Dje, me dhimbje dhe kënaqësi përzjerë, riprodhova nga gazeta Panorama një protestë qytetare të shkrimtarit Agron Tufa, ndër zërat e paktë publikë që nuk rresht së bëri thirrje për ato dëshmi që sot shoqëria e vuajtur shqiptare duhet t’i kish sjellë për reflektim.

Mjerisht Arenat e gjarpërinjve të fshehur dhe të pafshehur përtypin me lotë malli kujtime, për orë të tëra në kanale të shumta televizivë, mbretërinë e terrorit komunist, ku ata u rritën mes spaletave plot yje të baballarëve kriminelë dhe gëzuan fëmijërinë në ca shtëpi të grabitura të pasanikëve, që sa më të bukura t’i kishin shtëpitë, aq më shumë paskëshin kolaboruar me pushtuesit.. Dhe sot, pas theqafjes, dalëngadalë bënë një realitet të ri, të ri në formë, por të njëjtë në përmbajtje, ku turma nostalgjikësh marshojnë me portrete të dikatorit prapa Paskal Milos, të cilit (e këtu më ndjeni të vetëcitohem në një të thënë të para 12 vjetëve) po i rrjep qafën litari që tërheq zvarrë në një prapakthehu në Sheshin Qendror të Tiranës statujën gjigande të Atij.

E ndoqa dy herë atë palo bashkëbisedim, për të cilin flet Tufa, me historianë me rrënjë të
thella enverizmi, me vepra të hershme shkruar me porosi dhe të paflakura publikisht, siç meritonin. Ishin të ftuar aty nga një enverist tjetër i deklaruar familjarisht. Për afro dy orë u rrekën e na recituan që vepra dhe karriera e tyre prej historianësh, edhepse nën trysni, qënkej zhvilluar jashtë politikës.

Bënë çmos të na mbushnin mendjen, ne dhe vetes.

Dhe ia mbushën …vetëm vetes!

Xhufi, Milo dhe Hila, tani në liri, (thonë ata!), marrin përsipër të na rrëfejnë historinë, këtë radhë vetëm si profesionistë. Por, na rrëfejnë të njëjtën përrallë të vjetër të paragjumit, atë që Enver Hoxha, çliroi Shqipërinë, e që e industrializoi atë, solli një edukatë të paparë gjer atëherë dhe nën këtë valë frymëzimi, edhepse me një sërë gabimesh në rrugë e sipër,” thonë ata – gabime u thonë vrasjeve, burgimeve, internnimeve, shpronësimeve, mbjelljes së urrejtje mes shqiptarëve, pushkatimit të tërë komandantëve partizanë” – ja, me këto arriti e shtyu ai atdheun të përparojë….” Dhe e lanë përrallën pezull, pa thënë që “përparimi” arriti ta shpjerë atë atdhe aty ku hakshe meritonte ndër shtetet e kontinentit të vjetër: në bisht, në vendin e fundit!

Dua të përgëzoj për notat objektive, pikpamjet realiste dhe shqetësimet për mjerimin, në të cilin është katandisur shkenca e historisë, shqetësime që sollën zonja Nika dhe në mënyrë të vecantë zoti Afrim Krasniqi.

Figurë të shëmtuar paraqiti në atë kuvënd historianësh, Pëllumb Xhufi…

Nuk besoja kurrë që një njeri i shkolluar më së miri, edhepse me lidhje familjare me Qoftëlargun, do të merrte me aq zell atë avokati të mjerë, mbi gjoja teprimet krahasuese në rrëfimet mbi kampin famëkeq të Tepelenës. A mund të përfyrtyroni një shkencëtar shqiptar, që i pat në diktaturë dhe pas saj, të hapura tëra portat për të tëra dëshmitë dhe pasqyrat, listat e lindjeve dhe vdekjeve të mijëra njerëzve krejtësisht të pafajshëm, t’u referohet selektivisht dokumentëve amerikanë? Në reagimet e shumta që kam parë kundër tij këto ditë, dua ta mbroj nga sulmet që i bëjnë diletantizmit të tij “shkencor”. Nuk është diletant, zoti Xhufi, por avokatia e krimeve të Enverit të tij e shtyu në atë mjerim. Një njeriu të formuar në Perëndim, ku aso kohe shqiptarët e vetëm që mund të gjeje, do të ishin të përkëdhelurit dhe të arratisurit nga telat me gjemba, duhet t’i thuhet se i kërkojmë ligjërisht një qasje humane ndaj vdekjeve.

Zoti historian, edhe një vdekje e vetme fëmije është më tronditëse, se një shifër qoftë e fryrë ose jo!

Zelli për të zbutur egërsinë kriminale në atë kamp, që të vojtur të ndryshëm e kanë krahasuar me një Auschwitz, ishte mjeran. Kundërshtimi i krahasimit do të të kishte sukses, nëse në ndonjërin nga punimet e tua shkencore të mëparshme, të kishe shfryrë krahasimin e parajsës enveriane si “kopësht i lulëzuar në brigjet e Adriatikut”

Dhe kjo mungesë të falet, Xhufi! Se Shqipëria, për ty dhe Hilën, ishte vërtet kopësht i lulëzuar. Recitimet e asaj mbrëmjeje, nuk ka prift që t’i fal!

Ekrani juaj atë natë ishte vërtet një kamare turpi!
……………………………………………………………………….
Shënim. Duke falenderuar edhe një herë Agron Tufën për shkrimin e tij të ndjerë që mora ta komentoj, bashkangjis për ta shoqëruar me një skicë tronditëse të të vuajturit Lek Previzi, bërë në ato vite dhe që nga ndjenjat që zgjon, unë i jap përmasat e një vepre arti.