Kryetari i Bordit Drejtues të Odës Ekonomike të Ankarasë (ATO), Gürsel Baran, deklaroi se tregtia midis Turqisë dhe Kosovës nuk është në nivelin e dëshiruar dhe shprehu gatishmërinë e institucionit që drejton për të kontribuuar në rritjen e mëtejshme të vëllimit tregtar midis dy vendeve, raporton Anadolu Agency (AA).
Fikrim Damka, ministri i Zhvillimit Rajonal të Kosovës dhe kryetar i Partisë Demokratike Turke, vizitoi kryetarin e ATO-s Baran, sipas një deklarate zyrtare nga oda e Ankarasë.
Baran deklaroi se Ballkani, duke përfshirë Kosovën, ka një rëndësi të veçantë për sa i përket politikave ekonomike dhe politikës turke në përgjithësi.
“Pavarësia e Kosovës dhe zhvillimi ekonomik përbëjnë themelin e paqes dhe stabilitetit në Ballkan, që është një rrugë drejt Evropës për Turqinë”, tha Baran.
Ai theksoi se përkundër afërsisë gjeografike, popullatës turke në vend dhe synimit për të zhvilluar marrëdhëniet, tregtia midis Kosovës dhe Turqisë ende nuk e ka arritur nivelin e dëshiruar.
“Tregtia midis vendeve tona është akoma në nivelin e miliona dollarëve. Nuk është e mundur të jemi të kënaqur me këtë shifër. Si ATO, ne jemi të gatshëm të bëjmë gjithçka që mundemi për ta çuar tregtinë tonë në nivelin e miliard dollarëve sa më shpejt të jetë e mundur”, shtoi Baran.
Nga ana tjetër, Damka deklaroi se janë duke punuar për ta bërë zhvillimin e Kosovës të shpejtë dhe të fortë dhe se e shohin Turqinë në anën e tyre në këtë proces.
Duke ftuar afaristët nga Ankaraja për të investuar në Kosovë, Damka shpjegoi se nëse bëhen investime në zonat industriale dhe të lira, Kosova mund të vlerësohet si bazë dhe lehtësisht mund të bëhen eksporte në vendet evropiane dhe SHBA prej aty.
Damka deklaroi se mbështetje, përfshirë alokim të hapësirës, u ofrohet atyre që duan të investojnë në Kosovë.
Bullgaria e ka vulosur veton ditën e sotme kundër çeljes së negociatave për Maqedoninë e Veriut.
Mediat maqedonase kanë raportuar se përfaqësuesit bullgarë nuk kanë ndërmend të tërhiqen nga vendimi që kanë marrë prej kohësh.
Një prej tyre thotë për MIA se BE nuk e ka kuptuar ende thellësinë e problemit mes dy vendeve, por theksojnë se mosmarrëveshja është çështje evropiane.
”BE nuk e kupton thellësinë e problemit midis Shkupit dhe Sofjes. Kjo mosmarrëveshje është një çështje evropiane. Bullgaria është në një situatë specifike për shkak të zgjedhjeve të ardhshme në korrik”.- tha ai.
Të gjitha vendet e tjera përveç Bullgarisë janë pro çeljes së negociatave për Maqedoninë e Veriut, madje nuk ka asnjë kundër Shqipërisë, por kjo e fundit mund ta pësojë nga ngërçi që kanë Bullgaria me Maqedoninë e Veriut.
Sot merret vendimi nga Këshilli Europian se kur do të mbahet Konferenca e Parë Ndërqeveritare, por nëse Bullgaria nuk heq veton, atëhere me të gjitha gjasat s’ka për të pasur datë.
Shaip Kamberi, kryetar i Partisë për Veprim Demokratik dhe shef i Grupit parlamentar “Lugina e Bashkuar-SDA” në Kuvendin e Serbisë, i ka thënë presidentit serb, Aleksander Vuçiq në seancën e sotme se ai duhet ta kuptojë që po negocion me njerëz, fëmijët e të cilëve ishin vrarë nga paramilitarët serbë, transmeton Gazeta Express.
Kamberi tha se sheh perspektivë në Bashkimin Evropian dhe në normalizimin e marrëdhënieve Kosovë – Serbi dhe se mirëkuptimi është formula për bashkëjetesën e pupujve ballkanikë.
“Si pjesëtar i popullit shqiptar, unë shoh perspektivë në BE, por edhe në normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë. Formula për bashkëjetesën e popujve ballkanikë është mirëkuptimi, gjithçka tjetër ka çuar në konflikte të përgjakshme”, tha Kamberi.
Ai theksoi se reciklimi i termave të viteve 1990 nuk duhet të kenë vend në dialog dhe se Serbia duhet ta kuptojë se pavarësia e Kosovës është rezultat i prishjes së Jugosllavisë.
“Gjuha e urrejtjes dhe riciklimi i termave nga vitet 1990 nuk kanë vend në dialog. Unë e kuptoj që Serbia përfaqëson interesat e saj, por Serbia duhet ta kuptojë që ju jeni duke negociuar me njerëz, fëmijët e të cilëve u vranë nga akrepat (njësia paraushtarake serbe aktive gjatë luftërave të viteve ’90) serbë. Sot duhet të kuptohet se pavarësia e Kosovës është rezultat i prishjes së Jugosllavisë”, u shpreh Kamberi.
“Publiku serb duhet ta dijë se vrasjet e popullsisë shqiptare ishin kryer dhe forcat serbe kryen sulme të përhapura dhe të organizuara ndaj shqiptarëve”, theksoi deputeti shqiptar.
Në këtë seancë, që po vazhdon të zhvillohet, presidenti serb, Aleksandar Vuçiq është duke raportuar lidhur me procesin e dialogut Kosovë – Serbi.
Presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiq. 22 qershor, 2021.
Presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiq, tha se Serbia nuk ka nevojë për një konflikt të ngrirë me Kosovën.
Duke paraqitur para Kuvendit të Serbisë raportin për dialogun me Kosovën, Vuçiq tha se serbët në Kosovë duan që negociatat të zhvillohen, në mënyrë që të arrihet ndonjë zgjidhje kompromisi në të ardhmen.
“Kur të më pyesni se çfarë është kompromisi, unë do të them: nuk e di”, tha Vuçiq para ligjvënësve serbë.
Ai vlerësoi se “fuqitë perëndimore nuk do ta ndryshojnë qëndrimin e tyre ndaj Kosovës” dhe se ato “do të pajtohen për një Kosovë të pavarur me çdo kusht”.
“Ne nuk kemi detyrë të lehtë dhe kohë për humor festiv, as kohë për pritje të tepërta, por kohë për t’u përballur me realitetin që na rrethon”, tha Vuçiq.
Vuçiq tha se dialogu me Kosovën është “transparent” dhe se pretendimet se “dikush po fsheh diçka diku dhe po përpiqet të mashtrojë publikun” janë “gënjeshtra”.
“Dialogu është korniza e vetme e mundshme, derisa të arrihet një kompromis me shqiptarët. Ne i kemi informuar në mënyrë të vazhdueshme përfaqësuesit e Bashkimit Evropian se kemi përmbushur gati gjithçka nga Marrëveshja e Brukselit. Të tjerat janë detaje që jemi gati t’i përmbushim. Shqiptarët nuk janë gati për të përmbushur atë, për të cilën është rënë dakord”, tha Vuçiq.
Për takimin e parë me Kurtin
Vuçiq foli para deputetëve serbë edhe për takimin e tij të parë me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, që u zhvillua më 15 qershor në Bruksel.
“Për Kurtin, temë e vetme ka qenë: kur do ta njohim pavarësinë e Kosovës?”, tha Vuçiq. Përgjigjja, sipas tij, ka qenë: “Kurrë”.
“Situata është shumë më e vështirë dhe më serioze si për ne, ashtu edhe për ta… Një zgjidhje kompromisi është diçka që duhet të kërkojmë”, u tha Vuçiq deputetëve të Kuvendit të Serbisë.
Çfarë thuhet në raportin për Kosovën?
Raporti i Vuçiqit për deputetët i referohet rrjedhës së dialogut të Serbisë me Kosovën nga maji i vitit 2019 deri më 15 qershor, 2021.
Duke e prezantuar atë, Vuçiq tha se gjatë viteve 2020 dhe 2021, Serbia u ka dhënë serbëve në Kosovë “më shumë se 750 milionë, e madje edhe 800 milionë euro”, ndërsa numëroi edhe investimet e Serbisë në komunat me shumicë serbe në Kosovë.
Vuçiq përmendi ndërtimin e shkollave, spitaleve dhe banesave, si dhe investimet në kisha dhe manastire të Kishës Ortodokse Serbe.
Ai tha se Serbia nuk ka arritur të ndryshojë trendin e emigrimit të serbëve nga Kosova, të cilët, “në kërkim të një jete më të mirë dhe një sigurie më të madhe”, kalojnë për të jetuar në Serbi.
Raportin e fundit për dialogun me Kosovën, Vuçiq e ka prezantuar në Kuvendin e Serbisë në maj të vitit 2019.
Kjo ka qenë hera e parë që Vuçiq ka paraqitur një raport për Kosovën qëkur Partia e tij Përparimtare Serbe (SNS) ka marrë pushtetin në vitin 2012.
Që nga paraqitja e këtij raporti, në Serbi janë mbajtur zgjedhjet parlamentare në qershor të vitit 2020 dhe përbërja e Parlamentit ka ndryshuar.
Një pjesë e opozitës i ka bojkotuar këto zgjedhje dhe koalicioni qeverisës i udhëhequr nga Partia Përparimtare Serbe e Vuçiqit i ka 243 nga gjithsej 250 ulëset e Parlamentit.
Dialogu midis Kosovës dhe Serbisë ka nisur në vitin 2011 dhe qëllim i tij është arritja e një marrëveshjeje të obligueshme për normalizimin e marrëdhënieve midis dy vendeve.
Dialogu ndërmejtësohet nga Bashkimi Evropian dhe mbështetet nga Shtetet e Bashkuara.
Një institucion financiar evropian është gati për ta ndihmuar Malin e Zi që t’i shlyejë një borxh Kinës, në vlerë prej një miliard dollarësh.
Këtë borxh, Mali i Zi e kishte marrë për një projekt të diskutueshëm të autostradës.
Ministri malazez i Financave, Millojko Spajiq, tha se kredia me interes të ulët nga institucioni financiar do t’i mundësojë Qeverisë malazeze të bëjë kursime dhe të ulë normat e interesit.
Spajiq tha se nuk mund ta zbulojë huadhënësin, por shtoi se bisedimet janë “në fazën e fundit”.
Ai i bëri këto komente më 17 qershor, para Komisionit parlamentar për Financa dhe Buxhet.
Një burim i Bashkimit Evropian konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se marrëveshja për sigurimin e kredisë është në proces të përfundimit dhe se ajo do të nënshkruhet nga presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Marrëveshja mund t’u japë fund pasigurive të vazhdueshme rreth borxhit në Mal të Zi dhe marrëdhënieve të këtij vendi me BE-në.
Autostrada, e cila nuk ka përfunduar ende, dhe borxhi për të cilën Mali i Zi ka marrë kredi nga Banka Export-Import e Kinës, janë në qendër të një debati të nxehtë për ndikimin e Kinës në Evropë.
Prania e Kinës në Ballkan duket e madhe dhe është rritur viteve të fundit.
Kina ka investuar miliarda në rajon dhe ka rritur shqetësimet për varësi financiare nga Pekini – gjë që mund të komplikojë zgjerimin e BE-së drejt lindjes dhe shpresat e Malit të Zi për t’u anëtarësuar në BE.
Stefan Vlladisavlev, analist në Fondin për Përsosmëri Politike në Beograd, thotë për Radion Evropa e Lirë se rifinancimi i borxhit të Malit të Zi do ta ndihmojë luftën kundër ndikimit në rritje të Kinës në Ballkan.
“Mali i Zi është më i rëndësishëm për BE-në sesa është për Pekinin. Kjo [kredi] është një hap i arsyeshëm për Brukselin”, thotë Vlladisavlev.
Por, sipas tij, BE-ja po ndërhyn për të ndihmuar Podgoricën që t’i stabilizojë financat, vetëm pasi zyrtarët malazezë i kanë kërkuar në mënyrë të vazhdueshme ndihmë.
“Përgjigjja duhet të jetë më vendimtare”, thotë Vlladisavlev.
“Megjithatë, është gjë e mirë që BE-ja po kërkon një mekanizëm të mundshëm për ta ndihmuar Malin e Zi dhe kjo duhet të ndihmojë në përmirësimin e imazhit të bllokut [në Ballkan]”, shton ai.
Borxhi i autostradës
Mali i Zi ka huazuar një miliard dollarë nga Kina në vitin 2014, për të financuar pjesën e parë të autostradës prej 163 kilometrash, për në Serbinë fqinje.
Vetë projekti është i ndarë në tre seksione, ndërsa huaja kineze mbulon vetëm 41 kilometrat e parë.
Seksioni i parë i autostradës fillimisht është dashur të përfundojë në vitin 2019, por vonesat në ndërtim dhe pandemia COVID-19 e kanë shtyrë afatin deri më 30 nëntor.
Pavarësisht dështimit të disa studimeve të fizibilitetit, projekti e ka marrë dritën jeshile nga qeveria e kryeministrit të atëhershëm malazez, Millo Gjukanoviq, e cila ka marrë huanë masive kineze për të financuar autostradën.
Gjukanoviq është tani president i Malit të Zi, ndërsa qeveria aktuale – e cila është votuar në muajin dhjetor – përbëhet nga partitë e opozitës, që kryesisht e kanë kundërshtuar projektin e autostradës dhe tani kërkojnë zgjidhje financiare për borxhin në rritje.
Zëvendëskryeministri Dritan Abazoviq i ka shprehur publikisht shqetësimet për borxhin ndaj Kinës në muajin mars. Atëbotë, ai u ka thënë ligjvënësve malazezë se BE-ja duhet të ndihmojë në shlyerjen e huasë, për ta mbrojtur Malin e Zi prej varësisë nga Kina.
BE-ja, megjithatë, nuk ka pranuar të ndihmojë drejtpërdrejt me huanë, por agjencia e lajmeve Reuters ka njoftuar më 11 qershor se Brukseli po përpiqet të mbështetet në një kombinim midis Bankës gjermane të Kredive të Rindërtimit, Agjencisë franceze të Zhvillimit dhe bankës CDP në Itali, për të ndihmuar Malin e Zi.
Qeveria e Malit të Zi – një koalicion me një diferencë të vogël në parlament – aktualisht po lufton me një mori çështjesh politike dhe ekonomike, derisa përpiqet të stabilizojë edhe financat e saj.
Sipas Fondit Monetar Ndërkombëtar, ekonomia e këtij vendi, e cila varet nga turizmi, është tkurrur për 15.2 për qind në vitin 2020, për shkak të kufizimeve në udhëtime të shkaktuara nga pandemia e koronavirusit.
Por, parashikimet aktuale tregojnë se ekonomia e Malit të Zi mund të rritet për 9 për qind në vitin 2021.
Kina mban afërsisht një të katërtën e borxhit të përgjithshëm të Malit të Zi, i cili ka arritur në 103 për qind të Bruto Prodhimit të Brendshëm, vitin e kaluar.
Pekini është pajtuar që të shtyjë pagesën e këstit të parë të huasë nga Mali i Zi. Kjo pagesë fillimisht është dashur të bëhet në korrik, por është shtyrë për në fund të vitit 2022.
Kina dhe Bashkimi Evropian
Gjetja e një zgjidhjeje për problemet ekonomike të Malit të Zi është një test për qëndrimin e Brukselit në Ballkan dhe për gatishmërinë e BE-së për t’iu kundërvënë gjurmëve të Kinës në këtë rajon, thonë analistët.
“Nuk ka dyshim se Kina është faktori kryesor që udhëheq vendimmarrjen e BE-së”, thotë për Radion Evropa e Lirë, Vuk Vuksanoviq, studiues në Qendrën e Beogradit për Politika të Sigurisë.
“Mali i Zi mund të jetë një [fitore] gjeopolitike e lehtë, por shumë e madhe për Kinën në rajon. Dëmtimi i interesave të BE-së në rajon do të jetë i pariparueshëm nëse ajo nuk ndërhyn”, thotë ai.
Mali i Zi, i cili është bërë shtet i pavarur kur është shkëputur nga Serbia në vitin 2006, është anëtarësuar në NATO në vitin 2017 dhe po punon për të marrë dritën jeshile për anëtarësim në BE.
Si shumë vende në rajon, Mali i Zi gjithashtu ka lidhje të forta me Rusinë dhe i është drejtuar Kinës gjithnjë e më shumë, për investime dhe ndërtim të infrastrukturës.
Vuksanoviq thotë se kredibiliteti i BE-së në rajon do të varet nga mënyra se si Brukseli vazhdon ta ndihmojë fqinjin e tij të vogël në Ballkan.
“Kjo i jep Qeverisë malazeze më shumë hapësirë për të marrë frymë dhe një manovrim më të mirë në trajtimin e borxheve ndaj Kinës”.
“Megjithatë, Kina nuk është tërësisht humbëse këtu. Le të mos harrojmë se ajo do të paguhet në fund”, thotë Vuksanoviq.
Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev dhe Presidenti i Bullgarisë, Rumen Radev.
Isuf Kadriu
Bullgaria kërkon marrëveshje të re me Maqedoninë e Veriut, ndryshe nga ajo për fqinjësi të mirë që ishte arritur në gusht të vitit 2017, thonë njohësit e çështjeve ndërkombëtare, Risto Nikovski dhe Arsim Sinani, duke komentuar vizitën të enjten në Sofje, të kryeministrit, Zoran Zaev dhe takimet me kreun shtetëror bullgar.
Përveç angazhimit deklarativ apo nevojës për vazhdim të dialogut, në takimet e realizuara nuk u shënua asnjë përparim, madje presidenti bullgar theksoi nevojën për një marrëveshje të re, që sipas ish diplomatit Risto Nikovski, interpretohet si marrëveshje për zhbërjen e identitetit maqedonas.
Nikovski thotë për Radion Evropa e Lirë, se takimet ishin të panevojshme, pasi që pozicionet e Bullgarisë, tani më janë të njohura për opinionin e gjerë.
“Kërkesa e presidentit Radev mbi nevojën e një marrëveshje të re, është diçka që ne vet po e kërkojmë dhe tani jemi në situatë të heqjes dorë nga marrëveshja e përkuljes, lutjes, të gjithë asaj që kërkon pala bullgare. Nuk ka asnjë dilemë për atë se çfarë kërkon Bullgaria nga ne dhe këtë e ka bërë të qartë në mënyrën më zyrtare të mundshme, në Qeveri dhe Parlament. Ajo kërkon që ne të pranojmë se deri në vitin 1945, nuk ka pasur maqedonas, se nuk ka pasur gjuhë maqedonase, apo se ne jemi ende bullgarë të fjetur, apo se kemi ndryshuar pak, por se pas Luftës së Dytë Botërore, kemi një identitet të ri me prejardhje bullgare”, thotë Nikovski.
Arsim Sinani, drejtues i Qendrës për Studime Ndërkombëtare dhe Hulumtime Ballkanike, thotë për Radion Evropa e Lirë se një marrëveshje me Sofjen është e domosdoshme, ashtu siç ka thënë presidenti bullgar Rumen Radev. Sipas tij, pa një marrëveshje, zhbllokim të procesin integrues nuk mund të ketë.
“Nuk mendoj se Bullgaria do të lëshoj pe për arsye se kontesti, qartazi ka të bëjë me çështje historike, të identitetit, gjuhësore dhe kombëtare, si dhe nuk besoj se Bullgaria do të bëjë lëshime. Por pjesa e politikanëve të Maqedonisë së Veriut, nuk e kupton se duhet të bëjnë kompromis për shkak se ai do të ndihmonte në kapërcimin e situates, për të lëvizur drejt asaj që vendit t’i mundësohet vazhdimi i procesit të anëtarësimit në Bashkimin Evropian”, thotë Sinani, duke shtuar se pala maqedonase duhet të pranoj të kaluarën historike, apo se ka më shumë lidhshmëri me Sofjen, por se largimi mes dy popujve, sipas tij, ndodhi pas vitit 1945, kur maqedonasit nisën të ndikohen nga fryma jugosllave për krijimin e një identiteti të ri.
“Situata është pak e ndërlikuar për shkak se nga viti 1945 e këndej në identitetin e maqedonasve të sotëm është investuar që ata të ikin nga identiteti i tyre i vërtetë i para vitit 1945, që realisht më i përafërt ka qenë me Bullgarinë. Dhe Maqedonisë së Veriut i duhet një kohë që të lirohet nga fryma jugosllave dhe të pranojë të kaluarën e vet, pasi në të kundërtën do të kemi probleme të cilat do ti paguajnë jo vetëm maqedonasit, por edhe qytetarët e tjerë që jetojnë në këtë vend”, thotë Arsim Sinani nga Qendra për Studime Ndërkombëtare dhe Hulumtime Ballkanike.
Kryeministri Zoran Zaev, tha se në takimin me drejtuesit e lartë bullgarë, ka dorëzuar një propozim për zhbllokimin e procesit negociues, por pa dhënë detaje se për çfarë propozimi bëhet fjalë.
Jo zyrtarisht, bëhet e ditur se propozimi bazohet në atë të presidencës portugeze me BE-në, që siç është bërë e ditur, ka të bëjë me pranimin e palës maqedonase të modifikimit të çështjeve të identitetit pas vitit 1945, por pa saktësuar prejardhjen e maqedonasve apo të gjuhës së tyre para kësaj periudhe.
Ish diplomati Risto Nikovski, thotë se çfarëdo që të jetë propozimi i Zaevit, paraqet kapitullim para palës bullgare.
“Propozimet që i paraqet pala maqedonase, nuk janë gjë tjetër pos kapitullim, ashtu siç u bë me Greqinë, por shpresoj se këtë populli nuk do ta lejojë. Ne nuk duhet të ngutemi me datën e bisedimeve. Kjo më duket jo normale, pasi sikur edhe sot të nisim bisedimet, ato mund të zgjasin 15 apo 20 vjet, ndërkohë që ne po humbim gjithçka që ka të bëjë me identitetin tonë”, thotë ish diplomati Risto Nikovski.
Pavarësisht kësaj, drejtuesit e institucioneve, thotë se dialogu me palën bullgare do të vazhdojë dhe nëse jo në samitin evropian të 22 qershorit, atëherë deri në vjeshtë apo më së voni deri në fund të vitit, vendi do të arrijë ndonjë kompromis me Sofjen, për zhbllokimin e integrimit evropian.
Ish-ministri i Drejtësisë i Malit të Zi, Vlladimir Leposaviq (në mes).
RFE/RL
Parlamenti i Malit të Zi miratoi të enjten mbrëma (17 qershor) një rezolutë që ndalon mohimin e gjenocidit të Srebrenicës si dhe shkarkoi ministrin e Drejtësisë, të Drejtave të Njeriut dhe Pakicave, Vlladimir Leposaviq për shkak të mohimit të gjenocidit në Srebrenicë të Bosnjë dhe Hercegovinës.
Pro shkarkimit të Leposaviqit votuan 43 deputetë ndërsa 27 ishin kundër.
Më 26 mars, Leposaviq deklaroi para Parlamentit të Malit të Zi se është i gatshëm të pranojë se në Srebrenicë ka pasur gjenocid “kur një gjë e tillë të vërtetohet pa dyshime”.
Ky qëndrim nxiti kritika brenda Malit të Zi si dhe nga Bashkimit Evropian e Shtetet e Bashkuara.
Propozimi për shkarkimin e tij u bë nga kryeministri i Malit të Zi, Zdravko Krivokapiq ndërsa u mbështet edhe nga Partia Demokratike e Socialistëve e presidentit Millo Gjukanoviq. Kjo parti është në opozitë.
Çfarë thotë Rezoluta për Srebrenicën?
Rezoluta e miratuar nga Parlamenti i Malit të Zi që ndalon mohimin e gjenocidit të Srebrenicës u votua nga 55 deputetë, 19 ishin kundër dhe 7 abstenuan.
Rezoluta dënon deklaratat, veprimet dhe politikat që mohojnë ose vënë në dyshim gjenocidin në Srebrenicë si dhe shpall 11 korrikun si Ditën e Përkujtimit për viktimat e Srebrenicës.
Në bazë të kësaj rezolute, Mali i Zi konfirmon vendosmërinë për të parandaluar gjenocidin dhe krime të tjera të rënda në të ardhmen.
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë ka konstatuar në vitin 2007 se vrasjet në Srebrenicë kanë përbërë gjenocid.
Kjo ngjarje përbën vrasjet masive më të rënda në Evropë prej Luftës së Dytë Botërore, meqë aty më 1995 forcat e serbëve të Bosnjës vranë rreth 8.000 burra dhe djem myslimanë.
Kryeministri i Bullgarisë, Stefan Yanev dhe kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev.
RFE/RL
Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev të enjten ka qëndruar në Bullgari në përpjekje për të arritur një marrëveshje me Sofjen para samitit të shefave të diplomacive të vendeve anëtare të BE-së, më 22 qershor në Luksemburg.
Pas takimit në Sofje me kryeministrin bullgar në detyrë, Stefan Janev, kryeministri maqedonas tha se kapërcimi i dallimeve mes dy vendeve është i mundur, por se për këtë nevojitet përkushtim nga të dyja palët.
“Kemi biseduar për thelbin e problemit përmes udhërrëfyesit dhe propozimit portugez. Neve na takon që të flasim për raportet dypalëshe. Kemi një hapë para dhe zgjidhja është e mundur”, ka deklaruar Zaev pa dhënë detaje tjera mbi rrjedhën e bisedimeve dhe thelbin e kontestit që ka të bëjë me identitetin maqedonas, gjuhën maqedonase dhe të kaluarën historike, kontestohen nga pala bullgare.
Kryeministri bullgar, Janev tha se Bullgaria mbështet integrimin evropian të Maqedonisë së Veriut, por edhe ai nuk dha detaje mbi rrjedhën e bisedimeve dhe kushtet e palës bullgare për të hequr veton e fillimit të bisedimeve të anëtarësimit evropian.
“Si fqinj, miq, popuj vëllezër, kemi nevojë për komunikim të shpeshtë dhe shkëmbim mendimesh. Për vite, politika e Bullgarisë ka qenë e orientuar drejt mbështetjes së fortë për perspektivën evropiane të Maqedonisë së Veriut, Shqipërisë dhe vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor për anëtarësimin në BE. Delegacioni i Zaevit doli me një propozim konkret, të cilin do ta shqyrtojmë në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe profesionale në ditët në vijim”, ka deklaruar Janev duke mos dhënë asnjë shpresë për heqjen e vetos bullgare të vendosur në nëntor të vitit të kaluar.
Kryeministri maqedonas paraprakisht ka zhvilluar takime dhe me drejtues tjerë të lartë shtetëror bullgarë përfshirë edhe presidentin Rumen Radev, i cili siç ka bërë të ditur presidenca bullgare ka theksuar “nevojën për dialog të drejtpërdrejtë dhe të hapur për të arritur përparim real me Maqedoninë e Veriut”.
Por, ish-kryeministri bullgar, Bojko Borisov, i ka thënë Zaevit se “nëse nuk gjendet ndonjë zgjidhje midis Shkupit dhe Sofjes, brezat e ardhshëm të të dyja vendeve do të urrejnë njëri-tjetrin dhe nuk do të realizohen projekte të rëndësishme në infrastrukturë”.
Kryeministri maqedonas ndërkohë ka paralajmëruar mundësinë që para anëtarësimit në BE, Maqedonia e Veriut të ndryshojë kushtetutën me qëllim që edhe pakica bullgare të jetë pjesë e preambulës së aktit më të lartë juridik në vend.
Pavarësisht toneve pozitive, Ministria e Punëve të Jashtme e Bullgarisë ka bërë të ditur se ende nuk janë plotësuar kushtet për mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare mes Maqedonisë së Veriut dhe BE-së.
“Qëndrimi lidhur me kornizën për negociatat për pranimin e Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian mbetet e pandryshuar. Kuadri negociues duhet të përmbajë garancitë e nevojshme në lidhje me zbatimin e Marrëveshjes së Miqësisë dhe Fqinjësisë të vitit 2017, të cilat aktualisht nuk janë përmbushur. Prandaj, kushtet për të zhvilluar një Konferencë Ndërqeveritare nuk janë përmbushur”, thuhet në njoftimin e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Bullgarisë.
Kroacia po u kërkon anëtarëve të fundit të BE-së që ta njohin pavarësinë e Kosovës, tha ministri i Jashtëm kroat, Gordan Grlic Radman, raporton televizioni publik kroat, HRT, transmeton Gazeta Express.
Në vitin 2008, Kosova e shpalli pavarësinë, e njohur nga mbi 100 vende, përfshirë të gjithë anëtarët e BE-së përveç Qipros, Greqisë, Rumanisë, Spanjës dhe Sllovakisë.
Kroacia inkurajon pesë anëtarët e tjerë të BE ta njohin Kosovën, sepse kjo do të kontribuonte në stabilizimin e rajonit dhe vetë Kosovës, u tha Grlić Radman gazetarëve.
Sot, ai po merr pjesë në konferencën ndërkombëtare GLOBSEC në Bratislavë, ku do të diskutohet edhe për situatën në Ballkanin Perëndimor.
Kryediplomati kroat tha se tri gjëra janë thelbësore për stabilitetin e rajonit: respektimi i integritetit territorial të shteteve, barazia kushtetuese e boshnjakëve, serbëve dhe kroatëve në Bosnje e Hercegovinë dhe vendosja e besimit të ndërsjellë pas luftërave të viteve 1990.
“Integriteti territorial i vendeve të Ballkanit duhet të ruhet dhe respektohet. Pa rivendosur kufijtë, siç kemi dëgjuar muajt e fundit duke qarkulluar disa non-papers të famshëm që ishin drejtuar në atë drejtim”, tha Grlić Radman.
Ai beson se mirëbesimi mund të arrihet përmes bisedave të ndershme, zgjidhjes së fatit të të zhdukurve, ndjekjes penale të krimeve të luftës dhe dhënies së drejtësisë për viktimat.
Duke folur për BeH, ai tha se vendi është bllokuar midis dy tendencave politike – centralizmit ose unitarizmit dhe separatizmit.
Presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiq, tha se Kuvendi i Serbisë, më 22 qershor, do të mbajë një seancë, në të cilën do të flitet “detajisht” për dialogun me Kosovën.
Vuçiq tha se në këtë seancë do të diskutohet për “çdo çështje me rëndësi për situatën në Kosovë” dhe se ai do t’i paraqesë planet dhe idetë e Serbisë.
Të martën, Vuçiq dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, u takuan në Bruksel, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve.
Në takimin e parë të tyre u shprehën vetëm qëndrimet dhe pritjet e palëve, ndërsa u arrit pajtim vetëm për mbajtjen e takimit të radhës në muajin korrik.
Vuçiq tha se pala kosovare ka shkuar në Bruksel “me dëshirën për ta detyruar delegacionin e Beogradit që t’i linte bisedimet”.
Ai tha se Serbia refuzoi njohjen e Kosovës, por edhe propozimin për deklaratën e paqes.
Vuçiq po ashtu tha se gjatë javës së ardhshme do të mbahen “disa takime të mëdha me serbët e Kosovës”.
Kurti, pas takimit me Vuçiqin, tha se arritja e marrëveshjes me Serbinë do të jetë e vështirë, por shtoi se nuk është pesimist se një gjë e tillë nuk mund të realizohet.
Ai tha se marrëveshja përfundimtare duhet të përfshijë njohje të ndërsjellë dhe të finalizohet sa më shpejt.
Trupi i pajetë që u gjet dje në Ulqin është i ish-shefit shqiptar të anti-drogës, Rudolf Dofi Elezoviç. Autoritetet fqinje e konfirmojnë. Natën e kaluar, anëtarët e policisë kufitare gjetën trupin e pajetë të oficerit të policisë Rudolf Elezović në lumin Bojana, zhdukja e të cilit u raportua më 27 maj.
Institucioni i Policisë shpjegoi se prokurori i shtetit në Prokurorinë e Lartë të Shtetit në Podgoricë u informua për ngjarjen dhe urdhëroi që trupi të dërgohet për autopsi në mënyrë që të përcaktojë shkakun e vdekjes.
“Autopsia u krye dhe zbulimi drejtohet nga Zyra e Prokurorit të Lartë të Shtetit në Podgoricë,” njoftoi UP.
“Vijesti” njoftoi këtë mëngjes se policia e Ulqinit gjeti një trup të pajetë të dyshuar si i Elezoviq. I njëjti burim tha se shkaku i vdekjes do të përcaktohet nga autopsia, por që tani për tani, gjithçka tregon për vetëvrasje.
Zhdukja e Elezoviç u raportua nga gruaja e tij Marina më 27 maj.
Elezoviç shërbeu si shef i policisë së Ulqinit për gati gjashtë vjet, deri në vitin 2014, kur u zëvendësua nga Sead Djozovic. Më parë, ai gjithashtu ka punuar për disa vjet në pozita menaxheriale në OB Ulqin dhe më vonë ka mbajtur poste të përgjegjshme në sektorin e policisë kufitare.
Miroslav Lajcak dhe Matthew Palmer kanë takuar gjatë vizitës në Beograd edhe kreun e Kishës Ortodokse të Serbisë, patriarkun Porfirije. Lajcak ka treguar se me klerikun serb kanë diskutuar për dialogun në mes të Kosovës dhe Serbisë.
Për një takim të tillë me Porfirijen ka reaguar ashpër, doktori i shkencave politike, boshnjaku, Jasmin Mujanoviq, duke e cilësuar si një vendim të tmerrshëm, meqë sipas tij, nuk duhet që të faktorizohen drejtuesit e institucioneve fetare për çështje që ndërlidhen me politikë.
Pas këtij takimi ka folur edhe vetë patriarku serb, Porfirije, i cili ka thënë se për serbët “Kosova është ajo çfarë Jerusalemi është për Izraelin.
“Për serbët, Kosova është çfarë është Jerusalemi për hebrenjtë dhe patriarkana e Pejës për Kishën Ortodokse është çfarë është Vatikani për Kishën Katolike”, ka thënë Porfirije, shkruan Novosti, raporton Gazeta Express.
Ai tutje ka thënë se Kosova, “Srpska Republika” dhe Mali i Zi janë të një rëndësie vitale për Serbinë, derisa ka drejtuar akuza drejt Prishtinës zyrtare se Kosova është e pa interesuar për dialog./GazetaExpress/
Jasmin Mujanoviq, doktor i shkencave politike, ka reaguar ndaj emisarit të BE’së, Miroslav Lajcak, dhe përfaqësuesit të Departamentit të Shtetit Amerikan dhe të dërguarit për Ballkanin Perëndimor, Matthew Palmer, për takimin që kanë zhvilluar të dy në Beograd me kreun e Kishës Otrodokse të Serbisë, patriarkun Porfirije, shkruan Gazeta Express.
Mujanoviq ka thënë se një vendim i tillë për të takuar Porfirijen është i tmerrshëm, meqë thotë se është gabim trashanik të promovohen institucionet fetare si faktorë politik.
“Ky është më të vërtetë një vendim i tmerrshëm nga të gjitha palët e përfshira. As BE-ja e as SHBA-ja nuk duhet të përfshihen në punë të promovimit të institucioneve fetare si aktorë politik. Një gjykim jashtëzakonisht i keq nga Lajcak dhe Palmer”, ka shkruar Mujanoviq.
Sjellja e Serbisë ndaj Malit të Zi aktualisht të kujton sjelljen e këtij vendi ndaj vendeve tjera në rajon në fillim të viteve të 90-ta, nën petkun e rrëfimit mbi rrezikimin e serbëve, tha presidenti i Malit të Zi, Milo Gjukanoviç, raporton Anadolu Agency (AA).
Gjukanoviç, pas një takimi me anëtarët e Presidencës së Bosnje e Hercegovinës, Zheljko Komsiç dhe Shefik Gjaferoviç, duke iu përgjigjur pyetjes në lidhje me marrëdhëniet aktuale midis Serbisë dhe Malit të Zi, tha se qëndrimet e tij disa herë kanë hasur në keqkuptime në Beograd.
Gjukanoviç tha se, ndryshe nga shumë, ishte aktor edhe në politikën e viteve të 90-ta, e cila, siç deklaroi ai, tani përfaqëson një barrë për të nga njëra anë dhe një përvojë të vlefshme nga ana tjetër.
“Sjella e Serbisë ndaj Malit të Zi momentalisht pa rezistueshëm ngjason me sjelljen e saj ndaj vendeve të tjera në rajon në fillim të viteve të 90-ta, nën petkun e rrëfimit mbi rrezikimin e serbëve. Epilogun e dimë”, tha Gjukanoviç.
Ai tha se shpreson që “të paktën për pjesën tjetër të jetës sonë, nuk do të kemi mundësinë për të përsëritur gabime të tilla”.
“Kam frikë se do të përsëriten”, tha Gjukanoviç.
Ai tha se nuk kanë munguar dhe se nuk do të mungojnë sa herë që interesi i Malit të Zi është në rrezik.
Kur u pyet për Marrëveshjen themelore me Kishën Ortodokse Serbe, Gjukanoviç përsëriti se është e rëndësishme që ajo të nënshkruhet, por se është keq të mbahet në fshehtësi.
“Sigurisht, ne jemi të kujdesshëm dhe do të këmbëngulim që përmbajtja e saj të jetë në dispozicion të publikut përpara nënshkrimit”, tha Gjukanoviç.
Kryeministrja serbe Ana Bërnabiq me Zëvendësndihmësin e Sekretarit amerikan të Shtetit Matthew Palmer gjatë vizitës së këtij të fundit në Beograd.
RFE/RL
Qeveria e Serbisë e ka në fokus dialogun me Kosovën, por kërkon zbatimin e marrëveshjeve që janë arritur më parë.
Kështu është thënë në një komunikatë për media të lëshuar nga Qeveria e Serbisë, pas takimit të kryeministres serbe Ana Bërnabiq dhe Zëvendësndihmësit të Sekretarit amerikan të Shtetit Matthew Palmer.
Të dërguarit e posaçëm të Bashkimit Evropian (BE) dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës (SHBA), Mirosllav Lajçak dhe Matthew Palmer, do të takohen me krerët më të lartë shtetërorë të Serbisë më 3 qershor në Beograd.
Në fokus të takimeve të tyre në Beograd, por edhe në Prishtinë, kanë qenë përgatitjet për vazhdimin e dialogut mes Kosovës dhe Serbisë në muajin qershor në Bruksel, ku pritet të takohen kryeministri i Kosovës Albin Kurti dhe presidentin serb Aleksandar Vuçiq.
Sipas njoftimeve, Lajçak dhe Palmer nuk do t’iu drejtohen mediave në ditën e parë të vizitës së tyre në Beograd, por informacionet dhe njoftimet u përcollën nga institucionet serbe.
Një deklaratën e Qeverisë serbe është thënë se kryeministrja Bërnabiq ka deklaruar gjatë bisedës se është e nevojshme të zbatohen marrëveshjet e arritura në Bruksel, para së gjithash ajo për Asociacionin e komunave me shumicë serbe.
“Beogradi ka përmbushur të gjitha detyrimet e tij dhe ne presim ta shohim atë nga pala tjetër, në mënyrë që dialogu të ketë kuptim. Njëra prej tyre është çështja e gjetjes dhe identifikimit të personave të zhdukur, dhe ne jemi plotësisht të përkushtuar në zgjidhjen e plotë të kësaj çështjeje”, ka thënë Bërnabiq.
Sipas deklaratës, Palmer ka theksuar se Shtetet e Bashkuara mbështesin dialogun e ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian dhe rolin e të dërguarit special Mirosllav Lajçak në këtë proces, si dhe ka vlerësuar “fokusin e Beogradit dhe presidentit Aleksandar Vuçiq në bisedimet me Prishtinën”.
Zyrtarin e lartë amerikan e ka pritur edhe ministri i Punëve të Jashtme të Serbisë, Nikolla Selakoviq, i cili sipas një njoftimi të Ministrisë së Jashtme ka thënë se “dialogu është rruga e vetme për të arritur një marrëveshje mes dy palëve”.
Sipas deklaratës, Selakoviq gjithashtu ka vënë në dukje se Marrëveshja e Uashingtonit shërben si plotësuese e veprimtarive të BE-së dhe se është një hap drejt normalizimit të marrëdhënieve midis Beogradit dhe Prishtinës.
Marrëveshja për normalizimin e marrëdhënieve ekonomike është nënshkruar nga Kosova dhe Serbia në shtator të vitit 2020 në Uashington, me ndërmjetësimin e presidentit të atëhershëm të SHBA-së, Donald Trump.
“Selakoviq ka shprehur shqetësim edhe në lidhje me sulmet e shpeshta fizike ndaj objekteve të Kishës Ortodokse Serbe në periudhën e kaluar si dhe ka rikujtuar se manastiri i Deçanit është përfshirë në listën e shtatë monumenteve kulturore më të rrezikuara në Evropë nga organizata Europa Nostra”, është thënë mes tjerash në deklaratë.
Kurti ka thënë të mërkurën në Prishtinë se takimi në Bruksel “nuk është takim i vazhdimit te dialogut, por është takimi i parë që pritet ta kem me presidentin e Serbisë, me të cilin nuk jam takuar asnjëherë në jetë”, pos në tryeza e konferenca.
“Pra ky është takim i parë, dhe aty do të shohim se çfarë mund të jetë kapitulli i ardhshëm i dialogut. Është takim për dialogun e ardhshëm, por nuk është vazhdim i dialogut të mëhershëm”.
I pyetur nga gazetarët më 1 qershor për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë, Kurti ka thënë se nuk mund të ketë asociacion një-etnik në Kosovë.
“Se çfarë do të ndodhë me Asociacionin e ka thënë edhe peticioni i qytetarëve, edhe veprimet e atëhershme opozitare, si dhe aktgjykimi i Gjykatës Kushtetuese. Në Kosovë nuk mund të kemi asociacion një-etnik. Pra, është e domosdoshme t’i integrojmë të gjithë qytetarët, pa dallim etnie”, ka deklaruar ai.
Deklarimet rreth Asociacionit
Vuçiq ka thënë edhe se nuk pret që në takimin me kryeministrin e Kosovës, Kurti – i cili do të duhej të mbahej në qershor në Bruksel – t’i kërkohet ta njohë pavarësinë e Kosovës.
“Nëse ai (Kurti) thotë se nuk dëshiron të flasë për Asociacionin e komunave serbe, por që ne ta njohim Kosovën, atëherë ai nuk ka pse të vijë. Dhe nëse ata presin që unë ta bëj atë, atëherë ata as nuk kanë nevojë që të më ftojnë”, ka deklaruar presidenti serb.
Vuçiq ka thënë se ai nuk e ka problem të diskutojë rreth të gjitha çështjeve tjera të rëndësishme, siç është problemi i të zhdukurve ose bashkëpunimi në fusha të tjera.
Kur u arrit marrëveshja për Asociacionin?
Në prill të vitit 2013, Kosova dhe Serbia, në kuadër të dialogut të ndërmjetësuar nga Brukseli, patën arritur Marrëveshjen e parë të Brukselit, ku në bazë të kësaj marrëveshjeje parashihej edhe krijimi i një Asociacioni/Bashkësie të komunave me shumicë serbe.
Asociacioni serbe parashikohet që të mbledhë rreth vetes dhjetë komuna në Kosovë ku shumica e popullsisë janë serbë, të cilat janë Mitrovicë e Veriut, Kllokot, Partesh, Ranillug, Graçanicë, Zveçan, Zubin Potok, Novobërdë, Leposaviq dhe Shtërpcë.
Siç parashikohet me marrëveshjet përkatëse, Asociacioni ka për qëllim të përfaqësojë interesat kolektive të atyre komunave, në veçanti në fushën e arsimit, shëndetësisë, planifikimit urban dhe rural si dhe të ekonomisë.
Ministri i Jashtëm i Greqisë, Nikos Dendias, do të zhvillojë nesër një vizitë në Prishtinë, i shoqëruar nga zv.ministri i Jashtëm, Kostas Fragkogiani.
Mësohet se kryediplomati grek do të takohet me Presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, Kryeministrin Albin Kurti, kryetarin e Kuvendit, Glauk Konjufca, dhe zv.kryeministren, ministren e Jashtme dhe të Diasporës, Donika Gërvalla-Schwarz.
Gjatë takimeve do të diskutohet integrimi europian i vendeve të Ballkanit Perëndimor, dialogu Prishtinë-Beograd, si dhe bashkëpunimi energjitik.
Në Aeroportin e Stambollit është arrestuar shtetasi maqedonas, Boban Tomovski, që konsiderohet si bashkëpunëtori i mafiozit të njohur turk, Sedat Peker, që ka trazuar Qeverinë turke, me pretendimet për përfshirjen e zyrtarëve të saj në korrupsion. Peker nuk ka ofruar dëshmi për akuzat e tij ndaj qeverisë së presidentit, Recep Tayyip Erdogan.
Mediat turke kanë raportuar se Tomovski ka jetuar si refugjat në Emiratet e Bashkuara Arabe, ndërsa është ndaluar teksa po tentonte të udhëtonte në Egjipt përmes territorit të Turqisë. Mediat pretendojnë për përfshirjen e tij në tregti me drogë.
Ministria e Punëve të Brendshme e Maqedonisë së Veriut ka thënë se është informuar për ndalimin e shtetasit, Boban Tomovski, por nuk kanë dhënë detaje të tjera mbi procedurat e mëtejme.
Mafiozi turk, Sedat Peker ka trazuar edhe skenën politike në Maqedoninë e Veriut, pasi ishte pajisur me një pasaportë të rreme me identitetin Xhadin Amedovski.
Ai gjatë qëndrimit në Maqedoninë e Veriut ishte takuar me personalitete të ndryshme politike, ndërkohë që veprimtaria e tij ndërlidhet edhe me njoftimet e shoqëruara dhe me fotografi për furnizimin me armë të militantëve të Shtetit Islamik në Siri.
Sedat Peker më pas kishte qëndruar në Kosovë, ku kishte një leje të përkohshme qëndrimi. Ministria e Punëve të Brendshme të Kosovës, kishte bërë të ditur se Sedat Peker ka hyrë në territorin e Kosovës më 18 janar, 2021 dhe është larguar në drejtim të Shqipërisë pas vetëm dy ditësh. Peker besohet se aktualisht gjendet në Dubai.
Qeveria turke po përballet me akuza për armatosjen dhe financimin e xhihadistëve në Siri. Janë akuzat e fundit që një bos i mafias në mërgim po bën në YouTube duke vënë në shënjestër presidentin turk.
Një nga shumë akuzat që po bën Sedat Peker në YouTube e implikon qeverinë turke në armatosjen dhe blerjen e naftës nga xhihadistët sirianë.
Në një nga videot e tij Peker shpjegon në detaje se si ndihmësit kryesorë të Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan drejtuan skemën. Zoti Peker, i cili analistët thonë se dikur kishte lidhje të ngushta me drejtuesit e Turqisë, filloi transmetimin e videove javore të dielave në një kanal në YouTube, duke ngritur pretendime kundër qeverisë, pasi u detyrua të largohej nga vendi.
Analisti Atilla Yesilada thotë se bosi i mafies ka një audiencë në rritje.
“Është e jashtëzakonshme. Ai po tërheq një audiencë prej mbi katër dhe pesë milionëshe për çdo video. Dhe gjithçka që ai thotë analizohet në kanalet e opozitës. Kështu që do të thoja që të gjithë e dinë se për çfarë po flet. Padyshim, më e dëmshmja (për Erdoganin) është hapja e dosjes së viteve 1990, vrasjet pa gjygj”, thotë Yesilada.
Peker pretendon se ish-ministri i brendshëm Mehmet Aga ishte kreu i një organizate në hije e njohur si “shteti i fshehtë”, i cili thuhet se ishte përgjegjës për një sërë vrasjesh të gazetarëve të shquar që datojnë që nga vitet 1990. Aga është i lidhur ngushtë me Erdoganin, dhe djali i tij Tolga është deputet i partisë AKP në pushtet.
Zoti Aga i ka mohuar akuzat. Erol Onderoglu i organizatës Gazetarët pa Kufij thotë se qeveria duhet të jetë transparente.
“Së pari kjo duhet të bëhet pjesë e një hetimi parlamentar, por mendoj se nuk do të jetë e mundur nëse qeveria turke nuk nxjerr emrat e disa aktorëve shtetërorë. Pra transparenca duhet të qetësojë opinionin publik dhe të tregojë respekt për familjet e viktimave”, thotë zoti Onderoglu.
Por presidenti Erdogan po hedh poshtë akuzat. Duke folur me deputetët e partisë së tij, presidenti turk tha se akuzat janë pjesë e një komploti ndërkombëtar për ta përmbysur atë.
Por pretendimet e zotit Peker vazhdojnë, duke akuzuar djalin e njeriut të besuar të zotit Erdogan, ish-kryeministrin Binali Yildirim, për kontrabandë kokaine dhe se e ka kthyer Turqinë në një nga qendrat më të mëdha të importimit dhe shpërndarjes së drogës në Evropë.
Zoti Yildirim i hodhi poshtë akuzat. Analistët theksojnë se zoti Erdogan ka përvojë në kapërcimin e stuhive politike. Por analisti Yesilada thotë se ndryshe me të kaluarën, Turqia është në mes të një krize ekonomike dhe mbështetje të ulët rekord në sondazhe për presidentin Erdogan.
“Të gjitha këto janë shenja të pagabueshme për një armagedon për Erdoganin. Do të duhej një mrekulli që të riparohet reputacioni i dëmtuar nga videot e zotit Peker. Tabloja që paraqitet është ajo e një qeverie që punon për përfitime personale dhe për miqtë dhe që ka humbur plotësisht interesin tek votuesit”, tha zoti Yesilada.
Peker ka premtuan më shumë video në YouTube që ai thotë se do të shfaqin sekrete më të brendshme që ai pretendon se i ka mësuar nga dy dekada në qarqet e brendshme të partisë në pushtet.
Greqia vijon të mbaj në fuqi masat kufizuese për qytetarët që vijnë nga Shqipëria.
Lajmi është bërë i ditur nëpërmjet një njoftimi në “Facebook”, të Ambasadës Greke në Shqipëri. Në njoftim saktësohet se masat do të jenë në fuqi deri më datë 7 qershor.
Njoftimi i Ambasadës Greke:
Ambasada Greke në Shqipëri lajmëron se do masat kufizuese për shtetasit nga Shqipëria në Greqi mbeten ashtu siç janë. Më tej lajmëron se me datë deri me detë 7 korrik janë në fuqi këto masa.
Postimi nga ambasada Greke:
Njoftim
Masat kufizuese që janë ndërkohë në fuqi për personat që udhëtojnë nga Shqipëria për në Greqi, mbeten në fuqi ashtu siç janë sot, deri në datën 7 qershor 2021
(Vendim Nr. Δ1α/Γ.Π.οικ. 33508 – ΦΕΚ Β’ Αρ. 2234/29.05.2021).
Kroacia ka rënë dakord të blejë një seri avionësh luftarakë të përdorur nga Franca, tha këtë të premte kryeministri kroat Andrej Plenkoviç, në një marrëveshje me vlerë një miliard euro (1.2 miliardë dollarë).Të dymbëdhjetë avionët luftarakë “Rafale” do të zëvendësojnë MIG-të e prodhuara ruse të shtetit kroat. Kjo konsiderohet si blerja më e madhe në Forcat e Armatosura Kroate që nga vitet 1990 kur Kroacia u shkëput nga ish-Jugosllavia.
Vendi anëtar i BE-se zgjodhi ofertën e Francës dhe jo të Izraelit, Suedisë apo Shteteve të Bashkuara. Gjashtë avionët e parë Kroacia do t’i marri deri në vitin 2024. Plenkoviç tha në një mbledhje kabineti se oferta franceze për avionët luftarakë që do u kushtojë 999 milion euro, ishte oferta më e mirë.
“Me këtë çmim të favorshëm, Kroacia do të marrë avionë të vlerësuar dhe të mirëpajisur,” tha kryeministri. Kritikët nga ana tjetër thonë se qeveria duhet të ndihmojë ekonominë e goditur nga pandemia në vend që të shpenzojë miliona për avionë.
Por Ministri i Mbrojtjes Mario Banoziç tha për median se ky vendim nuk u bë për t’i dhënë ushtrisë “lodra të reja. Këta avionë janë baza jonë e sigurisë” tha ai. Kroacia shpenzon pak më pak se 1 miliard dollarë çdo vit në mbrojtje, sipas shifrave të NATO-s. Plenkoviç tha se blerja e avionëve do t’i çonte shpenzimet e mbrojtjes së Kroacisë përtej pragut prej 2%.
Ambasadorët e shteteve anëtare të Bordit drejtues të Këshillit për zbatimin e paqes, zyrtarisht të enjten emëruan Christian Schmidt për përfaqësues të lartë në Bosnje dhe Hercegovinë, pasi Gjermania e kandidoi atë për këtë pozitë.
Këtë pozitë, që nga viti 2009 e ka pasur Valentin Inzko, i cili të enjten, më 27 maj, dha dorëheqje.
Schmidt do ta marrë detyrën më 1 gusht.
Posti i përfaqësuesit të lartë, me statusin e misionit diplomatik në Bosnje dhe Hercegovinë, është formuar në pajtim me kornizën e Marrëveshjes së paqes në Bosnje dhe Hercegovinë, që njihet si Marrëveshja e Dejtonit, që është arritur më 21 nëntor, 1995, në bazën ushtarake në Dejton të Shteteve të Bashkuar. E njëjta u nënshkrua më 14 dhjetor, 1995 në Paris të Francës.
Për zhbërjen e këtij misioni në Bosnje dhe Hercegovinë më 2008 janë dhënë “5+2” kushte dhe qëllime. Në mesin e tyre është shpërndarja e pronës në mesin të shtetit dhe niveleve të tjera të qeverisjes, një zgjidhje për pronën ushtarake, zbatimin e vendimit përfundimtar për Rrethin Bërçko, qëndrueshmërinë fiskale të Bosnje dhe Hercegovinës dhe zgjidhje për sundimin e ligjit.
Këtu përfshihet miratimi i Strategjisë kombëtare për krimet e luftës, miratimin e Ligjit për të huajt dhe azilin si dhe miratimin e Strategjisë kombëtare për reformën në gjyqësor.
Bordi drejtues i i përfaqësuesit të lartë, e falënderoi Gjermaninë dhe tha shpreson që Shcmidt do të përshpejtojë përmbushjen e kushteve dhe qëllimeve të “5+2” dhe do të kontribuojë në stabilitetin e Bosnje dhe Hercegovinës, duke siguruar zbatimin e aspekteve civile të Marrëveshjes për paqe.
Përfaqësuesi i lartë në Bosnje dhe Hercegovinë ka autoritetin për “interpretimin final” të Marrëveshjes për zbatimin e aspekteve civile të Marrëveshjes së Dejtonit.
Që nga korriku i vitit 2020, zyra e përfaqësuesit të lartë ka punësuar 13 shtetas të huaj, katër prej të cilëve janë diplomatë të emëruar nga qeveritë e tyre dhe 76 anëtarë të stafit, që janë vendas.
Të shtatë përfaqësuesit e lartë të mëparshëm në Bosnje dhe Hercegovinë ishin diplomatë evropianë dhe të gjithë 12 e parë, ishin diplomatë amerikanë.
Presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiç tha sot se ai ka marrë një njoftim zyrtar se Greqia synon të përmirësojë marrëdhëniet e saj me Kosovën. Ai tha se beson në miqësinë e Beogradit me Athinën dhe se Greqia nuk do të shkojë një hap më tej për ta njohur pavarësinë e Kosovës.
Në një deklaratë për shtyp pas takimit me patriarkun dhe peshkopët e Kishës Ortodokse Serbe, anëtarët e Këshillit të Ipeshkvijve, Vuçiç tha se kur Kosova vendosi taksë për mallrat serbe, Greqia i dha mundësinë për të hapur zyra tregtare, dhe tani ky raport ka shkuar në një nivel më të lartë.
“Të premten, ne u informuam zyrtarisht se Greqia do të përmirësonte marrëdhëniet e saj me Prishtinën në një nivel më të lartë, drejtorë politikë, i cili është personi më i lartë i mundshëm në nivelin e një ministri”, shpjegoi ai.
Vuçiç tha se do t’i lutet Greqisë të mos e lejojë atë të ndodhë, sepse hapi tjetër do të ishte njohja e pavarësisë së Kosovës. Sipas tij, ky është një problem sepse tregon se jo vetëm Evropa mund të bashkohet kundër Serbisë për çështjen e Kosovës.
Ai theksoi se ekziston një rrezik shtesë që vendeve të tjera t’u bëhet presion për ta bërë të njëjtën gjë.
Pastaj, thotë ai, do të arriheshin marrëveshje bilaterale, ku një vend i tretë do ta përfaqësonte Kosovën në organizatat ndërkombëtare, dhe kështu të bëhej pjesë e NATO-s.
“Situata është shumë e vështirë për ne. Ne e ftuam ambasadorin grek për një bisedë, por nuk morëm asgjë, sepse kemi besim në miqësi dhe shpresojmë që ajo të mos shkojë në masa dhe afrime të mëtejshme”, theksoi Vuçiç.
I pyetur nëse ka marrë garanci se Greqia nuk do ta njohë Kosovën, ai ka thënë se ka marrë garanci të tilla çdo ditë, por që faktet tregojnë se ata po e rrisin nivelin e marrëdhënieve të tyre me Kosovën.
“Në periudhën e ardhshme, unë pres më shumë vizita në Beograd dhe gjithçka që do të funksionojë do të jetë presion. Do të ketë gjithashtu përpjekje për ta siguruar pavarësinë e Kosovës përmes iniciativave rajonale. Ajo do të ofrojë disa zgjidhje që duken të mira në shikim të parë, por prapa kësaj është njohja de facto”, theksoi presidenti serb.
Vuçiç arriti në përfundimin se Serbia po përballet me një periudhë shumë të vështirë politike. Edhe dje Vuçiç foli për marrëdhëniet e Kosovës me Greqinë, duke shprehur shqetësimin e tij se ato po ndryshojnë dukshëm në rrafshin diplomatik.
Ushtrimet ushtarake anti-terroriste të ushtrisë ruse dhe asaj serbe kanë filluar sot në Serbi. Njësitë për operacione speciale të Serbisë dhe Rusisë po marrin pjesë në to, shkruan Sputnik, transmeton Gazeta Express.
200 ushtarë dhe 11 njësi të pajisjeve ushtarake të rrethit ushtarak perëndimor po marrin pjesë në stërvitjet ushtarake.
Gjatë stërvitjeve, zbarkimi praktikohet, me ndihmën e sistemeve parashutë “Arbalet”. Përveç kësaj, do të hapet zjarr me armë të vogla.
Në ceremoninë e hapjes, palët theksuan rëndësinë e aktiviteteve të përbashkëta të trajnimit luftarak për zhvillimin e bashkëpunimit midis forcave të armatosura të Serbisë dhe Rusisë.
Anëtari i Presidencës së Bosnjës e Hercegovinës, Zheljko Komshiç, duke komentuar Samitin e sotëm në Brdo afër Kranjit, ka thënë se debati ndërmjet presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiç dhe presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, e ktheu samitin Brdo-Brijuni në një “pijetore ballkanase”.
“Në vend që para takimit të Brukselit të gjitha vendet e rajonit të kenë një qëndrim unik se i gjithë rajoni duhet të shkojë kah Bashkimi Evropian, ne në një mënyrë u kthyem në historinë e Ballkanit, për të mos thënë në një ‘pijetore ballkanase’, dhe të trajtojmë tema që në Samitin Brdo-Brijuni nuk u bënë”, -tha Komshiç. Sipas tij, e gjithë historia në lidhje me procesin Brdo-Brijuni, e cila po zgjat dhjetë vite, është konceptuar ndryshe nga ajo që doli në takimin e sotëm.
“Sot, ne u gjetëm në temat e Ballkanit për shkak të debatit, i cili në disa raste nuk ishte shumë i këndshëm, midis Kosovës dhe Serbisë”, tha Komshiç. Ai vlerësoi se i gjithë debati shkoi në drejtim të gabuar – në paraqitjen e qëndrimeve dhe pikëpamjeve politike të Presidentit të Serbisë dhe Presidentes së Kosovës, të cilat të gjithë i dinë. Komshiç thekson se “pjesëmarrësit në takim u dakorduan me tekstin e deklaratës, por ka mbetur që Kosova të sqarohet për disa gjëra me të cilat nuk pajtohet”.
“Kosova, për shembull, kërkoi që kur bëhet fjalë për tekstin e deklaratës, të mos thuhet për liberalizimin e vizave për Prishtinën, por për Kosovën, për të cilën Serbia nuk ishte dakord”, tha Komshiç.
Ai shprehu keqardhje që takimi përfundoi në atë mënyrë. “Shpresoj që pavarësisht një fundi të tillë, nuk do të ketë pasoja negative në Bruksel kur bëhet fjalë për pretendimet e vendeve të Ballkanit Perëndimor, që t’i bashkangjiten BE-së”, tha Komshiç.
Flamuri i Kosovës, Shqipërisë, Bosnje dhe Hercegovinës, Maqedonisë së Veriut, Serbisë dhe Malit të Zi.
Në Bërdo të Sllovenisë zhvillohet sot (17 maj) samiti i shefave të shteteve të rajonit të Ballkanit Perëndimor në kuadër të nismës së përbashkët të Sllovenisë dhe Kroacisë Bërdo-Brijuni, që ka për qëllim të ndihmojë vendet e rajonit në procesin e integrimeve evropiane. Me këtë takim kësaj radhe shënohet dhjetë vjetori i kësaj nisme, ndërsa nikoqirë të takimit janë presidenti i Sllovenisë, Borut Pahor edhe ai i Kroacisë, Zoran Millanoviq.
Në takim merr pjesë edhe presidentja e Kosovës, Vosa Osmani-Sadriu, krahas kolegëve nga shtetet tjera të rajonit, presidentit të Shqipërisë Ilir Meta, të Malit të Zi Millo Gjukanoviq, Stevo Pendarovskit të Maqedonisë së Veriut, Aleksandar Vuçiq të Serbisë ndërsa nga Bosnja e Hercegvoina janë ftuar të tre anëtarët e presidencës kolektive të këtij shteti, Shefik Xhaferoviq, Zheljko Komshiq dhe Millorad Dodik.
Presidenti i Sllovenisë, Borut Pahor në prag të këtij samiti ka zhvilluar disa vizita përgatitore nëpër vendet e rajonit. Ai dje (16 maj) në Bled të Sllovenisë ka zhvilluar një takim edhe me presidentin e Kroacisë, Zoran Millanoviq, bashkë-kryesuesin e samitit të sotëm.
Millanoviq ka thënë se qëllimi i takimit është që t’u ndihmohet fqinjëve që “sa më shpejtë dhe sa më lehtë, nëse është e mundur, të hyjnë në BE”.
Presidenti i Sllovenisë, Borut Pahor, ka thënë në prag të takimit se me rëndësi të madhe është që të formohet një qëndrim i përbashkët për zgjerim më të shpejtë të BE-së në Ballkanin Perëndimor dhe në të njëjtën kohë edhe qëndrimi për reforma që duhet t’i kryejnë këto vende për ta arritur këtë qëllim.
“Nëse do të kemi sukses në këtë drejtim do të jetë një arritje dhe një shpërblim për kurajon e këtij procesi, pasi shumica e liderëve nga rajoni para dhjetë vjetësh nuk kishin fare raporte dhe nuk bisedonin mes vete”, ka thënë, Pahor duke paralajmëruar se do të ketë biseda të hapura në këtë samit.
Ai ka shprehur bindjen se konkluzat që do të miratohen do të jenë një hap i madh përpara në perspektivën evropiane të Ballkanit Perëndimor. Por, burimet diplomatike kanë thënë se ka pengesa për miratimin e konkluzave të përbashkëta pasi është kërkuar që të gjithë të zotohen kundër ndryshimit të kufijve në rajon.
Ky formulim i është dukur i pa pranueshëm Serbisë e cila ka kërkuar që të shtohet edhe pjesa që duhet të respektohen “kufijtë e njohur nga OKB-ja”, duke sugjeruar kështu se kjo nuk do të vlente për Kosovën pasi ajo nuk është anëtare e OKB-së.
Sipas draftit të kësaj deklarate të përbashkët do të bëhet ftesë për një qasje të përbashkët në procesin e zgjerimit të BE-së. Po ashtu edhe për bashkëpunim më të madh mes vendeve të rajonit.
Gjatë ditës, në margjina të samitit në Bërdo, do të zhvillohen edhe një varg takimesh bileterale.
Nga zyra e presidentes së Kosovës Vjosa Osmani-Sadriu është thënë se ajo do të ketë takime bilaterale me presidentët e Kroacisë, Shqipërisë, Malit të Zi dhe Maqedonisë së Veriut.
“Temat që do të diskutohen në takimin në Bërdo afër Kranjit janë: rëndësia e procesit Bërdo-Brijuni në 10- vjetorin e tij, adresimi i pasojave të COVID-19, rimëkëmbja ekonomike dhe plani investiv i BE-së, zgjerimi i BE-së si prioritet gjeostrategjik, si dhe përmbyllja e projektit të Evropës së bashkuar me përfshirjen e shteteve te Ballkanit Perëndimor”, thuhet në komunikatën e zyrës së Presidentes së Kosovës. rel
Presidenti i Sllovenisë, Borut Pahor, tha të enjten në Prishtinë, se përshpejtimi i procesit të zgjerimit të Bashkimit Evropian do të shmangte alternativat e rrezikshme si ndryshimi i kufijve.
Ai i bëri këto komente gjatë një vizite në Prishtinë, prej nga të premten do të shkojë në Beograd në prag të samtit të presidentëve të rajonit të Ballkanit Perëndimor, i njohur si Procesi Bërdo-Brioni.
Kjo është një nismë e Sllovenisë dhe të Kroacisë, si shtete anëtare të Bashkimit Evropian që synon forcimin e bashkëpunimit rajonal dhe nxitjen e dialogut politik midis rajonit të Ballkanit dhe BE-së.
“Në aspektin e paqes, sigurisë dhe mirëqenies së njerëzve si në zonën e Ballkanit Perëndimor por edhe në krejt Evropën, është shumë me rëndësi që të arrihet deri te një qëndrim i Bashkimit Evropian se zgjerimi në hapësirën e Ballkanit Perëndimor është domosdoshmëri gjeopolitike e kategorisë së parë. Me përshpejtimin e zgjerimit në këtë hapësirë njëkohësisht BE-ja do ta përforconte besimin e qytetarëve dhe udhëheqësve në ardhmërinë evropiane, do të nxiste vullnetin politik për reforma dhe para së gjithash, do të shmangte rrezikun nga alternativat e rrezikshme si ndryshimi i kufijve”, tha presidenti Pahor.
Gjatë muajit të kaluar, u ngritën debate pas shkrimeve në mediet kroate e boshnjake për një dokument joformal (non paper) me siç thuhet, propozimin për ndryshimin e kufijve ne Ballkan. Sipas tyre një dokument i tillë i hartuar nga kryeministri i Sllovenisë, Janez Jansha, propozon ripërcaktimin e kufijve në Ballkanin Perëndimor si zgjidhje për problemet e hapura në rajon.
Por, presidenti slloven Pahor, vendi i të cilit do të kryesojë Bashkimin Evropian në pjesën e dytë të këtij viti, tha se nuk mbështet idetë e përfolura në atë dokument.
“Me porositë nga non paper nuk pajtohem. Qëndrimi im lidhur me këtë është plotësisht i kundërt, unë jam që të mos bisedohet për mundësi të tilla të ndryshimit të kufijve. Unë dëshiroj t’i bind vendet e Ballkanit Perëndimor dhe të Bashkimit Evropian që të vazhdohet me procesin e zgjerimit dhe reformave. Kjo është një domosdoshmëri historike”, tha ai.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani tha se pavarësisht kush harton dokumente me ide të tilla, Kosova asnjëherë nuk do t’i pranojë ato.
“Ne duhet mbi të gjitha të kemi vetëbesim, pavarësisht se kush publikon non papers, pavarësisht se kush mund të shtyjë ide të ndryshimit të kufijve, e rëndësishmja është që përfaqësuesit tuaj, përfaqësuesit e Republikës së Kosovës asnjëherë nuk do t’i pranojnë ato”, tha ajo.
Në fund të muajit të kaluar edhe diplomatët e Gjermanisë dhe Francës mohuan të kenë hartuar një dokument tjetër për rrugën e përmbylljes së procesit të bisedimeve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Bisedimet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë pritet të rifillojnë në pjesën e dytë të muajit qershor. Serbia vazhdon të kundërshtojë pavarësinë e Kosovës të shpallur në vitin 2008, por të dyja palët janë të detyruara të kërkojnë një marrëveshje normalizimi si kusht për integrimet evropiane.
Presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiq, tha se vendi i tij ka marrë informacione nga burimet e inteligjencës, se një nga fuqitë e mëdha së shpejti do të fillojë të kërkojë zyrtarisht tërheqjen të forcave të KFOR-it dhe UNMIK-ut nga Kosova.
Vuçiq u tha gazetarëve në Beograd se nuk mund të thotë se për cilën fuqi bëhet fjalë, porse informacionet janë nga “burimet zyrtare”.
Ai po ashtu tha se Prishtina ka paralajmëruar se do të ndajë 100 milionë euro në vit për ushtrinë – shumë që, sipas tij, është e pakrahasueshme me Serbinë, e cila ndan dy miliardë euro.
“Këto nuk janë të dhëna të krahasueshme, nuk duhet të kemi frikë, por është e qartë ajo që dikush dëshiron të bëjë”, tha Vuçiq.
Vuçiq tha se do të përpiqet të flasë për këtë çështje me sekretarin e përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, me të cilin pritet të takohet më 17 maj në Bruksel.
“Kemi marrë informacione se një nga fuqitë e mëdha së shpejti do të fillojë një kërkesë zyrtare për tërheqjen e KFOR-it dhe UNMIK-ut [nga Kosova]. Do të përpiqem të flas me Stoltenbergun për të bërë gjithçka të mundur që kjo të mos ndodhë”, tha Vuçiq.
UNMIK-u, përkatësisht Misioni i Përkohshëm i Kombeve të Bashkuara, është vendosur në Kosovë në vitin 2000, pas sulmeve ajrore të NATO-s në caqet e ushtrisë serbe.
Ai është vendosur në bazë të Rezolutës 1244, e cila është miratuar nga Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara në qershor të vitit 1999 dhe e cila është ende në fuqi.
Pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, UNMIK-u ia ka dorëzuar shumicën e përgjegjësive të tij Misionit të Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX).
Misioni paqeruajtës i NATO-s, KFOR, është vendosur në Kosovë po ashtu në qershor të vitit 1999, pas tërheqjes së forcave serbe nga Kosova. rel
Drejtoresha e Fondit për të Drejtën Humanitare në Beograd, Natasha Kandiq, ka reaguar pasi presidenti Aleksander Vuçiq ka dekoruar mohuesin e gjenocidit dhe mbështetësin e Millosheviqit, Peter Handke me medaljen më të lartë shtetërore “ Urdhëri i Yllit të Karagjorgjit”, raporton Gazeta Express.
Kandiq përmes një reagimi në Twitter ka thënë se Vuçiqi me atë gjest ka filluar një luftë kundër botës së civilizuar, fqinjëve dhe njerëzve në Serbi që mbajnë turpin e gjenocidit të kryer nga Millosheviqi në vitet e 90-ta.
“Duke dekoruar me “Urdhrin e Yllit të Karagjorgjitit” Peter Handken, Presidenti i Serbisë, filloi luftën kundër botës së civilizuar, fqinjëve dhe secilit prej nesh në Serbi që mbajmë turpin e gjenocidit të kryer dhe krimeve masive të forcave serbe në luftërat e viteve 1990. Nuk ka asnjë dromcë shprese”, ka shkruar Kandiq.
Predsednik Srbije je dodelom Ordena Karađorđeve zvezde Handkeu započeo rat protiv civilizovanog sveta, suseda i svakog od nas u Srbiji koji nosimo sramotu počinjenog genocida i masovnih zločina srpskih snaga u ratovima 90.tih. Ni tračka nade nema.
Presidenti i Serbisë, Aleksander Vuçiq, para dy ditësh e ka dekoruar me medaljen më të lartë shtetërore “Urdhri i Yllit të Karagjorgjit” fituesin e çmimit Nobel për letërsi vitin e kaluar, Peter Handke, i cili i bëri apologjetikë Sllobodan Millosheviqit për krimet e kryera në Ballkan.
Vuçiq e falënderoi Handken për gjithçka që bëri për Serbinë, duke e konsideruar “zëdhënës” të tyre.
Në anën tjetër, asnjë zyrtar shtetëror i Kosovës nuk ka reaguar ndaj dekoratës që presidenti serb Aleksandër Vuçiq i ka bërë mbështetësit të Millosheviqit, shkrimtarit austriak, Peter Handke.
Një grua në Beograd kalon pranë një flamuri të Kinës. Foto nga arkivi.
Reid Standish, Ludmila Cvetkoviq, Maja Zhivanoviq
Me projektin për universitetin kinez në Hungari, që po nxit polemika për shkak të mungesës së transparencës dhe shqetësimeve për liri akademike, ndikimi i Pekinit në arsimin e lartë në Serbi po vazhdon të rritet.
Një marrëveshje strategjike e nënshkruar në prill ndërmjet Hungarisë dhe universitetit prestigjioz të Shangait, Universitetit Fudan, u bë lajm ndërkombëtar dhe nxiti pakënaqësi në Hungari.
Vendimi për të ndërtuar më 2024 kampusin në Budapest, duke përdorur 1.5 miliard hua nga një bankë kineze, vuri në qendër të vëmendjes marrëdhëniet e ngushta të kryeministrit hungarez, Viktor Orban me Kinën dhe rriti shqetësimin lidhur me ndikimin afatgjatë që mund të ketë një projekt i tillë në sistemint e lartë të arsimit.
Por, në Serbi – ku Kina ka marrëdhënie të ngushta me presidentin serb, Aleksandar Vuçiq dhe në dy dekadat e fundit këto dy shtete kanë thelluar marrëdhëniet – bashkëpunimi në rritje me shkollat dhe universitetet kineze po vazhdon i papenguar.
Aktualisht tri universitete serbe – Universiteti i Beogradit, Universiteti i Novi Sadit dhe Universiteti i Nishit – kanë nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi me Universitetin Jiao Tong të Shangait, duke i hapur rrugën thellimit të lidhjeve arsimore dhe kulturore ndërmjet Serbisë dhe Kinës.
Marrëveshjet, që ishin nënshkruar më 2018, përfshijnë edhe klauzola në mënyrë që bashkëpunimi të rritet me kalimin e kohës. Aty përfshihet edhe shkëmbimi i studentëve dhe stafit, si dhe bursa e po ashtu edhe mbështetje financiare për orët për mësimin e gjuhës kineze.
Përveç marrëveshjeve me universitetet publike, Serbia gjithashtu është nikoqire e instituteve Konfuci në Beogradi dhe Novi Sad. Këto entitete, që udhëhiqen nga shteti, e që ofrojnë programe të gjuhës dhe kulturës jashtë vendit, janë akuzuar nga kritikët se përdoren nga Pekini për të shpërndarë propagandë, duke u fshehur pas mësimdhënies dhe për të ndërhyrë në fjalën e lirë nëpër kampuset universitare.
Vuçiqi ka çimentuar marrëdhëniet me Pekinin, duke bashkëpunuar në fushën e infrastrukturës, turizmit dhe në projekte teknologjike që kanë sjellë më shumë se 10 miliardë dollarë investime të huaja direkte në Serbi që nga viti 2005.
Por, fokusi në bashkëpunimin në arsim dhe kulturë paraqet një fazë të re të përfshirjes kineze në Ballkan, Evropë dhe më gjerë.
“Ky është një shembull tipik i përdorimit të fuqisë së butë”, tha për Radion Evropa e Lirë, Stefan Vladisavljev, analist në Fondin për ekselencë politike të Beogradit. “Teksa Kina po është ende duke ndjekur vendet si Rusia (në Ballkan), kjo gjë mund të sjellë më shumë njerëz më afër Pekinit. Ideja është që ta bëjmë Kinën më të arritshme dhe më të njohur, dhe të lë gjurmë edhe në shoqëri”, tha ai.
Serbia bën pjesë në nismën e Kinës “Brezi dhe Rruga” dhe po ashtu mbështet formatin 17+1 të Kinës, një forum i udhëhequr nga Pekini më 2012, që ka për qëllim ta angazhojë Kinën me vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore.
Por, marrëdhëniet e ngushta të Kinës me Beogradin, sipas analistëve, e lejojnë Serbinë që të veprojë si një qendër politike dhe ekonomike për zgjerimin e Pekinit përgjatë Ballkanit Perëndimor dhe të shërbejë si një shembull për meritat e iniciativave kineze, që prej bashkëpunimit në vëzhgim e deri tek ai për luftën kundër pandemisë së koronavirusit.
“Serbia është shembull i bashkëpunimit në rajon dhe një prej shteteve që Pekini e merr shembull kur dëshiron të tregojë se si duken raportet e suksesshme”, thotë Vladisavljev.
Thellimi i bashkëpunimit
Tena Preleci, hulumtuese në Universitetin e Oksfordit, tha për Shërbimin e Ballkanit të Radios Evropa e Lirë se rritja e ndikimit të Pekinit në arsimin e lartë në Serbi duhet të shihet në një kontekst më të gjerë të investimeve që Kina bën në universitete në mbarë botën. Këto investime janë një përpjekje e gjerë e Kinës për të promovuar kulturën, gjuhën e saj dhe raportet ndërkombëtare.
“Dëshira e Kinës është që ta formësojnë mënyrën se si prezantohet në nivel botëror, dhe mendoj se ishte çështje kohe që (Kina) të kishte prezencë më të fuqishme në sferën akademike në Serbi”, tha Prelec.
Por, Serbia përfaqëson gjithashtu një hapësirë relativisht të sigurt për t’u zgjeruar në arsimin e lartë, në shtetin ku Kina gëzon popullaritetin në mesin e popullatës, ka mbështetje nga qeveria dhe iniciativat, të tilla si Instituti Konfuci nuk përballen me nivelin e njëjtë të kritikave, siç po përballen aktualisht në mbarë Bashkimin Evropian, ku disa prej degëve të këtij instituti së fundmi janë mbyllur.
Përderisa programe të tilla ofrojnë mundësi të reja për studentët dhe pedagogët, profesoresha në Universitetin e Beogradit, Dragana Mitroviq thotë se këto përpjekje për diplomaci kulturore janë pjesë e një përpjekjeje më të madhe të Pekinit, që kanë për qëllim përhapjen e një “narrative kineze” në çështjet globale.
“Forcimi i ndikimit kulturor kinez është pjesë integrale e këtij bashkëpunimi (me Serbinë) dhe një qëllim për Qeverinë kineze”, tha Mitroviq për REL-in.
Bashkëpunimi nuk është i kufizuar vetëm ndërmjet universiteteve. Kompanitë kineze po ashtu kanë filluar që të përfshihen në projekte në edukimin e lartë në Serbi.
Kragujevci, një qytet në Serbinë qendrore, në shkurt të vitit 2020 nënshkroi një marrëveshje që universiteti i tij lokal të bashkëpunojë me kompaninë kineze, Dahua Technology. Kjo kompani fokusohet në teknologjinë e video-mbikëqyrjes.
Kompania kineze Linglong, që po ndërton një fabrikë gomash në Zrenjanin, në vlerë pothuajse një miliard dollarë dhe njëherësh është edhe sponsori kryesor i ligës së parë të futbollit në Serbi, në mars të vitit 2020 krijoi një program bursash për studentët serbë.
Një fazë e re
“Kinezët janë duke e diversifikuar qasjen e tyre ndaj edukimit dhe bashkëpunimit akademik, në kuptimin se ata tani po shkojnë përtej institucioneve shtetërore”, tha për Radion Evropa e Lirë, Vladimir Shopov, anëtar në Këshillin Evropian për Marrëdhënie me Jashtë.
Ky lloj i bashkëpunimit, që Shopov thotë është i dizajnuar për të zhvilluar raporte dhe për të shtrirë ndikimin në shoqëri, politikë dhe ekonomi, tashmë po kalon përtej fushëveprimit tradicional me universitetet dhe përmes instituteve Konfuci.
Në vend të kësaj, theksi po vendoset në bashkëpunimin me autoritetet lokale, kompanitë private dhe organizata të ndryshme kineze.
Qendra kulturore kineze në Beograd, që do të fokusohet në arte, letërsi dhe në fusha të tjera kulturore, është planifikuar që të hapet më 2021. Kjo qendër do të krijohet bazuar edhe në qendra të tilla që Kina ka hapur në Bullgari, Greqi dhe Rumani. Qendra kulturore po ndërtohet në një vend simbolik, në Ambasadën kineze, që NATO-ja e bombardoi më 1999 dhe kjo qendër do të jetë si një dritare për artin, literaturën dhe gjuhën kineze.
“Kjo lloj e përfshirjes është hapi tjetër logjik për prezencën e Pekinit në rajon”, tha Shopov. “Kina shikon se si lëvizjet e saj interpretohen në mbarë botën dhe është e qartë për ta se ata duhet të jenë më aktiv, në mënyrë që ta përhapin narrativin e tyre”.
Në Serbi, prezenca e Kinës është përballur me pak rezistencë, por së fundmi punëtorët dhe ambientalistët në mbarë vendin kanë shprehur shqetësimin e tyre lidhur me ndotjen e ajrit, që po shkaktohet nga projektet që po zhvillohen nga kompanitë kineze.
Protesta për degradimin e mjedisit në Beograd më 10 prill, ku protestuan mijëra persona, shtyn qeverinë që të urdhërojë minierën e bakrit Zijin në Bor, që udhëhiqet nga kinezët, që të ndalojë punën, pasi kjo minierë dështoi që të respektonte standardet mjedisore.
Aktivistët e mjedisit duke protestuar pranë ndërtesës së Parlamentit serb në Beograd më 10 prill.
Autoritetet po ashtu kanë urdhëruar fabrikën e riciklimit, në pronësi të kinezëve, që të ndalojë prodhimin për shkak të dëmeve që i ka shkaktuar mjedisit.
Por, bashkëpunimi i Kinës me Serbinë në fushën e arsimit dhe kulturës pritet të vazhdojë.
“Ne jemi në fillim të këtij bashkëpunimi dhe është diçka që ende është duke filluar që të zhvillohet”, thotë Vladisavjev. “Ne tani jemi dëshmitarë të fillimit të këtij bashkëpunimi”.
Shtimi i forcave kroate në kuadër të KFOR-it në Kosovë dhe keqcitimi në media i ministrit të Jashtëm kroat, Gordan Grliq Radman, për gjoja ngritjen e një kampi ushtarak në Kosovë për stabilitet të rajonit, ka acaruar jo vetëm presidentin serb Aleksandar Vuçiç, por edhe liderin e radikalëve serbë, kriminelin e luftës Vojislav Sheshel.
Lideri i radikalëve serbë, Vojislav Sheshel, ka deklaruar për mediat serbe se “kroatët po duan të ndërtojnë bazë ushtarake në shtetin e ‘rremë’ të Kosovës, në mënyrë që t’u japin instruksione që serbëve në Kosovë t’ua bëjnë atë që ua kanë bërë serbëve në Republikën Srpska dhe në Krainë [Kroaci].
Kroatët duhet të paralajmërohen se ajo që po bëjnë nuk është e ligjshme. Ushtarë legalë në Kosovë, kur janë ndërkombëtarë, janë vetëm ata që dërgohen në kuadër të KFOR-it, kurse ata që shkojnë jashtë KFOR-it dhe që bëjnë një bazë të veçantë kroate, për neve kanë statusin e një skuadre banditësh”, ka thënë Sheshel.
Më tej, ai ka kërcënuar edhe me sulm raketor ndaj një baze eventuale ushtarake kroate në Kosovë.
“Le të mos habiten nëse një ditë i gjuajmë me raketa dhe shkatërrojmë gjithçka atje, kurse ata që eventualisht do t’i zëmë robër dhe do t’i dënojmë si banditë me burgime të gjata. E drejta ndërkombëtare nuk i mbron ata”, është shprehur Sheshel.
Ai ka deklaruar se ushtarët kroatë rrezikojnë kokën e tyre, prandaj më mirë të mos shkojnë [në Kosovë].
Ai madje ka thënë si një ndëshkim, për shkak të kësaj shqiptarët duhet të fshihen, duke theksuar se kur e thotë këtë nuk mendon në popullsinë civile dhe njerëzit e zakonshëm.
Ndryshe, presidenti i Kroacisë, Zoran Milanoviç, ka thënë se shtimin e forcave ushtarake kroate në kuadër të KFOR-it në Kosovë nuk e shohin si provokim ndaj Serbisë.
Duke komentuar deklaratën e presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiç, se Kroacia po “poshtëronte Serbinë” duke rritur numrin e ushtarëve në kuadër të KFOR-it, presidenti kroat tha se nëse do ta dinte se Serbia do të shqetësohej aq shumë, do të kishte biseduar me homologun serb për këtë çështje.
Ministri i Jashtëm kroat Gordan Gërliq Radman ka njoftuar se Kroacia ka ndarë për Kosovën 10,000 vaksina kundër koronavirusit.
Ai i ka bërë këto deklarata pas një takimi që ka zhvilluar të enjten në Prishtinë me ministren për Punë të Jashtme dhe Diasporë në Qeverinë e Kosovës, Donika Gërvalla.
“Me kënaqësi të veçantë e kam informuar zonjën ministre rreth vendimit të Qeverisë së Kroacisë për dhënien e një donacioni prej 10.000 dozave te vaksinave kundër koronavirusit për Republikën e Kosovës. Besojmë se ky donacion do të jetë i mirë për mbrojtjen e njerëzve”, ka thënë ai në një konferencë për media pas takimit.
Ministri kroat nuk e ka përmendur se vaksina e cilës kompani do t’iu dorëzohet autoriteteve të Kosovës.
Më 4 maj, Kosova ka rinisur fushatën e vaksinimit kundër koronavirusit, pas pranimit të 4,680 vaksinave të kompanisë Pfizer/BioNTech.
Kjo është pjesa e parë e 95,000 dozave që Bashkimi Evropian i ka ndarë për Kosovën, në kuadër të mbështetjes së vaksinimit në vendet e Ballkanit Perëndimor.
Ministria e Shëndetësisë e Kosovës ka njoftuar të martën se këto doza do të përdoren për vaksinimin e punëtorëve shëndetësorë, të cilët nuk kanë mundur të vaksinohen në fazën e parë të vaksinimit, për arsye shëndetësore.
Kosova ka nisur procesin e vaksinimit në fund të muajit mars, me 24,000 doza të vaksinës AstraZeneca, të siguruara nga programi Covax i Organizatës Botërore të Shëndetësisë.
Kosova mbetet vendi i vetëm në Evropë që ende nuk ka mundur të nënshkruajë ndonjë kontratë për blerjen e vaksinave kundër COVID-19 dhe çdo vaksinë e siguruar deri tash, është donacion nga Bashkimi Evropian ose nga Organizata Botërore e Shëndetësisë.
Numri i përgjithshëm i të infektuarve në Kosovë ka arritur në 105,864, i viktimave në 2,195 dhe i të shëruarve në 96,322.
Bullgaria do të shkojë në zgjedhje të parakohshme më 11 korrik për shkak të dështimit për formimin e qeverisë së koalicionit pas zgjedhjeve parlamentare që u mbajtën më 4 prill, transmeton Anadolu Agency (AA).
Partia Socialiste e Bullgarisë (BSP) e cila është partia e tretë më e madhe në Parlament ka dështuar në detyrën për formimin e qeverisë.
Liderja e BSP-së, Korneliya Ninova e cila mori nga presidenti Rumen Radev detyrën për formimin e qeverisë ka kthyer mandatin për formimin e ekzekutivit duke deklaruar se partia e saj nuk ka marrë mbështetjen e partisë “Ka Një Popull të Tillë” (ITN) partia e dytë më madhe në Parlament dhe se në seancën e Bordit të Lartë që u zhvillua në fundjavë është marrë vendimi për të hequr dorë nga formimi i kabinetit qeveritar.
Në dështimin e tretë të BSP për formimin e qeverisë pas përpjekjeve të dy partive të tjera më të mëdha në Parlament, presidenti Radev njoftoi se sipas kushtetutës së Bullgarisë do të shpërbëjë Parlamentin dhe se zgjedhjet e parakohshme do të mbahen më 11 korrik.
Pas shpërbërjes së Parlamentit, Radev do të formojë “qeverinë teknokrate” e cila do të përgatisë zgjedhjet dhe do të drejtojë vendin deri në formimin e qeverisë së re.
Dështuan edhe përpjekjet e dy partive të tjera
Përpara BSP-së e cila ka 43 deputetë në Parlamentin prej 240 vendesh, kanë dështuar edhe përpjekjet për formimin e qeverisë nga dy partitë e tjera që kanë më shumë vende në shtëpinë ligjvënëse.
Të gjitha partitë tjera në Parlament bojkotuan përpjekjen e formimit të qeverisë nga partia “Qytetarët për Zhvillimin Evropian të Bullgarisë” (GERB) e cila ka një grup prej 75 vendesh në Parlament dhe që drejtohet nga kryeministri i vetëdorëhequr Bojko Borisov.
Ai më pas detyrën për formimin e qeverisë e dorëzoi me arsyetimin se “nuk do të mund të gjejë mbështetje për sigurimin e votëbesimit” si dhe partia “Ka Një Popull të Tillë” (ITN) e themeluar nga shoumeni Slavi Trifonov që ka 51 vende në Parlament.
Presidenti kroat, Zoran Milanoviç, tha të mërkurën se nuk ka ofruar garanci për lirimin e përkohshëm të ish presidentit të Kosovës Hashim Thaçi, i cili po mbahet në Hagë nën akuzat për krime lufte.
“Nuk mund të ofroj garanci, kjo është thjesht e pamundur”, tha presidenti kroat, duke shtuar se Kroacia nuk do të bëjë atë që bëri Hungaria si anëtare e Bashkimit Evropian, duke i dhënë strehim ish-kryeministrit maqedonas Nikola Gruevski, i cili u strehua në Hungari për të shmangur vuajtjen e një dënimi për korrupsion.
Presidenti Milanoviç, tha se akuzat e ngritura pas kaq vitesh kundër zotit Thaçi e dëmtojnë rajonit”.
“Thjesht mendoj se Thaçi ose duhej të ishte akuzuar prej kohe, ose duhet të lihet i qetë, sepse disa njerëz në Beograd po kalojnë të paprekur”.
Komentet e presidentit kroat pasuan debatet e nxitura pas vendimit të Gjykatës së Posaçme të Kosovës me seli në Hagë, për të refuzuar kërkesat e katër të akuzuarve: Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi dhe Rexhep Selimi, për t’u mbrojtur në gjendje të lirë.
Ligji për themelimin e Gjykatës mundëson që një shteti të tretë, mund të ofrojë garanci për “të marrë dhe nëse është e nevojshme, të monitorojë një të dyshuar”.
Juristi Ehat Miftaraj, nga Instituti i Kosovës për Drejtësi, shprehet se “vendi i tretë për të dhënë garanci lidhur me të akuzuarit në Hagë, është edhe Kosova, ose thënë ndryshe është vendi i parë në raport me shtetet tjera”.
Në një postim në rrjetet sociale ai thotë se “shtetet e fuqishme qe kane qënë sponzorizues dhe promovues të Gjykatës Speciale nuk dalin garant, sepse mund të konsiderohet si paragjykim dhe një lloj ndërhyrje ne procesin gjyqësor, për shkak se kjo gjykatë financohet kryekëput nga këto shtete, prokurorët dhe gjykatësit vijnë mu nga këto shtete. Shtetet demokratike i kushtojnë rendësi jo vetëm pavarësisë në ligj dhe procedurë, por edhe në dukje, dhe perceptimit në publik”, shkroi ai.
Nuk ka pasur ndonjë reagim nga zyra e presidentes së Kosovës, ndërsa zëdhënësi i qeverisë Përparim Kryeziu tha të mërkurën se “Bazuar në dispozitat ligjore, garancia nuk kërkohet as nga shteti amë e as nga kryeministri i shtetit amë, nga i cili vjen i akuzuari dhe të cilit shtet i takon Gjykata Speciale me juridiksion. Pra, Kosova nuk mund të shërbejë si garantuese, ashtu siç po raportohet”.
Një pjesë e juristëve pohojnë se Kosova mund të ofrojë garanci të tilla vetëm nëse kjo gjë kërkohet nga Gjykata e Posaçme.
Ish udhëheqësit e lartë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi e Rexhep Selimi u arrestuan në nëntor të vitit të shkuar. Ata akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, përkatësisht për veprat përndjekje dhe burgosje, ndalim arbitrar, akte të tjera çnjerëzore, trajtim mizor, torturë, vrasje, vrasje e paligjshme dhe zhdukje me forcë të personave.
Që të gjithë i kanë hedhur poshtë akuzat.
Gjykata e Posaçme u miratua në fillim të muajit gusht të vitit 2015 nga parlamenti i Kosovës, ndërsa themelimi i saj pasoi hetimet e pretendimeve të të dërguarit të Këshillit të Evropës, Dick Martty, për përfshirjen e disa prej ish-drejtuesve të Ushtrisë Çlirimtare në krime të luftës dhe të pasluftës në Kosovë.
Ngritja e saj si dhe ngritja e akuzave janë shoqëruar vazhdimisht me reagime dhe protesta ne Kosovë, ku pohohet se në këtë mënyrë po bëhet barazimi me mizoritë e kryera nga forcat serbe gjatë luftës së viteve 1998 – 1999, që mori fund me ndërhyrjen e NATO-s.
Mediet greke raportojnë se një alarm për bombë mbi hapësirën ajrore greke ka krijuar panik. E përditshmja greke “Protothema” raporton sot se një aeroplan pasagjerësh, që po udhëtonte drejt Izraelit, ka dhënë alarmin, kur ndodhej mbi qytetin grek të Heraklio, pasi dyshohej që në bord të kishte bombë.
Menjëherë është aktivizuar mekanizmi i alarmit dhe avionë luftarakë grekë janë ngritur në fluturim. Aeroplani me pasagjerë ka hyrë në hapësirën ajrore të Greqisë rreth orës 09:00, sipas kohës lokale.
Katër avionët luftarakë grekë F-16 e kanë shoqëruar aeroplanin e nisur nga Shtetet e Bashkuara. Për fat të mirë, nuk ka ndodhur asnjë incident dhe sipas informacioneve të fundit, aeroplani është ulur në mënyrë të sigurt në Izrael.
Ndërkohë, policia ka nisur hetimet për të verifikuar informacionet që flisnin për dyshimet për bombë.
Presidenti i Serbisë Vuçiq, tha të mërkurën se autoritetet në Prishtinë as nuk duhet të ëndërrojnë që Serbia do ta njohë pavarësinë e Kosovës.
Ai iu përgjigj kështu pretendimeve të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila ka thënë se prapa gjitha “non papers” të kohëve të fundit qëndron Serbia.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë të martën se të gjitha dhe idetë e paraqitura në to, janë destabilizuese për rajonin.
“Më lejoni t’ju them menjëherë se ajo që është shkruar në të nuk do të ndodhë, njohja nuk është e pranueshme për Serbinë,” u tha Vuçiq gazetarëve në Novi Sad, ku ai inspektoi punimet në ndërtimin e një spitali të ri për trajtimin e sëmundjes COVID-19.
Janë dy qarkore të cilat janë publikuar nga mediat në Ballkan në periudhën e fundit, autenticitetin e të cilave Radio Evropa e Lirë nuk ka arritur ta vërtetojë. Ato kanë ngjallur debate të shumta në nivele të larta politike për shkak të përmbajtjes që pretendohet se ofron zgjidhje të çështjes mes Kosovës dh Serbisë, por edhe më gjerë midis vendeve të Ballkanit Perëndimor.
Njëri dokument është publikuar nga mediat sllovene në të cilën pretendohej se kryeministri i Sllovenisë, Janez Jansha i ka dorëzuar Brukselit zyrtar, një dokument, në të cilën besohet të jetë thënë se procesi i dezintegrimit të ish-Jugosllavisë nuk është finalizuar, dhe tjetri nga gazeta “Koha Ditore” në Prishtinë, për të cilin është thënë të jetë hartuar nga Gjermania dhe Franca, si iniciativë për rinisjen e dialogut mes Kosovës dhe Serbisë, dhe përmbylljen e këtij procesi me një marrëveshje përfundimtare.
Në këtë dokument thuhej se Kosova e Serbia duhet të pajtohen që të themelohet një i ashtuquajtur “distrikt autonom i Kosovës Veriore”, me kompetenca vetëqeverisëse. Ai do të përfshinte komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës.
“Ky dokument nuk është i vërtetë dhe nuk reflekton në asnjë mënyrë pozicionet e Gjermanisë dhe Francës”, është thënë në një përgjigje të Ambasadës gjermane, dhënë Radios Evropa e Lirë.
Të martën, Shtetet e Bashkuara thanë se mbeten të angazhuara në mbështetje të vendeve të Ballkanit Perëndimor në rrugën e tyre të integrimit evropian dhe antarësimit në institucione kyçe evropiane dhe auroatlantike. Kështu është thënë në një deklaratë të zëdhënësit të Departamentit të Shtetit, Ned Price, transmeton Zëri i Amerikës.
“Siç e kemi parë, spekulimet e panevojshme kohët e fundit për ndryshim kufijsh në Ballkan në bazë të linjave etnike kërcënojnë të sjellin destabilitet në rajon dhe zgjojnë jehonën e tensioneve të mëparshme. Një e ardhme e stabilizuar, e begatë për Ballkanin Perëndimor duhet të bazohet tek qeverisja e mirë, sundimi i ligjit, demokracia shumetnike dhe respekti për të drejtat e njeriut dhe liritë themelore,” thuhet në deklatën e zëdhënësit të Departamentit amerikan të Shtetit, Ned Price.
Të hënën Ministria e Punëve të Brendshme të Malit të Zi ka njoftuar se sipas burimeve të saj, ka sinjale se anëtarët e grupit kriminal Kavaç po planifikojnë sulm ndaj jetës të Zv/kryeministrit të vendit, Dritan Abazoviq.
“Në këtë rast të veçantë, informacioni i mbledhur tregon qëllimin e anëtarëve të grupeve të organizuara kriminale, kryesisht anëtarëve të grupit të organizuar kriminal Kavaç për të ndërmarrë aktivitete që synojnë kryerjen e krimit të rëndë dhe të organizuar si reagim ndaj privimit të tyre nga liria dhe ndjekja penale, duke rrezikuar jetën e zëvendëskryeministrit të Malit të Zi, Dritan Abazoviq”, njoftoi Ministria e Brendshme e Malit të Zi.
Në këtë njoftim thuhet më tej se “duke pasur parasysh rëndësinë e veprimtarive të realizuara më parë, dhe të vetëdijshëm për faktin se anëtarët e grupit të përmendur kriminal janë pjesë e strukturave më të gjera rajonale, me lidhje shumë të forta në nivele të ndryshme, tipari kryesor i të cilave është kryerja e krimeve më të rënda”
Ministria vlerëson se çdo veprimtari që synon rrezikimin e integritetit fizik të zyrtarëve të lartë të shtetit do të destabilizonte situatën shumë komplekse të sigurisë në Mal të Zi.
Ky kërcënim ndaj Zv/kryeministrit Abazoviq vjen pas arrestimit të Slobodan Kashçelan në qytetin bregdetar të Kotorrit, pas së cilit zoti Abazoviq theksoi se ky ishte suksesi më i madh i policisë në 10 vitet e fundit.
Kashçelan ishte drejtues i një grupi kriminal dhe që nga viti 2015 është përfshirë në një luftë të përgjakshme me një bandë rivale për kontrollin e kontrabandës së kokainës nga Amerika e Jugut. Kashçelan i ka mbijetuar dy atentateve më parë.
Pamje nga takimi mes presidentit serb Aleksandër Vuçiq dhe ministrit të Jashtëm gjerman, Heiko Maas.
Serbia është e gatshme për vazhdim të dialogut me Prishtinën dhe dëshiron të arrijë një zgjidhje kompromisi, ka thënë të premten presidenti serb Aleksandar Vuçiq, gjatë një takimi me ministrin e Jashtëm gjerman Heiko Maas në Beograd.
“Serbia nuk po kërkon arsye për të mos arritur zgjidhje,” ka deklaruar Vuçiq.
Sipas tij, Beogradi nuk mendon se është mirë të kesh një konflikt të ngrirë sepse njëra palë gjithmonë mund ta shkrijë atë.
“Është veçanërisht e rëndësishme për ne që të zbatojmë marrëveshjet e dakorduara, kryesisht marrëveshjen e Brukselit dhe marrëveshjen mbi Asociacionin e komunave me shumicë serbe, por ne jemi të gatshëm të diskutojmë gjithçka,” ka thënë mes tjerash ai.
Më 21 prill, Qeveria e Kosovës thotë se do të punojë në evitimin e kompromiseve që mund të paraqiten në procesin e dialogut me Serbinë për normalizimin e raporteve mes dy shteteve.
Një ditë më parë, Maas ka vizituar Kosovën, dhe ka zhvilluar takime me krerë të lartë shtetërorë.
Sa i përket dialogut mes Kosovës dhe Serbisë, Maas ka thënë se Gjermania ka ofruar vazhdimisht mbështetjen e pakusht për dialogun në mes të këtyre vendeve, të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian.
Maas ka thënë se njohja e shtetësisë së Kosovës do të jetë një nga elementet e marrëveshjes.
“Në dialogjet për normalizim të marrëdhënieve, është normale nga të dyja anët të ketë kompromise dhe unë nuk dua të tërheq linja të kuqe, mirëpo në anën tjetër e di që për shkak të linjave historike, kjo gjë është e vështirë. Unë dëshiroj që në fund të procesit të gjejmë zgjidhje dhe të ketë gatishmëri nga të dyja palët që të gjejnë rrugë për kompromise”, ka deklaruar Maas.
Lidhur me këtë çështje, presidentja e Kosovës Vjosa Osmani ka thënë se dialogu mes Kosovës dhe Serbisë ka nevojë për rinisje dhe jo vazhdimësi.
“Republika e Kosovës ka ofruar dorën e bashkëpunimit dhe pse për fat të keq Serbia ende nuk ka kërkuar falje për krimet e kryera në Kosovë”, ka thënë Osmani.
Ajo ka thënë se autoritetet e Kosovës do të rrisin zërin që të arrihet drejtësi për secilën viktimë të luftës.
Sipas Osmanit, Kosova do të zhvillojë dialog me Serbinë me parime të qarta.
Maas ka thënë se ka dëgjuar parimet e palës së Kosovës në këtë proces dhe se ato do t’ia përcjellë përfaqësuesit të Bashkimit Evropian në dialog, Mirosllav Lajçak.
Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë, me ndërmjetësim të Bashkimit Evropian, ka nisur më 2011. rel
Kryeredaktori i gazetës sllovene, Necenzurirano, Primozh Cirman, i cili botoi një ‘non-paper’ mbi ndryshimin e kufijve në Ballkan, tha se Brukseli kishte konfirmuar se kishte marrë një dokument me përmbajtje të tillë nga kryeministri slloven, Janez Jansha.
Cirman tha se Brukseli nuk mund ta mohojë marrjen e kësaj letre.
“Kur lajmi doli të hënën, kolegu ynë nga gazeta e Brukselit, Dela tha se zyra së pari konfirmoi se kishte marrë një dokument që fliste për ndryshimin e kufijve të Bosnje e Hercegovinës, por gjysmë ore më vonë e njëjta zyrë thirri një gazetar dhe tha se nuk mund ta mohonte, por as ta konfirmonte që ata e morën letrën”, tha Cirman për Albanian Post.
Ai thotë se është i pakënaqur që qeveria sllovene është bërë pjesë e këtij plani.
“Personalisht, unë mendoj se Sllovenia nuk duhet të përfshihet, por kam frikë se ajo është përfshirë tashmë dhe se ne do të jemi në gjendje të shohim pasojat në të ardhmen”, tha ai.
Së fundmi, janë publikuar disa dokumente jozyrtare që flasin për ridefinim të kufijve në Ballkan, konkretisht shpërbërjen e Bosnje e Hercegovinës, aneksimin e Republikës Serbe nga Serbia dhe bashkimin e Kosovës me Shqipërinë.
Pyetjes së mediumit slloven, 24UR rreth këtij dokumenti dhe përmbajtjes së tij iu përgjigj Ambasada e SHBA-së atje. Ata thanë se Shtetet e Bashkuara vlerësojnë shumë partneritetin afatgjatë me Bosnje e Hercegovinën dhe se e mbështesin sovranitetin dhe integritetin e saj territorial, i cili është i pranuar në Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit.
Kreu i Partisë së Veprimit Demokratik (SDA), Bakir Izetbegoviq trazoi përsëri publikun, duke e lënë të hapur mundësinë e një lufte të re në Ballkan, transmeton Gazeta Express.
“Unë nuk do ta them atë. Sepse nuk varet nga Alija ose Bakir”, tha Izetbegoviq në një intervistë me kanalin O të Sarajevës.
Pyetjes së gazetarëve se ai nuk iu përgjigj pyetjes nëse ishte i gatshëm të qëndronte para njerëzve nëse ka luftë, Izetbegoviq iu përgjigj pozitivisht.
“Absolutisht! Absolutisht! Unë preferoj të vdes sot sesa të lejoj gjenocidet të sundojnë një pjesë të Bosnje e Hercegovinës. Padyshim. Unë po ua them këtë sot gjatë Ramazanit. Pra, nuk ka dyshim që ata do ta bëjnë atë. Ata mund ta fillojnë, por ata nuk do ta dijë se si do të përfundojë”, tha Izetbegoviq.
SDA njoftoi ditë më parë se një ndarje paqësore e BeH nuk është e mundur dhe paralajmëroi të gjithë ata që e mbështesin këtë ide se pasoja mund të jetë një luftë e re në rajon, por edhe në gjithë Evropën.
Së fundmi, janë publikuar disa dokumente jozyrtare që flasin për ridefinim të kufijve në Ballkan, konkretisht shpërbërjen e Bosnje e Hercegovinës, aneksimin e Republikës Serbe nga Serbia dhe bashkimin e Kosovës me Shqipërinë.
Pyetjes së mediumit slloven, 24UR rreth këtij dokumenti dhe përmbajtjes së tij iu përgjigj Ambasada e SHBA-së atje. Ata thanë se Shtetet e Bashkuara vlerësojnë shumë partneritetin afatgjatë me Bosnje e Hercegovinën dhe se e mbështesin sovranitetin dhe integritetin e saj territorial, i cili është i pranuar në Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit,
