Sot në OKB u miratua një rezolutë që dënoi agresionin e Rusisë në Ukrainë. Projekti i Rezolutës paraprakisht u pilotua nga BE dhe Ukraina. Si përfundim, 141 vende votuan pro, 35 abstenuan dhe 5 votuan kundër. Nuk pritej të ndodhte ndryshe. Asnjë agresion ushtarak i tillë nuk mund të justifikohet dhe sigurisht meriton të dënohet ashpër dhe duhet të ndalojë menjëherë. Asgjë nuk e justifikon humbjen e jetëve të civilëve.

Kur dëgjova lajmin, rrugës teksa kthehesha nga puna, shkaku që më bëri të hyj në mendime ishte një koment në Radio-Canada dhe më pas një status që lexova në Facebook. Komenti kishte për autor një ekspert të çështjeve ndërkombëtare, anëtar i një një qendre kërkimore pranë Universitetit të Montrealit. Statusi i Facebook, kishte për autor një gazetar, që e cilësonte rezolutën e sotme një fshikullim ndaj Rusisë. Asgjë kundër me këtë vlerësim.

Si fillim po citoj ekspertin nga Montreali që u shpreh pak a shumë kështu: “Para se të fillonte lufta në Irak, shumica e vendeve anëtare të OKB nuk e mbështetën me rezolutë ndërhyrjen ushtarake. Megjithatë USA dhe Britania ndërhynë. Armët kimike nuk u gjendën kurrë. Gjatë ndërhyrjes atje derisa mbaroi lufta, mbi 100,000 qytetarë irakianë humbën jetën. Cila është vlera e këtyre rezolutave të OKB?”. Me këtë pyetje përfundoi komenti.

Dikush mund të thotë që edhe ndërhyrja në Kosovë u bë pa një rezolutë të miratuar nga OKB. Krahasimi në këtë rast nuk qëndron, sepse në Kosovë po ushtrohej gjenocid dhe po masakrohej një popull. Në një periudhë të shkurtër dy grupe refugjatesh u zhvendosën drejt Shqipërisë. I pari rreth 35,000 në verën e vitit 1998, dhe i dyti, rreth 600,000, fill mbas nisjes së bombardimeve të NATO-s, mars 1999, në një hark kohor dy javor. Imagjinoni sikur në Kanada brenda dy javëve të arrijnë 6 milionë refugjatë (krahasimin e bëj mbi bazën e popullsisë së Kanadasë dhe Shqipërisë) dhe çfarë situate mund të krijohet për t’i akomoduar…

Nisur nga sa më lart, si i vetmi që nuk ka votuar në Parlamentin e Shqipërisë pro dërgimit të ushtarëve shqiptarë në Irak në vitin 2003, rezolutën e OKB të atij viti, unë sigurisht e konsideroj edhe sot një fshikullim ndaj SHBA dhe Britanisë së Madhe. Por nga ana tjetër, duke njohur nga afër strukturat e OKB për refugjatët gjatë kohës së luftës së Kosovës dhe ngadalësinë e tyre, në disa raste skandaloze, mendoj se OKB ka pamjen e një makinerie të ndryshkur që ka nevojë për remont total. Sigurisht nuk kam iluzionin që kjo mund të ndodhë në një të ardhme të afërt.

A do akuzohet më pas Rusia si Serbia, kjo mbetet për t’u parë dhe një skenar i mundshëm bombardimesh nga një koalicion ndërkombëtar për të mbrojtur civilët ukrainas nga një masakër në masë, duket sot vetëm skenar filmash fiction. Ndërkohë, gjashtë ditë pas fillimit të pushtimit rus të Ukrainës, prokurori i Gjykatës Penale Ndërkombëtare Karim Khan, njoftoi zyrtarisht sot nga Haga “hapjen e menjëhershme” të një hetimi mbi krime të mundshme të luftës dhe krime kundër njerëzimit të kryer nga Moska. Unë nuk jam jurist, po të vdesin civilë nga bombardime, është një akt që unë personalisht e quaj krim kundër njerëzimit. Cilido qoftë bombarduesi, arsyeja pse bombardohet dhe cilido qoftë urdhëruesi. Gjuha e prokurorit Khan më tingëlloi paksa si shumë diplomatike. Gjithsesi kështu funksionon OKB dhe strukturat që në një mënyrë apo tjetër janë të lidhura me të.

Ndërkohë dje, Kanadaja, nisur edhe nga hapat e ndërmarrë në parapritë të situatës së krizës humanitare nga UNHCR (Komisariati i larte i OKB për refugjatët) për mbledhje financimesh, akordoi një ndihmë shtesë prej 100 milion dollarësh në favor të Ukrainës, fonde që do menaxhohen nga UNHCR dhe Kryqi i Kuq Ndërkombëtar. Parashikimet e UNHCR paralajmëronin që rreth 12 milionë njerëz brenda Ukrainës dhe 4 milionë refugjatë do të kenë nevojë për ndihmë dhe mbrojtje në muajt e ardhshëm.

U çudita pak nga konkluzionet e UNHCR. Komisariati i Larte i OKB për Refugjatët bën llogaritë brenda 5 ditëve sa refugjatë do zhvendosen dhe vrapon të mbledhë fonde që ende nuk dihet si dhe ku do perfundojnë. Ku i bazon këto parashikime UNHCR? Në vitin 1999, burokratëve të UNHCR në Tiranë, u duheshin 3 javë për të sjellë ca batanije e ca çadra nga Bosnja… Rroftë populli shqiptar që na nxorri nga situata e paimagjinueshme ku ndodheshim kur nga Kukësi 600,000 refugjatët nga Kosova nisën të vijnë drejt Tiranës e qyteteve të tjera… Ndofta ata burokratë sot janë më të shpejtë apo ateherë Kosova dhe Shqipëria ishte një dosje e vogël? Këtë nuk e di, por një gje e di me siguri që në raste krizash humanitare, korrupsioni me ndihmat është mbarëbotëror. Kudo ku ka patur të tilla.

Të mos flasim pastaj edhe për lajmet që lexohen andej këtej për gjetjen e rrugëve të furnizimit me armë e për vullnetarë (nuk flas këtu për mjekët, gatishmëria e të cilëve për të shkuar në ndihmë të spitaleve ukrainase është më shumë se e admirueshme). Në raste konfliktesh të tilla, sipas meje, duhet shtruar edhe pyetja cili është përfitimi potencial i trafikanteve të armëve dhe trafikantëve të ndihmave humanitare. Jo për gjë, por kemi parë dhe filma amerikanë me Shqiperinë për temën e trafikut të shitjes së materialeve luftarake në kohë lufte si kjo e sotmja…

Duke ndjekur “teatrin” e OKB dhe dramën ukrainase që mund të përfundojë në tragjedi të vërtetë, vazhdoj të kem bindjen që lufta është gjithmonë rezultat i paqes së menaxhuar keq.

©Taulant Dedja

Foto nga OKB: Reuters/Carlo Allegri