Rezultatet preliminare tregojnë se partitë e qendrës, liberale dhe socialiste do të ruajnë shumicën në Parlamentin Evropian, por fitorja e së djathtës ekstreme u dha goditje të brendshme udhëheqësve të disa vendeve, përfshirë Francën dhe Gjermaninë.

Zgjedhjet për Parlamentin Evropian u mbajtën nga data 6 deri më 9 qershor në të 27 vendet e Bashkimit Evropian.

Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, shpalli zgjedhjet e parakohshme kombëtare, pasi partia e tij u mposht bindshëm nga rivalja e ekstremit të djathtë.

Macron shpërndau Parlamentin dhe shpalli datën e votimeve më 30 qershor.

“Kam vendosur t’ju mundësoj me votë zgjedhjen e së ardhmes sonë parlamentare”, tha ai.

Partia Fronti Kombëtar – e udhëhequr nga rivalët e Macronit, Marine Le Pen dhe Jordan Bardella – shënoi një nga sukseset më të mëdha në mesin e partive të ekstremit të djathtë në Evropë.

Rezultatet preliminare treguan se ajo siguroi mbi 30 për qind vota më shumë se Rilindja e qendrës e Macronit.

Goditje të ngjashme sikurse Macron përjetoi edhe kancelari gjerman, Olaf Scholz.

Socialdemokratët e tij shënuan rezultatin më të keq ndonjëherë, duke dalë të tretët pas Demokristianëve opozitarë dhe pas partisë së ekstremit të djathtë, Alternativa për Gjermaninë (Afd).

AfD-ja u përball me një sërë skandalesh kohëve të fundit – përfshirë spiunazh dhe ndërhyrje të huaja – por mbështetja për të mbeti e qëndrueshme.

“Pas breshërisë së javëve të fundit, ne jemi forca e dytë më e madhe. Dhe unë po ju them: e vetmja rrugë është lart”, tha bashkëudhëheqësja e partisë, Alice Weidel.

E djathta shënoi fitore edhe në Spanjë, si dhe përparim të konsiderueshëm në Hungari.

Në Holandë, Partia e Lirisë e ekstremit të djathtë doli e dyta, ndërsa në Austri, partia me të njëjtin emër doli fituese.

Në Itali, kryeministrja Giorgia Meloni do të vazhdojë udhëheqjen e politikave të vendit, pasi partia e saj e ekstremit të djathtë, Vëllezërit e Italisë, mundi Partinë Demokratike të qendrës së majtë.

“Faleminderit italianëve që vazhdojnë të na zgjedhin… Jam krenare për rezultatin”, u tha Meloni mbështetësve të saj.

E djathta ekstreme, megjithatë, nuk ka performoi mirë në Belgjikë, Çeki, Hungari, Finlandë dhe Poloni.

“Qendra po mbahet, por është gjithashtu e vërtetë se ekstremet në të majtë dhe në të djathtë kanë fituar mbështetje”, tha presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

“Dhe kjo është arsyeja përse rezultati vjen me përgjegjësi të madhe për partitë e qendrës”, tha von der Leyen, e cila po ashtu synon rizgjedhjen.

Shumicën në Parlamentin Evropian, i cili ka 720 vende, pritet ta formojë sërish Partia Popullore Evropiane e qendrës së djathtë, e cila, sipas rezultateve preliminare, ka fituar 184 ulëse.

Por, rezultati i së djathtës brenda Parlamentit Evropian mund ta bëjë më të vështirë miratimin e legjislacionit të ri, që mund të jetë i nevojshëm për t’iu përgjigjur sfidave të sigurisë, ndikimit të ndryshimeve klimatike ose konkurrencës industriale nga Kina dhe Shtetet e Bashkuara. Radio Evropa e Lirë

Përgatiti: Valona Tela

Presidenti francez Emanuel Macron vendosi shpërndarjen e parlamentit të Francës dhe shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme në vend pasi partia e tij pësoi një humbje të rëndë në zgjedhjet për Parlamentin Evropian.

Në një fjalim drejtuar kombit nga pallati presidencial Elysee, presidenti Macron tha se “kam vendosur t’ua kthej zgjedhjen e së ardhmes sonë parlamentare përmes votimit. Prandaj po shpërndaj Asamblenë Kombëtare”.

Votimet do të zhvillohen në dy raunde më 30 qershor dhe 7 korrik, tha ai.

Vendimi pasoi rezultatet e para të zgjedhjeve të së dielës për Parlamentin Evropian, që flasin për një përparësi të partisë së ekstremit të djathtë, e cila mposhti pro evropianët e presidentit Macron, sipas anketave franceze.

Udhëheqësja e së djathtës së skajshme, Marine Le Pen, mirëpriti vendimin e presidentit Macron.

“Ne jemi të gatshëm të marrim pushtetin nëse populli francez na jep besimin në zgjedhjet e ardhshme legjislative. Jemi të gatshëm ta ngremë vendin përsëri në këmbë. Ne jemi të gatshëm të mbrojmë interesat e popullit francez, jemi të gatshëm t’i japim fund emigracionit masiv Ne jemi të gatshëm ta bëjmë përparësi fuqinë blerëse të popullit francez, jemi gati të fillojmë ri-industrializimin e vendit”, tha zonja Le Pen, lista e së cilës, sipas projeksioneve të para, fitoi rreth 32 për qind të votave, më shumë se dyfishi i listës së presidentit Macron, që fitoi 15 për qind të votave.

Partitë qeverisëse jopopullore të Gjermanisë dolën me rezultate të dobëta, ndërsa Alternativa për Gjermaninë e ekstremit të djathtë shënoi rritje ne votimet e së dielës për Parlamentin Evropian. Opozita konservatore kryesore doli ndërkaq forca politike kryesore, sipas anketave të para.

Projeksionet treguan se socialdemokratët e qendrës së majtë të kancelarit Olaf Scholz fituan rreth 15 për qind të votave, duke u radhitur pas Alternativës për Gjermaninë, (AfD) të ekstremit të djathtë që fitoi pak më shumë se 16 për qind të votave.

Anketat treguan se të Gjelbrit, partia e dytë më e madhe në koalicionin e kancelarit Scholz, fitoi 12 për qind të votave, ndryshe 20.5 për qind sa kishte fituar pesë vjet më parë. Mbështetja për Demokratët e Lirë pro biznesit, partia e tretë në qeverinë aktuale doli me 5 për qind.

Blloku Kristian-Demokrat i qendrës së djathtë i Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen mbizotëroi anketat në vendin më të populluar të bllokut me pothuajse 30 për qind të votave.

Sipas anketave grupi konservator i kryeministres italiane Giorgia Meloni fitoi shumicën e votave, duke konfirmuar statusin e saj si partia më popullore në Itali.

Ndërkohë në Austri, Partia e Lirisë, e ekstremit të djathtë, duket të etë fituese me mbi 25 për qind të votave.

Në Holandë, partia nacionaliste dhe kundër migrimit e zotit Geert Wilders, pritet të fitojë shtatë prej 29 vendeve që i takojnë këtij vendi në Parlamentin Evropian.

Ligjvënësit e Parlamentit Evropian prej 720 vendesh ushtrojnë ndikim në çështjet që nga rregullat financiare te politikat klimatike dhe bujqësore. Ata miratojnë buxhetin e BE-së, i cili financon mes tjerash projektet e infrastrukturës, subvencionet e fermave dhe ndihmën për Ukrainën. Ata ushtrojnë të drejtën e vetos për emërimin e komisionit të fuqishëm të BE-së.

Këto zgjedhje mbahen në një kohë sprove për besimin e votuesve në bllokun prej rreth 450 milionë banorësh. Gjatë pesë viteve të fundit, BE-ja është tronditur nga pandemia e koronavirusit, rënia ekonomike dhe një krizë energjetike e nxitur nga konflikti më i madh tokësor në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Por fushata politike shpesh përqendrohet në çështjet e brendshme të vendeve anëtare dhe jo në interesat më të gjera evropiane.

Ambasadori i Italisë në Kosovë, Antonello De Riu thotë se hapja e urës mbi Lumin Ibër duhet të bëhet në koordinim me faktorët ndërkombëtarë. Ky veprim, sipas tij, reflekton në aspektin e sigurisë dhe si i tillë duhet të vlerësohet me kujdes.

De Riu në një intervistë për KosovaPress, potencon se Italia nuk është kundër hapjes së urës, porse shton se kjo duhet të bëhet në koordinim me Bashkimin Evropian, vendet e QUINT-it dhe komunitetin ndërkombëtar në përgjithësi.

“Hapja e urës, siç është thënë edhe në nivel të Bashkimit Evropian dhe të Quint-it, duhet të jetë një akt i përbashkët përmes një operacioni të koordinuar me faktorët ndërkombëtarë. Prandaj, ajo që kërkojmë, si në shumë situata të tjera, është që të ketë koordinim me komunitetin ndërkombëtar. Hapja e kësaj ure, duke pasur reflektime nën aspektin e sigurisë, sipas nesh duhet të vlerësohet me kujdes. Nuk jemi kundër hapjes së urës, por kërkojmë, si në shumë situata të tjera, që të ketë një koordinim me Bashkimin Evropian, me vendet e QUINT-it dhe me komunitetin ndërkombëtar në përgjithësi”, thotë De Riu.

Sipas tij, momentalisht nuk ka ndonjë rrezik të madh të përshkallëzimit të situatës në Kosovë, ngase sipas tij, ushtarët e KFOR-it, po i monitorojnë kufijtë e vendit duke garantuar stabilitet dhe siguri.

“Për momentin nuk shohim një rrezik të madh të përshkallëzimit për arsyen e thjeshtë se kemi ushtarë të KFOR-it që monitorojnë kufijtë e vendit dhe garantojnë stabilitetin dhe sigurinë e Kosovës. Dhe dua t’iu kujtoj se në kuadër të kontingjentit të KFOR-it, numri më i madh i kontingjentit kombëtar brenda forcave të KFOR-it, janë italianë, me 815 ushtarë italianë që monitorojnë sigurinë e Kosovës dhe do të vazhdojnë ta bëjnë këtë”, thotë De Riu.

Ndër të tjera, De Riu flet edhe për liberalizmin e vizave në Kosovë, për çka shpreson se do të sjellë rritje të vizitave të qytetarëve kosovarë në Itali, ngase kjo mund të rrisë gjithashtu numrin e fluturimeve drejt Italisë.

“Liberalizimi i vizave u ka mundësuar – më në fund – shumë qytetarëve kosovarë që të udhëtojnë në Evropë për turizëm apo edhe për të takuar të dashurit e tyre dhe kjo padyshim që ndodh edhe në Itali, ku janë mbi 46.000 qytetarë kosovarë që jetojnë në vendin tim. Natyrisht se është edhe një nxitje për turizmin dhe shpresojmë që liberalizimi i vizave do të sjellë një rritje të vizitave të qytetarëve kosovarë në Itali dhe kjo mund të rrisë gjithashtu numrin e fluturimeve drejt Italisë, aktualisht e kufizuar vetëm në qytetin e Milanos, vetëm dy herë në javë. Ne po punojmë për ta rritur numrin e fluturimeve edhe në qytete të tjera”, potencon De Riu.

Ambasadori italian në Kosovë, Antonello De Riu thotë se të dhënat e vitit të kaluar tregojnë se është rritur numri i eksporteve italiane në Kosovë dhe anasjelltas.

Ai shton se po punohet në rritjen e ndërveprimit mes biznesmenëve kosovarë dhe atyre italianë.

“Është ende herët për ta thënë me siguri, por të dhënat e vitit të fundit (2023) pasqyrojnë një trend në rritje të shkëmbimeve tregtare, duke rritur eksportet italiane në Kosovë dhe gjithashtu ato kosovare në Itali. Aktualisht, sipas mendimit tim, me të dhëna ende shumë të paplota, është e vështirë të bëhen parashikime se sa mund të ndikojë rritja e vizitave të qytetarëve kosovarë për arsye turistike në shkëmbimet tona tregtare. Ne gjithsesi po punojmë për të rritur ndërveprimin mes biznesmenëve kosovarë dhe italianë në mënyrë që të krijohen mundësi më të mëdha për biznes dhe investime, edhe këtu në Kosovë”, u shpreh ambasadori i Italisë në Kosovë, Antionello De Riu.

Franca planifikon t’i sigurojë Ukrainës avionë luftarakë Mirage 2000, tha presidenti Emmanuel Macron për stacionet televizive franceze. Ai tha se sot me rastin e vizitës së presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskiy në Francë si pjesë e festimeve të përvjetorit të D-Day, qeveria e tij do të njoftojë se do t’i sigurojë avionët luftarakë Ukrainës.

Ai nuk specifikoi se sa Mirazhe do të ofronte Franca, deri kur ose me çfarë kushtesh financiare. Macron tha se Franca ka propozuar që pilotët ukrainas të trajnohen në Francë duke nisur nga kjo verë. Mirage 2000 është një avion luftarak me shumë funksione, me një motor. sn

Nga Bernd Riegert, Deutsche Welle

350 milionë qytetarë të BE-së do të mund të votojnë drejtpërdrejt për parlamentin e tyre nga e enjtja deri të dielën këtë javë. Skeptikët e BE dhe nacionalistët mund të forcohen.

Roberta Metsola, Presidentja demokristiane e Parlamentit Evropian nga Malta, vizitoi të 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian muajt e fundit me sloganin “Përdorni zërin tuaj”. Në diskutime të shumta në bashki, universitete dhe shkolla, ajo u përpoq të interesonte veçanërisht votuesit e rinj për zgjedhjet evropiane, të cilat mbahen çdo pesë vjet. “Fotografia që shihni në mendjen tuaj të Parlamentit Evropian janë këto mbi 700 ulëse blu. Këto vende do të caktohen pavarësisht nëse votoni apo jo. Por tani ju keni një zgjedhje, mund të bëni ndryshimin, mund të ndikoni se kush do të ulet në bankat parlamentare”, u tha Roberta Metsola të rinjve në Danimarkë.

Por nxjerrja në vendvotime e 350 milionë votuesve me të drejtë vote në Bashkimin Evropian në zgjedhjet e dyta më të mëdha demokratike në botë, pas Indisë, nuk është aq e lehtë. Pjesëmarrja e votuesve në zgjedhjet e fundit, në vitin 2019 ishte vetëm rreth 50 për qind. Në sondazhin e pranverës të opinionit publik, BE-ja zbuloi se këtë herë interesi për zgjedhjet ishte rreth 60 për qind. Prandaj, pjesëmarrja në votime mund të rritet. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për këto zgjedhje, të cilat shumë kampe politike i kanë shpallur “zgjedhje fati” apo “zgjedhje drejtimi”. Sepse, statistikisht, rezulton se mesi i spektrit politik zakonisht përfiton nga pjesëmarrja e lartë.

Në shumë vende të BE-së, përfshirë Gjermaninë, fushata zgjedhore u formësua nga diskutimi i sigurisë dhe mbrojtjes në sfondin e luftës së Rusisë kundër Ukrainës. Megjithatë, sipas sondazheve të opinionit publik, politikat ekonomike dhe sociale janë çështjet më të rëndësishme në 27 shtetet anëtare. Politika e migracionit nuk luajti ndonjë rol vendimtar në shumicën e vendeve të BE-së në këtë fushatë.

Në sondazhe parashikohet rritja e forcave djathtiste

Në shumë vende, aktivistët janë të shqetësuar për rritjen e pritshme të numrit nga konservatorët e krahut të djathtë skeptikë ndaj BE-së deri tek radikalët e krahut të djathtë. Arsye kjo për kancelarin Olaf Scholz (SPD) për të lëshuar paralajmërime të errëta. “Disa populistë kërkojnë që Gjermania të largohet nga Bashkimi Evropian. Të tjerë e shohin Rusinë e Putinit ose Kinën e Xi Jinping si modele për Evropën. E ka dhe të tillë që duan të shkatërrojnë BE-në – çfarë çmendurie vetëshkatërruese! Evropa dhe Bashkimi Evropian sigurojnë prosperitetin dhe të ardhmen tonë”, tha Olaf Scholz në një video parazgjedhore ku bën thirrje për votim.

Në Francë, Itali, Holandë, Belgjikë, Austri dhe Hungaripartitë e djathta janë në vendin e parë për sa i përket votuesve. Në Poloni, Gjermani e Suedi, partitë e krahut të djathtë mund të bëhen forca e dytë ose e tretë. Alternativa për Gjermaninë (AfD), e cila është pjesërisht ekstremiste e krahut të djathtë, është afërsisht e barabartë me dy partitë në pushtet, SPD dhe të Gjelbërit, me rreth 15 për qind. Në Gjermani, opozita Kristiandemokrate (CDU/CSU) kryeson me 30 për qind. Pritet që numri i vendeve blu në sallën plenare të Parlamentit Evropian për partitë e ekstremit të djathtë të rritet ndjeshëm, në 21 deri në 25 për qind. Por kjo nuk mjafton për shumicën vendimtare.

Meloni dëshiron të krijojë një aleancë të krahut të djathtë

Kryeministrja e Italisë Giorgia Meloni, e cila edhe kryeson familjen e djathtë europiane EKR, ka njoftuar se dëshiron të krijojë një koalicion të stilit italian në Parlamentin Europian. Meloni ka 18 muaj që drejton Italinë me një aleancë të populistëve të krahut të djathtë, ekstremistëve të djathtë dhe kristiandemokratëve. Ajo dëshiron të thyejë koalicionin aktual jozyrtar të madh të qendrës në Parlamentin Evropian, i cili përbëhet nga socialdemokratët, liberalët dhe kristiandemokratët.

“Ne jemi në prag të zgjedhjeve vendimtare, sepse për herë të parë zgjedhjet evropiane mund t’i japin fund një mazhorance të panatyrshme dhe kundërproduktive,” tha Giorgia Meloni gjatë një paraqitjeje në fushatë në Spanjë. Ajo dëshiron të themelojë një bllok nacionalist të ri të krahut të djathtë.

Demokristianët dhe e djathta

Kandidatja kryesore e kristiandemokratëve evropianë, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, nuk përjashton bashkëpunimin e ardhshëm me Meloni & Co. Ursula von der Leyen tha në disa debate televizive se është e rëndësishme nëse deputetët mbështesin Ukrainën dhe i kushtojnë vëmendje vlerave evropiane, e jo aq anëtarësimit në parti. Von der Leyen tha për Melonin: “Edhe ajo është qartë pro-evropiane. Ajo është kundër Putinit, e tha shumë qartë. Mbështet shtetin e të drejtës. Nëse mbetet kështu, ne do të ofrojmë bashkëpunim”.

Socialdemokratët, Liberalët, Të Gjelbrit dhe e Majta kritikuan ashpër këtë kurs të ri të kristiandemokrates von der Leyen. Sipas sondazheve të fundit, Kristiandemokratët dhe Socialdemokratët mbeten afërsisht në pozitat e njëjta si deri tani. Liberalët, të Gjelbërit dhe të Majtët do të humbasin. Në periudhën e re legjislative në Parlamentin Evropian do të ketë 720 mandate, 15 më shumë se më parë.

Pushteti i kufizuar i PE

Çfarëdo koalicioni të formohet pas formimit të grupeve parlamentare, duhet pasur parasysh se Parlamenti Evropian është vetëm një nga dy dhomat legjislative të barabarta. Nuk mund të vendosë vetë dhe nuk mund të zgjedhë qeveri, por varet nga bashkëpunimi me Këshillin e Bashkimit Europian, ku përfaqësohen të gjitha 27 qeveritë e shteteve anëtare. Sidoqoftë Parlamenti Evropin është unik për nga domethënia, sepse asnjë rajon tjetër në botë nuk ka një institucion të krahasueshëm që mund të nxjerrë ligje përtej kufijve kombëtarë.

Tradicionalisht, votimi zhvillohet për katër ditë. Zgjedhjet në Holandë fillojnë më 6 qershor. Shumica e shteteve votojnë të dielën, më 9 qershor. Rezultatet e besueshme mbi shpërndarjen e vendeve në Parlamentin e dhjetë Evropian do të publikohen të dielën në orën 23:00.

“Junts per Catalunya”, partia katalunase kanë dërguar sot një propozim në Parlamentin e Spanjës ku i kërkojnë qeverisë spanjolle që ta njohë Kosovën si një shtet të pavarur.

Partia katalunase e cila ka përkrahur krijimin e qeverisë së re të Pedro Sanchez, në propozimin e saj thekson se në përkrahje të përpjekjeve të bëra nga institucionet e Kosovës për të mbrojtur të drejtën për të ekzistuar si shtet i pavarur, shteti spanjoll duhet të heqë dorë nga pozicioni refuzues dhe ta njohë menjëherë Republikën e Kosovës.

“Nga “Junts per Catalunya”, ne kemi shprehur qëndrimin tonë në favor të njohjes së nevojshme të Kosovës si shtet sovran. Ne kemi treguar gjithashtu mbështetjen tonë për rezolutat e fundit të Parlamentit Evropian, dhe konkretisht dy të fundit të vitit 2023, të cilat u bëjnë thirrje pesë vendeve anëtare të Bashkimit Evropian që ta njohin Kosovën tani dhe ta lejojnë Kosovën të përparojë në rrugën evropiane pa vonesa të mëtejshme në baza të barabarta me vendet e tjera kandidate. Dhe shfaqja e shqetësimit për faktin se disa shtete anëtare po përdorin mjete institucionale për të komplikuar procesin integrues në rajon, përfshirë atë të Kosovës.

Për këtë arsye, por edhe në mbështetje të përpjekjeve që po bëhen nga institucionet dhe populli i Kosovës për të mbrojtur të drejtën e tyre për të ekzistuar si shtet i pavarur, shteti spanjoll duhet të heqë dorë nga refuzimi i tij dhe të njohë menjëherë Republikën e Kosovës”, thuhet në dokument.

Propozimi jo legjislativ është i emëruar “Kongresi i Deputetëve i kërkon Qeverisë që ta njohë Republikën e Kosovës si shtet sovran”.

Më herët në dhjetorin e vitit 2023 kur diskutohej krijimi i Qeverisë së re të Spanjës, nga partia e liderit katalunas Carles Pudigemont kishin parlajmëruar se do të kërkonin në Parlament që Qeveria e Spanjës ta njohë Kosovën si shtet.

“Si shef i stafit  të tij, mund t’ju them se ne gjithmonë e kemi ndjekur me shumë interes çështjen e Kosovës dhe gjithmonë kemi kërkuar nga qeveria spanjolle që ta njohë plotësisht Kosovën dhe një komb të pavarur. Në këtë mandat të ri parlamentar, ne do të insistojmë edhe një herë që Spanja të njohë Kosovën, por më lejoni të them se partia politike e Presidentit, Junts per Catalunya, nuk është pjesë e kabinetit spanjoll. Ne i japim mbështetje kësaj Qeverie vetëm nga jashtë dhe nuk kemi kapacitet të vendosim për çështjen e njohjes së Kosovës nga Spanja”, kishte thënë shefi i stafit të Puidgemont, Josep Alay për Gazetën Express.

Kjo kërkesë e “Junts per Catalunya” vjen pak ditë pasi Spanja e ka njohur si shtet Palestinën./GazetaExpress/

Kancelari gjerman Olaf Scholz njoftoi sot në Berlin porosinë për 20 avionë të rinj Eurofighter. Ai premtoi “porosi të sigurta” për industrinë e armëve, në mënyrë që kapacitetet e prodhimit të mund të zhvillohen në Gjermani dhe Evropë.

“Qeveria federale ka interesin më të madh për një industri të fortë të hapësirës ajrore në Gjermani dhe Evropë”, tha Scholz në Berlin në hapjen e International Air Show (ILA).

“Kjo është arsyeja pse ne do të porosisim edhe 20 Eurofighter të tjerë përpara përfundimit të legjislaturës, përveç 38 avionëve aktualisht të porositur ”, shtoi kancelari. Ai foli për një “kthesë” të nevojshme në industrinë e mbrojtjes. Para katër vjetësh u porositën 38 avionë të tillë të prodhimit evropian. Dorëzimi i këtyre avionëve në vlerën rreth 5,5 miliardë euro do të ndodhë në vitet 2025 dhe 2030.

Për arsye kohe, disa sisteme armësh tani blihen nga partnerë që tashmë kanë produkte të disponueshme në treg. “Për disa gjëra ne thjesht nuk mund të presim. Megjithatë, shpejtësia është vetëm një aspekt i rëndësishëm.” Qeveria do të mbështesë gjithashtu mundësi të reja, për shembull për eksportin e Eurofighter. “Jam shumë i përkushtuar për ruajtjen dhe zhvillimin e kapaciteteve prodhuese”, deklaroi ai, duke iu referuar industrisë së armatimit.

Një bashkëpunim më i ngushtë midis partnerëve evropianë është gjithashtu i nevojshëm. “Në Evropë, ne thjesht nuk mund të përballojmë më të kemi një numër dukshëm më të madh të sistemeve të armëve konkurruese sesa, për shembull, SHBA,” tha kancelari për këtë temë. Duhet të ketë më pak sisteme që pasqyrojnë pikat e forta të industrive të ndryshme.

Scholz tha: “Ne do të arrijmë më pas ndërveprueshmërinë e nevojshme midis forcave të armatosura evropiane dhe një numri më të madh pjesësh”. Ai dëshiron që industria gjermane “të luajë fare në krye në ligat e mëdha”.

“Sot ne shohim më qartë se kurrë rëndësinë e një industrie mbrojtëse evropiane dhe gjermane të aftë për të prodhuar vazhdimisht të gjitha llojet e rëndësishme të armëve dhe municioneve të nevojshme”, tha kancelari gjerman.

Në Gjermani, politika e ka “neglizhuar shumë këtë fushë në të kaluarën”. Scholz tha: “Kjo i përket së shkuarës. Sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës, në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar, e ka vënë të gjithë Gjermaninë para një realitet të ri të politikës së sigurisë.”

Scholz i quajti gjithashtu fluturimet në hapësirë gjithnjë e më të rëndësishme, prandaj edhe Zyra Kancelarore do të kujdeset për to. Nisja e afërt e raketës bartëse të Ariane A6 “më në fund” do t’i lejojë Evropës të rifitojë akses në hapësirë, me një sistem bartësish të mëdhenj dhe të sigurojë sovranitet teknologjik në një zonë që është vendimtare për konkurrencën e saj.

“Aftësia për të vepruar në çdo kohë, përfshirë në hapësirë, dhe për të vendosur satelitë në orbitë është thelbësore në aspektin tregtar, por edhe në aspektin e politikës së mbrojtjes,” paralajmëroi ai. Të nevojshme janë sisteme të vogla, të besueshme dhe inovative për të nisur satelitë në hapësirë, tha Scholz, duke iu referuar startimeve të para të të ashtuquajturve mikrohedhës gjermanë këtë vit. Këta të fundit dërgojnë mikrosatelitë në hapësirë.

“Evropa ka nevojë për mega-konstelacionin e saj të satelitëve – qoftë për internetin e gjërave apo për drejtimin dhe fluturimin autonom të së nesërmes”, kërkoi më tej kancelari, duke pasur parasysh rrjetet e mëdha satelitore si Starlink, të krijuar nga Elon Musk në SHBA./ DW

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti do të zhvillojë së shpejti një vizitë në Turqi, ku do të takohet dhe me presidentin Rexhep Tajip Erdogan.

Lajmi u konfirmua nga zyra e Kurtit, pas takimit me ambasadorin e Turqisë në Kosovë, Sabri Tunç Angili, e cila shton se kryeministri do të ketë zhvillojë bisedime dhe me ministrin e Punëve të Jashtme, Hakan Fidan.

Temë kryesore e takimeve në Stamboll pritet të jenë situata e sigurisë në veri të Kosovës, por edhe në rajon.

Trupat e NATO- së në Kosovë qe nga fillimi i këtij viti, drejtohen nga Turqia, gjithashtu ky shtet ka rritur prezencën ushtarake në Kosovë me afro 200 ushtarë.bw

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Joe Biden, do t’i vizitojë Normandinë dhe Parisin nga 5 deri më 9 qershor, për të marrë pjesë në 80-vjetorin e zbarkimit të trupave aleate në Normandi gjatë Luftës së Dytë Botërore, njoftoi Shtëpia e Bardhë të enjten.

Biden do të mbajë fjalim përkujtimor më 6 qershor, dhe pastaj do të takohet me presidentin e Francës, Emmanuel Macron, në Paris më 8 qershor, si pjesë e një vizite shtetërore, tha Shtëpia e Bardhë në një komunikatë.

Zyra e Macronit, ndërkohë, tha se dy presidentët do të bisedojnë “për nevojën për mbështetje të palëkundur dhe afatgjate për Ukrainën”, në një kohë kur lufta është rikthyer në Evropë, 80 vjet pasi zbarkimet e trupave çuan në çlirimin e Francës dhe kontinentit prej pushtimit nga Gjermania naziste.

Javën e ardhshme në Normandi do të mblidhen liderët e 25 shteteve dhe qeverive, së bashku me dhjetëra veteranë të Luftës së Dytë Botërore, për t’i nderuar gati 160.000 trupa nga Britania, Shtetet e Bashkuara, Kanadaja dhe vendet e tjera, të cilët zbarkuan më 6 qershor 1944.

Edhe presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, pritet të marrë pjesë.

Vizita shtetërore e Bidenit do të mundësojë “bashkëpunim të ngushtë” mes Francës dhe SHBA-së për krizat botërore, në prag të ngjarjeve ndërkombëtare, përfshirë të samitit të Grupit të Shtatë ekonomive të mëdha muajin e ardhshëm në Itali, si dhe të samitit të NATO-s në Uashington në korrik.

Ata do të bisedojnë edhe për çështjet që kanë të bëjnë me klimën, dhe do të përqendrohen në forcimin e bashkëpunimit dypalësh, posaçërisht në fushat si, ekonomi, hapësirë dhe atë nukleare, thuhet në njoftim.rel

Çështja e njohjes së Kosovës nga Spanja është diskutuar në takimin e ministrave të Jashtëm të shteteve anëtare të Bashkimit Evropian më 27 maj, në kohën kur Spanja njohu zyrtarisht shtetin e Palestinës. Sipas burimeve të “Radios Evropa e Lirë” për këtë ka pasur grindje të hapur ndërmjet palëve nga Gjermania dhe Spanja.

Derisa Gjermania ishte “shumë bindëse” për njohjen e Kosovës, “Spanja ishte në mbrojtje, duke argumentuar se Kosova nuk ishte në agjendë”, ka raportuar ky medium.

Spanja vazhdon të mos e njohë Kosovën. Ky shtet tashmë e njeh Palestinën, për të cilën njohje ka thënë se situata e Palestinës ndryshon prej asaj të Kosovës. Nga Ministria e Punëve të Jashtme e Spanjës kanë thënë për REL-in se pozicioni i këtij shteti karshi Kosovës mbetet i pandryshuar.

“Situata e Palestinës është shumë ndryshe. Njohja e shtetit të Palestinës nuk cenon integritetin territorial të Izraelit, pasi ky territor nuk ka qenë asnjëherë ligjërisht pjesë e shtetit të Izraelit. Vendimi i Spanjës për ta njohur shtetin e Palestinës synon të mbështesë të drejtën ndërkombëtare, parimet e Kartës së OKB-së dhe Rezolutat e Këshillit të Sigurimit të OKB-së”, ka thënë Elena Aljarilla Cortezon, këshilltare për media në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Spanjës.

Spanja, Norvegjia e Irlanda iu bashkuan së fundmi më shumë se 140 shteteve prej 193 vendeve anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara, që e njohin Palestinën. Në anën tjetër, Kosova njihet prej më shumë se 110 shteteve.

Qeveria e Suedisë njoftoi më 29 maj për paketën më të madhe të saj të ndihmës ushtarake që i ka ofruar Ukrainës që kur Rusia nisi pushtimin e paprovokuar të fqinjit të saj.

Paketa, e 16-ta që nga nisja e luftës, është në vlerë prej 1.3 miliard dollarësh.

Ndihma suedeze përfshin avionë vëzhgues dhe të kontrollit, me qëllim që të forcohen aftësitë e mbrojtjes ajrore të Ukrainës, tha Qeveria suedeze përmes një njoftimi më 29 maj.

Që nga nisja e pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022, Suedia i ka ofruar ndihmë ushtarake Ukrainës në vlerë prej 4.1 miliardë dollarësh.

Pas nisjes së luftës në Ukrainë, Suedia si dhe Norvegjia, braktisën politikën e tyre të mosangazhimit ushtarak duke u anëtarësuar në aleancën ushtarake perëndimore të NATO-s. rel

Liderët e Francës dhe të Gjermanisë kanë thënë të martën se Ukraina duhet të lejohet t’i godasë caqet ushtarake brenda Rusisë, prej të cilave forcat ruse po shkrepin raketa drejt tokës ukrainase.

Megjithatë, presidenti i Francës Emmanuel Macron, dhe kancelari gjerman Olaf Scholz, thanë se caqet e tjera brenda Rusisë nuk duhet të goditen nga Ukraina.

Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, e paralajmëroi Perëndimin më herët të martën se anëtarët e NATO-s në Evropë po luajnë me zjarrin duke kërkuar që Ukraina të lejohet t’i përdorë armët e Perëndimit për ta sulmuar territorin rus.

Kjo, sipas Putinit, do të nxiste konflikt global.

“Ne e mbështesim Ukrainën dhe nuk duam përshkallëzim. Kjo nuk ka ndryshuar”, tha Macron gjatë një konference të përbashkët me Scholzin në Meseberg, Gjermani.

“Ne mendojmë se duhet t’i lejojmë ata që t’i neutralizojnë zonat ushtarake nga të cilat po shkrepën raketat; zonat ushtarake prej të cilave po sulmet Ukraina. Por ne nuk duhet t’i lejojmë ata t’i godasin caqet e tjera në Rusi, as zonat e tjera ushtarake e civile në Rusi”, shtoi ai.

Scholz tha se pajtohet me Macronin dhe se Ukrainës i lejohet ta mbrojë veten përderisa i respekton kushtet e vendeve nga të cilat furnizohet me armë, si dhe derisa e respekton ligjin ndërkombëtar.

“Ukraina e ka çdo mundësi me ligj ndërkombëtar për atë që po e bën. Kjo duhet të theksohet. M’u duket e çuditshme kur disa njerëz argumentojnë se ajo nuk duhet të lejohet ta mbrojë veten dhe të ndërmarrë veprime të përshtatshme për këtë”, tha Scholz.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, tha për Economist se vendet anëtare të aleancës duhet ta lejojnë Ukrainën të sulmojë thellë brenda Rusisë me armë perëndimore.

Ky qëndrim është mbështetur nga disa vende anëtare nga Evropa, por jo edhe nga Shtetet e Bashkuara.

Edhe në Gjermani ka ngurrim për këtë, për shkak të druajtjeve se kjo luftë mund të përshkallëzohet në një konflikt më të gjerë.

Scholz nuk ka pranuar t’i dërgojë Kievit raketa me rreze të gjata veprimi, Taurus, të cilat kanë mundësi të arrijë deri në Moskë. REL

Qeveria e Çekisë ka reaguar në linjë me thirrjen e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, që Ukraina të lejohet të përdorë armët e Perëndimit për të kryer sulme brenda territorit rus.

“Si një shtet nën sulm, Ukraina e ka çdo të drejtë t’i përdorë të gjitha mjetet e mbrojtjes”, ka thënë kryeministri Petr Fiala të martën në Pragë, duke e përshkruar këtë qëndrim si “thjesht logjik”.

Sulmet ndaj shënjestrave ushtarake në Rusi, nga ana e Ukrainës, parashihen edhe prej ligjit ndërkombëtar, në kuadër të mbrojtjes, vlerësojnë ekspertë të ligjeve të luftës.

Mirëpo disa shtete të Perëndimit që mbështesin Ukrainën, sikurse Gjermania, kanë doza hezitimi.

Këto kryeqytete shqetësohen që nëse Kievi përdor armët e avancuara të Perëndimit për të sulmuar territorin rus, diçka e tillë do të interpretohet prej Moskës si përfshirë direkte e këtyre shteteve në luftë.

Fiala ka thënë se Ukraina po përballet me moment kyç aktualisht, pasi strategjia e forcave ruse për të kryer sulme përgjatë vijës kufitare në veri, në pjesën e Harkivit, mëton të hapë front të ri të luftës.

Aktualisht, Republika Çeke është në krye të iniciativës për të blerë 800.000 predha artilerie për Ukrainën, prej shteteve jashtë Bashkimit Evropian.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

Polonia nuk duhet të përjashtojë mundësinë e dërgimit të trupave ushtarake në Ukrainë, ka thënë ministri i jashtëm polak, Radoslaw Sikorski, në disa komente të publikuara të martën, teksa Rusia vazhdon të avancojë në fushëbetejë.

Megjithatë, Sikorski nuk e ka specifikuar se çfarë roli do të mund të luanin trupat polake.

Ndonëse aleatët e NATO-s, të cilët mbështesin Ukrainën, janë zotuar për të furnizuar shtetin e shkatërruar nga lufta me para dhe armë për aq sa të duhet – për të luftuar pushtimin rus – ato e kanë përjashtuar mundësinë e dërgimit të ushtarëve në këtë shtet.

I pyetur përgjatë një interviste nëse Polonia është e gatshme të dërgojë trupa ushtarake në Ukrainë, Sikorski ka thënë se “nuk duhet përjashtuar si mundësi. [Presidenti rus, Vladimir] Putini duhet të hamendësojë për qëllimet tona”.

Intervista është publikuar në tri gazeta, në Poloni në Wyborcza, në La Repubblica të Italisë dhe El Pais të Spanjës.

Presidenti francez, Emmanuel Macron e ka lënë të hapur mundësinë për të dërguar trupa ushtarake në Ukrainë, përgjatë një konference në Paris më 26 shkurt, duke sugjeruar që trupat perëndimore do të mund t’iu ndihmonin ukrainasve me stërvitje.

Vetë Sikorski ka thënë në të kaluarën që prezenca e trupave të NATO-s në Ukrainë “është e paimagjinueshme”.

Të hënën, një komandant i lartë i Ukrainës ka thënë se e ka nënshkruar një dokument që ua mundëson instruktorëve ushtarakë francezë vizitën në qendrat ukrainase të trajnimit.

Rusia është duke avancuar në fushëbetejë prej kur Kievi nuk ka arritur të shënojë përparim të madh në kundërofensivën e vitit 2023.

Ushtria ukrainase, po ashtu, e ka vuajtur mungesën e armëve dhe municionit në muajt e fundit, derisa Shtetet e Bashkuara e kanë miratuar ndihmën ushtarake në vlerë të 61 miliardë dollarëve për këtë vend.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Putin e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.REL

Arkitekti Angelo Onorato, pronar i një dyqani mobiliesh, bashkëshorti i eurodeputetes kristiandemokrate Francesca Donato, u vra në Palermo nga të shtënat me armë.

Viktima u gjet i vdekur në makinën e tij në zonën e Via Ugo La Malfa, bëjnë me dije mediat italiane.

‘Ata vranë burrin tim, Angelon’.

Kështu është shprehur eurodeputetja Francesca Donato, duke folur me disa miq të cilët e telefonuan për të kuptuar nëse viktima ishte vërtet burri i saj, Angelo Onorato.

Ndërkohë policia dhe hetuesit ndodhen në vendngjarje dhe ka nisur puna për zbardhjen e rastit. sn

Bashkimi Evropian (BE) nuk toleron sjellje që e rrezikojnë sovranitetin dhe tërësinë territoriale të Bosnjë e Hercegovinës (BeH), pas propozimit të Qeverisë së Republikës Sërpska (RS) për t’u ndarë nga BeH, tha të premten zëdhënësi i bllokut, Peter Stano.

Të enjten, Qeveria e RS-së tha se në 30 ditët e ardhshme ajo do të krijojë një marrëveshje që do t’i dërgohet entitetit tjetër të Bosnjës, Federatës së Bosnjës e Hercegovinës, për “ndarje paqësore”.

“Për fat të keq, nuk është hera e parë që dëgjojmë deklarata të tilla. BE-ja është e qartë dhe kjo është përsëritur disa herë. BE-ja dhe të gjitha vendet anëtare e mbështesin sovranitetin dhe tërësinë territoriale të Bosnjë e Hercegovinës“, tha Stano.

Ai e përsëriti se sovraniteti, integriteti territorial dhe rendi kushtetues i Bosnje e Hercegovinës duhet të ruhet, duke paralajmëruar “pasoja serioze“ për shkelësit e saj.

Liderët e BE-së vendosën në mars për hapjen e negociatave të anëtarësimit me Bosnje e Hercegovinën. Ajo e mori statusin e vendit kandidat për anëtarësim në BE në dhjetor të vitit 2022.

Më herët të premten, Ambasada e Shteteve të Bashkuara në Sarajevë tha se propozimi i Qeverisë së RS-së për t’u ndarë nga Bosnja e Hercegovina, është i rrezikshëm dhe i papërgjegjshëm dhe se një gjë e tillë “nuk do të nënkuptonte pavarësi, por fund për Republikën Sërpska”.

Qeveria e RS-së e bëri propozimin për “ndarje” gjatë një mbledhjeje të mbajtur në prag të seancës së Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara (OKB) të enjten, ku u miratua rezoluta që e shpall 11 Korrikun Ditë Ndërkombëtare të Përkujtimit të Viktimave të Gjenocidit në Srebrenicë.

Disa vende anëtare të BE-së nuk votuan për miratimin e rezolutës. Hungaria votoi kundër, ndërsa Greqia, Sllovakia dhe Qiproja abstenuan.

Stano tha se votimi në OKB është çështje individuale e secilit vend anëtar, por shtoi se BE-ja si bllok është e qartë se gjenocidi në Srebrenicë nuk mund të mohohet.

“Ne, si BE, nuk jemi si anëtar i OKB-së. Sa i përket BE-së, ne kemi qëndrimin e qartë dhe e kemi përsëritur rregullisht çdo përvjetor. Gjenocidi në Srebrenicë nuk mund të mohohet, e as të relativizohet“, shtoi ai.

Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë e karakterizoi krimin në Srebrenicë si gjenocid në vitin 2007.

Forcat serbe në këtë rajon lindor të Bosnje e Hercegovinës vranë mbi 8.000 burra dhe djem boshnjakë në korrik të vitit 1995.

Për gjenocidin e kryer, deri më tash, u dënuan më shumë se 50 persona me rreth 700 vjet burg.

Në mesin e tyre janë edhe presidenti i kohës së luftës i Republikës Sërpska, Radovan Karaxhiq, dhe komandanti i përgjithshëm i ushtrisë së atëhershme serbe, Ratko Mlladiq. REL

Shtohen thirrjet ndaj Spanjës që të pranojë pavarësinë e Kosovës, pas njohjes së Palestinës si shtet.

Në rrjete sociale janë shpërndarë mesazhe të ndryshme në këtë drejtim. Ka prej atyre që e konsiderojnë ironik, vendimin e Spanjës për njohjen e Palestinës përpara Kosovës, që është një shtet funksional, të cilit Spanja i pranon dokumentet e udhëtimit.

Disa ekspertë të Ballkanit dhe gjeopolitikës vënë në pah faktin që Pedro Sanchez është bërë kryeministër falë mbështetjes së partive separatiste Baske dhe Katalanase, ndërsa përdor Kosovën kundër tyre.

“Spanja njohu Palestinës por refuzon të pranojë pavarësinë e Kosovës është gjëja më e trashë e politikës europiane”, thekson një ekspert.

Daniele Del Orko, një gazetar italian, thotë se njohja e Palestinës nga Spanja po tregon se paradigma diplomatike po ndryshon. Megjithatë qeveria e Madridit nuk ka sinjalizuar ndonjë ndryshim në qasjen ndaj Kosovës.  sn

Shteti i vogël në Evropën Lindore, Moldavia, ka nënshkruar një marrëveshje partneriteti në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes me Bashkimin Evropian.

Moldavia u bë shteti i parë që nënshkruan një pakt të tillë, tha shefi i diplomacisë së Bashkimit Evropian, Josep Borrell.

“Ky partneritet do të forcojë qëndrueshmërinë e këtij shteti. Pakti do të mundësojë një qasje të përbashkët për sfidat e sigurisë dhe do ta bëjë përfshirjen tonë më efektive dhe do të mundësojë eksplorimin e fushave të tjera të bashkëpunimit”, tha Borrell.

Moldavia, që udhëhiqet nga presidentja properëndimore, Maia Sandu, ka shprehur dëshirën që të anëtarësohet në BE dhe në aleancën ushtarake perëndimore të NATO-s.

Ky shtet po ashtu ka dënuar fuqishëm pushtimin rus të Ukrainës.

Rajoni Transdniestër në Moldavi, një rrip toke që banohet kryesisht nga rusishfolësit dhe gjendet në breg të lumit Dniestër, shpalli pavarësinë më 1990. Që atëherë, Moska ka stacionuar trupa në këtë rajon.REL

Ministrat e Jashtëm në Strasburg duhet të caktojnë një datë të re për një takim të jashtëzakonshëm brenda pak javësh, në mënyrë që të mund të votojnë aplikimin e Kosovës në Këshillin e Evropës pasi të ketë ecur përpara për çështjen e ASM-së.

Kështu ka vlerësuar Gerald Knaus, nga Iniciativa Evropiane për Stabilitet. Ai në një postim në platformën X ka thënë se ky veprim i Komitetit të Ministrave të KiE-së do të ishte një sinjal të qartë ndaj Serbisë se shtetësia e Kosovës është këtu për të qëndruar dhe ruan mbështetjen e plotë të demokracive evropiane.

“Ministrat e Jashtëm në Strasburg nesër duhet të caktojnë një datë të re për një takim të jashtëzakonshëm brenda disa javësh, në mënyrë që të mund të votojnë aplikacionin e Kosovës pasi të ketë ecur përpara për çështjen e ASM-së. Kjo do t’i dërgonte një sinjal të qartë Serbisë se shtetësia e Kosovës është këtu për të qëndruar dhe ruan mbështetjen e plotë të demokracive evropiane”, ka shkruar Knaus.

Statusi i tij vjen sot, pikërisht në ditën kur do të mblidhet Komiteti i Ministrave të Këshillit të Evropës.

Duke u bazuar në këtë, ai thotë se do të ishte fatale për ministrat e jashtëm të shteteve anëtare të injoronin formulën e Martti Ahtisaarit për paqen dhe rekomandimin e Asamblesë Parlamentare, ku me 83 për qind të votave u rekomandua anëtarësimi i Kosovës në këtë institucion.

Knaus shkruan po ashtu se fatale do të ishte edhe po të injorohej një propozim shumë i mirë nga Qeveria e Kosovës për të trajtuar me mirëbesim dhe mbi bazën e një propozimi të fortë një çështje përfundimtare, të pazgjidhur prej kohësh.

“Dhe për të përfunduar në vend të kësaj: Serbia mund të vërë veton ndaj përparimit të Kosovës. Duhet të pajtohet me atë si do të krijohet Asociacioni i komunave me shumicë serbe, por të cilën nuk do ta bëjë”, shkruan Knaus.

Ai tutje thotë se Martti Ahtisaari me siguri do të kishte qenë shumë i kënaqur ta shihte Kosovën në Këshillin e Evropës këtë vit.sn

“Burri ishte i armatosur me një thikë dhe një shufër hekuri”, tha një burim i afërt me rastin për AFP.

Një person i armatosur që dyshohet se tentoi t’i vinte zjarrin një sinagoge në Ruen të premten është vrarë nga policia, ka njoftuar ministri i Brendshëm Gérald Darmanin.

Policia “iu përgjigj një raporti për tymin pranë sinagogës”, tha një burim policor.

“Burri ishte i armatosur me një thikë dhe një shufër hekuri, ai iu afrua policëve që qëlluan, individi vdiq”, tha një burim i afërt me rastin për AFP.

“Në Ruen, oficerët e policisë kombëtare neutralizuan një individ të armatosur herët këtë mëngjes, i cili qartësisht synonte t’i vinte zjarrin sinagogës së qytetit. Unë i përgëzoj ata për reagimin dhe guximin e tyre,” shkroi z. Darmanin në X.

Kryetari i bashkisë së Ruenit, Nicolas Mayer-Rossignaol tha se sulmi në sinagogë nuk preku vetëm komunitetin hebre, por i gjithë qyteti ishte “i goditur dhe i tronditur”.

Policia u thirr rreth orës 6:45 (05:45 GMT) pasi u pa tym që dilte nga sinagoga, sipas raporteve lokale.

Kur arritën në vendngjarje, një nga oficerët qëlloi burrin i cili ishte i armatosur me thikë dhe shufër hekuri.

Kryebashkiaku tha se zjarrfikësit ishin në vendngjarje duke punuar për të kontrolluar shpërthimin e zjarrit në sinagogë. Duket se nuk kishte viktima të tjera përveç personit të armatosur, shtoi ai.

Ministri i Brendshëm Gérald Darmanin vlerësoi policinë “për reagimin dhe guximin e tyre”.

Franca, së bashku me pjesën tjetër të Evropës Perëndimore, ka parë një rritje të antisemitizmit që kur Hamasi sulmoi Izraelin jugor tetorin e kaluar, duke çuar në luftën aktuale në Gaza./SYRI.NET

Një nga sheshet ikonikë të Milanos, u mbush me arkivole simbolike nga sindikata e dytë më e madhe e Italisë për të nxjerrë në pah çështjen e vdekjeve në vendin e punës.

Protestuesit në Piazza La Scala vendosën 172 arkivole prej kartoni në tokë për të kujtuar të gjithë punëtorët që humbën jetën vitin e kaluar në rajonin verior të Lombardisë.

Sindikata e punëtorëve UIL ka theksuar nevojën që qeveria dhe bizneset të marrin masa më të mëdha për të mbrojtur punëtorët.

Enrico Vezza, kreu i sindikatës UIL, e përshkroi ditën si një ditë zemërimi dhe ankthi, duke theksuar se pas çdo arkivoli fshiheshin identitetet e njerëzve të veçantë. Ai vuri në dukje se 41 punëtorë kishin vdekur tashmë në Lombardi këtë vit.

Nën flamurin e “Asnjë Vdekje”, fushata e sindikatës kërkon të tërheqë vëmendjen ndaj çështjeve të sigurisë në vendin e punës. Një tabelë në zemër të sheshit shfaqi numrin në rritje të vdekjeve në vendin e punës që nga viti 2018, duke arritur një kulm prej 1,709 në 2020 në mes të pandemisë COVID-19.

Italia regjistroi 1041 vdekje në vendin e punës vitin e kaluar.

Eurostat, agjencia evropiane e statistikave, raporton se Italia renditet e teta në mesin e kombeve evropiane në vdekjet në vendin e punës, me një normë incidence prej 2.66 për 100,000 individë të punësuar, duke tejkaluar mesataren e BE-së prej 1.76.

Protesta e së premtes shpaloset mes një diskursi të diskutueshëm mbi sigurinë në vendin e punës në Itali, i nxitur nga një varg vdekjesh në të gjithë vendin.

Në fillim të këtij muaji, pesë punëtorë vdiqën në një fabrikë të trajtimit të ujërave të zeza pranë qytetit të Palermos në Siçili.

Në prill, shtatë punëtorë vdiqën në një shpërthim që përfshiu disa nivele të një hidrocentrali nëntokësor në veri të Italisë.

Dhe pesë punëtorë ndërtimi vdiqën në shkurt pas rënies së një trau betoni në një kantier supermarketi në Firence./SYRI.NET

Sër Salman Rushdie i ka thënë kryeministres italian të “rritet” pasi ajo paditi një shkrimtar të shquar italian që e quajti atë “bastarde” për pikëpamjet e saj të ashpra për emigracionin.

Roberto Saviano, autori dhe gazetari investigativ, u shpall fajtor për shpifje në tetor pasi ofendoi Georgia Melonin gjatë një diskutimi televiziv për një foshnjë gjashtëmuajshe nga Guinea, e cila vdiq teksa po kalonte Mesdheun me nënën e tij.

“Të gjitha marrëzitë që thotë zonja Meloni për taksitë e detit, kroçerat [për emigrantët],” tha ai. “Gjithçka që mund të them është: bastardë, si mundët? Meloni, Salvini: bastardë.”

Z. Saviano u gjobit me një gjobë simbolike prej 1000 € në atë që shihej si një test i lirisë së shprehjes në një vend ku shpifja mund të dënohet me deri në tre vjet burgim.

Duke folur në Panairin e Librit të Torinos të enjten, romancieri britaniko-amerikan Sër Salman tha se ai nuk ishte dakord me atë rast.

“Duke u rrezikuar personalisht, më duhet të them se politikanët duhet të kenë një lëkurë më të trashë, sepse një politikan sot, përveç që ka fuqi të madhe, ka edhe autoritet të madh,” tha ai, sipas Ansas, agjencisë kombëtare të lajmeve të Italisë.

“Pra, është normale që disa nga njerëzit të flasin për ta drejtpërdrejt, madje edhe keq, duke përdorur edhe një fjalë të këqija si ajo që përdori Roberto. Unë do t’i jepja kësaj zonje një këshillë – të jetë më pak fëmijë dhe të rritet.”

Sër Salman ka jetuar me çmim për kokën e tij që kur Vargjet Satanike, botuar në vitin 1988, e shtynë Iranin të lëshonte një fetva që u kërkonte myslimanëve ta vrisnin.

Në vitin 2022, ai humbi një sy kur u sulmua në një festival letrar nga amerikani Hadi Matar.

Z. Saviano bëri emër me Gomorrah, një libër për mafian Camorra të Napolit, i cili është kthyer në një film dhe serial televiziv. Që atëherë ai është bërë një figurë e hapur e së majtës italiane.

Zonja Meloni paditi Saviano ndërsa ishte në opozitë, para se të bëhej kryeministrja e parë femër e Italisë në tetor të vitit 2022.

Saviano, i cili ka jetuar nën mbrojtjen 24-orëshe të policisë që nga publikimi i Gomorrës në vitin 2006, ka një histori përplasjeje me politikanë të krahut të djathtë. Ai akuzoi koalicionin e udhëhequr nga zonja Meloni se po përpiqej ta frikësonte./telegraph.co

Reuters

Në Katalonjë mbahen të dielën zgjedhjet rajonale dhe tema e pavarësisë del sërish në pah.

Si nisi dhe ku është sot kjo nismë?

Deri në krizën financiare të Eurozonës më 2012, e cila çoi në humbje të mëdha të vendeve të punës, mbështetja për pavarësi në rajonin verilindor të Spanjës ishte margjinale.

Masat e kursimit shtynë pastaj Qeverinë rajonale që të kërkojë më shumë kontroll mbi buxhetin e saj – gjë të cilën Qeveria qendrore në Madrid e refuzoi.

Nën presionin e grupeve separatiste, partia konservatore dhe nacionaliste katalanase që qeveriste rajonin, CiU, e ndryshoi qasjen dhe përqafoi kauzën e pavarësisë.

Ajo i kërkoi Qeverisë qendrore konservatore që të lejonte një referendum për pavarësinë, por ai u refuzua.

Pas disa vitesh tubime masive pro pavarësisë dhe fërkimeve në rritje midis Katalonjës dhe Madridit, dëshira për pavarësi kulmoi në vitin 2017.

Presidenti i atëhershëm i Katalonjës, Carles Puigdemont, i mbështetur nga asambleja rajonale që kontrollohej nga separatistët, shpalli referendumin për pavarësi, duke shkaktuar një valë tronditëse në të gjithë Evropën.

Rreth 2.3 milionë njerëz, apo rreth 43% e votuesve me të drejtë vote, dolën në një votim të paautorizuar nga gjykatat.

Sipas Qeverisë katalanase, rreth 90% e tyre votuan për t’u shkëputur nga Spanja. Shumë prej atyre që e kundërshtonin pavarësinë, e bojkotuan votimin.

Ligjvënësit katalanas votuan me shumicë për ta njohur rezultatin e referendumit dhe e shpallën Katalonjën të pavarur.

Por, Madridi e mori udhëheqjen e rajonit, duke shpërndarë Parlamentin dhe duke shkarkuar Puigdemontin, i cili iku në Belgjikë.

Nëntë aktivistë dhe ish-zyrtarë të Qeverisë katalanase u burgosën dhe u dënuan për rolet e tyre.

Në vitin 2021, pastaj, ata u falën nga kryeministri i Spanjës, Pedro Sanchez.

Gjatë dekadës së fundit, rajonin e qeverisën dy parti separatiste katalanase, që aktualisht kanë ndikim të madh mbi politikën spanjolle, ndërsa Qeveria e pakicës e Sanchezit mbështetet në votat e tyre për të miratuar legjislacionin në Kongresin kombëtar.

Në këmbim të kësaj mbështetjeje, Sanchez prezantoi një projektligj amnistie, për t’ua shlyer të kaluarën kriminale separatistëve të përfshirë në referendumin për pavarësi.

Partia e moderuar e qendrës së majtë, Esquerra Republicana de Catalunya (ERC), kontrollon aktualisht Qeverinë rajonale katalanase, me Pere Aragonesin si president të sajin.

Partia Junts, në anën tjetër, doli nga CiU-ja dhe u krijua nga Puigdemont në vitin 2017.

Puigdemont jeton në vetëmërgim në Belgjikë, ku shërben si deputet i Parlamentit Evropian dhe bën fushatë për zgjedhje nga Franca.

Ai u zotua se do të kthehet në Katalonjë kur projektligji i amnistisë i Sanchezit – i cili do ta anulonte urdhrin e arrestit me të cilin përballet – të hyjë në fuqi në fund të majit ose qershorit.

Aragones dhe Puigdemont do të garojnë në zgjedhjet e së dielës dhe të dy u zotuan se nëse ia dalin me sukses, do ta ringjallin nismën për pavarësi dhe do të kërkojnë referendum ligjor.

Sanchez i kundërshtoi fuqishëm këto deklarata.

Sondazhet, megjithatë, tregojnë se socialistët do të fitojnë shumicën e votave, ndërsa ERC dhe Junts i kanë gjasat e kufizuara për të fituar mjaftueshëm për koalicion.

Mbështetja për pavarësi ra nga niveli që kishte në vitin 2017, pasi Sanchez i zvogëloi armiqësitë, duke përmirësuar dialogun me udhëheqësit rajonalë dhe duke i reduktuar ndjekjet penale.

Lëvizja për pavarësi u dëmtua edhe nga grindjet e brendshme mes partive.

Një sondazh i kryer në shkurt dhe mars nga Qendra Katalanase për Opinionin Publik – e drejtuar nga Qeveria – zbuloi se 42% e të anketuarve e mbështesin pavarësinë, krahasuar me 49% në vitin 2017.

Në zgjedhjet kombëtare të vitit të kaluar, kjo rënie e entuziazmit u reflektua edhe në rezultat. Përfaqësimi i ERC-së ra nga 13 deputetë në shtatë, ndërsa Junts ra nga tetë në shtatë. REL

Përgatiti: Valona Tela