo.

Serbia vazhdon të kundërshtojë pavarësinë e Kosovës, por është përfshirë në bisedimet për normalizimin e marrëdhënieve në shkëmbim të përafrimit me BE-në. Ajo përfitoi hapjen e negociatave për anëtarësim, por diplomatët evropian thonë se hapja e kapitujve për këtë çështje varet nga zbatimi i marrëveshjeve të arritura në atë proces.

Kancelarja Merkel e cila shkoi në Beograd nga Tirana, vlerësoi gatishmërinë për bisedime ndërmjet kryeministrit të Shqipërisë Edi Rama dhe atij të Serbisë, Aleksandër Vuçiç.

“Cilësia e re e kontakteve ndërmjet Shqipërisë dhe Serbisë shihet në vizitat e kryeministrave që ishte e pamundur para disa vjetësh. Kjo duhet të vazhdojë”, tha mes tjerash kancelaria Merkel, e cila tërhoqi vërejtjen se Serbia ka ende shumë punë për të bërë.

“Sfidë e re për Serbinë është edhe vala e migrimeve. Migruesit po hyjin nga Greqia dhe Serbia është bërë vend tranzit”, tha ajo duke nënvizuar gatishmërinë për të ndihmuar lehtësimin e barrës së migruesve dhe refugjatëve që po shfrytëzojnë Ballkanin si rrugë drejt Bashkimi Evropian./ZA

Debate të forta për Srebrenicën në Serbi

Kryeministri i sotëm serb Aleksander Vuçiq ngjiste para dhjetë vjetësh pllakata me emrin e Ratko Mlladiçit rrugëve të Beogradit. Përpara kamerave ai mbështeste kështu në mënyrë simbolike ish-gjeneralin e serbëve të Bosnjës, i cili duhet të përgjigjet në gjykatën e OKB-së për krimet e luftës në ish-Jugosllavi për akuza për gjenocid. Në korrik të vitit 1995, ushtarët dhe paramilitarët serbë ekzekutuan rreth 8 000 djem e burra myslimanë në ish-zonën e sigurt të Kombeve të Bashkuara në Srebrenicë. Masakra klasifikohet sipas juridiksionit ndërkombëtar si gjenocid.

“Nderim për viktimat e pafajshme”

Për këtë përcaktim u debatuar fort në Serbi javët e fundit. Edhe kryeministri Vuçiq, i cili e ndryshoi partinë dhe politikën e tij shtatë vjet më parë dhe erdhi në pushtet si përkrahës i BE-së, refuzon ta përdorë fjalën “gjenocid” në këtë kontekst. “Pikëpamja mbizotëruese në Serbi është se ajo ishte vërtetë një masakër dhe krim lufte, por në asnjë mënyrë gjenocid,” thotë redaktori Filip Švarm nga e përjavshmja Vreme, e cila mban qëndrim kritik ndaj qeverisë. Ende asnjë politikan i vetme i qeverisë nuk e ka përdorur në Serbi termin ‘gjenocid’ – pavarësisht përkatësisë partiake.

Për vite të tëra, përfaqësuesit e politikës dhe të drejtësisë serbe e kishin të vështirë t’i nxirnin përpara drejtësisë personat përgjegjës për krimet. Pas presionit masiv nga BE-ja, u arrestuan në vitin 2008 dhe 2011 ish-presidenti i Republika Srpska në Bosnje, Radovan Karaxhiç, i cili jetonte nën një identitet të rremë në mes të Beogradit dhe punonte edhe si mjek për mjekësi alternative. Dhe gjenerali Ratko Mlladiç, i cili u gjet në një fshat në veri të Serbisë. Shumë vëzhgues besojnë se ata të dy për një kohë të gjatë i mbështetnin dhe ndihmonin qarqe serbe të sigurisë. Arrestimet shkaktuan protesta të dhunshme në kampin e nacionalistëve.

Serbischer Ministerpräsident Aleksandar Vucic

Kryeministri serb Aleksander Vuçiq

Sot nga këto gjëra ndjehet fare pak. Në një konferencë për shtyp kryeministri Vuçiq tha se ishte i gatshëm të përkulet për të nderuar viktimat e pafajshme të Srebrenicës. Por njeriu i fortë i Beogradit e mendoi gjatë nëse vërtetë duhet të shkojë në Srebrenicë për 20 vjetorin e masakrës më 11 korrik. Qeveria e tij e refuzon rezolutën e propozuar në OKB nga Britania e Madhe për të dënuar gjenocidin në Srebrenicë. Këtu Beogradi mbështetet në marrëdhëniet e tij të mira me Moskën, sepse Rusia ka të drejtën e vetos dhe mund ta bllokojë rezolutën e Këshillit të Sigurimit të OKB-së.

“Nga vrasës në viktima”?

Asnjë politikan serb nuk duhet të shkojë në ceremonitë përkujtimore në Srebrenicë – ky qe synimi i një peticioni të nënshkruar nga qindra studentë nga Serbia dhe Republika Srpska në Bosnjë dhe Hercegovinë. Nismëtari i peticionit studenti nga Beogradi Nenad Uzelac, thotë se i gjithë populli serb konsiderohet sikur ka bërë “gjenocid”. Por sipas tij në Srebrenicë nuk ka pasur gjenocid, sepse gratë, fëmijët dhe të moshuarit nuk i kanë vrarë.

Shkrimtari dhe bloggeri Vladimir Tabašević thotë se nuk habitet që në Serbi ka ende njerëz që mendojnë kështu. Të dyja palët përpiqen ta instrumentalizojnë Srebrenicën duke i paraqitur serbët si “populli i vrasësve” dhe myslimanët si “populli i viktimave”. “Politika ndërton një antagonizëm të gabuar, sepse kështu shmang pyetjet për vende pune dhe për bukë.” Por disa aktivistë në Serbi janë të bindur se pa përballjen me të kaluarën nuk mund të shikosh drejt së ardhmes.

E diela, afati i fundit për Greqinë

Udhëheqësit europianë, mbyllën takimin e mbrëmshëm të nivelit të lartë, ende pa ndonjë rezultat, ndërsa kryeministri grek Aleksis Tsipras, nuk paraqiti një plan konkret reformash, i cili do të duhet të dorëzohet brenda ditës së nesërme. Dita e dielë do të jetë afati i fundit për gjetjen e një zgjidhjeje. Presidenti i Këshillit europian Donald Tusk deklaroi mbrëmë se “realiteti kokëfortë është se kemi vetëm 5 ditë për të arritur një marrëveshje. Deri tani kam evituar të flas për afate. Por sonte dua të them me zë të lartë dhe të qartë se afati i fundit skadon këtë javë. Ne të gjithë jemi përgjegjës për krizën dhe të gjithë kemi përgjegjësinë për ta zgjidhur atë”, nënvizoi Tusk.

Të dielën propozimet e pritshme greke do të duhet të diskutohen në takimin e nivelit të lartë ku siç njoftoi kancelarja Merkel “do të marrin pjesë të 28 vendet anëtare të Bashkimit europian, jo vetëm ata të eurozonës, ndërkohë që Banka qendrore europiane, deri atëherë do të mbajë në jetë bankat greke”.

Presidenti i Komisionit europian Jean Claude Juncker nënvizoi se “jemi të përgatitur për të gjithë skenarët, për Grexit, për ndihma humanitare ndaj Greqisë si dhe për qëndrimin e Greqisë në euro, i cili është dhe skenari që preferoj”, tha ai. Kryeministri grek Tsipras u mundua të qetësojë. “Propozimi i ri përfshin reforma të besueshme. Diskutimi ka qenë pozitiv dhe do të duhet të përmbyllim gjithçka brenda së dielës”, u shpreh ai.

NJË DITË BISEDIMESH INTENSIVE

Të martën, ministrat evropianë të financave u mblodhën në Bruksel për një takim të ngutshëm, ku qeveria greke pritej të bënte propozime të reja për të siguruar një marrëveshje ndihme dhe për të shmangur daljen e vendit nga Eurozona.

Eurogrupi ishte mbledhja përgatitore për një takim të krerëve të vendeve të Eurozonës, i planifikuar për sonte, në të cilën Kryeministri grek Aleksis Tsipras duhet të bindë të 18 udhëheqësit e tjerë.

Shumë prej këtyre udhëheqësve janë të lodhur me pesë vitet e krizës greke, për të autorizuar një kredi të re shpëtimi. Përballja e sotme mund të përcaktojë gjithashtu nëse bankat greke do të rihapen gjatë kësaj jave, apo do të vazhdojnë të qëndrojnë të mbyllura.

Kreu i Eurodrupit Jeroen Dijsselbloem tha se tani për tani nuk ka pasur propozime të reja nga ministri grek, dhe hapi i parë do të jetë që qeveria greke t’i dërgojë Eurogrupit një kërkesë të re.

Trysnia mbi Athinën është rritur, ndërkohë që një nga huadhënësit e saj kryesorë, Banka Qendrore Evropiane, ka vendosur të mos e rrisë sasinë e fondeve emergjente për bankat greke. Pa ndihmë nga jashtë, këto banka pritet të mos kenë më para të mërkurën, në një kohë që Greqia përsëri nuk do të jetë në gjendje të shlyejë pagesën ndaj kreditorëve evropianë këtë muaj.

Në deklaratat e tyre ministrat e financave ishin të ndarë lidhur me qëndrimin që duhet të mbajnë ndaj Greqisë.

Ministri gjerman, Wolfgang Scheuble:

“Pa një program, nuk është e mundur të ndihmohet Greqia në kuadrin e Eurozonës. Sigurisht BE-ja ka detyrime për ta ndihmuar Greqinë, por ajo që ne po presim me padurim është një vendim nga qeveria greke.”

Ministri finlandez, Alexander Stubb:

“Jo, nuk jemi të gatshëm ta lehtësojmë borxhin grek. E bëmë këtë në vitin 2011 dhe përsëri në 2012. Mendoj se koha po mbaron, afati i fundit është 20 korriku.”

Presidenti i Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker i tha sot Parlamentit Evropian se qeveria greke duhet të dalë me propozime për të zgjidhur krizën e borxhit.

“Topi është në fushën e qeverisë greke dhe qeveria greke duhet të shpjegojë në Bruksel sot, se si e sheh daljen nga kjo gjendje. Presidenti i Komisionit Evropian dhe Komisioni Evropian janë të gatshëm të bëjnë çdo gjë që të nevojshme në një afat kohor të arsyeshëm për të arritur një marrëveshje.”

Zoti Juncker tha se është kundër atyre të cilët bëjnë thirrje që Greqia të detyrohet të dalë nga Eurozona, por kritikoi gjithashtu autoritetet e Athinës për retorikën që kanë përdorur.

“Nxjerrja e Greqisë nga bashkimi monetar madje nga Bashkimi Evropian nuk është diçka që ne e dëshirojmë. Komisioni Evropian do të vazhdojë të punojë për një hapje të vërtetë negociatash me Greqinë,” tha zoti Juncker.

Komisioneri i BE-së për ekonominë, Pierre Moskovici tha se një dalje e Greqisë nga Euroja do të ishte një dështim i tmerrshëm, kolektiv.

“Presioni është sidomos mbi grekët, bankat janë të mbyllura dhe situata është e vështirë. Mendoj se qeveria greke ka interes të dalë sa më shpejt me zgjidhje serioze dhe të besueshme.”

Bankat greke qëndruan sot të mbyllura për të nëntën ditë. Disa njerëz të intervistuar në rrugët e Athinës thonë se do të përpiqen të jenë të durueshëm, ndërsa kryeministri i tyre negocion për një marrëveshje në Bruksel.

“Do të ishte një mrekulli nëse bankat hapen për dy ditë. Nuk besoj se kjo do të ndodhë. Duhet një periudhë kalimtare në mënyrë që bankat të mund të rifitojnë besimin e popullit, që njerëzit të mos vërsulen për të kërkuar paratë,” thotë inxhinieri Pavlos Kristou.

“Nuk dua të them diçka të keqe. Unë e dua vendin tim. Për fat të keq qeveria e ka sjellë vendin në prag të shkatërrimit. Të shkretët të rinjë që jetojnë me pensionet e prindërve. Çfarë do të ndodhë me këta fëmijë të varfër?” thotë Nikos.

Nëse bankat greke mbeten pa para dhe vendit do t’i duhet të shtypë monedhën e vet, kjo mund të çojë në daljen e Greqisë nga Euroja dhe ajo do të ishte vendi i parë që do ta bënte këtë duke krijuar një precedent dhe duke ngritur dyshime në lidhje me qëndrueshmërinë afatgjatë të bashkimit monetar evropian.

Pas referendumit Putini i telefonon Ciprasit – Më ke mua

UPDATE/Presidenti grek Aleksis Cipras ka pritur një telefonatë nga presidenti rus Vladimir Putin. Mediat greke raportojnë se telefonata ka qenë kërkesë e Putinit dhe është mbajtur në pushim të takimit të sotëm të Cipras në Bruksel.

Pjesë e bisedës, si referojnë mediat, por edhe konfirmuar nga Kremlini, ka qenë rezultati i referendumit grek.

Sipas të njëjtave burim, Putin i shprehu Csiprasit mbështetjen për popullin grek “për kapërcimin e vështirësive.”

Nuk thuhet asgjë nëse pjesë e bisedës të ketë qenë mundësia lidhur me ndonjë ndihmë financiare nga Rusia.

Më herët mediat folen për nënshkrimin e një marrëveshje të mundshme të energjisë në mes të dy vendeve.

Me heret Cipras vizitoi Moskën ku foli me Putin mbi krizën greke dhe pjesëmarrjen e të dy vendeve në projektin e gazsjellesit rus ne Evropë nëpërmjet Turqisë.

ora 12.30

Porta mbetet ende e hapur, por pas rezultatit të referendumit “per momentin nuk ka alternativa të reha për programin e ndihmës”. Kështu ka deklaruar zëdhënësi i kancelares gjermane Angela Merkel, Steffen Seibert, gjatë një konference për shtyp nga Berlini.

Një ditë pas JO pa hezitim të grekëve, fjalë të rënda vijnë edhe nga anëtari bordit të BQE-së, Christian Noyer.

06:30
Ministri i Financave të Greqisë, Yanis Varoufakis ka njoftuar dorëheqjen e tij të parevokueshme nga posti që mbante. Vendimi vjen vetëm disa orë pasi populli grek i tha prerë e qartë JO masave shtrënguese të kreditorëve, përmes referendumit të 5 korrikut.

Lajmin e ka bërë me dije vetë Ministri përmes twitterit, ku shkruan: “ Sot po lë Ministrinë e Financave greke”.

Sipas tij, dorëheqja mendon do t’i shërbejë arritjes së një marrëveshje me Eurogrupin, duke qenë se vetë kreu i financave ka pohuar se prania e tij në takime nuk ka qenë shumë e dëshiruar.

Dorëhiqet kreu i opozitës, Antonis Samaras. Rreth 60 % e grekëve votuan ‘Jo’ ndaj masave të kreditorëve

UPDATE/ Pas mbylljes së votimit për referendumin, grekët duket se i kanë thënë “Jo” masave shtrënguese të kreditorëve dhe kërkojnë një tjetër marrëveshje.

Ora 23:00
Me publikimin e rezultateve të para, lideri i opozitës në Greqi, Antonis Samaras, dha dorëheqjen. Para votimit të së dielës, Samaras kishte kërkuar që grekët të votonin për “Po”, ndaj masave shtrënguese të kreditorëve.

Ora 21:00
Mediat ndërkombëtare thonë se sipas rezultateve të para, rreth 60 për qind e grekëve ka votuar për “Jo” në referendumin e së dielës, ndërsa zyrtarët e Qeverisë janë gati për të kërkuar para për bankat e tyre. Mësohet se përfaqësues të qeverisë greke kanë thënë se janë gati për një marrëveshje edhe brenda 48 orëve. Po sipas mediave ndërkombëtare, kancelaria gjermane, Merkel pritet të zhvillojë një takim ditën e hënë me presidentin francez, Holande, ku në fokus të bisedimeve do të jetë situata në Greqi pas votimit.

Ora 19:00
Ka përfunduar orari zyrtar i votimit për referendumin e së dielës në Greqi. Sipas sondazheve të publikuara në televizionet greke, votat për “Jo” ndaj masave shtrënguese janë në avantazh ndaj atyre grekëve që kanë votuar me “Pro”.

Sipas televizionit ATN1, rezulton se 51 për qind e grekëve është shprehur për “Jo”, ndërsa 37 për qind janë thënë “PO”. Po kështu televizioni “Mega” thotë se me “Jo” janë shprehur 51.5 për qind e votuesve, ndërsa me “JO”, vetëm 48.5 për qind.

Një tjetër sondazh i kryer nga “Skai” thuhet se 52 për qind mbështesin “Jo”, dhe 48 “Po”.

Sipas mediave në Greqi, pjesëmarrja në votime ka qenë rreth 65 për qind, mëse e vlefshme për të kaluar kuotën 40 %, që referendumi të quhet i vlefshëm.

Kryeministri grek duke votuar

Ora 10:00

Miliona grekë janë drejtuar ditën e sotme drejt kutive të votimit në referendumin që pritet të përcaktojë të ardhmen e Greqisë dhe krizës së saj.
Qendrat e votimit janë hapur në orën 07:00 të mëngjesit me orën lokale dhe do të mbyllen pasdite. Qeveria greke ka bërë edhe sot thirrje për të votuar kundër propozimeve të kreditorëve.

Por opozita greke thotë se një votë kundër propozimeve do të thotë votë kundër BE-së, çka do ta nxjerrë Greqinë nga Eurozona dhe BE-ja.

E veçanta e këtij referendumi është se grekët vetë janë të ndarë mes votës kundër dhe pro. Diferenca është e ngushtë dhe këtë e tregojnë edhe sondazhet.

Ciprasi është parë të votojë në një nga qendrat e votimit në Athinë, po ashtu edhe Presidenti grek. Liderët e qeverisë së SYRIZA-s i kanë kritikuar kushtet e ndihmës financiare duke i cilësuar si poshtëruese.

Ata refuzojnë që të ndërmarrin masa shtrënguese. Por nga ana tjetër, kreditorët paralajmërojnë se një votë kundër propozimeve të tyre do ta çojë Greqinë në kolaps, pasi do të ndërpriten financimet emergjente të bankave greke, çka e nxjerr Greqinë nga Eurozona.

Ndërkohë ministri gjerman I financave Uolfgang Shojble, një prej kritikëve më të ashpër ndaj Greqisë tha dje se nëse do të vendoset për largim nga eurozona, kjo do të jetë e përkohshme. Gjithsesi, sipas tij, vetëm grekët mund ti përgjigjen kësaj pyetje.

Merkel: Fjalë inkurajuese në prag të vizitës në Ballkan

Kancelarja gjermane Angela Merkel (CDU) e sheh perspektivën e të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE. «Megjithë vështirësitë, që ende kemi, ka përparime», tha Merkel katër ditë para udhëtimit të saj dyditor për në Shqipëri, Serbi dhe Bosnjë-Hercegovinë në një mesazh të shkurtër në video. Vetëm perspektiva e pranimit mund të sjellë zgjidhjen e konflikteve mes vendeve të rajonit.

Shqipëria ka ende shumë për të bërë

Edhe Shqipëria ka ende shumë për të bërë, por gjithsesi vendi ka statusin e vendit kandidat për BE. “Në përgjithësi mund të thuhet se kemi bërë progres, por ka akoma shumë, shumë probleme të mëdha”, pohoi Merkel.

Edi Rama dhe Angela Merkel

Kjo gjë mund të thuhet veçanërisht për Bosnjë-Hercegovinën, e cila nuk ka paraqitur ende kërkesën për anëtarësim, për shkak të stanjacionit të situatës politike. Kroacia dhe Sllovenia janë dy shtete të ish Jugosllavisë të anëtarësuar tashmë në BE, “ku gjithçka ecën me shumë sukses”, tha Merkel.

Kusht raportet e Serbisë dhe Kosovës

Me Serbinë janë hapur disa kapituj të bisedimeve për pranim, por jemi akoma në fillimet. Për kancelaren zgjerimi i bisedimeve varet edhe nga përparimet në raportet e Serbisë dhe Kosovës. “Ne përfshijmë këtu edhe masat në lidhje me Kosovën, me qëllim që të dyja palët të përpiqen me të vërtetë për të ecur përpara”, theksoi Merkel. “Ka akoma jashtëzakonisht shumë për të bërë, por ka me të vërtetë shenja të kënaqshme. Dhe ne insistojmë që ky proces të përshpejtohet.”

Fluksi i refugjatëve nga Ballkani

Temë e vizitës së Merkelit do të jetë edhe fluksi i pandërprerë i refugjatëve nga Ballkani për në Gjermani. Kancelarja bëri të ditur se ajo do të prekë edhe gjendjen e vështirë të romëve në Serbi. Serbia ka ndërmarrë një sërë masash, “që zbusin si të thuash diskriminimin e romëve, edhe pse duhet thënë qartë, se ka ende diskriminim.”

Merkel mbrojti edhe kategorizimin e Serbisë si shtet të sigurtë origjine. Për këtë flet ndër të tjera fakti, se në Gjermani nuk pranohet gati asnjë kërkesë për azil nga Serbia. Edhe Britania e Madhe, Franca dhe shtete të tjera evropiane e kanë shpallur Serbinë shtet të sigurtë origjine.

Arminka Heliq, Baronesha që po e tmerron Serbinë

Baronesha me prejardhje boshnjake dhe njëra nga shtatë baroneshat e vetme në Dhomën e Lordës , po konsiderohet si iniciatorja e rezolutës për gjenocidin e Srebrenicës, e cila pritet të sillet për votim në KS të OKB-së, së shpejti. Nëse ajo miratohet, vaj halli për Serbinë. Heliq di shumë për Bosnjën dhe Ballkanin, ndërsa ka këshilluar William Haguen kur ku ka qenë minsitër i jashtëm dhe kur është marrë me rajonin tonë. Ajo i ka dhënë shumë leksione edhe Angelina Joelit kur kjo e bëri filmin e saj për luftën e Bosnjës. Për krejt këto, Heliq po llogaritet si gruaja e cila është duke e tmerruar Serbinë

Serbia është duke u dridhur nga frika këto ditë. Dhe nuk janë vetëm bisedimet e vështira me Prishtinën në Bruksel, që mbahen nesër, e ku Beogradit pritet t’i kërkohet të lëshojë pe në shumë gjëra, arsye për këtë.

Ndoshta më e rëndë se çështja e Kosovës, për Serbinë, është rezoluta për gjenocidin e Srebrenicës, që pritet të sillet në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, nga Britania e Madhe, së shpejti.

Nëse ajo kalon, atëherë Serbia dhe serbët do të identifikohen si shteti dhe kombi që kryen gjenocid, duke e bërë vetën epiqendër të imazhit më të keq të mundshëm ndërkombëtar, për shkak të autorësisë së krimeve më të rënda të mundshme të luftës, ndaj boshnjakëve myslimanë.

E kjo rezolutë, ka për iniciatore një autore të fshehtë, emri i të cilës nuk u bë i ditur deri dje.

Newsweek e Beogradit pretendon se e gjeti atë. Bëhet fjalë për Arminka Helicq një baroneshë misterioze me prejardhje boshnjake. Ajo është vetëm njëra nga gjithsej shtatë femrat në dhomën e lordëve të parlamentit britanik.

Ajo besohet se pati ndikim të madh pse Londra vendosi ta propozojë rezolutën për gjenocid të Srebrenicës.

Heliq ka njohuri të shumta për luftën e Bosnjës dhe masakrën e Srebrenicës, duke qenë se ka qenë e përfshirë në disa forma në këtë luftë.

Për shkak të njohurive të saj, ajo, më 1998, u angazhua nga konservativët si eksperte e Ballkanit. Më vonë arriti të shndërrohet në “njërën nga ekspertët me impresivë të politikës së jashtme në qeveri”.

Për shkak të angazhimit të madh, por diskret, kryeministri David Cameron e nominoi atë për Dhomën e Lordëve. Më 2014 Heliq u emërua baroneshë (pa të drejtë trashëgimie familjare), nga mbretëresha Elizabetë, për shërbimet e shumta ndaj mbretërisë. Kjo i mundësoi asaj që me 24 nëntor 2014 të bëhet pjesë e Dhomës së Lordëve, si e treta femër myslimane që mbërrin këtu nga kampi konservativ.

Heliq aktualisht është duke e këshilluar liderin e Dhomës së Përfaqësuesve në parlamentin britanik, Willuam Hague. Për të, më herët ka punuar edhe si shefe e kabinetit, derisa ai ishte sekretar shteti.

Ajo njihet edhe si bashkëpunëtore e ngushtë e aktores Angelina Jolie. Kjo e fundit, që bëri edhe film për luftën e Bosnjës, e ka quajtur Heliqin si mentore të saj, duke qenë se i ndihmoi shumë për ta kuptuar situatën në Bosnjë. /Klan Kosova

Në Greqi turizmi i tronditur nga situata kaotike

Turizmi duket se është prekur nga situata kaotike financiare në Greqi. Ndërkohë vetë grekët janë të zemëruar me politikanët që e kanë çuar vendin në këtë situatë.

Sheshi Monastiraki në Athinë, është një destinacion i njohur për turistët. Por disa ditë pas mospagimit të borxhit nga Greqia, pronarët e bizneseve në Athinë po vërejnë ndryshim.

“Fatkeqësisht gjatë ditëve të fundit numri i turistëve ka rënë. Është si në janar. Nuk ka shumë njerëz në rrugë. Duket si dimër. Ajo që dëgjojmë nga fqinjët dhe pronarët e hoteleve është se rezervimet janë anuluar për javët në vazhdim. Duke se ky sezon ka qënë i varfër.”

Të martën, Greqia nuk pagoi këstin e borxhit ndaj Fondit Monetar Ndërkombëtar.

Qeveria vendosi kontrolle mbi kapitalin duke kufizuar tërheqjet nga banka deri në 60 euro në ditë.

Kjo, thotë pronari i restorantit Spiros Bairaktaris, po i mban larg klientët.

“Sapo filloi sezoni, bankat u mbyllën dhe më pas ndodhi gjithë kjo kështu që numri i turistëve ka rënë. Klientët hezitojnë. Të gjithë duket se presin të ndodh diçka.”

Disa turistë të huaj e njohin mirë kontrollin e kapitalit.

Argjentina u detyrua ta vendoste atë në vitin 2002 dhe përsëri një dekadë më pas.

Këta argjentinas që po vizitojnë Athinën janë të detyruar të përdorin dollarë në vend të monedhës së tyre.

“Ne jemi mësuar me këtë në Argjentinë. Kemi kaluar këto momente të tmerrshme. Më duket se njerëzit këtu nuk janë aq të friksuar sa ç’jemi ndjerë ne.”

“Ne ishim tre vjet pa banka. Nuk mund të tërhiqje paratë e tua, asgjë.”

Turistët ende shkojnë në Greqi.

Ata që janë tashmë aty thonë se nuk janë prekur shumë nga kriza e tanishme ende.

“Nuk kemi patur probleme. Erdhëm sot në Athinë dhe nuk jemi përballur me asnjë problem.”

Greqia ende shpreson për një kompromis. Shpresat u rritën të mërkurën për një marrëveshje, vetëm për t’u shuar përsëri.

Kryeministri Alexis Tsipras po bën fushatë për një votë JO për kushtet e shpëtimit të propozuara nga kreditorët në referendumin e të djelës.

“‘JO’ do të thotë presion i fuqishëm për një marrëveshje ekonomike të qëndrueshme që jep zgjidhje për borxhin tonë dhe nuk e rrit atë duke minuar përpjekjet tona për të ndihmuar në ngritjen e ekonomisë dhe shoqërisë greke.”

Kryetari i Eurogrupit, Jeroen Dijsselbloem, foli pas një telekonference me ministrat e financave të BE-së.

“Duke pasur parasysh situatën politike, refuzimin e propozimeve të mëparshme, referendumin i cili do të mbahet të dielën dhe këshillën e qeverisë greke për një votë “JO”, ne nuk shohim asnjë bazë për bisedime të mëtejshme në këtë pikë.”

Greqia dhe kreditorët janë po aq larg marrëveshjes sa ç’ishin në fillim të negociatave. Një JO në referendum pritet komplikojë më tej dhe jo ta lehtësojë situatën.

Greqia, propozim të minutës së fundit

Greqia e zhytur në borxhe bëri një propozim të minutës së fundit tek kreditorët ndërkombëtarë të martën për të mënjanuar falimentimin. Ministrat e financave të Eurozonës thanë se do ta shqyrtojnë propozimin në një tele-konferencë në mbrëmje.

Athina e bëri ofertën vetëm disa orë para skadimit të paketës së ndihmave në mesnatë, edhe pasi qeveria kishte thënë paraprakisht se nuk do të bënte pagesën e këstit prej 1.8 miliardë dollarësh tek Fondi Monetar Ndërkombëtar të martën.

Hollësitë e ofertës së re janë të paqarta, por zyra e kryeministrit Alexis Tsipras tha se qevera po propozon një marrëveshje dy vjeçare që do të përmbushë të gjitha nevojat financiare të vendit “duke pakësuar në të njetën kohë edhe borxhin”.

Shefi i Eurozonës Jeroen Dijsselbloem tha se ministrat e financave të bllokut prej 19 vendesh anëtare do të diskutojnë propozimin grek gjatë një telekonference të martën në mbrëmje.

Nuk është e qartë sesi do të reagojnë miminstrat e financave ndaj planit grek.

Në Uashington, presidenti Barack Obama tha se kriza financiare e Greqisë “është një çështje shumë shqetësuese” por më shumë për Evropën sesa për Shtetet e Bashkuara. Zoti Obama tha se Shtetet e Bashkuara nuk besojnë se trazirat financiare do të rezultojnë në një tronditje të madhe të ekonomisë amerikane, më e madhja në botë.

Greqia dhe kreditorët e saj janë angazhuar në negociata disa javore, me bisedimet që përfunduan fundjavën e kaluar kur zoti Tsipras shpalli mbajtjen e një referendum për të lejuar popullin të vendosë nëse do t’i pranojë apo jo kërkesat e fundit të masave shtrënguese në këmbim të huave të reja.

Zoti Tsipras bëri thirrje për një votë “JO” , megjithëse udhëheqësit evropianë thanë se kjo do të çonte në tërheqjen e Greqisë nga Eurozona dhe drejt një divorci politik me Evropën.

Deri në momentin që Athina bëri një ofertë të minutës së fundit, dukej se ajo po shkonte drejt një mospagimi të këstit të FMN-së. Bankat greke vazhduan të jenë të mbyllura të marten ashtu si edhe tregu i aksioneve.

Ndërsa e ardhmja financiare e vendit duket e pasigurtë, ministria greke e financave tha se do të hapë gati 1 mijë banka në mbarë vendin për të lejuar pensionistët pa karta krediti të tërheqin para të mjaftueshme për një javë.

Faqja 81 prej 84« Fillimi ‹ Prapa 77 78 79 808182 83 84 Para ›

​GazetaExpress

Ekipet zjarrfikëse vazhduan edhe gjatë natës me shuarjen e 59 zjarreve pyjore dhe 99 zjarreve në vise urbane, të cilat gjatë ditës së djeshme shpërthyen në Greqi

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

RRETH NESH

NEWS LETTER

SOCIAL

GazetaExpress