VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

Plumbi që vrau Nako Spiron – Nga Xhevdet Shehu

October 10, 2016

Tregimi i njeriut që gjeti plumbin e fshehur në kolltukun e zyrës, 29 vjet pas vetëvrasjes. Dy dëshmi nga Ish-kreu i Komisionit të Planit të Shtetit Harilla Papajorgji dhe ish-zyrtari Vath Jeshili

 

Në kujtimet e dy përkthyesve të Enver Hoxhës në mbledhjen e 81 partive komuniste e punëtore në Moskë, Frederik Gjerasit dhe Myfit Mushit, të cilat u botuan gjatë ditëve të fundite kskluzivisht në ‘DITA’, gjatë replikave mes Enverit dhe Hrushovit përmendej edhe emri i Liri Belishovës. Kjo përmendje nuk ishte e rastësishme. Në divergjencat e mëdha midis dy partive komuniste (pra, të PPSH dhe PK të BS) Liri Belishova ishte viktima e parë e madhe. E pëlqyer nga Hrushovi, pas një vizite në Kinë, Liria do të përjashtohej nga Byroja Politike në shtator 1960, dy muaj para mbledhjes së madhe. Që nga ajo kohë ajo vuajti 30 vjet në internim. Është një nga historitë tragjike të asaj periudhe.

Mirëpo fati i Liri Belishovës është i lidhur pazgjidhshmërisht me atë të Nako Spirut, ish-bashkëshortit të saj të shquar që, sipas versionit zyrtar, vrau veten në nëntor 1947. Të paktën Liri Belishova nuk i është ndarë asnjëherë dhimbjes për Nakon për shtatë dekada me radhë. Për këtë do të flitet në këtë material që ka për protagonist Harilla Papajorgjin, ish-kryetar i Komisionit të Planit të Shtetit në vitet e fundit të diktaturës, si dhe Vath Jeshilin, specialist në Drejtorinë e Planifikimit të Përgjithshëm në Komisionin e Planit të Shtetit. Ndërsa në pjesën e dytë do të jetë përjetimi i Liri Belishovës.

Rrëfimi i Harilla Papajorgjit : “Bini moj daulle, bini,/Rroftë Duçe Musolini”

(Tregim i vitit 2000)

Harilla është një njeri tejet komunikues, i zgjuar dhe më një humor të hollë. Hokatar i pashoq. I  zgjuar dhe cinik si ai. Më është kripur gjithnjë muhabeti me të. Vlonjat tipik dhe kushëri i parë me poetin e shquar Fatos Arapi. Natyrisht dhe me vëllanë e Fatosit, Vllasin, të cilin e pushkatuan komunistët që erdhën në pushtet në vitet e para të çlirimit.

E njoh prej shumë vitesh dhe ruaj shumë kujtime nga bisedat e tij të këndshme…

Një ditë vjeshte të vitit 2000, duke pirë kafe diku pranë Pallatit të Kulturës, i them të tregojë se si arriti të ngjitej deri te posti i lartë i Kryetarit të Komisionit të Planit të Shtetit.

Harilla Papajorgji në këtë rast bëhet tejet serioz dhe më tregon, gjë që për herë të parë po e shkruaj dhe botoj në gazetë. Biseda u bë në një kafene pranë Bibliotekës Kombëtare. Po riprodhoj në vijim rrëfimin e tij që lidhet me Nako Spirun.

“Ishte dënuar grupi i Ekonomisë. Kishin ikur koka. Iku Abdyl Këllezi, Koço Theodhosi… Eh, ata ishin kush ishin. Grupi i Ekonomisë ishte pas atyre të Kulturës dhe Ushtrisë. Asnjëherë nuk i konsiderova armiq. Por nuk fola. Kështu ishin punët në atë kohë. Po të flisje e haje. Unë shikoja punën, sepse e kisha mizën nën kësulë. Ti e di që Fatos Arapin unë e kam kushëri. E Fatosi ishte dhe është vëllai i Vllasit. E shpallën armik dhe e vranë. Unë rrija kokulur…

 

Ekonomia kishte marrë tatëpjetën pas prishjes së miqësisë me Kinën. Situatë më të rëndë nuk kishte. Më thërresin një ditë Komitetin Qendror me urgjencë e më thonë: “Urgjent. Të kërkon shoku Enver!”. Ngriva. Nuk isha unë nga ata që të radhitesha me Enverin. Ç’punë kishte ai me mua? Vajta. Si tek ai. Nuk kisha goje fare. Më priti mirë, me shumë përzemërsi. Partia, më tha ka menduar të bëhesh kryetar i Komisionit të Planit të Shtetit. Mua djersët në fund të këmbëve. Ika, thashë me vete. Pas Abdylit dhe të tjerëve para meje. Me gjysmë zëri thashë: “Po sikur të caktonit ndonjë shokë tjetër në këtë detyrë shumë të madhe? Unë…”. “Jo, tha Enveri, ti do ta bëç. Ke Partinë me vete!”.

Dakord, thashë. Dhe ika, po unë e di si ika…

harilla-papajorgji

Harilla Papajorgji

Te nesërmen mora detyrën. Vajta në zyrë. Te gjithë më shfaqnin një respekt të madh, sikur isha unë ai magjistari që do u zgjidhja problemet.

Zyra nuk më pëlqeu hiç. Një model tejet i vjetruar, me ca tavolina e karrige të kohës së Baba Qemos. Ca kolltukë të vjetër e ca perde në dritare të dala boje. Të gjitha këto më krijuan një gjendje shpirtërore tejet dëshpëruese. Si mund të punoja këtu në këto kushte. Thirra shefin e administratës dhe i thashë të mbante shënim: Do ndryshoj pamjen e zyrës. Më gjeni ca perde të çelura, ca karrige të reja të modës, po edhe kolltuqet merrini të rinj. Shefi i administratës mbante shënime. Në fund tha “Si urdhëron, do përpiqem t’i rregulloj sa më shpejt këto porosira…”

Të nesërmen troket zyra lehtë, shumë lehtë. Ishte shefi i administratës. Hyrë, i thashë, çfarë kishe? Po ja, me tha, për ato që më porositët dje. Të gjitha do të bëhen. Por…

Çfarë, por…

“Po ja, më tha, të gjitha do të bëhen, me përjashtim të atij kolltukut. Ai nuk do të lëvizë. Porosi e Komandantit… E shokut Enver, domethënë. Aty është vrarë Nako Spirua… Dhe… E kupton, domethënë…”

O zot, thashë me vete. Erdhi radha ime…!

I thashë “ik!”. Nuk isha në gjendje të punoja më tej. I mblodha ca shkresa, i futa në çantë dhe dola. Shoferi dhe rojet më prisnin te hyrja. Ikni, u thashë. Do iki në këmbë. Shyqyr që nuk kishte shumë njerëz në rrugë, ndërsa unë qaja. Aty para hotel Dajtit tek ura e Lanës takova mikun tim të vjetër, Dyrr Këlliçin, korrektorin legjendar të “Zërit të Rinisë” prej rreth 40 vjetësh, kishim punuar bashkë në vitet e para pas çlirimit. Dyrr Këlliçi dhe vlonjati “borgjez” Timo Bezhani që punonte si përkthyes në sektorin e jashtëm të KQ të Rinisë, kanë qenë miqtë e mi më të mirë në ato vite e deri në fund të jetës . Aty kemi njohur dhe kemi vlerësuar shumë Nako Spiron dhe Ramiz Alinë. Ata merreshin me rininë në atë kohë.

|hardcopy|2007/09/23 00:32:54 Shefqet cakiqi Console / ACER-59DE6FF88D

|hardcopy|2007/09/23 00:32:54
Shefqet cakiqi
Console / ACER-59DE6FF88D

U përqafova me Dyrrin sikur të kishim një jetë pa u parë. Po ai me ata sytë finokë prej “tironsi” të mençur e pikasi që kisha një hall.

“Çfarë ke, Harilla?”, më pyeti. “Sot është dhe kohë e mirë e me diell, pse ti je kaq i vranët?”

“Po ja” i thashë, “më kanë bërë Kryetar të Komisionit të Planit të Shtetit. Jam në hall…”

Dyrri, që nuk i kanë bërë asnjëherë përshtypje gradat dhe ofiqet, pasi gjithnjë ka vlerësuar intelektin te njerëzit me të cilët punonte si dhe te miqtë e shokët, si një njeri tepër i zgjuar e kapi hallin tim. Alegorik si ai. Dhe filloi të më tregojë një histori. Në fakt një fabul.

“E di historinë e majmunit, o Harilla?”, më pyeti. Dhe pasi unë ngrita supet, ai vazhdoi. “Në kopshtin zoologjik një majmun vepronte ndryshe nga kafshët e tjera. Kur njerëzit u hidhnin. Majmuni i hante arrat shumë. Mirëpo, ha e ha arra u zu kaps. Vuajti shumë. Me shumë mundim shpëtoi. Por arrat i pëlqenin. Dhe, ngaqë i pëlqenin arrat, i punoi mendja. Kur i jepnin arra vizitorët, pasi t’i fuste në gojë i fuste arrat në prapanicë. Ato që nuk ia nxinte prapanica i flakte… Ja kështu dhe puna jote, o Harilla, po ta mbajti bytha, bëje… As kaq nuk di të bësh ti, o Harilla?”

Ja këtë më tregoi Dyrri atë ditë.

Mesazhi fabulës është i qartë dhe unë e kujtoj me respekt edhe sot e kësaj dite mikun tim Dyrr Këlliçi. Majmuni, kuptohet, isha unë. Problemi është se kujt ia mbante bytha në atë kohë? Mor po të ikte koka si kokërr qepe.

Nejse, fillova nga puna. Pas nja ca muajsh do vija të raportoja në Byronë politike, para Enverit. Treguesit të gjithë blozë. Tatëpjetë e më tatëpjetë ne pas prishjes me Kinën. Mirëpo unë isha ekonomist dhe nuk mund të mashtroja më shifrat.

Para se të vija në mbledhjen e Byrosë. Më dridheshin gjunjët dhe djersët vuuu. Më kishin thënë që shokut Enver duhej t’i raportonim vetëm suksese. Po ku t’i gjeja sukseset unë? Kur vjen një shef i rëndësishëm në Komitetin Qendror dhe me një dashamirësi të madhe më pyet: Pse të shoh të merakosur, o Harilla? Ia thashë me dy llafe hallin që kisha. Ai qeshi dhe ma ktheu: E di historinë e Daut Hoxhës, të atij që u bë sebep për luftën italo-greke? Di aq sa dinë të gjithë për atë histori, i thashë. Po të tregoj unë thelbin, ma ktheu shefi i rëndësishëm në KQ.

 

U vra Daut Hoxha. Shërbeu si pretekst që Italia Fashiste të sulmonte Greqinë. Dhe Italia po përparonte . erdhi dita e festës në Romë. E marrin gruan e Daut Hoxhës dhe e nxjerrin në tribunë në paradën e madhe në Romë, në krah të Duçes. Fjalimet vuuu. Foli edhe Duçja që i mallëngjeu të gjithë me historinë e Daut Hoxhës.

Pastaj ia dhanë fjalën gruas së Dautit. Ajo nuk dinte asnjë llaf italisht dhe nuk e kuptonte gjithën atë gurgule në mes të Romës. Çfarë të thoshte, e shkreta? Pa andej këndej, dhe fap nxori atë shaminë që mbajnë gratë çame në brez. Banda vazhdonte himnet njëri pas tjetrit. Daullet bam-bum. E ajo pa e zgjatur nxjerr shaminë nga brezi e fillon të këndojë:

enver-nako

Enver Hoxha dhe Nako Spiru

“Bini moj daulle bini,/ Rroftë Duçe Musolini…”

Çfarë po thotë, pyeti Duçja përkthyesit. Po të lëvdon ty, ti je shpëtimtari i Shqipërisë dhe botës… Dhe vetë Duçja u mallëngjye nga këto fjalë të përkthyesve dhe filloi të duartrokiste.

Ja kështu, thotë Harilla Papajorgji.

“Me ndjesinë dhe nëntekstin e këtij tregimi për Daut Hoxhën hyra në atë mbledhje të Byrosë Politike dhe dola i lehtësuar. Nuk qenka dhe aq e vështirë, thashë me vete…”, e mbyll ai tregimin e tij për këtë ngjarje.

Ajo që nuk e thotë Harrilla

Ajo që nuk e thotë Harilla Papajorgji, plotësohet nga rrëfimi i Vath Jeshilit. Duke mos qenë i zoti të hiqte kolltukun ku u vra Nako Spiro, ndërsa shëndeti i Enverit rëndohej dhe problemet shtoheshin, ndërron zyrën me zëvendësin e tij Bujar Kolaneci, po pa i thënë arsyen. Edhe Bujari kishte ndjerë të njëjtin siklet si Harilla në zyrën e re dhe pa pyetur njeri, i heq kolltukët e i çon në një zyrë tjetër, në atë të Vath Jeshilit…

Vath Jeshili: Si e gjeta plumbin që vrau Nakon

Vath Jeshili, me origjinë nga Krutja e Lushnjës ka qenë një nga specialistët më të zotë në Komisionin e Planit të Shtetit. Është pikërisht Vathi që ka gjetur plumbin që i mori jetën Nako Spirut. Lidhur me ngjarjen në fjalë, ai tregon:

“Unë shkova si specialist në Drejtorinë e Planifikimit të Përgjithshëm në Komisionin e Planit të Shtetit në nëntor të vitit 1976. Ishte pa asnjë dyshim një nga periudhat më të vështira për të punuar në atë dikaster. Iknin koka në atë kohë… Nënkryetar kishim Bujar Kolanecin. Ai kishte marrë zyrën që kishte pasur dikur Nako Spiru. Kryetar ishte Harilla Papajorgji.

vath-jeshili

Vath Jeshili

 

Një ditë Bujari bëri rimobilimin e zyrës dhe atë kolltukun (që, siç e mora vesh më vonë, kishte vrarë veten Nakoja) e kaloi në zyrën time. Ai kolltuk prej meshini thuajse të zi, përveç asaj gjurmës së shëmtuar të plumbit që kishte marrë jetën e Nakos, më dukej edhe i shëmtuar, tejet demode. Ishte me susta dhe aspak i rehatshëm, ishte e pamundur të qetësoheshe në të në orët e pushimit. Të vriteshin brinjët po të mbështeteshe dhe kërciste. Kishte rreth 40 vjet që përdorej dhe nuk i ishte bërë asnjë riparim. Prandaj unë ia kalova Ahmet Trenit, kryetar i zyrës së bujqësisë në Komisionin e Planit të Shtetit.  Edhe ai filloi të ankohej se pse ia çova atë kolltuk.

E ja kështu, Ahmeti thërret një ditë marangozin Spiro që ta modifikonte kolltukun.  Duke punuar, Spiroja gjen plubin në dërrasën e kolltukut. Ahmeti më thërret menjëherë: “Hajde se ç’kemi gjetur!”. Po, ai ishte plumbi që kishte vrarë Nakon. Unë nuk jam specialist kriminalistike, por ajo që më bëri përshtypje ishte pozicioni i plumbit. Nakoja ka qenë ulur në kolltuk kur ka vrarë veten. Në atë pozicion plumbi duhej të ishte horizontal. Jo ai ishte në pozicion të pjerrët, rreth 45 gradë në një dërrasë në shpinë të kolltukut.  Më shkoi mendja se mund të kishim të bënim me një vrasje. Por këtë nuk ia thashë njeriut. Mora plumbin dhe e futa në një qese plastmasi që e mbaja në tavolinë për aq kohë sa punova në Komisionin e Planit të Shtetit. Pastaj kalova specialist i ekonomisë për plan-bilancin në Ministrinë e Shëndetësisë në vitet 1989-91. Atyre që më vinin në zyrë shpesh u thoja se ja “ky është plumbi që i mori jetën Nako Spirut”.

Pastaj unë u transferova me punë në Sanatorium, prapë si ekonomist. Edhe aty plumbin e Nakos me vete. Më 2003 dola në pension. Thashë, pse të mos e dorëzoj këtë plumb që të ruhet diku. Më thanë ta dorëzoja në Muzeun Historik Kombëtar. Në atë kohë drejtor i Muzeut ishte Moikom Zeqo. Ai ngarkoi një punonjës i cili më mori në telefon dhe filloi të më bënte pazare parash… Nuk e dorëzova. Në 2004 vajta dhe ia dorëzova Liri Belishovës, ish-gruas së Nakos. Ja kjo është e gjithë historia e plumbit që vrau Nako Spirun”, e mbyll rrëfimin e tij Vath Jeshili.

  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe: , , , , , ,

Komentet

Lajme të ngjashëm

Ukraina qëllon Rusinë me raketa britanike me rreze të gjatë veprimi

VOA/Henry Ridgwell

Njoftohet se Ukraina ka përdorur për herë të parë raketa britanike të tipit “Storm Shadow” me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva brenda Rusisë. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës Henry Ridgwell nga Londra, sulmi ukrainas vjen pas njoftimeve se Presidenti Joe Bien vendosi në fillim të javës që ta lejojë Kievin të përdor raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva në brendësi të Rusisë.

Mediat britanike njoftuan të mërkurën se Ukraina kishte përdorur për herë të parë raketa të tipit “Storm Shadow”, të furnizuara nga Britania, për të goditur objektiva brenda territorit rus. Raketa të tilla janë përdorur në të kaluarën kundër forcave ruse në territoret e pushtuara të Ukrainës, si vitin e kaluar, kur u godit shtabi i flotës ruse të Detit të Zi në Krime.

Londra dhe Kievi nuk e kanë konfirmuar sulmin e djeshëm.

Në fillim të kësaj jave, ushtria ukrainase përdori raketa me rreze të gjatë veprimi, të furnizuara nga Shtetet e Bashkuara, për të goditur në thellësi të territorit rus, pas miratimit nga Uashingtoni.

Franca gjithashtu e ka furnizuar Ukrainën me raketa me rreze të gjatë veprimi. Por raketat evropiane dallojnë nga ato amerikane, thotë për Zërin e Amerikës analisti Patrick Bury nga Universiteti Bath.

“Ato janë raketa që lëshohen nga ajri dhe kanë një rreze veprimi prej 250 kilometrash. Raketat amerikane kanë një rreze më të gjatë veprimi dhe nuk lëshohen nga ajri, ndaj janë më të vështira që të eliminohen, të paktën në teori”.

Dy sistemet e raketave ofrojnë mundësi për objektiva të reja.

“Rrezja e veprimit të dy llojeve të raketave është e mjaftueshme për të depërtuar brenda territorit dhe goditur infrastrukturën ruse, duke ndërprerë furnizimet për frontin e luftës. Rrezja e veprimit nuk është aq e rëndësishme sa fakti që Ukraina ka nevojë për sasi të mëdha raketash dhe sa më shpejt të jetë e mundur”, thotë për Zërin e Amerikës, James Nixey, i cili drejton programin Ruso-Euroaziatik në Institutin Mbretëror për Çështjet Ndërkombëtare që njihet edhe si Chatham House.

Ukraina duhet të zgjedhë me kujdes objektivat e saj, thotë analisti Bury.

“A do të lejohen ata (Ukraina) që ta shtojnë trysninë dhe të godasin infrastrukturën energjetike, ushtarake, rafineritë e naftës, objektiva që do të fillonin me të vërtetë të dëmtonin ekonominë ruse? Kjo është pyetja.”

Por Gjermania, furnizuesi i dytë më i madh i Ukrainës me armë, e përjashtoi këtë javë mundësinë që t’i ofronte Kievit raketa me rreze të gjatë veprimi. Berlini druhet se mund të përfshihet në luftë.

“Asgjë nuk ka ndryshuar për ne, situata dhe rrethanat janë të njëjta. Raketat gjermane nuk janë si ato amerikane apo britanike. Këndvështrimi ynë për këtë çështje është i njëjtë”, tha shefi i mbrojtjes gjermane, Boris Pistorius.

E ardhmja e ndihmës ushtarake perëndimore për Kievin mbetet e pasigurt. Presidenti i zgjedhur amerikan, Donald Trump, është zotuar t’i japë fund luftës në ditën e parë që merr detyrën. Kievi i druhet tërheqjes së mbështetjes amerikane. Analisti Bury thotë se Britania dhe Franca mund të vendosin që të vazhdojnë furnizimin e Ukrainës me raketa.

“Dy vendet kanë armë bërthamore dhe mund të rrezikojnë nëse duan. Mund të gjenden dallime mes NATO-s evropiane dhe asaj amerikane për disa çështje politike lidhur me Ukrainën”.

Pas vendimit të Uashingtonit për ta lejuar Ukrainën që të godasë territorin rus me raketa amerikane, Moska uli kufizimet për përdorimin e armëve bërthamore.

protestuesja lexon mesazhin e nënës së Martinit: Asnjë prind mos u provoftë me një dhimbje të tillë! Boshllëk që s’mbyllet kurrë

Po mbahet sot protesta e qytetarëve në lidhje me vrasjen e 14-vjeçarit Martin Cani.

Një nga protestueset ka lexuar një sms që pretendon se i është dërguar nga nëna e viktimës.


Me fjalë dhimbjeje, nëna e vogëlushit tashmë të ndjerë shkruan se i biri ishte i mbushur me ëndrra të cilat ia morën, ndërsa shton se nuk ka fund mirënjohja për personat që iu gjendën të birit në momentet e tij të fundit në këtë jetë.

“Na ka lënë pas një boshllëk që nuk do të mbushet kurrë. Falenderoj popullin shqiptar për mbështetjen në këto momente të vështira. S’di sa mirënjohëse jam për ata që ju gjenden aty Martinit në momentet e tij të fundit.
Martini ishte i mbushur me ëndrra dhe jetë, ja morën të dyja. Si nënë që jam uroj që askush të mos provohet më një dhimbje të tillë. Me respekt Florina dhe Angel Cani”, shkruan e ëma e 14-vjeçarit në mesazh.

Protesta për vrasjen e 14-vjeçarit/ Prindër e nxënës hedhin bojë të kuqe para Ministrisë së Arsimit

Prindërit dhe nxënësit kanë hedhur bojë në asfaltin para Ministrisë së Arsimit te Rruga e Durrës në shenjë proteste pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani.

Me pankarta të shumta në duar, me mesazhe për institucionet, shoqërinë, por edhe për 14-vjeçarin e vrarë, qytetarët kanë kërkuar drejtësi dhe siguri.BW

“Institucionet e papërgjegjshme vrasin”, qindra qytetarë mbushin rrugët e Tiranës dhe marshojnë drejt ministrisë së Arsimit

TIRANË

Qindra qytetarë kanë mbushur sot rrugët e Tiranës në shenjë protestë pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani duke kërkuar siguri.

Prindërit janë mbledhur fillimisht te shkollë “Fan Noli” dhe më pas kanë marshuar drejt sheshit “Skënderbej” me një pankartë gjigande në krye “Institucionet e papërgjegjshme vrasin” dhe bënë apel për marrjen e masave.

“Nuk ka dhimbje më të madhe. Ai ishte si djali im se ishte shoku i djalit tim. Nuk di çfarë të them, jam shumë i prekur. Ai i ka fut thikën të gjithëve”, tha një prind.

“Apel shtetit shqiptar të mos flejë gjumë, mjaft më. Nuk durohet”, tha një prind tjetër. BW

“Jetojmë me frikë”, prindërit protestë për vrasjen e 14-vjeçarit: Ndihemi të pasigurt, qeveria të marrë masa! Mund të ketë efekt zinxhir

TIRANË

Qytetarë të shumtë kanë dalë sot në protestë për vrasjen e 14-vjeçarit pak ditë më parë në dyert e shkollës “Fan Noli” në Tiranë. Teksa fajësojnë institucionet për vdekjen e Martin Canit, prindërit janë të ndarë për mbylljen e rrjeteve sociale, një propozim i hedhur dje në diskutim nga kryeministri Edi Rama. Ata kërkuan dorëheqjen e ministres së Arsimit dhe marrjen e masave urgjente nga qeveria.

“Jetojmë të pasigurt, jetojmë me frikë. Ministrja e Arsimit duhet të japë dorëheqjen urgjentisht deri te oficerja e sigurisë që nuk ka bërë gjë.

Bullizimi në rrjetet sociale është një gjë që i shqetëson shumë të rinjtë sot. Ne këtu duam të vëmë theksin te Ministria e Arsimit, është inekzistente. E keni parë si i është mbyllur goja elitës intelektuale.
Unë i kërkoj qeverisë, ministres së Arsimit të japë dorëheqjen. Ndihemi të pasigurt. Unë kam dy vajza, vajza ime shkon në një shkollë ku rreth e qark shitet drogë. Ne duam siguri publike. Sot shoqëria shqiptare po pëson një krizë të vlerave. Është rritur mosha e minorenëve që kryejnë krime”, tha një prind.
Një vajzë 10-vjeçare që iu bashkua protestës tha se ndihet e tmerruar kur del nga shkolla.

“Të rriten masat e sigurisë në shkolla. Të kontrollohen çantat. Rrjetet sociale i shkatërruan. Celularin në dorë. T’i mbyllin rrjetet sociale. Do ishte zgjedhje. Nuk kontrollohet ajo. Në Kinë ta kontrollosh TikTokun. Duhen mbyllur dhe bashkëpunim me prindërit. Djali do ishte gjallë po të ishin bërë bashkë drejtoresha e shkollës, mësuesit, prindërit. Këtu ka dhe një problem se bëjnë dhe të tjerët, mirë ia bëri ai thonë. Ka efekt zinxhir”, tha një tjetër prind.

Një nënë u shpreh se prindërit duhet t’i kontrollojnë fëmijët.
“Nuk jam për mbylljen e rrjeteve sociale, prindërit e bëjnë zgjidhjen. Ata duhet t’i kontrollojnë”, tha ajo.
“Çfarë të them, a ka më keq?! Unë jam gjysh, a ka më keq për një gjyq. Mendoj se faji është tek Arsimi. Ministrja e Arsimit duhet të kishte dhënë dorëheqjen vetë në mënyrë urgjente në shenjë respekti”, u shpreh një i moshuar.BW

Osmani: Rrezikimi i partneritetit me aleatët e cenon vetë mbrojtjen e Kosovës

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë gjatë një fjalimi vjetor në Parlamentin e vendit se rrezikimi dhe cenimi i marrëdhënieve me shtetet aleate cenon vetë Kosovën dhe është gabim strategjik.

“Të punosh me ata që na kanë ndihmuar ta kemi lirinë e shtetit, asnjëherë nuk është nënshtrim e as shantazhim. Besoj fuqishëm se forca jonë më e madhe qëndron pikërisht në aleancat tona”, tha Osmani të enjten në Kuvendin e Kosovës.

Duke folur në një seancë të bojkotuar nga dy prej tri partive më të mëdha opozitare, Partia Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmëninë e Kosovës, presidentja e vendit tha se “aleanca e Kosovës me vendet e tjera është më e madhe dhe më e rëndësishme se cilido prej nesh si politikan”.

Ajo bëri thirrje që Kosova t’i ruajë aleancat e saj, sepse ato, sipas saj, janë “gur themel i sukseseve tona dhe investim në të ardhmen tonë, ku Kosova do të jetë anëtare e barabartë në komitetin euroatlantik të kombeve të lira”.

“Aleancat janë këtu për të na mbrojtur, prandaj vënia në rrezik e tyre, luajtja bixhoz me to, apo cenimi i tyre, e cenon vetë mbrojtën e republikës sonë”, tha ajo.

Qeveria e Kosovës, e udhëhequr nga kryeministri Albin Kurti nga Lëvizja Vetëvendosje, është kritikuar dhe akuzuar gjatë këtij viti nga Shtetet e Bashkuara, aleati kryesor i vendit, si dhe nga Bashkimi Evropian, për veprime të “njëanshme dhe të pakoordinuara” në veriun e banuar me shumicë serbe.

Gjatë këtij viti, Qeveria e Kosovës ka ndërmarrë një sërë hapash për ta shtrirë autoritetin në veriun e banuar me shumicë serbe, duke mbyllur institucionet paralele serbe.

Kurti vazhdimisht këmbëngul se veprimet e Qeverisë së tij nuk janë të drejtuara kundër askujt, se ndjek Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës dhe se marrëdhëniet me SHBA-në janë të mira, përkundër mospajtimeve për disa çështje.

Osmani tha gjatë adresimit të saj se “asnjëherë nuk i kam kuptuar e as mirëkuptuar, as talljet që bëhen në llogari të aleatëve as sulmet ndaj tyre, e as keqpërdorimin e tyre për të fituar pushtet. As njëra e as tjetra nuk i bën nder Kosovës”.

Tutje, Osmani i bëri thirrje spektrit politik të këtë angazhim të madh vitin e ardhshëm për anëtarësimin e vendit në organizata ndërkombëtare.

“Ka disa gjëra që kërkojnë vëmendje dhe angazhimin e të gjithëve gjatë vitit 2025. Anëtarësimi në Këshillin e Evropës, avancimi i aplikimit të Kosovës për anëtarësim në BE, si dhe fillimi i procesit të anëtarësimit në NATO duhet të jenë suksese të vitit 2025”, tha ajo.

Kosova kishte aplikuar për anëtarësim në BE në dhjetor të vitit 2022, por ende nuk e ka statusin e vendit kandidat. Ndërkaq, aplikimi për anëtarësim në Këshillin e Evropës nuk pati sukses për shkak se u kushtëzua me Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Osmani kërkon reflektim rreth qasjes në dialog

Presidentja Osmani tha se dialogu mes Kosovës dhe Serbisë, i ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian prej vitit 2011, ka qenë “fatkeqësisht i pabalansuar” dhe bëri thirrje për reflektim.

Ajo tha se Kosova “është trajtuar padrejtësisht” ndërsa, Serbia është “akomoduar vazhdimisht”.

“Fakti që në tavolinën e dialogut sot, shteti që kreu agresion ndaj Kosovës nuk është nën masa, kurse viktima e këtij agresioni, Kosova, është nën masa, është dëshmia më e qartë e kësaj. Prandaj, është e domosdoshme që të ketë reflektim rreth kësaj qasjeje, nga të gjithë ata që vërtetë duan paqe e stabilitet afatgjatë në rajonin tonë”, tha ajo.

“Por, kjo nuk do të thotë se edhe ne nuk duhet të vetëreflektojmë për rrugën e deritanishme dhe si mund t’i bëjmë gjërat më mirë”, tha ajo.

BE-ja vendosi disa masa ndëshkuese ndaj Kosovës vitin e kaluar për shkak të rritjes së tensioneve në veriun e Kosovës, të banuar me shumicë serbe.

Sipas burimeve diplomatike të BE-së, në diskutimet e fundit për këtë temë, shumica e shteteve anëtare kanë qenë në favor të heqjes së masave, askush nuk ka qenë në mënyrë të prerë kundër heqjes së tyre, por ka pasur dallime rreth asaj se si dhe kur do të bëhet një gjë e tillë.

Ajo tha se këshillat e saj për përmirësimin e procesit të dialogut kanë qenë në shënjestër të “sulmeve të ulëta dhe dezinformatave që s’i kanë hije askujt në Kosovë”.

“Për të qenë edhe më e qartë, kur unë kam propozuar që drafti i asociacionit të fillohet të diskutohet me SHBA-të, në mënyrë që kjo çështje mos t’i lihet as Lajçakut e as të tjerëve që nuk besojnë në pavarësinë e Kosovës, kjo nuk ka nënkuptuar që unë po kërkoj themelim të asociacionit, por ka nënkuptuar se më shumë i kam besuar vetvetes sonë dhe Amerikës, sesa disa burokratëve nga shtetet jonjohëse”, th ajo.

Themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë është ndër pikat kryesore të marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë.

Osmani tha se është akuzuar padrejtësisht dhe me “lloj-lloj shpifjes të ulëta” se ajo ka kërkuar nënshkrimin e njëanshëm të marrëveshjes.

Kurti ka thënë se është i gatshëm ta zbatojë Marrëveshjen Bazë dhe aneksin për zbatimin e saj, për çka Kosova dhe Serbia u pajtuan në fillim të vitit 2023, vetëm nëse Serbia e nënshkruan dokumentin.

Ajo tha se kishte theksuar se zbatimi i marrëveshjes ka kuptim vetëm nëse zbatohet nga të dyja palët, dhe se, si alternativë, ajo kishte kërkuar që Kosova, nëse e sheh që Serbia nuk po e zbaton pjesën e saj, të diskutojë me aleatët e vet për zbatimin e përgjegjësive të saj në marrëveshje, nëse merr garanci për sigurinë nga SHBA-ja, përfshirë anëtarësim në NATO.

“Thënë troç, për mua, më shumë sesa nënshkrimi i presidentit të Serbisë ka rëndësi nënshkrimi i Presidentit të Amerikës. Shpresoj që jam mjaftueshëm e qartë”, tha Osmani. REL

Presidentja Osmani sot i adresohet Kuvendit të Kosovës

Kuvendi i Kosovës ditën e sotme do të mbajë seancë plenare. Presidentja e Republikës së Kosovës do t’i drejtohet deputetëve në Kuvend në ora 09:30.

Me aktin më të lartë juridik të shtetit është e përcaktuar që sё paku një herë në vit kreu i shtetit t’i drejtohet Kuvendit të Kosovës përkitazi me fushëveprimtarinë e tij/saj.

Pas adresimit të Osmanit, do të nis seanca plenare me fillim nga ora 10:00 me vetëm një pikë të rendit të ditës.

Në rend dite do të jetë shqyrtimi i dytë i Projektligjit për ndarjet buxhetore për vitin 2025. sn

UGSHPD: NJË JETË NËN DHÈ DHE JETËT TONA MBI DHÈ

Sa tragjike mbetet ngjarja e humbjes së jetës së një djaloshi 14 vjeçar në nga një përfshirje konflikti me thika mes tre adoleshentëve në afërsi të një shkolle ku ata ishin bashkënxënës?
Njëri humbi jetën, një tjetër në luftë për jetën dhe një tjetër në arrest për të pritur gjykimin.
A reflektoi shoqëria shqiptare për t’u tërhequr dhe bërë një pauzë heshtje për të treguar reagimin qytetar ndaj dhunës verbale, vrasjeve gjaknxehta dhe krimeve që ndodhin rëndom gjatë çdo dite?
Për të gjetur arsyet dhe shpjegimet duhet gjakftohtësi gjatë çdo pyetje që ngrihet për çështjen nga shoqëria shqiptare për t’ju drejtuar çdo institucioni, prej familjes, shkollës, rendit dhe sigurisë, të mediave që bëjnë krye-lajm ngjarjet tragjike, e përtej qeverisë dhe presidentit për të arritur në Kuvendin e Republikës së Shqipërisë.
Përse do të ndaleshim këtu?
Sepse ngjarja e përsëritur nuk mban më.
Pavarësisht buxhetit 2025 ku prej dy ditësh u dëgjuan shifra dhe “përkujdesje” për çdo grupmoshë dhe si për çdo veprimtari të jetës shoqërore dhe ekonomike drejt BE-së 2030, në një kohë kur kriza dhe korrupsioni po e gërryejnë shoqërinë shqiptare nga keq qeverisja.
Është e kotë të bësh propagandë dhe të spekulosh mbi ngjarjen tragjike që përsëritet.
Vetëm dje në qoftë se do të ekzistonte fryma e njerëzishme e pajtimit, e kthimit për të reflektuar mbi humbjen e jetës kur në një konflikt përfshihen të rinjtë, kryetarja e Kuvendit* mund të mblidhte kryetarët e grupeve parlamentare dhe në mënyrë solemne të mbanin heshtje dhe ta pezullonin debatin e buxhetit 2025 për një ditë më të qetë. Por kjo nuk ndodhi, “portat e ferrit” mbetën hapur dhe breshëritë e replikave të politikës vazhduan gjatë. Çuditërisht gjatë sa na befasuan të gjithëve se si ky buxhet e vazhdon maratonën në një kohë kur ai i një viti më parë u mbyll për 7 minuta me fuqinë e kartonit të mazhorancës dhe protestave të opozitës.
Kanë ndryshuar vetëm kryetaret e Kuvendit, kanë ndryshuar shifrat dhe premtimet në rritje, por cilësia dhe siguria e jetës është përkeqësuar dhe vendi po shkon drejt zgjedhjeve të përgjithshme.
Është koha që që të gjithë të reflektojmë. Çdo deklaratë dhe qendrim duhet të jetë i matur para dhimbjes dhe zisë që shkakton dhe këto fatkeqësisht janë bërë të shpeshta dhe njerëzit po ashtu edhe të shkujdesur.
Nga një përfshirëje konflikti me thika mes tre adoleshentëve gjen tre histori dhimbjeje.
Një jetë që ndërpritet…
Një jetë që përpiqet…
…dhe një jetë që do të marrë dënimin.
Këto tre trauma psikike dhe emocionale në luftë për jetën shoqëria shqiptare ka nevojë të reflektojë dhe të gjejë shërimin. Një jetë nën dhè dhe jetët tona mbi dhè i shëron vetëm paqja, dashuria, ai popull dhe ajo politikë qeverisjeje që e kanë vullnetin për t’ja mbyllur shtigjet krimit dhe korrupsionit.
______
* Sipas ATSH- Kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali u shpreh se “kjo është ngjarje shumë e rëndë dhe shumë tragjike për t’u trajtuar me këtë lehtësi në këtë kërkesë për procedurë. Duhet të bisedojmë në rast se vendoset për një kohë të përshtatshme dhe për diskutime shumë më të thella për këtë çështje si për procedurë edhe për arsyet e shkaqet”.Spiropali theksoi se “deputetët nuk janë të gjithë dhe do të ishte mungesë ekstreme respekti së pari për viktimën dhe familjen e tij, mos ta përdorim për politikë të ditës të gjejmë një kohë të përshtatshme”.Pavarësisht kësaj deputetët e PD-së janë ngritur më këmbë dhe kanë mbajtur një minutë heshtje për 14 vjeçarin.
20 Nëntor, 2024

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)

Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)

NATO mobilizon 800 mijë trupa! Europa gati për luftë!

Kombet evropiane po përgatiten për një luftë të gjithanshme në kontinent pasi Ukraina lëshoi raketa të prodhuara nga SHBA në Rusi për herë të parë duke përbërë një kërcënim real për një luftë të gjithanshme. Sipas një dokumenti prej 1000 faqesh të titulluar ‘Plani Operacional Gjerman’, të bërë publik nga media gjermane “Frankfurter Allemagne Zeitung”, thuhet se Gjermania do të presë qindra mijëra trupa nga vendet e NATO-s dhe do të shërbejë si qendër logjistike për dërgimin e sasive të mëdha të pajisjeve ushtarake, ushqimeve dhe ilaçeve drejt frontit.

Ushtria gjermane po udhëzon gjithashtu kompanitë dhe civilët se si të mbrojnë infrastrukturën kryesore dhe të mobilizohen për mbrojtjen kombëtare, duke parashikuar një situatë në të cilën Rusia zgjeron fluturimet me dron, operacionet e spiunazhit dhe sulmet sabotuese në të gjithë Evropën.

Po ashtu, bizneset janë këshilluar të krijojnë plane krize të cilat detajojnë përgjegjësitë e punonjësve gjatë emergjencave dhe do të udhëzohen të pajisen me gjeneratorë me naftë ose të instalojnë turbina me erë për të siguruar pavarësinë energjetike, shkruan A2 CNN. Përgatitja e Gjermanisë ndjek shembujt e vendosur nga vendet nordike, ku broshurat dhe emailet tashmë janë dërguar në miliona shtëpi me këshilla për kërkimin e strehimit, grumbullimin e furnizimeve dhe stërvitjen rudimentare ushtarake.

Nënkoloneli gjerman dhe kreu i Komandës së Shtetit të Hamburgut, Jörn Plischke, është një avokat i vendosur i nevojës për t’u përgatitur për një luftë të mundshme në Evropë dhe ka nisur një përpjekje për të fuqizuar sektorët industrialë dhe bujqësor të Gjermanisë. Pas sulmit të Rusisë në Ukrainë, një luftë konvencionale në Evropë do të ishte e mundur përsëri në pesë vitet e ardhshme”, tha gjenerali gjerman nga Hamburgu, aty ku ushtria gjermane po kryen një stërvitje ushtarake.  sn

Ukraina lëshon për herë të parë raketat britanike Storm Shadow në Rusi- Ja çfarë rrezeje kanë

Ukraina ka përdorur për herë të parë raketat me rreze të gjatë Storm Shadow kundër Rusisë.

Sipas The Telegraph, në fshatin Marino, Kursk, janë gjetur fragmente nga një raketë Storm Shadow të mërkurën. Raketa britanike Storm Shadow kanë një rreze veprimi prej 150 miljesh. Kjo do të thotë se Ukraina tani mund të godasë objektiva brenda Rusisë.

Leja nga Britania e Madhe iu dha ukrainasve për të përdorur raketat pasi Joe Biden i dha dritën jeshile Zelensky që të përdorë raketa me rreze të gjatë veprimi të prodhuara nga SHBA brenda Rusisë në fillim të kësaj jave.

  • foto galeri
  • foto galeri
  • foto galeri

Kievi përdori Atacms për të goditur një objekt ushtarak në Bryansk herët të martën.

 

 

Vladimir Putin u përgjigj duke ulur pragun për gjuajtjen e armëve bërthamore ndaj Ukrainës dhe aleatëve të saj.

Raportet nga blogerët ushtarakë rusë sugjeruan se raketa ishte lëshuar pasditen e së mërkurës.

(BalkanWeb)

Situata katastrofike- BE kthen mbrapsht 57 % të eksporteve nga Shqipëria

Shifrat e tregtisë me jashtë pasqyrojnë një situatë katastrofike për cilësinë dhe sigurinë e produkteve që prodhohen në Shqipëri.

Të dhënat e bëra publike nga Forumi Kombëtar mbi Cilësinë dhe Standardet tregojnë se 57 për qind e produkteve shqiptare, që nisen për eksport, kthehen mbrapsht për shkak të cilësisë dhe mungesës së sigurisë.

Prodhuesit shqiptarë përballen me refuzimin e produkteve bujqësore në kufi, për shkak të mungesës së cilësisë dhe standardeve.

Gjatë dekadës së fundit, më shumë se gjysma e refuzimeve erdhi nga tregu i BE-së dhe pjesa tjetër nga Kina e SHBA. Por, që tregu të hapet, po merren masat që prodhimet të kenë standard.

Eksportet bujqësore kushtuan 550 mln euro në vitin 2023, dhe objektivi që ato të arrijnë 1 mld euro në 2030, cenohet nga refuzimet në kufi./KAPITALI

Kurti: S’ka Asociacion, pa e njohur Serbia rendin kushtetues të Kosovës

Marrëveshja e Brukselit dhe Aneksi për zbatimin e saj duhet ta kenë pikënisje tërësinë, e jo vetëm pjesë të saj, ka thënë kryeministri Albin Kurti.

Tek ka folur për obligimet që i përshkruhen Kosovës, përfshirë themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, shefi i ekzekutivit ka thënë për televizionin “Alsat” të Maqedonisë së Veriut se pikënisja duhet të jetë tërësia e Marrëveshjes.

“Nuk është marrëveshja bazike një tryezë suedeze ku mund ta marrësh gjellën tënde të preferuar dhe t’i hedhësh të tjerat. Gjashtë fjali në preambulë, 11 nene në marrëveshje, plus aneksi i zbatimit nga Ohri i marsit të vitit të kaluar me 12 pika, pra duhet ta kemi pikënisje tërësinë, jo ndonjë pjesë duke mohuar tërësinë. Unë e kam diskutuar edhe në Bruksel këtë”, tha Kurti.

Tek i është referuar Asociacionit, kryeministri Kurti ka përmendur një kusht. Ka thënë se themelimi i kësaj trupe nuk mund të bëhet pa e njohur Serbia rendin kushtetues të Kosovës.

“Nuk mund të ofrojë unë kafe pa filxhan. Cili është burimi legal juridik i asociacionit, a është Kushtetuta e Kosovës, apo diçka tjetër. Beogradi thotë nuk e pranoj Kushtetutën e Kosovës. Atëherë pse jemi duke diskutuar. Nuk mund të thuash: Unë kam marrë sa kam marrë, dua të marr edhe më shumë, por ti nuk ekziston. Ata duhet ta pranojnë Kosovën, çkado që kërkojnë për serbët në Kosovë duhet ta kërkojnë përbrenda rendin juridik dhe kushtetutës të Republikës së Kosovës”, shtoi ai.

E në BE e kanë përsëritur qëndrimin se përparimi në dialog është thelbësor për rrugët respektive evropiane të Kosovës dhe Serbisë.

Zëdhënësi Peter Stano, tha për KOHËN se palët kanë marrë përsipër zbatimin e Marrëveshjeve dhe theksoi se është duke u punuar në planin e sekuencimit.

“Nga të dyja palët pritet t’i zbatojnë të gjitha detyrimet e tyre e dialogut pa ndonjë vonesë apo parakushte sipas mënyrës hap pas hapi. Diskutimet për finalizimin e planit të sekuencimit janë duke vazhduar në dialogun e lehtësuar nga BE-ja”.

Kosova dhe Serbia janë pajtuar për Marrëveshjen Bazë në shkurt të vitit 2023 në Bruksel, e një muaj më vonë në Ohër edhe për Aneksin e zbatimit të saj. Por asnjëra prej pikave të Marrëveshjes nuk ka nisur së implementohet.

Marrëveshja 11-pikëshe mes tjerash parasheh një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë, njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore dhe që Serbia të mos bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare./KOHA

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend