Sekretari i Këshillit të Sigurisë dhe Mbrojtjes të Ukrainës, Oleksiy Danilov, tha të mërkurën se Ukraina është e gatshme t’u japë aleatëve të saj dëshmi të “gjurmëve ruse” në shpërthimin e së martës në Poloni.

Pas një takimi urgjent të vendeve anëtare të NATO-s të mërkurën në Bruksel, sekretari i Përgjithshëm, Jens Stoltenberg, deklaroi se sulmi i së martës në Poloni me gjasë u shkaktua nga mbrojtja ajrore e Ukrainës, por shtoi se Rusia mbetet fajtore pasi ajo e nisi luftën.

Por, zyrtari ukrainas, Danilov, tha se Ukraina po pret t’i marrë nga aleatët informacionet në bazë të së cilave u përcaktua se shpërthimi u shkaktua nga një raketë e mbrojtjes ajrore të Ukrainës, duke thënë se dëshiron të bëhet një “studim i përbashkët i incidentit në Poloni”.

“Ukraina dëshiron qasje të menjëhershme në vendin e shpërthimit”, tha Danilov të mërkurën, një ditë pasi dy persona u vranë në një fshat kufitar shkaku i shpërthimit.

Presidenti i Polonisë, Andrzej Duda, tha të mërkurën se nuk ka asnjë indikacion që shpërthimi i së martës në Poloni, që vrau dy persona, të ketë qenë “sulm i qëllimshëm”, duke shtuar se më shumë gjasa ka që të ketë qenë vetëm një fatkeqësi.

Polonia e vendosi ushtrinë e saj në gjendje gatishmërie të shtuar, pas takimit urgjent që mbajti Këshilli i saj i Sigurisë Kombëtare.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, tha se sulmet ruse me raketa, që goditën të martën disa qytete të Ukrainës, tregojnë se Moska “nuk ka interesim për të përfunduar luftën”.

Zelensky tha se ushtria ruse lëshoi 90 raketa, duke dëmtuar infrastrukturën e energjisë, si dhe bizneset dhe ndërtesat e banimit.

“Kjo është përgjigjja e Rusisë ndaj Indonezisë, Indisë, Kinës dhe të gjitha vendeve të tjera, që kanë folur për nevojën për t’i dhënë fund luftës. Rusia po i thotë botës se dëshiron të vazhdojë. Tani është koha që bota të përgjigjet”, tha Zelensky përmes një video-adresimi.

Zelensky tha se sulmet kanë çuar në ndërprerje të energjisë elektrike në të gjithë Ukrainën, përfshirë rajonet e Kievit, Lvivit, Harkivit dhe Zhitomirit.

Ai, po ashtu, tha se më shumë se 70 raketa dhe 10 dronë luftarakë janë rrëzuar nga forcat ukrainase dhe falënderoi të gjithë partnerët, që, siç tha, “ndihmojnë në mbrojtjen e qiellit”.

Rusia ka nisur pushtimin në shkallë të gjerë të Ukrainës në fund të shkurtit.

Perëndimi e ka dënuar ashpër sulmin dhe ka ndërmarrë sanksione të ashpra kundër Rusisë.

Ukrainën, në anën tjetër, është duke e ndihmuar me armatim.

Të martën ka pasur raporte se dy raketa të prodhimit rus kanë rënë në Poloni – vend anëtar i NATO-s – duke shkaktuar vdekjen e dy personave.

Këto raporte janë duke u hetuar.

Sunak, në takimin e parë ballë për ballë mes një kryeministri britanik dhe një lideri të lartë rus që nga fillimi i luftës, tha se ‘ regjimi i Putinit’ e kishte kthyer Rusinë në një shtet të keq dhe Britania e Madhe do të mbështeste Ukrainën ‘për aq kohë sa duhet’.

“Ishte e dukshme që presidenti rus kishte vendosur të mos merrte pjesë personalisht në samit, tha Sunak, përpara se të shtonte: “Vendet nuk duhet të pushtojnë fqinjët e tyre, ata nuk duhet të sulmojnë civilët dhe jo më të kërcënojnë për përshkallëzim bërthamor”.

Putin ka sugjeruar vazhdimisht se Rusia mund të përdorë armë bërthamore për të mbrojtur integritetin e saj territorial, interpretuar në Perëndim si një kërcënim i nënkuptuar për t’i përdorur ato mbi tokat që Moska pretendon se i ka aneksuar në Ukrainë.

Ndërkohë Ukraina ka thënë vazhdimisht se është e gatshme për paqe, por nuk do të heqë dorë nga asnjë pjesë e  territorit të saj.

Në Twitter me një grup gazetarësh kryeministri britanik deklaroi:

“Ndërsa i japim popullit ukrainas mbështetjen që i nevojitet, ne po shfrytëzojmë gjithashtu thellësinë e ekspertizës së Mbretërisë së Bashkuar për të mbrojtur veten dhe aleatët tanë. Unë po shpall një gjeneratë të re të fregatave britanike për të forcuar mbrojtjen e Mbretërisë së Bashkuar dhe për të mbështetur hapjen e 4000 vende pune britanike”.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg tha sot se i takon Kievit të vendosë kushtet e pranueshme për negociatat që do të mund të çonin drejt fundit të luftës së Ukrainës kundër Rusisë. Komentet vijnë ndërsa forcat ukrainase po shënojnë përparime të mëdha në fushën e betejës. Po sot presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy vizitoi Khersonin, ku festoi rimarrjen e kontrollit të qytetit jugor së bashku me banorët që për muaj të tërë jetuan nën pushtimin rus.

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg tha se i takon Ukrainës të vendosë se kur dhe si dëshiron të negociojë me Rusinë për t’i dhënë fund luftës.

“Ata po paguajnë çmimin më të lartë sa i përket vdekjeve dhe shkatërrimeve. Kështu që i takon Ukrainës të vendosë kushtet e pranueshme për ta. Ne na takon t’i mbështesim duke shtuar mundësinë e një rezultati të pranueshëm”, tha zoti Stoltenberg në një konferencë shtypi në Hagë.

Ai paralajmëroi se forca e Moskës nuk duhet të nënvlerësohet pavarësisht sukseseve të fundit të Kievit në fushën e betejës.

“Muajt e ardhshëm do të jenë të vështirë. Qëllimi i Putinit është ta lërë Ukiranën në terr dhe pa ngrohje këtë dimër. Kështu që ne duhet të ruajmë drejtimin”, shtoi ai.

Komentet vijnë pas vizitës së presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyy në qytetin e çliruar në jug të vendit, Kherson, në atë që shihet si disfata e tretë e madhe e presidentit rus Vladimir Putin që nga fillimi i luftës në shkurt.

“Po shohim ushtrinë tonë të fuqishme, që hap pas hapi po shtrihet në të gjitha territoret që përkohësisht janë të pushtuara. Sigurisht, është rrugë e gjatë dhe e vështirë. Kjo luftë mori heronjtë tanë më të mëdhenj. Jemi gati për paqe, paqe për gjithë vendin tonë”, tha ai.

Zoti Zelenskyy shprehu mirënjohjen e tij për NATO-n dhe aleatët e tjerë për mbështetjen e tyre në luftën kundër Rusisë, ndërsa shtoi se furnizimi me sistemin preciz të raketave “HIMARS” nga Shtetet e Bashkuara ishte jetik për përparimin e ushtrisë ukrainase.

Trupat ukrainase u futën në qendër të Khersonit të premten, pasi Rusia braktisi të vetmin kryeqytet rajonal që kishte kapur që nga fillimi i sulmit.

Rusia tha se ka tërhequr 30 mijë trupa nga Khersoni në anën tjetër të lumit Dnipro, pa humbur asnjë ushtar.

Ukrainasit nga ana tjetër thanë se trupat ruse u tërhoqën në mënyrë kaotike duke zhveshur uniformat, braktisur armët, ndërsa siç u tha, shumë humbën jetën duke ikur.

Drejtori i CIA-s Bill Burns u takua në Ankara të Turqisë më homologun e tij rus Sergey Naryshkin, për të theksuar pasojat që do të kishte përdorimi nga Rusia i armëve bërthamore në Ukrainë.

Ky është takimi i parë i nivelit të lartë që vë përballë zyrtarë të Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë qëkur Moska nisi sulmin ndaj Ukrainës në 24 shkurt.

Një zëdhënës i Shtëpisë së Bardhë tha se drejtori i CIA-s nuk po zhvillonte asnjë lloj negociate. “Nuk po diskutohet mbi vendimet për luftën në Ukrainë. Ai po përcjell mesazhin, se çfarë pasojash do të kishte përdorimi i armë bërthamore nga Rusia dhe po ngre çështjen e burgosjes së padrejtë të shtetasve amerikanë”, tha zëdhënësi.

Yllit i basketbollit amerikan, Brittney Griner dhe kontraktori civil Paul Whelan janë në burgjet ruse. Administrata e zotit Biden kishte propozuar më herët mundësinë e një shkëmbimi të të burgosurve mes Moskës dhe Uashingtonit.

Sipas zyrtarit amerikan, ukrainasit ishin njoftuar për takimin para se zoti Burns të udhëtonte drejt Turqisë.

“Informuam Ukrainën përpara se të mbahej ky takim. Ne i qëndrojmë besnik parimit tonë, asnjë veprim për Ukrainën, pa Ukrainën””, tha zëdhënësi.

Presidenti Putin ka thënë në mënyrë të përsëritur se Rusia do të mbrojë me çdo mjet territoret e saj nëse sulmohet, përfshirë përdorimin e armëve bërthamore. Sipas tij Perëndimi është angazhuar në shantazh bërthamor kundër Rusisë.

Këto qëndrime ngritën shqetësim të veçantë për Perëndimin pasi Moska deklaroi në shtator se kishte aneksuar katër rajone ukrainase.

Kontaktet SHBA-Rusi në Turqi u raportuan fillimisht nga gazeta ruse “Kommersant”. Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov i tha kësaj gazete se nuk mund të pohonte dhe as të mohonte bisedimet SHBA-Rusi në Turqi. Ndërsa agjencia e inteligjencës ruse SVR nuk iu përgjigj kërkesës për një koment.

Përtej luftës, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara kanë një seri çështjesh për të diskutuar që zgjatja e traktatit mbi kontrollin e armëve, marrëveshja për grurin, shkëmbimin e të burgosurve apo lufta civile në Siri.

Sekretari i Përgjitshëm i Kombeve të Bashkuara, Antonio Gutierres tha nga takimi i nivelit të lartë të G20 në Indonezi se Kombet e Bashkuara nuk ishin të përfshire në kontaktet mes Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë, në Turqi.

“Është shumë pozitive që Shtetet e Bashkuara dhe Rusia po zhvillojnë bisedime sepse është një zhvillim jashtëzakonisht i rëndësishëm për të ardhmen, por ne nuk jemi përfshirë”, tha zoti Guterres.

Presidenti Biden tha këtë muaj se ai shpresonte në gatishmërinë e zotit Putin për shkëmbimin e të burgosurve, për të mundësuar lirimin e basketbollistes Brittney Griner e cila është dënuar me 9 vjet burg nën akuza për drogë.

Ish-marinsi Paul Whelan, i cili ka pasaporta amerikane, britanike, kanadeze dhe irlandeze po vuan një dënim me 16 vjet burg për spiunazh në Rusi. Ai i ka mohuar akuzat.

Trafikanti rus i armëve Viktor Bout, i cili ndodhet në një burg amerikan është përmendur i personi që mund të këmbehet me Grine dhe Whelan nëse në të ardhmen dy vendet bien dakord për të shkëmbyer të burgosurit.

Kremlini tha se bisedimet me Kombet e Bashkuara për një marrëveshje për grurin javën e shkuar ishin konstruktive. Zoti Biden pret që Rusia të tregojë më shumë seriozitet për shkëmbimin e të burgosurve.

Kur Rusia mbajti stërvitje ushtarake në shkallë të gjerë në Bjellorusi, në muajin shkurt, të dy vendet i përshkruan ato të një natyre mbrojtëse, që synojnë të zmbrapsin agresionin e jashtëm, përkatësisht nga Ukraina dhe NATO.

Kur stërvitjet përfunduan, shumë nga 30.000 trupat ruse të stacionuara në Bjellorusi u pozicionuan në kufirin e Ukrainës, si pjesë e pushtimit të presidentit Vladimir Putin.

Pushtimi rus i Ukrainës nisi më 24 shkurt.

Imazhet e reja satelitore të marra nga Shërbimi i REL-it në Bjellorusi, tregojnë se mijëra trupa ruse mund të jenë kthyer në Bjellorusi, duke ngritur pyetje nëse një tjetër inkursion në Ukrainë nga veriu është i pashmangshëm – apo nëse Moska, me ndihmën e Minskut, thjesht po përpiqet të shpërqendrojnë Kievin.

Rusët “nuk kanë fuqi të mjaftueshme luftarake për të nisur një ofensivë [nga Bjellorusia], dhe nuk ka pika jetike ukrainase aty pranë”, tha Mark Cancian, një analist ushtarak në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare me qendër në Uashington.

Forcat ruse kanë pësuar humbje të konsiderueshme të fuqisë punëtore dhe pajisjeve që nga shtatori, kur Ukraina nisi një kundërofensivë që vazhdon në Donbas në lindje dhe Herson në jug.

“Rusët ndoshta duan të shpërqendrojnë ukrainasit dhe të tërheqin disa nga forcat e tyre nga Hersoni dhe Donbasi”, tha Cancian për REL-in.

Kampet me tenda

Imazhet satelitore të kapura nga kompania tregtare Planet Lab më 31 tetor dhe të marra nga REL-i tregojnë se Rusia ka ngritur më shumë se 300 tenda në tri lokacione gjatë muajit të kaluar për të strehuar përkohësisht ushtarë në tri terrene stërvitore në Bjellorusi.

Ato përfshijnë të paktën 190 tenda në Obuz-Liasnouski në Bjellorusinë perëndimore, ku stërviten forcat tokësore; 35 në Repishça në Bjellorusinë qendrore, ku stërviten forcat e artilerisë; dhe 80 në Lasvida jashtë Minskut, ku stërviten forcat ajrore.

Obuz-Lesnovski është vendndodhja më jugore, e vendosur rreth 160 kilometra në veri të kufirit me Ukrainën.

Qindra pjesë të pajisjeve ushtarake, duke përfshirë kamionë dhe disa obusë, kanë mbërritur gjithashtu në bazë, sipas pamjeve.

Shumica e tendave duket se janë me përmasa 12 me 7 metra, zënë me lehtësi 24-25 ushtarë secila, tha Dara Massicot, një analist ushtarak në RAND Corp. me bazë në Uashington.

Kjo nënkupton që një maksimum prej 7.500 trupash mund të vendosen në të gjitha tendat.

Ende nuk dihet nëse do të ngrihen më shumë tenda dhe sa ushtarë rusë janë vendosur në ndërtesat dhe strukturat para-ekzistuese pranë terreneve stërvitore.

Nuk ka asnjë shpjegim publik nga Rusia për qëllimin e kampeve dhe as numrin e trupave që planifikon të vendosë në Bjellorusi.

Lideri bjellorus, Alyaksandr Lukashenka, tha më 10 tetor se trupat ruse do të vendosen në Bjellorusi, por tha kjo po bëhet për qëllime mbrojtëse, duke pohuar – pa prova – se Ukraina po planifikonte një sulm.

Më pas, ministri i Mbrojtjes i Bjellorusisë tha se 9.000 trupa do të vendosen së bashku me forcat bjelloruse pranë kufirit me Ukrainën.

Inteligjenca ukrainase ka pohuar se Rusia planifikon të dërgojë deri në 20.000 trupa në Bjellorusi, forcë mjaft e madhe për të tentuar një pushtim.

Ukraina tha se ata do të vendosen jo vetëm në baza, por edhe në vende civile, duke përfshirë magazina, hangarë dhe ferma bujqësore të braktisura. Kjo do ta bënte të vështirë përcaktimin e numrit të trupave ruse në Bjellorusi bazuar vetëm në imazhet satelitore.

Sipas Institutit për Studimin e Luftës, dislokimi i trupave ruse në Bjellorusi mund të jetë një përpjekje e Minskut dhe Moskës për të tërhequr forcat ukrainase nga kundërofensiva e tyre në lindje dhe jug.

Instituti tha se është “shumë e pamundur” që forcat bjelloruse të marrin pjesë në luftë, duke vënë në dukje se kjo do të tendoste burimet e kufizuara ushtarake të vendit dhe do të minonte pushtetin e Lukashenkëa në Bjellorusi, të cilën ai e ka drejtuar për gati 30 vjet.

Trajnim, jo vendosje?

Analistët thonë se ka një shpjegim tjetër për vendosjen e kampeve në Bjellorusi: Rusia mund të kërkojë t’i përdorë ato për qëllime stërvitore sepse nuk ka kapacitet të mjaftueshme brenda Rusisë.

“Mund të besohet se Rusia ka nevojë për zona trajnimi”.

“Mobilizimi i 300.000 rezervistëve dyfishon madhësinë e ushtrisë [dhe] ajo nuk është e pajisur për të trajtuar gjithë këtë numër”, tha Cancian.

Njoftimi i Bjellorusisë për vendosjen e përbashkët të trupave erdhi një muaj pasi Kremlini urdhëroi mobilimin ushtarak.

Mykhaylo Zhirokhov, një ekspert ushtarak ukrainas, tha se Rusia kishte shitur pjesën më të madhe të tokave së saj të përdorura si terrene trajnimi pas rënies së Bashkimit Sovjetik.

Edhe pse forcat e saj të armatosura iu nënshtruan modernizimit të madh gjatë 15 viteve të fundit, Rusia nuk kishte investuar në përditësimin e infrastrukturës së saj të rekrutimit dhe mobilizimit, thonë analistët.

Mungesa e investimeve është shfaqur në natyrën shpesh kaotike dhe të rastësishme të mobilizimit që nga 21 shtatori – diçka që është dokumentuar nga afër edhe nga mediat ruse.

Zhirokhov tha se është e mundur që Rusia të mund të urdhëronte trupat e saj në Bjellorusi për të pushtuar Ukrainën pasi të përfundojë trajnimi i tyre në pranverë.

Nëse po, thonë disa ekspertë, fati i tyre mund të jetë shumë më i keq se sa vala e parë e ushtarëve rusë që pushtuan nga Bjellorusia, të cilët pësuan humbje të mëdha përpara se të tërhiqeshin në fund të marsit.

Kjo për shkak se forcat ukrainase tani janë më mirë të trajnuara dhe me më shumë përvojë, pasi kanë zhvilluar me muaj beteja rraskapitëse në të gjithë vendin; dhe forcat ukrainase tani kanë armë të fuqishme perëndimore në arsenalet e tyre.

Dinamizimi i dialogut Kosovë-Serbi, zbatimi i vendimit për targat ilegale dhe zhvillimet e fundit në Kosovë u diskutuan në takimin e kryeministrit të Kosovës, Albin Kurtit, me Përfaqësuesin e Lartë të BE-së, Josep Borrell, dhe Përfaqësuesin e posaçëm të BE-së për Dialogun Kosovë – Serbi, Miroslav Lajcak, në Paris.

Në këtë takim, të mbajtur të premten para fillimit të Forumit të Paqes, ishin të pranishëm edhe zëvendësministri i Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Kreshnik Ahmeti dhe këshilltarët e Kryeministrit, Jeton Zulfaj dhe Fisnik Korenica.

Sipas komunikatës të Qeverisë së Kosovës, gjatë këtij takimi, Kurti “theksoi elementet e kornizës së marrëveshjes për normalizimin e plotë të raporteve me njohjen reciproke në qendër” dhe e cilësoi propozimin franko-gjerman si “bazë e mirë për diskutime të mëtejshme”.

“Duke biseduar për zhvillimet e fundit në veri të vendit, Kryeministri Kurti ritheksoi se Qeveria e Republikës së Kosovës ka treguar vendosmërinë për sundimin e ligjit dhe përkushtimin në ruajtjen e paqes dhe sigurisë në vend”, thuhet gjithashtu në komunikatën e Qeverisë së Kosovës.

Borrell pritet të takohet të premten në orën 18:00 edhe me Presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq. Zëdhënësi i BE-së, Peter Stano, tha se këto takime janë “tentime për të ndihmuar në zbutjen e përshkallëzimit të situatës, qetësimin e tensioneve aktuale dhe avancimin e dialogut të Brukselit”.

Kancelari gjerman, Olaf Scholz, e kishte konfirmuar më 3 nëntor ekzistimin e planit franko-gjerman, që raportohet se është një propozim për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve mes Kosovës dhe Serbisë.

Kurti, në një konferencë për media më 7 nëntor, tha se Vuçiqi po i përdorte pjesëtarët e strukturave ilegale në veri për destabilizim pasi kishte refuzuar planin franko-gjerman.

Kriza në veri të Kosovës, ku pjesëtarë të komunitetit serb kanë dhënë dorëheqje nga institucionet kosovare, pasoi nisjen e zbatimit të vendimit të Qeverisë së Kosovës për riregjistrimin e makinave me targa të paligjshme, më 1 nëntor.

Kosova kërkon që ato të zëvendësohen me targa RKS, apo Republika e Kosovës dhe nuk ka pranuar të shtyjë datën e nisjes të zbatimit, me gjithë insistimin e komunitetit ndërkombëtar.

Kurti dhe Vuçiqi ndodhen në Paris për të marrë pjesë në Forumin e Paqes. Atje janë edhe presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, dhe kryeministrja e Serbisë, Ana Bërnabiq.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka thënë më 10 nëntor se nuk beson se do të takohet me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, në Paris.

Gjatë së enjtes, Kurti dhe Osmani u takuan me kryeministrin francez, Emmanuel Macron. Në komunikatën e përbashkët të lëshuar nga Presidenca dhe Qeveria e Kosovës, u tha se ishte diskutuar edhe për planin franko-gjerman.

“Propozimi franko-gjerman shërben si bazë e mirë për diskutime të mëtejshme [në dialogun Kosovë Serbi]”, thuhej në komunikatë.

Ndërsa, në takimin e së enjtes me presidentin Macron, Vuçiqi tha se i ka treguar homologut të tij francez se cilat janë kushtet për kthimin e serbëve në institucionet e Kosovës, ndërsa iu referua edhe çështjes së Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Kosova dhe Serbia arritën marrëveshje për krijimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në vitin 2013. Më 2015, palët nënshkruan Marrëveshjen mbi parimet për formimin e këtij asociacioni. Po atë vit, Gjykata Kushtetuese konstatoi se disa pika të kësaj marrëveshjeje nuk janë në harmoni me frymën kushtetuese dhe se ato duhet të harmonizohen. Por, Kurti ka deklaruar disa herë se është kundër formimit të ndonjë asociacioni njëetnik.

Një anije shpëtimi që barte 230 emigrantë u ankorua në portin francez të Toulon të premten, thanë autoritetet detare, mes një mosmarrëveshjeje në mes të Francës dhe Italisë se cili vend është përgjegjës për ta.

Ocean Viking, anije e operuar nga një organizatë joqeveritare franceze, i kishte marrë emigrantët në det pranë bregut të Libisë përpara se ata të kalonin javë të tëra duke kërkuar një port për t’i pranuar ata.

Anija u ankorua në orën 8:50 të mëngjesit.

Franca nuk kishte lejuar kurrë më parë një anije shpëtimi që transportonte emigrantë të zbarkonte në bregdetin e saj, por këtë herë e bëri këtë sepse Italia kishte refuzuar hyrjen.

Ministri i Brendshëm francez Gerald Darmanin tha të enjten se migrantët ishin përgjegjësi e Italisë sipas rregullave të BE-së dhe se masa franceze ishte një masë “e jashtëzakonshme” që nuk do të ndikonte veprimet e ardhshme.

Ai tha se refuzimi i Italisë për të pranuar migrantët ishte “i pakuptueshëm” dhe se do të kishte “pasoja të rënda” për marrëdhëniet dypalëshe të Italisë me Francën dhe me BE-në në tërësi.

Në prill, vetëm dy muaj pas pushtimit të paprovokuar të Ukrainës nga presidenti rus, Vladimir Putin, Sergei Filenko u bë personi i parë në rajonin verior të Karelias të Rusisë që u ndëshkua për shkeljen e ligjit të ri që targeton ata që supozohet se “diskreditojnë” forcat e armatosura ruse.

Ai u shpall fajtor për të njëjtën shkelje në qershor dhe kur erdhi koha për të paguar gjobën, Filenko nuk u tërhoq nga aktivizmi i tij: Ai shkroi mesazhe kundër luftës në bankënotat prej 5.000 rublash, të cilat i depozitoi për të shlyer dënimin.

“Ua ndaloj që këto para të shpenzohen për luftën dhe miqtë e Putinit,” shkroi ai në një nga bankënotat.

Filenko, një shkrimtar dhe aktivist lokal në kryeqytetin rajonal, Petrozavodsk, ka një histori të gjatë në kundërshtimin e Qeverisë së Putinit.

Në prill të vitit 2021, ai u arrestua në një protestë në mbështetje të liderit të opozitës, Aleksei Navalny.

Por, deri në fund të muajit të kaluar ai kishte rezistuar të largohej nga Rusia, siç vlerësohet të kenë bërë qindra mijëra bashkatdhetarë të tij që kur Putini filloi luftën kundër Ukrainës më 24 shkurt.

Edhe pasi Putini dha njoftimin për mobilizim ushtarak për të rritur numrin e trupave ruse më 21 shtator, Filenko kishte mëdyshje.

“E kam menduar kështu: nuk shkoj në ushtri dhe nuk më marrin dot me dhunë. Epo, edhe nëse më marrin me pranga, autobusi do të ndalojë diku për një pushim urinimi. Por, nuk mund të fshihesh nga burgu pafundësisht”, tha Filenko për North Realities të Radios Evropa e Lirë.

Por, i nxitur nga një mik, Filenko u bë pjesë e valës së fundit të rusëve që u larguan në Finlandë me një vizë turistike, përpara se autoritetet në vendin nordik të mbyllnin dyert për turistët rusë muajin e kaluar.

Filenko tani u është bashkuar afro 1.000 rusëve që kanë aplikuar këtë vit për azil politik në Finlandë, një rritje masive në krahasim me vitet e mëparshme.

Ai tani jeton në një banesë me katër azilkërkues të tjerë rusë në qytetin Imatra, rreth 10 kilometra nga kufiri rus, të cilët u laguan pasi Putini shpalli mobilizimin ushtarak.

Filenko shpreson se do të gjejë punë së shpejti për të mbajtur familjen e tij që mbeti në Rusi.

“Mendoj vazhdimisht se si do t’i marr ata këtu, ku dhe kur do të shihemi përsëri. Por, gjëja kryesore tani është që të gjej një punë,” tha ai.

Turist, zdrukthëtar, recidivist

Finlanda ka qenë prej kohësh një pikë e njohur për hyrjen e turistëve rusë në zonën Shengen të BE-së. Mirëpo, pas pushtimit rus të Ukrainës, Qeveria finlandeze ka kufizuar këto hyrje.

Kryeministrja finlandeze, Sanna Marin, tha në gusht se “nuk është e drejtë që në kohën kur Rusia po zhvillon një luftë agresive dhe brutale në Evropë, rusët të mund të jetojnë një jetë normale, të udhëtojnë në Evropë, të jenë turistë”.

Më 30 shtator, Finlanda vendosi që t’ua ndalojë shtetasve rusë me viza turistike që të hyjnë në territorin e saj. Helsinki zyrtar tha që mobilizmi ushtarak “dhe rritja e shpejtë e numrit të turistëve që mbërrijnë në Finlandë dhe kalojnë transit përmes Finlandës, rrezikojnë pozicionin ndërkombëtar dhe marrëdhëniet ndërkombëtare”.

Kjo masë, së bashku me masa të ngjashme nga qeveritë e tjera evropiane, ka shkaktuar debat në Perëndim nëse mbyllja e kufijve ndaj Rusisë është përgjigje e nevojshme ndaj agresionit të Moskës ose nëse kufizimet e tilla ndëshkojnë kundërshtarët e Putinit që përpiqen të largohen nga Rusia.

Vitet e gjata të aktivizmit opozitar të Filenkos mund ta bëjnë atë të marrë më lehtë azilin politik, sesa rusët që u larguan vetëm për shkak të nxitjes nga ky mobilizim ushtarak.

Ai i tha North Realities se kur po kalonte nga Rusia në Finlandë më 26 shtator, për disa orë u mor në pyetje nga rojet kufitare ruse për bindjet e tij politike përpara se të lejohej të kalonte kufirin.

“Ma morën pasaportën dhe pyetën nëse besoj vërtet se Navalny ishte helmuar”, tha Filenko, duke iu referuar helmimit të kreut të opozitës në vitin 2020 që qeveritë perëndimore ia atribuojnë Kremlinit.

Kur erdhi koha për të aplikuar për azil politik, Filenko e gjeti përsëri veten duke shpjeguar pozicionet e tij politike – në një intervistë për azil me një zyrtar të policisë finlandeze. Kur ai i tha zyrtarit përmes një përkthyesi se ishte zdrukthëtar dhe recidivist, oficeri i policisë u drejtua dhe u shfaq i hutuar, kujton Filenko.

“Më duhej të tregoja për të gjitha shkeljet e mia të përsëritura administrative, në çfarë tubimesh kisha marrë pjesë dhe për çfarë më arrestuan: në fillim u indinjova që Navalny ishte helmuar, pastaj për pushtimin e paprovokuar [në Ukrainë]. Me çdo ‘vepër të përsëritur’, polici u bë më miqësor”, tha Filenko.

‘Epiqendra e së keqes’

Filenko pret të marrë leje për të punuar në Finlandë në tre muajt e ardhshëm. Ndërkohë, ai frekuenton bibliotekën në Imatra, ndjek mësimet finlandeze dy herë në javë dhe pjesën më të madhe të kohës e kalon duke mësuar gjuhën, thotë ai.

Në fillim të tetorit, autoritetet finlandeze njoftuan se ukrainasit dhe rusët që kërkonin strehim në Finlandë do të strehoheshin ndaras, duke përmendur që ukrainasit mund të ndihen të frikësuar që të strehohen në të njëjtat hapësira me rusët, pas thirrjes për mobilizim ushtarak.

Filenko përshkruan se si takimet e tij me refugjatët ukrainas në Finlandë shkaktuan reagime të thella emocionale tek ai.

Pasi mbërriti në Finlandë, ai kaloi disa ditë në dhe rreth qytetit Joensu, duke takuar miq dhe të njohur vendas për të kuptuar më mirë jetën aty.

Derisa ishte atje, ai shkoi në një qendër komunitare ku mblidheshin familjet e refugjatëve ukrainas për të pirë çaj dhe kafe.

“U ula në një tavolinë ku gratë ukrainase po pinin çaj dhe po flisnin, dhe u ndjeva si një ushtar që u arratis nga Wehrmacht, diku në Zvicër me refugjatë francezë”, kujton Filenko. “Vendi im e ka pushtuar Francën, nuk e di si të sillem”.

Ai thotë se u ngrit në këmbë dhe doli nga kuzhina, “duke ecur nëpër korridor e duke mbajtur emocionet”.

“Dhe, pastaj një djalë vrapon pas meje, më përqafon [nga këmbët], më shikon… Unë gjithashtu e shikoj atë dhe pothuajse nisi të qaj”, kujton Filenko. “Ndihem sikur jam në epiqendrën e së keqes, ku asgjë nuk mund të bëhet”.

Përgatiti: Erjonë Popova

Një tërmet me magnitudë 5.7 goditi të mërkurën pranë bregdetit të qytetit italian të Rimini, tha Qendra Sizmologjike Evropiane-Mesdhetare (EMSC). Tërmeti ishte në një thellësi prej 10 km (6 milje) dhe ishte rreth 64 km në lindje të Rimini, shtoi EMSC, sipas Reuters.

Shtypi italian ndërkohë njofton se “një tërmet i fortë është ndjerë në Italinë qendrore: magnituda, sipas Ingv, është 5.7 ballë dhe epiqendra në bregun e Pesaros në një thellësi prej 8 kilometrash. Tërmeti, megjithatë, është ndjerë edhe në Romë, Firence, Bolonja dhe Italinë veriore.” syri.net

Votuesit në Frankfurt kanë larguar kryetarin e qytetit, i cili po përballet me një gjykim për korrupsion.

Autoritetet thanë se 95.1 për qind e pjesëmarrësve në referendumin e së dielës votuan pro largimit të Peter Feldmannit, anëtar i partisë së kancelarit gjerman, Olaf Scholz, Partisë Socialdemokrate.

Feldmann kishte qenë kryetar i Frankfrutit – qendrës kryesore financiare gjermane – për dhjetë vjet.

Prokurorët në Frankfurt në mars ngritën aktakuzë ndaj Feldmannit për keqpërdorim. Ata pretendojnë se partneri i tij kishte fituar një pagë tepër të lartë si drejtues i një çerdheje për fëmijë të udhëhequr nga një organizatë që ka ndihmuar në mbledhjen e fondeve për fushatën e Feldmannit për zgjedhjet e vitit 2018. Prokurorët kanë argumentuar se ai kishte planifikuar që për shkak të mbledhjes së fondeve, të shpërblente organizatën duke marrë parasysh interesat e saj.

Feldmann, 64 vjeç, ka mohuar çdo keqbërje. Gjykimi ndaj tij ka nisur muajin e kaluar.

Ai ka refuzuar thirrjet që të japë dorëheqje në muajt e fundit. Dorëheqjen ia ka kërkuar edhe partia e tij. Ai tha se do të dorëhiqej në janar dhe këshilli i qytetit më pas votoi për ta larguar atë nga posti i kryetarit. Feldmann injoroi afatin për ta pranuar këtë vendim dhe më pas u organizua referendumi për largimin e tij.

Mandati i tij në krye të Frankfurtit përfundon të premten. Zëvendësi i tij, Nargess Eskandari-Gruenberg, nga Partia e Gjelbër, do të marrë postin e kryetarit deri në mbajtjen e zgjedhjeve.

Zgjedhjet në Frankfurt duhet të mbahen brenda katër muajve.

Kryetari i Kievit, Vitali Klitschko, ka thënë se nuk mund të përjashtojë mundësinë që kryeqyteti ukrainas të mbetet pa rrymë dhe ujë, si pasojë e sulmeve shkatërruese ruse në infrastrukturën e energjisë.

“Ne jemi duke bërë gjithçka që kjo të mos ndodhë. Mirëpo, të jemi të sinqertë, armiqtë tanë janë duke bërë gjithçka për të lënë këtë qytet pa ngrohje, rrymë dhe ujë, ashtu që të gjithë ne të vdesim. Ne nuk jemi duke e përjashtuar këtë gjë, prandaj jemi duke shqyrtuar skenarë të ndryshëm për të qenë të përgatitur”, ka thënë Klitschko më 5 nëntor.

Ukraina është përballur me ndërprerje të rrymës dhe ujit prej kur Rusia ka nisur sulmet me raketa dhe dronë në objektet e energjisë muajin e kaluar.

Sipas autoriteteve ukrainase, rreth 40 për qind e infrastrukturës së energjisë është “dëmtuar seriozisht” nga bombardimet ruse.

Moska ka thënë se sulmet janë përgjigje ndaj atyre që i ka konsideruar sulme ukrainase në Krime, ndonëse Kievi ka hedhur poshtë këto pretendime.

Rusia e ka aneksuar Gadishullin ukrainas të Krimesë më 2014.

Klitschko ka thënë se Kievi veçse ka nisur të sigurojë rezerva të ujit dhe ushqimeve, si dhe është duke siguruar edhe gjeneratorë elektrikë nëse duhet aktivizuar.

“Ne jemi gati për skenarë të ndryshëm, prandaj nuk do të heqim dorë”, ka thënë Klitschko.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt.

Presidenti rus, Vladimir Putin, e konsideron luftën si “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

Rusia po dëbon qytetarë ukrainas nga Hersoni, Zaporizhja, Luhansku dhe Donjecku.

Kështu tha ministria e Jashtme e Ukrainës, e cila dënoi ashpër dëbimin e qytetarëve ukrainas nga rajonet e pushtuara nga Rusia në jug dhe juglindje të vendit.

“Administrata pushtuese ruse ka filluar zhvendosjen masive me forcë të banorëve të bregut të majtë [të lumit Dnieper] të rajonit Herson…në territorin e Krimesë së pushtuar përkohësisht ose në Federatën Ruse”, tha ministria në një deklaratë më 3 nëntor.

Deportime të ngjashme po kryhen nga Rusia edhe në Krime, tha ministria.

Volodymyr Saldo, kreu i rajonit të Hersonit, i emëruar nga Rusia, njoftoi më 31 tetor vazhdimin e asaj që ai e ka quajtur evakuim të qytetarëve ukrainas.

Ai tha se po i zhvendosnin njerëzit për shkak të rreziqeve të një “sulmi masiv raketor”.

Rusia ka nisur pushtimin e Ukrainës më 24 shkurt. Lufta, që ka hyrë në muajin e nëntë, ka lënë të vrarë mijëra persona, miliona të tjerë janë zhvendosur dhe janë shkatërruar qytete dhe vendbanime.

Moska e cilëson pushtimin e Ukrainës si “operacion të posaçëm ushtarak”.

Norvegjia do të vendosë ushtrinë e saj në gatishmëri të lartë nga dita e martë, deklaroi kryeministri norvegjez, teksa ky shtet po rrit sigurinë në përgjigje të luftës në Ukrainë.

Norvegjia tani është eksportuesja më e madhe e gazit natyror në Bashkimin Evropian, duke dërguar rreth çerekun e furnizimeve në BE, pasi Rusia ndaloi dërgesat.

“Kjo është situata më e rëndë e sigurisë në disa dekada”, tha më 31 tetor kryeministri i Norvegjisë, Jonas Gahr Stoere.

“Nuk ka tregues se Rusia po zgjeron luftën e saj në shtetet e tjera, por rritja e tensioneve na bën ne më të ekspozuar ndaj kërcënimeve, operacioneve të inteligjencës dhe fushatave ndikuese”, shtoi ai.

Forcat e armatosura norvegjeze do të kalojnë më shumë kohë në detyra operacionale sesa në stërvitje, dhe Garda e Brendshme, që është një forcë e mobilizimit të shpejtë, do të ketë rol më aktiv, tha ministri norvegjez i Mbrojtjes, Bjoern Arild Gram.

Ndërkaq, forcat e armatosura norvegjeze kanë anuluar stërvitjet me Shtetet e Bashkuara me avionët luftarakë F35, duke preferuar që këta avionë të mbesin në Norvegji, tha kreu i forcave të armatosura, gjenerali Eirik Kristoffersen.

“Ne presim që kjo situatë të zgjasë të paktën një vit”, tha Kristoffersen.

Norvegjia më herët kishte dislokuar forcat e saj në platformat e gazit që ka në det, pasi u zbuluan rrjedhje në gazsjellësin Rrjedha Veriore 1 dhe 2.

Rusia ka nisur pushtimin e Ukrainës më 24 shkurt dhe së fundmi është përballur me humbje të territorit pas nisjes së një kundërofensive nga forcat e Kievit.

Shërbimi gjerman i kundërzbulimit ushtarak po përballet me një shtim të aktiviteteve të shërbimeve sekrete kundërshtare në Gjermani, që po bëhen gjithnjë e më aktive, njofton Deutche Welle.

Presidentja e Shërbimit gjerman të Kundërzbulimit Ushtarak (MAD), Martina Rosenberg, paralajmëroi për rritjen e aktivitetit të shërbimeve sekrete kundërshtare në Gjermani. Sipas drejtueses së shërbimit sekret ushtarak gjerman, skenarët e kërcënimit për ushtrinë gjermane, Bundeswehr, janë të ndryshëm.

“Shërbimet sekrete të kontrolluara nga shtete kundërshtare përdorin të gjitha mjetet në dispozicion për të marrë informacione, për të ushtruar ndikim dhe për të ndjekur interesat e vendit të tyre”, tha Rosenberg.

“Anomali dhe përpjekje të shumta për spiunazh”

Pas sulmit rus ndaj Ukrainës dhe ndryshimit të situatës në Evropë mbrojtja kundër spiunazhit po bëhet sërish e rëndësishme për ushtrinë gjermane. Shërbimi gjerman i Kundërzbulimit Ushtarak ka regjistruar “anomali dhe përpjekje të shumta për spiunazh”.

Kështu në peridhën shtator-tetor janë vërejtur fluturime të përsëritura me dron mbi zonat ushtarake të Bundeswehr-it dhe mbi qendrat ku ushtarët ukrainas stërvitjen për të përdorur armatime perëndimore. Qëllimi i këtyre fluturimeve ende nuk është sqaruar.

Nivel i lartë spiunazhi dhe para luftës kundër Ukrainës

Ekspertët thonë se aktivitetet e spiunazhit janë rritur ndjeshëm dhe janë edhe më të shpeshta se në kohën e Luftës së Ftohtë. Kjo edhe për shkak se interneti dhe rrjetet sociale përbëjnë pika të reja sulmi.

Presidentja e Shërbimit gjerman të Kundërzbulimit Ushtarak (MAD), Martina Rosenberg, tha se aktivitetet e shërbimeve të huaja të spiunazhit kundër Bundeswehr-it ishin në një “nivel të lartë” që përpara 24 shkurtit 2022 – pra përpara se Rusia të sulmonte Ukrainën. Rosenberg tha qëllimi i punës së shërbimit të kundërzbulimit ushtarak është “të zbulojë në një fazë të hershme dhe të shmangë në mënyrë efektive çdo aktivitet spiunazhi, veçanërisht të shërbimeve sekrete ruse dhe kineze.” Ajo tha për këtë MAD-i  bashkëpunon me autoritetet partnere kombëtare dhe ndërkombëtare.

Shërbimi i kundërzbulimit ushtarak është një nga tri shërbimet sekreta të Gjermanisë, krahas Entit Federal për Mbrojtjen e Kushtetutës (BfV) dhe Shërbimit Sekret Federal (BND). MAD e ka selinë në kazermën Konrad-Adenauer në Këln dhe ka rreth 1400 punonjës.

MILANO (AP) – Dështimi i Italisë për t’u pajtuar me të kaluarën e saj fashiste është bërë dukshëm i qartë ndërsa përgatitet për të shënuar të premten, 100 vjetorin e Marshimit në Romë që solli në pushtet diktatorin totalitar Benito Musolini. Një moment historik që përkon me qeverinë e parë të pasluftës që udhëhiqet nga një parti me rrënjë neofashiste, e cila sapo ka marrë detyrën.

Simbolika duket shqetësuese: partia e ekstremit të djathtë Vëllezërit e Italisë e Giorgia Melonit ruan emblemën e flakës të përdorur nga fashistët; bashkëthemeluesi i partisë së saj, Ignazio La Russa, emri i dytë i të cilit është Benito dhe shtëpia e të cilit është e mbushur me kujtime mbi fashizmin, u zgjodh kryetar i dhomës së lartë të Parlamentit.

Zonja Meloni është përpjekur ta distancojë partinë Vëllezërit e Italisë nga rrënjët e saj neofashiste. Ajo bëri deklaratën e saj më të qartë deri më tani, këtë javë, gjatë një fjalimi në dhomën e ulët të parlamentit italian përpara votëbesimit të qeverisë së saj.

“Kurrë nuk kam ndjerë simpati apo afërsi me regjimet jodemokratike, përfshirë fashizmin, pasi gjithmonë i kam konsideruar ligjet racore të vitit 1938, si pikën më të ulët në historinë italiane, një turp që do të mbetet mbi popullin tonë përgjithmonë”, tha zonja Meloni përpara dhomës së ulët të parlamentit të mërkurën, duke iu referuar ligjeve të Musolinit që persekutonin komunitetin hebre të Italisë.

Megjithatë, ka pikëpyetja nëse zëri i moderuar që kryeministrja përqafoi së fundmi, do të vazhdojë dhe nëse po, si do ta tolerojë atë krahu nostalgjik i partisë së saj, që përbën 4% të mbështetjes ndaj saj.

Shoqata Kombëtare e Partizanëve Italianë, ose ANPI, e cila ruan kujtesën e rezistencës së kohës së luftës kundër fashizmit, ka vënë në dukje disa shenja të një të djathte ekstreme të guximshme në rajonet e qeverisura nga Vëllezërit e Italisë.

Guvernatori i rajonit qendror Marche ndërpreu fondet për të mirëmbajtur gurët e gdhendur me emrat dhe datat e viktimave të Holokaustit jashtë shtëpive të tyre të paraluftës, tha presidenti kombëtar i shoqatës ANPI, Gianfranco Pagliarulo.

Sulmet e mediave sociale kundër organizatës së tij janë bërë më të shpeshta se kurrë, tha ai.

“Ky është një sinjal shqetësues,” tha zoti Pagliarulo. “Është evidente se fitorja e së djathtës nacionaliste do të çojë në rilindjen e qëndrimeve provokuese neofashiste. Ne nuk jemi të shqetësuar sepse do të luftojmë me armë politike dhe nëse është e nevojshme edhe me armë ligjore”.

Të premten, ANPI planifikon të mbajë një demonstratë në Predappio, ku është varrosur Musolini, për të shënuar çlirimin e qytetit verior nga fashizmi më 28 tetor 1944. Çlirimtarët partizanë zgjodhën datën për të eklipsuar kujtimin e Marshimit në Romë – një marshim pa gjak i një grusht shteti i detyruar nga ardhja e mijëra demonstruesve fashistë në kryeqytetin italian me pëlqimin e heshtur të mbretit të Italisë.

Ai gjithashtu parandalon me lehtësi nostalgjikët fashistë që të përkujtojnë Marshin në Romë atë ditë. Ngjarja e tyre është planifikuar për të dielën, ditën e fundit të marshimit historik të këmishë-zinjëve të Musolinit dhe një nga tre përkujtimet e mbajtura nga neofashistët në Predappio çdo vit.

Të tjerat shënojnë ditën e lindjes së Musolinit, 29 korrik 1883, në një shtëpi jo larg varrezave dhe 28 prill 1944, ditën kur ai u vra nga partizanët në Milano.

“Marshi në Romë është miti themelues i Italisë fashiste dhe për ne është një mit negativ, si origjina e një fatkeqësie që e çoi Italinë në shumë luftëra, më katastrofike në Luftën e Dytë Botërore,” tha zoti Pagliarulo. “Ne duhet të luftojmë kundër një miti pozitiv të Marshimit në Romë dhe ta mbajë këtë ditë si fillimin e periudhës më të errët në historinë moderne italiane.”

Francesco Minutillo, një avokat 42-vjeçar në një qytet të vogël afër Predappios, ka marrë pjesë në përkujtimet tre herë në vit në varrin e Musolinit për vite me radhë. Ai i përshkroi ato si momente lutjeje përpara varrit të Musolinit dhe pret që pjesëmarrja për njëqindvjetorin të jetë e fuqishme.

“Nuk është përkujtim i Marshimit në Romë. Është për të kujtuar Benito Musolinin, i cili është varrosur atje”, thotë zoti Minutillo.

Një ish-përfaqësues i partisë Vëllezërit e Italisë në këshillin e qytetit në Forli, Munitillo u largua nga partia në vitin 2020 pasi mesazhi i zonjës Meloni u bë më i moderuar. Ai dhe të tjerët si ai janë në pritje të një lëvizjeje të re për t’u formuar.

“Tani për tani, nuk ka asnjë alternativë për të drejtën e Vëllezërve të Italisë. Komuniteti ynë duhet të presë për një parti politike autentike transparente me katalogun tonë të vlerave dhe strukturën tonë shoqërore,” tha ai.

I pyetur nëse ai ishte nostalgjik për Musolinin apo fashizmin, të cilin e sheh si një forcë modernizuese për Italinë në shekullin e 20-të, Munitillo tha, “Unë nuk mund t’i përgjigjem kësaj pyetjeje me ligjet në fuqi tani,” duke iu referuar krimit të faljes së fashizmit.

Italia nuk kaloi kurrë një proces të ngjashëm me denazifikimin e Gjermanisë dhe një parti neofashiste, Lëvizja Sociale Italiane, ishte pjesë e qeverisë së parë të pasluftës të Italisë në vitin 1946. Trashëgimia fashiste vazhdon në arkitekturë në të gjithë vendin, nga ndërtesat e shkollave në qytete në stacionin madhështor të trenit të Milanos dhe gjykatën masive dhe distriktin EUR të Romës.

Nocionet popullore vazhdojnë se dy dekadat e fashizmit të Italisë sollën përparim, të ilustruara nga shërbimi në kohë i trenave të asaj epoke, bumi arkitektonik dhe kullimi kënetat e infektuara nga malaria.

Është ende e mundur – edhe pse jo e zakonshme – të shohësh një portret të Musolinit të varur pas një bari ose në një restorant, veçanërisht në rajonet veriore të Italisë, ose të hasësh relikeve ose suvenire fashiste në dyqane të zakonshme. Megjithëse shoqata partizane i sheh shfaqje të tilla si një falje për fashizmin që duhet të dënohet me ligj, ato rrallë, për të mos thënë ndonjëherë, ndiqen penalisht.

Alessandro Luparini, një historian në Ravenna, tha se ndërsa historianët kanë rivlerësuar siç duhet të kaluarën fashiste të Italisë, ndërgjegjësimi nuk ka rënë, duke lejuar që keqkuptimet e historisë të vazhdojnë.

“Italia është një vend që shërohet shumë ngadalë,” tha ai, duke shtuar se ndikimi shkatërrues i ligjeve racore tejkalon çdo konsideratë për përmirësimet e infrastrukturës.

Zoti Filippi tha se votuesit e moderuar që rritën mbështetjen për Melonin nga 4% e votave në 2018 në 26% në zgjedhjet parlamentare të vendit muajin e kaluar treguan një zgjerim thelbësor të bazës së partisë përtej atyre “që shohin Vëllezërit e Italisë si trashëgimtarin historik të pasluftës të Lëvizjes Sociale Italiane, dhe për këtë arsye si një lloj ideje fashiste”.

Shumë nga votuesit e rinj, tha ai, shpresojnë se zonja Meloni do të ndërtojë një qeveri konservatore të krahut të djathtë, “një të djathtë normale, që është antifashiste, e lidhur me vlerat demokratike”.

Mbështetësit e lëvizjes partizane të Italisë gjatë kohës së luftës thane se po e ndalojnë gjykimin ndaj qeverisë së Melonit derisa ajo të ndërmarrë veprime konkrete.

“Ne shpresojmë që ajo të formojë një qeveri konservatore të krahut të djathtë, si në Francë apo Britani”, tha Miro Gori, presidenti i ANPI në provincën Emilia Romagna ku ndodhet Predappio. “Do të shohim se çfarë do të ndodhë”, shtoi ai.

Presidenti i Gjermanisë, Frank-Walter Steinmeier, ka arritur në Kievin më 25 tetor, në një vizitë të paparalajmëruar, tha një zëdhënës i tij.

Steinmeier, që arriti në kryeqytetin ukrainas përmes trenit, pritet të takohet gjatë ditës me homologun e tij ukrainas, Volodymyr Zelensky.

Kjo është vizita e parë e Steinmeier qëkur Rusia nisi pushtimin e Ukrainës më 24 shkurt, por është përpjekja e tij e tretë për të udhëtuar për në Kiev.
Javën e kaluar, Steinmeier shtyu një udhëtim të planifikuar për në Ukrainë, për shkaqe sigurie.

Presidenti gjerman po ashtu kishte planifikuar që ta vizitonte Kievin së bashku me homologët e tij nga Lituania, Polonia, Letonia dhe Estonia në prill, por pak para vizitës iu kërkua që të mos udhëtonte drejt kryeqytetit ukrainas.

Kërkesa e Kievit që Steinmeier të mos e vizitonte Ukrainën kishte të bënte me kritikat e vazhdueshme për lidhjet e presidentit gjerman me Moskën dhe për mospërfilljen e paralajmërimeve nga fqinjët në Evropën Lindore për kërcënimin nga agresioni rus, në kohën kur ishte ministër i Jashtëm.

Steinmeier po ashtu shkaktoi zemërim në Kiev në ditët e para të pushtimit rus, duke i ofruar Ukrainës vetëm 5.000 helmeta si ndihmë ushtarake.

Steinemeier fillimisht kishte mbrojtur një politikë më të butë ndaj Rusisë, por gjatë pushtimit të Ukrainës, e pranoi se politika e tij ishte e gabuar. Që atëherë, Gjermania ka nisur t’i dhurojë Ukrainës armatim të rëndë.

Rreth 80 000 iranianë dhe mbështetësit e tyre kanë marshuar në Berlin, tha policia gjermane, në solidaritet me protestat e vazhdueshme në Iran.

Mitingu i së shtunës në kryeqytetin gjerman besohet të ketë qenë më i madhi i mbajtur deri tani nga diaspora iraniane.

Iranianët nga e gjithë Evropa brohoritën me  sloganin e protestuesve “Gratë, Jeta dhe Liria!”

Në Iran, protestat e shkaktuara nga vdekja e një gruaje të re në paraburgim kanë hyrë në javën e gjashtë.

Mahsa Amini, 22 vjeç vdiq pasi u arrestua nga policia e moralit në Teheran më 13 shtator, pasi dyshohet se e mbante shaminë e saj shumë të lirë.

Policia nuk pranoi se ajo ishte rrahur me shkop në kokë dhe tha se kishte pësuar një atak në zemër.

Të shtunën u mbajtën tubime në disa kryeqytete botërore, përfshirë Uashingtonin, ku mijëra njerëz kanë marshuar.

Organizatorët e mitingut të Berlinit thonë se numri i protestuesve është afër 100,000.

Kërkesat e tyre përfshinin më shumë sanksione perëndimore kundër Gardës Revolucionare të fuqishme të Iranit.

Diplomatët iranianë, thanë protestuesit, duhet të dëbohen nga kryeqytetet perëndimore.

“Është befasuese, është e mahnitshme”, tha një protestues për BBC. “Është hera e parë që kaq shumë njerëz në kombin tonë janë të bashkuar pavarësisht nga bindjet e tyre politike para revolucionit dhe pas revolucionit. Unë jam vërtet krenar.”