VOAL

Padia ndaj Serbisë për gjenocid në GJND apo në GJPN?

March 26, 2021

Kosova duhet të nisë përgatitjet dhe të mbledhë provat për të dëshmuar se forcat serbe kanë kryer gjenocid në Kosovë, ndërkaq që kryeministri i Kosovës, Albin Kurti duhet ta çojë drejt realizimit premtimin për ngritjen e padisë për gjenocid ndaj Serbisë, vlerësojnë njohësit e çështjeve juridike ndërkombëtare, profesori Afrim Hoti dhe profesori Ismet Salihu.

Sipas Fondit për të Drejtën Humanitare, në luftën e fundit në Kosovë janë vrarë rreth 13,500 persona. Muaji më i përgjakshëm ishte prilli i vitit 1999 kur u vranë 4,082 persona.

Në ekspozenë e tij, kryeministri Kurti, me rastin e marrjes së besimit nga Kuvendit i Kosovës për formimin e qeverisë, më 22 mars, ka deklaruar se gjatë mandatit të tij qeverisës, synon që të realizohet ngritja e “padisë ndaj krimit të gjenocidit të Serbisë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND)”.

Megjithatë, Hoti dhe Salihu kanë pikpamje të ndryshme lidhur me atë se a duhet Kosova të synojë që një padi të tillë ta parashtrojë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, si dhe për mundësitë që janë për një gjë të tillë, marrë parasysh që Kosova ende nuk është antëre e Organizatës së Kombeve të Bashkuara.

Një padi të tillë, e kishte përmendur disa herë edhe ish-presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, por ai asnjëherë nuk e kishte specifikuar se pranë cilës gjykatë do të ngritej ajo.

Hoti: Padia në GJND e mundshme

Afrim Hoti, profesor i të Drejtës Ndërkombëtare në Universitetin e Prishtinës, thotë për Radion Evropa e Lirë se për ngritjen e një padie kundër gjenocidit të Serbisë në Kosovë, mundësia ekziston, marrë parasysh faktin që krimet e luftës, përfshirë edhe gjenocidin, janë vepra, të cilat nuk mund të parashkruhen.

Por, sipas tij, në kuptimin formal, Kosova gjendet para vështirësive të caktuara, për shkak se pranë Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, mund të aplikojnë vetëm shtetet që janë anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara, pjesë e së cilës Kosova nuk është ende.

Siç vlerëson Hoti, ekziston edhe mundësia që pranë kësaj gjykate mund të ngritin padi edhe entitetet e caktuara, të cilat paraprakisht obligohen t’iu nënshtrohen rregullave dhe procedurave të kësaj gjykate.

Profesor Hoti thotë që Kosova mund ta shfrytëzojë këtë mundësi, ndonëse, ai shprehet skeptik se mund të dalë një rezultat pozitiv për të.

“Është një deklaratë, që deponohet në Gjykatën Ndërkombëtare (të Drejtësisë) përmes të cilës Republika e Kosovës, si shtet që nuk është anëtar i OKB-së, deklaron që e pranon autoritetin e gjykatës dhe i pranon vendimet që jepen nga GJND-ja. Në raste shumë të rralla, që njihen si të tilla, megjithatë, statuti i gjykatës e lejon një mundësi të tillë. Janë shumë të rralla edhe entitetet ose subjektet që kanë pozicion pak a shumë të ngjashëm si Kosova, sepse palë para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë janë vetëm shtetet e pavarura dhe sovrane, ato të cilat janë pjesë e OKB-së”, thekson Hoti.

Ai shtoi se Kosova mund ta shfrytëzojë mundësinë për të ngritur akuzë ndaj Serbisë për krime të gjenocidit, por ai është skeptik se a mund të dalë ndonjë rezultat pozitiv për të, marrë parasysh që procedura është mjaft e komplikuar.

“Ne duhet të bëjmë një dallim elementar dhe shumë esencial ndërmjet deklarimeve politike, sepse nëse deponojmë deklaratën, respektivisht padinë, nuk do të thotë që e kemi përmbyllur procesin. Ai do të mund të konsiderohet si një veprim juridik, mirëpo, për konfirmimin e tij ose për vërtetimin e ekzistimit të krimit, duhet të deponohen edhe shumë fakte të tjera për ta pranuar gjykata”, u shpreh Hoti.

Përplasjet me padi në GJND

Profesor Hoti përkujton që në vitin 1999, një padi ndaj Serbisë në GJND e kishte ngritur Kroacia, për gjenocid gjatë luftës së viteve 1991-1995.

Ndërkaq në vitin 2010, Serbia kishte paraqitur nje kundër-padi, me pretendimin se rreth 200 mijë serbë etnikë janë detyruar të zhvendosen, kur Kroacia kishte filluar operacionin ushtarak në kërkim të territoreve të pretenduara prej saj.

Në vitin 2015, GJND-ja ka vendosur se as Serbia, e as Kroacia, nuk kanë kryer gjenocid kundër kroatëve, përkatësisht serbëve, gjatë luftës që zgjati mes viteve 1991 – 1995.

Në vitin 2007, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë ka konstatuar se vrasjet e rreth 8 mijë myslimanëve të Bosnjë e Hercegovinës në Srebrenicë, kanë përbërë gjenocid.

Kjo gjykatë kishte thënë se Serbia nuk e kishte parandaluar gjenocidin, por gjithashtu edhe se nuk kishte prova të mjaftueshme që Serbia kishte përgjegjësi të drejtpërdrejtë për këtë.

Në vitin 2017, GJND-ja kishte hedhur poshtë kërkesën e Bosnjë e Hercegovinës për rishikimin e vendimit të vitit 2007.

Salihu: Opsioni më i mirë GJPN-ja

Profesori i të Drejtës Penale Ndërkombëtare, Ismet Salihu, në një bisedë me Radion Evropa e Lirë, shpreh mendimin se ideja që Kosova të ngritë padi ndaj Serbisë për krime të gjenocidit, është e mirë, ndonëse e vonuar.

Megjithatë, siç thotë ai, vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, cilido qoftë ai, në rast se Kosova eventualisht deponon padinë, do të kishte karakter vetëm këshillëdhënës dhe jo obligues.

Marrë parasysh këtë dhe komplikimet tjera, siç i quan ai, Kosova do të veprojë drejtë në rast se padinë e tillë do ta ngritë në Gjykatën Penale Ndërkombëtare (GJPN).

Në literaturën juridike, kjo gjykatë njihet edhe si Gjykata e Romës, për shkak të miratimit të statutit të saj në Romë, në korrik të vitit 1998, në Konferencën Diplomatike.

Si palë nënshkruese të Statutit të Romës janë 123 vende, anëtare të OKB-së, në mesin e të cilave edhe Serbia. Të gjitha ato shtete pranojnë juridiksionin e kësaj gjykate.

Statuti i Romës përcakton që prokurori i Gjykatës Penale Ndërkombëtare, mund të nisë hetimet në bazë të rekomandimit nga çdo shtet që është palë ose nga Këshilli i Sigurimit i OKB-së.

Por, gjithashtu, prokurori mund të nisë hetime mbi bazën e informatave për krime brenda juridiksionit të gjykatës, të cilat i merr nga individë ose organizata të caktuara.

Kjo gjykatë, sipas profesor Salihut, sjell vendime juridikisht obliguese. Por, marrë parasysh që Kosova nuk është anëtare e OKB-së dhe as nënshkruese e Statutit të Romës, siç thotë ai, mund të shfrytëzohet mundësia e gjerë e veprimit të prokurorëve të kësaj gjykate.

“Mundësia e fillimit të procedurës penale pranë kësaj gjykate është mjaft e gjerë. Kjo mundëson ushtrimin e juridiksionit të kësaj gjykate në mënyrë më të gjerë. Deri më tani, sipas njohurive të mia, mbi 100 lëndë janë në pocedurë e sipër në Gjykatën Penale Ndërkombëtare, që është e përhershme. Kështu që një grup i njerëzve, sikurse entiteti jonë ose një grup i veprimtarëve të Kosovës, mund ta iniciojnë procedurën pranë prokurorit të kësaj gjykate”, theksoi Salihu.

Ai shtoi se për të inicuar procedurën penale pranë Gjykatës Penale Ndërkombëtare, kërkohet punë jashtëzakonisht serioze në Kosovë.

Profesor Salihu thekson që paraprakisht duhet të formohet një grup i ekspertëve të lëmisë penale, në nivel kombëtar të vendit.

“Ai grup i ekspertëve, i profesionistëve, duhet t’i mbledhë faktet dhe provat, me më së paku një vit ose dy vjet punë sistematike dhe të përcaktojë që me prova dhe të dhëna të argumentuara të bëhet propozimi. Kjo për shkak se prokuroria mund të nisë procedurën penale ose të ngitë akuzën vetëm në bazë të provave dhe jo në bazë të debateve, propozimeve dhe mendimeve që jepen nëpër media. Kjo është çështje serioze, prandaj këtu duhet të punohet shumë, në mënyrë që padia të ketë sukses”, u shpreh Salihu.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, në ekspozenë e tij, kur ka deklaruar synimin për “padi ndaj krimit të gjenocidit të Serbisë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë”, ka theksuar se në funksion të këtij synimi do “të themelohet Institutit për hulumtimin e krimeve gjatë luftës, me mision të përcaktuar qartë, me financim adekuat dhe me njerëz profesionistë dhe kompetentë”.

Ai gjithashtu ka paralajmëruar fuqizimin e “departamentit për krime të luftës brenda Prokurorisë Speciale, krijimin e një njësie të veçantë e të specializuar brenda Agjencisë së Kosovës për Forenzikë, për verifikimin shkencor të fakteve dhe dëshmive, si dhe miratimin e një legjislacioni të veçantë për mbrojtjen e identitetit dhe të dhënave të viktimave të krimeve në Kosovë”.

twitter
Follow
facebook
linkedin

Fjalë kyçe: gjenocid në Kosovë

Komentet

Cancel reply

Lajme të ngjashëm

Ukraina qëllon Rusinë me raketa britanike me rreze të gjatë veprimi

Njoftohet se Ukraina ka përdorur për herë të parë raketa britanike të tipit “Storm Shadow” me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva brenda Rusisë. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës Henry Ridgwell nga Londra, sulmi ukrainas vjen pas njoftimeve se Presidenti Joe Bien vendosi në fillim të javës që ta lejojë Kievin të përdor raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva në brendësi të Rusisë.

Mediat britanike njoftuan të mërkurën se Ukraina kishte përdorur për herë të parë raketa të tipit “Storm Shadow”, të furnizuara nga Britania, për të goditur objektiva brenda territorit rus. Raketa të tilla janë përdorur në të kaluarën kundër forcave ruse në territoret e pushtuara të Ukrainës, si vitin e kaluar, kur u godit shtabi i flotës ruse të Detit të Zi në Krime.

Londra dhe Kievi nuk e kanë konfirmuar sulmin e djeshëm.

Në fillim të kësaj jave, ushtria ukrainase përdori raketa me rreze të gjatë veprimi, të furnizuara nga Shtetet e Bashkuara, për të goditur në thellësi të territorit rus, pas miratimit nga Uashingtoni.

Franca gjithashtu e ka furnizuar Ukrainën me raketa me rreze të gjatë veprimi. Por raketat evropiane dallojnë nga ato amerikane, thotë për Zërin e Amerikës analisti Patrick Bury nga Universiteti Bath.

“Ato janë raketa që lëshohen nga ajri dhe kanë një rreze veprimi prej 250 kilometrash. Raketat amerikane kanë një rreze më të gjatë veprimi dhe nuk lëshohen nga ajri, ndaj janë më të vështira që të eliminohen, të paktën në teori”.

Dy sistemet e raketave ofrojnë mundësi për objektiva të reja.

“Rrezja e veprimit të dy llojeve të raketave është e mjaftueshme për të depërtuar brenda territorit dhe goditur infrastrukturën ruse, duke ndërprerë furnizimet për frontin e luftës. Rrezja e veprimit nuk është aq e rëndësishme sa fakti që Ukraina ka nevojë për sasi të mëdha raketash dhe sa më shpejt të jetë e mundur”, thotë për Zërin e Amerikës, James Nixey, i cili drejton programin Ruso-Euroaziatik në Institutin Mbretëror për Çështjet Ndërkombëtare që njihet edhe si Chatham House.

Ukraina duhet të zgjedhë me kujdes objektivat e saj, thotë analisti Bury.

“A do të lejohen ata (Ukraina) që ta shtojnë trysninë dhe të godasin infrastrukturën energjetike, ushtarake, rafineritë e naftës, objektiva që do të fillonin me të vërtetë të dëmtonin ekonominë ruse? Kjo është pyetja.”

Por Gjermania, furnizuesi i dytë më i madh i Ukrainës me armë, e përjashtoi këtë javë mundësinë që t’i ofronte Kievit raketa me rreze të gjatë veprimi. Berlini druhet se mund të përfshihet në luftë.

“Asgjë nuk ka ndryshuar për ne, situata dhe rrethanat janë të njëjta. Raketat gjermane nuk janë si ato amerikane apo britanike. Këndvështrimi ynë për këtë çështje është i njëjtë”, tha shefi i mbrojtjes gjermane, Boris Pistorius.

E ardhmja e ndihmës ushtarake perëndimore për Kievin mbetet e pasigurt. Presidenti i zgjedhur amerikan, Donald Trump, është zotuar t’i japë fund luftës në ditën e parë që merr detyrën. Kievi i druhet tërheqjes së mbështetjes amerikane. Analisti Bury thotë se Britania dhe Franca mund të vendosin që të vazhdojnë furnizimin e Ukrainës me raketa.

“Dy vendet kanë armë bërthamore dhe mund të rrezikojnë nëse duan. Mund të gjenden dallime mes NATO-s evropiane dhe asaj amerikane për disa çështje politike lidhur me Ukrainën”.

Pas vendimit të Uashingtonit për ta lejuar Ukrainën që të godasë territorin rus me raketa amerikane, Moska uli kufizimet për përdorimin e armëve bërthamore.

Protesta për vrasjen e 14-vjeçarit/ Prindër e nxënës hedhin bojë të kuqe para Ministrisë së Arsimit

Prindërit dhe nxënësit kanë hedhur bojë në asfaltin para Ministrisë së Arsimit te Rruga e Durrës në shenjë proteste pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani.

Me pankarta të shumta në duar, me mesazhe për institucionet, shoqërinë, por edhe për 14-vjeçarin e vrarë, qytetarët kanë kërkuar drejtësi dhe siguri.BW

“Institucionet e papërgjegjshme vrasin”, qindra qytetarë mbushin rrugët e Tiranës dhe marshojnë drejt ministrisë së Arsimit

TIRANË

Qindra qytetarë kanë mbushur sot rrugët e Tiranës në shenjë protestë pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani duke kërkuar siguri.

Prindërit janë mbledhur fillimisht te shkollë “Fan Noli” dhe më pas kanë marshuar drejt sheshit “Skënderbej” me një pankartë gjigande në krye “Institucionet e papërgjegjshme vrasin” dhe bënë apel për marrjen e masave.

“Nuk ka dhimbje më të madhe. Ai ishte si djali im se ishte shoku i djalit tim. Nuk di çfarë të them, jam shumë i prekur. Ai i ka fut thikën të gjithëve”, tha një prind.

“Apel shtetit shqiptar të mos flejë gjumë, mjaft më. Nuk durohet”, tha një prind tjetër. BW

“Jetojmë me frikë”, prindërit protestë për vrasjen e 14-vjeçarit: Ndihemi të pasigurt, qeveria të marrë masa! Mund të ketë efekt zinxhir

TIRANË

Qytetarë të shumtë kanë dalë sot në protestë për vrasjen e 14-vjeçarit pak ditë më parë në dyert e shkollës “Fan Noli” në Tiranë. Teksa fajësojnë institucionet për vdekjen e Martin Canit, prindërit janë të ndarë për mbylljen e rrjeteve sociale, një propozim i hedhur dje në diskutim nga kryeministri Edi Rama. Ata kërkuan dorëheqjen e ministres së Arsimit dhe marrjen e masave urgjente nga qeveria.

“Jetojmë të pasigurt, jetojmë me frikë. Ministrja e Arsimit duhet të japë dorëheqjen urgjentisht deri te oficerja e sigurisë që nuk ka bërë gjë.

Bullizimi në rrjetet sociale është një gjë që i shqetëson shumë të rinjtë sot. Ne këtu duam të vëmë theksin te Ministria e Arsimit, është inekzistente. E keni parë si i është mbyllur goja elitës intelektuale.
Unë i kërkoj qeverisë, ministres së Arsimit të japë dorëheqjen. Ndihemi të pasigurt. Unë kam dy vajza, vajza ime shkon në një shkollë ku rreth e qark shitet drogë. Ne duam siguri publike. Sot shoqëria shqiptare po pëson një krizë të vlerave. Është rritur mosha e minorenëve që kryejnë krime”, tha një prind.
Një vajzë 10-vjeçare që iu bashkua protestës tha se ndihet e tmerruar kur del nga shkolla.

“Të rriten masat e sigurisë në shkolla. Të kontrollohen çantat. Rrjetet sociale i shkatërruan. Celularin në dorë. T’i mbyllin rrjetet sociale. Do ishte zgjedhje. Nuk kontrollohet ajo. Në Kinë ta kontrollosh TikTokun. Duhen mbyllur dhe bashkëpunim me prindërit. Djali do ishte gjallë po të ishin bërë bashkë drejtoresha e shkollës, mësuesit, prindërit. Këtu ka dhe një problem se bëjnë dhe të tjerët, mirë ia bëri ai thonë. Ka efekt zinxhir”, tha një tjetër prind.

Një nënë u shpreh se prindërit duhet t’i kontrollojnë fëmijët.
“Nuk jam për mbylljen e rrjeteve sociale, prindërit e bëjnë zgjidhjen. Ata duhet t’i kontrollojnë”, tha ajo.
“Çfarë të them, a ka më keq?! Unë jam gjysh, a ka më keq për një gjyq. Mendoj se faji është tek Arsimi. Ministrja e Arsimit duhet të kishte dhënë dorëheqjen vetë në mënyrë urgjente në shenjë respekti”, u shpreh një i moshuar.BW

Osmani: Rrezikimi i partneritetit me aleatët e cenon vetë mbrojtjen e Kosovës

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë gjatë një fjalimi vjetor në Parlamentin e vendit se rrezikimi dhe cenimi i marrëdhënieve me shtetet aleate cenon vetë Kosovën dhe është gabim strategjik.

“Të punosh me ata që na kanë ndihmuar ta kemi lirinë e shtetit, asnjëherë nuk është nënshtrim e as shantazhim. Besoj fuqishëm se forca jonë më e madhe qëndron pikërisht në aleancat tona”, tha Osmani të enjten në Kuvendin e Kosovës.

Duke folur në një seancë të bojkotuar nga dy prej tri partive më të mëdha opozitare, Partia Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmëninë e Kosovës, presidentja e vendit tha se “aleanca e Kosovës me vendet e tjera është më e madhe dhe më e rëndësishme se cilido prej nesh si politikan”.

Ajo bëri thirrje që Kosova t’i ruajë aleancat e saj, sepse ato, sipas saj, janë “gur themel i sukseseve tona dhe investim në të ardhmen tonë, ku Kosova do të jetë anëtare e barabartë në komitetin euroatlantik të kombeve të lira”.

“Aleancat janë këtu për të na mbrojtur, prandaj vënia në rrezik e tyre, luajtja bixhoz me to, apo cenimi i tyre, e cenon vetë mbrojtën e republikës sonë”, tha ajo.

Qeveria e Kosovës, e udhëhequr nga kryeministri Albin Kurti nga Lëvizja Vetëvendosje, është kritikuar dhe akuzuar gjatë këtij viti nga Shtetet e Bashkuara, aleati kryesor i vendit, si dhe nga Bashkimi Evropian, për veprime të “njëanshme dhe të pakoordinuara” në veriun e banuar me shumicë serbe.

Gjatë këtij viti, Qeveria e Kosovës ka ndërmarrë një sërë hapash për ta shtrirë autoritetin në veriun e banuar me shumicë serbe, duke mbyllur institucionet paralele serbe.

Kurti vazhdimisht këmbëngul se veprimet e Qeverisë së tij nuk janë të drejtuara kundër askujt, se ndjek Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës dhe se marrëdhëniet me SHBA-në janë të mira, përkundër mospajtimeve për disa çështje.

Osmani tha gjatë adresimit të saj se “asnjëherë nuk i kam kuptuar e as mirëkuptuar, as talljet që bëhen në llogari të aleatëve as sulmet ndaj tyre, e as keqpërdorimin e tyre për të fituar pushtet. As njëra e as tjetra nuk i bën nder Kosovës”.

Tutje, Osmani i bëri thirrje spektrit politik të këtë angazhim të madh vitin e ardhshëm për anëtarësimin e vendit në organizata ndërkombëtare.

“Ka disa gjëra që kërkojnë vëmendje dhe angazhimin e të gjithëve gjatë vitit 2025. Anëtarësimi në Këshillin e Evropës, avancimi i aplikimit të Kosovës për anëtarësim në BE, si dhe fillimi i procesit të anëtarësimit në NATO duhet të jenë suksese të vitit 2025”, tha ajo.

Kosova kishte aplikuar për anëtarësim në BE në dhjetor të vitit 2022, por ende nuk e ka statusin e vendit kandidat. Ndërkaq, aplikimi për anëtarësim në Këshillin e Evropës nuk pati sukses për shkak se u kushtëzua me Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Osmani kërkon reflektim rreth qasjes në dialog

Presidentja Osmani tha se dialogu mes Kosovës dhe Serbisë, i ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian prej vitit 2011, ka qenë “fatkeqësisht i pabalansuar” dhe bëri thirrje për reflektim.

Ajo tha se Kosova “është trajtuar padrejtësisht” ndërsa, Serbia është “akomoduar vazhdimisht”.

“Fakti që në tavolinën e dialogut sot, shteti që kreu agresion ndaj Kosovës nuk është nën masa, kurse viktima e këtij agresioni, Kosova, është nën masa, është dëshmia më e qartë e kësaj. Prandaj, është e domosdoshme që të ketë reflektim rreth kësaj qasjeje, nga të gjithë ata që vërtetë duan paqe e stabilitet afatgjatë në rajonin tonë”, tha ajo.

“Por, kjo nuk do të thotë se edhe ne nuk duhet të vetëreflektojmë për rrugën e deritanishme dhe si mund t’i bëjmë gjërat më mirë”, tha ajo.

BE-ja vendosi disa masa ndëshkuese ndaj Kosovës vitin e kaluar për shkak të rritjes së tensioneve në veriun e Kosovës, të banuar me shumicë serbe.

Sipas burimeve diplomatike të BE-së, në diskutimet e fundit për këtë temë, shumica e shteteve anëtare kanë qenë në favor të heqjes së masave, askush nuk ka qenë në mënyrë të prerë kundër heqjes së tyre, por ka pasur dallime rreth asaj se si dhe kur do të bëhet një gjë e tillë.

Ajo tha se këshillat e saj për përmirësimin e procesit të dialogut kanë qenë në shënjestër të “sulmeve të ulëta dhe dezinformatave që s’i kanë hije askujt në Kosovë”.

“Për të qenë edhe më e qartë, kur unë kam propozuar që drafti i asociacionit të fillohet të diskutohet me SHBA-të, në mënyrë që kjo çështje mos t’i lihet as Lajçakut e as të tjerëve që nuk besojnë në pavarësinë e Kosovës, kjo nuk ka nënkuptuar që unë po kërkoj themelim të asociacionit, por ka nënkuptuar se më shumë i kam besuar vetvetes sonë dhe Amerikës, sesa disa burokratëve nga shtetet jonjohëse”, th ajo.

Themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë është ndër pikat kryesore të marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë.

Osmani tha se është akuzuar padrejtësisht dhe me “lloj-lloj shpifjes të ulëta” se ajo ka kërkuar nënshkrimin e njëanshëm të marrëveshjes.

Kurti ka thënë se është i gatshëm ta zbatojë Marrëveshjen Bazë dhe aneksin për zbatimin e saj, për çka Kosova dhe Serbia u pajtuan në fillim të vitit 2023, vetëm nëse Serbia e nënshkruan dokumentin.

Ajo tha se kishte theksuar se zbatimi i marrëveshjes ka kuptim vetëm nëse zbatohet nga të dyja palët, dhe se, si alternativë, ajo kishte kërkuar që Kosova, nëse e sheh që Serbia nuk po e zbaton pjesën e saj, të diskutojë me aleatët e vet për zbatimin e përgjegjësive të saj në marrëveshje, nëse merr garanci për sigurinë nga SHBA-ja, përfshirë anëtarësim në NATO.

“Thënë troç, për mua, më shumë sesa nënshkrimi i presidentit të Serbisë ka rëndësi nënshkrimi i Presidentit të Amerikës. Shpresoj që jam mjaftueshëm e qartë”, tha Osmani. REL

Presidentja Osmani sot i adresohet Kuvendit të Kosovës

Kuvendi i Kosovës ditën e sotme do të mbajë seancë plenare. Presidentja e Republikës së Kosovës do t’i drejtohet deputetëve në Kuvend në ora 09:30.

Me aktin më të lartë juridik të shtetit është e përcaktuar që sё paku një herë në vit kreu i shtetit t’i drejtohet Kuvendit të Kosovës përkitazi me fushëveprimtarinë e tij/saj.

Pas adresimit të Osmanit, do të nis seanca plenare me fillim nga ora 10:00 me vetëm një pikë të rendit të ditës.

Në rend dite do të jetë shqyrtimi i dytë i Projektligjit për ndarjet buxhetore për vitin 2025. sn

UGSHPD: NJË JETË NËN DHÈ DHE JETËT TONA MBI DHÈ

Sa tragjike mbetet ngjarja e humbjes së jetës së një djaloshi 14 vjeçar në nga një përfshirje konflikti me thika mes tre adoleshentëve në afërsi të një shkolle ku ata ishin bashkënxënës?

Njëri humbi jetën, një tjetër në luftë për jetën dhe një tjetër në arrest për të pritur gjykimin.

A reflektoi shoqëria shqiptare për t’u tërhequr dhe bërë një pauzë heshtje për të treguar reagimin qytetar ndaj dhunës verbale, vrasjeve gjaknxehta dhe krimeve që ndodhin rëndom gjatë çdo dite?

Për të gjetur arsyet dhe shpjegimet duhet gjakftohtësi gjatë çdo pyetje që ngrihet për çështjen nga shoqëria shqiptare për t’ju drejtuar çdo institucioni, prej familjes, shkollës, rendit dhe sigurisë, të mediave që bëjnë krye-lajm ngjarjet tragjike, e përtej qeverisë dhe presidentit për të arritur në Kuvendin e Republikës së Shqipërisë.

Përse do të ndaleshim këtu?

Sepse ngjarja e përsëritur nuk mban më.

Pavarësisht buxhetit 2025 ku prej dy ditësh u dëgjuan shifra dhe “përkujdesje” për çdo grupmoshë dhe si për çdo veprimtari të jetës shoqërore dhe ekonomike drejt BE-së 2030, në një kohë kur kriza dhe korrupsioni po e gërryejnë shoqërinë shqiptare nga keq qeverisja.

Është e kotë të bësh propagandë dhe të spekulosh mbi ngjarjen tragjike që përsëritet.

Vetëm dje në qoftë se do të ekzistonte fryma e njerëzishme e pajtimit, e kthimit për të reflektuar mbi humbjen e jetës kur në një konflikt përfshihen të rinjtë, kryetarja e Kuvendit* mund të mblidhte kryetarët e grupeve parlamentare dhe në mënyrë solemne të mbanin heshtje dhe ta pezullonin debatin e buxhetit 2025 për një ditë më të qetë. Por kjo nuk ndodhi, “portat e ferrit” mbetën hapur dhe breshëritë e replikave të politikës vazhduan gjatë. Çuditërisht gjatë sa na befasuan të gjithëve se si ky buxhet e vazhdon maratonën në një kohë kur ai i një viti më parë u mbyll për 7 minuta me fuqinë e kartonit të mazhorancës dhe protestave të opozitës.

Kanë ndryshuar vetëm kryetaret e Kuvendit, kanë ndryshuar shifrat dhe premtimet në rritje, por cilësia dhe siguria e jetës është përkeqësuar dhe vendi po shkon drejt zgjedhjeve të përgjithshme.

Është koha që që të gjithë të reflektojmë. Çdo deklaratë dhe qendrim duhet të jetë i matur para dhimbjes dhe zisë që shkakton dhe këto fatkeqësisht janë bërë të shpeshta dhe njerëzit po ashtu edhe të shkujdesur.

Nga një përfshirëje konflikti me thika mes tre adoleshentëve gjen tre histori dhimbjeje.

Një jetë që ndërpritet…

Një jetë që përpiqet…

…dhe një jetë që do të marrë dënimin.

Këto tre trauma psikike dhe emocionale në luftë për jetën shoqëria shqiptare ka nevojë të reflektojë dhe të gjejë shërimin. Një jetë nën dhè dhe jetët tona mbi dhè i shëron vetëm paqja, dashuria, ai popull dhe ajo politikë qeverisjeje që e kanë vullnetin për t’ja mbyllur shtigjet krimit dhe korrupsionit.

______

* Sipas ATSH- Kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali u shpreh se “kjo është ngjarje shumë e rëndë dhe shumë tragjike për t’u trajtuar me këtë lehtësi në këtë kërkesë për procedurë. Duhet të bisedojmë në rast se vendoset për një kohë të përshtatshme dhe për diskutime shumë më të thella për këtë çështje si për procedurë edhe për arsyet e shkaqet”.Spiropali theksoi se “deputetët nuk janë të gjithë dhe do të ishte mungesë ekstreme respekti së pari për viktimën dhe familjen e tij, mos ta përdorim për politikë të ditës të gjejmë një kohë të përshtatshme”.Pavarësisht kësaj deputetët e PD-së janë ngritur më këmbë dhe kanë mbajtur një minutë heshtje për 14 vjeçarin.

20 Nëntor, 2024

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)

Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)

NATO mobilizon 800 mijë trupa! Europa gati për luftë!

Kombet evropiane po përgatiten për një luftë të gjithanshme në kontinent pasi Ukraina lëshoi raketa të prodhuara nga SHBA në Rusi për herë të parë duke përbërë një kërcënim real për një luftë të gjithanshme. Sipas një dokumenti prej 1000 faqesh të titulluar ‘Plani Operacional Gjerman’, të bërë publik nga media gjermane “Frankfurter Allemagne Zeitung”, thuhet se Gjermania do të presë qindra mijëra trupa nga vendet e NATO-s dhe do të shërbejë si qendër logjistike për dërgimin e sasive të mëdha të pajisjeve ushtarake, ushqimeve dhe ilaçeve drejt frontit.

Ushtria gjermane po udhëzon gjithashtu kompanitë dhe civilët se si të mbrojnë infrastrukturën kryesore dhe të mobilizohen për mbrojtjen kombëtare, duke parashikuar një situatë në të cilën Rusia zgjeron fluturimet me dron, operacionet e spiunazhit dhe sulmet sabotuese në të gjithë Evropën.

Po ashtu, bizneset janë këshilluar të krijojnë plane krize të cilat detajojnë përgjegjësitë e punonjësve gjatë emergjencave dhe do të udhëzohen të pajisen me gjeneratorë me naftë ose të instalojnë turbina me erë për të siguruar pavarësinë energjetike, shkruan A2 CNN. Përgatitja e Gjermanisë ndjek shembujt e vendosur nga vendet nordike, ku broshurat dhe emailet tashmë janë dërguar në miliona shtëpi me këshilla për kërkimin e strehimit, grumbullimin e furnizimeve dhe stërvitjen rudimentare ushtarake.

Nënkoloneli gjerman dhe kreu i Komandës së Shtetit të Hamburgut, Jörn Plischke, është një avokat i vendosur i nevojës për t’u përgatitur për një luftë të mundshme në Evropë dhe ka nisur një përpjekje për të fuqizuar sektorët industrialë dhe bujqësor të Gjermanisë. Pas sulmit të Rusisë në Ukrainë, një luftë konvencionale në Evropë do të ishte e mundur përsëri në pesë vitet e ardhshme”, tha gjenerali gjerman nga Hamburgu, aty ku ushtria gjermane po kryen një stërvitje ushtarake. sn

Ukraina lëshon për herë të parë raketat britanike Storm Shadow në Rusi- Ja çfarë rrezeje kanë

Ukraina ka përdorur për herë të parë raketat me rreze të gjatë Storm Shadow kundër Rusisë.

Sipas The Telegraph, në fshatin Marino, Kursk, janë gjetur fragmente nga një raketë Storm Shadow të mërkurën. Raketa britanike Storm Shadow kanë një rreze veprimi prej 150 miljesh. Kjo do të thotë se Ukraina tani mund të godasë objektiva brenda Rusisë.

Leja nga Britania e Madhe iu dha ukrainasve për të përdorur raketat pasi Joe Biden i dha dritën jeshile Zelensky që të përdorë raketa me rreze të gjatë veprimi të prodhuara nga SHBA brenda Rusisë në fillim të kësaj jave.

Kievi përdori Atacms për të goditur një objekt ushtarak në Bryansk herët të martën.

Vladimir Putin u përgjigj duke ulur pragun për gjuajtjen e armëve bërthamore ndaj Ukrainës dhe aleatëve të saj.

Raportet nga blogerët ushtarakë rusë sugjeruan se raketa ishte lëshuar pasditen e së mërkurës.

(BalkanWeb)

Situata katastrofike- BE kthen mbrapsht 57 % të eksporteve nga Shqipëria

Shifrat e tregtisë me jashtë pasqyrojnë një situatë katastrofike për cilësinë dhe sigurinë e produkteve që prodhohen në Shqipëri.

Të dhënat e bëra publike nga Forumi Kombëtar mbi Cilësinë dhe Standardet tregojnë se 57 për qind e produkteve shqiptare, që nisen për eksport, kthehen mbrapsht për shkak të cilësisë dhe mungesës së sigurisë.

Prodhuesit shqiptarë përballen me refuzimin e produkteve bujqësore në kufi, për shkak të mungesës së cilësisë dhe standardeve.

Gjatë dekadës së fundit, më shumë se gjysma e refuzimeve erdhi nga tregu i BE-së dhe pjesa tjetër nga Kina e SHBA. Por, që tregu të hapet, po merren masat që prodhimet të kenë standard.

Eksportet bujqësore kushtuan 550 mln euro në vitin 2023, dhe objektivi që ato të arrijnë 1 mld euro në 2030, cenohet nga refuzimet në kufi./KAPITALI

Kurti: S’ka Asociacion, pa e njohur Serbia rendin kushtetues të Kosovës

Marrëveshja e Brukselit dhe Aneksi për zbatimin e saj duhet ta kenë pikënisje tërësinë, e jo vetëm pjesë të saj, ka thënë kryeministri Albin Kurti.

Tek ka folur për obligimet që i përshkruhen Kosovës, përfshirë themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, shefi i ekzekutivit ka thënë për televizionin “Alsat” të Maqedonisë së Veriut se pikënisja duhet të jetë tërësia e Marrëveshjes.

“Nuk është marrëveshja bazike një tryezë suedeze ku mund ta marrësh gjellën tënde të preferuar dhe t’i hedhësh të tjerat. Gjashtë fjali në preambulë, 11 nene në marrëveshje, plus aneksi i zbatimit nga Ohri i marsit të vitit të kaluar me 12 pika, pra duhet ta kemi pikënisje tërësinë, jo ndonjë pjesë duke mohuar tërësinë. Unë e kam diskutuar edhe në Bruksel këtë”, tha Kurti.

Tek i është referuar Asociacionit, kryeministri Kurti ka përmendur një kusht. Ka thënë se themelimi i kësaj trupe nuk mund të bëhet pa e njohur Serbia rendin kushtetues të Kosovës.

“Nuk mund të ofrojë unë kafe pa filxhan. Cili është burimi legal juridik i asociacionit, a është Kushtetuta e Kosovës, apo diçka tjetër. Beogradi thotë nuk e pranoj Kushtetutën e Kosovës. Atëherë pse jemi duke diskutuar. Nuk mund të thuash: Unë kam marrë sa kam marrë, dua të marr edhe më shumë, por ti nuk ekziston. Ata duhet ta pranojnë Kosovën, çkado që kërkojnë për serbët në Kosovë duhet ta kërkojnë përbrenda rendin juridik dhe kushtetutës të Republikës së Kosovës”, shtoi ai.

E në BE e kanë përsëritur qëndrimin se përparimi në dialog është thelbësor për rrugët respektive evropiane të Kosovës dhe Serbisë.

Zëdhënësi Peter Stano, tha për KOHËN se palët kanë marrë përsipër zbatimin e Marrëveshjeve dhe theksoi se është duke u punuar në planin e sekuencimit.

“Nga të dyja palët pritet t’i zbatojnë të gjitha detyrimet e tyre e dialogut pa ndonjë vonesë apo parakushte sipas mënyrës hap pas hapi. Diskutimet për finalizimin e planit të sekuencimit janë duke vazhduar në dialogun e lehtësuar nga BE-ja”.

Kosova dhe Serbia janë pajtuar për Marrëveshjen Bazë në shkurt të vitit 2023 në Bruksel, e një muaj më vonë në Ohër edhe për Aneksin e zbatimit të saj. Por asnjëra prej pikave të Marrëveshjes nuk ka nisur së implementohet.

Marrëveshja 11-pikëshe mes tjerash parasheh një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë, njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore dhe që Serbia të mos bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare./KOHA

Reporterët pa Kufij: Niveli i lirisë së shtypit në Shqipëri është një nga më të ulëtit në Europë

Organizata Reporterët pa Kufij dhe Këshilli Shqiptar i Medias publikuan sot një paketë rekomandimesh për të mbrojtur gazetarët në Shqipëri, për të siguruar të drejtën e informimit dhe një peizazh mediatik të pavarur, pluralist dhe të besueshëm.

Nisma u mor për shkak se, siç vlerëson organizata RSF, niveli i lirisë së shtypit në Shqipëri është një nga më të ulëtit në Europë dhe është përkeqësuar për një kohë të gjatë.

Shqipëria renditet e 99-ta midis 180 shteteve në Indeksin Botëror të Lirisë së Shtypit, që publikoi Reporterët pa Kufi në maj për vitin 2024, dhe e fundit në rajon krahasuar me vendet e zonës së Ballkanit.

Në udhërrëfyesin e publikuar sot gjatë një konference shtypi online propozohet për mbrojtjen e gazetarëve, që Shqipëria të forcojë ligjet për të kundërshtuar paditë abuzive SLAPP ndaj tyre, duke kërkuar që ankesa të kalojë nga një mekanizëm vetërregullues para se të shqyrtohet nga një gjykatë.

“Procesi i anëtarësimit në BE ofron një mundësi unike për Shqipërinë për të përmirësuar ligjin dhe standardet e lirisë së shtypit në mënyrë që të mbështesë në mënyrë efektive gazetarinë e lirë, të pavarur dhe të besueshme në vend”, thuhet në deklaratën e përbashkët të RSF-së dhe KSHM-së.

Në dokument propozohet gjithashtu të rishikohen ligjet për mbrojtjen e konfidencialitetit të burimeve të mediave përballë përpjekjeve të paligjshme për t’i zbuluar dhe viktimizuar ato, si dhe miratimi i një plani kombëtar veprimi për sigurinë e gazetarëve sipas rekomandimeve të Këshillit të Europës.

Sa i takon pavarësisë dhe pluralizmit të medias dhe mbrojtjes së saj nga ndërhyrjet dhe censura udhërrëfyesi propozon të miratohen masa që mbrojnë pavarësinë editoriale të redaksive veçanërisht nga ndërhyrjet e aksionerëve të medias në konflikte inteesi.

Garanci më të forta për pavarësinë editoriale dhe financiare u propozuan edhe për Radio Televizionin Publik (RTSH), sigurimi i një buxheti të qëndrueshëm dhe procedura të pavarura në zgjedhjen e drejtuesve të tij.

“Rekomandimet synojnë të mbështesin “Dialogun e Strukturuar për Lirinë e Medias”, një procedurë që do të ndihmojë Shqipërinë të përmbushë kushtet për të hyrë në BE. Përpjekjet tona, të motivuara nga interesi publik dhe të bazuara në besimin dhe transparencën, tregojnë se edhe në një vend ku liria e shtypit sfidohet në të gjitha nivelet, veprimi i përbashkët dhe i vendosur është i mundur”, tha Pavol Szalai, drejtuesi i zyrës së RSF-së për BE dhe Ballkanin.

Udhërrëfyesi nga RSF dhe KMSH propozon lehtësira ekonomike për qëndrueshmërinë afatgjatë të gazetarisë shqiptare si zbutje tatimesh, kredi pa interes ose heqjen e gjobave për mediat që janë në procesin e Iniciativës së Mirëbesimit JTI. Ndërsa bashkësia e biznesit mund të mbështesë gazetarinë e besueshme duke shtuar reklamat për mediat etike.

“Shqetësimet për situatën dhe besimin në median shqiptare po rriten, sidomos në kushtet e rritjes së autoritarizmit dhe propagandës. Nuk ka zgjidhje të thjeshtë, por pavarësia financiare për median është një pikënisje vendimtare. Vetëm atëherë media mund t’i shërbejë vërtet interesit publik”, thotë Koloreto Cukali, drejtues i Këshillit Shqiptar të Medias.

Në takimin e prillit të kaluar me përfaqësues të RSF-së gazetarët shqiptarë pohuan se janë rregullisht viktima të sulmeve të dhunshme herë fizike, më shpesh verbale si dhe presione për padi.

Po ashtu ata pohuan se mediat janë nën presione ekonomike, çka shton pasigurinë dhe autocensurën në punën e tyre.

Në takim u theksua se tregu mediatik është i përqendruar në duart e një numri të vogël pronarësh, ndërsa është rrënjosur thellë bashkëpunimi i interesave politike, biznesore dhe mediatike, çka ndikonshumë në pavarësinë editoriale dhe në raportimin e gazetarëve.