Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Italia kanë në vëmendje Ballkanin Perëndimor. Kjo është konfirmuar nga një deklaratë e përbashkët e presidentit Joe Biden me kryeministren Georgia Meloni, pas një takimi në Shtëpinë e Bardhë. Konkretisht theksuan përkushtimin e përbashkët për sigurinë, stabilitetin dhe prosperitetin e Ballkanit Perëndimor dhe mbështetjen për integrimin euroatlantik të rajonit.

Kosova, tensionet në veri dhe problemet me Serbinë ishin gjithashtu pjesë e bisedës mes Biden dhe Melonit.

Ata u pajtuan për të përforcuar koordinimin në favor të qetësimit të situatës dhe pajtimit, si dhe pranuan rolin kyç të QUINT-it. Shtetet e Bashkuara mirëpresin përkushtimin e qeverisë italiane në Ballkanin Perëndimor, përfshirë përmes kontributit të forcave të armatosura italiane në misionet e KFOR-it, EULEX-it dhe EUFOR Althea.

Deklaratë Biden-Meloni

Megjithatë nuk sqarohet se çfarë hapash do të ndërmarrin për zgjidhjen e krizës aktuale mes Prishtinës dhe Beogradit. Për ta qartësuar këtë ndoshta mund të ndihmojë vizita që pritet të zhvillojë në Kosovë, Këshilltari i lartë në Departamentin amerikan të Shtetit, Derek Chollet.

Më herët, i dërguari i posaçëm i administratës Biden për Ballkanin Perëndimor, Gebriel Escobar, dëshmoi në kongres lidhur me zhvillimet në rajon. Ai foli me shqetësim të madh për raportet e trazuara të Kosovës me aleatët ndërkombëtarë, përfshirë SHBA-të dhe Bashkimin Europian.

Escobar kërkoi nga Beogradi, por kryesisht nga Prishtina që të zbatojë marrëveshjen e Ohrit, duke konfirmuar se do të sjellë njohje të reja për Kosovën. Zyrtari i Departamentit të Shtetit konfirmoi se aspirate e Uashingtonit është që Kosova të jetë anëtare e NATO-s, BE-së dhe që të ketë një ulëse në Organizatën e Kombeve të Bashkuara. syri.net

Fakti që biznesmeni nga veriu i Kosovës, Radulle Steviq, nuk ka marrë asnjë cent nga institucionet e Kosovës që nga fundi i vitit 2021, kur është futur në listën e zezë amerikane, nuk e ka penguar punën e kompanisë së tij as në komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës, e as në pjesë të tjera të vendit.

Prishtina, Skenderaj, Gjilani, Obiliqi, Klina, Prizreni, Lipjani, Vushtrria e Fushë Kosova janë vetëm disa nga 16 komunat, ku kompania e Steviqit “RAD 028”, e regjistruar në sistemin serb, duhet të rinovojë objekte banimi.

Në këto komuna, shqiptarët janë shumicë, por në listë janë edhe ato me shumicë serbe, si Zubin Potoku, Leposaviqi, Zveçani e Novobërda.

Kështu, për shembull, një tender në vlerë prej rreth një milioni e gjysmë eurosh është shpallur në fund të vitit 2022 nga Komuna e Zveçanit, në veri të Kosovës, e cila funksionon nën sistemin e shtetit të Serbisë.

Steviq, i cili edhe vetë është nga Zveçani, është pronar edhe i dy kompanive të regjistruara në sistemin e Kosovës: “RAD” D.O.O. dhe “RAD” P.T.P.

Në bazë të të dhënave të publikuara në portalin Prokurimi i Hapur, Steviq, derisa nuk ka qenë nën sanksionet e SHBA-së, ka fituar mbi 5 milionë euro nga buxheti i Qeverisë së Kosovës.

Pse Steviq është nën sanksionet amerikane?

Në dhjetor të vitit 2021, SHBA-ja ka vendosur sanksione ndaj individëve dhe kompanive që i ka konsideruar përgjegjëse për korrupsion dhe shkelje të rënda të të drejtave të njeriut. Në mesin e tyre ka qenë edhe Radulle Steviq dhe kompanitë e tij nën sistemin serb dhe atë të Kosovës.

Ai është i lidhur edhe me një biznesmen tjetër nga veriu i Kosovës, Zvonko Vesellinoviq, të cilin SHBA-ja e sheh si udhëheqës të grupeve të korruptuara, të lidhura me krimin e organizuar ndërkombëtar.

“Krimi i organizuar ndërkombëtar dhe korrupsioni shpesh shkojnë paralelisht me efekte të mëdha destabilizuese mbi sundimin e ligjit dhe qeverisjen demokratike”, ka thënë në atë kohë Departamenti i Thesarit i SHBA-së.

Si dhe ku funksionon “RAD 028” në Kosovë?

Ndërtimi apo renovimi i objekteve të ndryshme, i rrugëve, prokurimi i mobilieve, makinerive bujqësore apo edhe i bimëve të luleve për mbi 18 komuna të Kosovës janë vetëm disa nga tenderët e fituar nga kompania “RAD 028”.

Ajo është e regjistruar në sistemin serb dhe merr tenderë nga komunat paralele që financohen nga buxheti i Beogradit zyrtar.

Sipas të dhënave që mund të shihen në portalin e prokurimit publik në Serbi, në gjashtëmujorin e parë të vitit 2023, “RAD 028” ka marrë mbi gjashtë milionë euro nga buxheti i Qeverisë së Serbisë.

Përndryshe, bizneset në Kosovë, në bazë të një dekreti të Qeverisë së Serbisë, janë të liruara nga tatimi mbi vlerën e shtuar (TVSH), i cili është 20 për qind. Kjo rregullore e vitit 2011 i referohet furnizimit të mallrave dhe shërbimeve që paguesit e TVSH-së bëjnë nga Serbia në Kosovë.

Në bazë të kontratave të disponueshme në portalin e prokurimit publik, shihet se “RAD 028”, në të shumtën e rasteve, është i vetmi ofertues, pra nuk ka konkurrencë.
Shpesh ndodh që tenderët për zonat në jug të Ibrit në Kosovë të shpallen dhe të jepen nga një prej autoriteteve të përkohshme komunale nga veriu, të cilat punojnë në sistemin serb.

Për shembull, më 30 qershor të këtij viti, Komuna e Zveçanit i ka dhënë kompanisë “RAD 028” “projektimin dhe ndërtimin e qendrës kulturore dhe arsimore në Gushtericë të Poshtme, për nevojat e ndërmarrjeve publike administrative dhe të institucioneve kulturore – Komuna e Lipjanit”.

Vlera e projektit është rreth 420 mijë euro.

Gushterica e Poshtme është një fshat që i përket Komunës së Graçanicës, sipas sistemit të Kosovës, e që gjendet rreth 10 kilometra larg Prishtinës.

Gjithashtu, në shtator të vitit 2022, organi i përkohshëm komunal i Zveçanit i ka dhënë kompanisë së Steviqit tenderin për “kryerjen e punimeve dhe ndërtimin e fabrikës për prodhimin e pijeve alkoolike dhe të vajit të farës së rrushit në Hoçë të Madhe – Komuna e Rahovecit”.

Për këtë fabrikë nga buxheti i Serbisë janë ndarë mbi një milion e gjysmë euro.

Në bazë të analizës së kontratave nga portali i prokurimit publik në Serbi, Radio Evropa e Lirë ka ardhur në informacionin se kompania e Steviqit ka marrë rreth 10 milionë euro në vitin 2022.

Në këtë vit ka pasur edhe blerje të fidanëve për 18 komuna në territorin e Kosovës, për të cilat “RAD 028” ka marrë rreth 200 mijë euro.

Kontrata nuk specifikon saktësisht se për cilat komuna bëhet fjalë.

Në anën tjetër, në komunat në veri të Kosovës, “RAD 028” realizon projekte edhe më të vlefshme.

Brenda dy ditësh, nga komuna paralele në Mitrovicën e Veriut, të financuar nga buxheti i Serbisë, ka marrë dy tenderë të mëdhenj në vlerë prej rreth pesë milionë eurosh.

Njëri ka të bëjë me kryerjen e punëve në ndërtimin e universitetit të sistemit serb, ndërsa tjetri ka të bëjë me rindërtimin apo ndërtimin e objekteve në kuadër të “Qendrës Shëndetësore të Mitrovicës së Kosovës”.

Steviq “nuk ka kohë”

Radio Evropa e Lirë ka kontaktuar Steviqin dhe ka tentuar të marrë më shumë detaje prej tij për tenderët, realizimin e projekteve dhe funksionimin e kompanive të tij, por ai ka refuzuar të flasë, me arsyetimin se nuk ka kohë.

Më herët, Steviq ka thënë për mediat lokale, të cilat raportojnë në gjuhën serbe në Kosovë, se ai është duke bërë biznes legalisht dhe se nuk e di pse SHBA-ja ka vendosur sanksione kundër tij. Ai, po ashtu, ka thënë se nuk e ka parë Zvonko Vesellinoviqin për 20 vjet.

REL-i i është drejtuar edhe Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë me pyetjen se si pothuajse të gjitha projektet e mëdha në Kosovë i jepen një kompanie që SHBA-ja e lidh me aktivitete korruptive, por nuk ka marrë përgjigje. Kjo zyrë nuk është përgjigjur as në pyetjen nëse janë realizuar të gjitha projektet në zonat me shumicë serbe në Kosovë, për të cilat Steviq ka marrë para.

A është i ligjshëm biznesi i kompanisë së Steviqit në Kosovë?

Përveç faktit se pronari i kompanisë “RAD 028”, Radulle Steviq, është nën sanksionet e SHBA-së, është konstatuar po ashtu se ai ndërton pa leje nga institucionet e Kosovës.
Më 20 qershor, Komuna e Mitrovicës së Veriut ka bllokuar ndërtimin e së paku tri objekteve, për të cilat ka thënë se nuk kanë leje.

Një prej tyre është pikërisht ndërtesa e universitetit, punimet e së cilës i kryen kompania e Steviqit.

Në bazë të tabelës informative përpara këtij objekti, leja e ndërtimit për të është lëshuar në vitin 2020 vetëm nga një autoritet i përkohshëm, i cili punon në sistemin serb.

REL-i nuk ka arritur të përcaktojë nëse projektet e tjera të përmendura në këtë tekst, kanë marrë leje nga institucionet përgjegjëse të Kosovës.

Mirëpo, në bazë të praktikës së mëparshme, dihet se lejet për ndërtime me fonde serbe jepen vetëm nga organet serbe në Kosovë.

Një shembull i tillë është vendbanimi i të kthyerve “Sunçana dollina” në Zveçan, ndaj të cilit ka nisur procedurë ligjore, për shkak të mungesës së lejeve. Megjithatë, ajo është pezulluar në mesin e korrikut 2021, për shkak të “vjetërsimit të lëndës”.

Edhe pse autoritetet serbe disa herë kanë paralajmëruar se të kthyerit serbë do të vendosen në këtë vendbanim, kjo nuk ka ndodhur ende.

Çfarë thonë institucionet e Kosovës?

Radio Evropa e Lirë i është drejtuar Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë në Qeverinë e Kosovës, e cila është përgjegjëse për regjistrimin e kompanive dhe dhënien e tenderëve publikë, me pyetjen se a është në dijeni se kompania e Steviqit, e regjistruar në sistemin serb, rregullisht dhe pa probleme të mëdha, realizon projekte të bazuara në tenderët e marrë nga Serbia.

REL-i nuk ka marrë përgjigje as në këtë pyetje, e as në pyetjen nëse është ndërmarrë ndonjë hap ndaj kompanive të regjistruara në sistemin e Kosovës, “RAD” D.O.O dhe “RAD” P.T.P., të cilat po ashtu janë nën sanksionet e SHBA-së.

Megjithatë, shpjegimi ka ardhur nga Autoriteti i Tenderit, i cili ka të drejtë të vendosë një sipërmarrës në të ashtuquajturën listë të zezë.

Siç thuhet në përgjigjen për REL-in, kompanitë e Steviqit nuk janë në këtë listë të zezë, sepse nuk ka vërejtje nga klientët për punën e tyre.

Sipas të dhënave të prokurimit publik në Kosovë, deri në vendosjen e sanksioneve ndaj Steviqit në fund të vitit 2021, “klientë” të tij kanë qenë kryesisht komunat me shumicë serbe në veri, të cilat punojnë në sistemin e Kosovës: Mitrovica e Veriut, Leposaviqi, Zveçani dhe Zubin Potoku.

“Për çështjen që kompania në fjalë është nën sanksionet e SHBA-së, autoriteti shqyrtues i prokurimit publik nuk ka kompetencë të marrë masa në lidhje me listën e zezë, përveç në rastet e parashikuara në Nenin 99.2 të Ligjit të Prokurimit Publik”, thuhet në përgjigjen e Autoritetit të Tenderit.

Ky nen i Ligjit për Prokurim Publik në Kosovë i referohet situatës kur autoriteti kontraktues pretendon se janë paraqitur të dhëna të rreme apo dokumente të falsifikuara.

Përgatiti: Valona Tela

Ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Jorn Rohde, ka thënë se frikësimi i pjesëtarëve të Policisë së Kosovës nga radhet e komuniteteve është shqetësues dhe duhet të ndalet menjëherë, shkruan Express.

Rohde ka thënë se policët e rinj nga komunitetet meritojnë të gjithë mbështetjen, sidomos nga komunat dhe qytetarët ku ata janë të vendosur.

“Plotësisht dakord. Kjo fushatë frikësimi është absolutisht shqetësuese. Duhet të ndalet menjëherë. Policët e rinj nga komunitetet boshnjake, rome, serbe dhe turke të Kosovës meritojnë të gjithë mbështetjen, veçanërisht nga komunat dhe qytetarët ku janë të dislokuar”, ka shkruar Rohde, duke u pajtuar me qëndrimin e shefit të EULEX-it.

Shefi i ri i EULEX-it, Giovani Pietro Barbano, ka shkruar se çdo lloj frikësimi është i papranueshëm.

“Jam shumë i shqetësuar për raportimet e mediave në lidhje me mesazhet kërcënuese kundër policëve të sapo-dislokuar të Policisë së Kosovës nga komunitetet jo-shumicë.Çdo lloj frikësimi është i papranueshëm dhe theksoj rëndësinë që Policia e Kosovës reflekton dhe përfaqëson tërë popullatën e Kosovës”, ka shkruar Barbano./Express/

Kryeministri Albin Kurti ka thënë se polici Enver Zymberi do të mbetet simbol i përjetshëm i sovranitetit dhe ligjshmërisë në Kosovë.

Në përvjetorin e 12-të të vrasjes së Zymberit, kampi i Policisë në Mitrovicë, “Belvedere” nga sot do ta marrë emrin “Enver Zymberi”.

Në mbledhjen e Qeverisë, Kurti ka kujtuar Zymberin duke e cilësuar simbol të përjetshëm të sovranitetit e duke thënë se drejtësia dhe dënimi për vrasësit e tij është domosdoshmëri.

“12 vjet më parë ai u vra nga strukturat kriminale të Serbisë, gjatë një aksioni që po zhvillonte Policia e Kosovës në veriun e vendit tonë. Enver Zymberi do të mbetet simbol i përjetshëm i sovraniteti dhe i ligjshmërisë në Republikën e Kosovës. Drejtësia dhe dënimi për vrasësit e tij është domosdoshmëri, ndërsa vijimësia e angazhimit të kolegëve të tij është shembulli më i mirë që kemi mes nesh”, ka thënë Kurti. “Emrin e tij do ta nderojmë dhe lartësojmë edhe sot me plakën në kampin Belvedere që do ta quajmë Enver Zymberi”.

Kurti ka thënë se Zymberi do të përkujtohet bashkë me 22 policët e rënë në situata të ndryshme. Ka thënë se sakrifica e tyre është bërë shembull i brezave të rinj e gjeneratave të reja të Policisë.

Zymberi u vra në operacionin e Policisë në veri të Kosovës më 26 korrik 2011. Ai u vra gjatë aksionit për t’i marrë nën kontroll pikat kufitare në veri.

Një raport i publikuar sot nga ekspertët në Mbretërinë e Bashkuar dhe Holandë thotë se nxehtësia ekstreme në zona të mëdha të Amerikës së Veriut, Evropës dhe Kinës, gjatë muajit korrik të këtij viti, ka shumë mundësi të jetë shkaktuar nga ndryshimet klimatike. Në Kosovë meteorologët thonë se temperaturat përvëluese të verës mund të thyejnë rekordin prej 40.8 gradë Celsius të shënuar pothuajse 36 vjet më parë. Vala një javore e të nxehtit me temperatura mbi 35 gradë Celsius ka përfshirë mbarë Kosovën, duke zbrazur rrugët dhe lokalet.

Kosova mund të shënojë temperaturat më të larta gjatë kësaj vale të të nxehtit, ndoshta duke thyer rekordin e regjistruar në Prishtinë në vitin 2007, apo edhe rekordin kombëtar të shënuar në Prizren në vitin 1987.

Kryeqyteti i Kosovës, në vitin 2007 kishte shënuar temperaturën rekord prej 40.6 gradë Celsius.

Rekordi kombëtar në Kosovë, i shënuar para pothuajse 36 vjetësh në qytetin jugor të Prizrenit, ishte 40.8 gradë Celsius.

“Kulmi i kësaj vale do të jetë ditën e martë kur temperaturat do të rriten rreth 40 gradë, që do të sjellë ndoshta rekorde të reja në disa pjesë të vendit”, thotë meteorologu Mendim Rugova.

Zoti Rugova thotë se do të ketë gjithashtu një rrezik të shtuar të zjarreve.

Ajri i ngrohtë nga Afrika arriti në Ballkan disa ditë më parë, duke sjellë nxehtësi dhe lagështi ekstreme në të gjithë Serbinë, Kosovën, Shqippërinë, Bosnje Hercegovinën dhe Malin e Zi.

Ndryshe nga vendet fqinje në veri, Kosova nuk është goditur nga moti me stuhi dhe reshje të dendura shiu në ditët e fundit.

Mjekët në Kosovë po u bëjnë thirrje veçanërisht të moshuarve që të qëndrojnë brenda në orët e pikut të diellit.

“Temperatura e lartë dhe lagështia janë dy faktorë që mund të ndikojnë shumë në trup, veçanërisht te ata persona me probleme në zemër. Temperaturat e larta veçanërisht ndikojnë tek personat me probleme kardiake”, thotë kardiologu Artan Ahmeti.

Në të njëjtën kohë, shumë pjesë të globit po përjetojnë reshje të dendura dhe po përballen me përmbytje.

Temperaturat e larta po nxiten nga një kombinim i ndryshimeve klimatike afatgjata, të shkaktuara nga njeriu përmes djegies së qymyrit, naftës dhe gazit dhe një model moti që ndodh natyrshëm i njohur si ‘El Nino’.

‘El Nino’ është një ngrohje e përkohshme dhe e rastësishme e një pjese të Oqeanit Paqësor, që ndikon tek moti në të gjithë globin, shpesh duke lëvizur rrymat ajrore, që shkaktojnë stuhi. Ky fenomen atmosferik ndikon në ritjen e mëtejshme të temperaturave, që tanimë janë në rritje.

Shkencëtarët thonë se shumica e rekordeve të ngrohjes që po përjeton Toka tani është pasojë e ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njeriu, pasi ‘El Nino’ filloi pak muaj më parë dhe është ende i dobët.

‘El Nino’ nuk pritet të arrijë kulmin deri në muajt e dimrit, duke shtuar shqetësimin se viti i ardhshëm do të jetë edhe më i nxehtë se viti 2023.

“Parashikimet janë, për fat të keq, që gjërat do të përkeqësohen. Ne duhet të bëjmë gjithçka që mundemi për të ndaluar përdorimin e lëndëve djegëse fosile dhe të njejtën kohë të ndihmojmë njerëzit me probleme shëndetësore para se gjërat të përkeqësohen edhe më shumë”, thotë profesorja Reid.

“Temperaturat kanë pasur pasoja të rënda për shëndetin, edhe për ata nuk janë ekspozuar në diell. Shumë janë detyruar të shkojnë të marrin kujdes mjekësor dhe këtu bëhet fjalë për persona të moshave të ndryshme, duke filluar nga fëmijët e vegjël e deri tek më të mëdhenjtë”, thotë Hysen Cervadiku, banor i Prishtinës.

Ai shton se temperaturat e larta kanë pasur ndikim të madh edhe tek rritja e çmimeve të prodhimeve bujqësore si frutat dhe perimet pasi kjo ka zvogëluar prodhimin.

Republika e Çekisë do ta dërgojë ambasadorin e vet në Prishtinë për herë të parë, 15 vjet pasi e njohu pavarësinë e Kosovës, njoftoi Ministria e Punëve të Jashtme e Çekisë të martën.

Presidenti i Republikës së Çekisë, Petr Pavel, e ka emëruar Bohumil Mazanekun ambasador në Kosovë, me propozimin e Qeverisë.

Ministria e Punëve të Jashtme e Çekisë sqaroi për Radio Evropa e Lirë se deri më tani, në krye të misionit diplomatik ka qenë “i ngarkuari me punë”, kurse tani është emëruar ambasadori.

Qeveria e ish-kryeministrit Mirko Topolanek njohu pavarësinë e Kosovën në vitin e shpalljes së saj më 2008.

Derisa qëndrimi i shtetit çek rreth pavarësisë nuk ka ndryshuar kurrë, dy presidentët e kaluar të Çekisë, Vaclav Klaus dhe Millosh Zeman, nuk kishin emëruar ambasador çek në Kosovë, madje ky i fundit kishte propozuar edhe tërheqjen e njohjes.

Petr Pavel, ish-shef i ushtrisë çeke dhe zyrtar i lartë i NATO-s, nisi mandatin pesëvjeçar në postin e presidentit të Republikës Çeke më 9 mars.

Ambasadori i emëruar, Mazanek, është njëri prej diplomatëve çekë me diplomë nga Instituti Shtetëror për Marrëdhënie Ndërkombëtare i Moskës, dhe deri tani ka qenë ambasador në Lituani, i ngarkuari me punë në Tajlandë dhe konsull i përgjithshëm në Kinë dhe Poloni.REL

Policë të rinj nga të gjitha komunitetet joshumicë kanë filluar punën të hënën në veri të Kosovës.

Nga ky institucion kanë njoftuar se 45 prej tyre janë të komunitetit serb, 16 boshnjakë, tre turq dhe tetë pjesëtarë të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian.

Zëvendësdrejtori i Policisë për rajonin e veriut të Mitrovicës, Veton Elshani, ka bërë të ditur për KOHËN se policët e rinj janë shpërndarë në të gjithë territorin e veriut të Kosovës.

Ai më tej ka thënë se nuk dihet nëse numri i tyre do të rritet gjatë ditëve në vijim.

“Ata do të vazhdojnë të stërviten edhe për dy apo tre muajt e ardhshëm”, ka thënë më tej Elshani.

Policët e rinj janë pjesë e një grupi prej 418 kadetësh të diplomuar të Policisë së Kosovës.

Konkursi për rekrutimin e policëve të rinj, i cili është shpallur në fillim të këtij muaji në të gjitha rajonet, do të zgjasë deri të mërkurën.

Policët e komunitetit serb janë larguar nga ky institucion gjatë nëntorit të kaluar, duke i zhveshur uniformat e tyre si akt i parë i largimit nga institucionet.

“Ne kemi vendosur të largohemi nga të gjitha institucionet politike, Kuvendi, Qeveria, dhe nga katër komunat në veri të Kosovës, por edhe që të largohen serbët nga gjyqësori, policia si dhe stafi administrativ në katër komunat në veri”, ka thënë kryetari i Listës Serbe, Goran Rakiq.

Njoftimi i Listës Serbe ka ardhur pas vendimit të autoriteteve të Kosovës për suspendimin e drejtorit të Policisë së Kosovës për rajonin e veriut, Nenad Gjuriq, i cili ka refuzuar që të zbatojë vendimin e Qeverisë së Kosovës për riregjistrimin e veturave që kanë targa të lëshuara nga Serbia në RKS.

“Ne kemi vendosur të largohemi nga të gjitha institucionet politike, Kuvendi, Qeveria, dhe nga katër komunat në veri të Kosovës, por edhe që të largohen serbët nga gjyqësori, policia si dhe stafi administrativ në katër komunat në veri”, ka thënë kryetari i Listës Serbe, Goran Rakiq pas takimit, ku e kishte deklaruar edhe dorëheqjen e tij nga pozita e ministrit në Qeverinë e Kosovës./KOHA DITORE

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës ia ka ndaluar hyrjen në Kosovë, të ashtuquajturit drejtor i Zyrës për Kosovë në Qeverinë e Serbisë, Petar Petkoviq.

Ndonëse hyrja iu ndalua, arsye e ndalesës nuk është bërë e ditur nga MPJD.

“Ju konfirmojmë se Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës nuk e ka aprovuar këtë herë kërkesën e zyrtarit serb Petar Petkoviq për hyrje në Republikën e Kosovës”, thuhet në përgjigjen e MPJD-së për media

Megjithatë, kjo nuk është hera e parë që Petkoviq ndalohet nga institucionet e Kosovës.

Ai edhe në vitin 2022 ishte ndaluar dy herë.

Për këtë e kishte njoftuar dërguarin special të BE-së për dialog, Miroslav Lajçak, përfaqësuesit e BE-së, SHBA-së dhe QUINT-in.

Komuna e Kaçanikut ka njoftuar se gjatë punimeve për rregullimin e parkingut nëntokësor kanë hasur në bazamente të mureve mesjetare.

Në krye me arkeologun Hajredin Ramajli, gërmimet janë ndërprerë, teksa pritet të vazhdohet me procedura të tjera.

“Në koordinim dhe komunikim të plotë me ta, kemi ndërprerë punimet, për të vazhduar me procedurat e tjera të parapara në këso lloj rastesh”, ka shkruar Komuna e Kaçanikut.

Njëherësh është bërë e ditur se largimi i përkohshëm i bustit të veprimtarit Sali Bajra është bërë në konsultim me njërin prej anëtarëve të familjes së tij.

Ish-presidenti i vendit, Fatmir Sejdiu, ka thënë se vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë 13 vjet më parë ishte akti historik më i rëndësishëm që e mbështet edhe juridikisht Pavarësinë e Kosovës.

Sejdiu tha se vendimi i GjND-së, i cili ishte i mbështetur në argumente të fuqishme dhe të parrëzueshme, konfirmoi se shpallja e Pavarësisë së Kosovës nuk paraqet shkelje të së drejtës ndërkombëtare e as të Rezolutës 1244 dhe Kornizës Kushtetuese.

“Ky vendim i GjND-së ishte përgjigje edhe ndaj gjithë atyre lojërave dhe trysnive ndaj Kosovës me të cilat dëshironin të shembnin vullnetin e popullit të Kosovës për të jetuar i lirë dhe i pavarur”.

“Nuk ishte paradoks kur për vendimin e tillë votojnë edhe gjyqtarë nga vendet që ende nuk e kanë njohur Republikën e Kosovës. Kjo në fakt ishte mbështetje e argumenteve të parrëzueshme të cilat ishin baza themelore mbështetëse e veprimeve të saj në ditën e shenjtë të 17 shkurtit 2008”, shkroi Sejdiu, transmeton Klankosova.tv.

Kujtojmë se për shpalljen e Pavarësisë së Kosovës, në GjND ishte ankuar Serbia, e cila pretendonte se kjo përbënte shkelje të të drejtës ndërkombëtare dhe të Rezolutës 1244.

Kryeministri i vendit, Albin Kurti, ka reaguar në 13-vjetorin e vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, e cila vendosi se shpallja e Pavarësisë së Kosovës ishte në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.

Kurti tha se në këtë ditë, 13 vjet më parë, GjND-ja i dha vulë përfundimtare asaj që “ata që mbështesin të drejtat e njeriut dhe drejtësinë e dinin gjatë gjithë kohës”.

Kujtojmë se çështjen e shpalljes së pavarësisë së Kosovës e kishte dërguar në GjND Serbia, përgjigja e së cilës ishte në favor të Kosovës.

Për dy objektet e tjera, nuk dihet asgjë, kush qëndron pas tyre apo çfarë supozohet të jenë, sepse nuk ka asnjë shenjë.

Mirëpo, nga Lista Serbe, partia më e madhe e serbëve të Kosovës që ka mbështetjen e Beogradit, thonë se bëhet fjalë për banesa për raste sociale, si dhe një shkollë. Ata nuk specifikuan se kush po ndërton apo financon.

Në Mitrovicën e Veriut paralelisht funksionon edhe një komunë nën sistemin serb, e cila kryesisht realizon projekte të financuara nga Serbia. Deri në dorëheqjen e serbëve nga institucionet e Kosovës në veri të nëntorit të vitit të kaluar, në duart e Listës Serbe ishin edhe komunat nën sistemin e Kosovës.

Për shkak të bojkotit të zgjedhjeve në prill, në krye të katër komunave në veri të Kosovës me shumicë serbe – Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok – tashmë janë shqiptarët. Kjo ka qenë edhe arsyeja e tensioneve të reja në atë rajon, të cilat kanë vazhduar që nga fundi i majit.

Pse është i diskutueshëm ndërtimi?

Kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Erden Atiq, më 20 korrik ka njoftuar se departamenti i inspektimit ka ndaluar ndërtimin e tri objekteve për shkak se nuk janë përmbushur “kriteret dhe normat ligjore”.

Ai në profilin e tij në Facebook ka shkruar se “qytetarët duhet t’i mbrojnë investimet e tyre duke plotësuar kriteret e parashikuara nga ligjet në fuqi”.

“Në të kundërtën, Drejtoria për Çështje të Inspektimit do të veprojë në përputhje me ligjet në fuqi”, ka shkruar ai.

Çfarë thotë Lista Serbe?

Më 20 qershor, Lista Serbe ka njoftuar se “kryetari ilegal” ka marrë vendim për pezullimin e ndërtimit të banesave për familjet në nevojë dhe shkollës për fëmijët e kategorive të rrezikuara.

Ata nuk kanë specifikuar se kush i ndërton ato banesa dhe shkollën. Ata nuk iu përgjigjën kërkesës së REL-it për sqarim të mëtejshëm të kësaj çështjeje.

Përgjigje nuk ka ardhur as nga komuna paralele serbe, e as nga Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë.

Me mjetet e Qeverisë së Serbisë, përmes Zyrës për Kosovën, shpeshherë ndërtohen apo rinovohen objekte të ndryshme në zonat serbe. Megjithatë, REL-i nuk ishte në gjendje të gjente kontratën publike për ndërtimin e apartamenteve dhe një shkolle, të përmendur nga Lista Serbe.

Nga ana tjetër, kjo parti e lidh pezullimin e ndërtimeve me “provokimin” e autoriteteve kosovare, “përshkallëzimin e mëtejshëm të situatës” dhe “persekutimin e serbëve”.

“Pyetja është nëse kjo është përgjigja e [kryeministrit të Kosovës, Albin] Kurti, ndaj thirrjes së përfaqësuesve ndërkombëtarë për shtensionim të situatës në veri të Kosovës, si dhe nëse vendimi për ndalimin e ndërtimit të shkollave dhe banesave për qytetarët në nevojë është në përputhje me thirrjet e ambasadorëve të QUINT-it se këta kryetarë komunash, të imponuar me 3 për qind të votave merrën me gjëra teknike dhe administrative”, thuhet në komunikatën e Listës Serbe.

Ndërtimi i universitetit vetëm me lejen e Serbisë?

Ish-shefi i Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë (AKI), Driton Gashi, është dënuar me katër vjet e tetë muaj burgim për dëbim të paligjshëm të gjashtë shtetasve të Turqisë që kishin leje qëndrimi dhe leje pune në Kosovë, në atë që njihet si rasti “Gylenistët”.

Në Gjykatën Themelore në Prishtinë, prej ku iu shqiptua dënimi, u tha se Gashi shpallet fajtor për veprën penale “keqpërdorim i pozitës apo autoritetit zyrtar”.

Sipas aktakuzës së ngritur nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës thuhet se Gashi ka keqpërdorur detyrën zyrtare duke mos i përmbushur detyrat sipas kompetencës, duke rekomanduar revokimin e lejeve të qëndrimit dhe mosdhënien e lejes për njërin prej tyre, “për arsye se kinse ata paraqesin rrezik për sigurinë kombëtare, fakt që nuk është provuar fare në procedurë të zbatuar në bazë të ligjit”.

Në anën tjetër, nga akuza janë liruar ish-drejtor i Departamentit për Shtetësi, Azil dhe Migracion në Ministrinë e Punëve të Brendshme, Valon Ramadani, dhe ish-drejtori i Drejtorisë për Migracion dhe të Huaj në kuadër të Policisë Kufitare, Rrahman Sylejmani.

Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, më 24 shkurt 2021, kishte ngritur aktakuzë kundër këtyre tre ish-zyrtarëve nën dyshimet për “keqpërdorim të pozitës apo autoritetit zyrtar dhe privimit të kundërligjshëm të lirisë”.

Aktakuza u ngrit pasi më 29 mars të vitit 2018, përmes një aksioni të gjerë të Policisë së Kosovës dhe Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë, në orët e hershme të mëngjesit u arrestuan gjashtë shtetas turq.

Dëbimi i tyre është thënë se është bërë përmes një aksioni të koordinuar ndërmjet shërbimeve të inteligjencës nga Turqia dhe Kosova.

Arrestimit dhe dëbimit i parapriu revokimi i lejeve të tyre të qëndrimit, për të cilin veprim më vonë gjykata tha se ishte i jashtëligjshëm.

Nga pesë shtetasit turq, tre prej tyre posedonin leje të përhershme të qëndrimit, përkatësisht Mustafa Erdem, Yusuf Karabina, Karhaman Demirez, ndërsa dy prej tyre Hasan Hysein Demir dhe Cihan Ozkan kishin leje të përkohshme.

Familjet e gjashtë shtetasve turq ngritën një padi ndaj institucioneve të Kosovës në vitin 2018 për arrestim dhe ndalim arbitrar të familjarëve të tyre.

Disa nga familjarët kanë kërkuar azil në Kosovë e disa të tjerë janë larguar drejt vendeve evropiane.

Gjashtë shtetasit turq të arrestuar në Kosovë dhe të dëbuar në Turqi në mars të vitit 2018 u dënuan nga gjykatat atje me gjithsej 56 vjet dhe 7 muaj e gjysmë burgim.

Gjykatat në Turqi, shumicës prej tyre iu shqiptuan nga 8 vjet burgim, kurse njërit, Mustafa Erdem, drejtor i përgjithshëm i institucionit “Gulistan” në Kosovë, më 5 qershor iu shqiptua dënimi prej 15 vjetësh.

Shkollat “Mehmet Akif” në Kosovë i përkasin Institucionit Arsimor “Gulistan”.

“Gulistan” ka kopshte, institucione parashkollore, shkolla fillore dhe të mesme në gjithë Kosovën.

Besohet se ato janë të frymëzuara nga Lëvizja Hizmet e klerikut fetar turk Fethullah Gulen, të cilin presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, e fajëson për orkestrimin e përpjekjes për grushtshtet në Turqi, në vitin 2016. REL

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, i ka inkurajuar viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës që të aplikojnë në Komisionin shtetëror për njohje të statusit, duke përmendur rëndësinë e ngritjes së vetëdijes për të drejtat e viktimave të luftës.

Në një takim me anëtarët e Komisionit Qeveritar për Njohjen dhe Verifikimin e Statusit të Personave të Dhunuar gjatë Luftës, Osmani ka kërkuar që në të ardhmen të mos ketë kufizime në afatin e aplikimit për ta marrë këtë status.

Më 10 korrik, komisionet përkatëse të Kuvendit të Kosovës i kanë miratuar në shqyrtim të dytë ndryshimet në ligjin që mes tjerash trajton edhe statusin dhe të drejtat e personave të dhunuar gjatë luftës.

Afati për aplikim është shtyrë për dy vjet, përkatësisht deri më 15 maj 2025.

Në vitin 2014, Kosova e pati miratuar një ligj për t’ia njohur statusin e viktimës së dhunës seksuale të luftës personave të dhunuar, duke ua mundësuar atyre një pension ligjor prej rreth 230 eurosh në muaj.

Deri më tani, këtë status e kanë 1.451 persona.

Numri i saktë i viktimave të dhunuara gjatë luftës në Kosovë nuk dihet, por përgjatë viteve të pasluftës organizata të ndryshme vendëse e ndërkombëtare kanë thënë se numri mund të arrijë deri në 20 mijë.

Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT) ka të dhëna për rreth 900 viktima.

Kosova ka shpallur 14 Prillin Ditë të të Mbijetuarve të Dhunës Seksuale të luftës së fundit.

Kryeministri Albin Kurti ka folur për veteranët e luftës në Kosovë.

Kreu i qeverisë së Kosovës kundërshtoi numrin aktual duke thënë se janë trefish më pak, pasi ka theksuar se sipas komandantëve të UÇK-së, numri i pjesëtarëve të kësaj ushtrie ishte rreth 20 mijë dhe jo 60 mijë siç pretendohet.

Sipas tij, ajo çfarë u duhet Qeverisë edhe Kuvendit është dosja që ndodhet në Prokurori, në mënyrë që numri i veteranëve të kthehet në të vërtetë faktike.

“Unë besoj që në luftën çlirimtare kanë marrë ma shumë se 60 mijë pjesëmarrës, mirëpo ka një lloj trefishimi të numrit të veteranëve, andaj është e domosdoshme që gjërat t’i quaj me emra adekuatë. Veteranët sipas komandantëve të UÇK-së janë diku rreth 20 mijë, atëherë nëse i bashkëngjisim edhe pjesëmarrësit atëherë bëhen edhe me shumë se 60 mijë. Unë jam që të kemi falënderimin dhe mirënjohjen për të gjithë, por nuk mund ta deformojmë luftën çlirimtare”, ka deklaruar Kurti.

Nesër në Tiranë pritet të mbahet takimi informal i thirrur nga kryeministri i Shqipërisë Edi Rama me liderët e shteteve të Ballkanit Perëndimor. Sipas mediave, kryeministri Albin Kurti është lideri i vetëm që ende nuk e ka konfirmuar pjesëmarrjen në këtë takim, ku do të diskutohet për Procesin e Berlinit

Kryeministri Albin Kurti është i vetmi lider i vendeve të rajonit që nuk ka konfirmuar pjesëmarrjen në takimin joformal të së hënës, të ftuar nga kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, kanë bërë të ditur të dielën mediat.

Të katër liderët e vendeve të tjera, presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiq, kryeministri në detyrë i Malit të Zi, Dritan Abazoviq, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski, si dhe kryetarja e Këshillit të Ministrave të Bosnjë-Hercegovinës, Borjana Kristo, kanë konfirmuar pjesëmarrjen.

Ata, si dhe komisioneri për Zgjerimin, Oliver Varhelyi, do të drekojnë në vilen 30, mesditën e të hënës, në takimin joformal ku do të diskutohet për Procesin e Berlinit.

Nga Qeveria nuk kanë kthyer përgjigje nëse kryeministri Kurti do të marrë pjesë në takimin e së hënës.  Një njoftim nga Zyra e Kryeministrit ka bërë të ditur se Kurti është duke marrë pjesë në edicionin e 25-të të Simpoziumit Ndërkombëtar SYMI, që mbahet në Greqi.

Javën e shkuar Rama vizitoi vendet e rajonit, në përpjekjen e tij për t’u koordinuar për samitin, por nuk u prit vetëm nga Kurti.

Raportet ndërmjet dy kryeministrave degraduan, pasi në kohën kur ndërkombëtarët kërcënuan Kosovën me sanksione shkaku i aksioneve në veri, Rama anuloi njëanshëm një mbledhje të përbashkët të Qeverisë së Kosovës dhe asaj të Shqipërisë, që ishte paraparë të mbahej në Gjakovë.

Në samitin e Procesit të Berlinit, që do të mbahet në mes të tetorit në Tiranë, pritet të marrin pjesë edhe liderë të shteteve evropiane dhe të institucioneve të Bashkimit Evropian.

Organizata e Veteranëve të Luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (OVL e UÇK-së) e ka nisur të shtunën një protestë në Prishtinë kundër Ligjit për pagën minimale.

Bajram Qerkini nga Qendra Burimore për Persona të Zhdukur e ka kritikuar Qeverinë për mospërfshirje të veteranëve në Ligjin për pagën minimale dhe ka paralajmëruar edhe protesta tjera.

“T’i tregojmë politikës se nuk e ke mirë, kthejuni popullit dhe lërini përrallat që nuk shiten më”.

Sipas tij, veteranët dhe shoqatat e veteranëve janë në gjendje të mjerueshme.

Ndërkohë në rrjetet sociale, është bërë thirrje edhe për protestë kundër Qeverisë së Kosovës.

Në thirrje janë përmendur ato që janë konsideruar “veprime skandaloze të Qeverisë” dhe është kërkuar dorëheqja e deputetes Mimoza Kusari – Lila.

Në disa përgjime të publikuara ditë më parë nga portali Nacionale, Kusari – Lila, kryetare e grupit parlamentar të partisë në pushtet, Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), është dëgjuar të ketë pohuar se ka komunikuar me nënkryetarin e Listës Serbe, Millan Radoiçiq, vitin e kaluar.

Nga LVV-ja, para dhe pas ardhjes në pushtet, Radoiçiq – i cili gjendet në listën e zezë amerikane – është cilësuar si kriminel që punon kundër shtetit të Kosovës.

Avni Ajeti, ish-pjesëtar i UÇK-së i ka bërë thirrje presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, që të mos e dekretojë këtë ligj, që sipas protestuesve, është “përbuzës” për veteranët.

Pse proteston OVL e UÇK-së?

Protesta është thirrur dy ditë pas miratimit të Ligjit për pagën minimale, në lexim të dytë në Kuvendin e Kosovës, më 13 korrik.

Ligji parasheh rritjen e pagës minimale në 264 euro bruto, apo 250 euro neto, nga 130-170 sa është aktualisht.

Vlera e pagës minimale në Kosovë nuk ka ndryshuar që nga viti 2011 dhe është më e ulëta në Evropë, sipas Agjencisë Evropiane të Statistikave, Eurostat.

Mirëpo veteranët e UÇK-së janë të pakënaqur për mospërfshirjen e tyre në këto ndryshime.

Deri më 2017, pensioni i veteranëve nuk ka mundur të jetë më pak se paga minimale në Kosovë, përkatësisht 170 euro. Kjo, njëherësh, vazhdon të jetë shuma që marrin ata.

Ata patën protestuar edhe në qershor të vitit të kaluar, duke kërkuar që ndryshimet ligjore të mos miratohen derisa të mos amendamentohet dokumenti.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë të shtunën se mbështet dhënien e sa më shumë përfitimeve për veteranët e luftës së fundit në Kosovë, por që përfitimet, sipas tij, nuk janë pagë.

“Paga është për punë, ndërkaq përfitimet janë mirënjohje e shoqërisë, e cila i jepet veteranit të luftës për luftën çlirimtare, fitimtare, e cila është në burim të shtetësisë, pavarësisë e lirisë sonë”.

Kurti ka thënë se do të angazhohet në ligj të ri për veteranët, por që fillimisht faktet duhet të jenë të sakta.

“Unë besoj që në luftën çlirimtare kanë marrë pjesë edhe më shumë se 60 mijë pjesëmarrës, mirëpo ka një lloj trefishimi të numrit të veteranëve. Prandaj është e domosdoshme që gjërat t’i quajmë me emra adekuatë. Veteranët, sipas komandantëve të UÇK-së janë diku rreth 20 mijë, ndërkaq nëse i bashkëngjisim edhe pjesëmarrësit, atëherë do të bëhen edhe më shumë se 60 mijë. Andaj unë jam që të kemi falënderimin e mirënjohjen si shoqëri për të gjithë. Mirëpo nuk mund ta deformojmë luftën çlirimtare të UÇK-së”.

Nga Instituti i Kosovës për Drejtësi dhe nga Organizata për Demokraci, Anti-korrupsion dhe Dinjitet, “Çohu”, kanë vlerësuar se pa përfunduar procesi gjyqësor lidhur në rastin “Veteranët”, pastrimi i listës së veteranëve nuk mund të bëhet.

Gjykata e Apelit, më 26 prill të vitit 2022, ka kthyer në rigjykim rastin e njohur si “Veteranët”.

Në akuzën e ngritur nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, e cila ishte konfirmuar nga Gjykata Themelore në Prishtinë, më 19 qershor të vitit 2019, është ngritur dyshimi se për 19.500 persona është dhënë statusi i veteranit në mënyrë të paligjshme.

Aktualisht, sipas të dhënave zyrtare nga Qeveria e Kosovës, statusin e veteranit luftëtar e kanë 53.188 persona, kurse, sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, 37.006 janë përfitues nga skema për veteranët e luftës.

Deputeti nga radhët e Partisë Demokratike të Kosovës, Bekim Haxhiu, e ka konfirmuar se është ftuar për intervistim nga Prokuroria, lidhur me dhunën e përdorur dje në Kuvendin e Kosovës, ku u përleshën fizikisht deputetët e PDK’së dhe Ministrat e Qeverisë, ku u përfshi edhe ai.

Haxhiu i ka thënë Gazetës Express se do të intervistohet javën e ardhshme.

“Organet e drejtësisë janë të pavarura në punën e tyre, kurdo qe te më thirrin do te ju përgjigjem. Jam kontaktuar nga prokuroria, javën tjetër do të intervistohem”, ka thënë Haxhiu.

Prokurorja e rastit, Nebahate Salihu, ka thënë se deri tash janë dëgjuar zëvendëskryeministri Besnik Bislimi dhe Ministri i Financave, Hekuran Murati, por që s’ka treguar se në çfarë cilësie janë intervistuar.

“Po qata thash, i kemi dëgju, Besnik Bislimin dhe Hekuranin”- ka thënë prokurorja Salihu për Kallxo.com.

Ajo ka deklaruar se ftesë për t’u paraqitur dhe për të dhënë intervistë para saj u ka bërë edhe deputetëve nga Partia Demokratike e Kosovës, Mërgim Lushtakut dhe Hajdar Beqës, të cilët tha se do të dëgjohen ditëve në vijim.

“I kemi thirrë katër persona. Po de, po tash aty i kemi dëgju. Po qata thash, e kemi dëgju, Besnik Bislimin dhe Hekuranin”, citohet të ketë thënë Salihu.

Ndryshe, deputetët e Kuvendit të Kosovës kanë eskaluar në dhunë gjatë seancës së djeshme të Kuvendit të Kosovës.

Gjithçka ka filluar pasi zëvendëskryeministri Besnik Bislimi e hoqi foton e Kurtit që ishte vendosur nga opozita te pankarta “Zdravo”.

Deputeti i PDK’së, Mërgim Lushtaku e gjuajti pastaj me ujë kryeministrin Albin Kurti, derisa ai po mbante fjalim në foltore.

Pas kësaj zëvendëskryeministri Bislimi shihet duke e gjuajtur me shishe Lushtakun, ku afrohen Ministri Hekuran Murati dhe Ministrja Albulena Haxhiu.

Lushtaku shihet duke i shtyrë të dy dhe pastaj afrohet edhe deputeti tjetër i PDK’së, Hajdar Beqa dhe deputeti i VV’së, Armend Muja, ku eskalon situata. Aty përfshihet edhe deputeti Bekim Haxhiu.

Pastaj ndërhyjnë edhe sigurimi. Kryeparlamentari Glauk Konjufca më pas e thirri Policinë e Kosovës.

Prokuroria Themelore në Prishtinë tashmë i ka iniciuar hetimet për këtë rast. Përmes një komunikate ku thuhet se janë ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme hetimore, mes tyre edhe marrja e deklaratave nga palët e përfshira në këtë rast.

“Prokuroria Themelore në Prishtinë, njofton opinionin publik se Prokurori i Shtetit ka iniciuar hetime në drejtim të veprës penale ‘Sulmi’, sipas KPRK-së, lidhur me incidentin i cili ka ndodhur gjatë ditës së sotme në Kuvendin e Kosovës, si dhe ka autorizuar Policinë në ndërmarrjen e të gjitha veprimeve të nevojshme hetimore, përfshirë po ashtu marrjen e deklaratave të palëve të përfshira në këtë rast”, thuhet në njoftimin e Prokurorisë Themelore të Prishtinës.

Prokuroria e Prishtinës ka nisur hetimin pas dhunës në Kuvend si dhe sulmin me ujë ndaj kryeministrit Albin  Kurti dhe bllokimin e foltores nga opozita.

Mediat kosovare bëjnë me dije se prokuroria do të  ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme hetimore, mes tyre edhe marrja e deklaratave nga palët e përfshira në këtë rast.

Njoftimi i prokurorisë:

Prokuroria Themelore në Prishtinë, njofton opinionin publik se Prokurori i Shtetit ka iniciuar hetime në drejtim të veprës penale ‘Sulmi’, sipas KPRK-së, lidhur me incidentin i cili ka ndodhur gjatë ditës së sotme në Kuvendin e Kosovës, si dhe ka autorizuar Policinë në ndërmarrjen e të gjitha veprimeve të nevojshme hetimore, përfshirë po ashtu marrjen e deklaratave të palëve të përfshira në këtë rast.

Në Kuvendin e Kosovës sërish kanë ndodhur përplasje midis deputetëve të Partisë Demokratike të Kosovës në opozitë, dhe të partisë në pushtet, Lëvizjes Vetëvendosje.

Opozita po tenton që të pengojë mbajtjen e seancës së jashtëzakonshme që u thirr nga 41 deputetë.

Ata fillimisht bllokuan foltoren, teksa Kuvendi miratoi në lexim të dytë Projektligjin për çmimet e produkteve medicinale. Pas votimit, pati shtyrje mes deputetëve të mbledhur pranë foltores.

Në sallën plenare gjenden edhe pjesëtarë të mbrojtjes së afërt të kryeministrit Albin Kurti.

Kryeparlamentari Glauk Konjufca paralajmëroi deputetët që po bllokojnë foltoren se mund t’i përjashtojë nga seanca.

“Deputetëve të cilët nuk po e lirojnë foltoren ua jap vërejtjen me paralajmërim për largim nga seanca”, tha Konjufca.

Seanca e jashtëzakonshme vjen pasi vazhdimi i seancës së rregullt u ndërpre.

Opozita ka vendosur pranë foltores pano ku shkruan “Zdravo” [‘Përshëndetje’ në gjuhën serbe] me portretin e shefes së Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje në pushtet, Mimoza Kusari-Lila, dhe atë të kryeminstrit Albin Kurti.

Paraditen e 13 korrikut, gjatë seancës fillestare kishte përleshje fizike mes deputetëve dhe anëtarëve të Qeverisë, teksa opozita po kritikon pushtetin për shkak të publikimeve të disa përgjimeve ku është përfshirë Kusari-Lila. Ajo ka pranuar që ka zhvilluar një bisedë me nënkryetarin e Listës Serbe, Milan Radoiçiq. Lëvizja Vetëvendosje ka qenë kritike e vazhdueshme ndaj personave që kanë mbajtur kontakte me Radoiçiqin.

Deputetët opozitarë nga Partia Demokratike të Kosovës (PDK) kanë sulmuar fizikisht kryeministrin Albin Kurti dhe pjesëtarë tjerë të Qeverisë.

Para se të sulmohej, Kurti në Kuvend foli për Radoiçiqin, dhe se si është tërhequr fletarrestimi ndaj tij në vitin 2021, disa ditë para se të formohej Qeveria e tij.

“Kur kanë qenë qeveritë e mëhershme, ky kryekriminel ka qenë në Mitrovicë, ka qenë në Prishtinë. Tash, kontributi ynë, është që është në një hotel në Kopaonik, në Serbi”, ka thënë Kurti.

*Video: Dhunë në Kuvendin e Kosovës

Pasi zëvendëskryeministrit Besnik Bislimi largoi dhe grisi nga foltorja një foto-montazhë të kryeministrit me hundë të zgjatur që opozita ia kishte vendosur aty, deputeti Mërgim Lushtaku hodhi ujë në drejtim të Kurtit, e pastaj të Bislimit.

Në atë moment, në mbrojtje të të dyve doli ministri i Financave Hekuran Murati, të cilin Lushtaku pastaj e shtyu fizikisht me duar. Bislimi goditi me shishen e tij me ujë deputetin Lushtaku, i cili më pas pati përplasje fizike edhe me minstren e Drejtësisë, Albulena Haxhiu.

Në të njëjtën kohë, deputeti Hajdar Beqa, goditi ministrin Murati në fytyrë.

Grushte u shkëmbyen mes të dyja palëve.

Nga përleshja, Kurti, i rrethuar me sigurimin dhe ministrat e tij, u shtye dhe u përplas në një nga ulëset e Kuvendit pranë foltores.

Policia e Kosovës, e thirrur nga kryetari i Kuvendit Glauk Konjufca, dhe mbrojtja e afërt e kryeministrit, ndërhynë për t’i ndalur përleshjet. Ata qëndruan brenda në sallën e Kuvendit, deri sa kryeministri u largua nga aty.

Më herët, Konjufca tha se “kjo që ndodhi në Kuvendin e Kosovës është me të vërtetë e papranueshme, përdorimi i dhunës është edhe i ndëshkueshëm, i dënueshëm nga të gjithë ne”, tha Konjufca duke shtuar se “nëse ka pasur sulm fizik në Kuvendin e Kosovës, ai do të trajtohet prej ligjit, ashtu siç thonë ligjet tona dhe organet e rendit”

Më vonë, Konjufca dënoi dhunën dhe tha se kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, është pajtuar që të heqë dorë nga fjalimi i tij, që u ndërpre për shkak të përleshjeve fizike.

Deputetja e PDK-së, Eliza Hoxha, tha se në Kuvend “nuk është hedhur asgjë”, por u “provokua me mjete demokratike, performative”, një akt dhe një qëndrim i një grupi opozitar.

Hoxha tha se partia e saj ka adresuar një çështje shumë të rëndësishme dhe “nëse për ju çështje e parëndësishme është çështja e diskutimeve me njeriun që ka fletëarrest dhe që është në listën e zezë të Amerikës, [nënkryetari i Listës Serbe, Milan] Radoiçiq, dhe dëshironi ta normalizoni duke prodhuar skandale, për mua është e pafalshme”.

Eliza Hoxha, e cila foli në emër të grupit parlamentar të PDK-së, bëri thirrje që Kuvendi i Kosovës të shpërbëhet dhe vendi të shkojë “sa më shpejt” në zgjedhje, pasi tha se audio-incizimet “zbardhin komunikimin dhe raportet e pushtetit të Albin Kurtit me Listën Serbe dhe Milan Radoiçiqin”.

“Çfarë duhet të ndodhë më shumë për ta kuptuar që ju jeni të kapur nga krimineli që është në listën e zezë të Amerikës, që ka urdhërarrest nga Prokuroria. Nuk mjaftojnë as dorëheqja e as shkarkimi sepse koordinimin e keni të përditshëm me Radoiçiqin, e jo me shqiptarët e as me ndërkombëtarët”, tha Hoxha gjatë fjalimit të saj në Kuvend.

Para se të sulmohej, Kurti në Kuvend foli për Radoiçiqin, dhe se si është tërhequr fletarrestimi ndaj tij në vitin 2021, disa ditë para se të formohej Qeveria e tij.

“Kur kanë qenë qeveritë e mëhershme, ky kryekriminel ka qenë në Mitrovicë, ka qenë në Prishtinë. Tash, kontributi ynë, është që është në një hotel në Kopaonik, në Serbi”, ka thënë Kurti.

Milan Radoiçiq është nënkryetar i Listës Serbe, i cili kërkohet nga autoritetet e Kosovës dhe është gjithashtu në listën e zezë të SHBA-së për “përfshirje në krimin e organizuar ndërkombëtar”.

Ai kërkohet nga Kosova nën dyshimet se është përfshirë në frikësimin e dëshmitarëve në rastin gjyqësor, të njohur si “Brezovica”.

Radoiçiq përmendet në një aktakuzë edhe si “udhëheqës i grupit kriminal”, i cili planifikoi vrasjen e politikanit serb, Oliver Ivanoviq. Megjithatë, urdhërarresti për Milan Radoiçiqin u tërhoq në mars të vitit 2021 pa asnjë shpjegim.

Kryeministri Albin Kurti ka dalë nga objekti i Qeverisë dhe ka shkuar drejt Kuvendit për të marrë pjesë në vazhdimin e seancës.

Kurti ka shkuar atje në këmbë, derisa është shoqëruar nga mbrojtja e afërt.

Ekipi i Indeksonline ndodhet në Kuvend dhe do iu informojë për zhvillimet e fundit.

Kujtojmë që sot në Kuvend pati përleshje fizike mes pozitës dhe opozitës.

Për dhunën në Kuvend ka reaguar edhe presidentja Vjosa Osmani. Ajo tha se, përdorimi i dhunës për të adresuar pakënaqësitë, dallimet apo mosmarrëveshjet politike është dëmi më i madh që mund t’u bëhet institucioneve.

“Kuvendi është gurthemeli i shoqërisë sonë demokratike, ku zëra të ndryshëm bashkohen për t’i përfaqësuar interesat e qytetarëve, ndaj dhuna nuk ka vend në tempullin e demokracisë dhe nuk mund të shndërrohet në mjet politik”, ka thënë Osmani.

Pas rreth 3 orësh pauzë, deputetët e Kuvendit të Kosovës kanë vazhduar seancën plenare, e cila paraprakisht u ndërpre për shkak të përleshjeve fizike mes deputetëve dhe anëtarëve të Qeverisë së Kosovës.

Në nisje të seancës, kryeparlamentari Glauk Konjufca dënoi dhunën dhe tha se kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, është pajtuar që të heqë dorë nga fjalimi i tij, që u ndërpre për shkak të përleshjeve fizike.

Më herët, Kuvendi shkoi në pauzë me kërkesë të kryetarit të Kuvendit Glauk Konjufca, i cili tha se për momentin nuk janë kushtet për ta vazhduar seancën plenare.

“Kjo që ndodhi në Kuvendin e Kosovës është me të vërtetë e papranueshme, përdorimi i dhunës është edhe i ndëshkueshëm, i dënueshëm nga të gjithë ne”, tha Konjufca duke shtuar se “nëse ka pasur sulm fizik në Kuvendin e Kosovës, ai do të trajtohet prej ligjit, ashtu siç thonë ligjet tona dhe organet e rendit”.

Më herët në Kuvend, deputetët opozitarë nga Partia Demokratike të Kosovës (PDK) kanë sulmuar fizikisht kryeministrin Albin Kurti dhe pjesëtarë tjerë të Qeverisë.

Kurti ishte duke folur për situatën në veri të Kosovës, kur fjalimi i tij u ndërpre nga deputetët e opozitës që brohorisnin “rrenc”.

Pasi zëvendëskryeministrit Besnik Bislimi largoi dhe grisi nga foltorja një foto-montazhë të kryeministrit me hundë të zgjatur që opozita ia kishte vendosur aty, deputeti Mërgim Lushtaku hodhi ujë në drejtim të Kurtit, e pastaj të Bislimit.

Në atë moment, në mbrojtje të të dyve doli ministri i Financave Hekuran Murati, të cilin Lushtaku pastaj e shtyu fizikisht me duar. Bislimi goditi me shishen e tij me ujë deputetin Lushtaku, i cili më pas pati përplasje fizike edhe me minstren e Drejtësisë, Albulena Haxhiu.

Në të njëjtën kohë, deputeti Hajdar Beqa, goditi ministrin Murati në fytyrë.

Grushte u shkëmbyen mes të dyja palëve.

Nga përleshja, Kurti, i rrethuar me sigurimin dhe ministrat e tij, u shtye dhe u përplas në një nga ulëset e Kuvendit pranë foltores.

Policia e Kosovës, e thirrur nga kryetari i Kuvendit Glauk Konjufca, dhe mbrojtja e afërt e kryeministrit, ndërhynë për t’i ndalur përleshjet. Ata qëndruan brenda në sallën e Kuvendit, deri sa kryeministri u largua nga aty.

Momentalisht, forca të shtuara të policisë janë pranë dhe brenda në Kuvend.

Opozita ditëve të fundit, sikurse edhe në këtë seancë, ka qenë kritikuese ndaj pushtetit pasi në mediat në Kosovë kanë dalë përgjime të shefes së Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari-Lila. Ajo ka pranuar që ka zhvilluar një bisedë me nënkryetarin e Listës Serbe, Milan Radoiçiq. Lëvizja Vetëvendosje ka qenë kritike e vazhdueshme ndaj personave që kanë mbajtur kontakte me Radoiçiqin.

Eliza Hoxha, e cila foli në emër të grupit parlamentar të PDK-së, bëri thirrje që Kuvendi i Kosovës të shpërbëhet dhe vendi të shkojë “sa më shpejt” në zgjedhje, pasi tha se audio-incizimet “zbardhin komunikimin dhe raportet e pushtetit të Albin Kurtit me Listën Serbe dhe Milan Radoiçiqin”.

“Çfarë duhet të ndodhë më shumë për ta kuptuar që ju jeni të kapur nga krimineli që është në listën e zezë të Amerikës, që ka urdhërarrest nga Prokuroria. Nuk mjaftojnë as dorëheqja e as shkarkimi sepse koordinimin e keni të përditshëm me Radoiçiqin, e jo me shqiptarët e as me ndërkombëtarët”, tha Hoxha gjatë fjalimit të saj në Kuvend.

Para se të sulmohej, Kurti në Kuvend foli për Radoiçiqin, dhe se si është tërhequr fletarrestimi ndaj tij në vitin 2021, disa ditë para se të formohej Qeveria e tij.

“Kur kanë qenë qeveritë e mëhershme, ky kryekriminel ka qenë në Mitrovicë, ka qenë në Prishtinë. Tash, kontributi ynë, është që është në një hotel në Kopaonik, në Serbi”, ka thënë Kurti.

Milan Radoiçiq është nënkryetar i Listës Serbe, i cili kërkohet nga autoritetet e Kosovës dhe është gjithashtu në listën e zezë të SHBA-së për “përfshirje në krimin e organizuar ndërkombëtar”.

Ai kërkohet nga Kosova nën dyshimet se është përfshirë në frikësimin e dëshmitarëve në rastin gjyqësor, të njohur si “Brezovica”.

Radoiçiq përmendet në një aktakuzë edhe si “udhëheqës i grupit kriminal”, i cili planifikoi vrasjen e politikanit serb, Oliver Ivanoviq. Megjithatë, urdhërarresti për Milan Radoiçiqin u tërhoq në mars të vitit 2021 pa asnjë shpjegim.

Ministrja e Jashtme e Kosovës Donika Gërvalla në një intervistë ekskluzive për Euronews Albania tha se dakordimi mes Kosovës dhe Bashkimit Evropian për 4 çështjet nuk është tërheqje e Albin Kurtit dhe e qeverisë së Kosovës.

Gërvalla u shpreh se kërkesat e mëhershme të BE ndaj Kosovës ishin të tepruara dhe të papranueshme në momentin kur janë artikuluar.

Ajo përmendi kërkesën për tërheqjen e policisë nga komunat në Veri, që siç tha nuk mund të pranohej në kohën kur në këto komuna sundonte dhuna.

“Që në ditën e parë ku Serbia ka nisur të reagojë dhunshëm përmes grupeve ekstremiste kemi thënë që prania e policisë nuk është qëllim në vetvete, por domosdoshmëri nisur nga situata. Marrëveshja është që menjëherë të largohet 25 për qind e policisë jo nga Veriu por ndërtesat dhe zonat rreth tyre. Nuk ka nevojë për polici nëse nuk nevojitet. Nuk është tërheqje e Kurtit, por maturi dhe mençuri në gjetjen e zgjidhjeve me partnerët. Kërkesat kanë qenë të tepruara dhe s’e kemi ndjerë veten komodë. P.sh, largimi në atë kohë i policëve kur aty ka pasur dhunë masive nuk ishte gjëja e duhur. Ka pasur shumë më tepër kërkesa ditën e parë, si tërheqja e menjëhershme e kryetarit të Leposaviçit”, tha Gërvalla.

Qeveria e Kosovës sot ka miratuar themelimin e Grupit Koordinues për anëtarësimin e Kosovës në Këshill të Europës.

Kryeministri Albin Kurti në mbledhjen e sotme të Qeverisë tha se Kosova dhe organizata më e vjetër në Europë për të drejtat e njeriut ndajnë shtyllat e përbashkëta mbi të cilat janë krijuar – të drejtat e njeriut demokracinë dhe sundimin e ligjit, raporton Gazeta Express.

“Këto vlera të KiE janë të kodifikuara dhe të zbatuara nëpërmjet konventave të ndryshme dhe të monitoruara nga Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut, të cilat Kosova i zbaton me përkushtim edhe duke mos qenë anëtare e KiE”.

Ai tha se Kosova ka bërë progres në sundimin e ligjit, prandaj kjo ka bërë që procesi i anëtarësimit të jetë i natyrshëm dhe i suksesshëm.

“Tash procesi i aplikimit gjendet te Asambleja Parlamentare e KiE, e cila do të japë opinionin e saj nëpërmjet përpilimit të një numri të raporteve për gjendjen e demokracisë, të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit në Republikën tonë. Kjo periudhë do të shoqërohet me vizita faktmbledhëse në Kosovë nga ekspertë dhe deputetë të KiE, të cilët do të vizitojnë vendin tonë”.

Prandaj, Kurti tha se për të ofruar një pasqyrë sa më të saktë dhe koherente të të drejtave të njeriut, sundimit të ligjit dhe demokracisë, MPJD ka propozuar krijimin e një grupi koordinues ndërinstitucional, i cili në përbërje aktuale është në fazën fillestare.

“Pra, do të jetë një grup dinamik, i cili ndërkohë do të përfshirë edhe akterë të tjerë institucionalë shtetërorë e nga shoqëria civile, varësisht nga çështjet të cilat do të ngritën nga KiE”.

Funksionin e këtij grupi dhe hapat e ardhshme të këtij procesi i ka shpjeguar më tej edhe zëvendëskryeministrja Donika Gërvalla, e cila dorëzoi në majin e vitit të kaluar kërkesën për anëtarësim.

“Nëse për etapën e parë ka mjaftuar koordinimi i mirë mes Qeverisë, Presidencës dhe Kuvendit të Kosovës për ta kapërcyer këtë fazë, në atë të dytën do të na nevojitet një bashkëpunim shumë më i ngushtë institucional që të jemi shumë më të përgatitur për të gjitha kërkesat dhe raportet që do të na vijnë. Prandaj, kemi propozuar krijimin e një grupi koordinues, i cili ka për detyrë që të zhvillojë komunikim dhe bashkëpunim ndërinstitucional lidhur me procesin e anëtarësimit të Kosovës, duke shkëmbyer informacione që ndërlidhen me procesin e anëtarësimit dhe duke hartuar raporte për çështje specifike në fazën e përgatitjes së opinionit të Asamblesë Parlamentare të KiE”.

Për dy javë duhet të përfundojnë katër hapat e dakorduar në mes të Qeverisë së Kosovës dhe Bashkimit Evropian për shtensionimin e situatës në veri të vendit, ka mësuar KOHA, bazuar në një orar për të cilin janë pajtuar palët për veprime.

Pika e parë, ajo e zvogëlimit të pranisë policore për 25 për qind në dhe rreth ndërtesave komunale, duhet të përfundojë në javën e parë. Në këtë pikë thuhet po ashtu se “Qeveria e Kosovës publikisht e tregon gatishmërinë e saj për të kontribuar në deeskalimin e situatës dhe mosndërmarrjen e veprimeve që mund të eskalojnë situatën në veriun e vendit”.

Pika e dytë, që sipas këtij orari veprimesh, parashihet të nisë në javën e parë e të përcillet në mënyrë të vazhdueshme, është ajo që Policia e Kosovës bashkë me EULEX-in dhe KFOR-in të vlerësojnë gjendjen e sigurisë, në veçanti për të shikuar mundësinë për zvogëlim të mëtejmë të prezencës policore në dhe rreth ndërtesave komunale.

Pika përmes së cilës Qeveria e Kosovës është pajtuar që të dalë me deklaratë publike për mbështetjen e mbajtjes së zgjedhjeve të parakohshme në katër komunat në veri pas verës, duhet të bëhet në javën e parë, e të finalizohet “sa më shpejt që të jetë e mundshme”. “Kosova shpreh përkushtimin për sigurimin e bazës së nevojshme ligjore për të mundësuar organizimin e këtyre zgjedhjeve”, thuhet në këtë pikë.

Vetëm një pikë është paraparë për javën e dytë. Bëhet fjalë për ftesën e Bashkimit Evropian për kryenegociatorët në Bruksel, me synim finalizimin e planit të sekuencimit të Marrëveshjes drejt normalizimit të raporteve, pas së cilës do të fillojë zbatimi i të gjitha neneve të marrëveshjeve.

Marrëveshja u arrit të hënën, në takimin që kryenegociatori i Kosovës në dialogun me Serbinë, Besnik Bislimi, zhvilloi me emisarin e BE-së për dialogun, Miroslav Lajçak.

Qeveria e Kosovës tha të martën në mbrëmje se është pajtuar të zvogëlojë praninë e forcave policore në veri dhe të mbështesë mbajtjen e zgjedhjeve të reja në katër komunat me shumicë serbe, si pjesë e veprimeve për të ulur tensionet.

Pajtimi është arritur gjatë një takimi në Bratisllavë të hënën ndërmjet zëvendës kryeministrit të Kosovës, Besnik Bislimi, dhe të dërguarit të posaçëm të Bashkimit Evropian për bisedimet Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak.

Në një komunikatë të qeverisë thuhet se takimi synonte krijimin e parakushteve pёr përforcim tё përqendrimit “nё zbatimin e plotë dhe tё pakusht tё Marrëveshjes Bazike tё 27 shkurtit dhe aneksit tё Ohrit tё datës 18 mars”.

Nё kёtё kuadër thuhet në njoftim, është arritur pajtimi që qeveria e Kosovёs “publikisht e tregon gatishmёrinё e saj pёr tё kontribuar nё deeskalimin e situatёs dhe mosndёrmarrjen e veprimeve qё mund tё eskalojnё situatёn nё veriun e vendit. Kjo pёrfshin njё zvogёlim tё menjёhershёm nё masёn e 25 për qind tё prezencёs policore nё dhe rreth ndёrtesave komunale”.

Më tej thuhet se policia e Kosovës bashkё me EULEX-in dhe KFOR-in, sipas nevojës do të vlerёsojnё gjendjen e sigurisё, nё veçanti pёr tё shikuar mundёsinё “pёr zvogёlim tё mёtejmë tё prezencёs policore nё dhe rreth ndёrtesave komunale”.

Qeveria e Kosovës përmes njё deklarate publike mbështet mbajtjen e zgjedhjeve tё parakohshme nё 4 komunat nё veri tё vendit dhe atё pas stinës sё verës, thuhet në komunikatë duke nënvizuar se Kosova shpreh përkushtimin pёr sigurimin e bazёs sё nevojshme ligjore pёr tё mundësuar organizimin e kёtyre zgjedhjeve.

Bashkimi Evropian tha ndërkaq se javën e ardhshme kryenegociatorёt e Kosovës dhe Serbisë do të takohen në Bruksel për “të vazhduar diskutimet mbi zbatimin e marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve dhe aneksin e saj, me shpresën që palët do të bien dakord për hapat e ardhshëm që mundësojnë zbatimin e plotë të kësaj marrëveshjeje pa vonesë të mëtejshme”.

Tensionet u rritën në fund të muajit maj kur kryetarët shqiptarë të komunave veriore të Kosovës, morën detyrën me mbështetjen e policisë, pas zgjedhjeve lokale të muajit prill të cilat u bojkotuan nga serbët, që kërkojnë zbatimin e një marrëveshjeje të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian për më shumë vetëqeverisje.

Diplomacia perëndimore që atëherë ka kërkuar uljen e tensioneve përmes pezullimit të operacioneve policore në veri, zhvendosjes së kryetarëve të komunave në zyra alternative dhe shpalljes së zgjedhjeve të parakohshme me pjesëmarrje të pakusht të serbëve të Kosovës.

Java e ardhshme mund të shënojë një periudhë të re zhvillimesh për të ulur tensionet në veri që u përshkuan me veprime të dhunshme dhe nxitën shqetësime për ripërtëritje konfliktesh në zonën e trazuar.

Që nga shpërthimi i krizës, në fund të majit në veri të Kosovës, autoritetet e përkohshme komunale të Zveçanit, Leposaviqit dhe Zubin Potokut – që punojnë sipas sistemit të Serbisë dhe konsiderohen paralele nga autoritetet e Kosovës – janë duke punuar nga lokacione “alternative”.

Kjo është konfirmuar për Radion Evropa e Lirë (REL) nga burime të ndryshme.

Se këto komuna janë duke funksionuar, mund të shihet gjithashtu edhe në faqet e tyre të internetit apo llogaritë e tyre në rrjetet sociale. Gjithashtu, gjatë gjithë kohës këto autoritetet të përkohshme japin tenderë për realizimin e projekteve të ndryshme infrastrukturore, të cilat mund të shihen në portalin e prokurimit publik në Serbi.

Këto organe, të cilat janë të paligjshme për autoritetet e Kosovës, deri tani kanë funksionuar paralelisht në objektet e njëjta me komunat e sistemit të Kosovës. Ato objekte janë të paqasshme për qytetarët, që nga 26 maji, kur kryetarët shqiptarë hynë në zyra me asistencën e policisë, gjë që u kundërshtua ashpër nga popullata lokale serbe.

Kryetarët shqiptarë të komunave që funksionojnë sipas sistemit të Kosovës, janë vazhdimisht në Leposaviq dhe Mitrovicën e Veriut, ndërsa ata në Zubin Potok dhe Zveçan punojnë nga lokacione alternative, në fshatrat e afërta, ku shqiptarët përbëjnë shumicën e popullatës.

Nga ana tjetër, departamente të ndryshme të strukturave komunale serbe, funksionojnë në objektet ku institucionet punojnë sipas sistemit të Serbisë. Për shembull, në objektin komunal “Mitrovica e Kosovës” në Mitrovicë të Veriut, ofrohen shërbime të caktuara për qytetarët e Zveçanit.

Komunat serbe nënshkruajnë kontrata dhe shpërndajnë ndihma financiare

Po ashtu, më 5 korrik, autoriteti i përkohshëm komunal në Leposaviq, i cili financohet nga buxheti i Serbisë, shpalli thirrje për ndihmë financiare për fëmijët.

Siç thuhet në ftesë, ndihmat ndahen nga Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, por qytetarët janë të ftuar që “për shkak të situatës aktuale” t’i dorëzojnë dokumentet e nevojshme në Qendrën për Punë Sociale në Leposaviq.

Kjo qendër, gjithashtu, funksionon në kuadër të sistemit të Serbisë.

Në ndërkohë, kryetari i Autoritetit të përkohshëm komunal të Zubin Potokut, Sërgjan Vulloviq, me ministrin e Administratës dhe Vetëqeverisjes Lokale në Qeverinë e Serbisë, Aleksandar Martinoviq, nënshkruan marrëveshjen për ndarjen e mjeteve për projektin e rregullimit të një pjese të aksit rrugor Ujman – fshati Kovaçi.

Kjo kontratë kap vlerën rreth 8 milionë dinarë, që është afër 70.000 euro.

REL-i u përpoq të marrë deklaratë nga kryetarët e autoriteteve të përkohshme në Leposaviq, Zubin Potok dhe Zveçan, lidhur me punën e tyre. Mirëpo, kryetarët e këtyre organeve të përkohshme komunale të Leposaviqit dhe Zveçanit, Zoran Todiq dhe Ivan Todosijeviq, nuk iu përgjigjën thirrjeve, ndërsa drejtuesi i organit të përkohshëm të Zubin Potokut, Sërgjan Vulloviq, tha se “nuk është i disponuar” për të bërë deklarata.

Dhënia e tenderit gjatë krizës në veri

Organet e përkohshme komunale apo kompanitë që funksionojnë në kuadër të vetëqeverisjeve lokale sipas sistemit serb në veri të Kosovës, nuk kanë ndalur dhënien e tenderëve për realizimin e projekteve të ndryshme.

Një prej tyre është “Realizimi i projektit për përmirësimin dhe rehabilitimit të deponisë komunale”.

Pas këtij projekti, me vlerë rreth 5 milionë dinarë ose rreth 50 mijë euro, qëndron Autoriteti i përkohshëm i Leposaviq, ndërsa tenderi i është dhënë kompanisë “RAD 028” nga Zveçani.

Pronar i kësaj kompanie është Radulle Steviq, i cila është në listën e zezë të SHBA-së.

• Radulle Steviq dhe tenderët e tij nga institucionet e Kosovës

E njëjta kompani, në fillim të qershorit, ka marrë tender nga Autoriteti i përkohshëm komunal në Zubin Potok, për ndërtimin e një shtëpie për një familje në fshatin Jasenovik i Epërm dhe për “prokurimin e transformatorëve për furnizimin me energji të njësive të banimit”.

Si funksionojnë komunat e Kosovës në veri?

Kryetari i komunës së Leposaviqit, Lulzim Hetemi, dhe ai i Mitrovicës së Veriut, Erden Atiq, qëndrojnë çdo ditë në objektet komunale, prej nga kryejnë detyrat e tyre.

Megjithatë, për dallim nga Leposaviqi, në Mitrovicë të Veriut nuk ka protesta para objektit komunal, për shkak se ndërtesa është e ndarë fizikisht nga Autoriteti i përkohshëm komunal serb.

Nga ana tjetër, kryetarët e komunave të Zveçanit dhe Zubin Potokut, Ilir Peci dhe Izmir Zeqiri, punojnë nga zyrat komunale që gjenden në fshatrat e banuara me shqiptarë.

Janë emëruar anëtarë të kabineteve të tyre dhe drejtorë të departamenteve të ndryshme, por nuk mund t’u ofrohen shërbime qytetarëve në vetë objektet komunale – përveç në Mitrovicë të Veriut – për shkak se popullata lokale serbe po proteston çdo ditë para objekteve.

Gjithashtu, para objekteve komunale gjenden edhe pjesëtarët e KFOR-it.

Nenad Radosavleviq, i cili më 5 korrik është emëruar në pozitën e drejtorit të Drejtorisë për sport, rini dhe kulturë në komunën e Leposaviqit, sipas sistemit të Kosovës, vlerëson se më së shumti vuajnë “qytetarët e zakonshëm” nga fakti se vetëqeverisjet lokale nuk janë funksionale.

Ai shton se ka pranuar të marrë pjesë në punë, në mënyrë që të shfrytëzohet buxhet i planifikuar, derisa kriza në veri po vazhdon.

Në një prononcim për Radion Evropa e Lirë, ai thekson se “është e tmerrshme që të gjithë i harrojnë njerëzit e thjeshtë, të cilët kanë nevojë për shërbimet e vetëqeverisjes lokale”.

Ndonëse, siç thotë ai, që nga emërimi i tij nuk ka pasur asnjë takim me kryetarin Hetemi dhe as nuk janë ndërmarrë hapa në funksionalizimin e dikasterit të tij, ai beson se në Prishtinë ka “vullnet të mirë” për t’iu përgjigjur kërkesave të tij.

“Mandati im është i kufizuar dhe i qartë, është deri në fund të vitit para zgjedhjeve të reja dhe ka të bëjë me normalizimin dhe hapjen e fondeve për përfituesit që kanë nevojë”, thotë ai.

Pse u rritën tensionet?

Pjesëtarët e komunitetit serb bojkotuan zgjedhjet e fundit lokale, të cilat u mbajtën më 23 prill, me ftesë të partisë më të madhe të serbëve të Kosovës, Listës Serbe. Si rezultati i atij bojkoti, kryetarët shqiptarë erdhën në pushtet në katër komuna me shumicë serbe në veri.

Kur ata ishin gati të fillonin punën, serbët vendas kundërshtuan, kështu që Policia e Kosovës ndërhyri. Që atëherë, serbët po protestojnë çdo ditë me kërkesën që Policia e Kosovës të tërhiqet dhe kryetarët e komunave të mos shkojnë në punë.

BE-ja bëri thirrje për shtensionim dhe kërkoi nga Prishtina zyrtare të shpallë zgjedhje të reja, ndërkaq nga Beogradi kërkoi të sigurojë pjesëmarrjen e pakushtëzuar të serbëve në atë proces.

Shefi i ekipit të Kosovës për dialogun me Serbinë, Besnik Bislimi, dhe i dërguari i posaçëm i BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak, kanë konfirmuar më 10 korrik se është arritur marrëveshja për hapat e parë drejt shtensionimit të situatës në veri.

Megjithatë, ata nuk specifikuan se për cilat hapa bëhet fjalë konkretisht.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, më herët ka deklaruar se një nga hapat e parë është tërheqja e njëkohshme e Policisë së Kosovës dhe demonstruesve para ndërtesave komunale.

Përgatiti: Bekim Bislimi

Seanca e sotme e Kuvendit të Kosovës filloi me një minutë heshtje, për të nderuar viktimat e gjenocidit në Srebrenicë në Bosnje dhe Hercegovinë. Nesër, më 11 korrik bëhen 28-vjet nga masakrës e Srebrenicës, ku forcat serbe të Bosnjës vranë më tepër se 8 mijë burra e djem myslimanë

Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca, tha se masakra e Srebrenicës është masakra më e madhe pas luftës së dytë botërore, ku u vranë mbi 8 mijë boshnjakë.

Deputeti i komunitetit boshnjak, Bahrim Shabani, tha se Kosova qëndron në krah të popullit të Bosnjës dhe Hercegovinës dhe tha se mohimi i gjenocidit nuk mund të lejohet dhe të tolerohet.

“Shteti i Kosovës dhe boshnjakët e Kosovës janë të përkushtuar për ruajtjen e shtetit të Bosnjë-Hercegovinës si shtet sovran, i pavarur dhe i pandashëm”, tha ai.

Në vitin 2021, Kuvendi i Kosovës miratoi edhe Rezolutën për Srebrenicën, e cila dënon gjenocidin e regjimit serb në Srebrenicë kundër pjesëtarëve të popullit boshnjak, dhe dënon ashpër mohimin e gjenocidit.

Pas lëndimeve të marra nga serbët gjatë protestës së dhunshme në Veri të Kosovës më 29 maj, një ushtari hungarez të misionit paqeruajtës të NATO-së në Kosovë, i është amputuar njëra këmbë.

Lajmin e ka njoftuar medias vendase, “telex”, e cila citon ministrinë e mbrojtjes në Hungari.

Në njoftimin e ministrisë hungareze thuhet se ndërhyrja kirurgjikale ka shkuar mirë, ndërsa gjendja e ushtarit është stabile. Referuar njoftimit të ministrisë, shumica e ushtarëve hungarezë të KFOR-it janë kthyer në shtëpitë e tyre, por gjendja shëndetësore për dy ushtare është ende e rëndë dhe për këtë arsye ata janë duke u trajtuar në spital.

Dhjetëra pjesëtarë të KFOR-it, kryesisht hungarezë dhe italianë, u  plagosur gjatë ndërhyrjes për t’i shpërndarë protestuesit serbë në Zveçan të hënën e 29 majit. Paqeruajtësit e NATO-s kërkuan nga protestuesit të shpërndahen, por ata nuk pranuan dhe hodhën gurë, shok-bomba e koktej molotovi në drejtimin e tyre.

Serbët lokalë në katër komunat e veriut të Kosovës ishin duke kundërshtuar hyrjen e kryetarëve të rinj shqiptarë në godina dhe prezencën e njësive speciale të Policisë së Kosovës në afërsi të ndërtesave komunale.

Tensionet u nxitën pas zgjedhjeve lokale të 23 prillit për katër kryetarët e komunave në Leposaviq, Zveçan, Zubin Potok dhe Mitrovicë e Veriut,  ku fituan kandidatët shqiptarë. Partitë serbe i bojkotuan ato.