Ministri i Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës në Kosovë, Liburn Aliu, ka thënë të enjten se në Kosovë do të ndalohet prodhimi i qeseve të plastikës nga 0 deri në 25 mikronë.

Ai ka thënë se qeset e holla të plastikës, të cilat përdoren aktualisht dhe mund të merren nëpër markete, do të ndalohen plotësisht.

“Nga zero deri në 25 mikron do të lejohen vetëm qeset të cilat përdoren për fruta, të cilat nuk do t’i kenë mbajtëset. Ndërsa për qeset nga 25 deri në 50 mikron do të lejohet përdorimi i tyre, do të kushtojnë pesë centë, por nuk do të lejohen që të kenë logo të prodhuesve, apo logo reklamuese”.

Në një konferencë për media, Aliu ka thënë se për qeset biodegraduese dhe të kompostueshme të çfarëdo madhësie dhe trashësie, me certifikatë përkatëse, që vërteton se qeset janë nga materiali i biodegradueshëm, nuk do të vendoset çmim minimal.

“Për qeset e plastikës me mbajtëse deri në 50 mikron nuk do të vendoset çmim minimal dhe as tarifë”.

Kosova është vendi i vetëm i Ballkanit Perëndimor në të cilin qeset e plastikës për një përdorim ofrohen falas për konsumatorët.

Maqedonia e Veriut, Bosnjë e Hercegovina, Mali i Zi janë disa nga vendet në të cilat duhet paguar për t’u pajisur me qese plastike, derisa Shqipëria e ka ndaluar përdorimin e tyre vitin e kaluar.

Sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, në vitin 2021 në këtë vend janë grumbulluar 485 mijë tonë mbeturina komunale – ku përfshihen edhe qeset e plastikës.

Gjatë një viti, mesatarja e mbeturinave për kokë banori është 273 kilogramë apo 0.75 kilogram në ditë.

Për natyrën qeset e plastikës janë të dëmshme dhe atyre u duhen shumë vite të dekompozohen.

Përveç kësaj, kur qeset e plastikës shkatërrohen nën rrezet e diellit, në tokë lëshohen substanca toksike.

Sipas Programit të Kombeve të Bashkuara për Mjedisin (UNEP), çdo minutë, në të gjithë botën, përdoren një milion qese të plastikës.

Nga korriku i vitit 2021, Bashkimi Evropian ka fuqizuar direktivën që ndalon plastikën për një përdorim.

Produktet e plastikës për një përdorim përfshijnë: pjatat, gotat, shkopinjtë për pirje dhe ato qese që, sipas BE-së, shndërrohen në mikroplastikë dhe mbeten gjatë në mjedis.

Këto plastika, sipas vlerësimeve të BE-së, përbëjnë rreth 70 për qind të mbeturinave detare në Evropë.

Qëllimi përfundimtar i BE-së është që deri në vitin 2030, çdo plastikë e mbetur të jetë e ripërdorshme ose e riciklueshme.

Papunësia në Kosovë, brenda dhjetë vjetësh, ka shënuar rënie për mbi 17 për qind, tregojnë të dhënat e fundit të Agjencisë së Statistikave të Kosovës (ASK).

Nga 30 për qind sa ka qenë në vitin 2013, ka rënë në 12.6 për qind vitin e kaluar.

Më saktësisht, sipas ASK-së, numri i të punësuarave në vitin 2013 ka qenë 338.365, ndërsa 403.813 më 2022.

Për profesorin e ekonomisë në Universitetin e Prishtinës, Berim Ramosaj, rënia e papunësisë është reale, por nuk i atribuohet rritjes eventuale ekonomike.

Sipas tij, faktor kyç që ka ndikuar në të është emigrimi i popullatës.

“Ikja është e përqendruar te kontingjenti i punës, respektivisht te personat që janë në moshë pune dhe kanë vullnet që të hyjnë në tregun e punës”, thotë Ramosaj për Radion Evropa e Lirë.

ASK-ja nuk ka ende të dhëna për vitin 2022, por ato të vitit 2021 tregojnë se nga Kosova janë larguar mbi 42 mijë banorë, për arsye të ndryshme.

Në vitin 2020 – kur ka shpërthyer pandemia e koronavirusit – kanë emigruar mbi 8.000 veta; më 2019 mbi 34.000 dhe më 2018 mbi 28.000.

Rritje e pamjaftueshme ekonomike

Ramosaj thotë se rritja ekonomike në Kosovë ka qenë e ulët për të gjeneruar mjaftueshëm vende të reja pune. Në dhjetë vjetët e fundit, mesatarja nuk ka kaluar 4-5 për qind.

“Rritja ekonomike njëshifrore nuk e adreson problemin e papunësisë”, thotë ai.

Të dhënat e fundit të Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) parashikojnë që në vitin 2023 Kosova të ketë rritje ekonomike për 3.5 për qind, ndërsa në vitin 2024 për 4 për qind.

Përfaqësues të bizneseve thonë se as ata nuk kanë mundur të jenë kontribuues të mëdhenj në zbutjen e papunësisë.

Sipas tyre, në dhjetë vjetët e fundit, nuk ka pasur lehtësira fiskale, të cilat do t’i ndihmonin bizneset prodhuese të zhvilloheshin më shumë dhe, rrjedhimisht, të hapnin më shumë vende pune.

“Në rast se investon në shtetet e rajonit, lirohesh nga një pjesë e madhe e tatimeve, si tatimi në fitim e të tjera, ndërkohë që në Kosovë nuk ka lehtësira të tilla”, thotë për Radion Evropa e Lirë Skënder Krasniqi, drejtor i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë në Prishtinë.

“Ne jemi vend importues i të gjitha produkteve dhe eksportojmë shumë pak. Tregtia hap më pak vende pune sesa do të mund të hapte sektori i zhvilluar i prodhimit”, shton ai.

Të dhënat e Bankës Qendrore të Kosovës konfirmojnë, po ashtu, se investimet në sektorin e prodhimit janë më të vogla nëse krahasohen me sektorë të tjerë.

Formalizmi i vendeve të punës

Profesori Ramosaj thotë se shifrat më të ulëta të papunësisë i ka ndikuar, deri në njëfarë mase, edhe formalizimi i punësimit.

“Së fundi është parë që bizneset, në përgjithësi, i deklarojnë punëtorët tek institucionet përkatëse, e që me vite i kanë mbajtur në të zezën”, thotë ai.

Administrata Tatimore e Kosovës (ATK), vitin e kaluar, ka nisur projektin e ashtuquajtur “Punësimi joformal”, i cili ka për qëllim inspektimin e bizneseve, identifikimin e punëtorëve të paregjistruar dhe regjistrimin e tyre.

Ushtruesi i detyrës së drejtorit ekzekutiv të ATK-së, Ilir Murtezaj, ka thënë në një intervistë për Radion Evropa e Lirë më 26 gusht se zbatimi i këtij projekti ka çuar, deri më tash, në identifikimin e mbi 7.000 punëtorëve të padeklaruar.

Krasniqi, nga Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë në Prishtinë, tërheq vërejtjen se jo të gjithë të papunët regjistrohen në Agjencinë e Punësimit dhe kjo, sipas tij, bën që shifrat e papunësisë të kenë trend të rënies.

“Në vendet evropiane, të papunët regjistrohen si të papunë, pasi përfitojnë mjete financiare nga shteti. Në Kosovë nuk përfiton asgjë dhe kjo është arsyeja që nuk lajmërohen si të papunë dhe papunësia del të jetë e vogël”, thotë ai.

Të dhënat e Agjencisë së Punësimit të Kosovës flasin për rënie të numrit të punëkërkuesve.

Nga rreth 300 mijë punëkërkues të regjistruar në vitin 2013, numri i tyre ka rënë në rreth 29 mijë në prill të këtij viti.

Papunësia bie, por punëtorë nuk ka

Edhe pse shifra e papunësisë mbetet mbi 12 për qind, bizneset në Kosovë, sidomos në dy vjetët e fundit, ankohen për mungesë punëtorësh.

Disa, madje, kanë importuar fuqi punëtore nga jashtë.

Krasniqi thotë se kjo ndodh si pasojë e mungesës së harmonizimit midis arsimit dhe kërkesave të tregut të punës.

“Ministria e Arsimit, për dhjetë vjet, i ka dhënë qytetarit shkollim që nuk i krijon vend pune. Ne arsimojmë të rinj [në ato fusha] që nuk u krijojnë të ardhme”, thotë ai.

Sipas Krasniqit, mungesë punëtorësh ka në sektorin e bujqësisë, të gastronomisë, të ndërtimtarisë dhe të tekstilit.

Ndërtimtaria, njëherësh, thith edhe numrin më të madh të punëtorëve, ashtu si edhe tregtia e arsimi.

Ministria e Arsimit, në anën tjetër, është në proces të zgjerimit të mësimit dual, që nënkupton aftësimin në një kompani të caktuar në kombinim me lëndët e një shkolle profesionale. Ky lloj mësimi ka filluar për herë të parë vitin e kaluar.

Ku janë mbi 750 mijë persona?

Sipas ekspertëve, një tjetër gjë që mbetet shqetësuese është shifra e personave ekonomikisht joaktivë – mbi 750 mijë, sipas të dhënave të ASK-së.

Me termin ekonomikisht joaktivë, ASK-ja përshkruan personat që nuk janë as të punësuar, as të regjistruar si të papunë dhe as nuk kërkojnë punë.

Profesori Ramosaj ka një shpjegim:

“Një pjesë [e personave ekonomikisht joaktivë] merret me veprimtari të pavarura që nuk janë të regjistruara si biznese, një pjesë ka të ardhura nga pasuria e paluajtshme dhe disa pranojnë remitenca dhe nuk punojnë”.

Me mbi 1.7 milion banorë, Kosova ka pagën më të ulët minimale në Evropë, që sillet nga 130 deri në 170 euro.

Paga mesatare bruto në vend, për dhjetë vjet, është rritur për 138 euro. Nga 383 euro sa ka qenë në vitin 2012, ajo është bërë 521 euro në vitin 2022.

Lidhja Demokratike e Kosovës është afër finalizimit të platformës së saj politike “Rruga e re”. Për këtë qëllim strukturat e kësaj partie janë duke e mbajtur një takim dy ditor, pa praninë e mediave.

Nga kjo partia kanë njoftuar se po diskutohet intensivisht rreth detajeve të fundit të projekteve madhore që përfshijnë sektorin e ekonomisë, energjisë, arsimit, etj.

Nisma e re e nisur nga partia më e vjetër në Kosovë, ka synim të adresojë sfidat dhe të krijojë vizionin e ardhshëm të Kosovës në të gjitha fushat.

LDK-ja me parinë e saj, po tenton që përmes “Rrugës së re” të ndryshojë edhe imazhin e këtij subjekti.

Gjatë ditës së djeshme u shpall edhe logoja e re ku në fakt rezultoi që është një kopje e logos së Partisë “Guxo”, ku shumica e strukturës së kësaj partie janë ish-anëtarë të LDK-së, shkruan Syri.net Kosova.

Por, nuk do të flasim tani për logon, e rëndësishme është të analizohet se “kush është LDK-ja sot?”.

Për këtë, Syri Kosova ka pyetur politologun, Dren Dushi, ku ka folur rreth qasjes së kësaj parti, që sot nuk e ka peshën dhe rëndësinë që dikur e kishte, me krijuesin e saj, Ibrahim Rugova.

“Pajtohem me idenë që LDK-ja nuk është më diçka e rëndësishme siç ka qenë, pra nuk ka të bëjë asgjë me atë LDK-në e Presidentit Rugova, të intelektualëve e aktivistëve të viteve 90’, shumë prej të cilëve nuk jetojnë më, shumë tjerë janë tash e një kohë të gjatë jashtë kësaj partie politike, pra LDK nuk duhet parë më si një vazhdimësi i asaj që filloi Presidenti Rugova, përkundrazi.

Që pas vdekjes së Presidentit Rugova, LDK-ja nuk ka arritur t’i bëj ballë presionit agresiv të PDK-së, meqë nuk ka pasur kapacitet t’i bëj ballë, i është nënshtruar, nënshtrim ky i cili e ka sjellur në këtë ditë ku është sot, e përçarë, pa ideologji, pa kauzë, jo-demokratike”, shprehet Dushi.

Sipas Dushit, ‘Rruga e re’ e LDK-së është e parëndësishme, pasi e ka humbur besimin e elektoratit.

“Kam thënë pak ditë më parë në një shkrim për Syri.net, se LDK-ja qe reduktuar në një parti opozitare falso (ndaj PDK-së), dhe nuk e di për çfarë “rruge të re” po angazhohet tani, meqë kjo “rrugë e re”, është tashmë e parëndësishme, pra nuk shkakton ndonjë efekt të madh në politikën e Kosovës, ngaqë është sosur besimi. Pra duhet sqaruar, bëhet fjalë për një “rrugë të re” me PDK-në apo “rrugë të re” me metoda të vjetra?”, shton më tutje, politologu Dren Dushi.

Për me tepër, në vlerësimet e Dushit, në spektrin politik kosovar, janë duke u krijuar dy grupe politike, e që është: partitë në pushtet dhe opozita aktuale.

“Në konsideratën time, Kosova tashmë është duke krijuar dy grupime të mëdha politike, ku në grupimin e parë prijnë Kryeministri Kurti dhe Presidentja Osmani, pra LVV me partnerë si Partia GUXO! e Alternativa, që mbase mund të zgjerohet në të ardhmen në forma më specifike, dhe në grupimin e dytë janë të tjerët, ata që i kemi pasë për rreth dy dekada. Resurset e këtyre të dytëve, mund të mos mjaftojnë për të ofruar një konkurrencë serioze karshi grupit të parë, të paktën jo edhe për një periudhë afat mesme”, përfundon analizën e tij dhënë Syri Kosovës, Dren Dushi.

Si e shpjegon Lumir Abxhiku nismën e re?

Kryetari i LDK-së, Lumir Abdixhiku, ka disa javë që nëpër takime të ndryshme për brenda partisë, por edhe me shoqërinë civile dhe mediat, ka deklaruar se gjendja aktuale në Kosovë nuk e përfaqëson askënd.

Madje, i pari i LDK-së ka ftuar qytetarët që ta mbështesin platformën e LDK-së. “Pavarësisht bindjeve që mund t’i kemi, pavarësisht dallimeve që mund t’i gjejmë, ju ftoj të mbështesni Rrugën e re. Rrugën që s’bën gabimet e së shkuarës e ndalon theqafjen e tashme. Rrugën që s’merret me të kaluarën, por thjeshtë na bën të ardhmen. Rruga e re ka filluar dhe nuk do të ndalet. Rruga e re ka nevojë për mbështetjen tënde”, ka shkruar Abdixhiku në facebook.

Pse u mor kjo nismë?

Qëllimi kryesor i kësaj nisme, sipas zyrtarëve të LDK-së, është ruajtja e marrëdhënieve të Kosovës me aleatët e saj ndërkombëtarë, përkatësisht me BE-në dhe me SHBA-në.

Iniciativa është përmendur edhe si alternativë, në pamundësi të rrëzimit të Qeverisë Kurti në Kuvend, meqenëse opozita ka pranuar se nuk ka vota të mjaftueshme për një mocion mosbesimi.

“Votat në Parlament nuk i kemi, mirëpo po shihet që pushteti është në panik”, është shprehur nënkryetari i LDK-së, Gazmend Muhaxheri, teksa ishte duke folur në Klan Kosova për rëndësinë e iniciativës së partisë opozitare.

Organizata terroriste serbe “Severna Brigada” kërcënon edhe Kurtin.

Profili i organizatës terroriste “Severna Brigada” ka kërcënuar mbrëmë edhe kryeministrin e Kosovës Albin Kurti, duke thënë se kanë armatim “me tonelata”.

Profili i kësaj organizate ka shpërndarë mbrëmë në Facebook një fotografi të një arme të llojit snajper, sipër se cilës kanë shkruar “Kurti, këso kemi me tonelata”, raporton KosovaPress.

Dje (e martë), “Severna Brigada” ka kërcënuar edhe ministrin e Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla, pas njoftimit për zbulimin e një sasie të madhe të armatimit, duke përfshirë armë automatike, fishekë, granata dore e eksploziv në Zveçan.

Ata kanë kërcënuar hapur Sveçlën duke i shkruar publikisht në Facebook se “Unë personalisht do të të dënoj (likuidoj), vetëm momenti pritet”.

Sipas burimeve të KosovaPress-it, ky profil përmes të cilit është kërcënuar ministri Sveçla është vërtetë i organizatës terroriste “Severna Brigada” (Brigada e Veriut).

Ministria Administrimit të Pushtetit Lokal ka publikuar udhëzimin administrativ që u mundëson qytetarëve që përmes një peticioni të largojnë kryetarët e komunave.

Ky udhëzim u hartua në kuadër të hapave që ekzekutivi kosovar po ndërmerr për shtensionimin e plotë të situatës në veri të Kosovës.

Qytetarët në këtë zonë – të banuar me shumicë serbe – po kundërshtojnë kryetarët e rinj shqiptarë të zgjedhur në prill. Këto votime ishin bojkotuar nga popullata serbe.

Kosova është zotuar se do të mbajë zgjedhje të reja në katër komunat në veri. Me qenë se dorëheqja e kryetarëve shqiptarë nuk është duke u shqyrtuar, Qeveria ka kërkuar të hartohet ky udhëzim administrativ, që mundëson largimin e tyre përmes mbledhjes së nënshkrimeve.

Çfarë thotë udhëzimi administrativ?

Ministri i MAPL-së, Elbert Krasniqi, publikoi udhëzimin administrim që kërkon mbështetjen prej 20 për qind të votuesve të një komune për të larguar kreun e pushtetit lokal.

Sipas të dhënave të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, në zgjedhjet e prillit të këtij viti në Leposaviq ishin 13.318 qytetarë me të drejtë vote, në Zubin Potok 6.661, në Zveçan 6.998 ndërkaq në listën përfundimtare të votuesve në Mitrovicë të Veriut ishin 18.118.

Në udhëzim thuhet se mbledhja e këtyre nënshkrimeve duhet të bëhet mbi bazën e vullnetit të lirë dhe pa presion.

Fillimisht duhet të formohet një grup, i quajtur nismëtar, i përbërë prej të paktën tre personave që e përfaqësojnë kërkesën nga komunën përkatëse.

Ky grup, para nisjes së mbledhjes së nënshkrimeve duhet të njoftojë kryesuesin e kuvendit komunal – në komunën përkatëse – dhe Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Më pas, kryesuesi e informon kryetarin e komunës përkatëse, ministrinë përkatëse për pushtet lokal dhe KQZ-së për kërkesën e grupit nismëtar.

Pas pranimit të kërkesës, jo më vonë se pesë ditë, kryesuesi i kuvendit komunal e shqyrton atë dhe e regjistron grupin nismëtar si palë të autorizuar. Nëse kjo nuk bëhet brenda afatit, atëherë grupi nismëtar mund të kërkojë nga KQZ-ja të shqyrtojë kërkesën dhe ta regjistrojë si palë të autorizuar.

Jo më vonë se pesë ditë nga regjistrimi, grupi nismëtar duhet të paraqesë te kryesuesi i kuvendit komunal dokumentacionin e nevojshëm ku përfshihen lista e nënshkrimeve dhe autorizimi nga kuvendi komunal për shfrytëzimin e hapësirës publike për mbledhjen e nënshkrimeve.

Më pas KQZ-ja, jo më vonë se pesë ditë nga pranimi i kërkesës, njofton kryesuesin e kuvendit komunal, grupin nismëtar për numrin e tërësishëm të votuesve në komunën përkatëse dhe për numrin e nënshkrimeve që kërkohen.

Grupi nismëtar ka afat prej 30 ditësh që të mbledhë nënshkrimet fizikisht. Afati mund të shtyhet vetëm një herë për 15 ditë.

Më pas nënshkrimet dorëzohen te kryesuesi i kuvendit komunal dhe KQZ-ja. Pas kësaj, institucioni i zgjedhjeve verifikon nënshkrimet dhe nëse nuk janë aq sa kërkohen – 20 për qind e votuesve – nismëtarët e kërkesës kanë afat prej 10 ditësh për të përmbushur këtë kuotë.

Nëse KQZ-ja më pas konfirmon se janë mbledhur nënshkrimet e duhura, atëherë organizohet votimi për largimin e kryetarit të komunës nga funksioni. Votimi organizohet nga KQZ-ja.

Votimi për largimin e kryetarit

Në udhëzim administrativ shpjegohet edhe procesi i votimit për largimin nga detyra të një kryetari komune. Votimi për këtë çështje duhet të mbahet jo më vonë se 45 ditë pas konfirmimit se është përmbushur kuota prej 20 për qind.

Nëse 50 për qind +1 e qytetarëve në listëve e votuesve votojnë në favor të largimit të kryetarit, atëherë ai konsiderohet se është larguar nga posti. Pas kësaj, rezultati i dërgohet presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila ka afat ligjor prej 30 deri në 45 ditë për shpalljen e zgjedhjeve të jashtëzakonshme.

Por, nëse gjatë votimit nuk arrihet shifra prej 50 për qind, nisma konsiderohet se ka dështuar dhe, sipas udhëzimit administrativ, një iniciativë e njëjtë mund të ndërmerret vetëm pas 12 muajsh.

Për shkak të hyrjes së kryetarëve shqiptarë në ndërtesat komunale – me asistimin e Policisë së Kosovës – në fund të majit, serbët lokalë organizuan protesta në Leposaviq, Zubin Potok e Zveçan.

Tensionet u përshkallëzuan në dhunë më 30 maj në Zveçan, pasi protestuesit serbë u përleshën me pjesëtarët e misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë, KFOR. Nga përleshjet mbetën të plagosur dhjetëra persona nga të dyja palët.

Bashkësia ndërkombëtare në krye me Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Evropian kanë kërkuar nga Kosova dhe Serbia të ulin tensionet. Nga Prishtina kanë kërkuar mbajtjen e zgjedhjeve të reja, ndërkaq nga Beogradi që të inkurajojë serbët të marrin pjesë në procesin zgjedhor.

Në korrik, Qeveria e Kosovës u pajtua me BE-në në disa hapa drejt shtensionimit të situatës. Ndër to përfshihen edhe ulja e pranisë policore në dhe përreth ndërtesave komunale në veri dhe mbajtja e zgjedhjeve të reja, pas verës.

Policia e Kosovës ka zbuluar një sasi të madhe armatimi në veriun e Kosovës, bëri të ditur ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla.

Sipas tij, aksioni u krye në Zveçan – komunë në veri e banuar me shumicë serbe – ku u bastis një shtëpi, që sipas Sveçlës përdorej si “bazë për armatimin e veriut të Kosovës”.

“Kjo shtëpi është përdorur për grumbullim dhe shpërndarje të armatimit për grupet kriminale serbe”, tha Sveçla.

Ai tha se në aksionin e Policisë së Kosovës u gjetën armë automatike, fishekë, granata dore dhe eksplozivë.

“Në vendin e ngjarjes, përveç institucioneve të sigurisë, kanë qenë të pranishëm edhe përfaqësues të KFOR-it”, tha Sveçla duke shtuar se “veriu hap pas hapi po shkon drejt normalitetit”.

Kjo nuk është hera e parë që autoritetet e rendit kryejnë aksione kundër kontrabandës në veri.

Rasti i fundit ishte në gusht, kur Policia e Kosovës kishte konfiskuar mbi 1.200 fishekë në fshatin Rudine të Zveçanit.

Përveç aksioneve kundër mallrave kontrabandë, autoritetet në të kaluarën kanë kryer aksione në veri edhe kundër kriptovalutave, mihja e të cilave është ilegale në Kosovë.

Situata në veri të Kosovës në fund të majit u tensionua, pasi banorët lokalë kundërshtuan kryetarët e rinj shqiptarë.

Kryetarët u zgjodhën në prill, në votimet që u bojkotuan nga popullata serbe.

Pas rritjes së tensioneve, Kosova dhe Bashkimi Evropian në korrik u pajtuan për disa hapa drejt shtensionimit që përfshijnë uljen e pranisë së Policisë së Kosovës në veri dhe mbajtjen e zgjedhjeve të reja lokale në këtë zonë.

Pavarësisht ultimatumit të BE-së një ditë më parë për mbajtjen sa më shpejt dhe pa parakushte të zgjedhjeve në katër komunat në veri të Kosovës, popullata serbe që është shumicë në këto zona, ka disa kushte.

Gjatë një bashkëbisedimi për ‘KosovaPress’, ata thonë se duan që fillimisht të krijohet Asociacioni i komunave me shumicë serbe, pastaj policia të tërhiqet nga veriu, të lirohen të gjithë të burgosurit serbë, si dhe kryetarët shqiptarë të komunave të tërhiqen, në mënyrë që ata të marrin pjesë në zgjedhjet që do të organizoheshin nga Qeveria e Kosovës.

Svetomir Boshkoviq, qytetar nga veriu i Mitrovicës, thotë se mbajtja e zgjedhjeve në veri është e nevojshme, por pasi të plotësohen të gjitha kushtet të cilat serbët ka kohë që po i kërkojnë. Ai përmendi krijimin e Asociacionit, tërheqjen e të gjitha forcave policore nga veriu, si dhe lirimin e hapësirave komunale e arsimore, si kusht për pjesëmarrjen e serbëve në zgjedhje.

‘Ka kushte që së pari duhet plotësuar… Të tërhiqen të gjitha forcat policore, të lirohen hapësirat komunale dhe arsimore…Kusht është po ashtu formimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe i cili është nënshkruar para njëmbëdhjetë vitesh…Parakushte janë këto, ky është kushti për të nënshkruar peticionin’, tha Boshkoviq.

Edhe Lubomir Miljkoviq, e ka kushtëzuar pjesëmarrjen në zgjedhje. Ai veç tjerash, ka përmendur lirimin e të gjithë të burgosurve serbë, si kusht për të dalë në zgjedhje.

‘Zgjedhjet duhet të mbahen, por duhet të plotësohen kushtet, të formohet Asociacioni i komunave me shumicë serbe, të lirohen të arrestuarit’, tha ai.

Mileva Bashcareviq, po ashtu qytetare nga veriu i Mitrovicës, tha se shqiptarët e serbët duhet të jetojnë së bashku dhe të kenë të drejta të barabarta. Ajo shtoi se serbët kërkojnë disa kushte tashmë të njohura, pa plotësimin e të cilave ata nuk do të marrin pjesë në zgjedhje.

Në anën tjetër, Emir Azemi, njohës i zhvillimeve politike nga veriu i Mitrovicës, ka bërë të ditur se për situatën në veri të vendit, duhet patjetër një marrëveshje politike mes palëve në proces, si dhe garanci e fortë nga ana e SHBA-së, për mbajtjen e zgjedhjeve të lira dhe demokratike.

Ai preferon dorëheqjen e kryetarëve si opsion më të lehtë dhe më të mirë, për shkak se, siç u shpreh, procesi i zgjedhjeve përmes peticionit, është shumë i komplikuar dhe i pamundur.

Azemi ka theksuar se nënshkrimi i peticionit për shkarkimin e kryetarëve nga ana e 20 përqind të votuesve, që nënkupton fazën e parë të procesit, është i mundur dhe mund të realizohet. Mirëpo, siç tha ai, procesi do të komplikohet gjatë fazës së dytë, e cila përfshinë daljen e 50 përqind plus një të votuesve. Sipas tij, nëse në komunën e Mitrovicës Veriore janë 20 mijë votues në listën e votuesve, kjo nënkupton se duhet të dalin të nënshkruajnë 10 mijë plus një votues, gjë që është e pamundur.

Mitrovica e Veriut, shtoi ai, ka rreth 12 mijë banorë rezidentë, dhe nëse në fazën e dytë duhet të votojnë mbi 10 mijë qytetarë, atëherë do të jetë e pamundur ose do të duhej që një person të votojë shumë herë për të arritur pesëdhjetë plus njëshin dhe në këtë mënyrë do të lëndohej procesi zgjedhor.

Zgjedhjet e parakohshme në komunat veriore të Kosovës përmenden si opsion për shtensionimin e situatës, pasi marrja e detyrës nga kryetarët shqiptarë të dalë nga zgjedhjet e 23 prillit, ka shkaktuar tensione e trazira që nga 26 maji e tutje, ndërsa në këto zgjedhje do të duhej të sigurohej pjesëmarrja e serbëve si votues, por edhe si kandidatë.

Ministri për Komunitete dhe Kthim në Qeverinë e Kosovës, Nenad Rashiq, beson se prapa dorëheqjeve të fundit të policëve serbë në veri qëndron “frikësimi nga regjimi aktual serb” dhe shton se Prishtina zyrtare duhet “t’i inkurajojë” të gjithë ata që vërtet duan të integrohen.

“Institucionet e Kosovës duhet të tregojnë vullnet të mirë, anën e mirë të institucioneve të Kosovës, për t’i inkurajuar bashkëqytetarët tanë, në këtë rast policët e rinj të Kosovës. Se ky është një vend ku ata mund të ndërtojnë karrierë dhe se institucionet do t’i mbështesin në çdo zhvillim të tyre të mëtejshëm”, thotë Rashiq për Radion Evropa e Lirë.

Së paku shtatë policë serbë dhanë dorëheqje në ditët e fundit, për ç’gjë zyrtarët e Kosovës fajësuan Beogradin zyrtar.

Ata ishin në mesin e 46 pjesëtarëve të komunitetit serb që iu bashkuan Policisë së Kosovës në fund të korrikut, pas një konkursi për plotësimin e pozitave boshe në drejtorinë për rajonin e veriut.

Policia e Kosovës për rajonin e veriut nuk e dha numrin e saktë të policëve që u tërhoqën, duke thënë se nuk e komenton këtë çështje.

Diplomatët ndërkombëtarë në Kosovë u shprehën të shqetësuar nga dorëheqjet.

Por, eksperti i sigurisë, Nuredin Ibishi, thotë se, në këtë moment, nuk mjafton vetëm mbrojtja “deklarative” e policëve serbë, por se Kosova dhe bashkësia ndërkombëtare duhet të ndërmarrin hapa konkretë.

Midorag Marinkoviq, nga organizata joqeveritare Qendra për Veprime Afirmative Sociale, konsideron se dorëheqjet e policëve serbë janë “një reflektim i presionit të shoqërisë për të mos u dorëzuar ndaj Prishtinës”.

Rashiq: E njoh “metodologjinë” e Beogradit

Rashiq thotë se serbët nga Kosova kanë qenë gjithmonë “të lidhur” me Beogradin zyrtar, por se Qeveria aktuale e Serbisë, shton ai, përdor “metoda të frikësimit dhe presionit” për të realizuar qëllimet e saj.

“Mund t’ju them se nuk ka bashkëpunëtorë të mi që nuk e kalojnë një luftë psikologjike sa herë që e kalojnë kufirin [me Serbinë], ku mbahen disa orë – pa asnjë shpjegim, vetëm pse janë bashkëpunëtorët e mi”, thotë Rashiq.

Në këtë kontekst, ai thotë se e njeh “metodologjinë” që aplikohet ndaj policëve të rinj serbë.

“Kam kontakte me disa prej tyre, komunikojmë dhe ata ende i dridh pasiguria se çfarë do të ndodhë me ato presione. Fatkeqësisht, viktima janë edhe familjet e tyre. Ato presione nuk ndalen, janë të vazhdueshme dhe do të shohim se deri ku do të na çojnë”, thotë Rashiq.

Megjithatë, ai thekson se serbët nga Kosova duhet ta kuptojnë se vetëm përmes pjesëmarrjes në institucione, mund të ndikojnë në “ndryshime pozitive” për komunitetin e tyre.

Rashiq u emërua në postin e ministrit për Komunitete dhe Kthim nga kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, pasi Goran Rakiq dha dorëheqje, së bashku me serbë të tjerë nga veriu, në nëntor të vitit të kaluar.

Rakiq vjen nga radhët e Listës Serbe – e vetmja parti që kishte mbështetjen e Beogradit për të marrë pjesë në institucionet e Kosovës.

Presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, e quajti Rashiqin “llum”, pasi u emërua ministër në Qeverinë e Kurtit.

Çka i parapriu dorëheqjes së policëve serbë?

Pasi u njoftua në opinion se policët e rinj serbë kanë filluar të punojnë në veri, në rrjetet sociale filluan të qarkullojnë postime që i quanin ata “tradhtarë”.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha më pas se ky lloj shënjestrimi nuk është i pranueshëm për Qeverinë e tij, ndërsa presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, theksoi se “fushata e frikësimit duhet të ndalet” dhe se “autorët duhet të sillen para drejtësisë”.

Diplomatë të huaj thanë, po ashtu, se kërcënimet janë të papranueshme.

Megjithatë, disa ditë më vonë, ndodhën dorëheqjet e para të policëve nga radhët e komunitetit serb.

Dhe, pasuan sërish reagimet e zyrtarëve dhe të ambasadorëve të huaj në Kosovë.

Departamenti amerikan i Shtetit shprehu, gjithashtu, shqetësim për dorëheqjet e fundit dhe vlerësoi se “është e papranueshme që dikush, përfshirë edhe aktorët e lidhur me Serbinë, të ushtrojë presion politik ndaj individëve që duan t’i bashkohen Policisë së Kosovës”.

Në deklaratën dhënë Radios Evropa e Lirë, ky departament tha se dënon çdo përpjekje “për të minuar diversitetin në radhët e Policisë së Kosovës”.

Institucionet heshtin për mbrojtjen e mundshme të policëve serbë

Radio Evropa e Lirë iu drejtua Ministrisë së Punëve të Brendshme të Kosovës me pyetjen se çfarë kanë dhënë policët serbë si arsye për dorëheqje, por nuk mori përgjigje.

Ajo nuk iu përgjigj as pyetjeve se çfarë mund të bëjë Kosova për t’i mbrojtur ata dhe a mund t’i pengojë policët e tjerë nga aktet e tilla.

Në nëntor të vitit të kaluar, mbi 550 policë serbë dhanë dorëheqje, për shkak të vendimit të Qeverisë së Kosovës për t’i riregjistruar makinat me targa ilegale serbe.

Që atëherë, në veriun me shumicë serbe ka pasur një varg krizash.

Tensionet e fundit u ngritën në fund të majit, kur kryetarët shqiptarë të komunave atje morën pushtetin, pasi serbët lokalë i bojkotuan zgjedhjet e prillit.

Ibishi: Mbrojtja “deklarative” nuk mjafton

Eksperti i sigurisë, Nuredin Ibishi, thotë se bashkësia ndërkombëtare dhe institucionet e Kosovës duhet të ndërmarrin hapa konkretë për mbrojtjen e policëve serbë dhe se mbrojtja “deklarative” nuk mjafton.

“Komuniteti evropian duhet të marrë masa ndaj lidershipit të Serbisë, në atë mënyrë që ajo të mos ndërhyjë në punët e brendshme të Kosovës, veçanërisht kur bëhet fjalë për marrëveshjet e Brukselit [për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi]”, thotë Ibishi për Radion Evropa e Lirë.

Për integrimin e serbëve në Policinë e Kosovës u ra dakord në kuadër të dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve, i cili ndërmjetësohet nga BE-ja.

Ibishi, gjithashtu, thekson se institucionet e Kosovës duhet të ndërmarrin masa mbrojtëse për policët serbë.

“Është obligim, para së gjithash, i sistemit në Kosovë, por edhe i pranisë ndërkombëtare që t’i mbrojë ata personalisht dhe materialisht nga individët që ushtrojnë presion dhe bëjnë thirrje për linçim, për shkak të vendosmërisë së tyre për t’iu shërbyer të gjitha komuniteteve”, thotë Ibishi.

Marinkoviq: Dorëheqjet janë rezultat i “presionit shoqëror”

Midorag Marinkoviq, nga Qendra për Veprime Afirmative Sociale, thotë se Qeveria e Kosovës vazhdimisht po përpiqet t’i “anashkalojë” problemet në terren dhe shton se serbët nga veriu po “luftojnë kundër saj”.

Në këtë kontekst, ai thekson se dorëheqjet e policëve serbë janë “pasojë e presionit shoqëror”.

“E vetmja mënyrë që Prishtina ta parandalojë këtë lloj reagimi nga komuniteti [serb], është që ta dëgjojë atë dhe të gjejë një zgjidhje që është në interes të atij komuniteti”, thotë Marinkoviq.

E vetmja mënyrë që të mos përsëriten gjëra të tilla, shton ai, është që Prishtina dhe Beogradi të arrijnë një marrëveshje, në bazë të së cilës serbët do të ktheheshin në institucionet e Kosovës.

Përveç policëve, në nëntor të vitit të kaluar, nga institucionet e Kosovës në veri u larguan edhe punëtorët serbë të Doganës së Kosovës, gjyqësorit dhe administratës lokale.

Përgatiti: Valona Tela

Prishtinë – Që nga mëngjesi, Policia e Kosovës ka kryer bastisje në Ministrinë e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, dhe te pronat e biznesmenit Ridvan Muharremi, nën dyshime për keqpërdorime të rezervave shtetërore.

Fillimisht bastisja u krye te banesa e Ridvan Muharremit dhe te një lokal të tij, ku pastaj i njëjti edhe u shoqërua në polici. Kurse në MINT, u arrestuan dy zyrtarë, Hafiz Gara dhe Irfan Lipovica.

Në Polici janë shoqëruar drejtori i Departamentit për Rezervat Shtetërore të Mallrave, Hafiz Gara, dhe drejtori i Departamentit për Integrim Evropian dhe Koordinim të Politikave, ish-sekretari Irfan Lipovica. Gara është shoqëruar në polici nga ambientet e ministrisët.

Sipas burimeve të Kosova Post, i arrestuari Hafiz Gara është anëtar i partisë së LDK-së. “Përkundrazi, qytetarët e Prishtinëe e dinë fare mirë që i apostrofuari vjen nga një familje që tradicionalisht kanë qenë mbështetës të LDK-së në këtë komunë. Për më tepër i ftojmë mediat që këtë ta hulumtojnë vetë jashtë LDK-së”.

Fotografia e Gara publikuar nëpër media para zyreve të LDK-së, është fotografi gjatë fushatës zgjedhore, pra, është e lidhur me aktivitetet partiake.

Prokuroria e Posaçme e Kosovës tha sot se janë arrestuar tre persona nën dyshimet për keqpërdorim të detyrës zyrtare.

Prokuroria i ka identifikuar personat me iniciale dhe nuk ka dhënë hollësi për shkeljet që kanë kryer.

Ministria e Industrisë, Tregtisë dhe Ndërmarrësisë tha se dy nga të arrestuarit janë Hafiz Gara, drejtor për Rezervat Shtetërore në Ministrinë e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë dhe Irfan Lipovica, drejtor në Departamentin për Integrim Evropian, i cili më parë ishte sekretar në këtë ministri. I arrestuari i tretë sipas medias lokale është afaristi Ridvan Muharremi.

Operacioni i sotëm pasoi publikimin e disa audio-regjistrimeve nga portali “Nacionale”, në të cilat dëgjohen dy zyrtarë të Ministrisë së Industrisë, të cilët gjatë një bisede pretendojnë se vaji i kontraktuar dhe i paguar në Poloni për rezervat shtetërore të Kosovës, nuk mbërriti kurrë. Sipas regjistrimeve e njëjta gjë ka ndodhur edhe me rezervat e grurit.

Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë tha përmes një komunikate se mirëpret çdo hetim për rastin e blerjes së rezervës shtetërore edhe pse shprehet “e bindur që furnizimet dhe rezerva shtetërore janë në përputhje ligjet, planin dhe asnjë dëm apo dëmtim nuk ka ndodhur me to”.

Sipas ministrisë, për këtë çështje prej një kohë të gjatë e veçanërisht në muajt e fundit ka përpjekje të mëdha që të keqinformohet publiku. “Motivet dhe arsyet për këto veprime të nxitura dhe koordinuara nga palë të ndryshme të interesit duhet të jenë po ashtu pjesë e hetimit në këtë rast”, thuhet në reagim.

Ministria tha se “pret që organet e hetimit të kenë në vëmendje që krahas punës hetimore, të mos cenojnë në asnjë rrethanë sigurinë shtetërore, për sa kohë që bëhet fjalë për rezervën shtetërore të Kosovës, e klasifikuar sipas Ligjit për Rezervën Shtetërore dhe Ligjit për Mbrojtjen e Informacionit të Klasifikuar”.

Arrestimet e sotme, nxitën reagimin e opozitës e cila kërkon përgjegjësi nga zyrtarët e lartë qeveritarë.

Partia Demokratike e Kosovës tha sot se përgjegjësia politike, publike dhe penale bie mbi ministren e Industrisë, Tregtisë dhe Ndërmarrësisë Rozeta Hajdari. Betim Gjoshi nga ky subjekt kërkoi shkarkimin nga detyra e ministres Hajdari, për t’i hapur siç tha rrugë një hetimi të lirë, të pavarur dhe të pandikuar politikisht.

“Prandaj, shkarkim dhe hetim për ministren Hajdari, nën udhëheqjen e së cilës po vërtetohet, ashtu siç kemi denoncuar disa here ne si parti, se ka ndodhur një prej skandaleve më të mëdha në vend”, tha ai.

Berat Rukiqi nga Lidhja Demokratike e Kosovës tha se dorëheqja e ministres Rozeta Hajdari nuk mjafton por duhet të jap përgjegjësi para organeve të rendit.

“Gjitha faktet e publikuara deri tani na bëjnë të besojmë që në aferën e rezervave shtetërore kemi përfshirje të niveleve më të larta të kësaj qeverie, po flas për nivelin më të lartë politik. Prandaj edhe hetimi duhet të mos ndalet tek zyrtarët dhe sekseri Ridvani por duhet të përfshijë të gjitha nivelet e qeverisjes. Dorëheqja e ministres nuk mjafton, e njëjta duhet të largohet nga ai vend dhe të jap përgjegjësi para organeve të rendit”, tha zoti Rukiqi.

Mielli, ilaçet, vaji, sheqeri, prodhimet higjienike, nafta etj. janë pjesë e rezervave shtetërore që mund të përdoren në rast të shpalljes së gjendjes së jashtëzakonshme si pasojë e fatkeqësive natyrore, luftërave apo dhe në rast kizash kur këtë artikuj mungojnë në treg.

Policia e Kosovës ka bërë të ditur se të hënën i ka konfiskuar mbi 1.200 fishekë në fshatin Rudine të Zveçanit.

Zveçani, bashkë me Mitrovicën e Veriut, Leposaviqin dhe Zubin Potokun, janë komuna të banuara me shumicë serbe në veri të vendit.

Përmes një komunikate për media, Policia ka thënë se kjo sasi e dyshimtë është konfiskuar nga Njësia e saj për Ndërhyrje të Shpejtë, gjatë patrullimeve në atë zonë.

Më 11 gusht, Policia e Kosovës i ka arrestuar pesë persona në Zveçan, të cilët kanë gjuajtur me armë zjarri në drejtim të Policisë, derisa kjo e fundit ka thënë të ketë qenë duke e luftuar kontrabandën.

Policia e Kosovës i ka thënë Radios Evropa e Lirë atë ditë se i ka konfiskuar tri makina dhe një kamion, dhe se përveç kontrabandës, ka gjetur edhe lëndë narkotike.

Javën e kaluar Policia e ka gjetur në Mitrovicë të Veriut edhe një laborator droge, në të cilin ka pasur pajisje për mihje të kriptovalutave.

Tensionet në veri të Kosovës kanë qenë të larta sidomos në maj dhe qershor të këtij viti.

Serbët lokalë e kundërshtojnë hyrjen e kryetarëve të rinj shqiptarë në komunat veriore.

Ata nuk i kanë pranuar kryetarët, ndonëse i kanë bojkotuar zgjedhjet.

Për disa javë, para ndërtesave janë mbajtur protesta çdo ditë, me kërkesë që kryetarët të tërhiqen, bashkë me pjesëtarët e Policisë së Kosovës, të angazhuar në atë zonë.

Pas shumë thirrjeve të faktorit ndërkombëtar, Qeveria e Kosovës ka arritur marrëveshje me Bashkimin Evropian për një plan shtensionimi që parasheh edhe mbajtjen e zgjedhjeve të reja për komunat veriore.

Dy muaj më vonë, një nga rezultatet e këtij vendimi është se pothuajse nuk ka produkte nga Serbia në zonat e banuara me shumicë serbe në Kosovë, për çka shkroi REL në fund të korrikut.

Siç thonë banorët e Mitrovicës së Veriut dhe disa nga biznesmenët, për shkak të mungesës, ata i zëvendësuan produktet serbe “kundër vullnetit të tyre” me ato nga vendet e rajonit.

Rashiq: Interesat strategjike bëjnë të mundur që të gjithë të fitojnë

Bashkimi Evropian nuk iu përgjigj pyetjes së Radios Evropa e Lirë nëse po shqyrtohet heqja e masave ndaj Kosovës.

Burime diplomatike të REL-it në BE kanë thënë më herët se heqja e masave ndëshkuese do të varet nga zbatimi i marrëveshjeve dhe obligimeve që ka marrë Prishtina.

Ambasada e SHBA-së: Shmangni veprimet që çojnë në përshkallëzim

Në mars të këtij viti, të dyja palët ranë dakord në Ohër për zbatimin e disa pikave nga marrëveshja për normalizimin e marrëdhënieve bazuar në propozimin e Bashkimit Evropian. Ajo marrëveshje duhet të zgjidhë një numër të madh çështjesh të hapura ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Ndalimi i importit të mallrave nga pikëpamja e biznesmenëve

Kryetari i Aleancës Kosovare të Bizneseve, Agim Shahini, vlerëson se vendimi i Kosovës për ndalimin e importit të mallrave nga Serbia “e ka përmbushur qëllimin e tij” dhe shton se të dyja palët tani duhet të punojnë për tejkalimin e mosmarrëveshjeve.

Ai tregon se përveç Serbisë, dëme pësojnë edhe biznesmenët kosovarë që importojnë lëndë të parë nga ky vend.

“Sipas vlerësimit tonë [Aleanca për Biznesin Kosovar], Serbia ka humbur rreth 60 milionë euro për shkak të ndalimit të eksporteve në Kosovë, po ashtu edhe Kosova ka humbur disa milionë euro në eksport për shkak të mungesës së lëndëve të para [të cilat i importon nga Serbia]”, bën të ditur Shahini për Radion Evropa e Lirë.

Ai thekson se Aleanca e tij për Biznesin e Kosovës po përpiqet t’i “bindë” të dyja qeveritë që të sigurojnë qarkullimin e lirë të mallrave dhe njerëzve.

Vendimet politike dhe pasojat ekonomike

“Po e mbajnë popullin nën tension të panevojshëm, tensionet po e shkatërrojnë rrugën e integrimit dhe të investimeve. Tensionet nuk i kanë sjellë askujt të mira, as neve e as Serbisë”, thotë ai.

Sekuliq, po ashtu, thekson se dialogu në mes të Kosovës dhe Serbisë ka vite që po vazhdon, por marrëdhëniet në terren ende nuk janë të relaksuara, prandaj edhe atmosfera për biznes nuk është e mirë.

Të dhënat e qershorit të këtij viti, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, tregojnë rënie të importit të produkteve serbe, përkatësisht vlera e mallrave të importuara nga Serbia është rreth 13 milionë euro.

Ministri i Mbrojtjes së Kosovës, Armend Mehaj ka dhënë dorëheqje nga posti i tij duke e arsyetuar atë me “shkaqe familjare”.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti tha se e pranoi dorëheqjen e tij duke e falënderuar “për punën e pandërprerë, kontributin mbresëlënës, bashkëpunimin e rregullt dhe angazhimin e tij shembullor nga dita e parë e marrjes së detyrës”.

Armend Mehaj, shtetas norvegjez me prejardhje nga Kosova, u emërua në detyrën e ministrit të Mbrojtjes në qeverinë e kryeministrit Albin Kurti pas zgjedhjeve të 14 shkurtit të vitit 2021.

Ministri Mehaj shkroi po ashtu në një postim më të gjatë në rrjetet sociale se ka dhënë dorëheqje për “shkaqe familjare”.

Kryeministri Kurti tha se ka emëruar në postin e ministrit të Mbrojtjes Ejup Maqedoncin, një ish pjesëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, i cili kishte shërbyer në Trupat Mbrojtëse të Kosovës dhe më pas si shef i departamentit të operacioneve dhe trajnimeve në Shtabin e Përgjithshëm të Forcës së Sigurisë së Kosovës.

Koloneli Ejup Maqedonci u emërua këtë të martë si ministër i Mbrojtjes në Republikën e Kosovës nga kryeministri Albin Kurti.

Emërimi i tij në ministrinë e rëndësishme në Kosovë erdhi pas dorëheqjes së ish-ministrit të Mbrojtjes Armend Mehaj.

Maqedonci ka qenë pjesë e Forcave të Armatosura të Kosovës dhe doli në pension të parakohshëm në korrik të këtij viti. Ai ka qenë pjesëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës në Zonën Operative të Llapit, pjesë e Trupave Mbrojtëse të Kosovës (TMK) dhe ka shërbyer për një dekadë si komandant i batalionit për kërkim-shpëtim.

Maqedonci më pas ka vazhduar detyrën e shefit të departamentit të operacioneve dhe trajnimeve në Shtabin e Përgjithshëm të FSK-së.

Pas pensionimit, Mehaj i ndau Maqedoncit “Medaljen e Karrierës” për kontributin e dhënë për formimin, ristrukturimin dhe modernizimin e FSK-së.

Sakaq, ish-ministri Armend Mehaj iu bashkua kabinetit të kryeministrit Kurti nga Norvegjia, për të drejtuar ministrinë e Mbrojtjes së Kosovës./ dita

Policia e Kosovës ka kryer një aksion kundër drogës në një banesë në lagjen “Tre Rrokaqiejt” në Mitrovicë të Veriut.

Zëvendësdrejtori rajonal për veriun, Veton Elshani, tha se gjatë aksionit janë konfiskuar edhe armë.

“Banesa është shfrytëzuar nga S.M. [shtetas i Kosovës i nacionalitetit serb] janë gjetur dhe konfiskuar 60 kartela grafike, makina anti-miner S9, 13 ventilatorë, poça elektrik që shfrytëzohen për rritjen e bimëve të kanabisit, llambë elektrike për laborator, 51 fishekë, tetë shok-bomba të modifikuara”, tha Elshani për Radion Evropa e Lirë.

Ekipit të REL-it nuk i është lejuar që t’i afrohet ndërtesës ku po kryet aksioni. Gazetarëve të REL-it u është thënë se bëhet fjalë për një banesë private.

Kjo nuk është hera e parë që Policia e Kosovës kryen aksione kundër drogës, apo kundër kriptovalutave në veriun e Kosovës, të banuar me shumicë serbe.

Në shkurt të këtij viti policia zbuloi tre laboratorë droge në Mitrovicë të Veriut.

Po ashtu, në maj të vitit të kaluar, policia kishte shkatërruar dy laboratorë droge në Izvor, afër kufirit me Serbinë, ku ishin gjetur edhe sasi të mëdha të bimëve narkotike, të llojit marihuanë. Në prill të atij viti, ishte shkatërruar një laborator droge në Zveçan dhe ishin arrestuar katër serbë.

Autoritetet e rendit gjithashtu kanë kryer disa aksione në Kosovë – përfshirë në veri – kundër mihjes së kriptovalutave.REL

Ministri i Financave, Hekuran Murati, ka thënë se është arritur që të ndryshohet trendi i borxhit shtetëror duke e kthyer sërish në nivele të para-pandemisë

Ai ka shkruar se kjo është bërë falë disiplinës fiskale dhe mirëmenaxhimit të parasë publike.

Kjo, sipas Muratit, ndiko që të mbahet nën kontroll kostoja e kamatavee dhe mundëson kushte më të favorshme financimi për huamarrjet e reja.

“Falë disiplinës fiskale e mirëmenaxhimit të parasë publike, kemi arritur që të ndryshojmë trendin e borxhit shtetëror duke e kthyer sërish në nivele të para-pandemisë. Një konsolidim i tillë është vlerësuar lart edhe nga institucionet ndërkombëtare. Ky konsolidim së pari e mban nën kontroll koston e kamatave, sepse sa më pak borxh aq më pak pagesë e kamatave, dhe së dyti na mundëson kushte më të favorshme financimi për huamarrjet e reja në krahasim me të tjerët, sepse kemi dëshmuar qëndrueshmëri dhe mirëshpenzim të parasë publike”, ka shkruar Murati.

Prokuroria Themelore në Prishtinë ka zbuluar detaje në lidhje me konfliktin e armatosur që ndodhi në orët e para të së shtunës në një lokal nate në kryeqytetin e Prishtinës.

Sipas prokurorisë, nga përplasja e armatosur midis disa personave Si pasojë e plagëve të marra nga armët e zjarrit, ka humbur jetën në spital Kastriot Ramadani 37-vjeç, si dhe janë plagosur shtatë persona të tjerë.

Sakaq ndihmë mjekësore kanë kërkuar dhe 13 persona të tjerë të cilët kanë pësuar lëndime trupore thyerja e xhamave ose goditjet me objekte.

“Më datën 04.08.2023 në orët e mbrëmjes, prokurori kujdestar i Prokurorisë Themelore në Prishtinë është njoftuar nga ana e Policisë së Kosovës, që në rrugën ‘Rexhep Luci’ në Prishtinë respektivisht në lokalin ‘Bon Vivant’, ka të shtëna me armë zjarri. Me të marrë informacionin, prokurori i shtetit bashkë me njësitet relevante të Policisë së Kosovës, ka konstatuar se si pasojë e të shtënave ka persona të plagosur

Është konstatuar se nga arma e zjarrit kanë rezultuar të plagosur 7 persona, ku njëri nga ta si pasojë nga plagët e marra ka ndërruar jetë në Qendrën Klinike Universitare të Prishtinës. Ndërsa 13 persona të tjerë kanë pësuar lëndime trupore nga gërvishtjet e xhamave apo nga gjësendet tjera. Të gjithë kanë kërkuar ndihmë mjekësore”, thuhet në komunikatën e prokurorisë për media.

Gjithashtu bëhet me dije se një prej personave si i dyshuar për vrasje ndodhet në arrati, ndërkohë që të gjithë personat e përfshirë raportohet se kanë të shkuar kriminale.

“Prokurori, rastin në fjalë e ka cilësuar ‘Vrasje të rëndë’ neni 173, ‘Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve’ neni 366 dhe ‘Pjesëmarrje në rrahje’ neni 187 i Kodit Penal të Kosovës”, njofton prokuroria.

Të dyshuar për vrasjen e 39 vjeçarit Kastriot Ramadani, janë Dukagjin Nikollaj, një person me precedentë penal në fushën e trafikut të drogës, i shpallur në kërkim dhe nga FBI.

Të dyshuarit e tjerë janë Andi Pajaziti, i cili ndodhet i arrestuar në spital, si dhe Hysni Geci dhe Gëzim Zakuti, po ashtu të arrestuar.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e ka quajtur “akt të papranueshëm” djegien e shtëpisë së Svetisllav Joziqit në një fshat të Istogut, pas një vizite më 5 gusht.

Të shtunën, Osmani e vizitoi shtëpinë serbit të kthyer të Kosovës, e cila u dogj nga persona të panjohur më 10 korrik, duke e cilësuar atë “vepër kundër Republikës sonë”.

“Istogu ka qenë gjithmonë një shembull shndritës i gjithëpërfshirjes që e ka mbërthyer forcën e diversitetit. Djegia e shtëpisë së familjes Joziqi është vepër e papranueshme. Derisa ne po ua rindërtojmë shtëpinë atyre, jemi të përkushtuar të sigurohemi se ata do të ndihen të sigurt”, shkroi presidentja Osmani në rrjetin social X, i njohur dikur si Twitter.

Më 7 korrik të këtij viti, Joziq mori çelësat e një shtëpie të sapondërtuar në fshatin e tij të lindjes, Veriq, në territorin e komunës së Istogut. Vetëm tri ditë më vonë, ai u njoftua se autorë të panjohur ia kishin vënë zjarrin.

Svetisllav Joziq është i pari serb i kthyer në fshatin Veriq të komunës së Istogut, rreth 80 kilometra nga Prishtina.

Lajmi për djegien e gjeti atë në Jagodinë, një qytet në Serbi ku ai jeton i zhvendosur për më shumë se dy dekada.

Në një prononcim për Radion Evropa e Lirë (REL) pas incidentit, ai sqaroi se pas dorëzimit të çelësave të shtëpisë së tij ishte kthyer në Serbi me marrëveshje me përfaqësuesit e Komunës së Istogut dhe Organizatës Ndërkombëtare për Migrim (IOM), për shkak se mobilimi i saj nuk ishte kryer.

Ai nuk e di se kush mund ta ketë bërë këtë dhe pse, por është i sigurt se nuk është dikush nga fshati i tij.

“Ata (fqinjët) gjithashtu raportuan në polici në Istog. Fqinjët e mi flasim më të mirën për mua. Të gjithë më njohin, kam punuar atje. Ata, gjithashtu, thanë që tani duhet të rinovohet gjithçka, dyert dhe dritaret”, tregon Joziq, duke theksuar se nuk do të heqë dorë nga kthimi.

Ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, njoftoi të shtunën se do të krijohet një task-forcë e re për hetimin e krimeve të rënda, pas vrasjes së një personi dhe plagosjes së disa të tjerëve më 4 gusht në qendër të Prishtinës.

Një 39-vjeçar mbeti i vdekur dhe 17 persona u lënduan gjatë një përleshjeje me armë zjarri në qendër të Prishtinës të premten pak para mesnatës.

“Ministria e Brendshme në kuadër të strategjisë kundër krimit të organizuar do të inicojë themelimin e një taskforce për hetimin e thellë, jo vetëm të këtij rasti, por edhe të rasteve të tjera të ngjashme”, shkroi Sveçla në një reagim në Facebook më 5 gusht.

Incidenti i 4 gushtit ndodhi në lokalin “Bon Vivant” në qendër të kryeqytetit, dhe sipas policisë, erdhi pas një mosmarrëveshjeje mes disa burrave.

Svelça njoftoi se “palët e përfshira në konflikt kanë me dhjetëra vepra të mëhershme penale”, duke e fajësuar sistemin e drejtësisë se po i lë të lirë të dyshuarit për vepra të rënda.

“Edhe sot humbëm një jetë nga dora e kriminelëve të cilët, për arsye të dështimeve të drejtësisë, kanë qenë të lirë”, shkroi ai.

“Kur lëngon drejtësia, situatat e ngjashme janë të pashmangshme”.

Shërbimi Spitalor Klinik dhe Universitar i Kosovës (SHSKUK) konfirmoi vdekjen e një burri 39-vjeçar, si pasojë e plagëve të rënda.

“Përkundër përpjekjeve maksimale nga stafi mjekësor një person i datëlindjes 1984, ka ndërruar jetë në Mjekimin Intensiv Qendror”, njoftoi SHSKUK.

Të gjithë të plagosurit e tjerë nga ky incident janë jashtë rrezikut për jetë, tha SHSKUK.

Sipas policisë, katër të dyshuarit mbeten të hospitalizuar në Qendrën Klinike dhe Universitare të Kosovës (QKUK) dhe me vendim të prokurorit ndalohen nën përkujdesje të policisë.

SHSKUK njoftoi se pesë persona janë pranuar për trajtim të mëtejmë, pas ndihmës mjekësore emergjente në Klinikën Emergjente, si pasojë e lëndimeve që kanë marrë mbrëmë.

Prej tyre, katër janë pranuar për trajtim të mëtejmë në Klinikën e Ortopedisë dhe 1 në Klinikën e Kirurgjisë Vaskulare.

Sveçla reagoi edhe për dënimin me burgim të përjetshëm të Dardan Krivaqën për vrasjen e Marigona Osmanit. Si dhe të Arbër Sejdiut, i cili u dënua me 15 vjet burgim për veprën penale ndihmë në kryerjen e veprës penale vrasje e rëndë.

“Dje, dy kriminelë morën dënimet e merituara, njëri ndër ta me burgim të përjetshëm. Megjithë dënimin kapital, nuk mund të themi se drejtësia është shërbyer”, theksoi ai.

Ai nënvizoi sesi Dardan Krivaqa nuk ishte ndëshkuar asnjëherë edhe pse kishte 135 veprat penale të mëhershme.

“Nëse drejtësia do të kishte reaguar në kohën e duhur, Marigona do të ishte gjallë.”REL

Policia e Kosovës tha të premten se ka arrestuar një qytetar serb nën dyshimet për përfshirje në krime lufte gjatë viteve 1998-1999.

Në një njoftim të policisë thuhet se M.P. u arrestua mbrëmjen e së premtes në Merdar, vendkalimin kufitar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Në periudhën e luftës në Kosovë, sipas njoftimit të policisë, ai shërbente si kryeshef i policisë serbe në komunën e Istogut, rreth 80 kilometra në perëndim të Prishtinës.

Policia tha se të arrestuarit i është caktuar masa e ndalimit prej 48 orësh, por nuk dha më shumë hollësi për identitetin e as veprat për të cilat është i dyshuar.

Mbi 10 mijë veta u vranë dhe mbi 5 mijë llogariteshin të zhdukur në fund të luftës në Kosovë e cila mori fund me ndërhyrjen e forcave të NATO-s, që u dhanë fund mizorive të forcave serbe.

Nëntë vjet pas luftës Kosova shpalli pavarësinë e saj me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara dhe vendeve kryesore euro-perëndimore, ndërsa kundërshtohet nga Beogradi i mbështetur nga Moska.

Gati dy vjet pas vrasjes së Marigona Osmanit, të premten, më 4 gusht, në Gjykatën Themelore të Ferizajt do të shpallet aktgjykimi ndaj dy të dyshuarve kryesorë për vrasjen e saj, Dardan Krivaqa dhe Arbër Sejdiut.

Marigona Osmani ishte 18-vjeçare kur u vra më 22 gusht të vitit 2021 në banesën e të akuzuarit kryesor, Dardan Krivaqa, në qytetin e Ferizajt.

Sipas aktakuzës, Dardan Krivaqa dyshohet se më 21 gusht 2021, rreth orës 10:14, në banesën e tij, pa pëlqimin e tani të ndjerës Marigona Osmani, e kishte detyruar atë të kryente marrëdhënie seksuale dhe e kishte abuzuar e maltretuar në forma të ndryshme.

Një ditë më pas, më 22 gusht 2021, Krivaqa dhe Sejdiu akuzohen se kanë privuar nga jeta Marigona Osmanin, në përpjekje për të fshehur veprën penale të dhunimit.

Krivaqa dhe Sejdiu akuzohen për një sërë veprash penale, përfshirë atë të dhunimit, ndihmës në kryerjen e dhunimit, si dhe vrasjes së rëndë në bashkëkryerje.

Aktakuza thotë se Sejdiu, me dashje kishte ndihmuar Krivaqën në kryerjen e veprës penale të dhunimit.

Ai akuzohet se edhe pse ishte në dijeni se Krivaqa po kryente aktin e dhunimit, me dashje kishte marrë veprime në lehtësimin e kryerjes së kësaj vepre penale, si dhe vazhdimisht kishte vëzhguar nëse ndonjë banor është duke lëvizur aty pari.

Që të dy akuzohen, po ashtu, se kanë tentuar të fshehin gjurmët e krimit, duke tentuar të fshehin pamjet e kamerave të sigurisë.

Çfarë u kërkua në fjalën përfundimtare?

Në seancën e fundit gjyqësore për këtë rast, prokurori Valdet Avdiu kërkoi që Krivaqa dhe Sejdiu të dënohen sipas ligjit.

Gjatë kësaj seance të mbajtur më 1 gusht, prokurori Avdiu tha se “nga të gjitha provat, dëshmitarët e dëgjuar dhe video-incizimet, është vërtetuar se të akuzuarit kanë kryer veprën penale si në aktakuzë”.

Ndërsa, avokati i familjes së Marigona Osmanit, Gazmend Rexhepi, kërkoi dënim maksimal për të akuzuarit.

Rexhepi tha se të akuzuarve duhet t’iu jepet dënim maksimal në mënyrë që këto raste të mos përsëriten kurrë më në Kosovë.

Avokati mbrojtës i Dardan Krivaqës, Admir Salihu, tha se gjykata duhet t’i marrë parasysh të gjitha elementet dhe rrethanat, pasi siç tha ai, “është provuar se vepra penale është kryer nën ndikimin e lëndëve narkotike”.

Vetë Krivaqa shprehu keqardhje për atë që ka ndodhur.

Paraprakisht Krivaqës, me kërkesë të avokatit mbrojtës, iu bë një ekzaminim psikiatrik. Raporti i këtij ekzaminimi konstatoi se Krivaqa nuk ka ndonjë çrregullim apo sëmundje mendore të karakterit psikotik.

Kërkohet dënim maksimal

Kolektivi për Mendim dhe Veprim Feminist ka mbajtur një protestë para Gjykatës Themelore në Ferizaj, ku pritet të shpallet aktgjykimi për këtë rast.

“Prej vendimit të sotëm presim dënim maksimal, pavarësisht se jemi goxha skepktike, duke u bazuar në atë që gjykatat në të kaluarën kanë treguar se japin vendime shumë të ulëta për kryerësit e veprave, sidomos kur bëhet fjalë për dhunën gjinore dhe dhunimet”, tha një pjesëtare e kësaj organizate.

Kolektivi për Mendim dhe Veprim Feminist tha, po ashtu, para organizimit, se nuk mund të harrohet “dhuna mizore”, që sipas organizatës, Krivaqa me ndihmën e Sejdiut, i shkaktuan Marigona Osmanit derisa ajo vdiq.

“Ne nuk mund të harrojmë që Marigona do të mund të ishte gjallë sot, nëse shteti do ta mbronte me kohë atë”, u tha në reagim.

Me gjithë provat e paraqitura, avokatët mbrojtës të Krivaqës dhe Sejdiut, kishin kërkuar hedhjen poshtë të aktakuzës. Por, gjyqtari i çështjes, Sahit Krasniqi, më 2 shtator të vitit 2022, refuzoi kërkesën dhe kundërshtimin e provave që u paraqitën nga ekipet mbrojtëse të të akuzuarve.

Sipas të dhënave, nga viti 2010 e deri më 2023, në Kosovë janë vrarë 50 gra.
Organizatat për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, në disa raste, kanë fajësuar autoritetet për dështim në mbrojtjen e grave të rrezikuara nga dhuna.

Në të shumtën e rasteve, autorë të vrasjeve kanë qenë bashkëshortët, pastaj baballarët dhe djemtë.

Vrasja e fundit ka ndodhur më 30 nëntor të vitit të kaluar, kur një grua shtatzënë është qëlluar për vdekje në oborrin e Qendrës Klinike Universitare të Kosovës, në Prishtinë.

Vrasjen e kreu bashkëshorti i saj, i cili më pas vrau veten.

Policia e Kosovës ka konfirmuar se ka përfunduar reduktimi i mëtejshëm i forcave policore nga ndërtesat komunale në veri, në masën prej 25 përqind, sipas marrëveshjes së arritur në Bratislavë mes zëvendëskryeministrit Besnik Bislimi dhe të dërguarit të BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak.

Lajmin për Gazetën Express e ka konfirmuar zëvendësdrejtori i Policisë për Rajonin e Veriut, Veton Elshani.

“U kry tërheqja”, ka thënë shkurtimisht Elshani.

Më 10 korrik në Bratislavë, kryenegociatori Besnik Bislimi dhe emisari i BE-së Miroslav Lajçak u dakorduan për katër hapat që do të ndiqen për t’u ulur tensionet në Veri. Hapi i parë dhe i dytë kanë të bëjnë me reduktimin e policisë në dhe rreth ndërtesave komunale.

Gati dy vjet pas vrasjes së Marigona Osmanit, të premten, më 4 gusht, në Gjykatën Themelore të Ferizajt do të shpallet aktgjykimi ndaj dy të dyshuarve kryesorë për vrasjen e saj, Dardan Krivaqa dhe Arbër Sejdiut.

Marigona Osmani ishte 18-vjeçare kur u vra më 22 gusht të vitit 2021 në banesën e të akuzuarit kryesor, Dardan Krivaqa, në qytetin e Ferizajt.

Sipas aktakuzës, Dardan Krivaqa dyshohet se më 21 gusht 2021, rreth orës 10:14, në banesën e tij, pa pëlqimin e tani të ndjerës Marigona Osmani, e kishte detyruar atë të kryente marrëdhënie seksuale dhe e kishte abuzuar e maltretuar në forma të ndryshme.

Një ditë më pas, më 22 gusht 2021, Krivaqa dhe Sejdiu akuzohen se kanë privuar nga jeta Marigona Osmanin, në përpjekje për të fshehur veprën penale të dhunimit.

Krivaqa dhe Sejdiu akuzohen për një serë veprash penale përfshirë atë të dhunimit, ndihmës në kryerjen e dhunimit si dhe vrasjes së rëndë në bashkëkryerje.

Aktakuza thotë se Sejdiu, me dashje kishte ndihmuar Krivaqën në kryerjen e veprës penale të dhunimit.

Ai akuzohet se edhe pse ishte në dijeni se Krivaqa po kryente aktin e dhunimit, me dashje kishte marrë veprime në lehtësimin e kryerjes së kësaj vepre penale si dhe vazhdimisht kishte vëzhguar nëse ndonjë banor është dukë lëvizur aty pari.

Që të dy akuzohen po ashtu se kanë tentuar të fshehin gjurmët e krimit, duke tentuar të fshehin pamjet e kamerave të sigurisë.

Çfarë u kërkua në fjalën përfundimtare?

Në seancën e fundit gjyqësore për këtë rast, prokurori Valdet Avdiu kërkoi që Krivaqa dhe Sejdiu të dënohen sipas ligjit.

Gjatë kësaj seance të mbajtur më 1 gusht, prokurori Avdiu tha se “nga të gjitha provat, dëshmitarët e dëgjuar dhe video-incizimet, është vërtetuar se të akuzuarit kanë kryer veprën penale si në aktakuzë”.

Ndërsa avokati i familjes së Marigona Osmanit, Gazmend Rexhepi, kërkoi dënim maksimal për të akuzuarit.

Rexhepi tha se të akuzuarve duhet t’iu jepet dënim maksimal në mënyrë që këto raste të mos përsëritën kurrë më në Kosovë.

Avokati mbrojtës i Dardan Krivaqës, Admir Salihu, tha se gjykata duhet t’i marrë parasysh të gjitha elementet dhe rrethanat, pasi siç tha ai, “është provuar se vepra penale është kryer nën ndikimin e lëndëve narkotike”.

Vetë Krivaqa shprehu keqardhje për atë që ka ndodhur.

Paraprakisht Krivaqës, me kërkesë të avokatit mbrojtës, iu bë një ekzaminim psikiatrik. Raporti i këtij ekzaminimi konstatoi se Krivaqa nuk ka ndonjë çrregullim apo sëmundje mendore të karakterit psikotik.

Kërkohet dënim maksimal

Kolektivi për Mendim dhe Veprim Feminist ka paralajmëruar një aktivitet para Gjykatës Themelore në Ferizaj, ku pritet të shpallet aktgjykimi për këtë rast.

“Për t’u siguruar që kërkesa jonë për drejtësi të jehojë edhe të premten para Gjykatës Themelore në Ferizaj, ne mblidhemi nga ora 10:30 para dyerve të gjykatës për të kërkuar drejtësi për Marigonën dhe ndëshkim maksimal për vrasësit”, u tha në reagimin e kësaj organizate.

Kolektivi për Mendim dhe Veprim Feminist tha po ashtu se nuk mund të harrohet “dhuna mizore”, që sipas organizatës, Krivaqa më ndihmën e Sejdiut, i shkaktuan Marigona Osmani derisa ajo vdiq.

“Ne nuk mund të harrojmë që Marigona do të mund të ishte gjallë sot, nëse shteti do ta mbronte me kohë atë”, u tha në reagim.

Përkundër provave të paraqitura, avokatët mbrojtës të Krivaqës dhe Sejdiut, kishin kërkuar hedhjen poshtë të aktakuzës. Por, gjyqtari i çështjes, Sahit Krasniqi, më 2 shtator të vitit 2022, refuzoi kërkesën dhe kundërshtimin e provave që u paraqitën nga ekipet mbrojtëse të të akuzuarve.

Sipas të dhënave, nga viti 2010 e deri më 2023, në Kosovë janë vrarë 50 gra.
Organizatat për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, në disa raste, kanë fajësuar autoritetet për dështim në mbrojtjen e grave të rrezikuara nga dhuna.

Në të shumtën e rasteve, autorë të vrasjeve kanë qenë bashkëshortët, pastaj baballarët dhe djemtë.

Vrasja e fundit ka ndodhur më 30 nëntor të vitit të kaluar, kur një grua shtatzënë është qëlluar për vdekje në oborrin e Qendrës Klinike Universitare të Kosovës, në Prishtinë.

Vrasjen e kreu bashkëshorti i saj, i cili më pas vrau veten.

Policia e Kosovës ka bërë të ditur të enjten se më 4 gusht do ta zvogëlojë për 25 për qind prezencën në dhe rreth objekteve komunale në veri të Kosovës.

Policia e ka marrë një hap të tillë edhe në korrik, në kuadër të marrëveshjes së arritur mes Kosovës dhe Bashkimit Evropian për shtensionim të situatës në atë pjesë të vendit.

Përmes një komunikate për media, Policia ka thënë se vendimi është marrë pas vlerësimit të situatës së sigurisë me misionin e NATO-s në Kosovë, KFOR dhe misionin e Bashkimit Evropian për Sundimit të Ligjit, EULEX.

Situata në veri është tensionuar në fund të majit pasi serbët lokalë e kanë kundërshtuar hyrjen e kryetarëve të rinj shqiptarë në komunat veriore – Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok.

Ata nuk i kanë pranuar kryetarët, ndonëse i kanë bojkotuar zgjedhjet.

Për disa javë, para ndërtesave janë mbajtur protesta çdo ditë, me kërkesë që kryetarët të tërhiqen, bashkë me pjesëtarët e Policisë së Kosovës, të angazhuar në atë zonë.

Një tjetër pikë e marrëveshjes parasheh edhe mbajtjen e zgjedhjeve të reja në veri.

Mirëpo, së fundi, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë se zgjedhje nuk mund të ketë pa shtensionim të plotë të situatës në veri.

“Në do të sigurohemi që kjo përvojë e re që do ta kemi me ndërprerjen e mandatit të këtyre kryetarëve në veri, të ketë mbështetjen dhe garancitë ligjore dhe procedurale. Pra, duhet të sigurohemi që procesi i tillë të jetë aq e sigurt saqë të jetë e pasfidueshëm në kuptimin legal dhe juridik”, ka thënë Kurti, gjatë një konference për media.

Ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, ka thënë se zgjedhjet e parakohshme mund të zhvillohen nëse 20 për qind e votuesve në një komunë nënshkruajnë një peticion për largimin e kryetarit të asaj komune.

Ky peticion, sipas Krasniqit, do të dërgohej në Komisionin Qendror Zgjedhor (KQZ), që do ta verifikonte atë, dhe më pas do të niste një referendum me pyetjen se a duhet të shkarkohet kryetari.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) është i gatshëm të organizojnë sërish zgjedhjet në katër komunat veriore të Kosovës, kurdo që i kërkohet nga institucionet përgjegjëse, ka thënë zëdhënësi i këtij institucioni, Valmir Elezi.

Sipas tij, KQZ-ja si institucion i përhershëm kushtetues, e ka për detyrë kryesore organizimin e zgjedhjeve kurdo që ato shpallen, “prandaj edhe do të merret me të gjitha fazat e organizmit e implementimit të planit”.

“Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, si institucion i përhershëm kushtetues, e ka për detyrë kryesore organizimin e zgjedhjeve kurdo që ato shpallen. Si çdoherë, ashtu siç kemi thënë edhe në të kaluarën, KQZ-ja është e gatshme për të përmbushur detyrat që dalin nga Kushtetuta dhe ligjet në fuqi”, ka thënë ai.

Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal ka filluar procedurat për largimin e katër kryetarëve shqiptarë në komunat në veri.

Grupi punues duhet ta finalizojë Projekt-Udhëzimin Administrativ dhe ta procedojë te zyra e Sekretarit të përgjithshëm të MAPL-së deri me datën 1 shtator të këtij viti.

Më 10 korrik, Kosova ka arritur marrëveshje me BE-në për ulje të tensioneve në veri, dhe në të është përfshirë edhe mbajtja e zgjedhjeve të reja në veri.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë se zgjedhje nuk mund të ketë pa shtensionim të plotë të situatës në veri.

BE-ja ka bërë thirrje që zgjedhjet në veri të mbahen në një afat sa më të shkurtër kohor. /EO

Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Kosovës, Gazmend Hoxha, është takuar dje me Komandantin e KFOR’it, gjeneral Angelo Michele RISTUCCIA,  shefin e EULEX-it në Kosovë, Giovanni Pietro Barbano dhe përfaqësues të Zyrës së BE-së në Kosovë, për vlerësimin e situatës së sigurisë në veri të vendit, raporton Express.

Lajmin e ka bërë të ditur Policia e Kosovës, përmes një njoftimi në faqen zyrtare.

“Çështjet të cilat u diskutuan kishin të bëjnë me situatën e sigurisë në tërë territorin e Republikës së Kosovës përfshirë edhe zhvillimet e fundit në veri të vendit. Në takim u vlerësua me interes të përbashkët bashkëpunimi dhe koordinimi në kuadër të detyrave dhe përgjegjësive përkatëse, me qëllim të ofrimit të sigurisë dhe ruajtjes së rendit dhe qetësisë publike, si qëllim i përbashkët”, thuhet në njoftimin e Policisë.

Ndryshe, më 10 korrik, zëvendëskryeministri Besnik Bislimi dhe Emisari i BE’së për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak ishin dakorduar për zvogëlimin e menjëhershëm në masën e 25 përqind të prezencës policore në dhe rreth ndërtesave komunale në veri.

Pjesë e dakordimit ishte edhe që Policia e Kosovës bashkё me EULEX-in dhe KFOR-in, “sipas nevojës do të vlerёsojnё gjendjen e sigurisё, nё veçanti pёr tё shikuar mundёsinё pёr zvogёlim tё mёtejmë tё prezencёs policore nё dhe rreth ndёrtesave komunale.”

Ministrja e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari, tha se janë iniciuar kallëzime penale ndaj zyrtarëve në Agjencinë Kosovare për Regjistrimin e Bizneseve (ARBK) dhe përfaqësuesve të kompanive lidhur me shkeljet e bëra gjatë regjistrimit në këtë agjenci.

Kështu bëri të ditur MINT përmes një njoftimi për media ku publikoi fjalimin e plotë të ministres Hajdari. Ajo këtë adresim e bëri gjatë një konference për media më herët gjatë 1 gushtit, konferencë që u bojkotua nga shumica e mediave, në shenjë pakënaqësie me pezullimin e certifikatës së biznesit të televizionit Klan Kosova.

Hajdari tha se përveç kallëzimeve penale kanë nisur edhe procedura disiplinore ndaj zyrtarëve të ARBK-së.

Ministrja Hajdari tha se shkeljet janë gjetur nga Komisioni për riverifikimin e dosjeve në ARBK. Sipas saj, nga 10 deri më 19 korrik, ky komision ka verifikuar 660 dosje të bizneseve të regjistruara në ARBK, dhe ka gjetur se 48 dosje kanë pasur emërtime kundërkushtetuese “ku në rubrikën vendi/shteti i lindjes apo vendbanimi aktual është shkruar: “Prishtinë – Kosovo Metohija, Serbia”, “Pejë – Republika e Serbisë”, “Gjilan – Serbia” “Gjakovë – Republika e Serbisë” etj”.

Për shkak të këtyre shkeljeve, Hajdari tha se më 31 korrik, janë shfuqizuar certifikatat e pesë bizneseve që kishin emërtime antikushtetuese.

“ARBK do të vazhdojë me nxjerrjen e vendimeve edhe ndaj bizneseve të tjera të cilat e kanë kryer shkeljen e njëjtë të Kushtetutës së Republikës së Kosovës”, tha ajo.

Ndërkaq, duke folur për rastin e televizionit Klan Kosova, ministrja Hajdari tha se pezullimi i certifikatës së biznesit të këtij televizioni “nuk kishte fare për qëllim që ta kufizojë fjalën e lirë, lirinë e shprehjes dhe punën e mediave në vendin tonë, por vetëm që t’i zbatojë kërkesat legjitime të Kushtetutës dhe ligjeve”.

“Pra, qëllimi i vetëm i procesit administrativ të ARBK-së, në rastin e Klan Kosovës Sh.P.K. dhe bizneseve tjera që janë identifikuar, ka qenë zbatimi i ligjit, as më shumë, as më pak”, tha ajo.

Më 31 korrik, punonjësit medialë kanë protestuar në Prishtinë lidhur me rastin e shfuqizimit të certifikatës së biznesit të Klan Kosovës, që mund të çojë në mbylljen e këtij televizioni kombëtar privat.

Çfarë ka ndodhur me certifikatën e biznesit të Klan Kosovës?

Më 28 korrik, Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë (MINT) e hodhi poshtë ankesën e Klan Kosovës për shfuqizimin e pezullimit të certifikatës së biznesit saj.

MINT-i kishte ngritur fillimisht kallëzim penal ndaj Klan Kosovës më 14 qershor, me pretendimin se në certifikatën e biznesit, te ndërrimi i pronarëve, figuron “Pejë – Serbia dhe Gjakovë – Serbia”.

Klan Kosova u ankua menjëherë në Komisionin për Shqyrtimin e Ankesave për Regjistrimin e Bizneseve, i cili më 28 korrik vendoi t’ia hedhë poshtë ankesën dhe ta konfirmojë përfundimisht pezullimin e certifikatës së biznesit të saj, duke theksuar se ARBK-ja kishte “vepruar në përputhje me ligjin kur e pezulloi certifikatën e biznesit të Klan Kosovës”.

MINT-i e akuzon televizionin se e “ka shkelur Kushtetutën e Kosovës” duke i “paraqitur dy qytete të Kosovës, Pejën dhe Gjakovën, si pjesë të Serbisë” në dokumentet e regjistrimit të kompanisë.

“Vetë fakti që përfaqësuesit e Klan Kosovës sh.p.k., pas kaq shumë vitesh, kanë nisur hapa për korrigjim, vërteton se biznesi në fjalë e kishte kryer shkeljen e konstatuar nga ARBK-ja dhe se vendimi për pezullimin e certifikatës së biznesit ishte marrë me të drejtë”, thuhej në njoftimin e MINT-it më 28 korrik.

Klan Kosova i ka mohuar akuzat dhe i ka quajtur gabim teknik lëshimet në dokumentet e regjistrimit.

“Pavarësisht se Klan Kosova SH.P.K. ka ndërmarrë hapat e rregullimit të dokumentacionit sipas udhëzimeve të MINT për të përmirësuar çështjen teknike në regjistrim, vendimi i Komisionit është refuzues, dhe si i tillë arbitrar dhe i papranueshëm për shoqëritë demokratike dhe shtetet ligjore”, thuhej në njoftimin e Klan Kosovës.

MINT më 31 korrik tha se komisioni i tij e ka mbyllur këtë çështje, pra do ta mbajë në fuqi pezullimin e licencës së biznesit të televizionit, por konfirmoi se Klan Kosova gëzon të drejtën për të parashtruar padi në gjykatën kompetente.rel

Ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier ka kërkuar sërish de-eskalim të situatës në veri dhe zbatimin e marrëveshjes së Ohrit, nga Kosova e Serbia.

Sipas tij, kjo i ndihmon Kosovës që të arrijë integrimin euro-atlantik.

“Mendojmë se është e rëndësishme të arrijmë de-eskalim të mëtutjeshëm në veri dhe të anashkalojmë raste ku akte të dhunshme na dalin në udhë. Kjo i ndihmon Kosovës që të arrijë integrimin euroatlantik”.

“Ka marrëveshje midis Kosovës dhe Serbisë. Kjo është marrëveshja e Ohrit, dhe fokusi ynë është që të zbatohet kjo marrëveshje nga të dyja palët. Nga Qeveria e Kosovës presim që të krijojë rrethanat dhe të marrin veprime që do e de-eskalojnë situatën në të cilat krijohen mundësitë që të përmbushen kushtet që të implementohen përgjegjësitë e të dy shteteve”.

“Fillimisht ekziston një marrëveshje ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, dhe ne jemi të interesuar që ajo të implementohet. Qeveria e Kosovës duhet të gjejë mënyra që të gjejë zgjidhje për veriun. Për Kosovën është me rëndësi që të të punohet me urgjencën që të negociohet me serbët lokal në mënyrë që ata të jenë pjesë e proceseve”.

“Edhe Qeveria e Serbisë duhet që të merret me obligimet që i ka në koordinim me bashkësinë ndërkombëtare. Në këtë unë shpresoj dhe mendoj se konflikti nuk është zgjidhje”.

Këto komente ai i bëri pasi dhuroi donacioni prej 250 kamera të trupit e 113 të instaluara në vetura për Policinë e Kosovës.

Prishtinë – Autoriteti i Konkurrencës ka nisur procedurë hetimore ndaj filialit të Telekomit të Serbisë në Kosovë, MTS. Ky institucion në Kosovë ofron shërbime të internetit dhe ato kabllore. Lajmin për hetime e ka konfirmuar ushtruesi i detyrës së Drejtorit të Përgjithshëm të këtij institucioni, Selajdin Beqa.

Sipas tij, arsyeja qëndron te shitblerja e aksioneve, duke fituar kontroll mbi ndërmarrjet tjera.

“Ne kemi hapur hetim ndaj ndërmarrjes MTS lidhur me mosaplikimin e paraqitjes së njoftimit të përqendrimeve në Autoritetin e Konkurrencës ashtu si e parasheh ligji. Ndërmarrja kishte dështuar të paraqes pranë autoritetit transaksionet me të cilat kishte blerë disa ndërmarrje në vendbanime të ndryshme të Kosovës duke i blerë ato pa i paraqit modifikimin në autoritet dhe mbi këtë bazë ne kemi hapur hetim. Tash kem bërë njoftimin preliminar, jemi te konstatimi fakteve dhe shkojmë sipas procedurës ligjore në seanca dëgjimore me ndërmarrjen dhe tani komisioni e thotë fjalën e vet”, ka deklaruar Beqja për Ekonomia Online.

Ai ka treguar se ankesat fillimisht kanë ardhur nga ndërmarrjet e vogla, të cilat u bën nismëtare të këtij hetimi.

Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë (MINT) ka dalë me sqarim të hënën duke bërë të ditur se Komisioni për Shqyrtimin e Ankesave për Regjistrimin e Bizneseve, ka verifikuar dokumentacionin në rastin “Klan Kosova Sh.P.K” dhe ka konstatuar se vendimi i shkallës së parë ishte i drejtë.

MINT-i, duke cituar Komisionin, tha se është siguruar dokumentacioni aktual nga institucioni në Maqedoninë Veriore dhe aty sërish ka gjetur se Kosova paraqitet përsëri si pjesë e Serbisë.

“Në bazë të këtij dokumentacioni, i cili gjendet më poshtë (shih f. 1 dhe 3), Komisioni ka refuzuar ankesën e parashtruar nga pala në procedurë, duke konfirmuar të njëjtën shkelje të Kushtetutës që e ka konstatuar ARBK në shkallën e parë. Çdo palë në procedurë gëzon të drejtën e ankimimit ndaj vendimeve të ARBK-së. Mirëpo, shkeljet e Kushtetutës nuk mund të konsiderohen kurrë si çështje ‘teknike’”, thuhet në njoftimin e Ministrisë.

“Bimilk” është pjesë e kompanisë rajonale “Imlek” me seli në Serbi, e cila operon edhe në Mal të Zi, Bosnje e Hercegovinë dhe në Maqedoninë e Veriut.

Mungesa e produkteve serbe në veri të Kosovës është pasojë e vendimit të Qeverisë së Kosovës më 14 qershor për ndalimin e importit të mallrave nga Serbia. Ky vendim pasoi arrestimin e tre pjesëtarëve të Policisë së Kosovës nga forcat serbe, për të cilët autoritetet në Prishtinë thanë se u “rrëmbyen”. Siç ishte paralajmëruar, një vendim i tillë është marrë për arsye sigurie dhe jo ekonomike dhe nuk dihet se sa do të qëndrojë në fuqi.

Çfarë thonë banorët?

Si është situata në komuna tjera?