Një grup qytetarësh nga Ohri sot në sheshin e qytetit mbajtën protestën e tretë, të organizuar nga iniciativa qytetare “Maqedonia para së gjithash”.

Ata sërish kanë protestuar siç thonë, kundër keqpërdorimit të institucioneve shtetërore nga ana e pushtetit, në dëm të popullit dhe shtetit.

Kërkesat e tyre janë që të tërhiqet Ligji për përdorimin e gjuhëve, anulimi i Marrëveshjes me Bullgarinë, ndërprerja e bisedimeve për emrin, si dhe lirimi i të paraburgosurve, të cilët janë të dyshuar për dhunën në Kuvendin e Maqedonisë vitin e kaluar./Express/

SHKUP- Ambasadorja e OSBE-së në Shkup, Nina Soumalainen, ka deklaruar se liria e mediave në Maqedoni është përmirësuar, por ka ende çështje kritike.

Në lidhje me Ligjin për përdorimin e gjuhëve, ambasadorja e OSBE-së thotë se gjuha është çështje e rëndësishme në një shtet shumetnik, dhe se shteti duhet të punojë me të gjithë qytetarët, pa dallim të prejardhjes së tyre. Si shembull e përmend Finlandën, nga ku ajo vjen, duke thënë se atje gjuhë zyrtare janë finlandishtja dhe suedishtja, edhe pse suedezët janë më pak se 6%.

Në intervistën e saj për agjencinë AIM, Soumalainen thotë se përparimi në media është përmendur edhe në misionin mbikëqyrës të OSBE/ODIHR-it.

Megjithatë, ajo thotë se pikë kritike është çështja me RTVM-në, zgjidhjet kadrovike dhe mosdënimin e veprave kriminale të kryera ndaj gazetarëve.

Në lidhje me gjyqësinë, Soumalainen thotë se e mbështet gjyqësinë e pavarur, të paanshme dhe profesionale, duke e përshëndetur punën e Prokurorisë Speciale Publike (PSP).

Ndërsa studentët e Fakultetit Filologjik në Shkup, katedra e gjuhës dhe letërsisë shqipe kryejnë studimet në gjuhën shqipe, punimet e magjistraturës dhe doktoratës vazhdojnë t’i shkruajnë dhe ti mbrojnë në gjuhën maqedonase, sepse kështu e kërkon ligji për arsim të lartë.

Studentët që preken drejtpërdrejtë nga kjo çështje nuk deshën të flasin para kamerës se Alsat, por sqarojnë se përballen me vështirësi të mëdha, punë të dyfishtë dhe shpenzime shtesë. Këtë e dëshmon edhe profesori Asllan Hamiti I cili sqaron se shumë herë kanë ngritur zërin për ndryshime në Ligjin ekzistues por deri më sot çdo kërkesë e tyre ka hasur në veshë të shurdhër.

“Assesi nuk kemi arritur që këtë punë ta përmirësojmë, përkatësisht të fitojmë të drejtën që ti shkruajmë dhe ti mbrojmë edhe në gjuhën shqipe. Ajo që ka kaluar deri më tani, koha që ecën nuk kthehet mbrapa por unë mendoj që tani do të ishte mirë që në propozimin e ligjit për arsimin e lartë atëherë të kemi kujdes që këto gjëra të përmirësohen, përkatësisht të ndryshohen në mënyrë që edhe ne të kemi mundësi që mbrojtjet dhe punimet ti dorëzojmë edhe në gjuhën shqipe” – deklaroi profesor Asllan Hamiti,

Me vështirësi më të mëdha përballen studentët që vijnë nga Kosova, Presheva, Shqipëria të cilët nuk kanë aspak njohuri për gjuhën maqedonase. Sipas profesorit Hamiti, detyrimi I përkthimi të punimeve të tyre humb vlerën dhe shpesh herë kuptimin e temës së caktuar.

“Origjinali megjithatë është origjinal, përkthimi asnjëherë ose shumë vështirë mund ti afrohet origjinalit dhe shpesh herë ne kemi vërejtje në këtë punën e përkthimit që bëhet sepse nuk jemi në gjendje ta shohim këtë origjinalin që kemi. Disa kandidatë të cilët janë më të kujdesshëm ata arrijnë ose na sjellin ne si anëtarë komisioni që jemi, na sjellin dy versione, në versionin zyrtar që e kemi në maqedonisht dhe në versionin tjetër që e kemi versionin e zemrës që e kemi në shqip” – theksoi profesori Asllan Hamiti.

Hamiti apeloi deri tek institucionet kompetente dhe përfaqësuesit e partive politike shqiptare të përdorin çdo mundësi të tyre për avancimin e gjuhës shqipe njëjte me atë maqedonase, përfshirë edhe shkrimin e punimeve të magjistraturës dhe doktoratës si dhe mbrojtjen e tyre edhe në gjuhën shqipe, posaçërisht në Katedrën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Fakultetin Filologjik.

Ndryshuar më 12:32, 7 Prill, 2018

Duke pasur parasysh se Karta e Kombeve të Bashkuara mbёshtetet në parimet e dinjitetit dhe të barazisë sё të gjithё njerëzve, dhe se të gjitha shtetet anёtare janё zotuar të veprojnё pёr tё realizuar një nga objektivat e Kombeve të Bashkuara, qё ёshtё nxitja dhe inkurajimi i respektimit të të drejtave dhe të lirive themelore tё njeriut, pa dallim race, kombi, feje, gjuhe dhe përkatësie tjetër;

Duke marrë parasysh se Deklarata e Kombeve të Bashkuara për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit Racial, e datёs 20 nёntor 1963 (Rezoluta 1904 (XVII) e Asamblesë sё Përgjithshme) thekson domosdoshmërinë e zhdukjes së tё gjitha formave tё diskriminimit në të gjitha rajonet e botёs;

Duke pasur parasysh Konventën për Luftёn Kundër Diskriminimit në Fushёn e Arsimit të cilёn Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencё dhe Kulturё e miratoi nё vitin 1960, si dhe Konventën Ndërkombëtare për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit Racial, të miratuar dhe hapur për nënshkrim e ratifikim nga Asambleja e Përgjithshme me Rezolutёn 2106 A (XX) të datës 21 dhjetor 1965;

Duke marrё parasysh se tё gjithë njerëzit janё të barabartё pёrpara ligjit dhe se kanë të drejtë të mbrohen në mёnyrё të barabartё nga ligji kundër çdo diskriminimi, si dhe kundër çdo nxitjeje për diskriminim;

Duke konsideruar se diskriminimi midis njerёzve për arsye race, ngjyre ose prejardhjeje etnike është pengesë për marrёdhёniet miqёsore e paqedashёse midis kombeve dhe mund tё prish paqen dhe sigurinë midis popujve, si dhe bashkёjetesën midis qytetarëve të një shteti;

Me qëllim të inkurajimit të Qeverisë aktuale të Maqedonisë në realizimin e programit të saj të reformave, me këtë edhe zgjidhjen e çështjeve të trashëguara nga e kaluara, të cilat kanë të bëjnë edhe me diskriminimin e qytetarëve shqiptarë të cilët janë trajtuar egërsisht nga regjimet e mëparshme të këtij shteti,

Forumi Ndërkombëtar për të Drejtat dhe Liritë e Njeriut, Seksioni për Maqedoni,

Konferencës ndërkombëtare në Bon, i propozon: 

PROJEKT REZOLUTË 

PËR ELIMINIMIN E DISKRIMINIMIT NË BAZË ETNIKE TË SHQIPTARËVE NË MAQEDONI

1. Republika e Maqedonisë, që nga pavarësimi i saj në vitin 1991, në mënyrë sistematike nuk i ka respektuar liritë dhe të drejtat e njeriut, me këtë edhe konventat ndërkombëtare kundër diskriminimit mbi baza etnike, fetare dhe gjuhësore, sidomos të qytetarëve të saj me përkatësi etnike shqiptare.
2. Maqedonia si shtet i ri në Ballkan i krijuar në vitin 1944, kryesisht me motive për dominimin e rajonit nga elementi sllav-ortodoks për mbrojtjen e interesave ruse, prandaj, integrimi sa më shpejtë i këtij shteti në strukturat euroatlantike do të kontribuojë për stabilitetin dhe paqen e qëndrueshme në këtë vend dhe në rajon.
3. Ju përkujtojmë se, shqiptarët në Maqedoni janë popull autokton, jetojnë në vazhdimësi historike dhe gjeografike në më tepër se gjysmën e territorit të këtij shteti dhe përbëjnë shumicë të konsiderueshme, afër 40% të popullsisë së përgjithshme, megjithatë shqiptarët trajtohen si pakicë kombëtare dhe jo si popull shtetformues, element konstituiv i shtetit, në bazë të Kushtetutës së vitit 1991 dhe sipas ndryshimeve të saj në frymën e Marrëveshjes kornizë të Ohrit, në vitin 2001.
4. Edhe përkundër përbërjes shumetnike të Maqedonisë, me mbi 29 nacionalitete të ndryshme, ky shtet ende funksionon mbi konceptin e shtetit unitar, përmes të cilit populli maqedonas ushtron dominim absolut mbi të tjetër. Në frymë të unitarizmit është konceptuar dhe kushtetuta e shtetit dhe si rrjedhojë e saj janë sjellë shumica e ligjeve diskriminuese për qytetarët që nuk janë me përkatësi etnike maqedonase, siç janë shqiptarët në Maqedoni.
5. Edhe pse shqiptarët kanë marrë pjesë aktive në krijimin dhe ndërtimin e këtij shteti, ndërsa sipas kushtetutës së vitit 1974 kanë pasur statusin e popullit shtetformues, plotësisht të barabartë me popullin maqedonas, nga pavarësimi i këtij shteti dhe deri më sot shqiptarët janë trajtuar si qytetarë të rendit të dytë dhe janë diskriminuar në të gjitha sferat e jetës, politike, ekonomike, sociale, kulturore, arsimore, gjuhësore dhe të tjera.
6. a) Proceset e montuara politike

Pas pavarësimit të Maqedonisë, shqiptarët u janë nënshtruar shumë proceseve të montuara politike, ekpeditave ndëshkuese policore-ushtarake, në të cilat kanë pësuar shumë qytetarë të pafajshëm, ku dhjetëra qytetarë e kanë humbur jetën, qindra të tjerë janë dënuar me burgje të përjetshme dhe janë dëmtuar në forma të ndryshme, duke u etiketuar si ,,nacionalistë”, ,,ekstremistë” dhe “fundamentalistë”, me qëllim të diskreditimit të shqiptarëve para faktorit ndërkombëtar, dhe për pengimin e avancimit të të drejtave qytetare dhe kombëtare të tyre si popull me histori, kulturë, gjuhë dhe tradita dhe veçori të veçanta. Disa nga këto procese të montuara politike kanë marrë epilog pozitiv gjatë muajve të fundit nga pushteti aktual, në bazë të dëshmive të siguruara nga përgjimet e publikuara në procesin e njohur të përgjimeve të para dy viteve.

1. b) Falsifikimi i numrit të popullsisë

Për ta ruajtur konceptin unitar të shtetit, pushteti në Maqedoni vazhdimisht e ka falsifikuar numrin e popullsisë, sidomos të shqiptarëve, të cilët asnjëherë nuk kanë pasur qasje në Entin shtetëror të statistikave dhe institucionet tjera kompetente për realizimin e këtij operacioni statistikor. Kështu, shqiptarët zyrtarisht konsiderohet se përbëjnë afër 25% të popullsisë së përgjithshme, ndërsa sipas të dhënave alternative të besueshme ata përbëjnë afër 40 % të popullsisë së përgjithshme në këtë shtet.

1. c) Mohimi i të drejtës së shtetësisë

Me qëllim të paraqitjes sa më të vogël të numrit të shqiptarëve në Maqedoni, organet e pushtetit në kundërshtim me kushtetutën, ligjet dhe konventat nëdrkombëtare, me mijëra qytetarëve shqiptarë ua kanë mohuar të drejtën e shtetësisë, edhe pse pjesa dërmuese e këtyre qytetarëve kanë lindur në këtë shtet ku dhe pasedojnë shtëpi dhe pasuri të patundshme të trashëguara nga prindërit e tyre, kanë krijuar familje dhe i pagujnë të gjitha kontributet ndaj shtetit.

ç) Ndryshimi i strukturës etnike të popullsisë

Pushteti në Maqedoni në mënyrë sistematike ka zbatuar politikë demografike diskriminuese ndaj popullatës autoktone shqiptare, përmes presionit, shtypjes, dhunës dhe shantazheve, me qëllim të ndryshimit të strukturës etnike të popullsisë, sidomos në rajonet, qytetet dhe vendbanimet me popullsi të përzier, duke i pastruar ato nga elementi shqiptar dhe duke e rritur numrin e popullsisë maqedonase, me masa administrative, plane dhe metoda të tjera johumane. Kështu, qytetet me shumicë shqiptare deri në vitin 1913, si Manastiri, Ohri, Prilepi, Kumanova dhe sidomos Shkupi, kryeqyteti aktual i Maqedonisë, gati janë zbrazur nga shqiptarët, më herët duke i shpërngulur me dhunë për në Turqi, ndërsa më vonë përmes ndryshimit të strukturës etnike të këtyre qyteteve përmes zhvendosjes së popullsisë maqedonase nga rajonet lindore dhe jugore të vendit në këto qytete. Efektet e kësaj politike demografike në dëm të shqiptarëve kanë lënë pasoja të ndjeshme edhe në zhvillimin ekonomik të shtetit. Kjo vërehet qartë nga numri i përgjithshëm i popullsisë sipas rajoneve, kur realiteti i krijuar është fatal për zhvillimin ekonomik dhe social të shtetit, nga fakti se në dy rajonet me shumicë të popullsisë shqiptare, në Rajonin e Shkupit dhe Rajonin e Pollogut, të cilët përbëjnë afër 5% të territorit të përgjithshëm të shtetit, aktualisht jetojnë mbi 50% e popullsisë së përgjithshme të Maqedonisë.

1. d) Falsifikimi i listave të zgjedhësve dhe i zgjedhjeve për pushtetin qendror dhe lokal

Duke marrë parasysh dëshmitë e paraqitura më lartë për numrin e popullsisë dhe politikën demografike, proceset zgjedhore në Maqedoni janë falsifikuar vazhdimisht, me këtë dhe përfaqësimi i shqiptarëve në pushtet rezulton tejet i disfavorshëm dhe diskriminues. Aktualisht, ërfaqësimi i shqiptarëve në administratën e shtetit nuk arrin mbi 17%, ndërsa kjo përbën gjysmën sipas përqindjes së shqiptarëve në numrin e përgjithshëm të popullsisë.

1. e) Diskriminimi ekonomik, kulturor, arsimor dhe shkencor

Në të gjitha sferat e jetës, shqiptarët janë të diskriminuar, që vërehet nga mos decentralizimi i plotë i pushtetit dhe ndarja administrative e padrejtë e komunave në Maqedoni, nga rezulton se në komunat ku dominon popullsia shqiptare, numri i banorëve është mesatarisht nga 20 – 40 mijë banorë, ndërsa në komunat me popullsi shumicë maqedonase ky numër sillet mesatarisht nga 2-10 mijë banorë. Ndërkohë që në shumicën e komunave me popullsi shqiptare mungojnë institucionet përkatëse për zhvillim ekonomik dhe kulturor.

1. f) Mospërfshirja e shqiptarëve në njësitë speciale të policisë dhe ushtrisë

Përmes diskriminimit të hapur, pushteti i trajton shqiptarët si qytetarë të rendit të dytë, si element i ,,rrezikshëm” dhe ,,armiqësor” për shtetin. Këtë e dëshmon edhe mospërfshirja e qytetarëve shqiptarë në njësitë speciale të ushtrisë dhe policisë në Maqedoni. Në disa nga këto njësi përfshirja e shqiptarëve është në nivelin zero (o)!

Përfundime

Këto dhe fakte të tjera na obligojnë që të kërkojmë nga institucionet ndërkombëtare të ndërmarrin masa konkretet për tejkalimin e kësaj gjendje, duke e dënuar hapur këtë diskriminim, si shkeleje të të drejtave dhe lirive themelore të njeriut, duke pasur parasysh se shqiptarët në Maqedoni asnjëherë gjatë historisë nuk kanë ushtruar dhunë, nuk kanë shprehur tendenca pushtimi, sundimi dhe diskriminimi ndaj popujve me të cilët bashkëjeton ndër shekuj, sidomos ndaj fqinjëve të tyre sllavë në Maqedoni.

Shqiptarët kanë qenë dhe janë faktor stabiliteti, paqeje dhe progresi në këtë shtet, duke kontribuar maksimalisht në zgjidhjen e të gjitha çështjeve të hapura të trashëguara nga e kaluara, në interes të paqes, stabilitetit, mirëbesimit, sigurisë dhe integrimit të Maqedonisë në strukturat euroatlantike, duke dëshmuar orientimin e tyre evropian, përkrah popujve të qytetëruar e paqedashës.

*Drejtuar Konferencës së IGFM, në Bon të Gjermanisë, e cila mbahet më 6- 8 prill 2018

https://www.tetovasot.com/2018/04/projekt-rezolute-per-eliminimin-e-diskriminimit-ne-baze-etnike-te-shqiptareve-ne-maqedoni/

Ish-kryeministri dhe ish-lideri i VMRO-DPMNE, Nikolla Gruevski për 11 orë ka dëgjuar “bombat” e përgjimeve. Ai kishte hyrë në gjykatë në orën 9:30 dhe ka dalur sonte rreth orës 21:30, informon INA.

Në këtë seancë janë dëgjuar materialet e përgjimeve që kanë të bëjnë me rastin “Tanku” që ka të bëjë me blerjen e Benzit 600 mijë euro gjatë qeverisjes së tij.

Avokati I tij, Shterjo Zikov ka theksuar se në praktikën e gjyqësisë në Maqedoni deri tani nuk ka pasur seancë të tillë maratonike. Sipas tij me këtë po bëhet presion ndaj të akuzuarve dhe mbrojtjes së tyre.

Nëse palët negociouse nuk arrijnë marrëveshje të plotë për zgjidhjen e kontestit bilateral për emrin, ekziston mundësia që Shkupi të marrë vetëm statusin e vëzhguesit në NATO.

Këto janë parashikimet e deputetit të partisë opozitare greke Demokracia e Re, Nikitas Kaklamanis. Në një intervistë për radion 247, Kaklamanis, i cili është edhe nënkryetar i Kuvendit të Greqisë, ka thënë se vështirë mund të arrihet marrëveshje e plotë deri në korrik.

“Parashikimi im është se në Samitin e NATO-s, pasi që mendoj se deri atëherë nuk do të arrihet marrëveshje, mund të bjerë propozimi në tavolinë, siç ka kërkuar Greqia, posaçërisht për ndryshimet në Kushtetutë, mund të bjerë propozim në tavolinë dhe qeveria e Ciprasit dhe Kamenosit të pranoj atë, se në rregull, nuk është arritur marrëveshje e tërësishme por ta vendosim Shkupin në NATO si vëzhgues”, thotë Nikitas Kaklamanis, Demokracia e Re.

Ai ka kritikuar Qeverinë greke se nuk ka informuar partitë opozitare dhe nuk ka formuar linjë nacionale, posaçërisht para vizitës së Kociasit në Shkup.

“Do të ishte e udhës që zotri Cipras, personalisht ai t’i ftonte liderët e partive politike të thotë, kjo është ajo që e propozojmë ne, këtu gjëra na kanë propozuar shkupjanët, a mund të krijojmë një strategji nacionale para se Kocias të shkoj në Shkup? Kjo nuk ndodhi dhe ishte gabim”, thotë Nikitas Kaklamanis, Demokracia e Re.

Ndërkohë, bashkëpartiaku i tij Jorgos Kumucakos, pas takimit me ministrin e Jashtëm grek, Nikos Kocias, deklaroi dje se pas këtij takimi është intensifikuar shqetësimi i tyre, duke shtuar se partia e tij mbetet fuqishëm në qëndrimin për nevojën e një zgjidhje komplete, gjithpërfshirëse dhe përfundimtare.

Avokati i familjes së Almir Aliut, Asmir Alispahiq është shprehur i dëshpëruar nga dënimi prej vetëm 6 viteve për Boban Iliqin, vrasësin e Almirit katërvjeçar nga Kumanova.

Sipas tij gjykata nuk i mori parasysh rrethanat se bëhet fjalë për rast me viktimë fëmijë i pafajshëm.

“Madje gjykatësja guxoi të dënojë edhe babain, xhaxhin dhe kushëririn e Almirit. Ky është edhe një rast i montuar në vargun e rasteve të montuara, fillimisht nga Prokuroria në Kumanovë, e sot edhe në Gjykatën e Kumanovës.

Si jurist do të vazhdoj të luftoj edhe më tej të dëshmoj se kjo që po e them është e vërtetë”, theksoi Alispahiq, raporton Gazeta Lajm.

Alispahiq tha se vërehet qartë se gjykatat në Maqedoni shqiptojnë dënime tendencioze kur bëhet fjalë për viktima shqiptare.

Gjykata e Kumanovës sapo shpalli aktgjykimin përmes të cilit të akuzuarit Boban Iliq i shqiptoi dënim me 6 vjet heqje lirie. Ndërkohë babai i Almirit, Sedat Aliu u dënua me 6 muaj burg, Abdulla Aliu, 9 muaj burg dhe Sami Demiri 9 muaj heqje lirie.

“Është turp që për një vepër të këtillë serioze të shqiptohet dënim prej 6 vitesh. Gjykata nuk ka marrë parasysh shumë fakte, përfshi edhe jetën e vogëlushit Almir Aliu, madje që vendimi të jetë edhe më skandaloz, gjykata shqiptoi dënim edhe për babin dhe familjarët e Almirit”, Asmir Alispahiç, avokat duke konstatuar se  ekziston  problem serioz kur vjen në shprehje drejtësia ndaj përfaqësuesve të etnitetit shqiptarë.

Drejtori i Agjencisë për të rinj dhe sport, Darko Kaevski në konferencën e sotme për shtyp theksoi se komisioni që ka bërë zgjedhjen e materialit për botim ka qenë e detyruar të bëjë zgjidhje të poezive dhe ta informojë atë si drejtor, në rast se ka sugjerime ose vërejtje. Ai i dënoi tekstet që përhapin diskriminim dhe urrejtje.

“Detyrimisht të ketë përgjegjësi profesionale, duhet të dihet kush ka heshtur në lidhje me këto përmbajtje dhe ka lejuar kjo të ndodhë. Nuk ka më vend për përhapje të urrejtjes dhe diskriminimit. Do të bëjmë çka është e mundur nën ingerencat tona për të gjetur fajtorin.”, tha Kaevski, shkruan Telegrafi.

Pasi që kërkoi falje për veprimin skandaloz të botimit të teksteve me përmbajtje albanofobe dhe seksiste, Kaevski tha se botimet do të hiqen nga qarkullimi dhe diçka e këtillë nuk do të përsëritet në të ardhmen.

Burhan Saliu, Osman Osmani dhe Rexhep Memishi, janë tre të burgosurit të cilët që të enjten kanë filluar grevë urie në burgun e Manastirit. Ata ankohen për kushtet e vështira, torturë psikologjike dhe diskriminim në bazë religjioze dhe etnike. TV21 në telefon bisedoi me të burgosurit që po mbajnë grevë.

“Dua të ju them se kushtet janë shumë të këqija. Po më mbajnë të izoluar dy vite në dhomë 4 me 4. Kushtet janë shumë të këqija. Gjithashtu familja ime është shumë larg, nga Shkupi udhëtojnë për në Manastir.

400 kilometra me fëmijë të vogël. Djali më nuk më njeh. Edhe kjo gjithashtu ndikon shumë në psiken time dhe andaj kam filluar grevë.” “Më mbajnë katër muaj të izoluar. Nuk kanë të drejtë të më mbajnë të izoluar, por ja, po më mbajnë. Dhe ju lutem, shikoni nëse mundeni të bëni diçka për ne.

Të dalim prej këtu dhe të na transferojnë në Kumanovë”, thanë disa të burgosur në burgun e Manastirit. Nga burgu i Manastirit thonë se nuk kanë të drejtë të japin deklarata për mediat, andaj na udhëzuan që pyetjet tona t‘i parashtrojmë në Drejtorinë për zbatimin e sanksioneve, por deri më sot nga drejtoria, nuk morëm përgjigje. “Sipas tre të burgosurve, kushtet në burgun e Manastirit janë të ngjashme me burgun famëkeq “Guantanamo”.

Ata kërkojnë që të gjithë të solidarizohen për përmirësimin e gjendjes. Burgu i Manastirit ka kapacitet për 60 persona në pjesën e burgut dhe 22 persona në repartet për paraburgim”. Imami, Rexhep Memishi është dënuar me shtatë vjet burg pas aksionit anti-terrorist të MPB-së në vitin 2015. Ai ankohet se në mënyrë të padrejtë mbahet në burgun komunal, për shkak se në këtë burg dënimin e vuajnë vetëm personat e dënuar deri në tre vjet.

“Për dënim prej shtatë viteve po e vuaj dënimin në këtë burg që është burg komunal. Nuk ka kushte për dënimet që zgjasin shtatë vjet. Andaj do ju lusja që të dërgoni kërkesë deri tek avokati i popullit të Maqedonisë, që të vijë të na vizitojë”, tha Rexhep Memishi, i burgosur në burgun e Manastirit.

Avokati i popullit Ixhet Memeti, gjatë prezantimit të raportit vjetor për vitin 2017 dje deklaroi se nuk ka pasur përmirësim të të drejtave të njeriut në vitet e kaluara. Edhe pse ka ngritur pesë padi penale kundër pjesëtarëve të MPB-së, megjithatë nuk ka pasur epilog juridik. Memeti thotë se kanë reaguar edhe për sjelljen e nëpunësve nëpër burgje. “Vetëm për njërën ka akuzë, të tjerat janë refuzuar.

Flas vetëm për vitin 2017. Të mos flas për paditë tona kundër nëpunësve të cilët punojnë nëpër burgje. Të njëjtë me arsyetime të çuditshme dhe pa hetim, refuzohen. Ministria për punë të brendshme, shpesh herë informon se kanë vepruar në përputhje me ligjet”, tha Ixhet Memeti, Avokati i Popullit.

Kushtet e mjerueshme në burgjet e Maqedonisë u përmendën edhe në raportin vjetor të vitit të kaluar të Avokatit të popullit. Për problemet në qelitë e burgjeve, Avokati i popullit i ka njoftuar edhe Kombet e Bashkuara./Tv21

Shumica parlamentare do të ngrejë iniciativë në Gjykatën Kushtetuese në lidhje me vendimin e presidentit Gjorgje Ivanov, i cili vazhdon të refuzojë të nënshkruajë dekretin e ligjit për përdorimin e gjuhëve. Këtë e paralajmëroi kryeministri Zoran Zaev në një konferencë për shtyp.

Ai druan se Ivanovi mund të bllokojë në këtë mënyre edhe ligjet e tjera reformuese. Por sipas Zaevit, Kushtetua obligon presidentin që ta nënshkruajë dekretin e ligjit të gjuhëve që është rivotuar në Kuvend me shumicë votash, pas kthimit të parë nga ana e presidentit, transmeton alsat –m.

“Gjykata Kushtetuese të na tregojë se çfarë mundë të bëhet në një rast të tillë, për arsye se siç thash, se mund të ndodhë që Presidenti të vendosë që të mos i nënshkruaj 30 ligjet e ardhshme dhe të njëjtat duhet që përsëri të votohen.

E pas rivotimit, Kushtetuta është e qartë. Presidenti është i detyruar që ta nënshkruaj dekretin.

Ai mund të vendosë edhe që mos ta nënshkruajë dhe në këtë rast ne e bllokojmë demokracinë. Pra një nga mundësitë është edhe iniciativa para Gjykatës Kushtetuese”, tha Zaev.

Regjistrimi i popullsisë planifikohet të mbahet në vitin 2020 dhe do të shfrytëzohet metodë e kombinuar, që nënkupton njëkohësisht implementim në terren përmes intervistës në katër sy dhe shfrytëzim të të dhënave nga bazat e të dhënave të cilat tashmë ekzistojnë në shtet.

Këtë e thotë drejtori i Entit shtetëror për statistikë, Apostoll Simovski në intervistë për BIRN.

Ai pohon se nuk do të shfrytëzojë kurrfarë presionesh, posaçërisht jo politike, sepse vlerëson se regjistrimi nuk duhet të japë pasqyrë vetëm për gjendjen etnike në një shtet, por përfshin shumë segmente nga të cilat mund të shihet zhvillimi, stagnimi ose kthimi prapa i një shoqërie.

“Në vitin 2019 do të kemi zgjedhje presidenciale, ndërsa në vitin 2021 zgjedhje parlamentare, prandaj vendosëm se më mirë regjistrimi të bëhet në vitin 2020, kur nuk do të ketë turbulenca të mëdha politike”, thekson Simovski, duke shtuar se në vitin 2019 do të bëhej regjistrim provë në disa pjesë të vogla territoriale të shtetit, me qëllim që të testohet se si do të rrjedhë procesi.

Regjistrimi do të kushtonte 8,5 milionë euro dhe sipas njeriut të parë të Entit shtetëror për statistikë fusha për “përkatësinë etnike” aspak nuk duhet të jetë pjesë e materialit regjistrues, siç është rasti në shumë shtete.

“Nga pikëpamja statistikore, përkatësia etnike dhe fetare nuk luajnë kurrfarë roli, sepse këto janë kategori të ndryshueshme dhe unë angazhohem këto dy kategori të mos jenë pjesë e rregullores së ardhshme, por vetëm pjesa për gjuhën amë të personave të cilët do të regjistrohen. Gjuha që flitet në familje është kategori e obligueshme dhe ajo gjithsesi do ta regjistrojmë. Gjuha, para së gjithash, është e nevojshme për shkak të planifikimit të arsimit”, thotë Simovski.

Për regjistrimin e pasuksesshëm të vitit 2011, Simovski thekson se nëse nuk do të ishte ndërprerë, do të merrej numër joreal prej rreth tre milionë banorë.

“Ai ishte regjistrim politik, u formua Komisioni Shtetëror për Regjistrim, i cili ishte trup politik, ndërsa i cili konfom Ligjit të miratuar duhej ta zbatojë Regjistrimin, derisa ne si Ent për Statistikë praktikisht ishim vetëm dhënës të shërbimeve të atij Komisioni. Për dallim prej atëherë, tani ne do ta udhëheqim punën, ne do të jemi ata që do ta zbatojnë regjistrimin, konform Ligjit për statistikë shtetërore”, thekson Simovski.

Ai pohon se nuk do të shfrytëzojë kurrfarë presionesh, posaçërisht jo politike, sepse vlerëson se regjistrimi nuk duhet të japë pasqyrë vetëm për gjendjen etnike në një shtet, por përfshin shumë segmente nga të cilat mund të shihet zhvillimi, stagnimi ose kthimi prapa i një shoqërie.

Sipas tij, një pjesë e regjistrimit duhet të jenë edhe personat të cilët nuk jetojnë në vend, që të fitohet fotografi për numrin e mërgimtarëve.

“Pritjet e mia janë se se në regjistrim që vijon do të marrim fotografi për popullatën që nuk do të na pëlqejë. Do të zbulojmë se kemi shpërngulje të madhe nga shteti, që është realitet të cilin duhet ta pranojmë”, thotë Simovski.

Bilent Saliu

Ministri i Drejtësisë i Maqedonisë, Bilent Saliu, ka dhënë dorëheqje nga posti për arsye morale, pas vendimit të Prokurorisë dhe Gjykatës së Kumanovës për rikualifikimin e një vepre nga “vrasje me paramendim” në “aksident komunikacioni me pasojë vdekjen”.

“Për shkak të lëkundjes së besimit në gjyqësor në rastin e vogëlushit Almir Aliu, unë si i pari i drejtësisë në vend, ndjej obligim moral të jap dorëheqje nga posti i ministrit të Drejtësisë, si akt që besoj se do të jetë sensibilizues edhe më i madh i vëmendjes së institucioneve dhe i gjithë shoqërisë në luftën e pakompromis për reforma në gjyqësor”, ka deklaruar Saliu, i cili në postin e ministrit ishte caktuar nga Bashkimi Demokratik për Integrim.

Bëhet fjalë për vrasjen e një fëmije 4-vjeçar, Almir Aliu, më 25 qershor të vitit 2016, që i kishte paraprirë një zënke banale mes autorit të krimit dhe familjarëve të viktimës.

Pas rrahjes mes tyre pranë urgjencës së qytetit, autori i veprës, Boban Iliq, kishte goditur me makinën e tij fëmijën, i cili kishte ndërruar jetë në vendin e ngjarjes.

Kjo vepër ka nxitur reagime të shumta në opinionin shqiptar, i cili kërkon dënimin me “vrasje” të autorit.

Reagimet janë përshkallëzuar pas vendimit të Prokurorisë që pas një viti të seancave gjyqësore të ndryshojë kualifikimin e veprës në “aksident” trafiku.

Përplasjet kanë vazhduar edhe në Prokurorinë e Lartë dhe atë Republikane, ku ka pasur ndasi etnike mes prokurorëve shqiptarë dhe maqedonas.

Në shenjë pakënaqësie ndaj vendimit për rikualifikimin e rastit, të mërkurën para qeverisë janë paralajmëruar protesta me moton “Pranvera pa Drejtësi”.

Kryetari i parlamentit të Maqedonisë, Talat Xhaferi tha në një intervistë për Zërin e Amerikës se ligji i gjuhëve pritet të hyjë në fuqi dhe se ai përmbyll ligjvënien që buron nga Marrëveshja e Ohrit. Zoti Xhaferi thotë se ligji përafron statusin e qytetarëve në kuptim të të drejtave të tyre kolektive në Maqedoni. Në një intervistë me Zërin e Amerikës, zoti Xhaferi foli edhe për këtë dhe për zhvillime të tjera aktuale në Maqedoni.

Kryetari i parlamentit të Maqedonisë thotë se në kontekstin e ligjvënies të gjitha procedurat janë përmbyllur për ligjin e gjuhëve dhe ligji i miratuar duhet të zbatohet. Ndërsa paralajmërimin e presidentit Ivanov për të mos e dekretuar ligjin, e vlerëson si moszbatim të detyrimit kushtetues dhe çështje të përgjegjësisë së presidentit.

“Unë nuk dua të komentoj çështjet e përgjegjësisë për faktin që kushtetuta nuk lë hapësirë alternative për të zgjedhur se a do ta nëshkruajë ose jo ligjin. Ai është i obiguar konform nentit 75 të kushtetutës. Për momentin, unë jam duke pritur kohën e paraparë me kushteutë dhe ligjet përcjellëse; Nëse në rastin e parë afati është shtatë ditor, me analogji edhe në këtë rast duhet të ketë atë përkufizim, për faktin që është detyrim dhe detyrimi nuk ka afat dhe kushtetuta nuk parasheh afate për zbatimin e saj. Dmth. është obligim i prerë i tij. Në këtë drejtim, janë çështje të zbatimit dhe të ekzekutimit të normave ligjore, që është kompetencë e pushtetit ekzekutiv”, tha ai.

I pyetur lidhur me incidentin e nxitur nga ish-kryeministri Nikolla Gruevski gjatë votimit të ligjit për gjuhët dhe sjelljet e tij të dhunshme, kryetari i parlamentit tha se rregullorja e parlamentit nuk parasheh ndonjë lloj sanksionimi.

“Ligjet tona nuk parashikojnë norma ndëshkuese për sjelljet e deputetëve brenda sallës plenare dhe për këtë arësye mendoj se nuk duhet as të mendohet në atë drejtim, për faktin që deputetët të vetmen përgjegësi që kanë është ajo morale dhe politike dhe përgjegjësia politike shprehet në zgjedhje parlamentare. Është fotografi e qartë se çfarë ndëshkimi ka marrë vetë Nikolla Gruevski në zgjedhjet parlamentare të 2016-ës dhe në ato lokale të 2017-ës”.

Në lidhje me njoftimet e VMRO-DPMNE-së se do të ngrejë një mocion votëbesimi për zotin Xhaferi për shkak të mënyrës së votimit të ligjit për gjuhët, zoti Xhaferi tha se VMRO-ja ka zgjedhur rrugën mediatike të komunikimit dhe se në parlament nuk ka një material të dorëzuar për këtë çështje.

Sa i përket tubimeve kërcënuese të përkrahësve të VMRO-DPMNE-së para shtëpive të ligjvënëse të Lidhjes Social Demokrate, zoti Xhaferi theksoi se kjo mënyrë nuk ka të bëjë me të drejtën e protestës apo të shprehjes së pakënaqësisë të caktuar me ligj.

“Në momentin kur ajo e drejtë shndërrohet në dhunë apo cenim të jetës dhe pronës së tjetërkujt, ajo nuk është më protestë dhe nuk është mendim ndryshe. Ajo është akt i dënueshëm dhe për atë kanë përgjegjësi institucionet përkatëse, të cilat duhet ta sigurojnë jetën dhe pronën, jo vetëm të deputetëve por edhe të çdo qytetari në Republikën e Maqedonisë. Është e patolerushme që në bazë të mendimit ndryshe, dikush të marrë drejtësinë në duart e veta. Këto veprime e rëndojnë edhe më tepër peshën e asaj që nënkupton kryerjen e një vepre të dhunshme”.

Zoti Xhaferi vlerëson se zhvillimet që ndërlidhen me mënyrën e dhunshme të protestave mund të kenë ndikime negative mbi vendimet e Brukselit për fillimin e bisedimeve të Shkupit për anëtarësit në Bashkimin Evropian.

“Ndërkaq, akti i miratimit të ligjit nuk mund të ketë ndikim negativ në vendimet e Komisionit Evropian, në aspektin e progres-raportit që pritet në prill të këtij viti, për faktin që nevoja për ligjin buron nga Marrëveshja e Ohrit, gjegjësisht nga kushtetuta e Republikës së Maqedonisë dhe me këtë përmbyllet edhe një çështje e ligjvënies në kuptimin e atij që është përcaktim legjislativ i Marrëveshes së Ohrit. Dhe, përkundrazi, miratimi i ligjit do të ndikojë pozitivisht në marrëdhëniet ndëretnike brenda Maqedonisë sepse përafron statusin e qytetarëve në kuptimin e të drejtave kolektive”, shprehet kryetari i Parlamentit të Maqedonisë.

I pari Qeverisë i garantoi opinionit se organi ekzekutiv është duke ndjekur procesin nga afër dhe se nuk do të lejohen shkelje të ligjit, që sipas tij janë bërë tashmë në disa raste gjyqësore.

“Me vjen mirë që publiku e ndjek me vëmendje këtë proces. Zërat dhe reagimet e forta i bëjnë institucionet e sistemit më të kujdesshme qoftë ato të ekzekutivit apo pushteteve tjera lidhur me pakënaqësitë e qytetarëve. Qeveria me kujdes e ndjek këtë proces. Nuk dua që të jap mesazh për përzierje në punën e sistemit gjyqësor por ju them se nuk do të bëhemi memec në këtë rast dhe për asnjë rast tjetër nëse drejtësia e merituar nuk vjen në vend” – deklaroi kryeministëri Zoran Zaev.

Nga ana tjetër Ministria e Drejtësisë dënon zhvillimet në Prokurori Publike duke potencuar se në prag të reformave është e papranueshme që zbatuesit e ligjit të veprojnë në mënyrë të tillë.

“Unë apeloj që të gjithë zbatuesit e ligjit të respektojnë dhe të vënë në zbatim çdo shkronjë të ligjit me qëllim që shteti i së drejtës të vihet në funksion” – tha Bilen Saliji, Ministër i Drejtësisë.

Përveç Kryeminsitrit Zaev, në rastin e Almirit proces të drejtë gjyqësorë kërkuan edhe partitë parlamentare duke dënuar në të njëjtën kohë rikualifikimin e veprës nga “vrasje” në “vepër të rëndë kundër sigurisë së njerëzve dhe pronës në komunikacion”.

Kryeprokurorja Speciale e Maqedonisë, Katica Janeva. Foto nga arkivi

Prokuroria Speciale në Maqedoni ka mbyllur rastin “Sopoti”, në mungesë të fakteve lidhur me akuzën për terrorizëm për 11 banorët e fshatit Sopot të Kumanovës. Ata ishin dënuar me mbi 150 vjet burg për një shpërthim që kishte ndodhur në fshatin e tyre, që ndodhet afër kufirit me Serbinë. Nga shpërthimi i një mine kishin humbur jetën dy ushtarë polakë të forcave të NATO-s dhe një shoqërues civil.

Për këtë akt ishin arrestuar dhjetëra banorë të këtij fshati të cilët ishin shpallur fajtor për veprën terrorizëm, por pas reagimeve të shumta dhe dëshmive të reja, ata janë shpallur të pafajshëm.

Në këtë kanë ndikuar edhe materialet e përgjuara telefonike, të publikuara nga kryeministri i tanishëm i Maqedonisë, Zoran Zaev, në kohën kur ishte lider i opozitës në vitin në vitin 2015.

Në një nga bisedat e publikuara, ish-ministrja e Punëve të Brendshme, Gordana Jankullovska dhe ish-shefi i policisë sekrete, Sasho Mijalkov kishin pranuar se banorët e këtij fshati ishin dënuar në mungesë të provave.

Edhe mitropoliti Agatangel ka reaguar për votimin e Ligjit për përdorimin e gjuhëve. Ai thotë se populli ortodoks është i tmerruar nga dhuna e demokracisë, që sipas tyre e ka organizuar Talat Xhaferi.

“Mbështesim plotësisht presidentin e Maqedonisë, Gjorge Ivanov, që të mos e nënshkruajë dekretin e ligjit antishtetëror dhe antikushtetues, i cili u sool në mënyrë jocivilizuese dhe vazele”, thotë Agatangel.

Ai më tej thotë se deputetët që e votuan Ligjin e gjuhëve nuk mund të konsiderohen si përfaqësues të popullit, pasi sipas tij, kanë shkelur rendin kushtetues.

Kuvendi i Maqedonisë dje votoi Ligjin për përdorimin e gjuhëve në leximin e tretë, në një atmosferë të tensionuar.

Ky Ligj kryesisht ka të bëjë me avancimin dhe përdorimin më të gjërë zyrtar të gjuhës shqipe, si gjuhë e dytë zyrtare në vend.
Derisa pritet që të hyjë në fuqi miratimi i këtij ligji, pak a shumë është e njohur përmbajtja e tij.
Më poshtë mund të lexoni detaje nga ligji, por edhe linkun e plotë ku është ligji në tërësi.
Neni 1
(1) Në tërë territorin e Republikës së Maqedonisë dhe në raportet e saja ndërkombëtare gjuhë zyrtare është gjuha maqedonase dhe alfabeti i saj cirilik.
(2) Gjuhë tjetër që e flasin më së paku 20% e qytetarëve, gjithashtu, është gjuhë zyrtare dhe shkrimi i saj (shqip) në pajtim me këtë ligj.
(3) Në të gjitha organet e pushtetit shtetërorë në Republikën e Maqedonisë, institucionet qendrore, ndërmarrjet publike, agjencitë, drejtoritë, organizata dhe ente, komisione, persona juridik që kryejnë autorizime publike në pajtim me ligjin dhe institucione tjera, gjuhë zyrtare përveç gjuhës maqedonase dhe shkrimit të saj është edhe alfabeti dhe gjuha që flasin 20% e qytetarëve të Republikës së Maqedonisë, në mënyrën e përcaktuar me këtë ligj.
(4) Në njësitë e vetëqeverisjes lokale gjuha dhe shkrimi që e përdorin më së paku 20% e qytetarëve është gjuhë zyrtare, përveç gjuhës maqedonase dhe alfabeti I saj cirilik. Për përdorimin e gjuhëve dhe alfabetin që e përdorin më pak se 20% e qytetarëve në njësitë e vetëqeverisjes lokale, vendosin organet e njësive të vetëqeverisjes lokale.
(2) Në pajtim me të drejtën e qytetarëve për ta përdorur cilën do prej gjuhëve zyrtare të nenit 1 paragrafi (1) dhe (2) të këtij ligji, në procedurat gjyqësore, administrative, përmbaruese, procedurave para hetimore dhe hetimore, procedurave penale dhe procedurave për kundërvajtje, procedurës kontestimore dhe jashtëkontestimore, procedurave për zbatimin e sanksioneve dhe procedurave tjera të parapara me ligje tjera, gjykatat, prokuroritë publikë dhe të gjitha organet, subjektet dhe institucionet tjera janë të obliguara ta mundësojnë shfrytëzimin dhe përdorimin e
cilësdo gjuhë zyrtare nga neni (1) dhe dhe alfabetin e saj cirilik dhe gjuhën të cilën e flasin më së paku 20% e qytetarëve në RM dhe alfabetin e saj.
(2) Markat postare, fletëpagesat, raportet fiskale që dalin nga institucionet e nenin 1 paragrafi (3) dhe neni 2 paragrafi (3) të këtij ligji, banderolat, shkruhen në gjuhën maqedonase dhe alfabetin e saj cirilik dhe gjuhën të cilën e flasin më së paku 20% e qytetarëve dhe shkrimin e saj.
(3) Uniformat e policisë; zjarrfikësve; shëndetësisë; në Shkup dhe në komunat në të cilat së paku 20% e qytetarëve flasin gjuhë zyrtare ndryshe nga gjuha maqedonase janë të shkruara në gjuhën maqedonase dhe alfabetin e saj cirilik si dhe në gjuhën të cilën e flasin së paku 20% e qytetarëve në Republikën e Maqedonisë dhe alfabetin e saj.
Neni 9
(1) Në procedurat gjyqësore, administrative, përmbaruese, procedurat për ekzekutimin e sanksioneve, para hetimore dhe hetimore, procedurat penale dhe për kundërvajtje, procedurat kontestimore dhe jashtëkontestimore si dhe procedurat tjera para gjyqeve, prokurorive publike si dhe të gjitha organeve tjera, trupave dhe institucioneve, aplikohet gjuha maqedonase dhe alfabeti i saj cirilik si dhe gjuha të cilën e flasin së paku 20% e qytetarëve dhe alfabeti I saj.
(4) Institucionet e cekura në paragrafin (1) të këtij neni janë të detyruara të mundësojnë përkthim të të gjitha dokumenteve të nevojshme dhe materialeve si dhe përkthim simultan të prononcimeve, deklaratave dhe seancave në punën apo procedurën të cilat udhëhiqen.
(5) Mossigurimi i përkthimit të të gjitha dokumenteve të nevojshme dhe materialeve gjegjësisht mossigurimi I përkthimit simultan përgjatë gjithë procedurës paraqet shkelje thelbësore të procedurës.
Neni 10
(1) Në procedurë para noterit, dokumentet dhe verifikimet materiale mund të lëshohen në gjuhën maqedonase dhe alfabetin e saj dhe në gjuhën të cilën e flasin së paku 20% e qytetarëve në RM dh alfabetin e saj. (2) Po ashtu edhe në procedurën para përmbaruesit…
Neni 11
(1) Institucionet kompetente për menaxhimin e institucioneve për ekzekutim të sanksioneve si dhe vetë institucionet kompetente për zbatimin e sanksioneve (burgje) janë të detyruara në komunikim dhe procedurë të zbatojnë gjuhën maqedonase dhe alfabetin e saj si dhe në gjuhën të cilën e flasin së paku 20% e qytetarëve në RM dhe alfabetin e saj nëse personi për të cilin bëhet fjalë e flet gjuhën të cilën e flasin së paku 20% e qytetarëve në RM.
Neni 13
Dokumentet personale me kërkesë personale shtypen edhe në shqip….sqarimi si më poshtë: (1) Qytetarëve të cilët flasin gjuhë ndryshe nga gjuha maqedonase e cila gjuhë nuk është gjuhë të cilën e flasin 20% të qytetarëve të Republikës së Maqedonisë, me kërkesë të tyre personale, formulari i pasaportës dhe fletudhëtimi shtypen edhe në gjuhën dhe alfabetin të cilin e përdor qytetari.
Neni 15
(1) Në mbledhjet e Komisionit shtetërorë zgjedhorë dhe komisionet komunale zgjedhore do të përdoret gjuha shqipe apo siç shkruhet në ligj së paku 20% të qytetarëve flasin gjuhë zyrtare të ndryshme nga gjuha maqedonase gjatë realizimit të zgjedhjeve në punën dhe procedurat e të gjitha komisioneve, dhe trupave tjerë dhe institucioneve në mënyrë të barabartë, përdoren dhe zbatohen gjuha maqedonase dhe alfabeti I saj cirilik dhe gjuha të cilën e flasin së paku 20% të qytetarëve dhe alfabetin e saj.
Neni 16
(1) Emri I rrugës, sheshit, urës dhe objekteve tjera infrastrukturore në të gjithë njësitë e vetëqeverisjes lokale te të cilat 20% e qytetarëve flasin gjuhë ndryshe nga gjuha maqedonase dhe në Shkup shkruhet në gjuhë maqedonase dhe alfabetin e saj cirilik si dhe në gjuhën të cilën e flasin së paku 20% e qytetarëve dhe alfabetin e saj si dhe në gjuhë të cilat janë gjithëpërfshirëse nga bashkësia ndërkombëtare.
(2) Në vendkalimet kufitare të Republikës së Maqedonisë si dhe aeroportet në rajonet ku 20% e qytetarëve flasin gjuhë të ndryshme nga gjuha maqedonase, titujt e institucioneve mbishkrimet tjera dhe udhërrëfyesit shkruhen në gjuhë maqedonase dhe alfabetin e saj cirilik si dhe në gjuhën që e flasin së paku 20% e qytetarëve dhe alfabetin e tyre.
Neni 18
(1) Për të realizuar qëllimet e këtij ligji, promovimin, mbrojtjen dhe zbatimin e njëtrajtshëm të gjuhës zyrtare që e flasin 20% të qytetarëve të Republikës së Maqedonisë dhe alfabetin e saj, themelohet Agjenci për zbatim të gjuhës të cilën e flasin më së paku 20% e qytetarëve të Republikës së Maqedonisë.
Neni 20
(1) Për monitorim të zbatimit të plotë dhe të përpiktë të dispozitave të këtij ligji që kanë të bëjnë me përdorimin e gjuhës, formohet Inspektorat për përdorim të gjuhëve (në tekstin e mëposhtëm: Inspektorati) në përbërje të Ministrisë së drejtësisë me cilësi të personit juridik.
Neni 22
(1) Gjoba pre 4.000 deri 5.000 euro në kundërvlerë të denarit për kundërvajtje do t’ju shqiptohen organeve nga neni 1 paragrafi (3) dhe neni 2 paragrafi (3) si dhe gjitha institucioneve tjera për mosrespektim të dispozitave të këtij ligji.
(2) Gjoba nga 30% e gjobës së matur do t’i shqiptohet zyrtarit apo personit përgjegjës në organet e paragrafit 1 të këtij neni.

Sot në ora 11.00 para Kuvendit të RM-së, Iniciativa qytetare “Drejtësi për Almirin” do të vendos përkujtim për procesin e padrejtë gjyqësor për vrasjen e katër vjeçarit Almir Aliu.

Përkujtim identike do të vendoset edhe para Qeverisë së RM-së dhe para Ministrisë së drejtësisë së RM-së.

Protesta e sotshme i paraprinë datës së 15 mars, ku në ora 10:30 duhet të shprehet fjala përfundimtare për rastin e Almir Aliut. Avokati mbrojtës i Asmir Alispahiç shpreson që prokurorja e lëndës nuk do të kërkojë rikualifikim të veprës nga “vrasje” në “aksident komunikacioni me pasojë vdekjen”.

Pala mbrojtëse, gjegjësisht avokatët e familjes së Almir Aliut kërkojnë monitorim ndërkombëtarë të procesit gjyqësor ku u është nisur një shkresë ambasadave relevante në vend me kërkesën për inspektimin nga ana e tyre të procesit gjyqësor me qëllim anashkalimin e mundësime për gjykim jo të drejtë.

Për sot është caktuar seancë e re për rastin “Monstra”. Në seancën e kaluar gjykatësi Ognen Stavrev angazhoi prokurorin Naum Panovski t’ia bashkëngjit edhe pjesën me të cilën ndiqet penalisht Sami Luta.

Rasti me vrasjen e pesëfishtë ka marrë dimension tjetër pasi lideri i LSDM-së Zoran Zaev paralajmëroi se do të ketë “bomba” që do të zbulojnë të vërtetën e kësaj vrasje.

Qindra njerëz nga Shkupi dhe vende të tjera, të ardhur edhe nga Izraeli e Gjermania marshuan sot nga qendra e Shkupit deri tek vendi që njihej si Monopoli, prej nga 7144 hebrej qenë ngarkuar në trena dhe dërguar në kampin e vdekjes së Treblinkës në Poloni, para 75 vjetësh. Pothuaj se se asnjë prej tyre nuk ishte kthyer i gjallë.

Maqedonia si asnjëherë më parë e shënon këtë datë përkujtimi të ndodhur në një kohë kur ky vend administrohej nga pushteti bullgar, bashkëpunëtor i nazizmit.

Kryeministri maqedonas Zoran Zaev tha se prania e kryeministrave të Bullgarisë, Bosnjes dhe zëvendëskryeministrit rumun në këtë ceremoni paraqet një akt historik dhe civilizues evropian. “Të mos e harrojmë atë që ndodhi këtu; historia u përsëritet atyre të cilët bëhen të verbër ndaj të kaluarës”, tha ai.

Kryeministri Zaev tha se komuniteti hebraik u vu në shënjestër dhe u deportua për shkak të kulturës dhe traditës së tyre dhe për këtë morën dënime drakonike, duke u ndarë nga më të dashurit e tyre dhe nga jetët e tyre.

Kryeministri bullgar Bojko Borisov tha se intelektualët bullgarë mezi kishin arritur të shpëtonin rreth 48 mijë pjesëtarë të komunitetit hebre, për çka populli bullgar meriton lëvdata, siç tha. Ai po ashtu theksoi se ngjarja makabre e shfarosjes së hebrenjëve nuk duhet të harrohen.

Sipas historianëve, disa shqiptarë të Shkupit patën shpëtuar familje të tëra hebraike nga deportimi me forcë në kampet naziste të vdekjes.

Deputeti i BDI-së Xhevat Ademi pretendon se nuk ka mosmarrëveshje mes partnerëve të koalicionit lidhur me ligjin për gjuhët, edhepse vet kreu i Kuvendit Xhaferi akuzoi disa deputetë të LSDM-së për mos pjesëmarrje në seancë ku duhej të miratoheshe ligji për gjuhët. Ademi thotë se seanca për votimin e tretë dështoi për shkak të mungesës deputetëve.

“Ne presim edhe Menduh Thaçin që të vij dhe bashkë me deputetin turk që i është bashkuar shumicës, t’i kemi jo 69 por 71, për inat të Ivanovit. Për BDI-në dhe shumicën parlamentare, të jem korrekt, ligji për gjuhën shqipe është i panegociueshëm. Nuk shohim as nevojën më të vogël që ne si partner të kthehemi dhe të negociojmë për diçka që jemi marr vesh që moti” – deklaroi deputeti i BDI-së, Xhevat Ademi.

Anëtari i kryesisë së LSDM-së, Edmond Ademi mohon zërat se socialdemokratët janë kërcënuar nga partia e Hristijan Mickoskit me distancim nga proceset reformuese në rast se nuk shqyrtohen mbi 35 mijë amendamentet ndaj Ligjit për përdorimin e gjuhëve.

“Nuk ka as deputet pishman dhe as nuk ka pishman në atë drejtim që duhet ose jo të sillet ligji. Nëse kryesia dhe kryetari i ri i VMRO-së dëshiron të dëshmojë se është ndryshe nga kryesia e kaluar e VMRO-DPMNE-së dhe nëse përkrah politikën për anëtarësimin e shtetit në NATO dhe BE atëherë atë duhet ta tregojë në praktikë” – tha Edmond Ademi, anëtar i LSDM-së.

Ditë më parë, VMRO-DPMNE-ja hodhi poshtë zërat se është kërcënuar me largim nga grupet e punës për ligjet reformuese në rast se nuk shqyrtohen amendamentet e këtij subjekti për ligjin e gjuhëve. Nga partia e Mickoskit konfirmuan edhe njëherë se variant tjetër përpos shqyrtimit të amendamenteve mbetet anulimi i ligjit dhe përpilimi i tij me përfshirjen e ekspertëve.

Ndonëse subjektet heshtin, burime të Alsat M bëjnë të ditur se mbi ligjin e gjuhëve dhe amendamenteve ndaj tij, nuk përjashtohet takim i mundshëm i liderëve.

Ditë më parë, Kryeparlamentari Talat Xhaferi njoftoi se seanca për votimin e ligjit në lexim të tretë dështoi për shkak të rezervave që sipas tij kishin deputet të caktuar socialdemokrat si dhe dallimeve mes BDI-së dhe LSDM-së rreth modelit të shqyrtimit të amendamenteve.

BDI kërkon që të mos shqyrtohet asnjë amendament, ndërsa LSDM insiston që të paktën të respektohen procedurat parlamentare. Ligji për përdorimin e gjuhëve u votua më 11 janar, ndërsa më 17 janar Presidenti Ivanov njoftoi mos dekretimin e tij.

Pas hyrjes në fuqi të vendimit të Qeverisë për riemërtimin e aeroportit të Shkupit “Aleksandri i Madh” në “Aeroporti Ndërkombëtar Shkup”, dhe pas largimit të mbishkrimit mbi aeroport dhe monumentit të Aleksandrit të Madh që ishte në hapësirat e brendshme të aeroportit, ka nis edhe zëvendësimi i tabelave në rrugë edhe atë në gjuhën shqipe.

Ekipet e NP-së “Rrugët e Maqedonisë”, sapo kanë vendosur edhe tabelat e reja në Shkup në gjuhën, pas ndryshimit të emrit të aeroportit nga “Aleksandri i Madh” në Aeroporti Ndërkombëtar.

Ndërmarrja Publike “Rrugët e Maqedonisë” hoqi edhe tabelat e autostradës në drejtim me Greqinë që mbanin emrin “Aleksandri i Madh”, dhe i vendosi tabelat e reja me emrin e ri “Miqësia”.

Vendimi për këtë gjë ishte marrë gjatë takimit të dy kryeministrave, Zoran Zaev dhe Alexis Tsipras në Davos të Zvicrës, në kuadër të Forumit Botëror Ekonomik. Një hap i tillë është vlerësuar pozitivisht nga Athina, duke e parë si dëshmi se Maqedonia po heq dorë, sipas tyre, nga irredentizmi.

SHKUP – Koordinatori i grupit të punës për revidimin e projektit “Shkupi 2014”, Miroslav Gërçev mbrëmë në “Kanal5” ka theksuar se kjo strukturë ka qasje të njejtë ndaj përmendoreve, pa dallim nëse ato janë maqedonase apo shqiptare.

“Përreth qendrës në kuadër të projektit Shkupi 2014 ka edhe tre përmendore shqiptare. Të trija janë vendosur nga komuna, dhe jo nga Kuvendi, që ka kompetencat si organ i vetëm për vendosjen e përmendoreve. Ju garanotj se për këto përmendore rekomandimi do të jetë për heqjen e tyre dhe gjendja të kthehet si ka qenë”, ka theksuar Gërçev.

Në pjesën qendrore të Shkupit janë vendosur përmendorja e Nexhat Agollit, Pjetër Bogdanit dhe Josip Bagerit.

Sot është hequr emri i Aleksandrit të Madh i cili dhjetë vite qëndronte mbi objektin e aeroportit të Shkupit. Shërbimet me shumë kujdes një nga një i larguan shkronjat e emrit nga terminali. Për momentin nuk dihet kur do të vendoset emri i ti “Aeroporti ndërkombëtar Shkup”. Nga koncesioneri turk TAV thonë se ata veprojnë sipas instruksioneve që i marrin nga Qeveria.

Jozyrtarisht burime nga TAV – Maqedoni thonë se përveç emrit, nga hapësirat e aeroportit në të ardhmen do të hiqet edhe përmendorja e Aleksandrit të Madh, ndërsa do të ndryshohet edhe faqja e internetit të aeroportit. Për momentin nuk tregojnë se kur do të realizohen këto ndryshime. Ata nuk kanë informata edhe për atë se kur do të vendoset emri i ri në vend të emrit të vjetër. Për ndryshimin e emrit sot i pyetëm se çfarë mendojnë disa nga pasagjerët që i takuam në aeroport.

“Mendoj se mirë është që nga ana jonë shtrijmë dorën dhe themi se jemi të gatshëm të zgjidhet dhe tejkalohet problemi. Tani gjithsesi, politikanët janë ata që mes tyre duhet t’i zgjidhin dhe tejkalojnë problemet”.

“Ndoshta do duhej të quhej “Greqia” që t’u hakmerremi grekëve për Selanikun sepse aeroporti i atjeshëm quhet Maqedonia. Por ne do ngelemi maqedonas”.

“Jo vetëm ky, por duhet të ndërmerren edhe hapa tjerë dhe njëherë e përgjithmonë të zgjidhet problemi. Ne më të moshuarit e kaluam jetën, por për të rinjtë duhet të ketë jetë”.

Gjatë ditëve të kaluara u larguan edhe tabelat përgjatë “Korridorit 10”. Drejtori i ndërmarrjes publike për rrugë shtetërore, Zoran Kitanov thotë se tashmë po bëhen gati tabelat e reja ku emri i Aleksandrit të Madh do të zëvendësohet me “Miqësia”. Ndryshe, ndryshimi i emrave të aeroportit dhe autostradës është shenjë e vullnetit të mirë nga Qeveria e Shkupit për përmirësimin e marrëdhënieve me Greqinë fqinje gjatë bisedimeve për zgjidhjen eventuale të çështjes së emrit. Mes mysafirëve të parë të lartë të cilët do të aterojnë në aeroportin e riemëruar do të jetë ministri i jashtëm grek, Nikos Kocijas, njofton Alsat M.

Vrasja e qëllimshme e vogëlushit Almir Aliu do të përfundojë si “aksident komunikacioni”, ndërsa dorasi Boban Iliq, do t’i shpëtojë dënimit të merituar.

Është vet kryeprokurori Lubomir Jovevski ai i cili para deputetëve të Maqedonisë, në seancën e pyetjeve drejtuar zyrtarëve qeveritar, ka konfirmuar se lënda për vrasjen e 4-vjeçarit nga Kumanova, Almir Aliu, më 25 qershor të vitit 2016, do të përfundojë si “aksident komunikacioni”.

Për rikualifikimin e lëndës, Jovevski fajin ia ka hedhur ish-kryeprokurorit Marko Zvërlevski, për të cilin tha se vendimi është marrë njëherë në Prokurorinë publike, ndërsa më pas është votuar në Prokurorinë republikane.

“Vendimi për rikualifikimin e këtij rasti është marrë në Prokurorinë Publike që para se unë të emë- rohesha si kryeprokurorë publik. Më pas lënda është dërguar në Prokurorinë Republikane, ku edhe është votuar për rikualifikim nga ‘vrasje’ në ‘aksident në komunikacion’. Ky vendim është marrë për shkak të pamundësisë për të përcaktuar paramendimin në vepër tek i akuzuari për vrasje”, tha Jovevski në pyetjen e deputetit të Lëvizjes BESA, Rexhep Memedi.

Me të marrë këtë përgjigje, deputeti Memedi i kërkoi Jovevskit të mos e ndjek rrugën e paraardhësit të tij, Marko Zvërlevski, si dhe të merret parasysh aktakuza për “vrasje” të vogëlushit dhe jo “aksident komunikacioni”, siç ka vendosur tashmë Prokuroria.