Një investim me vlerë rreth 350 milionë euro, 10 blloqe me komplekse rezidenciale dhe 5 blloqe ndërtesash për qëllime biznesi, një qendër tregtare me mbi 250 dyqane me markat më të njohura botërore dhe mbi 2.000 vende të reja pune, ky është projekti Skopje East Gate (SEG), të cilin Grupi Balfin e prezantoi dje në Maqedoni si vizionin e tij për një simbol të Shkupit të ri dhe modern.

Grupi Balfin që ka ideuar dhe realizuar historinë e suksesit në Maqedoni me Neptun – rrjeti më i madh i pajisjeve elektro-shtëpiake në vend – dhe me Skopje City Mall (qendrën më të madhe tregtare) paraqiti konceptin e Skopje East Gate që do të jetë i pari i llojit të tij në rajon dhe që do të bashkojë konceptin e shopping, të jetuarit dhe të bërit biznes në një të vetëm.

“Skopje East Gate (SEG) është investimi i përveçëm privat më i madh në Maqedoni që do të krijojë mundësi të mëdha biznesi, do të garantojë një punësim të shkëlqyer, do të forcojë tregtinë, do të tërheqë firmat botërore si dhe do të ofrojë një qasje të re të jetesës në qytet.” – tha Samir Mane, presidenti i Grupit Balfin i pranishëm në këtë event.

Për realizimin e këtij projekti, Grupi Balfin do të investojë rreth 350 milionë euro, ndërsa pjesa tjetër e investimit do të garantohet përmes financimit të institucioneve financiare lokale dhe ndërkombëtare.

“Skopje East Gate është një projekt jashtëzakonisht i rëndësishëm jo vetëm për Shkupin, por për të gjithë vendin” – tha kryeministri maqedonas Zoran Zaev, i cili me praninë e tij në event dëshmoi rëndësinë strategjike që ka për Maqedoninë një investim i tillë.

Skopje East Gate planifikohet të ndërtohet në një hapësirë prej 143.000 metrash katrorë, në të cilën do të ngrihen 458.000 metra katror ndërtim.

E ndodhur vetëm dy kilometra nga qendra e qytetit dhe pranë arterieve kryesore rrugore, projekti do të përfshijë një qendër tregtare, segmentin për apartamente banimi si dhe një park zyrash të klasit të lartë. Pritet që e gjithë kjo të sjellë një impuls të mëtejshëm për aktivitetin ekonomik në Shkup, që është në fuqizim e sipër.

Punimet do të jenë të ndara në tre faza dhe i gjithë projekti pritet që të përfundojë brenda një periudhe që shkon nga pesë deri në shtatë vjet.

Faza e parë parashikon ndërtimin e qendrës tregtare dhe të 4 godinave rezidenciale. Qendra tregtare do të ketë një hapësirë prej 51.000 metrash katrorë. Ajo do të jetë më e madhja në rajonin ndërmjet Maqedonisë, Kosovës dhe Serbisë së jugut dhe përveç një numri të madh markash të njohura botërisht, do të përfshijë edhe një gamë të gjerë mudësishë për t’u zbavitur, do të ketë qendra fitness-i si dhe hapësira parkimi për mbi 2.000 automjete.

Zona rezidenciale do të ketë 1.600 banesa, si dhe parqe, zona dëfrimi, dy amfiteatre, dhe një hapësirë të gjelbër.

Në fazën e dytë do të përfundohen edhe 6 godinat e tjera të banimit.

Ndërsa në fazën e tretë dhe të fundit do të realizohet ndërtimi i 5 blloqeve të godinave për qëllime biznesi në një hapësirë totale prej 67.000 metrash katrorë. Bëhet fjalë për parkun e parë të zyrave të “Klasit A” në Maqedoni.

Sipas parashikimeve, pritet që Skopje East Gate të vizitohet nga rreth 12 milionë njerëz në vit.

Projekti u zhvillua nga një prej studiove më të mëdha të arkitekturës në Turqi, “Yazgan Design Architecture Inc.”, që ka fituar një sërë çmimesh si “LEAF”, Çmimin Evropian dhe Ndërkombëtar për Pronat për projekte si Ura Urbane “Hamamyolu” në Eskisehir, “YDA Center” në Ankara dhe “Volkswagen Arena” në Stamboll.

Grupi Balfin është një ndër grupet private më të mëdha investuese në rajon, portofoli i të cilit përfshin investime në qendrat tregtare, zhvillimet e zonave rezidenciale dhe tregtare si dhe aktivitetet e shitjeve me pakicë me rrjetin e dyqaneve Neptun, Jumbo, apo veprimtaritë në sektorin e turizmit dhe në industrinë e fashion-it, etj.

Shqiptarët dhe maqedonasit ende i kanë marrëdhëniet e brishta mes vete dhe për këtë gjë fajtor më i madh janë politikanët të cilët e nxehin gjakun e të dy palëve, sidomos gjatë fushatës politike.

Kjo është konkluza e rrjetit “E kaluar e ndarë, ardhmëri e përbashkët” bazuar në disa ankesa të realizuara në fokus grupe. Sipas kësaj analize, Marrëveshja e Ohrit pas vitit 2001nuk e ka dhënë rezultatin e paqes, dhe kjo duket me polarizimin e vazhdueshëm gjatë viteve.

Sasho Dodovki, moderator :

“Një numër i madh i qytetarëve të anketuar problemin e shohin tek institucionet dhe politika. Tek liderët politikë dhe retorika e tyre parazgjedhore, dhe në joprofesionalizmin e institucioneve. Por duhet theksuar se flasin edhe për sundimin e së drejtës që thonë se duhet të vlejë në mënyrë të barabartë për të gjithë. Kur vjen koha e fushatave, mënyra më e lehtë që të mobilizioni votues është nëpërmjet retorikës nacionaliste pasi njerëzi më së lehti bien në këtë. Por pas zgjedhjeve duket se kjo retorikë ngadalë shuhet shkaku i koalicioneve”

Dodovski thotë se gjatë gjithë viteve kur ka patur krizë politike, shoqëria ka qenë edhe më e brishtë dhe më e ndarë etnikisht dhe se Marrëveshja e Ohrit nuk e ka arritur qëllimin e saj.  E dallon vetëm procesin e Revolucionit të Larmë kur bashkësi të ndryshme etnike kanë protestuar së bashku kundër pushtetit të atëhershëm.

Sipas Toshe Zafirovskit nga Instituti Progres,politikanët duhet ta ruajnë gjuhën dhe të ndihmojnë në përmirësimin e marrëdhënieve ndëretnike por apeloi edhe deri tek mediumet që të mos transmetojnë lajme me natyrë ndarëse dhe urrejtjeje.

Toshe Zafirovski, Instituti Progres

“Ka shumë mënyra dhe hapësirë për të përmirësuar marrëdhëniet ndëretnike. Mendoj se edhe në projektet e ardhshme por edhe në vazhdimin e këtij projekti do të jepet kontribut në tejkalimin e këtij problemi. Por institucionet shtetërore dhe individualisht çdo qytetarë duhet të ndikojë në përmirësimin e marrëdhënieve ndëretnike, përfshirë këtu edhe marrëdhëniet mes dy etnive më të mëdha në shtet…Shkaqet janë të natyrës së ndryshme. Edhe shkaku i politikanëve të pa arsyeshëm por edhe shkaku i personave vendimmarrës të pandërgjegjshëm”

Të anketuarit nga rrjeti “E kaluar e ndarë, e ardhme e përbashkët”kanë treguar forma të ndryshme në shoqëri ku duket ndarja dhe polarizimi mes dy etnive më të mëdha në shtet. Sipas anketës, ndarje ka në punësime, në biseda,  në vendbanime, parti politike e të tjerë, por se pa marrë përgjegjësi individuale çdo qytetarë, kjo situatë nuk mund të tejkalohet pasi politikës i shkon në favor një gjendje e tillë e cila pastaj liron terrenin për manipulime më të lehta. Anketuesit kanë propozuar përmirësimin e modelit të shkollimit dhe investimin në lëndë dhe biseda për bashkëjetesën dhe gjërat e përbashkëta,  por edhe në zhvillimin ekonomik, pasi kanë thënë se vetëm kështu ata nuk do të ishin të brishtë ndaj retorikave nacionaliste./SHENJA/

Ish-kryeministri i Maqedonisë, Lubço Georgievski duket se po shfaqet me deklarata dhe intervista gjithmonë në kohën kur vendi kalon në faza shumë të vështira politike dhe gjeostrategjike.

Në një intervistë të fundit dhënë për gjermanen “Huffingtonpost”, ai ka dhënë deklarata intriguese, që po zgjojnë shumë pluhur në opinionin maqedonas e njëkohësisht po sulmohet me të madhe, pasi ka thënë se dëshiron ndryshime të kufijve të Maqedonisë. Ai thotë se “Maqedonia perëndimore duhet të jetë pjesë e Shqipërisë së Madhe”.

Më tej, ai parashikon se në Maqedoni “do të ndodhë një marsh i vdekjes”, ndërsa për momentin vendi donimohet me mbi 30% të popullatës së fesë myslimane, e në të ardhmen Maqedonia mund të bëhet vend mysliman./zhurnal/

SHKUP – Kryetari i Bashkimit Demokratik për Integrim, Ali Ahmeti, deklaron se BDI mbështet mbylljen e menjëhershme të çështjes dhe është kontribuese në arritjen e kompromisit të pranueshëm nga të dyja palët.

Në një takim me u.d. zëvendësndihmës i sekretarit amerikan të shtetit, Met Palmer, Ahmeti ka diskutuar rreth negociatave mes Shkupit dhe Athinës, si dhe mundësitë për mbylljen e kontestit me emrin, në mënyrë që të zhbllokohen dyert e NATO-s dhe BE-së për Maqedoninë.

“Kompromisi i menjëhershëm na mundëson marrjen e ftesës për anëtarësim në NATO dhe marrjen e datës për fillim të negociatave për anëtarësim në Bashkimin Europian. Pikërisht integrimi euroatlantik i Maqedonisë është prioriteti ynë sepse garantohet paqja, stabiliteti dhe siguria, por edhe hapen perspektiva të reja dhe konkrete ekonomike”,- ka thënë Ahmeti.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës mbështesin fuqimisht perspektivën euroatlantike të Maqedonisë dhe inkurajojnë tejkalimin e të gjitha pengesave në këtë rrugë, ka potencuar Palmer në takim.

Vajza e Mirsad Ndrecajt alivanoset gjatë homazheve, nga dhimbja për babain e rënë në Kumanovë

Me rastin e trevjetorit të Kumanovës janë bërë homazhe te Varrezat e Dëshmorëve në Prishtinë. Edhe pas tre viteve dhimbja e familjarëve për më të dashurit ende është e madhe, kurse humbjen e prindërive më rëndë po e përjetojnë fëmijët.

Vajza e Mirsad Ndrecajt, Ilirida Ndrecaj nga dhimbja e madhe I ka rënë të fikët gjatë homazheve. Dhimbje të madhe për humbjen e vëllait Arben Rexhaj ndien edhe motra e tij, Merita Rexhaj.

Ajo thotë se dhimbjen ua shton paqartesia qe ende mreteron për atë se çka ndodhi me te vertete para 3 viteve në Kumanovë dhe apelon që autoritetet kosovare të kujdesen për lirimin sa më të shpejtë të arrestuarëve në Kumanovë.

Në shumë shtete të Evropës kjo javë ka në qendër  integrimin evropian dhe në nderim të konceptit përbashkues që ky organizëm i madh përfaqëson, këto ditë njihen edhe si “Ditët e Evropës”.  Instituti për Studime Ndërkombëtare dhe Politikë me qendër në Shkup të Republikës së Maqedonisë organizoi për të katërtin vit “Javën Evropiane – Ditët e Evropës”.  Në kuadër të saj  ISPN organizoi një seri aktivitetesh që kanë në qendër aspektet shumë dimensionale të integrimit.  Dita e parë e kësaj jave nisi me ndarjen e  shpërblimeve dhe mirënjohjeve për  studentët pjesëmarrës në konkursin e  eseve i njoftuar javë më parë me temë mbi Unionin Evropian. Në ditën e parë që përkonte me hapjen e një serie aktivitetesh  morën pjesë: Kryetari i Komunës së Çairit, z. Visar Ganiu, Kryetari i Parlamentit të Maqedonisë, z. Talat Xhaferi, zëvendës kryeministri për çështje europiane z. Bujar Osmani dhe Prof. Dr. Ylber Sela – Drejtor i Institutit për Studime Politike dhe Ndërkombëtare. Në ditën e dytë Java Evropiane vijoi me një ligjëratë  nga ambasadorja kroate Danijela Barisic mbi përvojat dhe sfidat e Kroacisë në Unionin Evropian dhe NATO. Kjo ligjëratë u mbajt në Qendrën për Informim të BE-së në Shkup.  Një ndër ditët e kësaj jave ju kushtua konferencës Ndërkombëtare Shkencore me titull “Ballkani Perendimor dhe vlerat euroatlantike – rast studimi Maqedonia“. Kjo konferencë u mbajt  ditën e hënë në  mjediset e Sekretariatit për Çështjet e Evropës (SEA).  Konferencën e hapi drejtuesi i ISPN prof.dr. Ylber Sela i cili e vlerësoi si një temë me rëndësi për shkak se sivjet pritet të hapen negociatat deri në çelje të Samitit të KE dhe të NATO-s. Në këtë konferencë mori pjesë ministri  i Ekonomisë Kreshnik Bekteshi i cili foli në emër të kabinetit qeverisës mbi strategjitë rajonale me synimin e arritjeve të larta në përputhje me strategjitë e Evropës Juglindore deri në vitin 2020. Ai foli për konceptet e një ekonomie të mbështetur në dije,  përkushtim, angazhim dhe u përqëndrua në mbështetjen  që qeveria po ndërmerr vecanërisht në drejtim të Ndërmarrjeve të Vogla të Mesme (SME).

Aktualisht Bullgaria është shteti që kryeson presidencën e Këshillit të Evropës. Në këtë konferencë ishte e pranishme zv.ambasadorja e Republikës së Bullgarisë në Maqedoni Daniella Budinova e cila foli për vlerat e përbashkëta që ndan kjo presidencë. Nën moton “Të bashkuar jemi më të fortë” ajo foli për angazhimin bullgar për një presidencë të mirë. Znj.Budinova tha “ne besojmë se ambiciet tona duhet të na bashkojnë dhe jo të na ndajnë”. Sa i takon zgjerimit të bashkësisë evropiane zv.ambasadorja Budinova e  cilësoi edhe një herë parimin e mbështetur mbi meritën që paraqitet edhe në raport progreset.

Në këtë konferencë mori fjalën edhe ambasadorja e Republikës së Austrisë në Maqedoni znj. Renate Kobler e cila theksoi se në korrik do të nisë presidenca austriake.  Kjo është hera e tretë që Austria merr kryesimin e kësaj presidence pas vitit 1998 dhe 2006. Ambasadorja e vendit qe pritet të marrë presidencën e Këshillit te Evropës u shpreh se Austria do të japë kontributin e saj për një presidencë të mirë. Më tej ajo përmendi edhe  kategoritë në të cilat kontribuon integrimi siç janë siguria, stabiliteti, konkurueshmëria, duke cituar edhe sloganin e përzgjedhur nga Austria për këtë presidencë: “ Për një Evropë që të mbron!”.

Në  konferencë i pranishëm ishte dhe prof. Dr. Radovan Vukadinovic nga Keshilli i Atlantikut Verior.  Ai tha se edhe herë të tjera ka qenë i ftuar por nuk ka mundur të jetë i pranishëm dhe në fjalën e tij ai foli rreth NATO-s dhe vlerave të saj. “NATO-,  tha ai,  u ndërtua mbi këto parime: paqe, siguri dhe forcë. Sipas tij të gjitha shtetet duhet të  jenë pjesë e NATO-s. Ai foli edhe për raste të veçanta si përshembull Portugalia e cila në kohën kur u pranua në NATO nuk ishte një demokraci i konsoliduar por situata me ishujt Azore e përshpejtoi këtë përfshirje. “Një Evropë më e mirë,-  tha ai,-  nuk mund të jetë pa një NATO më të mirë”.  Zv.Ministri i Mbrojtjes, Dr.Bekim Maksuti i pranishëm në panel tha në fjalën e tij se problemet e kësaj kohe do të mund të zgjidhen nëpërmjet këtyre organizimeve të mëdha siç janë NATO dhe BE. Sipas tij Evropa nuk mund te jetë e lirë pa integrimin në BE të vendeve të Ballkanit Perëndimor.

I ftuar në këtë konferencë ishte dhe z. Arjan Starova nga Shqipëria  i cili foli për vlerat e NATO-s si vlera euro-atlantike. Ai nisi fjalën e tij nisur nga kontributi që NATO jep në bashkësinë evropiane. “Të gjitha këto parime qëndrojnë në themel të demokracive  evropiane,  ndaj vlerat e NATOS janë vlera europiane” u shpreh Starova. Ai foli për rëndësinë që ka edukimi i të rinjve me vlerat e NATO-s pasi ata janë që do të na udhëheqin nesër dhe disa prej dukurive negative të ditëve të sotme mund të ndikojnë negativisht tek të rinjtë sa i takon edukimit mbi NATO-n.

I pranishëm në këtë konferencë ishte dhe zoti Dusan Janic nga “Forumi për Marrëdhëniet Etnike” në Serbi. Në fjalën e tij ai u shpreh se nuk ishte ekspert i çështejve të Maqedonisë por puna e tij në vitin 2001 në Suedi pranë përfaqësuesit të Maqedonisë i dha mjaft njohje mbi këtë temë. Ai gjeti disa pika të përbashkëta mes Serbisë dhe Maqedonisë sa i takon integrimit evropian. Sipas tij “të dyja shtetet tona janë mjaft të vonuara, kanë nivele të larta të korrupsionit, kanë segmente të partive të korruptuara, ndikimi rus, turk në Ballkan është i fortë, ndërkohë që Serbia ka edhe çështjen e negociatave me Kosovën. Ai pohoi se në Maqedoni situata është mjaft më e thjeshtë për shkak se ky shtet ka ngritur institucione që do ta përfundojnë punën e nisur, por në Serbi situata është më e paqartë. Sipas tij Serbija është ose në mes të diçkaje, ose në mes të asgjëje. “Nga ana tjetër  lind pyetja:  Kosova a është në drejtim të NATO-s apo në drejtim të kujt? Sipas tij integrimi në Maqedoni dhe Serbi është shumë i ngadaltë dhe nuk po mbaron. Ai tha se në këtë periudhën e fundit prej 1 vit e gjysmë ka çështje në raport-progreset qe flasin për situata dramatike si përshembull kapitulli IV –që është rendi i ligjit. Serbia tha ai është një nga 9 shtetet që financon terrorizmin. Nuk është e lehtë!  Shumë njerëz besojnë se kjo do të marrë një zgjidhje, madje në korrikun e kaluar presidenti Vucic mori nismën për dialog të brendshëm për Kosovën dhe pati shumë intelektualë që menduan se kishte ardhur koha për një marrëveshje historike, por kur ai u përpoq të mbyllte këtë dialog, ishte e vështirë të mbyllte opinionin publik rreth saj”, u shpreh ai. Sipas tij në Serbi Kosova nuk është kauzë, por është pretekst dhe kjo për dy çështje: 1. Për shkak të përdorimit politik nga forcat e interesuara për të marrë pushtetin 2. Koalicioni qeverisës nuk arriti dot të ndërtojë një opinion mbështetës në drejtim të mbi marrëdhënieve me Brukselin.  “Atëherë,  tha ai.-  lind pyetja: Cila është e ardhmja jonë? A është Evropa apo është status-quoja”? Sipas z. Janic “opinioni publik në Serbi nuk është gati për një rrugë drejt BE-së”.

Në fjalën e saj znj. Ljubica Pendarovska nga Qendra “Marshall” në Maqedoni u shpreh se kur “ke mbjellë një lule, ke mbjellë një jetë” dhe rruga e Maqedonisë është Evropa dhe asnjë alternativë tjetër nuk shtrohet përveç kësaj. Sipas saj ky është një proces që vijon por ajo që nevojitet është një qasje e ndershme ndaj këtij procesi. Sipas znj. Pendarovska  raportet e fundit të BE flasin për një ndërgjegjësim të politikanëve të Maqedonisë mbi rëndësinë e reformave por njëherëzi ju kujton atyre se ka ende punë për tu bërë.  Në mbrëmjen e së hënës aktivitetet në kuadër të Ditëve të Evropës  u vijua me një ceremoni vlerësimesh me mirënjohje për disa nga figurat që kanë kontribuar në fusha të ndryshme të kulturës, shkencës dhe politikës. Me rastin e  Ditës së Evropës dhe Vitit Mbarëkombëtar të Skënderbeut në të cilin ndodhemi në këtë edicion të katërt të Javës Evropiane që po organizohet në Shkupin e vjetër,  Instituti për Studime Politike dhe Ndërkombëtare  në bashkëpunim me Komunën e Çairit akordoi mirënjohjen për 7 personalitete. I pranishëm në këtë takim në marrje të vlerësimit Kryetari i Parlamentit të Maqedonisë, z. Talat Xhaferi u shpreh i gëzuar dhe i nderuar për këtë respekt dhe shprehu angazhimin e tij në të mirë të zhvillimit të kulturës dhe të vendit. Të tjera vlerësime ju akorduan  Institutit Shqiptar në Zvicër, z. Albert Ramaj; Drejtorit të Muzeut Historik Kombëtar të Shqipërisë, z. Dorian Koci; Drejtores së Qëndres Informative për Kulturë znj. Sermine Purrini; Drejtorit te ITSHKSH- se z.Skender Asani si dhe dy studiesve Prof. Nuri Bexhetit dhe Prof. Izer Maksutit. Kjo mbrëmje nisi me një duet për flaut dhe violinë ku dy instrumentistë interpretuan pjesën e njohur këngën kushtuar Hajredin Pashës.

Dita e pestë e aktiviteteve në kuadër të “Ditëve të  Europës”, ju kushtua një promovimi libri.  Në Qendrën Informative të BE-së në Shkup u promovua libri i Dr. Arben Fetoshit “Media dhe Integrimi Europian”. Në recensionet e tyre për këtë botim folën profesorët Demush Bajrami dhe Qashif Bakiu të cilët theksuan vlerat e tij shkencore, duke e cilësuar atë një vepër të munguar dhe tejet të rëndësishme për mediet dhe komunikimin. Ndërkaq, Prof. Dr. Ylber Sela, drejtor i ISPN, duke vlerësuar librin dhe punën e autorit, tha se në procesin e Integrimit Europian mediat kanë rol të pazëvendësueshëm, si në aspektin e informimit ashtu edhe në atë të krijimit të opinionit publik. Në këtë promovim folën edhe publicisti Emin Azemi, Agron Hoti nga Ministria e Integrimit Europian në Prishtinë dhe Arben Veselaj në cilësinë e botuesit nga Shtëpia Botuese “Orfeu”. Këto ditë të plota aktivitetesh të larmishme përfundojnë në  datën 9 maj që përkujtohet dhe nderohet si Dita e Evropës.

*M.A. në Institucionet dhe Menaxhimi i Projekteve të Bashkimit Evropian

Të gjitha materialet, jo vetëm për “Monstrën”, të gjitha që i kam poseduar, përfshirë këtu edhe Zoran Zaevin, Branko Cervenkovskin, Sugarevskin, Shekerinskën, gjithçka është dorëzuar atje”, kështu është përgjigjur sot kryeministri i Maqedonisë dhe lideri i Lidhjes Social Demokrate të Maqedonisë, Zoran Zaev pyetjes se do të dëshmoni për rastin “Monstra” meqë kjo është kërkuar nga famijarët e të akuzuarve, tha Zaev në fjalimin e tij.

Duke komentuar edhe deklaratën e ditë më parë të të akuzuarit të rastit “Monstra”, Fejzi Aziri se është zhvilluar bisedë mes këtij të fundit dhe ish kryetarit të Gostivarit, Nevzat Bejta, Zaev ka thënë se biseda ka pasur të bëjë për marrje të subvencionit në vlerë prej 400 eurove nga Aziri.

“Deri tash për shkak të ndjenjës së humbjes së prindërve që kanë humbur fëmijët kam treguar biseda në hapësirat e LSDM-së, ku pamë se si njëri nga të dyshuarit, Aziri, bisedon në telefon me ish atëherë kryetarin e Gostivarit, Nevzat Bejtën dhe e lut për 400 euro subvencione në bujqësi, të dhive, ka disa stallë, unë e kam treguar atë bisedë dhe kam treguar edhe se prindërit kanë biseduar. I kanë parë bisedat të gjithë, dhe në fund tërë ajo është dorëzuar. Zoran Zaev nuk mund të jetë hetues, as prokuror e që do të japë vlerësime apo të ngjashme. Prandaj edhe procesi është duke u zhvilluar nga fillimi sepse kam dëshmuar se aty ka dëshmi bazike”, tha Zaev.

Përndryshe, pas seancës së rastit “Monstra” që u mbajt më 17 prill, vëllai i të akuzuarit Fejzi Aziri, Bejdiu kërkoi që publikisht të publikohet biseda mes vëllait të tij, Fejzi Aziri dhe ish-kryetarit të Komunës së Gostivarit, Nevzat Bejta. Ai shtoi se biseda është private dhe do të ishte qesharake nëse publikohet.

Në lidhje me këtë, Zaev tha sot: “Shpresoj se materiale private nuk do të dalin, dhe deri tash nuk ka ndodhur një gjë e tillë”./Gazeta Express/

Kryeministri Zoran Zaev ka deklaruar se do të paraqitet si dëshmitar në rastin „Monstra„ në një gjë të tillë e kërkon nga unë gjykata.

Kjo deklaratë e Zaevit vjen pas akuzave të familjarëve të fëmijëve të vrarë duke thënë se ai nuk ka ndërmend të luajë rolin e hetuesit dhe këtë ua le gjykatave të bëjnë punën e tyre.

Zaev ka thënë se edhe familjarëve u ka thënë se biseda telefonike mes Azirit dhe Bejtës në të cilin Fejzi Aziri ka kërkuar subvencione për bujqësi.

SHKUP – Viti i ardhshëm shkollor rrezikon mbylljen e shumë shkollave fillore periferike për shkak të mungesës së nxënësve. Fshati Dikavec i komunës së Zelenikovës në Shkup më nuk ka asnjë nxënës. Rijad Tahiri është i fundit nga ky fshat që përfundon arsimin fillor, por me këtë përfundon së funksionuari edhe shkolla në këtë fshat.

“Ky fshat për mua është i mirë se ne jemi të mësuar vet me jetuar por, këtu në shkollë është keq veç për një nxënës, është pak mërzi, mëson vetëm një nxënës, as shokë nuk kam, vetëm me Omerin”– u shpreh Rijad Tahiri, nxënës.

Mësuesi Xhezmi Qahili me keqardhje thotë kushtet e rënda për jetesë, mungesa e infrastrukturës dhe shumë shkaqe tjera kanë çuar në boshatisjen e fshatit.

“Sa për kushtet e rrugës me të vërtet rruga është katastrofë, në stinën e dimrit është në gjendje shumë të mjerueshme. Rrogën e matim veç, për ushqim edhe për transport nuk marim asgjë, atë rrogë ne vetëm për rrugë e lëmë”– theksoi Xhezmi Qahili, mësues.

Situatë e ngjashme është edhe në disa fshatra të Pollogut. Në shkollën qendrore dhe periferike“Gjergj Kastrioti Skënderbeu” në Poroj të Tetovës, viteve të fundit numri i nxënësve është përgjysmuar. Mësuesi Afrimi Emini thotë se klasa e tij numëron vetëm se 15 nxënës për dallim nga vitet e para të punës kur klasat ishin me nga 40 e më tepër nxënës.

“Kur kam ardhur këtu si fillestar kam pas 40-41 nxënës, mirëpo gradualisht duke kaluar koha edhe numri i nxënësve është zvogëluar, ja tash si e shikoni numri I nxënësve është shumë i vogël. Tash unë kam 15 nxënës” u shpreh Afrim Emini, mësues.

“Thuajse çdo vit po ndryshon numri i nxënësve. Sa i përket numrit të nxënësve, para 18 viteve në bazë të statistikave që i kemi nga shërbimi pedagogjik kemi pas 1.250 nxënës, ku tash kur flasim kemi gjithsejtë 720 nxënës”– tha Naim Kurtishi, drejtor i Sh.f “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” Poroj, Tetovë.

Edhe këtu largimi i fëmijëve nga bankat shkollore bëhet për arsyeje të shpërnguljes së banorëve, qoftë jashtë vendit apo në zonat urbane në kërkim të kushteve më të mira për jetë. Një dukuri e tillë është e pranishme edhe në shkollat fillore të fshatrave të Strugës.

Zini Jusufi, përgjegjës i shkollës fillore “Ekrem Jakupi” të fshatit Koroshishtë tha se shkollat do të mbeten pa asnjë nxënës nëse nuk ndërmerren masa urgjente për krijimin e kushteve për të rinjtë që të mos e braktisin vendin.

“Ata kthehen dhe marrin fëmijët dhe familjet e tyre gjë që është në rregull por për ne si shkollë bëhet zvogëlimi i nxënësve. Për vitin kalendarik 2017-18 janë larguar 5 nxënës, bëhet fjalë për nxënës solid, nxënës shembullor, të shkëlqyeshëm. Kjo na brengos së tepërmi por nuk jemi faktor që ne ta zgjedhim këtë problem”– dekalroi Zini Jusufi, përgjegjës i sh.f “Ekrem Jakupi”, fshati Koroshishtë.

Të dhënat e Entit shtetëror të statistikës tregojnë se në 8 vitet e fundit numri i nxënësve në shkollat fillore është ulur për rreth 15 mijë nxënës. Më kritik paraqitet viti shkollor 2014-15 dhe 2016-17 ku numri i nxënësve është zvogëluar për më shumë se 3.804 dhe 2.490 filloristë, njofton Alsat M.

Kryetari i Kuvendit të Republikës së Maqedonisë, Talat Xhaferi, do të qëndrojë në vizitë zyrtare në Turqi. 

Ai është planifikuar të takohet sot me homologun e tij turk Israil Kahraman, kryetar i Asamblesë së Madhe Kombëtare të Turqisë, kryeministrin Binali Yildirim dhe presidentin Rexhep Tajip Erdogan.

Xhaferi do të vizitojë Mazoelumin e Ataturkut, si dhe pjesën që u bombardua gjatë përpjekjes për grushtshteti më 15 korrik 2016. Marrëdhëniet diplomatike midis Maqedonisë dhe Turqisë u vendosën në 1992 kur Turqia e njohu Maqedoninë nën emrin e saj kushtetues./Gazeta Express/

Ndryshojnë rregullat, tani më lehtë deri tek pasaporta bullgare. Prej janarit e deri tani, 1200 shtetas të Maqedonisë kanë marrë shtetësi bullgare, ndërkohë që prej vitit 2001, 71.524 persona kanë marrë shtetësi bullgare në Republikën e Maqedonisë.

Kështu ka deklaroi nënkryetarja e Bullgarisë, Iliana Jotova, ndërsa ka thënë se nga fillimi i mandatit të kryetarit Rumen Radev, në janar të këtij viti, edhe 1184 qytetarë të Maqedonisë janë pajisur me shtetësi bullgare.

Me këtë rast, ajo ka thënë premtime se në të ardhmen, do të lehtësohet regjimi për të arritur deri tek shtetësia bullgare.

“Ju premtojmë se së shpejti do të lehtësohen procedurat për të fituar shtetësi bullgare”, është shprehur Jotova për televizionin shtetëror bullgar./KOHA

Një grup qytetarësh nga Ohri sot në sheshin e qytetit mbajtën protestën e tretë, të organizuar nga iniciativa qytetare “Maqedonia para së gjithash”.

Ata sërish kanë protestuar siç thonë, kundër keqpërdorimit të institucioneve shtetërore nga ana e pushtetit, në dëm të popullit dhe shtetit.

Kërkesat e tyre janë që të tërhiqet Ligji për përdorimin e gjuhëve, anulimi i Marrëveshjes me Bullgarinë, ndërprerja e bisedimeve për emrin, si dhe lirimi i të paraburgosurve, të cilët janë të dyshuar për dhunën në Kuvendin e Maqedonisë vitin e kaluar./Express/

SHKUP- Ambasadorja e OSBE-së në Shkup, Nina Soumalainen, ka deklaruar se liria e mediave në Maqedoni është përmirësuar, por ka ende çështje kritike.

Në lidhje me Ligjin për përdorimin e gjuhëve, ambasadorja e OSBE-së thotë se gjuha është çështje e rëndësishme në një shtet shumetnik, dhe se shteti duhet të punojë me të gjithë qytetarët, pa dallim të prejardhjes së tyre. Si shembull e përmend Finlandën, nga ku ajo vjen, duke thënë se atje gjuhë zyrtare janë finlandishtja dhe suedishtja, edhe pse suedezët janë më pak se 6%.

Në intervistën e saj për agjencinë AIM, Soumalainen thotë se përparimi në media është përmendur edhe në misionin mbikëqyrës të OSBE/ODIHR-it.

Megjithatë, ajo thotë se pikë kritike është çështja me RTVM-në, zgjidhjet kadrovike dhe mosdënimin e veprave kriminale të kryera ndaj gazetarëve.

Në lidhje me gjyqësinë, Soumalainen thotë se e mbështet gjyqësinë e pavarur, të paanshme dhe profesionale, duke e përshëndetur punën e Prokurorisë Speciale Publike (PSP).

Ndërsa studentët e Fakultetit Filologjik në Shkup, katedra e gjuhës dhe letërsisë shqipe kryejnë studimet në gjuhën shqipe, punimet e magjistraturës dhe doktoratës vazhdojnë t’i shkruajnë dhe ti mbrojnë në gjuhën maqedonase, sepse kështu e kërkon ligji për arsim të lartë.

Studentët që preken drejtpërdrejtë nga kjo çështje nuk deshën të flasin para kamerës se Alsat, por sqarojnë se përballen me vështirësi të mëdha, punë të dyfishtë dhe shpenzime shtesë. Këtë e dëshmon edhe profesori Asllan Hamiti I cili sqaron se shumë herë kanë ngritur zërin për ndryshime në Ligjin ekzistues por deri më sot çdo kërkesë e tyre ka hasur në veshë të shurdhër.

“Assesi nuk kemi arritur që këtë punë ta përmirësojmë, përkatësisht të fitojmë të drejtën që ti shkruajmë dhe ti mbrojmë edhe në gjuhën shqipe. Ajo që ka kaluar deri më tani, koha që ecën nuk kthehet mbrapa por unë mendoj që tani do të ishte mirë që në propozimin e ligjit për arsimin e lartë atëherë të kemi kujdes që këto gjëra të përmirësohen, përkatësisht të ndryshohen në mënyrë që edhe ne të kemi mundësi që mbrojtjet dhe punimet ti dorëzojmë edhe në gjuhën shqipe” – deklaroi profesor Asllan Hamiti,

Me vështirësi më të mëdha përballen studentët që vijnë nga Kosova, Presheva, Shqipëria të cilët nuk kanë aspak njohuri për gjuhën maqedonase. Sipas profesorit Hamiti, detyrimi I përkthimi të punimeve të tyre humb vlerën dhe shpesh herë kuptimin e temës së caktuar.

“Origjinali megjithatë është origjinal, përkthimi asnjëherë ose shumë vështirë mund ti afrohet origjinalit dhe shpesh herë ne kemi vërejtje në këtë punën e përkthimit që bëhet sepse nuk jemi në gjendje ta shohim këtë origjinalin që kemi. Disa kandidatë të cilët janë më të kujdesshëm ata arrijnë ose na sjellin ne si anëtarë komisioni që jemi, na sjellin dy versione, në versionin zyrtar që e kemi në maqedonisht dhe në versionin tjetër që e kemi versionin e zemrës që e kemi në shqip” – theksoi profesori Asllan Hamiti.

Hamiti apeloi deri tek institucionet kompetente dhe përfaqësuesit e partive politike shqiptare të përdorin çdo mundësi të tyre për avancimin e gjuhës shqipe njëjte me atë maqedonase, përfshirë edhe shkrimin e punimeve të magjistraturës dhe doktoratës si dhe mbrojtjen e tyre edhe në gjuhën shqipe, posaçërisht në Katedrën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Fakultetin Filologjik.

Ndryshuar më 12:32, 7 Prill, 2018

Duke pasur parasysh se Karta e Kombeve të Bashkuara mbёshtetet në parimet e dinjitetit dhe të barazisë sё të gjithё njerëzve, dhe se të gjitha shtetet anёtare janё zotuar të veprojnё pёr tё realizuar një nga objektivat e Kombeve të Bashkuara, qё ёshtё nxitja dhe inkurajimi i respektimit të të drejtave dhe të lirive themelore tё njeriut, pa dallim race, kombi, feje, gjuhe dhe përkatësie tjetër;

Duke marrë parasysh se Deklarata e Kombeve të Bashkuara për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit Racial, e datёs 20 nёntor 1963 (Rezoluta 1904 (XVII) e Asamblesë sё Përgjithshme) thekson domosdoshmërinë e zhdukjes së tё gjitha formave tё diskriminimit në të gjitha rajonet e botёs;

Duke pasur parasysh Konventën për Luftёn Kundër Diskriminimit në Fushёn e Arsimit të cilёn Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencё dhe Kulturё e miratoi nё vitin 1960, si dhe Konventën Ndërkombëtare për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit Racial, të miratuar dhe hapur për nënshkrim e ratifikim nga Asambleja e Përgjithshme me Rezolutёn 2106 A (XX) të datës 21 dhjetor 1965;

Duke marrё parasysh se tё gjithë njerëzit janё të barabartё pёrpara ligjit dhe se kanë të drejtë të mbrohen në mёnyrё të barabartё nga ligji kundër çdo diskriminimi, si dhe kundër çdo nxitjeje për diskriminim;

Duke konsideruar se diskriminimi midis njerёzve për arsye race, ngjyre ose prejardhjeje etnike është pengesë për marrёdhёniet miqёsore e paqedashёse midis kombeve dhe mund tё prish paqen dhe sigurinë midis popujve, si dhe bashkёjetesën midis qytetarëve të një shteti;

Me qëllim të inkurajimit të Qeverisë aktuale të Maqedonisë në realizimin e programit të saj të reformave, me këtë edhe zgjidhjen e çështjeve të trashëguara nga e kaluara, të cilat kanë të bëjnë edhe me diskriminimin e qytetarëve shqiptarë të cilët janë trajtuar egërsisht nga regjimet e mëparshme të këtij shteti,

Forumi Ndërkombëtar për të Drejtat dhe Liritë e Njeriut, Seksioni për Maqedoni,

Konferencës ndërkombëtare në Bon, i propozon: 

PROJEKT REZOLUTË 

PËR ELIMINIMIN E DISKRIMINIMIT NË BAZË ETNIKE TË SHQIPTARËVE NË MAQEDONI

1. Republika e Maqedonisë, që nga pavarësimi i saj në vitin 1991, në mënyrë sistematike nuk i ka respektuar liritë dhe të drejtat e njeriut, me këtë edhe konventat ndërkombëtare kundër diskriminimit mbi baza etnike, fetare dhe gjuhësore, sidomos të qytetarëve të saj me përkatësi etnike shqiptare.
2. Maqedonia si shtet i ri në Ballkan i krijuar në vitin 1944, kryesisht me motive për dominimin e rajonit nga elementi sllav-ortodoks për mbrojtjen e interesave ruse, prandaj, integrimi sa më shpejtë i këtij shteti në strukturat euroatlantike do të kontribuojë për stabilitetin dhe paqen e qëndrueshme në këtë vend dhe në rajon.
3. Ju përkujtojmë se, shqiptarët në Maqedoni janë popull autokton, jetojnë në vazhdimësi historike dhe gjeografike në më tepër se gjysmën e territorit të këtij shteti dhe përbëjnë shumicë të konsiderueshme, afër 40% të popullsisë së përgjithshme, megjithatë shqiptarët trajtohen si pakicë kombëtare dhe jo si popull shtetformues, element konstituiv i shtetit, në bazë të Kushtetutës së vitit 1991 dhe sipas ndryshimeve të saj në frymën e Marrëveshjes kornizë të Ohrit, në vitin 2001.
4. Edhe përkundër përbërjes shumetnike të Maqedonisë, me mbi 29 nacionalitete të ndryshme, ky shtet ende funksionon mbi konceptin e shtetit unitar, përmes të cilit populli maqedonas ushtron dominim absolut mbi të tjetër. Në frymë të unitarizmit është konceptuar dhe kushtetuta e shtetit dhe si rrjedhojë e saj janë sjellë shumica e ligjeve diskriminuese për qytetarët që nuk janë me përkatësi etnike maqedonase, siç janë shqiptarët në Maqedoni.
5. Edhe pse shqiptarët kanë marrë pjesë aktive në krijimin dhe ndërtimin e këtij shteti, ndërsa sipas kushtetutës së vitit 1974 kanë pasur statusin e popullit shtetformues, plotësisht të barabartë me popullin maqedonas, nga pavarësimi i këtij shteti dhe deri më sot shqiptarët janë trajtuar si qytetarë të rendit të dytë dhe janë diskriminuar në të gjitha sferat e jetës, politike, ekonomike, sociale, kulturore, arsimore, gjuhësore dhe të tjera.
6. a) Proceset e montuara politike

Pas pavarësimit të Maqedonisë, shqiptarët u janë nënshtruar shumë proceseve të montuara politike, ekpeditave ndëshkuese policore-ushtarake, në të cilat kanë pësuar shumë qytetarë të pafajshëm, ku dhjetëra qytetarë e kanë humbur jetën, qindra të tjerë janë dënuar me burgje të përjetshme dhe janë dëmtuar në forma të ndryshme, duke u etiketuar si ,,nacionalistë”, ,,ekstremistë” dhe “fundamentalistë”, me qëllim të diskreditimit të shqiptarëve para faktorit ndërkombëtar, dhe për pengimin e avancimit të të drejtave qytetare dhe kombëtare të tyre si popull me histori, kulturë, gjuhë dhe tradita dhe veçori të veçanta. Disa nga këto procese të montuara politike kanë marrë epilog pozitiv gjatë muajve të fundit nga pushteti aktual, në bazë të dëshmive të siguruara nga përgjimet e publikuara në procesin e njohur të përgjimeve të para dy viteve.

1. b) Falsifikimi i numrit të popullsisë

Për ta ruajtur konceptin unitar të shtetit, pushteti në Maqedoni vazhdimisht e ka falsifikuar numrin e popullsisë, sidomos të shqiptarëve, të cilët asnjëherë nuk kanë pasur qasje në Entin shtetëror të statistikave dhe institucionet tjera kompetente për realizimin e këtij operacioni statistikor. Kështu, shqiptarët zyrtarisht konsiderohet se përbëjnë afër 25% të popullsisë së përgjithshme, ndërsa sipas të dhënave alternative të besueshme ata përbëjnë afër 40 % të popullsisë së përgjithshme në këtë shtet.

1. c) Mohimi i të drejtës së shtetësisë

Me qëllim të paraqitjes sa më të vogël të numrit të shqiptarëve në Maqedoni, organet e pushtetit në kundërshtim me kushtetutën, ligjet dhe konventat nëdrkombëtare, me mijëra qytetarëve shqiptarë ua kanë mohuar të drejtën e shtetësisë, edhe pse pjesa dërmuese e këtyre qytetarëve kanë lindur në këtë shtet ku dhe pasedojnë shtëpi dhe pasuri të patundshme të trashëguara nga prindërit e tyre, kanë krijuar familje dhe i pagujnë të gjitha kontributet ndaj shtetit.

ç) Ndryshimi i strukturës etnike të popullsisë

Pushteti në Maqedoni në mënyrë sistematike ka zbatuar politikë demografike diskriminuese ndaj popullatës autoktone shqiptare, përmes presionit, shtypjes, dhunës dhe shantazheve, me qëllim të ndryshimit të strukturës etnike të popullsisë, sidomos në rajonet, qytetet dhe vendbanimet me popullsi të përzier, duke i pastruar ato nga elementi shqiptar dhe duke e rritur numrin e popullsisë maqedonase, me masa administrative, plane dhe metoda të tjera johumane. Kështu, qytetet me shumicë shqiptare deri në vitin 1913, si Manastiri, Ohri, Prilepi, Kumanova dhe sidomos Shkupi, kryeqyteti aktual i Maqedonisë, gati janë zbrazur nga shqiptarët, më herët duke i shpërngulur me dhunë për në Turqi, ndërsa më vonë përmes ndryshimit të strukturës etnike të këtyre qyteteve përmes zhvendosjes së popullsisë maqedonase nga rajonet lindore dhe jugore të vendit në këto qytete. Efektet e kësaj politike demografike në dëm të shqiptarëve kanë lënë pasoja të ndjeshme edhe në zhvillimin ekonomik të shtetit. Kjo vërehet qartë nga numri i përgjithshëm i popullsisë sipas rajoneve, kur realiteti i krijuar është fatal për zhvillimin ekonomik dhe social të shtetit, nga fakti se në dy rajonet me shumicë të popullsisë shqiptare, në Rajonin e Shkupit dhe Rajonin e Pollogut, të cilët përbëjnë afër 5% të territorit të përgjithshëm të shtetit, aktualisht jetojnë mbi 50% e popullsisë së përgjithshme të Maqedonisë.

1. d) Falsifikimi i listave të zgjedhësve dhe i zgjedhjeve për pushtetin qendror dhe lokal

Duke marrë parasysh dëshmitë e paraqitura më lartë për numrin e popullsisë dhe politikën demografike, proceset zgjedhore në Maqedoni janë falsifikuar vazhdimisht, me këtë dhe përfaqësimi i shqiptarëve në pushtet rezulton tejet i disfavorshëm dhe diskriminues. Aktualisht, ërfaqësimi i shqiptarëve në administratën e shtetit nuk arrin mbi 17%, ndërsa kjo përbën gjysmën sipas përqindjes së shqiptarëve në numrin e përgjithshëm të popullsisë.

1. e) Diskriminimi ekonomik, kulturor, arsimor dhe shkencor

Në të gjitha sferat e jetës, shqiptarët janë të diskriminuar, që vërehet nga mos decentralizimi i plotë i pushtetit dhe ndarja administrative e padrejtë e komunave në Maqedoni, nga rezulton se në komunat ku dominon popullsia shqiptare, numri i banorëve është mesatarisht nga 20 – 40 mijë banorë, ndërsa në komunat me popullsi shumicë maqedonase ky numër sillet mesatarisht nga 2-10 mijë banorë. Ndërkohë që në shumicën e komunave me popullsi shqiptare mungojnë institucionet përkatëse për zhvillim ekonomik dhe kulturor.

1. f) Mospërfshirja e shqiptarëve në njësitë speciale të policisë dhe ushtrisë

Përmes diskriminimit të hapur, pushteti i trajton shqiptarët si qytetarë të rendit të dytë, si element i ,,rrezikshëm” dhe ,,armiqësor” për shtetin. Këtë e dëshmon edhe mospërfshirja e qytetarëve shqiptarë në njësitë speciale të ushtrisë dhe policisë në Maqedoni. Në disa nga këto njësi përfshirja e shqiptarëve është në nivelin zero (o)!

Përfundime

Këto dhe fakte të tjera na obligojnë që të kërkojmë nga institucionet ndërkombëtare të ndërmarrin masa konkretet për tejkalimin e kësaj gjendje, duke e dënuar hapur këtë diskriminim, si shkeleje të të drejtave dhe lirive themelore të njeriut, duke pasur parasysh se shqiptarët në Maqedoni asnjëherë gjatë historisë nuk kanë ushtruar dhunë, nuk kanë shprehur tendenca pushtimi, sundimi dhe diskriminimi ndaj popujve me të cilët bashkëjeton ndër shekuj, sidomos ndaj fqinjëve të tyre sllavë në Maqedoni.

Shqiptarët kanë qenë dhe janë faktor stabiliteti, paqeje dhe progresi në këtë shtet, duke kontribuar maksimalisht në zgjidhjen e të gjitha çështjeve të hapura të trashëguara nga e kaluara, në interes të paqes, stabilitetit, mirëbesimit, sigurisë dhe integrimit të Maqedonisë në strukturat euroatlantike, duke dëshmuar orientimin e tyre evropian, përkrah popujve të qytetëruar e paqedashës.

*Drejtuar Konferencës së IGFM, në Bon të Gjermanisë, e cila mbahet më 6- 8 prill 2018

https://www.tetovasot.com/2018/04/projekt-rezolute-per-eliminimin-e-diskriminimit-ne-baze-etnike-te-shqiptareve-ne-maqedoni/

Ish-kryeministri dhe ish-lideri i VMRO-DPMNE, Nikolla Gruevski për 11 orë ka dëgjuar “bombat” e përgjimeve. Ai kishte hyrë në gjykatë në orën 9:30 dhe ka dalur sonte rreth orës 21:30, informon INA.

Në këtë seancë janë dëgjuar materialet e përgjimeve që kanë të bëjnë me rastin “Tanku” që ka të bëjë me blerjen e Benzit 600 mijë euro gjatë qeverisjes së tij.

Avokati I tij, Shterjo Zikov ka theksuar se në praktikën e gjyqësisë në Maqedoni deri tani nuk ka pasur seancë të tillë maratonike. Sipas tij me këtë po bëhet presion ndaj të akuzuarve dhe mbrojtjes së tyre.

Nëse palët negociouse nuk arrijnë marrëveshje të plotë për zgjidhjen e kontestit bilateral për emrin, ekziston mundësia që Shkupi të marrë vetëm statusin e vëzhguesit në NATO.

Këto janë parashikimet e deputetit të partisë opozitare greke Demokracia e Re, Nikitas Kaklamanis. Në një intervistë për radion 247, Kaklamanis, i cili është edhe nënkryetar i Kuvendit të Greqisë, ka thënë se vështirë mund të arrihet marrëveshje e plotë deri në korrik.

“Parashikimi im është se në Samitin e NATO-s, pasi që mendoj se deri atëherë nuk do të arrihet marrëveshje, mund të bjerë propozimi në tavolinë, siç ka kërkuar Greqia, posaçërisht për ndryshimet në Kushtetutë, mund të bjerë propozim në tavolinë dhe qeveria e Ciprasit dhe Kamenosit të pranoj atë, se në rregull, nuk është arritur marrëveshje e tërësishme por ta vendosim Shkupin në NATO si vëzhgues”, thotë Nikitas Kaklamanis, Demokracia e Re.

Ai ka kritikuar Qeverinë greke se nuk ka informuar partitë opozitare dhe nuk ka formuar linjë nacionale, posaçërisht para vizitës së Kociasit në Shkup.

“Do të ishte e udhës që zotri Cipras, personalisht ai t’i ftonte liderët e partive politike të thotë, kjo është ajo që e propozojmë ne, këtu gjëra na kanë propozuar shkupjanët, a mund të krijojmë një strategji nacionale para se Kocias të shkoj në Shkup? Kjo nuk ndodhi dhe ishte gabim”, thotë Nikitas Kaklamanis, Demokracia e Re.

Ndërkohë, bashkëpartiaku i tij Jorgos Kumucakos, pas takimit me ministrin e Jashtëm grek, Nikos Kocias, deklaroi dje se pas këtij takimi është intensifikuar shqetësimi i tyre, duke shtuar se partia e tij mbetet fuqishëm në qëndrimin për nevojën e një zgjidhje komplete, gjithpërfshirëse dhe përfundimtare.

Avokati i familjes së Almir Aliut, Asmir Alispahiq është shprehur i dëshpëruar nga dënimi prej vetëm 6 viteve për Boban Iliqin, vrasësin e Almirit katërvjeçar nga Kumanova.

Sipas tij gjykata nuk i mori parasysh rrethanat se bëhet fjalë për rast me viktimë fëmijë i pafajshëm.

“Madje gjykatësja guxoi të dënojë edhe babain, xhaxhin dhe kushëririn e Almirit. Ky është edhe një rast i montuar në vargun e rasteve të montuara, fillimisht nga Prokuroria në Kumanovë, e sot edhe në Gjykatën e Kumanovës.

Si jurist do të vazhdoj të luftoj edhe më tej të dëshmoj se kjo që po e them është e vërtetë”, theksoi Alispahiq, raporton Gazeta Lajm.

Alispahiq tha se vërehet qartë se gjykatat në Maqedoni shqiptojnë dënime tendencioze kur bëhet fjalë për viktima shqiptare.

Gjykata e Kumanovës sapo shpalli aktgjykimin përmes të cilit të akuzuarit Boban Iliq i shqiptoi dënim me 6 vjet heqje lirie. Ndërkohë babai i Almirit, Sedat Aliu u dënua me 6 muaj burg, Abdulla Aliu, 9 muaj burg dhe Sami Demiri 9 muaj heqje lirie.

“Është turp që për një vepër të këtillë serioze të shqiptohet dënim prej 6 vitesh. Gjykata nuk ka marrë parasysh shumë fakte, përfshi edhe jetën e vogëlushit Almir Aliu, madje që vendimi të jetë edhe më skandaloz, gjykata shqiptoi dënim edhe për babin dhe familjarët e Almirit”, Asmir Alispahiç, avokat duke konstatuar se  ekziston  problem serioz kur vjen në shprehje drejtësia ndaj përfaqësuesve të etnitetit shqiptarë.

Drejtori i Agjencisë për të rinj dhe sport, Darko Kaevski në konferencën e sotme për shtyp theksoi se komisioni që ka bërë zgjedhjen e materialit për botim ka qenë e detyruar të bëjë zgjidhje të poezive dhe ta informojë atë si drejtor, në rast se ka sugjerime ose vërejtje. Ai i dënoi tekstet që përhapin diskriminim dhe urrejtje.

“Detyrimisht të ketë përgjegjësi profesionale, duhet të dihet kush ka heshtur në lidhje me këto përmbajtje dhe ka lejuar kjo të ndodhë. Nuk ka më vend për përhapje të urrejtjes dhe diskriminimit. Do të bëjmë çka është e mundur nën ingerencat tona për të gjetur fajtorin.”, tha Kaevski, shkruan Telegrafi.

Pasi që kërkoi falje për veprimin skandaloz të botimit të teksteve me përmbajtje albanofobe dhe seksiste, Kaevski tha se botimet do të hiqen nga qarkullimi dhe diçka e këtillë nuk do të përsëritet në të ardhmen.

Burhan Saliu, Osman Osmani dhe Rexhep Memishi, janë tre të burgosurit të cilët që të enjten kanë filluar grevë urie në burgun e Manastirit. Ata ankohen për kushtet e vështira, torturë psikologjike dhe diskriminim në bazë religjioze dhe etnike. TV21 në telefon bisedoi me të burgosurit që po mbajnë grevë.

“Dua të ju them se kushtet janë shumë të këqija. Po më mbajnë të izoluar dy vite në dhomë 4 me 4. Kushtet janë shumë të këqija. Gjithashtu familja ime është shumë larg, nga Shkupi udhëtojnë për në Manastir.

400 kilometra me fëmijë të vogël. Djali më nuk më njeh. Edhe kjo gjithashtu ndikon shumë në psiken time dhe andaj kam filluar grevë.” “Më mbajnë katër muaj të izoluar. Nuk kanë të drejtë të më mbajnë të izoluar, por ja, po më mbajnë. Dhe ju lutem, shikoni nëse mundeni të bëni diçka për ne.

Të dalim prej këtu dhe të na transferojnë në Kumanovë”, thanë disa të burgosur në burgun e Manastirit. Nga burgu i Manastirit thonë se nuk kanë të drejtë të japin deklarata për mediat, andaj na udhëzuan që pyetjet tona t‘i parashtrojmë në Drejtorinë për zbatimin e sanksioneve, por deri më sot nga drejtoria, nuk morëm përgjigje. “Sipas tre të burgosurve, kushtet në burgun e Manastirit janë të ngjashme me burgun famëkeq “Guantanamo”.

Ata kërkojnë që të gjithë të solidarizohen për përmirësimin e gjendjes. Burgu i Manastirit ka kapacitet për 60 persona në pjesën e burgut dhe 22 persona në repartet për paraburgim”. Imami, Rexhep Memishi është dënuar me shtatë vjet burg pas aksionit anti-terrorist të MPB-së në vitin 2015. Ai ankohet se në mënyrë të padrejtë mbahet në burgun komunal, për shkak se në këtë burg dënimin e vuajnë vetëm personat e dënuar deri në tre vjet.

“Për dënim prej shtatë viteve po e vuaj dënimin në këtë burg që është burg komunal. Nuk ka kushte për dënimet që zgjasin shtatë vjet. Andaj do ju lusja që të dërgoni kërkesë deri tek avokati i popullit të Maqedonisë, që të vijë të na vizitojë”, tha Rexhep Memishi, i burgosur në burgun e Manastirit.

Avokati i popullit Ixhet Memeti, gjatë prezantimit të raportit vjetor për vitin 2017 dje deklaroi se nuk ka pasur përmirësim të të drejtave të njeriut në vitet e kaluara. Edhe pse ka ngritur pesë padi penale kundër pjesëtarëve të MPB-së, megjithatë nuk ka pasur epilog juridik. Memeti thotë se kanë reaguar edhe për sjelljen e nëpunësve nëpër burgje. “Vetëm për njërën ka akuzë, të tjerat janë refuzuar.

Flas vetëm për vitin 2017. Të mos flas për paditë tona kundër nëpunësve të cilët punojnë nëpër burgje. Të njëjtë me arsyetime të çuditshme dhe pa hetim, refuzohen. Ministria për punë të brendshme, shpesh herë informon se kanë vepruar në përputhje me ligjet”, tha Ixhet Memeti, Avokati i Popullit.

Kushtet e mjerueshme në burgjet e Maqedonisë u përmendën edhe në raportin vjetor të vitit të kaluar të Avokatit të popullit. Për problemet në qelitë e burgjeve, Avokati i popullit i ka njoftuar edhe Kombet e Bashkuara./Tv21

Shumica parlamentare do të ngrejë iniciativë në Gjykatën Kushtetuese në lidhje me vendimin e presidentit Gjorgje Ivanov, i cili vazhdon të refuzojë të nënshkruajë dekretin e ligjit për përdorimin e gjuhëve. Këtë e paralajmëroi kryeministri Zoran Zaev në një konferencë për shtyp.

Ai druan se Ivanovi mund të bllokojë në këtë mënyre edhe ligjet e tjera reformuese. Por sipas Zaevit, Kushtetua obligon presidentin që ta nënshkruajë dekretin e ligjit të gjuhëve që është rivotuar në Kuvend me shumicë votash, pas kthimit të parë nga ana e presidentit, transmeton alsat –m.

“Gjykata Kushtetuese të na tregojë se çfarë mundë të bëhet në një rast të tillë, për arsye se siç thash, se mund të ndodhë që Presidenti të vendosë që të mos i nënshkruaj 30 ligjet e ardhshme dhe të njëjtat duhet që përsëri të votohen.

E pas rivotimit, Kushtetuta është e qartë. Presidenti është i detyruar që ta nënshkruaj dekretin.

Ai mund të vendosë edhe që mos ta nënshkruajë dhe në këtë rast ne e bllokojmë demokracinë. Pra një nga mundësitë është edhe iniciativa para Gjykatës Kushtetuese”, tha Zaev.

Regjistrimi i popullsisë planifikohet të mbahet në vitin 2020 dhe do të shfrytëzohet metodë e kombinuar, që nënkupton njëkohësisht implementim në terren përmes intervistës në katër sy dhe shfrytëzim të të dhënave nga bazat e të dhënave të cilat tashmë ekzistojnë në shtet.

Këtë e thotë drejtori i Entit shtetëror për statistikë, Apostoll Simovski në intervistë për BIRN.

Ai pohon se nuk do të shfrytëzojë kurrfarë presionesh, posaçërisht jo politike, sepse vlerëson se regjistrimi nuk duhet të japë pasqyrë vetëm për gjendjen etnike në një shtet, por përfshin shumë segmente nga të cilat mund të shihet zhvillimi, stagnimi ose kthimi prapa i një shoqërie.

“Në vitin 2019 do të kemi zgjedhje presidenciale, ndërsa në vitin 2021 zgjedhje parlamentare, prandaj vendosëm se më mirë regjistrimi të bëhet në vitin 2020, kur nuk do të ketë turbulenca të mëdha politike”, thekson Simovski, duke shtuar se në vitin 2019 do të bëhej regjistrim provë në disa pjesë të vogla territoriale të shtetit, me qëllim që të testohet se si do të rrjedhë procesi.

Regjistrimi do të kushtonte 8,5 milionë euro dhe sipas njeriut të parë të Entit shtetëror për statistikë fusha për “përkatësinë etnike” aspak nuk duhet të jetë pjesë e materialit regjistrues, siç është rasti në shumë shtete.

“Nga pikëpamja statistikore, përkatësia etnike dhe fetare nuk luajnë kurrfarë roli, sepse këto janë kategori të ndryshueshme dhe unë angazhohem këto dy kategori të mos jenë pjesë e rregullores së ardhshme, por vetëm pjesa për gjuhën amë të personave të cilët do të regjistrohen. Gjuha që flitet në familje është kategori e obligueshme dhe ajo gjithsesi do ta regjistrojmë. Gjuha, para së gjithash, është e nevojshme për shkak të planifikimit të arsimit”, thotë Simovski.

Për regjistrimin e pasuksesshëm të vitit 2011, Simovski thekson se nëse nuk do të ishte ndërprerë, do të merrej numër joreal prej rreth tre milionë banorë.

“Ai ishte regjistrim politik, u formua Komisioni Shtetëror për Regjistrim, i cili ishte trup politik, ndërsa i cili konfom Ligjit të miratuar duhej ta zbatojë Regjistrimin, derisa ne si Ent për Statistikë praktikisht ishim vetëm dhënës të shërbimeve të atij Komisioni. Për dallim prej atëherë, tani ne do ta udhëheqim punën, ne do të jemi ata që do ta zbatojnë regjistrimin, konform Ligjit për statistikë shtetërore”, thekson Simovski.

Ai pohon se nuk do të shfrytëzojë kurrfarë presionesh, posaçërisht jo politike, sepse vlerëson se regjistrimi nuk duhet të japë pasqyrë vetëm për gjendjen etnike në një shtet, por përfshin shumë segmente nga të cilat mund të shihet zhvillimi, stagnimi ose kthimi prapa i një shoqërie.

Sipas tij, një pjesë e regjistrimit duhet të jenë edhe personat të cilët nuk jetojnë në vend, që të fitohet fotografi për numrin e mërgimtarëve.

“Pritjet e mia janë se se në regjistrim që vijon do të marrim fotografi për popullatën që nuk do të na pëlqejë. Do të zbulojmë se kemi shpërngulje të madhe nga shteti, që është realitet të cilin duhet ta pranojmë”, thotë Simovski.

Bilent Saliu

Ministri i Drejtësisë i Maqedonisë, Bilent Saliu, ka dhënë dorëheqje nga posti për arsye morale, pas vendimit të Prokurorisë dhe Gjykatës së Kumanovës për rikualifikimin e një vepre nga “vrasje me paramendim” në “aksident komunikacioni me pasojë vdekjen”.

“Për shkak të lëkundjes së besimit në gjyqësor në rastin e vogëlushit Almir Aliu, unë si i pari i drejtësisë në vend, ndjej obligim moral të jap dorëheqje nga posti i ministrit të Drejtësisë, si akt që besoj se do të jetë sensibilizues edhe më i madh i vëmendjes së institucioneve dhe i gjithë shoqërisë në luftën e pakompromis për reforma në gjyqësor”, ka deklaruar Saliu, i cili në postin e ministrit ishte caktuar nga Bashkimi Demokratik për Integrim.

Bëhet fjalë për vrasjen e një fëmije 4-vjeçar, Almir Aliu, më 25 qershor të vitit 2016, që i kishte paraprirë një zënke banale mes autorit të krimit dhe familjarëve të viktimës.

Pas rrahjes mes tyre pranë urgjencës së qytetit, autori i veprës, Boban Iliq, kishte goditur me makinën e tij fëmijën, i cili kishte ndërruar jetë në vendin e ngjarjes.

Kjo vepër ka nxitur reagime të shumta në opinionin shqiptar, i cili kërkon dënimin me “vrasje” të autorit.

Reagimet janë përshkallëzuar pas vendimit të Prokurorisë që pas një viti të seancave gjyqësore të ndryshojë kualifikimin e veprës në “aksident” trafiku.

Përplasjet kanë vazhduar edhe në Prokurorinë e Lartë dhe atë Republikane, ku ka pasur ndasi etnike mes prokurorëve shqiptarë dhe maqedonas.

Në shenjë pakënaqësie ndaj vendimit për rikualifikimin e rastit, të mërkurën para qeverisë janë paralajmëruar protesta me moton “Pranvera pa Drejtësi”.

Kryetari i parlamentit të Maqedonisë, Talat Xhaferi tha në një intervistë për Zërin e Amerikës se ligji i gjuhëve pritet të hyjë në fuqi dhe se ai përmbyll ligjvënien që buron nga Marrëveshja e Ohrit. Zoti Xhaferi thotë se ligji përafron statusin e qytetarëve në kuptim të të drejtave të tyre kolektive në Maqedoni. Në një intervistë me Zërin e Amerikës, zoti Xhaferi foli edhe për këtë dhe për zhvillime të tjera aktuale në Maqedoni.

Kryetari i parlamentit të Maqedonisë thotë se në kontekstin e ligjvënies të gjitha procedurat janë përmbyllur për ligjin e gjuhëve dhe ligji i miratuar duhet të zbatohet. Ndërsa paralajmërimin e presidentit Ivanov për të mos e dekretuar ligjin, e vlerëson si moszbatim të detyrimit kushtetues dhe çështje të përgjegjësisë së presidentit.

“Unë nuk dua të komentoj çështjet e përgjegjësisë për faktin që kushtetuta nuk lë hapësirë alternative për të zgjedhur se a do ta nëshkruajë ose jo ligjin. Ai është i obiguar konform nentit 75 të kushtetutës. Për momentin, unë jam duke pritur kohën e paraparë me kushteutë dhe ligjet përcjellëse; Nëse në rastin e parë afati është shtatë ditor, me analogji edhe në këtë rast duhet të ketë atë përkufizim, për faktin që është detyrim dhe detyrimi nuk ka afat dhe kushtetuta nuk parasheh afate për zbatimin e saj. Dmth. është obligim i prerë i tij. Në këtë drejtim, janë çështje të zbatimit dhe të ekzekutimit të normave ligjore, që është kompetencë e pushtetit ekzekutiv”, tha ai.

I pyetur lidhur me incidentin e nxitur nga ish-kryeministri Nikolla Gruevski gjatë votimit të ligjit për gjuhët dhe sjelljet e tij të dhunshme, kryetari i parlamentit tha se rregullorja e parlamentit nuk parasheh ndonjë lloj sanksionimi.

“Ligjet tona nuk parashikojnë norma ndëshkuese për sjelljet e deputetëve brenda sallës plenare dhe për këtë arësye mendoj se nuk duhet as të mendohet në atë drejtim, për faktin që deputetët të vetmen përgjegësi që kanë është ajo morale dhe politike dhe përgjegjësia politike shprehet në zgjedhje parlamentare. Është fotografi e qartë se çfarë ndëshkimi ka marrë vetë Nikolla Gruevski në zgjedhjet parlamentare të 2016-ës dhe në ato lokale të 2017-ës”.

Në lidhje me njoftimet e VMRO-DPMNE-së se do të ngrejë një mocion votëbesimi për zotin Xhaferi për shkak të mënyrës së votimit të ligjit për gjuhët, zoti Xhaferi tha se VMRO-ja ka zgjedhur rrugën mediatike të komunikimit dhe se në parlament nuk ka një material të dorëzuar për këtë çështje.

Sa i përket tubimeve kërcënuese të përkrahësve të VMRO-DPMNE-së para shtëpive të ligjvënëse të Lidhjes Social Demokrate, zoti Xhaferi theksoi se kjo mënyrë nuk ka të bëjë me të drejtën e protestës apo të shprehjes së pakënaqësisë të caktuar me ligj.

“Në momentin kur ajo e drejtë shndërrohet në dhunë apo cenim të jetës dhe pronës së tjetërkujt, ajo nuk është më protestë dhe nuk është mendim ndryshe. Ajo është akt i dënueshëm dhe për atë kanë përgjegjësi institucionet përkatëse, të cilat duhet ta sigurojnë jetën dhe pronën, jo vetëm të deputetëve por edhe të çdo qytetari në Republikën e Maqedonisë. Është e patolerushme që në bazë të mendimit ndryshe, dikush të marrë drejtësinë në duart e veta. Këto veprime e rëndojnë edhe më tepër peshën e asaj që nënkupton kryerjen e një vepre të dhunshme”.

Zoti Xhaferi vlerëson se zhvillimet që ndërlidhen me mënyrën e dhunshme të protestave mund të kenë ndikime negative mbi vendimet e Brukselit për fillimin e bisedimeve të Shkupit për anëtarësit në Bashkimin Evropian.

“Ndërkaq, akti i miratimit të ligjit nuk mund të ketë ndikim negativ në vendimet e Komisionit Evropian, në aspektin e progres-raportit që pritet në prill të këtij viti, për faktin që nevoja për ligjin buron nga Marrëveshja e Ohrit, gjegjësisht nga kushtetuta e Republikës së Maqedonisë dhe me këtë përmbyllet edhe një çështje e ligjvënies në kuptimin e atij që është përcaktim legjislativ i Marrëveshes së Ohrit. Dhe, përkundrazi, miratimi i ligjit do të ndikojë pozitivisht në marrëdhëniet ndëretnike brenda Maqedonisë sepse përafron statusin e qytetarëve në kuptimin e të drejtave kolektive”, shprehet kryetari i Parlamentit të Maqedonisë.

I pari Qeverisë i garantoi opinionit se organi ekzekutiv është duke ndjekur procesin nga afër dhe se nuk do të lejohen shkelje të ligjit, që sipas tij janë bërë tashmë në disa raste gjyqësore.

“Me vjen mirë që publiku e ndjek me vëmendje këtë proces. Zërat dhe reagimet e forta i bëjnë institucionet e sistemit më të kujdesshme qoftë ato të ekzekutivit apo pushteteve tjera lidhur me pakënaqësitë e qytetarëve. Qeveria me kujdes e ndjek këtë proces. Nuk dua që të jap mesazh për përzierje në punën e sistemit gjyqësor por ju them se nuk do të bëhemi memec në këtë rast dhe për asnjë rast tjetër nëse drejtësia e merituar nuk vjen në vend” – deklaroi kryeministëri Zoran Zaev.

Nga ana tjetër Ministria e Drejtësisë dënon zhvillimet në Prokurori Publike duke potencuar se në prag të reformave është e papranueshme që zbatuesit e ligjit të veprojnë në mënyrë të tillë.

“Unë apeloj që të gjithë zbatuesit e ligjit të respektojnë dhe të vënë në zbatim çdo shkronjë të ligjit me qëllim që shteti i së drejtës të vihet në funksion” – tha Bilen Saliji, Ministër i Drejtësisë.

Përveç Kryeminsitrit Zaev, në rastin e Almirit proces të drejtë gjyqësorë kërkuan edhe partitë parlamentare duke dënuar në të njëjtën kohë rikualifikimin e veprës nga “vrasje” në “vepër të rëndë kundër sigurisë së njerëzve dhe pronës në komunikacion”.

Kryeprokurorja Speciale e Maqedonisë, Katica Janeva. Foto nga arkivi

Prokuroria Speciale në Maqedoni ka mbyllur rastin “Sopoti”, në mungesë të fakteve lidhur me akuzën për terrorizëm për 11 banorët e fshatit Sopot të Kumanovës. Ata ishin dënuar me mbi 150 vjet burg për një shpërthim që kishte ndodhur në fshatin e tyre, që ndodhet afër kufirit me Serbinë. Nga shpërthimi i një mine kishin humbur jetën dy ushtarë polakë të forcave të NATO-s dhe një shoqërues civil.

Për këtë akt ishin arrestuar dhjetëra banorë të këtij fshati të cilët ishin shpallur fajtor për veprën terrorizëm, por pas reagimeve të shumta dhe dëshmive të reja, ata janë shpallur të pafajshëm.

Në këtë kanë ndikuar edhe materialet e përgjuara telefonike, të publikuara nga kryeministri i tanishëm i Maqedonisë, Zoran Zaev, në kohën kur ishte lider i opozitës në vitin në vitin 2015.

Në një nga bisedat e publikuara, ish-ministrja e Punëve të Brendshme, Gordana Jankullovska dhe ish-shefi i policisë sekrete, Sasho Mijalkov kishin pranuar se banorët e këtij fshati ishin dënuar në mungesë të provave.

Edhe mitropoliti Agatangel ka reaguar për votimin e Ligjit për përdorimin e gjuhëve. Ai thotë se populli ortodoks është i tmerruar nga dhuna e demokracisë, që sipas tyre e ka organizuar Talat Xhaferi.

“Mbështesim plotësisht presidentin e Maqedonisë, Gjorge Ivanov, që të mos e nënshkruajë dekretin e ligjit antishtetëror dhe antikushtetues, i cili u sool në mënyrë jocivilizuese dhe vazele”, thotë Agatangel.

Ai më tej thotë se deputetët që e votuan Ligjin e gjuhëve nuk mund të konsiderohen si përfaqësues të popullit, pasi sipas tij, kanë shkelur rendin kushtetues.