Dmitry Glukhovsky, shkrimtari më i shitur në Rusi, autori i Trilogji e Metrosë ndiqet nga një urdhër-arresti: në këtë artikull ai shpjegon se si një brez që nuk kishte përjetuar tmerret e spastrimeve po përjeton një lëvizje fashiste pa gjetur guximin për të protestuar.
“Brezi im nuk i njohu represionet dhe spastrimet masive, nuk dëshmoi në gjyqet në të cilat turma e zemëruar kërkonte pushkatimin e tradhtarëve të atdheut, nuk mori frymë nga atmosfera e tmerrit universal, nuk mësoi të ndryshonte, brenda natës, bindjet e tij, për të besuar në komandë si në pabesinë e aleatëve të djeshëm ashtu edhe në qëllimet e mira të armiqve historikë, me të vetmin qëllim për të justifikuar një luftë vëllavrasëse.
Dhe sot, për ne, për ata të brezit tim, ndodhin gjëra drejtpërdrejt në televizion që nuk do ta kishim imagjinuar kurrë t’i shihnim.
Po grumbullojmë një përvojë befasuese: një mundësi për të kuptuar pse gjyshërit dhe stërgjyshërit tanë heshtën dhe duruan, pse kombe të tëra ranë në humnerën e çmendurisë, pse popujt mbyllën të dy sytë para tiranëve që bënin luftëra. kampionatet botërore, pse disa janë ngjitur në varje pa thënë asnjë fjalë dhe të tjerë kanë pranuar detyrën e uljes së tehut.
Sot ne shohim me sytë tanë se si t’i çnjerëzojmë qeniet e tjera njerëzore përpara se t’i asgjësojmë: përmes talljes, shpifjes, gjymtimit të fjalëve dhe motivimeve të tyre, duke u mohuar atyre dinjitetin për t’u ndjerë dhe vepruar si njerëz.
Ne e dimë mirë se si grabitqarët kamuflohen: ujku i heq qethin e deleve që sapo e ka bërë copë-copë dhe e përdor për t’u maskuar. Ne po mësojmë të kultivojmë në shpirtin tonë indiferencën ndaj padrejtësisë kur kjo po ndodh qartë nën sytë tanë: kjo nuk na shqetëson dhe mbase nuk do të vuajmë pasojat, thjesht mbajmë distancën dhe mos luajmë me zjarrin. Në fund të fundit, si ndjeni ndjeshmëri dhe dhembshuri për të gjitha qeniet njerëzore në këtë tokë! Po mësojmë të mos simpatizojmë viktimën, por agresorin. Nëse merrni anën e grabitqarit, atëherë do të ndiheni sikur jeni në anën e tij, pranë tij, pranë tij. Është si të qëndrojmë të lidhur me peshkaqenin: nuk ka asgjë për t’u frikësuar, në të vërtetë, ne mund të përfitojmë nga një copë mishi që i shpëton dhëmbëve të tij të mprehtë.
Ne po mësojmë të mbyllim sytë para spiralës së çmendurisë që ka pushtuar pushtetarët tanë dhe të ndajmë pozicionet e tyre.
Ashtu si rregulltari në “Ushtari i mirë Schweik” i Jaroslav Hašek, i cili thithi marrëzitë e komandantit dhe i bëri të tijat, edhe ne i kemi pirë teoritë e tyre perverse konspirative në atë masë sa jemi mësuar me shijen e tyre, saqë sot bërtasim për ta. një dozë e re .
Dhe në fund të fundit, nëse nuk i besoni, kujt duhet t’i besoni?
A nuk është më mirë të hani mut sesa të shkoni në shtrat duke menduar se jeta juaj është në duart e një të çmenduri të lëshuar?
A ekziston ndoshta një fenomen i quajtur çmenduri kolektive?
Po, tani dimë të mbajmë gojën mbyllur, të kthejmë shpinën, të përkulim kokën dhe t’i mbajmë mendimet fort, por duhet të mësojmë se si t’i largojmë ato me forcën tonë. Për të mos jetuar me frikë, për të mos u ndjerë frikacakë apo skllevër, duhet të mësojmë të besojmë fort në atë që deri vonë të gjithëve na dukej si një gënjeshtër. Ne duhet të mësojmë të marshojmë së bashku, të duartrokasim me komandë, plotësisht të bindur, duke brohoritur kur armiqtë e kombit vriten dhe të ndjejmë një entuziazëm kënaqësie kur dëgjojmë fjalimet e pushtetarëve tanë. Ne duhet të gëzojmë luftëra, të festojmë gjakderdhjen. Gjetja e shpjegimeve dhe e justifikimeve, të dehur nga tradhtia e vëllezërve tanë dhe raprezaljet brutale të nisura ndaj tyre. Duke u shtirur se nuk e vërejmë, dhe mbase vërtet nuk e kuptojmë më, sesi vendi ynë është nisur drejt diktaturës fashiste, duke ndjekur gjurmët e veta, drejt një fati që, mjerisht, ne e dimë shumë mirë.
Nuk kemi dashur të hetojmë të kaluarën, sepse jemi të sigurt që e kemi lënë pas. Menduam se ato ndjesi mizore dhe të tmerrshme do të mbeteshin përgjithmonë të varrosura në faqet e librave të historisë. Megjithatë, numri i fantazmave që ushqehen me mëri, i shmangen ligjit dhe bëjnë pretendime kundër nesh po rritet dita-ditës. Ata grisin faqet e atyre librave dhe nga e kaluara e vdekur dhe e varrosur zvarriten përpara për të minuar botën e të gjallëve. Ata pretendojnë gjak dhe ujiten me gjakun e atyre që jetojnë këtu dhe tani. Me gjakun tonë, të kuq e të nxehtë, në vend të atij të zi e të tharë. Ne do të duhet të mësojmë të mendojmë në unison dhe të ecim të kornizuar, të frikësuar nga kurioziteti i fqinjit dhe zhurma e një makine në mes të natës; mësoni të puthni duke pështjelluar ikonat dhe portretet e udhëheqësve tanë, duke besuar me besnikëri në gjithçka që do të shpallet nga Solovievët dhe Tolstojtë e kësaj bote si e vërtetë e pastër dhe legjitime, duke mbajtur kokën ulur në tmerrin e vazhdueshëm të jojetës sonë: të mësojmë të bëj gjithçka këtë…
Ose mësoni të bëni të kundërtën: të ruajmë kujtesën tonë dhe të mendojmë për të ardhmen, duke hequr dorë nga ndryshket dhe duke refuzuar të jetojmë të burgosur të së shkuarës.
Të mos besosh gënjeshtrat dhe të pretendosh gjithmonë të vërtetën.
Të ngrenë zërin, të argumentojnë, të besojnë dhe të luftojnë për dinjitetin tonë.
Deri tani nuk kemi mësuar asgjë nga përvoja e atyre që jetuan dhe vdiqën para nesh, që të mund t’i bëjmë gjërat ndryshe. Kjo është pikërisht arsyeja pse ne kemi ende kaq shumë për të mësuar./cds
