Përleshja e armatosur në Kumanovë la 18 të vrarë, 8 policë dhe 10 pjesëtarë të grupit të armatosur. Fillimisht, autoritetet maqedonase kishin thënë se numri i viktimave është 22, 14 nga të cilët ishin pjesëtarë të vrarë të grupit të armatosur.

Prokuroria Publike e Maqedonisë, për Radion Evropa e Lirë thotë se në vendin e ngjarjes janë gjetur 10 trupa të vrarë, 9 shtetas të Kosovës dhe një shtetas i Maqedonisë, por ajo nuk e ka komentuar faktin pse është ndryshuar numri i të vrarëve nga radhët e grupit të armatosur, nga 14 në 10.

Nga ana tjetër, Ivo Kotevski nga Ministra e Punëve të Brendshme e Maqedonisë thotë se infomacioni se kanë mbetur të vrarë 14 pjesëtarë të grupit të armatosur është bazuat në të dhënat e para jozyrtare, të mbledhura nga terreni, nga pjesëtarët e forcave maqedonase të sigurisë.

“Informacionet të cilat i plasuam si Ministri e Punëve të Brendshme ishin informacione të cilat ne i morrëm nga terreni, përderisa aksioni ishte ende në rrjedhë, kështu që është e kuptueshme se ndonjë pjesëtar i policisë i ka emëruar dy here trupat e pajetë. Ato [trupat] nuk kanë qenë në një hapësirë të vetme, por kanë qenë në më shumë lokalitete, andaj edhe thamë se këto janë informacionet e para jozyrtare nga terreni”, thotë zoti Kotevski.

Numri prej 22 viktimash gjithsejt, ishte komunikuar më 10 maj nga ana e MPB-së maqedonase, për t’u ndryshuar me datën 18 maj nga ana e prokurorisë, në numrin e përgjithshëm prej 18 viktimash.

Njohësit e sistemit të sigurisë thonë se gabimi është bërë për qëllime populliste dhe jo mungesë informacioni.

“Nuk bëhet fjalë për gabim, por për atë se politikanë të caktuar dëshiruan që në frymën populliste të tregojnë se forcat policore maqedonase kanë kryer një operacion të suksesshëm, me atë që kanë asgjësuar një numër shumë më të madh të terroristëve, kundrejt humbjeve në njërëz që kanë pësuar forcat e njësitit special të policisë maqedonase”.

“Pra, thjesht ishte popullizëm nga ana e autoriteteve maqedonase, ajo më pas krijoi shumë huti, si në opinion ashtu edhe gjatë komunikimit me autoritetet e Republikës së Kosovës”, thekson Vlladimir Pivovarov, ish zyrtar i lartë i shërbimeve të zbulimit në Maqedoni.

Pivovarov thotë se procedura e stërzgjatur e verifikimit dhe plasimit të informacioneve në opinion reth më shumë çështjeve që lidhen me rastin e Kumanovës, paraqet një sinjal të qartë se bashkëpunimi i ministrive të brendshme në Maqedoni dhe Kosovë nuk është në nivel të kënaqshëm, me gjithë prononcimet e udhëheqësve të tyre se kanë një bashkëpunim dhe komunikim të ngushtë. rel

Prokurori amerikan i David Schwendiman i emëruar në postin e kryeprokurorit të Grupit Hetues të Bashkimit Evropian, për hetimin e pretendimeve të raportit të Këshillit të Evropës për krime lufte në Kosovë, bëri thirrje sot për themelimin sa më të shpejtë të Gjykatës së Posaçme për këtë çështje.

Ai i bëri këto komente nëpërmjet një komunikate nga zyra e tij në Bruksel ku ai ka arritur të enjten për marrë përsipër detyrën e tij në të cilën pason prokurorin amerikan Clint Williamson.

Në komunikatë thuhet se angazhimi i tij “është riafirmim i përkushtimit të Shteteve të Bashkuara për ta parë këtë proces duke lëvizur dhe është edhe një shenjë tjetër e bashkëpunimit të ngushtë ndërmjet Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara”.

Ai thekson se “dhomat e posaçme duhet të krijohen sa më shpejt”, ndërsa u bënë thirrje palëve të përfshira “që të bëjnë çdo gjë të mundur për ta miratuar kuadrin juridik që kjo të bëhet e mundshme”.

Në fund të muajit korrik, prokurori Clint Williamson tha se zyrtarë të lartë të ish Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës do të përballen me akuza për krime kundër njerëzimit.

Në vitin 2011, zoti Williamson mori përsipër të hetojë pretendimet e ngritura nga i dërguari i Këshillit të Evropës Dikc Marty në vitin 2010, për krime lufte, përfshirë edhe trafikimin me organet e personave të rrëmbyer. Ai tha se “është përballur me sfidë për mbledhjen e dëshmive mbi këto pretendime. Por, sipas tij, kjo nuk nënkupton se grupi hetues ka hequr dorë dhe se hetimet do të vazhdojnë, meqë ekziston dyshimi se një krim i këtillë ka ndodhur në masë të kufizuar.

Në prill të vitit të kaluar parlamenti i Kosovës me 89 vota për, miratoi themelimin e gjykatës së posaçme, ndërsa tani pritet miratimi i ndryshimeve kushtetuese dhe ligjit për ngritjen e saj. Opozita ka paralajmëruar votimin kundër ngritjes së kësaj gjykate të cilën e vlerëson edhe si cenuese të sistemit të drejtësisë në Kosovë por edhe sovranitetit të saj.

“Kosova, demokracia më e re në Evropë, ka shënuar përparim të madh që nga shpallja e pavarësisë: ka miratuar dhe vënë në zbatim ligje moderne, ka përjetuar rritje ekonomike të qëndrueshme dhe ka shënuar përmirësim të sigurisë duke krijuar një atmosferë që lejon lulëzimin e dialogut mes Kosovës dhe Serbisë me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian”. Ky është vlerësimi i diplomatit të lartë amerikan Gregory Delawie, kandidat i Presidentit Barak Obama për ambasador i Shteteve të Bashkuara në Kosovë. Ai iu përgjigj dje pyetjeve të Senatorëve në një seancë të Komisionit të Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë për konfirmimin e përfaqësuesve të rinj diplomatikë amerikanë.

Në fjalën e tij, zoti Delawie parashtroi përparësitë e tij nëse i besohet detyra e ambasadorit amerikan bazuar në atë që e cilësoi si një pikësynim i përbashkët mes Shteteve të Bashkuara dhe Kosovës:

“Marrëdhëniet e Shteteve të Bashkuara me demokracinë më të re të Evropës mbështeten në një vizion të përbashkët për vendin legjitim që i takon Kosovës në një Evropë të plotë, të lirë dhe në paqe”.

Arritja e këtij vizioni, shprehet kandidati i Presidentit Obama për ambasador amerikan në Kosovë, përballet me një numër pengesash në rrugën e Kosovës për t’u shndërruar në një shtet plotësisht demokratik, shumetnik dhe funksional. Zoti Delawie tha se puna e tij do të diktohet nga tre sfida madhore:

“Nëse miratohet kandidatura ime, unë do të përqëndrohem në tre drejtime shumë të rëndësishme dhe të ndërlidhura: forcimin e shtetit ligjor, zgjerimin e sigurisë rajonale dhe nxitjen e reformave ekonomike”.

Diplomati i lartë amerikan theksoi nevojën që qeveria e Kosovës të hartojë një metodologji të koordinuar në përgjigje të problemit të mprehtë të korrupsionit. Shtetet e Bashkuara, tha ai, mund të japin ndihmesë konkrete në këtë drejtim, duke ofruar ekspertizë nga një numër agjencish amerikane.

Një temë aktuale është ajo e gjykatës së posaçme që të hetojë akuzat për krime lufte.

“Kosova duhet të përmbushë zotimet e saj duke miratuar së shpejti masat ligjore për të ngritur një gjykatë speciale që të merret me rastet që lidhen me akuza për krime gjatë kësaj periudhe. Nëse miratohet kandidatura ime unë do të nxis qeverinë e Kosovës të mbështesë intensivisht procedurat gjyqësore të këtij institucioni”.

Një tjetër proces i rëndësishëm institucional është ai i tranzicionit nga Forca e Sigurisë e Kosovës në Forcat e Armatosura të Kosovës.

“Nëse miratohet kandidatura ime, do të angazhohem për të garantuar se Shtetet e Bashkuara e udhëheqin këtë tranzicion në një mënyrë që rrit stabilitetin rajonal, forcon institucionet demokratike në Kosovë dhe e pozicionon Kosovën që në një të ardhme të përmbushë kushtet për antarësim në NATO”.

Kosova, tha kandidati i Presidentit Obama për ambasador i Shteteve të Bashkuara në Kosovë ka pasuri të shumta natyrore e njerëzore. Kapitali i saj më i madh është rinia, që ky vend e eksporton me çmimin më të ulët. Diplomati i lartë amerikan u zotua që ta shfrytëzojë rolin dhe potencën e ambasadorit amerikan në Prishtinë për të mbështetur Kosovën në kapërcimin e problemeve dhe shndërrimin në një demokraci funksionale që gëzon besimin e qytetarëve të saj.

Shteti i Serbisë vazhdon të mbetet partneri kryesor në tregun e Kosovës.

Vetëm gjatë vitit të kaluar importi i produkteve të Serbisë në Republikën e Kosovës ka qenë mbi 368 milion euro, kurse eksporti i produkteve të Kosovës në Serbi mbi 27 milion euro.

Kështu kanë thënë për Radion Evropa e Lirë zyrtarë të Agjencisë se Statistikave të Kosovës, duke treguar se në vitin 2013 vlera e importit të produkteve serbe ne Kosovë ka qenë mbi 285 milion kurse vitin 2012 mbi 278 milion euro.

Ndërkaq i eksporti i prodhimeve “ Made in Kosova” në shtetin e Serbisë në vitin 2013 dhe 2012 ka qenë mbi 14 milion euro .rel

Seanca e Kuvendit të Kosovës ka filluar me shqetësimin e pozitës së shqiptarëve në Malin e Zi, ku u tha se ata nuk gëzojnë të drejtat elementare që u takojnë. Deputeti i Vetëvendosjes, Ismail Kurteshi, tha se kanë kërkuar nga përfaqësuesit e këtij shteti që të ketë reciprocitet në fushën e të drejtave politike dhe ekonomike.

Donika Kada Bujupi nga AAK ka ngritur çështjen e formimit të Ushtrisë së Kosovës, duke i bërë thirrje Qeverisë që të riprocedojë dokumentet dhe të gjitha subjektet politike të dalin jashtë interesave partiake dhe të votojnë për formimin e Ushtrisë së Kosovës.

Trupat e nëntë kosovarëve që u vranë në konfliktin e Kumanovës nuk do të kthehen as sot në vendin e tyre.

Kosovarët e vrarë në Kumanovë kanë qenë veteranë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) dhe Ligji obligon që secili veteran të përcillet me nderime ushtarake dhe që shpenzimet e varrimit të tyre të mbulohen nga buxheti i shtetit. Në Ministrinë e Forcës së Sigurisë (FSK) nuk kanë treguar nëse do të përmbushin këtë obligim.

Megjithëkëtë, varrimi nuk do të bëhet pa ceremoni e pa nderime. Shoqata e Veteranëve të Luftës së UÇK-së për rajonin e Dukagjinit është mobilizuar për të organizuar një ceremoni të përbashkët për të nëntë të vrarët, shkruan sot “Koha Ditore”.

Por kështu, ka në plan t’ia nisë FSK-së një kërkesë për nderime ushtarake gjatë varrimit. Dhe, nëse do të ketë përgjigje negative, vetë veteranët kanë në plan t’i nxjerrin nga sirtarët uniformat e UÇK-së dhe të ofrojnë nderimet.

“Ne do t’ia bëjmë një kërkesë ushtrisë sonë. Nëse nuk përgjigjet, ne i kemi veteranët që do t’i veshim me uniforma dhe pa nderime nuk do t’i përcjellim”, i ka thënë gazetës Avdyl Mushkolaj, kryetar i Shoqatës për rajonin e Dukagjinit. “Ata që u vranë në Kumanovë, janë veteranë, sepse kanë marrë pjesë në tri luftërat. Do të organizojmë ceremoni të përbashkët, në Prishtinë apo kudo, sepse kanë qenë shokë të një ideali dhe mendoj që duhet organizuar ceremoni e përbashkët” .

Kryeministri i Kosovës Isa Mustafa është marrë sot me shkrimet e disa mediave në Kosovës, të cilët shkruan së fundmi edhe për djalin e tij Besnikun, i cili është në një proces gjyqësorë.

VOAL – KROI I VITAKUT, MITROVICË – Përfaqësuesit e shqiptarëve dhe serbëve të Lagjes “Kroi i Vitakut” janë takuar të mërkurën në Zyrën Administrative në Veri për të gjetur një zgjidhje rreth vazhdimit të ndërtimit të shtëpive të shqiptarëve në atë lagje.

VOAL – PRISHTINË – Autoritetet e Kosovës ende janë në pritje të konfirmimit zyrtar nga ana e autoriteteve të Maqedonisë, të emrave të personave të vrarë dhe atyre të arrestuar në incidentin e armatosur të Kumanovës, si dhe konfirmimin zyrtar që lejon marrjen e trupave të pajetë të shtetasve të Kosovës, të vrarë në këtë incident.

Gjatë një përleshjeje të armatosur me forcat e rendit në Kumanovë, me 9 dhe 10 maj, thuhet të jenë vrarë 9 shtetas nga Kosova dhe 21 të tjerë të jenë arrestuar.

Institucionet e Kosovës, kanë organizuar task forcën, e cila po përcjellë vazhdimisht zhvillimet dhe informatat që vijnë nga Maqedonia.

Autoritetet e Kosovës kanë theksuar se janë të gatshme që të ofrojnë ndihmë edhe për të arrestuarit, por edhe për çështjen e sjelljes në Kosovë të viktimave që pësuan në incidentin e Kumanovës, e që janë shtetas të Kosovës, si dhe për familjet e tyre.

Deri më tash, Ambasada e Kosovës në Maqedoni ka ndihmuar familjarët e personave të arrestuar në 13 vizita për ta.

Autoritetet e Kosovës kanë theksuar se kanë krijuar komisionin që do të bëjë verifikimin, transportin dhe pranimin e personave të vrarë në incidentin e Kumanovës.

Gjithashtu, autoritetet e Kosovës kanë theksuar se do të jenë të gatshme t’i plotësojnë kërkesat e familjarëve të viktimave, në rast se ato kërkojnë obduksionin e të afërmve tyre të vrarë.

Në anën tjetër, familjarët e personave të përfshirë në konfliktin në Kumanovë, të përkrahur nga organizatat e dala nga lufta në Kosovë, kanë organizuar protestë në Prishtinë, të cilës i janë bashkuar qindra qytetarë të tjerë.

Ata kanë kërkuar që të arrestuarit nga incidenti në Kumanovë, të kthehen në Kosovë, ashtu sikurse edhe trupat e personave të vrarë në konflikt me policinë maqedonase.

Përfaqësuesi i familjarëve të personave të përfshirë në konfliktin në Kumanovë, Taulant Gashi, ka thënë se kërkojnë nga institucionet e Kosovës që të interesohen për fatin e të afërmve të tyre, dhe se protesta e së mërkurës është shenjë revolte për, siç tha ai, indiferencën e institucioneve të vendit për qytetarët e vet.

“Jemi sot këtu në shenjë solidariteti për djemtë, familjarët dhe shokët tanë, por edhe për t’iu bërë thirrje institucioneve të shtetit të Kosovës dhe të Shqipërisë, që të angazhohen shpejt për zbardhjen e rastit dhe mbrojtjen e qytetarëve të vet”.

“Ne si familjarë, miq e bashkëluftëtarë, ende nuk e kemi të qartë fatin e tyre. Djemtë tanë po torturohen në mënyrat më çnjerëzore nga regjimi sllavo-maqedonas. Sot, ne terrorizohemi nga mungesa e informacionit, shpifjet dhe propaganda që tregohet për fatin e atyre çlirimtarëve”, tha Gashi.

Gashi ka kërkuar që institucionet e Kosovës veprime konkrete në mbrojtje të qytetarëve të vet që janë të arrestuar, si dhe për identifikimin dhe sjelljen në Kosovë të trupave pa jetë të qytetarëve të saj, që u vranë në incidentin në Kumanovë.

Ndryshe, dy ditë më parë, autoritetet e Kosovës kanë theksuar se janë duketentuar që të sigurojnë mundësinë që Këshilli për Mbrojtjen e Lirisë dhe të Drejtave të Njeriut t’i vizitojë të burgosurit në Maqedoni dhe të sjellë një raport para deputetëve të Kuvendit të Republikës së Kosovës.

Behxhet Shala nga Këshilli për Mbrojtjen e Lirisë dhe të Drejtave të Njeriut, tha për Radion Evropa e Lirë se tashmë kanë kërkuar nga ambasada e Kosovës në Shkup që ta përshpejtojë procesin dhe të sigurohet leja nga autoritetet maqedonase.

“Ne i kemi bërë të gjitha punët që nevojiten. Kemi qenë dhe jemi të gatshëm të shkojmë në çdo kohë. Ambasada na ka kërkuar emrat e ekipit që do të shkoj të vizitojë. I kemi dërguar, emrat, të dhënat e pasaportave, të cilat janë të nevojshme dhe tash jemi në pritje”, theksoi Shala.

Ai ka shtuar se pas incidentit në Kumanovë, institucionet e Kosovës janë gjetur në huti dhe nuk kanë mundur të veprojnë menjëherë, por tashmë ato janë vënë në lëvizje.

Ndryshe, ditën e martë, autoritetet e Maqedonisë kanë konfirmuar se kanë marrë kërkesën nga autoritetet e Kosovës për “sigurimin e listës së personave të vdekur, sigurimin e mundësisë që një grup ekspertësh nga Kosova të bëjë obduksionin e trupave të vdekur, si dhe transportimin e trupave të vdekur nga Maqedonia në Kosovë” .

Autoritetet e Maqedonisë kanë theksuar se kërkesat e Kosovës “do të procedohen me proces të përshpejtuar”.

VOAL – PRISHTINË – Faktori ndërkombëtar mund të jetë i detyruar sërish të shtojë trysninë mbi liderët dhe institucionet e Kosovës, me kërkesën që të përshpejtohet themelimi i Gjykatës Speciale për Krime Lufte.

Zvarritjet e procedimit të amandamentit kushtetues për themelimin e kësaj Gjykate, nga analistët po shihen si indikacione se koalicioni qeverisës nuk ka arritur ende të sigurojë shumicën e nevojshme të votave në Kuvend për të miratuar ndryshimet e nevojshme kushtetuese.

Artan Muhaxhiri, analist politik, mendon se koalicioni qeverisës i Partisë Demokratike të Kosovës dhe Lidhjes Demokratike të Kosovës, ndodhet mes presioneve të brendshme dhe atyre nga jashtë.

Fillimin e zgjidhjes ai e parasheh te nisja e takimeve me përfaqësuesit ndërkombëtar, siç ka ndodhur edhe me proceset tjera politike kur vendimet hasnin në nyje dhe ngërçe politike.

“Tani unë pres që të fillojnë takimet nëpër ambasadat në Prishtinë, më konkretisht në ambasadën amerikane, në mënyrë që të merret miratimi i Kuvendit të Kosovës për themelimin e Gjykatës Speciale”, ka thënë Muhaxhiri për Radion Evropa e Lirë.

Përveç anës së presionit ndërkombëtar dhe mungesës së mbështetjes nga opozita, krerët e koalicionit qeverisës, kryeministri Isa Mustafa dhe zëvendësi i parë i tij Hashim Thaçi, sipas Artan Muhaxhirit, ndodhen edhe mes trysnive të brendshme nga disa deputetë të të dyja partive të cilët këmbëngulin se nuk do ta miratojnë themelimin e kësaj Gjykate.

Ganimete Musliu është deputete e Partisë Demokratike të Kosovës e cila ka deklaruar haptas se nuk do ta mbështes këtë Gjykatë.

Në një prononcim për Radion Evropa e Lirë, Musliu ka thënë se nuk e sheh si parimore që të themelohet një gjykatë që do të merrej me trajtimin e krimeve të supozuara.

“Kjo gjykatë tashmë ka humbur kuptimin e saj. Nuk është parimore të themelohet një gjykatë për krimet e supozuara, kur ne i kemi krimet e faktuara në Kosovë që kanë ndodhur në luftën e fundit dhe askush nuk është përgjigjur për ato krime. Kështu që e konsideroj që kjo gjykatë është e pakuptimtë”, është shprehur Musliu duke rikonfirmuar votën e saj kundër themelimit të Gjykatës Speciale.

Themelimi i Gjykatës Speciale për Krime Lufte, fillimisht kalon përmes amandamentimit të Kushtetutës së Kosovës me dy të tretat e votave të të gjithë deputetëve dhe dy të tretat e votave të deputetëve nga radhët e pakicave.

Lista Serbe përbën shumicën e deputetëve nga radhët e minoriteteve, andaj, pa votat e këtij subjekti politik, nuk do të mund të themelohej kjo gjykatë.

Artan Muhaxhiri beson se Lista Serbe, si një eksponent politik i krijuar nga Qeveria e Serbisë do të mund të bindej vetëm nëse faktori ndërkombëtar do të ushtronte presion fillimisht mbi Beogradin.

“Refuzimi i Listës Serbe do të vazhdojë, por vetëm deri në një pikë kur presioni ndërkombëtar ndaj Beogradit, i cili është urdhërdhënësi kryesor i Listës Serbe në Kosovë, do të bëhet aq i madh sa që nuk do të mund t’i thotë jo as Brukselit e as Uashingtonit”, ka theksuar Muhaxhiri.

Selia e Gjykatës Speciale për Krime Lufte pritet të jetë jashtë Kosovës.

Në përbërjen e saj do të ketë prokurorë e gjykatës ndërkombëtar.

Ajo do të hetojë dyshimet e supozuara në raportin e Këshillit të Evropës lidhur me pretendimet e senatorit zviceran Dick Marty për trafik organesh të disa civilëve serbë nga ana e disa ish-pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës të cilat u hetuan më pas nga një Task Forcë speciale ndërkombëtare.

VOAL – Protesta e organizuar nga familjarët e të arrestuarve dhe të vrarëve në Kumanovë e mbajtur para ndërtesës së Qeverisë së Kosovës ka përfunduar.

Pas grumbullimit të dëshmive dhe informacioneve kemi siguruar dëshmi të mjaftueshme se tek një i paraburgosur është kryer torturë. Njëlloj edhe në rastet e tjera të të paraburgosurve kemi informacione për maltretime dhe tortura dhe këto denoncime janë bërë edhe nga avokatët dhe të afërmit e të paraburgosurve. Kështu ka deklaruar Ixhet Memeti, Avokati i Popullit.

Familjarët e ish-luftëtarëve të UÇK-së që morën pjesë në konfliktin në Kumanovë do të mbajnë sot, me fillim në orën 12:00, një protestë para Qeverisë së Republikës së Kosovës, në të cilën, siç kanë paralajmëruar, do të kërkojnë nga institucionet e Kosovës që urgjentisht të ndërmarrin veprime konkrete në mbrojtje të qytetarëve që janë të arrestuar.

VOAL – TIRANË – Ngjarjet e ndodhura së fundmi në Maqedoni nuk kanë asnjë lidhje me terrorizmin, dhe kushdo që e bën këtë paralelizëm gabon rëndë.

Ka mundur të parandalohej vrasja e nëntë kosovarëve në Kumanovë, në rast se për lëvizjet e tyre të dyshimta kryeministri Isa Mustafa do të përcillte te Ministria e Punëve të Brendshme informacionet që ia kishte vu në dispozicion Inteligjenca, kanë theksuar të hënën deputetët e Komisionit për Punë të Brendshme dhe Siguri.

Gjatë dëgjimit në Komision, ministër i Punëve të Brendshme, Skënder Hyseni, ka konfirmuar të mos i jenë përcjellë informatat nga shefi i tij, shkruan sot “Koha Ditore”.

Defekti në komunikimin Mustafa-Hyseni është zbardhur pasi deputetja e lëvizjes “Vetëvendosje” (LVV), Aida Dërguti, ka ngritur çështjen e një raporti që Agjencia Kosovare e Inteligjencës (AKI) në fillim ia kishte përcjellë kreut të Qeverisë, por edhe presidentes Atifete Jahjaga. Dërguti është anëtare e Komisionit për Punë të Brendshme dhe Siguri, por edhe e Komisionit për Mbikëqyrjen e AKI-së.

Është një protestë tjetër që është thirr nga familjarët e ish-luftëtarëve të UÇK-së që morën pjesë në konfliktin në Kumanovë.

Shqetësimet rreth ngritjes së Gjykatës së Posaçme për hetimin e krimeve të luftës në Kosovë janë të gabuara, thotë drejtori i Grupit të Studimit të Politikave në Ballkan, Marko Prelec. Ai thotë se ngritja e kësaj gjykate po ndodh pasi institucionet e Kosovës dhe ato ndërkombëtare nuk kanë arritur të trajtojnë disa nga akuzat për krime të bazuara në raportin e Dick Martit. Në një intervistë për Zërin e Amerikës, zoti Prelec gjithashtu tha se qeveria e Kosovës duhet të bëjë më shumë për plotësimin e kushteve të BE-së për liberalizimin e vizave.

​​

Drejtori i Grupit të Studimit të Politikave në Ballkan, Marko Prelec thotë se shqetësimet mbi ngritjen e Gjykatës së Posaçme për hetimin e krimeve të luftës në Kosovë janë të gabuara.

“Së pari, nëse institucionet e Kosovës dhe instucionet ndërkombëtare si UNMIK-u dhe EULEX-i do të kishin bërë një punë më të mirë në sjelljen para drejtësisë të njerëzve të akuzuar për disa nga krimet që kanë krijuar bazën e raportit të Dick Martit, që janë krime reale që kanë prekur serbët dhe shqiptarët, ne sot nuk do të flisnim fare për këtë. Së dyti, nuk ka asrsye për të besuar se ka një ndryshim në ritmin e njohjeve për shkak të raportit të Dick Martit ose përpjekjeve për të ngritur Gjykatën e Posaçme. Vendet që nuk e kanë njohur Kosovën, e kanë bërë atë për shkak të shqetësimeve të tyre të brendshme. Në disa raste këto vende ndeshen me lëvizje seperatiste brenda territorit të tyre dhe për këtë arsye nuk kanë njohur Kosovën. Vendet e tjera që nuk e kanë njohur Kosovën, janë vende të cilat tradicionalisht kanë qenë aleate të Serbisë. Së treti gjykat do të krijohet në një mënyrë apo tjetër. Është e qartë se qëndrimi i komunitetit ndërkombëtar është ngurtësuar. Tani gjuha e komunitetit ndërkombëtar është e qartë, nëse Kosova nuk e miraton ligjin për ngritjen e Gjykatës së Posaçme, atëherë Këshilli i Sigurimit të OKB-së do ta themelojë atë”.

Në lidhje me mungesën e pëparimit në çështjen e liberalizimit të vizave, zoti Prelec tha se qeveria e Kosovës duhet të bëjë më shumë për plotësimin e kushteve të BE-së për këtë çështje. Ai thotë se Kosova është pa fat pasi tani për shumicën e votuese në vendet e BE-së migrimi është një çështje e debatueshme dhe më pak popullore.

“Vendet e BE-së po tregohen më të kujdesshme dhe duan që Kosova të plotësojë me përpikmëri të gjitha kushtet. Por, nga ajo që kam parë unë, Kosova nuk po diskriminohet në këtë proces. Është përgjegjësi e qeverisë së Kosovës që të zbatojë atë që i kërkohet asaj sa i përket ndërtimit të institucioneve të forta të zbatimit të ligjit, ashtu si vendet e tjera”.        

Ndërsa, pjesëmarrja e qytetarëve të Kosovës në luftërat në Lindjen e Mesme, është një problem për paranadalimin e të cilit qeveria e Kosovës duhet të bëjë më shumë.

“Shtrirja e këtij problemi në Kosovë nuk ka dallim shumë të madh me atë në vendet e Bashkimit Evropian të cilat gjithashtu kanë një numër të të madh të popullsisë që i përkasin fesë islame. Kosova ka një numër të vogël qytetarësh që kanë shkuar në luftërat në Lindjen e Mesme në krahasim me Bosnjen, një vend tjetër i rajonit. Ky është një problem për të cilin qeveria mund dhe duhet të bëjë më shumë për ta parandaluar”.

Drejtori i Grupit të Studimit të Politikave në Ballkan, Marko Prelec thotë se arsyet e pjesëmarrjes së qytetarëve të Kosovës në luftërat e huaja në Lindjen e Mesme janë nga më të ndryshmet, duke përfshirë arsyet ekonomike, si dhe bindjet politike e fetare.

VOAL – PRISHTINË – Aksioni i Policisë së Kosovës për bastisjen e shtëpive të personave që thuhet se kanë marrë pjesë në konfliktin e Kumanovës, ka ngritur një debat në seancën e Kuvendit të Kosovës, në mes deputetëve të Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës dhe ministrit të Drejtësisë, Hajredin Kuçi.

VOAL – PRISHTINË – Në Kosovë mbi 574 mijë tonë ka qenë sasia e mbeturinave komunale të grumbulluara në vitin 2013. Rreth 317 kilogramë mbeturina është mesatarja e gjeneruar për kokë banori, apo vetëm në rajonin e Prishtinës, për vitin 2013 sasia e mbeturinave komunale ka arritur 1.4 kilogram në ditë për një banor.

Kështu thuhet në raportin e fundit “Disa fakte mbi mjedisin 2015”, të publikuar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës, (ASK) ku tregohet se në Kosovë grumbullimi i mbeturinave derë më derë ishte 69 për qind, ndërsa në banim kolektiv ka qenë 31 për qind.

Lidhur me këtë, ekspertë të ambientit konsiderojnë se sasia e mbeturinave për kokë banori në Kosovë është shumë e lartë.

Profesori Zeqir Veselaj, në një prononcim për Radion Evropa e Lirë, thotë se një aspekt që e komplikon situatën e mbeturinave në Kosovë, është se në politikat e Bashkimit Evropian, menaxhimi i mbeturinave administrohet nëpërmjet një sistemi që quhet piramida e mbeturinave.

Në bazë të kësaj piramide, sipas tij, në radhë të parë vjen parandalimi i mbeturinave, ripërdorimi, riciklimi dhe krejt në fund është deponia. Kurse, në Kosovë ndodh e kundërta.

“Kjo piramidë që ekziston në Bashkimin Evropian, në Kosovë në fakt është kthyer përmbys. Në Kosovë zgjidhja e parë është deponia. Te ne, shumë pak ose aspak nuk i kushtohet vëmendje mundësisë së parandalimit të mbeturinave që në burim. Nuk kemi raste kur qytetari mund të marrë një qese tekstili që të marrë bukën, si nevojë e përditshme, por zakonisht i jepet me një qese plastike dhe ajo qese plastike menjëherë pas përdorimit shndërrohet në hedhurina”, thotë Veselaj.

Edhe Zyra e Auditorit të Përgjithshëm në një raport të quajtur “Menaxhimi i sistemit të mbeturinave komunale”, thuhet se Kosova ka problem serioz me menaxhimin e mbeturinave komunale.

Kompanitë Rajonale të Mbeturinave, thuhet në raport, nuk i mbledhin mbeturinat në tërë territorin e vendit. Vetëm 50 për qind popullatës së vendit pranojnë shërbime pastrimi, prej tyre90 për qind jetojnë në zona urbane dhe 10 për qind në zona rurale.

Edhe aty ku mbeturinat mblidhen, shërbimet e ofruara nuk janë në nivelin e duhur. Kjo ka rezultuar me krijimin e deponive të egra të mbeturinave në ambiente publike dhe në gjendjen e rëndë mjedisore në vend.

Por, disa qytetarë konsiderojnë se përveç menaxhimit joadekuat të hedhurinave nga autoritetet kompetente, një pjesë fajit për ambient të ndotur e kanë vetë qytetarët e Kosovës.

Learta Blakaj, studente në vitin e parë në Fakultetin e Mjekësisë, thotë se ka njerëz që kujdesen për ambientin, por, sipas saj, ka edhe të atillë që nuk kanë kujdes fare.

“Në përgjithësi, ka njerëz që janë të kujdesshëm, unë kam hasur në persona të tillë. Por, nuk janë të paktë as ata, të cilët janë plotësisht të pandërgjegjshëm dhe nuk i hedhin mbeturinat në vendet e caktuara, por zakonisht rrugës ose në vendet ku janë duke kaluar andej pari. Një pjesë e madhe e fajit për një ambient jo të pastër është edhe e qytetarëve, të cilët nuk janë të kujdesshëm dhe u japin arsye të tjerëve që të ankohen për ta”, thotë Learta.

Klasifikimi i mbeturinave vlerësohet mekanizëm drejt përmirësimit të menaxhimit të tyre, madje kjo është edhe kërkesë ligjore, e cila është përfshirë edhe në strategjinë 2013-2022 për menaxhimin e mbeturinave për të lehtësuar riciklimin.

Në raport, ndërkaq, thuhet se është detyrë e komunës ta organizojë sistemin e klasifikimit dhe ta themelojë një infrastrukturë të përshtatshme për ta mundësuar këtë proces.

Se riciklimi është një ndër metodat më të mira për të zvogëluar sasinë e mbeturinave, thotë edhe profesori Zeqir Veselaj.

“Në disa materiale që mund të riciklohen qëndrojmë më mirë, siç është rasti me kanaçe, riciklimi është në faza shumë të hershme, riciklimi i metaleve, skrapit është në faza të avancuara, kurse riciklimi i plastikës dhe qelqit është në faza shumë të hershme, mos të them se nuk ekziston fare”, thotë Veselaj për Radion Evropa e Lirë.

Edhe në raportet e organizatave ndërkombëtare është theksuar se Kosova gjendet në pozitë të rëndë mjedisore.

Sipas një analize të mëhershme të Bankës Botërore është thënë se një realitet i tillë e rendit Kosovën në nivelin më të ulët të standardeve mjedisore në Ballkanin Perëndimor dhe në Evropë.

Ndotja e ajrit, ujit dhe tokës kanë marrë përmasa alarmante dhe gjendja po keqësohet në Kosovë çdo ditë e më shumë.

Ngjarjet  e pamira në FYROM, tash një kohë të gjatë që po ndodhin, dhe kjo e fundit në Kumanovë më përmasa tragjike, e hapin pyetjen për fatin e Maqedonisë. E hapin pyetjen për ekzistimin e shtetit të kompremetuar të fashistit Nikolla Gruevski. Të gjitha analizat flasin se ngjarjet shumë tragjike karshi shqiptarëve të cilët u bënë rrafsh me tokë nga forcat fashiste te Gruevskit në Kumanovë, ishin mirë të inskenuara dhe te ndihmuara edhe  nga qarqet e caktuara antishiptare. Shumëçka u qartësua dhe po qartësohet lidhur më ekspediten ndëshkuese  të forcave  policore të Maqedonisë.

Maqedonia ka qenë dhe ka mbetur shqetësim për bashkësinë ndërkombëtare. Çdo krijesë artifciale herdokur e pret shpërbërja, siç ndodhi me ish BRSS-në, ish-Jugosllavinë, ndarja e çekëve prej sllovakëve e shembuj të tjerë. Krijesat e tilla artificiale ngërthejnë në vete së pari problemet etnike, problemet me fqinj, nuk kanë mundësi të zgjidhjes së problemeve sociale-ekonomike, nuk sigurohen në mënyrë të barabartë  të drejtat dhe liritë e njeriut. Aq më të brishtë e bën situatën politike dhe të sigurisë në këtë shtet fakti se populli maqedon, sikurse serbët, kurrë nuk u liruan nga shovenizmi karshi shqiptarëve. Ata po trajtohen si qytetar të dorës së dytë ose edhe me keq. Në forma të ndryshme në vazhdimësi po persekutohen nga sllavomaqedonasit të mbushur më urrejtje patologjike. Rusët dhe bullgarët po  mundohen qe Maqedoninë ta nxjerrin si paralelizëm me Ukrainën, e një paralelizëm i tillë po bëhet qëllimisht nga hegjemonitë ruso-bullgare dhe serbe. Rusia për ta zhvendosur konfliktin nga Ukraina në Ballkanin Perëndimor, me qëllim të futjes së ndikimit dhe të shtrirjes gjeostrategjike, ndërsa serbët dhe bullgaret për ta marre hisen e tyre të pretenduar moti. Në ketë mes gjendet edhe Greqia e cila është në kontest lidhur me emërtimin e FYROM-it, duke e stopur këtë shtet në integrimet euroatlantike. Kjo situatë e krijuar nxit dhe krijon kushte për një shpërbërje të mundshme të këtij shteti. Ky është realiteti politik që edhe përkunder këmbënguljes ndërkombëtare vështirë që do të  shpëtojë heret ose vonë nga shpërbërja.

Ish sekretari amerikan i shtetit Xhems Bejker, përkundër se kishte deklaruar në Lubjanë  se ish Jugosllavia do të duhet ta ruajë tërësinë territoriale, e pashmangshme ishte shpërberja e saj. Një analogji e tillë vlen edhe për krijesën e FYROM-it, të cilën krijesë si të tillë nuk e pranojnë shtetet fqinje. Aq me fraxhile e bën situatën politike në këtë vend, fakti që në krye të shtetit gjinden forcat ultranacionaliste të Nikola Gruevskit, i cili qëllimisht inskenoi shumë incidente nderetnike më përmasa tragjike. Edhe nese ndodh të largohet nga pushteti nën trysninë e fortë ndërkombëtare dhe të opozitës, pushteti shovenist i Gruevskit tashmë ka  lënë pasoja gadi të pariparueshme. Pushteti sllavomaqedonas me shtetrrethimin e egër policor dhe ushtarak në Kumanovë shqiptarëve në këtë republikë  u shpalli luftë. Këtë e vërtetuan edhe deklaratat tejet skandaloze të Jankullovskës së dorëhequr, e cila tha së shqiptaret duhet shlyer, edhe ate për një ditë të vetme. Kur një polici apo ushtri ushtron një dhunë të tillë mbrenda territorit vet, kunder nje entiteti të posaqëm etnik, vështire që do mbahet një bashkëjetesë e tillë e dhunshme për një kohë më të gjatë.

Ngjarjet në FYROM shpërfaqën edhe dobësit e mëdha të faktorit politik shqiptar në këtë republikë, dhe shpërfaqën edhe dobësitë e faktorit politikë shqiptar të Prishtinës dhe Tiranës zyrtare,  të cilat qendra u treguan të ngathta para një situate të tillë të krjuar, ku mbi bashkombasit e tyre në Kumanovë u ushtrua terror i vërtetë nga terbimi sllavomaqedos. Për prapavinë dhe prapaskenat që ndodhën me këtë rast, duke i tradhtuar rëndë ata trima të cilët luftuan fyt për fyt me egersirat maqedonase, lë të mbetet kjo në ndërgjegjën e tyre sigurisht të vrarë. Nese vërtet dikush nga shqiptarët ka bërë veprime te tilla tradhtare – e duket se ka bërë, – historia kurrë nuk do t’ua falë.

Armiqtë tanë gjithmonë vepruan në mënyrën më barbare kunder interesave të shqiptarëve, vetëm që mos të faktorizohemi në ketë pjesë të Evropës. Kumanova hapi dimensione te reja, duke krijuar  krejtësisht një situatë të re politike, që ngerthen në vete edhe pozicionim të ri të faktorit politik shqiptar dhe ndërkombëtar. Duke i pasur para sysh problemet e hapura në këtë republikë dhe të mardhënieve ndërkombëtare, automatikisht hapen platforma te reja politike të cilat kërkojnë një studim të veçantë. Platforma politike shoveniste serbe, ruse dhe maqedonase për Shqipëri të Madhe, është tezë ekspansioniste e këtyre shteteve karshi tokave shqiptare. Shqipëria e Madhe,  Shqiperia Natyrale apo Bashkimi Kombëtar është diçka shumë e logjikshme dhe e natyrshme, kur dihet se nga fuqitë e mëdha të kohës tokat shqiptare u shkëputën nga trungu i lashtë ilirik.

Faktori ndërkombëtar ishte dashur të marre masa preventive për parandalimin e ekspansionit ruso-serbo-maqedonas në hapësirat Ballkanike. Ndërkombëtarët është mirë që nuk ranë nën ndikimin e qarqeve antishiptare që ngjarjet në Kumanovë t’i klasifkojnë si ngjarje ku u luftuan terroristët shqiptarë, për dallim të faktorit poltik shqiptar. Edhe ata të cilët nuk i kanë dy lidhje me politikë nuk do të kishin ra pre e një logjke të tillë antishqiptare. Deklaratat e  fundit të kreut të Kremlinit, të kreut të Serbisë dhe të kreut të FYROM-it janë mirë të sinkronizuara, që faktori shqiptar të dobësohet dhe që, para  syve të botës demokratike, të paraqitet si fajtor kujdestar për eskalimin e mundshem në Ballkan.

Faktori politik shqiptar duhet ta shfrytëzojë mirë situatën e krijuar dhe të bëjë hapa konkretë në revidimin e Marrëveshjës së Ohrit. Pushtetit të Gruevskit po i ngushtohet fusha e veprimit, dhe kjo të shfrytëzohet mirë për realizimin e te drejtave legjitime të shqiptarëve në FYROM. Maqedonia tashmë e identifikuar si shtet jo stabil për shkak të nëpërkëmbjes  së të drejtave të shqiptarëve po hyn në fazën e re destabilizuese. Po hyn në fazen e gërshetimit të interesave ndërmjet Amerikës dhe të Rusisë në planin gjeopolitik. Në shikimin e planit të çështjes shqiptare të eliminohen revidimet e deritashme në drejtim të federalizmit të Maqedonisë, e që do të ishte zgjedhja e përhersheme e problemit etnik maqedono-shqiptar…

Ky koment është shkruar në formë letre : “Letër publike Samuel Zhbogarit, përfaqësues i BE-së në Kosovë, me rastin e ndalimit të rivarrosjes së eshtrave të Isa Boletinit në vendlindje” ( jhttp://www.kosova-sot.info/opinione/10404/atentati-i-dyte-do-te-ishte-nese-isa-boletini-nuk-varroset-ne-vendlindje/), të cilin, për hir të përmbajtjes së tij të rëndësishme dhe me vlerë cilësore , të argumentuar si mbi bazën historike, ashtu edhe në atë politike, duhet ta kenë lexuar me kënaqësinë më të madhe dhe me vëmendje të merituar të të gjithë shqiptarët, që në zemër dhe shpirt e kanë Isa Boletinin dhe Kosovën e Shqipërisë Etnike.