VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

Nuslala! – Tregim nga PËRPARIM HYSI

May 31, 2018
 
   Më përpara u zhduk nga sytë, se sa u shfaq. Ashtu, vetëtimthi, e bukur, e shkathët dhe gjithmonë (të paktën në gjithë ato herë që e kam parë), sikur ta ndjekë dikush nga prapa dhe ajo, si për t’iu shmangur një rreziku permanent,vrapon drejt të padukshmes. Kush e sheh  për herë të parë, befasohet nga bukuria dhe vrapon që t’i afrohet, por llogaritë i ka bërë, pa e pyetur hanxhinë. E gjithë kjo ligjëratë fjalësh, është veç për NUSLALËN! Nuk ka kafshë të egër më të bukur dhe më të shkathët, njëherësh. Po kështu nuk ka kafshë tjetër, rreth së cilës të jenë thurur bestytni si për NUSLALËN.
Sado që është e vogël, në madhësinë e një maceje,ajo, në vetevete, ka të tilla energji,sa mund të vrasë edhe kafshë,edhe shpendë që janë disa herë më të mëdha se ajo.
                                                          *     *    *
Njerëzit që ia njohin mirë si dobinë, por edhe rrezikun, i kanë dhënë dhe atributin:nuse për lalin (nuslala) që në disa zona do të thotë: nuse për vëllanë e vogël. E kanë pagëzuar dhe nusez, me atë prapashtesën zbutëse dhe në  disa zona (siodomos, në veri), e quajnë bukël apo dhe bukurushë.Legjenda shkon drejt një emëruesi të përbashkët:-Kurrë mos e  vra,NUSLALËN! Siç ka vënë re, Profesor FRANSZ NOPCSA, ka një thënie porverbiale që është gjetur në Shqipëri,por dhe në Sicili që thotë:”Njeriu nuk duhet ta vrasë NUSLALËN!”.
*    *    *
NUJA, mëmë Liria nga Marglliçi i Çamërisë ( të më ndjejë atje ku prehet), më tregonte:- Në Çamëri Nuselalës i këndojnë këngë. E marrin me të mirë dhe i premtojnë kurbanë,deri ndonjë shpend apo shqerrë. Natyrisht, krejt këngën nuk e kujtoj dot, por ashtu, shatra- patra, do t’i sjell:”Nuselale,Nuselale/merr furkën e hidh një valle/Hidhe vallen si të desh/ të jap një “darovë” t’e kesh/ do për mish e do  për lesh/.
Kurrë nuk jam sugjestuar nga thënie e bestytni që u vishet kafshëve apo qoftë dhe njerëzve, gjasme, të shenjtë, po, kur ka ardhur puna për NUSLALËN, jam dorëzuar dhe  i kam besuar të gjitha ato që thuhen për të:qoftë si kafshë e dobishme, por, njëkohësisht, e rrezikshme. Aq rashë preh apo peng i atributit dyfish të NUSLALËS, sa nxënësve u lija porosi:- Kurrë mos godisni me gurë NUSLALËN dhe kurrë mos e shani atë. Legjenda thotë:-Nëse e ngacmon, e trazon, e përndjek, një gjë duhet ta kesh të sigurt: do të hakmerret dhe dëmin do ta paguash shumëfish.Siç thotë populli:- Për një thelë, do paguash një  pelë! Pulat apo shpendë të tjera,i gjen pirg në qymez dhe bëhet e frikshme në hakmarrjen e saj:se mund të helëmojë kafshë të shtëpisë dhe  thonë,edhe njerëz.
Ushqimi i saj kryesor, janë brejtësit(minjtë), por është aq e zonja sa të fitojë “luftën” me një gjarpër (gjithmonë fiton mbi ta), por nuk ia përton të mbysë një lepur apo shpendë e kafshë të tjera. Dhe populli pse ia njeh dhe vlerën,por dhe rrezikun e “përkëdhel” për ta zbutur zemërimin  e saj,me atributin e nominuar:NUSE. Jo vetëm”nuse”, por”nuse për lalin”.
Asnjë vlerë dhe, veç lojra fjalësh do ishin ç’kam shkruar për të, nëse nuk do sillja këtë rrëfim shumë domethënës.
                                                            *    *   *
Ka qenë muaji qershor. Në fshat korrej bari në livadhe. Fshatarët ndihmonin njëri-tjetrin, të grupuar në kolektiva, dhe sot(pra,kur ka ndodhur), po korrnin jonxhën e njërit prej tyre. Secili prej korrësve kishte postatën e tij dhe, pikërisht, tek njëri, mu në mes të postatit, u zbulua një çerdhe me disa këlyshë të vegjël. Ou,- bërtiti Rrahmani,- janë këlyshët e NUSLALËS. Më i  riu prej korrësve, vrapoi dhe, kur i pa, hoqi pallton dhe një nga një i hodhi në të.
Mos,-foli Rrahmani! Mos, se tash vjen e ëma dhe ka  me na mbytë krejt.
Mos,- tha Rrahmani,por i riu, si veriu. As që dëgjoi  me atë vesh. I mori dhe i fshehu diku. Nuk kaloi as një gjysëm ore dhe,kur ia befi e ëma. Kuiste e bërtiste në adresën tonë dhe qe gati të lëshonte flakë nga lebetia. Klithma  mend përshkoi gjithë mjedisin kur tek “foleja” nuk u gjet asnjë prej këlyshëve të saj.
-Sillja,- bërtiti Rrahmani. Sillja se ajo do hakmerret. Nuslala qe  egërusar aq, sa vinte vërdallë dhe, befas, i zunë sytë kusinë me qumësht që kishim varur në gremçin e një lisi, që qumshtin mos e zinte dielli. NUSLALA vrapoi, iu ngjit lisit dhe, pasi vuri buzët mbi kusi, volli mbi qumësht.
Ne shtangëm të tërë,- tregonte Rrahmani, dhe unë bërtita:- Sillja tani shpejt!!!
I riu vrapoi dhe me pallton para duarësh,erdhi dhe i vendosi atje ku qenë:tek foleja. NUSLALA ndiqte me sy veprimet tona dhe, kur pa ç’ndodhi, pothuaj fluturoi drejt e atje. I  pa (zëre se qe njeri dhe i numëroi) dhe, kur u sigurua që ishin të tërë, po “fluturimthi” u kthye tek lisi dhe, pasi u ringjit atje, zgjati këmbët e përparme dhe  e derdhi të gjithë kusinë.
– Shpëtuam,- bërtiti Rrahmani,se do na kish helmuar që të gjithëve.
 
                      Tiranë, 30 maj  2018
  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe: , ,

Komentet

Lajme të ngjashëm

PLAK NË PROCES… Poezi nga Albert HABAZAJ

Nuk më vjen mirë, assesi jo Që kujtoj moshën qysh në mëngjes, Po s’kam ç’të bëj, se domosdo Po nis udhën si plak në proces… Kam udhëtuar mirë, si idealist, Idealist i heroikës tragjike, . . .

LOPËT TURISTE -Rrëfim i një polici bashkiak- Nga Shkëlqim HAJNO

Kanë rrjedhur shumë ujëra në qyteton tonë turistik. Dhe unë e kam ndërruar shumë herë kostumin e policit nën çatinë e bashkisë sonë bregdetare. Herë me titullarë që betoheshin për Beris . . .

Cikël poetik nga Sami Mulaj

  DANCË NË SHI… ( Cikël poetik ) 1. Dancë në shi Ju që thoni a mendoni se lumturia është e gjitha diell…?! …pa provuar dancin në shi 2. Fjala e mirë Kur të mungon një kafe, dobësi, bren . . .

Gruaja e poetit dhe nëna e poeteshës në vargje- Esé nga FATBARDH AMURSI

Edhe në Olimp duhet të ketë patur një ditë, ku në vend të perëndive të ishin hyjneshat këmbë mbi këmbë duke pirë nektarë. 8 Marsi mund të jetë dhe një ditë katarsis për burrat, . . .

Cikël me poezi për 7-8 Marsin nga Përparim Hysi

1. PANJA * In memoriam,PROFESORE VIOLLCA OMARIT Mbi “PANJËN” e bukur,gjelbëroshe, Befas u lëshua një acar Një kohë e keqe,kodoshe, PANJËN vendosi për ta vrarë. E shkulën nga vendi ku mb . . .

Më 6 mars 1960 lindi poeti i shquar Xhevdet Bajraj

Xhevdet Bajraj (Panorc, 6 mars 1960 – Mexico City, 22 qershor 2022) ka qenë skenarist, poet dhe përkthyes kosovar. Biografia U lind në Panorc të Malishevës, shkollimin fillor dhe atë . . .

PSE DUHET NGRITUR SHTËPIA MUZE NË NDER TË 146 SHKRIMTARËVE, ARTISTËVE DHE PËRKTHYESVE QË U DËNUAN, U BURGOSËN, VDIQËN NË BURGJE NGA TORTURAT, U EKZEKUTUAN APO U PERSEKUTUAN NGA REGJIMI KOMUNIST GJATË PERIUDHËS 1944-1990, NË NDËRTESËN E ISH-LIDHJES SË SHKRIMTARËVE DHE ARTISTËVE TË SHQIPËRISË Nga dr. Mujë Buçpapaj, studiues i letërsisë

Ngritja e Shtëpisë Muze të Shkrimtarëve të Dënuar, vdekur në burgje nga torturat, ekzekutuar dhe përndjekur nga regjimi komunist, është një domosdoshmëri për të reflektuar mbi . . .

DARDHA E RRUSHI- Fabul nga ANDREA ZALLI

  Nji kokërr dardhë, që nën dardhë pati ra, Ndërsa mbi bar po dergjej qetësisht, Vilet e rrushit që gëzoheshin kur pa S’ju ndejt pa jua njitë nga mbrapa nji bisht. -Keq m’vjen për ju, m . . .

ADEM JASHARI NË KOSOVËN E PASLUFTËS- Nga Jusuf BUXHOVI

Opinioni kosovar prej kohësh është i mbërthyer brenda kllapave: presidenti historik dhe komandanti legjendar. Realiteti brenda të cilave sot jeton qytetari ynë në vazhdimësi bën . . .

ZOT, BOLL ME VARFËRINË E VIZIONIT TONË! -Nga Shkëlqim HAJNO

(Shënim nga një ditë dimri në JANINË, në Kalanë e Ali Pashë Tepelenës. Në Shqipëri nuk kemi ende një Muze për Ali Pashë Tepelenën.) Sa më shumë lexon për Ali Pashën, aq më tepër të del . . .

POETI XHEVAHIR SPAHIU, FILOZOFIA IDEALISTE E MODERNIZMIT TË TIJ AVANGARDË- Studim nga dr. Mujë Buçpapaj

5.2 XHEVAHIR SPAHIU, ANA TJETËR E MEDALJES Insistimi për identitet dhe konfirmim si një brez tjetër letrar, i shprehur më së shumti tek rebelimi social dhe metaforik i Xhevahir Spahi . . .

‘Pikolo grande amore’ E vogla e madhja dashuri- Tregim nga KRISTAQ TURTULLI

I ndodhur në avion, mbi retë mjellma, push bardha, çuditërisht dhe befas u përkëdhela butësisht në veshë nga tingujt e harruar të këngës italiane: ‘Pikolo grande amore’ të Kladio Bagli . . .

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend