Polonia ka pranuar dërgesën e parë me sistemet raketore HIMARS, të prodhimit amerikan. Varshava planifikon që t’i dislokojë këto sisteme në një rajon që gjendet në kufi me Rusinë, tha ministri polak i Mbrojtjes.

“Kjo armë do të dislokohet në pjesën verilindore të shtetit tonë… detyra e saj është të pengojë agresorin”, tha ministri Mariusz Blaszczak për gazetarët më 15 maj.

Në mars, Ministria e Mbrojtjes e Polonisë tha se HIMARS-ët, që janë sistem raketor me rreze të gjatë veprimi dhe mjaft preciz, do të stacionohen në njësi ushtarake në Olsztin, që gjendet rreth 80 kilometra nga kufiri rus, afër enklavës së Kaliningradit.

Blaszczak tha se HIMARS-ët do të “forcojnë ushtrinë polake në krahun lindor të Polonisë dhe krahun lindor të NATO-s”.

Polonia, shtet në kufi me Ukrainën, të cilën e ka mbështetur, kishte blerë 20 HIMARS nga SHBA-ja më 2019 dhe tani ka pranuar dërgesën e parë me këto sisteme raketore.

Por, Varshava tani është duke negociuar me Shtetet e Bashkuara që të blejë më shumë HIMARS.

“Kongresi amerikan ka miratuar shitjen e pothuajse 500 sistemeve për Poloninë. Këta raketahedhës do të blihen nga Polonia shumë shpejt”, tha Blaszczak.

“Ne duam të sigurohemi që në bazë të kontratës që po negocionojmë, të përfshijmë edhe bashkëprodhimin e HIMARS-ëve, si të raketahedhësve ashtu edhe të raketave të bëhen në Poloni. Ky është qëllimi që i kemi vënë vetes”, shtoi ai.

Në fund të janarit, Polonia ka njoftuar për rritje të shpenzimeve të mbrojtjes për 4 për qind të bruto prodhimit të brendshëm, me kryeministrin polak që ka deklaruar se shteti ka nevojë të armatosë veten “më shpejt” në dritë të pushtimit rus të Ukrainës.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka arritur në Berlin për bisedime kritike, pasi liderët gjermanë njoftuan për një paketë të ndihmës ushtarake në vlerë prej 2.7 miliardë eurosh, që synon ta ndihmojë Kievin për të luftuar kundër pushtimit të Rusisë.

“Kam arritur në Berlin”, ka shkruar në Twitter Zelensky në orët e para të 14 majit, pasi ditën paraprake qëndroi në Itali.

Zelensky është takuar me presidentin gjerman Frank-Walter Steinmeier dhe po ashtu është paraparë takim edhe me kancelarin Olaf Scholz. Ai po ashtu pritet të udhëtojë në qytetin Açen, për të pranuar çmimin prestigjioz Charlemagne.

Një ditë para se Zelensky të udhëtonte drejt Gjermanisë, Berlini njoftoi për paketën e re të ndihmës që përfshin tanke, sisteme kundërajrore dhe municione.

Në pakon e ndihmës përfshihen 20 makina të këmbësorisë, Marder, 30 tanke Leopard 1, 15 tanke kundërajrore Gepard, 200 dronë vëzhgues, katër sisteme kundërajrore Iris-T dhe municione, municione shtesë për artilerinë dhe mbi 200 makina luftarake dhe logjistike.

Gjermania është kritikuar nga shumë në Ukrainë, për shkak të ngurrimit që të dërgojë në Kiev armatime të rënda. Paketa e re do të jetë paketa më e madhe që Berlini i dërgon Kievit që kur nisi pushtimi i Ukrainës në shkurt të vitit 2022.

Ministri i Jashtëm ukrainas, Dmytro Kuleba, ka bërë thirrje për dërgim të shpejtë të paketës së ndihmës, pasi Kievi po përgatitet për një kundërofensivë të madhe.

Më 13 maj, ai mori pjesë në takimin në Suedi me homologët e tij nga shtetet e Bashkimit Evropian dhe tha se Ukraina gjithmonë ka nevojë që armatimet t’i dërgohen shumë shpejt.

Ministria e Mbrojtjes së Polonisë tha më 13 maj se ka detektuar një objekt në hapësirën e saj ajrore që kishte fluturuar nga drejtimi i Bjellorusisë. Autoritetet polake thanë se me gjasa ky objekt është një balonë vëzhguese.

Ministria shkroi në Twitter se radari humbi kontakt me objektin humbi në afërsi të Ripinit, një qytet polak që gjendet 143 kilometra në veriperëndim të Varshavës.

Autoritetet kanë nisur kërkimet për objektin dhe në këto operacione janë përfshirë një helikopter, dron dhe trupa tokësore të Forcave të Mbrojtjes Territoriale, tha një zyrtar i forcave të armatosura.

Objekti fluturues ishte detektuar të premten në Bialovieza, që gjendet në afërsi të kufirit mes Polonisë dhe Bjellorusisë. Më pas është kryer një monitorim me radarë dhe të shtunën, rreth orës 12:30, objekti sërish është parë në hapësirën ajrore polake, thanë autoritetet.

Ky njoftim vjen pas dy inkursioneve të tjera që kanë ndodhur në hapësirën ajrore polake që kur Rusia ka nisur pushtimin e Ukrainës, shtet që gjendet në kufi me Poloninë.

Në nëntor të vitit të kaluar, dy banorë të Polonisë u vranë pasi një raketë ra në lindje të këtij shteti. Zyrtarët perëndimorë thanë se besojnë se një raketë e mbrojtjes ajrore ukrainase doli nga trajektorja, në kohën kur forcat ajrore ukrainase po tentonin që të zmbrapsnin një sulm të madh të kryer nga Rusia.

Zyrtarët politikë dhe ushtarakë të Polonisë po ashtu kanë ngritur pikëpyetje lidhur me një tjetër objekt që ra në territorin e këtij shteti dhjetorin e kaluar, por që u zbulua në prill të këtij viti nga një qytetar që po shëtiste në një pyll.

Ky incident ka ngritur pikëpyetje lidhur me aftësinë e sistemeve të mbrojtjes ajrore të Polonisë për t’u përballur me rreziqet e reja që nga krijuar nga lufta në Ukrainë.

Ndryshe, Rusia përdori territorin e Bjellorusisë për të nisur pushtimin e Ukrainës më 24 shkurt 2022. Bjellorusia, aleate e Rusisë, ka thënë se nuk është pjesë e konfliktit në Ukrainë, pavarësisht se lejon forcat ruse të përdorin territorin e saj.

Gjermania po përgatit një paketë të re të ndihmës me armatime për Ukrainën, në vlerë prej 2.7 miliardë eurosh. Kjo është paketa më e madhe e ndihmës që Berlini do t’i japë Kievit, që kur nisi pushtimi rus i Ukrainës vitin e kaluar, tha më 13 maj Ministria gjermane e Mbrojtjes.

“Ne shpresojmë për një përfundim të shpejtë të kësaj lufte të tmerrshme të Rusisë ndaj popullit ukrainas, por fatkeqësisht fundi nuk duket në horizont”, tha ministri gjerman i Mbrojtjes, Boris Pistorius përmes një deklarate.

“Prandaj, Gjermania do të dërgojë ndihmën që mundet, për aq kohë sa të jetë e nevojshme”, shtoi ai.

Paketa e re e ndihmës do të përfshijë edhe 30 tanke shtesë Lepoard, makina të blinduara të llojit Marder, sisteme të mbrojtjes ajrore dhe dronë vëzhgues, tha ministria gjermane.

Revista Der Spiegel tha se kjo do të jetë paketa më e madhe e ndihmës që Gjermania do t’i ofrojë Ukrainës që nga nisja e luftës në fundin e shkurtit të vitit të kaluar.

Njoftimi për ndihmën e re për Ukrainën vjen në ditën kur presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, po viziton Romën, ku pritet të zhvillojë bisedime me liderët politikë. Më pas ai do të qëndrojë në Berlin.

Zyrtarët gjermanë megjithatë nuk kanë konfirmuar vizitën, por policia gjermane ka nisur përgatitjet për këtë vizitë të presidentit ukrainas.

Aleatët perëndimorë i kanë dërguar armë të fuqishme Kievit që kur Rusia dërgoi trupat e saj në Ukrainë në shkurtin e vitit të kaluar, edhe pse aleatët nuk kanë dërguar avionë luftarakë, të cilat i ka kërkuar Zelensky.

Vitin e kaluar, Gjermania i dha Ukrainës ndihmë në vlerë prej 2 miliardë eurosh dhe gjatë këtij viti ka planifikuar 2.2 miliardë euro të tjera ndihmë, edhe pse detajet për këtë ndihmë ende nuk janë finalizuar.

Berlini po ashtu ka premtuar se do t’i dërgojë Kievit më shumë tanke Leopard-2 dhe ka nisur të trajnojë ushtarët ukrainas për përdorimin e tyre.

Administratorja e Agjencisë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID), Samantha Power, ka inkurajuar Kosovën dhe Serbinë që të intensifikojnë përpjekjet që të përshpejtohet rruga drejt normalizimit të raporteve.

Gjatë një konference për media në Prishtinë më 13 maj, pas takimit me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, zyrtarja amerikane tha se nga normalizimi i raporteve do të përfitonin qytetarët e të dyja shteteve.

“Themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe do t’i ndihmojë po ashtu normalizimit të raporteve dhe me këtë zhvillimit ekonomik dhe biznesit”, tha Power.

Power tha se dialogu mes Kosovës dhe Serbisë, që ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian dhe që mbështetet nga SHBA-ja, është rruga e duhur që duhet të ndjekin të dyja shtetet. Ajo tha se Uashingtoni do të vazhdojë të mbështesë Kosovën në këtë proces, teksa agjencia që ajo udhëheq, USAID, po ashtu do të vazhdojë të investojë në Kosovë.

Power ka qëndruar në Kosovë për dy ditë dhe është takuar edhe me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, me të cilin po ashtu ka biseduar për dialogun me Serbinë.

Pas takimit me Kurtin ajo ka deklaruar se SHBA-ja është e përqendruar në zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit, që synon të çojë palët drejt normalizimit, duke theksuar se qëndrimi i Uashingtonit gjithmonë ka qenë që ky proces duhet të rezultojë me njohje të ndërsjellë.

Kosova dhe Serbia më 27 shkurt në Bruksel arritën Marrëveshjen drejt normalizimit të raporteve, ndërkaq më 18 mars në Ohër arritën Aneksin për zbatimin e kësaj marrëveshjeje.

Marrëveshja nuk përmend në mënyrë specifike njohjen e ndërsjellë, por dokumenti prej 11 nenesh kërkon nga të dyja vendet që t’i pranojnë dokumentet dhe simbolet e njëra-tjetrës, përfshirë: pasaportat, diplomat dhe targat.

Po ashtu, Marrëveshja e Ohrit kërkon që palët të zbatojnë të gjitha marrëveshjet e arritura deri më tani në dialogun për normalizimin e marrëdhënieve, përfshirë edhe atë për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë, të cilin Qeveria në Prishtinë e ka refuzuar deri më tash, me arsyetimin se mund të rrezikojë funksionalitetin e shtetit.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy tha se nuk është ende koha e duhur për kundërofensivën e planifikuar për të rimarrë kontrollin e territorit nga trupat pushtuese ruse.

“Kemi nevojë për pak më shumë kohë”, tha zoti Zelenskiy në një intervistë me mediat britanike të bërë publike të enjten.

Përgatitjet për kundërofensivën përfshijnë trajnimin e forcave ukrainase nga partnerët perëndimorë, si dhe dërgesat e municioneve, tankeve dhe sistemeve të mbrojtjes ajrore për të rritur aftësitë e palës ukrainase.

“Me [ato që kemi] ne mund ta fillojmë kundërofensivën dhe të jemi të suksesshëm,” tha presidenti Zelenskiy.

“Por do të humbisnim shumë njerëz. Mendoj se kjo do të ishte e papranueshme”, tha ai.

Të mërkurën vonë, admirali Bob Bauer, i cili kryeson Komitetin Ushtarak të NATO-s, u tha gazetarëve se Ukraina do të mund të luftojë me armë më të mira, megjithëse ka më pak ushtarë në dispozicion se Rusia.

“Rusëve do t’u duhet të përqendrohen tek numrat, tek një numër më i madh rekrutësh dhe të mobilizuarish, të patrajnuar mirë dhe me materiale të vjetra dhe jo me aq preçizion sa ato më të rejat”, shtoi ai.

Parlamenti Evropian ka miratuar dy rezoluta vjetore për Kosovën dhe Serbinë, “përmes së cilave u bëhet ftesë të dyja vendeve që të jenë konstruktive në dialogun për normalizimin e raporteve dhe ky normalizim duhet të përfshijë edhe njohjen e ndërsjellë”.

Për raportin për Kosovën votuan 452 deputetë, 87 ishin kundër dhe 76 abstenuan.

Këto janë raportet e fundit vjetore për Kosovën dhe Serbinë nga përbërja aktuale e Parlamentit Evropian, pasi në fund të majit apo në fillim të qershorit të vitit 2024 do të mbahen zgjedhjet evropiane.

Tekstet e raporteve për Kosovën dhe Serbinë paraprakisht ishin miratuar në Komisionin për politikë të jashtme, ndërkaq tani atyre iu shtuan disa amendamente të propozuara, që morën shumicën e votave të deputetëve evropianë.

Në raportin për Kosovën përsëritet ftesa për pesë shtetet e BE-së që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës, ta bëjnë një gjë të tillë.

Spanja, Greqia, Rumania, Qipro dhe Sllovakia ende nuk e njohin pavarësinë e Kosovës.

Në tekstin e raportit po ashtu përshëndetet edhe aplikimi i Kosovës për anëtarësim në BE. Aty, po ashtu, mirëpritet përmbyllja e procesit të liberalizimit të vizave për Kosovën. Të gjitha këto porosi janë pjesë e rezolutës së propozuar dhe u dëgjuan po ashtu nga shumë deputetë gjatë debatit që u zhvillua të martën mbrëma në seancën plenare të Parlamentit.

Raportuesja për Kosovën, Viola von Cramon, e cila e ka përpiluar tekstin e propozuar, është shprehur e kënaqur për përmbylljen e procesit të liberalizimit të vizave.

“Që nga viti 2019 unë përpiloja raporte për Kosovën duke shprehur vazhdimisht shpresën se do të sigurohet lëvizja e lirë. Tani mund të them se Evropa më në fund i hapi dyert edhe për Kosovën”, tha ajo gjatë debatit.

Në Rezolutën për Serbinë është shprehur keqardhje për mospërshtatjen e qëndrimeve të këtij vendi në politikën e jashtme të BE-së, sidomos sa i përket sanksioneve të BE-së ndaj Rusisë.

Gjatë debatit për Serbinë pati shumë deputetë që kërkon nga Beogradi që të shprehet qartë rreth aspiratave për integrime në BE dhe që këtë orientim ta dëshmojë duke mbështetur edhe sanksionet ndaj Rusisë. U dëgjua nga disa deputetë që Serbia po e bën të kundërtën, se në vend që të rrisë përshtatjen me qëndrimet e BE-së në politikën e jashtme, po e zvogëlon atë.

Deputetja kroate, Zheljana Zovko, nënvizoi se nga 65 për qind që ka qenë vitin e kaluar, përshtatja e Serbisë me politikën e jashtme të bllokut evropian ka rënë në 45 për qind.

Sa i përket dialogut mes Kosovës dhe Serbisë – që ndërmjetësohet nga BE-ja – gjatë debatit, raportuesja për Kosovën, Viola von Cramon kërkoi që palët të zbatojnë të gjitha marrëveshjet dhe që procesi i normalizimit të vizave të përfshijë njohjen e ndërsjellë.

Ajo po ashtu kërkoi po ashtu që serbët në veri të Kosovës të kthehen në institucionet kosovare.

Serbët në katër komunat në veri, të banuara me shumicë serbe, u larguan nga institucionet e Kosovës në fund të vitit të kaluar, në shenjë pakënaqësie me një vendim të Qeverisë së Kosovës që kërkonte riregjistrimin në targa të ligjshme të Kosovës të makinave që bartnin targa ilegale serbe.

Lista Serbe – partia kryesore e serbëve në Kosovë, që gëzon mbështetjen e Beogradit zyrtar – ka thënë se kusht për kthimin e serbëve në institucione është themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe, por edhe tërheqja e njësive speciale të Policisë së Kosovës nga veriu i shtetit.

Ndryshe, rezolutat e Parlamentit Evropian kanë një rëndësi politike, por ato nuk janë obliguese për vendet anëtare.

Kryetari i Bashkisë së Tiranës Erjon Veliaj, po trumbeton me të madhe se ka ndërtuar 40 shkolla gjatë 8 viteve në krye të institucionit vendor. Por nga verifikimet, ka rezultuar që jo vetëm që nuk janë 40, por bashkia ka bërë 12 shkolla të reja dhe ka rikonstruktuar 9 institucione arsimore. Ndërkohë që 3 prej shkollave janë kantier ndërtimi. 

SYRI TV

Një prej arritjeve që kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj po promovon në fushatën e zgjedhjeve vendore për mandatin e tij të tretë, është ndërtimi i 40 shkollave gjatë tetë viteve në detyrë.

Nga verifikimi i të dhënave rezulton se bashkia ka bërë 12 shkolla të reja dhe rikonstruktuar 9 shkolla ekzistuese me investimet e veta dhe pjesa tjetër, janë shkolla ekzistuese të rikonstruktuara apo të rindërtuara pas tërmetit të viti 2019 me fondet e qeverisë apo donacione.

Nga verifikimi në terren rezulton se të paktën 3 prej shkollava janë ende kantier, ndërkohë që mësimi me turne dhe mbulimi i zonave me objekte arsimore sipas planit të territorit, mbeten çështje të pazgjidhura.

I ftuar në emisionin ‘Opinion’ më 27 prill, kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj tha se janë bërë 40 shkolla të reja në kryeqytet gjatë dy mandateve në detyrë. Ndërkohë, kryebashkiaku theksoi se Tirana ka nevojë edhe për 10-15 shkolla të reja.

Por a janë ndërtuar 40 shkolla te reja në Tiranë?

Gjatë përpunimit të të dhënave të siguruara në rrugë zyrtare, rezulton se shkolla të reja me fonde të bashkisë janë vetëm 12 pra thuajse ¼ e asaj që deklaron Veliaj, 9 të tjera janë shkolla ekzistuese të rikonstruktuara po me fondet e bashkisë, që në rastin më të mirë e çojnë në 21 numrin e objekteve arsimore me investime të saj.

Pjesa tjetër janë financimi i qeverisë, si pjesë e fondeve të rindërtimit, dhe financime të huaja (Eu4Schools, Katari, 1 Sllovakia dhe një investim i pjesshëm nga Çekia). Një pjesë e tyre janë financuar nga Fondi i Rindërtimit, disa të tjera janë financuar nga Bashkimi Europian nëpërmjet projektit EU4schools, por ka edhe shkolla të financuara nga Katari.

Shkollat e ndërtuara me financim nga Bashkimi Europian në Tiranë janë: “Shkolla 26 nëntori’; ‘Asim Vokshi’; ‘Emin Duraku’; ‘Musine Kokalari’; ‘Myslym Keta’; ‘Xhezmi Dielli’; ‘Ardian Klosi”. Shkollat e ndërtuara me financim nga Katari: “Shkolla 9-vjeçare ‘Jeronim De Rada’; Shkolla 9-vjeçare ‘Lasgush Poradeci’; Shkolla fillore dhe e mesme ’16 Shtatori”. Në 40 shkollat e artikuluara si të “bëra“ ka disa të cilat ende nuk janë gati pasi vijojnë punimet.

Në gjimnazin “Partizani”, ku financues është bashkia Tiranë po zhvillohen punime. Në kantier, tabela e punimeve përcakton afatin 12 muaj, por jo datën e nisjes dhe përfundimit të tyre.

Ky objekt nuk kishte përfunduar ende dhe nga verifikimi në terren shihet se ka akoma punë deri në përfundimin e plotë të objektit. Një tjetër objekt arsimor, që nuk ka përfunduar ende dhe financohet nga Bashkimi Europian është gjimnazi i gjuhëve të huaja “Asim Vokshi”. Punimet kanë filluar në nëntor të vitit 2022 dhe afati i përfundimit të punimeve është 8 muaj.

Një tjetër objekt arsimor që ende nuk ka përfunduar është edhe shkolla “Musine Kokalari” në zonën e Kombinatit.

Tabela e punimeve e vënë në hyrje të kantierit tregon qartë se ky objekt financohet nga Bashkimi Europian.

“Rindërtimi dhe riparimi i shkollës 9-vjeçare ‘Musine Kokalari’, Tiranë”.

Aty janë të përcaktuara edhe data e nisjes së punimeve 9 shkurt 2023 dhe e përfundimit pas 9 muajsh. Referuar tabelës në hyrje të kantierit, vlera e kontratës është 179,839,899.75 lekë. Sipas studimit të fizibilitetit, bazuar në VKM nr. 671, datë 29.07.2015 “Për miratimin e rregullores së planifikimit të territorit” rrezja e mbulimit me shërbimin parauniversitar në vijë ajrore duhet të jetë: “Për shkollat fillore dhe 9-vjeçare, rrezja e mbulimit në vijë ajrore: 500 – 600 metra në zona urbane; 1000 – 1500 metra në zona urbane

Për shkollat e mesme, rrezja e mbulimit në vijë ajrore: 1000 – 1500 metra në zona urbane; 2000 – 4500 metra në zona rurale”.

Ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal në Qeverinë e Kosovës, Elbert Krasniqi, më 3 maj ka liruar nga detyra anëtarët e Ekipit Menaxhues.

Ekipi në fjalë, i përbërë nga katër serbë nga Kosova, mori pjesë në takimin e fundit të dialogut në nivel të lartë, ku edhe paraqiti draftin e parë të statutit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe, propozim i cili menjëherë u hodh poshtë nga kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.

Për më tepër, Kurti tha se koordinatorja e këtij ekipi, Danijella Vujiçiq, “është në konflikt interesi”, sepse ajo ka dhënë betimin si deputete në Kuvendin e Republikës së Serbisë.

I pyetur se pjesë e cilit delegacion ishte Ekipi Menaxhues në takimin e fundit, Stano tha se ai ekip mori pjesë “si delegacion më vete” dhe se “ishin ftuar të vijnë dhe t’i bashkohen takimit për një pikë të rendit të ditës”.

Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje për formimin e Asociacionit në vitin 2013, ndërsa për parimet e tij janë dakorduar në vitin 2015.

Në vitin 2016, Ministria e atëhershme e Administrimit të Vetëqeverisjes Lokale në Kosovë ka emëruar Ekipin Menaxhues për hartimin e draft-statutit.

Por, marrëveshja për Asociacion nuk është zbatuar kurrë, për shkak të këmbënguljes së Beogradit që ai të ketë kompetenca të gjera. Prishtina i ka refuzuar ato, me arsyetimin se mund ta kërcënojnë funksionalitetin e shtetit.

I dërguari amerikan për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, tha të mërkurën se zbatimi i marrëveshjes Kosovë – Serbi për normalizimin e marrëdhënieve, që u arrit në Ohër, fillon me Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Ai i bëri këto komente një ditë pas takimit të nivelit të lartë politik ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në Bruksel, në të cilin palët mos mospajtimeve diskutuan për projekt statutin e Asociacionit, themelimi i të cilit kërkohet edhe me marrëveshjen e Ohrit, të cilën zoti Escobar e cilësoi ligjërisht të detyrueshme.

“Zbatimi fillon me formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe”, tha zoti Escobar duke theksuar se brenda dy javësh kryenegociatorët e të dyja vendeve pritet të takohen për të diskutuar këtë çështje dhe të punojnë për një statut që funksionon.

“Ky proces është shumë i rëndësishëm dhe të dyja palët, posaçërisht Kosova, duhet ta marr seriozisht dhe të ecë përpara në mënyrë të përshpejtuar”, tha zoti Escobar dukë nënvizuar se Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara janë të përqendruar që marrëveshja e Ohrit të bëhet realitet dhe ky realitet bëhet me Asociacionin.

Ai tha se pati një përparim të vogël rreth themelimit të asociacionit në bisedimet e së martës, për të cilat shefi i Politikës së Jashtme të Bashkimit Evropian Josep Borrell tha se ishin “një hap simbolik” rreth kësaj çështjeje.

Projekt statuti i Asociacionit i hartuar nga një ekip menaxhues që përbëhej nga katër pjesëtarë të komunitetit serb, të cilët janë liruar sot nga detyra me vendim të qeverisë së Kosovës, u refuzua nga kryeministri i Kosovës Albin Kurti i cili e cilësoi të papajtueshëm me kushtetutën dhe ligjet e Kosovës por edhe vlerat evropiane,

Kryeministri Kurti tha se ka propozuar një projekt pikëpamje se si do duhej të ishin vlerat dhe parimet që rregullojnë çështjen e komuniteteve pakicë në Kosovë, duke u frymëzuar siç tha, nga një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kroacisë.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, u shpreh “i brengosur” meqë siç tha “është e qartë se Prishtina nuk dëshiron të përmbushë detyrimin” për themelimin e Asociacionit.

Kosova dhe Serbia u morën vesh në vitin 2013 për themelimin e Asociacionit, ndërsa në muajin gusht të vitit 2015 për parimet e tij. Po atë vit Gjykata Kushtetuese e Kosovës gjeti se një pjesë e madhe e këtyre parimeve janë në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës.

“Ata, ose do ta pranojnë atë për të cilën jemi pajtuar në vitin 2015, ose do të jetë fundi i çdo gjëje”, tha presidenti serb.

Zoti Escobar tha se zgjidhja duhet kërkuar në një kompromis ndërmjet palëve, duke mohuar të ketë trysni vetëm mbi Kosovën për këtë çështje.

“Ky duhet të jetë një statut i negociuar që mbron të drejtat e pakicës serbe në Kosovë. Pritjet dhe aspiratat tona janë të qarta dhe të larta dhe mbështetja jonë që palët të arrijnë një pozicion të përparuar është e qartë”, tha ai.

Marrëveshja e Ohrit, kërkon marrëdhënie të mira fqinjësore ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, njohje të dokumenteve dhe simboleve dhe respektim të sovranitetit dhe tërësisë tokësore të njëra tjetrës. Ajo kërkon që palët të mos pengojnë njëra tjetrën në proceset integruese, por nuk kërkon njohje të ndërsjellë. Plani parasheh edhe përmbushjen e të gjitha marrëveshjeve të arritura më parë në bisedimet e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian.

Por, vëzhguesit tërheqin vërejtjen se marrëveshja që do të duhej të ulte tensionet mes palëve, nuk e ka ndryshuar ligjërimin e tyre politik.

Ngjashëm u shpreh të mërkurën ambasadori amerikan në Beograd Christopher Hill, i cili tha se bisedimet janë të vështira dhe përparimi i paktë.

“Është një ton i keq. Askush nuk thotë asgjë të mirë ndërmjet takimeve në kuadër të bisedimeve. Është një proces i vështirë dhe çështjet janë të vështira me rrënjë në histori dhe në luftë. Por, nuk e di cila është alternativa”, tha ambasadori Hill në një konferencë në Shkup mbi sfidat e sigurisë rajonale, duke nënvizuar se bisedimet duhet të përshpejtohen.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka bërë një vizitë të paparalajmëruar në Finlandë, të mërkurën, për të marrë pjesë në një samit të udhëheqësve të pesë vendeve nordike, ka njoftuar Presidenca finlandeze.

Zelensky është takuar në Helsinki me presidentin finlandez, Sauli Niinisto, vendi i të cilit u bë anëtari më i ri i Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior (NATO), në prill, për të diskutuar për “luftën e Ukrainës për mbrojtje”, raporton AFP.

Udhëheqësi ukrainas do të zhvillojë, po ashtu, bisedime bilaterale me kryeministrin suedez, Ulf Kristersson, me Jonas Gahr Storen e Norvegjisë, me Mette Fredriksenin e Danimarkës dhe me Katrin Jakobsdottirin e Islandës.

“Për të hyrë në NATO dhe për të mbështetur aleancat, për të siguruar mbështetje, duhet të bëhet punë thelbësore diplomatike. Ukraina po e bën atë sot”, ka shkruar këshilltarja për komunikime e Presidencës ukrainase, Daria Zarivna, në Telegram.

Të gjitha vendet nordike janë zotuar se do t’i ofrojnë Ukrainës mbështetje, si financiare, ashtu edhe ushtarake, pas pushtimit nga Rusia në shkurtin e vitit 2022.

Suedia, Danimarka, Finlanda dhe Norvegjia i janë bashkuar, po ashtu, përpjekjes ndërkombëtare për ta furnizuar Ukrainën me armë të rënda, duke i dhuruar disa prej tankeve të tyre Leopard 2, apo duke ofruar mbështetje financiare për blerjen e tyre.

Një video amatore shfaq momentin, kur aeroplani luftarak i forcave ajrore ukrainase ndjek nga pas aeroplanët rusë të cilët i godet me raketa.

Pamjet i publikoi shtabi i përgjithshëm i ushtrisë ukrainase, ku aeroplani i Kievit arriti të lokalizojë aeroplanët e Moskës të cilët më pas fillon t’i gjuajë me raketa.

Nuk dihet nëse ndonjëri nga aeroplanët e rusëve është rrëzuar, por në pamje shihen raketat që i lëshon aeroplani i ukrainasve.

Në anën tjetër një kundërofensivë e paralajmëruar nga Kievi, ka alarmuar forcat pushtuese ruse, që kanë filluar përgatitjet për evakuim në shumë zona.

Ndryshe luftimet e ashpra po vazhdojnë të zhvillohen në tërë territorin e Ukrainës, në veçanti në lindje të vendi – përkatësisht në Bakhmut.syri.net

Armenia dhe Azerbajxhani do të zhvillojnë një raund të ri bisedimesh në Uashington të dielën, në përpjekje për të normalizuar marrëdhëniet, tha të shtunën zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme të Armenisë.

Tensionet janë rritur sërish mes dy vendeve për rajonin e Nagorno-Karabakut që dy vendet pretendojnë se u takon.

Aty paqeruajtësit rusë u vendosën aty në vitin 2020 për t’i dhënë fund një lufte, e dyta që Armenia dhe Azerbajxhani kanë luftuar për enklavën që nga rënia e Bashkimit Sovjetik në vitin 1991.

Rajoni malor njihet ndërkombëtarisht si pjesë e Azerbajxhanit, por është populluar kryesisht nga armenë etnikë.

“Nga 30 prilli Ministri i Punëve të Jashtme të Armenisë, Ararat Mirzoyan do të jetë në Uashington për një vizitë pune. Është planifikuar raundi tjetër i diskutimeve për marrëveshjen për normalizimin e marrëdhënieve midis Armenisë dhe Azerbajxhanit,” tha zëdhënësja, Ani Badalyan në faqen e saj zyrtare në Facebook.

Nuk pati asnjë konfirmim të menjëhershëm të takimit nga Azerbajxhani.

Pavarësisht përpjekjeve për ndërmjetësim mes tyre, Armenia dhe Azerbajxhani ende nuk kanë arritur një marrëveshje paqeje që do të zgjidhte çështjet e pazgjidhura si përcaktimi i kufijve dhe kthimi i të burgosurve.

Azerbajxhani ngriti një pikë të re kontrolli të dielën e kaluar në rrugën për në Karabakh, korridori Lachin, në një lëvizje që Armenia e quajti një shkelje të rëndë të armëpushimit të vitit 2020.

“Më shumë se 98% e mjeteve luftarake që NATO i premtoi Ukrainës tashmë janë dorëzuar”.

Kështu u shpreh të enjten Sekretari i Përgjithshëm i aleancës ushtarake, Jens Stoltenberg, shkruan Tass.

“Në përgjithësi, përmes Grupit të Kontaktit të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, aleatët dhe partnerët e NATO-s i kanë ofruar mbështetje të paprecedentë Ukrainës. Më shumë se 98% e mjeteve luftarake të premtuara Ukrainës tashmë janë dorëzuar. Kjo do të thotë mbi 1550 automjete të blinduara, 230 tanke dhe pajisje të tjera, duke përfshirë sasi të mëdha municionesh.

Në total ne kemi trajnuar dhe pajisur më shumë se nëntë brigada të reja të blinduara ukrainase,” vuri në dukje ai në një takim me kryeministrin e Luksemburgut, Xavier Bettel në Bruksel.

Shefi i NATO-s paralajmëroi kundër nënvlerësimit të ushtrisë ruse dhe pretendoi se Rusia po dërgonte mijëra trupa për të sulmuar qytetin e Artyomovsk. syri.net

Parlamenti Evropian, përmes një raporti për Serbinë, të miratuar të mërkurën në Komisionin për Politikë të Jashtme, ka kritikuar edhe një herë Serbinë për afërsi me Rusinë dhe për refuzimin që të përshtatet me qëndrimet e Bashkimit Evropian ndaj Rusisë.

Për më tepër deputetët e Parlamentit Evropian kanë kërkuar edhe kushtëzimin e ndihmës financiare të BE-së për Serbinë me qëndrimet e saj ndaj Rusisë.

Në veçanti, shprehet zhgënjim për faktin se Serbia vazhdon të jetë një prej vendeve të vetme të rajonit dhe ndër të paktat në botë, të cilat nuk i kanë vendosur sanksione Rusisë. Në këtë mënyrë, këto vende kanë vazhduar t’i refuzojnë kërkesat që të përshtaten edhe sanksionet, të cilat BE-ja i ka vendosur ndaj Rusisë prej kur ka nisur agresioni i saj ndaj Ukrainës.

Përmes amendamenteve që janë votuar, Parlamenti Evropian ka shprehur edhe shqetësim për emërimin e ish-ministrit të Brendshëm, Aleksandar Vulin, për shef të Shërbimit të Zbulimit të Serbisë, BIA, pasi që ai konsiderohet të jetë i afërt me Moskën dhe person “i njohur për retorikën kundër Bashkimit Evropian”.

Në raport përmendet se Serbia është vend kandidat për anëtarësim në BE, se kjo është një zgjedhje strategjike e Serbisë, prandaj ajo edhe duhet të sillet në përputhje me këtë qëndrim dhe t’i mbështesë vlerat evropiane.

Në raport thuhet se është e papranueshme që Serbia të përshtatet me “regjimin luftënxitës autokrat të Rusisë”.

Ndonëse përshëndetet fakti se Serbia i ka mbështetur disa rezoluta në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara ku dënohet agresioni i Rusisë ndaj Ukrainës, shprehet keqardhje për refuzimin që të mbështeten edhe sanksionet.

Në këtë dokument shprehet keqardhje për sjelljen e përgjithshme të Serbisë, e cila disa aspekte të politikës së jashtme i ka tërësisht në kundërshtim me qëndrimet e BE-së.

Në raportin për Serbinë thuhet se përparimi në rrugën e integrimeve evropiane do të varet nga suksesi në reforma, përshtatja me politikën e jashtme dhe nga normalizimi i raporteve me Kosovën.

Po ashtu, kërkohet që të normalizohen raportet me Kosovën, duke përfshirë edhe njohjen e ndërsjellë.

Raporti për Serbinë është miratuar në Komisionin përkatës parlamentar me 43 vota në favor, gjashtë kundër dhe pesë abstenime. Raporti tash shkon për debat dhe miratim edhe në seancë plenare. Ndërsa pritet të jetë në rend dite në seancën e 9 majit./ REL/

Parlamenti Evropian, në një raport kushtuar ndërhyrjes së huaj në Evropë dhe në Ballkanin Perëndimor, e ka dënuar mundësinë që Serbia i ka dhënë kanalit rus, Russia Today, për të përhapur fushatën e saj në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Ky kanal shtetëror i Rusisë është nën sanksionet e Bashkimit Evropian (BE) për shkak se akuzohet se shërben për përhapjen e propagandës së Rusisë, ndërsa në Serbi ka hapur një zyrë dhe një kanal në gjuhën serbe.

Në këtë raport të përpiluar nga një komitet i veçantë i Parlamentit Evropian (PE) për ndërhyrje të jashtme, e që është miratuar të mërkurën në Komisionin e Politikës së Jashtme, nënvizohet nevoja që BE-ja në mënyrë aktive t’i kundërvihet propagandës së aktorëve që kanë qëllime të këqija në rajonin e Ballkanit Perëndimor dhe që kanë për qëllim dëmtimin e interesave dhe të vlerave të BE-së.

Rajoni i Ballkanit Perëndimor në këtë raport vlerësohet si hapësirë në të cilën përballen interesat e ndryshme strategjike dhe se disa vende të rajonit, në veçanti Serbia dhe hapësirat e dominuara nga serbët janë të ndjeshme ndaj tentimeve për destabilizim.

Raporti përmend përdorimin e investimeve strategjike dhe fushatat e dezinformimit për të dëmtuar edhe reputacionin e BE-së dhe për të penguar proceset demokratike.

Si shembull përmendet edhe fushata që ka për qëllim zvogëlimin e orientimit euroatlantik të qytetarëve të vendeve të rajonit.

Rusia, sipas këtij raporti, përdor ndikimin e saj në Serbi duke tentuar që të destabilizojë vendet fqinje, për shembull: “Në Bosnje e Hercegovinë përmes Republika Sërspkas; në Mal të Zi përmes ndjenjave pro-serbe si dhe Kishës ortodokse serbe; në Kosovë duke përdorur mospajtimet ekzistuese në veri”.

Qëllimi i ndërhyrjes ruse, sipas raportit, është duhet parë si pjesë përbërëse e një strategjie të promovimit të autoritarizmit në tërë Evropën.

Raporti përmend se si qëndrimet pro-ruse përhapen në rajon përmes mediave serbe dhe hungareze. Sa i përket Serbisë shprehet shqetësim sidomos për faktin se “Serbia është vendi më i përshtatshëm për ndikimin e huaj në Ballkanin Perëndimor, posaçërisht nga Rusia dhe Kina”.

Në të njëjtën kohë theksohet edhe fakti se Serbia vazhdon të mos i mbështesë sanksionet e Bashkimit Evropian ndaj Rusisë.

Në këtë pikë edhe në raportin e Parlamentit Evropian për Serbinë shprehet keqardhje për mospërshtatjen e Beogradit zyrtar me këto sanksione. Në mënyrë të veçantë përmendet hapja e kanalit Russia Today në Beograd.

“Me këtë i mundësohet këtij aktori qëllimkeq që të përhapë dezinformata në tërë rajonin e Ballkanit”, thuhet në raport dhe kërkohet nga autoritetet në Serbi që të ndërpresin emetimin e këtij kanali, si dhe të shërbimit Sputnik.

Ministrja gjermane për Evropën dhe Klimën pranë Ministrisë së Jashtme Federale të Gjermanisë, Anna Luhrmann, ka uruar Kosovën me rastin e liberalizimit të vizave nga Parlamenti Evropian.

Ajo tha se vendimi ishte i vonuar prej kohësh, por është hap i rëndësishëm drejt integrimit të Kosovës në BE

“ Parlamenti Evropian miratoi përfundimisht liberalizimin e vizave për #Kosovën! Vendim i vonuar prej kohësh! Hap i rëndësishëm drejt #integrimit në BE + përfitim konkret për popullin kosovar”.

Ndryshe, Parlamenti Evropian të martën ka miratuar vendimin final për liberalizimin e vizave për Kosovën.

Pas këtij hapi pason nënshkrimi i tekstit që garanton liberalizimin e vizave për Kosovën.

Liberalizimi i vizave do të hyjë në fuqi në datën e funksionalizimit të sistemit ETIAS por jo më vonë se 1 janari 2024, pra, edhe nëse ky sistem nuk hyn në funksion deri në atë datë.

Sipas rregullave të Parlamentit Evropian, liberalizimi i vizave nënkupton që qytetarët e Kosovës do të kenë kohë të qëndrojnë 90 ditë në Zonën Shengen, në një periudhë prej 180 ditësh. syri.net

Bashkimi Evropian tha se së bashku me Kosovën dhe Serbinë, ka krijuar sot një Komitet të Përbashkët Monitorues për të mbikëqyrur zbatimin e Marrëveshjes or normalizimin e marrëdhënieve, një muaj pas pajtimit të plaëve në Ohër për zbatimin e një plani evropian për këtë çështje.

Komiteti i Përbashkët i Monitorimit do të kryesohet nga i dërguari i posaçëm i BE-së për bisedimet Miroslav Lajçak. Kosova do të përfaqësohet nga ambasadori i saj në Bruksel Agron Bajrami dhe Serbia nga kryenegociatori i saj Petar Petkoviç.

Komiteti do të takohet rregullisht në Bruksel, thuhet në një njoftim të BE-së në të cilin theksohet se hollësitë do të përmbyllen dhe miratohen në takimin e parë të Komitetit, i cili do të mbahet pas takimit të radhës të të nivelit të lartë që pritet të mbahet në Bruksel më 2 maj.

Me 18 mars në Ohër, presidenti serb Aleksandar Vuçiç dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti u pajtuan të zbatojnë një plan të mbështetur nga perëndimi për normalizimin e marrëdhënieve, që është kusht për përmbushjen e aspiratave të tyre për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Marrëveshja e mbështetur edhe nga Shtetet e Bashkuara, kërkon marrëdhënie të mira fqinjësore, njohje të dokumenteve dhe simboleve dhe respektim të sovranitetit dhe tërësisë tokësore të njëra tjetrës. Ajo kërkon që palët të mos pengojnë njëra tjetrën në proceset integruese, por nuk kërkon njohje të ndërsjellë. Plani parasheh edhe përmbushjen e të gjitha marrëveshjeve të arritura më parë në bisedimet e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian, përfshirë atë për Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Zyrtarë të Bashkimit Evropian kanë thënë se Kosova dhe Serbia duhet të zbatojnë në tërësi marrëveshjen dhe çdo refuzim për ta bërë një gjë të tillë do të ketë pasoja negative.

Në fillim të këtij muaji kryenegociatorët e Kosovës dhe Serbisë, u pajtuan për tekstin e një deklarate mbi personat e zhdukur gjatë luftës, që pritet të miratohet në takimin e 2 majit.

Ish-kancelarja gjermane, Angela Merkel, është dekoruar me çmimin më të lartë të shtetit.

Gruaja e parë që ka udhëhequr Gjermaninë, është dekoruar me çmimin Kryqi i Madh i Urdhrit të Meritës, për arritje të veçantë.

Çmimi i është ndarë nga presidenti gjerman, Frank-Walter Steinmeier, në një ceremoni të organizuar në Berlin.

Në atë organizim kanë marrë pjesë kancelari aktual gjerman, Olaf Scholz, shefja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen dhe ish-trajneri i ekipit kombëtar të Gjermanisë në futboll, Juergen Klinsmann.

Merkel ka folur gjatë mbrëmjes për “shumë përvoja të mira” përgjatë vjetëve sa ka qenë kancelare.

Vetëm dy ish-kancelarë të Gjermanisë janë nderuar me çmimin e njëjtë në të kaluarën: Konrad Adenauer, lideri i parë i Gjermanisë së pasluftës, dhe Helmut Kohl, i konsideruar si arkitekt i ribashkimit të Gjermanisë.

Merkel njihet për drejtim të Gjermanisë në kohën e krizës financiare globale, në kohën e krizës së borxheve në Eurozonë, dhe përgjatë pandemisë së koronavirusit.

Megjithatë, kritikat ndaj saj rëndojnë për qasjen që e ka pasur ndaj Rusisë.

Në nëntor të vitit të kaluar, Merkel ka thënë se ka synuar të organizojë bisedime evropiane me presidentin rus, Vladimir Putin një vit para luftës, mirëpo nuk ka parë asnjë mundësi që mund të ndikojë te presidenti rus, meqë ka qenë në fund të mandatit.

Rusia e ka nisur luftën në Ukrainë më 24 shkurt 2022.

Si lidere veterane në Bashkimin Evropian, edhe qëndrime tjera politike të saj janë kritikuar me raste.

Aty përfshihet vendimi që Gjermania të hapte dyert për refugjatët më 2015, si dhe të mbyllte të gjithë reaktorët bërthamorë.

Në tetor të vitit të kaluar, Merkel ka thënë se nuk pendohet për vendimet që ka marrë sa u përket politikave për energji.

Reaktori bërthamor i gjeneratës së re, Olkiluoto 3 – më i madhi në Evropë – është funksionalizuar tërësisht të dielën në Finlandë, disa orë pasi Gjermania i ka dhënë fund epokës së reaktorëve bërthamorë.

Olkiluoto 3, që tani prodhon rreth 14 për qind të elektricitetit të shtetit, pritet të punojë për “të paktën 60 vjetët e ardhshëm”, sipas operatorit të reaktorit, TVO.

Autoritetet kanë bërë presion që reaktori të vihej në funksion prej dhjetorit, mirëpo funksionalizimi është shtyrë disa herë në fazat testuese.

Reaktori është ndërtuar nga koncorsiumi Areva-Siemens, në drejtim të francezëve, ndërsa punimet për të kanë nisur më 2005.

“Faza e testimit është kompletuar dhe prodhimi i rregullt i elektricitetit ka nisur sot”, ka thënë TVO.

Operatori TVO e ka konsideruar reaktorin Olkiluoto 3 si “aktin më të madh klimatik të Finlandës”, i cili do të shpejtojë rrugën drejt krijimit të një shoqërie neutrale në karbon. syri.net

Deputeti konservator i parlamentit Britanik, Henry Smith ndodhej në një vizitë në Shqipëri, ku ka zhvilluar takime të shumta.

Siç edhe është shprehur në një intervistë për gazetarin Bledian Koka në SYRI TV, konservatori Smith, ka deklaruar se ndodhet në vendin tonë për të takuar njerëz nga fusha dhe sfera të ndryshme të jetës politike, duke shërbyer kështu edhe si një faktmbledhës.

Gjatë intervistës ai shprehet se, arsyeja kryesore e emigrimit të shqiptarëve drejt Britanisë janë problemet e thella ekonomike që ka Shqipëri.

-Bledian Koka: Zoti Smith, faleminderit që pranuat këtë intervistë dhe faleminderit që ndodheni në Tiranë.

– Henry Smith: Faleminderit për mikpritjen tuaj, është kënaqësi që ndodhem këtu!

-Bledian Koka: Së pari, cili është qëllimi i vizitës tuaj këtu në Tiranë?

– Henry Smith: Në fakt, jam këtu në këtë vizitë për tu takuar me politikanë të cilët shpresojnë që të zgjidhen në zgjedhjet lokale të 14 Majit, të zbuloj procesin politik, por edhe të kuptoj disa nga sfidat me të cilat përballet Shqipëria dhe sesi ndikon kjo me pjesën tjetër të Europës dhe Mbretërisë së Bashkuar. Jam këtu edhe për të folur me gazetarë, me politikanë apo dhe mediat si në rastin tuaj, për të zbuluar akoma më shumë.

-Bledian Koka: Zoti Smith, cila ishte përshtypja juaj e parë gjatë qëndrimit në Tiranë? Ju thoni se jeni këtu për të parë situatën para-elektorale, por sot ne dëgjuam se si një automjet i një drejtuesi lokal të PD-së, në rrethinat e Shkodrës, u hodh në erë nga një bombë. A është kjo një situatë normale para-elektorale?

– Henry Smith: Sigurisht që dhuna nuk ka vend në një proces të vërtetë demokratik. Është vërtetë tronditëse të dëgjosh lajme se një kandidati i hidhet makina në erë. Cilido që merr pjesë në një proces demokratik duhet ta zhvillojë atë pa patur frikë nga dhuna apo kërcënimet. Prandaj, unë jam këtu për tu njohur me sfidat me të cilat përballet Shqipëria, por edhe për të kuptuar se si e gjitha kjo ndikon në mënyrë më të zgjeruar tek fqinjët, miqtë në Europë dhe kudo.

-Bledian Koka: Cilat ishin informacionet e para që ju keni marrë sa i takon situatës elektorale këtu në Shqipëri? Ju patët sot një takim me liderin e Partisë Demokratike, Z. Sali Berisha.

– Henry Smith: Sigurisht që është një situatë sfiduese politike, krejt e ndryshme nga ajo në Mbretërinë e Bashkuar dhe mënyra se si zhvillohen zgjedhjet tek ne. Duket qartë se ka disa vështirësi me të cilat politikanët përballen këtu, sa i takon adresimit të mesazhit politik dhe alternativës për vendin. Pra, kanë qenë shumë të rëndësishme bisedat me një rreze të gjërë politikanësh dhe gazetarësh, për të kuptuar më qartë se si Shqipëria po zhvillohet. Në Tiranë, qartazi qyteti është zhvilluar shumë shpejt, me të paktën 1 milionë banorë që përbën 1/3-ën e popullsië. Shqipëria ka ende disa sfida të vërteta ekonomike. Kjo duket se është dhe arsyeja e emigracionit të popullisë, që po regjistrohet në disa vende të BE-së përfshirë edhe Mbretërinë e Bashkuar, pikërisht si rezultat i politikave ekonomike që ndihen këtu.

-Bledian Koka: Ju përmendët valën e emigracionit të cilën po e vuan Shqipëria, por që prek edhe brigjet e Britanisë së Madhe. Cila është optika e Londrës në raport me Shqipërinë, me këtë që po ndodh?

– Henry Smith: Gjithmonë, optika e emigracionit në shkallë të lartë, krijon kryelajme politike dhe jo rrallë këto lajme përdoren në mënyrë politike, që jo gjithmonë reflekton kompleksitetin e situatës. Unë nuk besoj se shumë njerëz i fajësojnë ata që kërkojnë një të ardhme të sigurtë ekonomike për veten e tyre. Mendoj se shqetësimi I vërtetë në Mbretërinë e Bashkuar është natyra e këtij emigracioni ku përdoren trafikantët e qenieve njerëzore për të kaluar Kanalin anglez për në Mbretërinë e Bashkuar. Njerëzit brenda në vend, shumica mendojnë se ky është një problem I paqëndrueshëm që duhet të adresohet. Mendoj një prej problemeve të mëdha është se nëse do të gjendeshin mundësi më të mira për Shqipërinë këtu, atëherë pak njerëz do të donin të largoheshin nga vendi. Dhe, mendoj se emigracioni në të gjitha pjesët e Europës nga Shqipëria, po shkakton pasoja të dëmshme në ekonominë këtu në Shqipëri. Pra, mendoj se është një problem për Shqipërinë dhe si rezultat është problem për pjesët e tjera të Europës. Pa dyshim, është e rëndësishme të bëjmë dallimin mes atyre që po emigrojnë për arsye ekonomike dhe atyre që mbase po përdorin rrugët e jashtëligjshme si ajo e trafikimit të qenieve njerëzore dhe kriminalitetit që e shoqëron atë.

-Bledian Koka: Pa dyshim. Si do ta përshkruanit komunitetin shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar? Mendoj se edhe në distriktin tuaj mund të keni shqiptarë që punojnë dhe jetojnë aty. Cila është përshtypja juaj për ata, për komunitetin shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar?

– Henry Smith: Mendoj se njerëzit nga Shqipëria që vijnë në Mbretërinë e Bashkuar, shumica vijnë sepse duan punësohen, të sigurojnë përfitimet ekonomike dhe mendoj se shumica e shohin këtë gjë si mjaft të arsyeshme. Ka disa shqetësime por mbase kjo gjë është më e përforcuar në media nga sa është realiteti, për deri diku eksportimin e kriminalitetit nga Shqipëria për në Mbretërinë e Bashkuar dhe shtetet e tjera. Mendoj se ka një fokus mjaft të madh në këtë gjë edhe pse ndoshta nuk është një reflektim I saktë I shumicës së shqiptarëve. Unë kam disa miq shqiptarë dhe I vlerësoj miqësitë me ta.

-Bledian Koka: Kryeministri ynë, Z.Rama gjatë vizitës së tij të fundit në Londër, ngriti pretendimin se nuk janë shqiptarët ata që po eksportojnë kriminalitetin por mbase e gjetën atë në Mbretërinë e Bashkuar. Në opinionin tuaj, a është kjo një deklaratë politike e saktë?

– Henry Smith: Në çdo shoqëri ka kriminalitet dhe është një problem me të cilin përballet çdo shoqëri, çdo shtet ka kriminalitet që buron nga vetë vendi. Por, mendoj se një burim i parregulluar i emigracionit mund të lejojë kriminalitetin të kalojë kufijtë në një mënyrë të pakontrolluar. Si pasojë, mendoj se është e vërtetë të thuhet se ka kriminalitet që buron në Mbretërinë e Bashkuar, sigurisht që ka, por po ashtu mendoj se është e vërtetë të thuhet se ka një element të kriminalitetit që po vjen në Mbretërinë e Bashkuar nga Shqipëria, nga shumë shtete të tjera. Por, është e rëndësishme të theksojmë se këta janë një numër I vogël I njerëzve që po hyjnë në vend dhe jo shumica.

-Bledian Koka: Në opinionin dhe pritshmëritë tuaja, çfarë mund të bëjë më shumë qeveria shqiptare për të parandaluar, së pari kriminalitetin që hyn në Angli apo si munden dy qeveritë të bashkëpunojnë për të parandaluar apo kthyer mbrapsht elementin e kriminalitetit. Dhe, çfarë mund të bëjë më shumë qeveria shqiptare për të ndaluar valën e emigracionit të atyre njerëzve të thjeshtë që duan vetëm të kenë një jetë më të mirë?

– Henry Smith: Mendoj se në termat e elementit të kriminalitetit, unë e di që qeveria britanike po bashkëpunon me Shqipërinë në një numër programesh në përpjekje për të ulur fluksin e atyre që po kalojnë kufirin për arsye kriminale. Por, unë mendoj se në fund të fundit, mënyra më e mirë për t’u siguruar që ka emigracion konstant dhe të qëndrueshëm, është të sigurohemi që ka një ekonomi funksionale për shqiptarët këtu në Shqipëri. Që domethënë se pak shqiptarë do ta ndjenin nevojën për të lënë vendlindjen e tyre për të shkuar në shtete të tjera, për të gjetur punësim dhe aktivitetin ekonomik. Mendoj është shumë e rëndësishme që Shqipëria të ketë një shoqëri të hapur, të hapur ndaj tregtisë me Europën, Amerikën e Veriut, Mbretërinë e Bashkuar, që të ketë një shoqëri më të pasur këtu në Shqipëri. Për rrjedhojë, përfiton ky shtet, por edhe njerëzit që emigrojnë ta bëjnë në një mënyrë të rregulluar dhe jo në një mënyrë që akomodon bandat e trafikut të qenieve njerëzore në plazhet e Francës veriore.

-Bledian Koka:A I keni marrë këto mesazhet apo angazhimet pozitive nga qeveria shqiptare gjatë vizitës së fundit të Kryeministrit Rama në Londër?

– Henry Smith: Epo unë nuk jam anëtar I qeverisë britanike, kështu që nuk isha pjesë e këtyre diskutimeve me Kryeministrin Rama por, unë e kuptoj se u arritën një sërë marrëveshjesh. Mendoj se kjo është një çështje më e madhe se thjesht disa marrëveshje mes dy qeverive. Mendoj se ky është problem I qëndrueshmërisë ekonomike këtu në Shqipëri dhe qëndrueshmërisë së emigrimit në Mbretërinë e Bashkuar dhe shtetet e tjera. Ajo që po shohim tani nuk është një situatë e rregulluar, për rrjedhojë krijohen probleme si në Shqipëri ashtu edhe në Mbretërinë e Bashkuar dhe gjithandej. Pra, mendoj se adresimi I disa arsyeve thelbësore se pse njerëzit duan të emigrojnë në numra të mëdhenj, është shumë e rëndësishme.

 -Bledian Koka: Por Z.Smith a mund të ngremë pyetjen se pse nuk janë njerëzit nga Mali I Zi, apo shqiptarët e Kosovës, apo qytetarët e Maqedonisë së Veriut, apo grekët, ata që po vërshojnë drejt Mbretërisë së Bashkuar, por janë vetëm shqiptarët? A është ky një problem në vetëvete?

– Henry Smith: Mendoj se rrjedh nga fakti se situata ekonomike këtu në Shqipëri nuk është aq e fortë sa ajo në shtetet fqinje si Mali I Zi, Kosova apo Greqia.

-Bledian Koka: Edhe Maqedonia e Veriut.

– Henry Smith: Po madje edhe Maqedonia e Veriut. Po mund të ketë sfida ekonomike në ato shtete, ka sfida ekonomike edhe në Mbretërinë e Bashkuar dhe shumë pjesë të tjera të botës, teksa po rikuperohemi nga Covid 19, përballemi me luftën në Ukrainë, që kanë vënë presion në ekonomitë në mbarë botën. Por, mendoj se problemet ekonomike këtu në Shqipëri, nga ata me të cilët kam biseduar, më duken në veçanti të thella dhe prandaj mendoj se kjo po nxit emigracionin e paqëndrueshëm. Them i paqëndrueshëm për ekonominë dhe shoqërinë shqiptare, si edhe për ato vende që po presin shifra të larta të njerëzve në periudha të shkurtra kohore.

Gjermania e ka miratuar kërkesën e Polonisë për t’i eksportuar pesë avionë të vjetër luftarakë të llojit MiG-29, për ta forcuar fuqinë ajrore të Ukrainës kundër pushtimit rus. Këtë lajm e konfirmoi të enjten Ministria gjermane e Mbrojtjes.

Ministria e Mbrojtjes e Polonisë nuk i është përgjigjur pyetjeve të agjencisë së lajmeve Reuters lidhur me këtë temë deri në momentin e publikimit të artikullit.

Ministri gjerman i Mbrojtjes, Boris Pistorius, tha se kërkesa kishte mbërritur të enjten dhe se miratimi i kërkesës në po të njëjtën ditë nga Berlini tregon se të tjerët mund të mbështeten në Gjermaninë.

Gjermania i trashëgoi 24 avionë të llojit MiG-29 nga ish-Gjermania Lindore pas ribashkimit në vitin 1990. Në atë kohë, ky lloj i avionit cilësohej si njëri ndër avionët luftarakë më të avancuar në botë.

Në vitin 2004, Berlini ia dërgoi 22 avionë të tillë Polonisë. Nga dy avionët e mbetur në ushtrinë gjermane, një u shkatërrua gjatë një përplasjeje dhe një është në një ekspozitë në një muze.

Polonisë i nevojitet paraprakisht miratimi nga Berlini zyrtar për t’i dërguar këta avionë në një vend tjetër.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, tha gjatë një vizite në Varshavë javën e kaluar se Polonia do të ndihmojë në formimin e një koalicioni të fuqive perëndimore për ta furnizuar Ukrainën me avionë luftarakë.

Ukraina, e cila shpreson të nisë një kundërofensivë ndaj forcave ruse gjatë javëve apo muajve të ardhshëm, dëshiron të sigurojë avionë luftarakë për t’u mbrojtur nga sulmet ajrore.

Vendet perëndimore deri tani kanë hezituar të dërgojnë avionë luftarakë të avancuar si F-16 në Kiev, por disa vende kanë vendosur të dërgojnë avionë të vjetër MiG-29, të cilët Ukraina është tashmë duke i përdorur.

Norvegjia ka njoftuar se do të dëbojë 15 zyrtarë të Ambasadës ruse, që sipas Ministrisë së Jashtme janë zyrtarë të inteligjencës që po operonin duke u paraqitur si diplomatë. Moska tha se do të kundërpërgjigjet për këtë veprim të Oslos.

Me dëbimin e këtyre zyrtarëve, Oslo deri më tani ka dëbuar një të katërtën e diplomatëve rusë në Norvegji.

Vendimi i Oslos është i fundit në shtetet perëndimore që janë dëbuar diplomatë rusë që kur Rusia nisi pushtimin e Ukrainës vitin e kaluar. Vetëm gjatë këtij viti, Estonia, Holanda dhe Austria po ashtu kanë dëbuar diplomatë rusë.

Në prill të vitit 2022, Norvegjia kishte dëbuar tre diplomatë rusë.

“Ky është një hap i rëndësishëm në luftimin dhe uljen e nivelit të aktivitetit të inteligjencës ruse në Norvegji dhe në këtë mënyrë për të mbrojtur interesat tona kombëtare”, tha përmes një deklarate ministrja e Jashtme norvegjeze, Anniken Huitfeldt.

“Rusia aktualisht paraqet kërcënimin më të madh të inteligjencës për Norvegjinë. Ne nuk do të lejojmë që oficerët e inteligjencës ruse të operojnë, duke u paraqitur si diplomatë”, shtoi ajo.

Sipas autoriteteve norvegjeze, zyrtarët rusë duhet të lëshojnë territorin e Norvegjisë shumë shpejt.

Ministria e Jashtme ruse tha se Moska do të përgjigjet për dëbimin e zyrtarëve të saj, raportoi agjencia shtetërore e lajmeve, TASS, pa dhënë më shumë detaje.

Norvegjia, shtet i aleancës ushtarake të NATO-s, ndan kufi me Rusinë në Arktik.

Dëbimet mund të ndërlikojnë edhe më tej procesin e transferimit të kryesimit të Këshillit të Arktikut, që është një trup shumëpalësh ku shtetet e Arktikut bisedojnë për çështjet që prekin rajonin polar.

Moska aktualisht udhëheq këtë këshill, por Norvegjia pritet ta marrë kryesimin e këshillit më 11 maj.