Përfundimi i luftës në Shqipëri dhe marrja e pushtetit nga ana e komunistëve më 29 nëntor 1944 ishte rezultat i një procesi shumë kompleks ushtarak, politik, social, kulturor, në një vend që kishte vonesa shekullore në shtetndërtimin nacional mbi binarët para-otomanë. Në përfundim të luftës në Shqipëri, pas mbërritjes së partizanëve në Tiranë, Durrës, Shkodër, Korçë, Gjakovë, Prizren, Pejë etj., në territorin e shtetit shqiptar të deriatëhershëm (1941-1944), u ndërtua një regjim dykrahësh, simotër, brutal dhe për pjesën e civilizuar të shoqërisë shqiptare nuk ka pasur një ditë gëzimi të vërtetë, për lirinë e ardhur në vend në një mënyrë të çuditshme dhe të pamerituar. Regjimi që u instalua nga komunistët rezultoi edhe më represiv se sa ato që kishin ndërtuar Italia fashiste dhe posaçërisht Regjenca shqiptare në kohën e mbisundimit të Wehrmacht-it. Objektivi kryesor i komunistëve ishte marrja e pushtetit dhe shkatërrimi i bazës humane të rezistencës kundër ardhjes së tyre, që u përvijua gradualisht në shoqërinë shqiptare.

Pushkatimet pa gjyq dhe proceset gjyqësore kundër “armiqve” të klasifikuar arbitrarisht nga zotnuesit e rinj të Tiranës, që tërhiqeshin në heshtje nga mbrojtja e integritetit shtetëror të viteve 1941-1944, kanë qenë të drejtuara kryesisht kundër klasave të kamura, të qytetëruara dhe të ditura të shoqërisë, me teh të posaçëm komunitetin katolik dhe Kishën Katolike në Shqipëri (ndaj të cilëve do të implementohet një tip Zgjidhjeje Finale nga ana e diktatorit). Përveç procesit të hakmarrjes, objektivat e komunistëve që në procesin çlirimtar dhe në periudhën që vijoi, kanë qenë ato të ndryshimit të strukturës shoqërore dhe ekonomike tradicionale, përmes konfiskimit të pronës private, përfshirë edhe tjetërsimin e pasurisë intelektuale pothuajse të të gjithë elitës drejtuese pararendëse. Pjesa më e madhe e arritjeve të arsimit, shkencës, kulturës, letërsisë, botimeve, teksteve shkollore u fshinë nga qarkullimi. Bibliotekat private u grabitën dhe një pasuri e tërë me dorëshkrime e studiuesve të asaj kohe, në pjesën më të madhe, u vodhën dhe u tjetërsuan në autorësi. Edhe sot e kësaj dite askush nuk është në gjendje të na tregojë fatin e dorëshkrimeve të veprave të dorëzuara në Institutin e Studimeve Shqiptare. Ende sot, nuk ekziston një projekt shtetëror për rikuperimin dhe botimin e atyre veprave që kanë shpëtuar.

Lufta Nacional-Çlirimtare dhe Antifashiste e popullit shqiptar, rinisë ka qenë në mënyrë të padiskutueshme një veprimtari legjitime, siç është çdo e drejtë e rezistencës ndaj çdo okupatori. Bij dhe bija të Shqipërisë dhanë jetë për lirinë e atdheut dhe ato do mbetën përjetësisht në altarin e lirisë së një populli. Mirëpo, paralelisht me këtë, në Shqipëri ndodhi edhe një proces tjetër: ai i shkatërrimit të padallimtë i trashëgimisë së shtetformimit, rendit tradicional kushtetues, politik, ekonomik, social, i balancave të brendshme krahinore dhe religjioze dhe fshirja me dhunë e elitës. Ky proces ndodhi përmes përdorimit përmes të përforcimit të përshkallëzuar të LNÇ/FNÇ dhe UNÇSH, si një ushtri tipike fshatare kjo, e udhëhequr nga komisarët politik, të cilët busull drejtuese kishin parimet e përmbysjes revolucionare, gjegjësisht leniniste dhe staliniste të Shteti Tradicional Shqiptar.

Uzurpimi i pushtetit nga komunistët në Shqipëri duhet studiuar jo aq si një teori dhe praktikë e çlirimit nacional, revolucionit dhe shndërrimit historik madhështor, siç është pretenduar nga ana e historiografisë komuniste në këtë vend për një periudhë të gjatë, se sa si një teknikë e marrjes së pushtetit, që ka qenë e suksesshme, për shkak të ekzistencës së një numri faktorësh të brendshëm dhe të jashtëm, ndër të cilët spikat vendosmëria për të paraprirë në kapjen e momenteve nga ana e Enver Hoxhës dhe mentorëve të tij Miladin Popoviqit, Dushan Mugoshës, Velimir Stojiniçit. Uzurpimi i pushtetit nga komunistët në Shqipëri përmban edhe një dukuri thelbësore, që e shmang nga modeli i përgjithshëm i uzurpimit, sepse lufta e rezistencës kundër okupatorit u zhvillua në mënyrë të njëkohshme me luftën civile, që rrënoi forcën ushtarake të grupimeve politike tradicionaliste. E gjithë kjo përplasje ndodhte në një vend të ngjizur me vështirësi kombëtarisht, elita e të cilit në vitet e luftës nuk operoi politikisht mbi parimet e antifashizmit, sa mbi nevojën e kalimit të furtunës pushtuese fashiste me sa më pak dëme mbi shtetin dhe kombin.

Ky është dallimi i rastit shqiptar nga vendet e tjera të Europës Lindore dhe Juglindore, që edhe pse duket se ngjason me rastin jugosllav në shumicën e veçorive, prapë ka impostim tërësisht specifik. Ardhja e komunistëve në pushtet ishte pjesë e procesit dhe kohës së ekspansionit të komunizmit në Europën Lindore, që zuri rrënjë në fund të LDB edhe në Shqipëri. Ky proces, si në të gjitha vendet, edhe në Shqipëri, ka ngjashmëri dhe studiuesit mendojnë, se kjo përhapje është realizuar në përputhje me një plan-projekt (blueprint), të përgatitur në Moskë. Në rastin e Shqipërisë, ky plan-projekt është përpunuar në shtabin e Titos dhe është implementuar me dy rezonanca, në “Shqipërinë e vjetër” dhe në “Tokat e Lirueme”, gjegjësisht prej Shtabit të FNÇsë dhe atij të KOSMET-it. Ka prova, që një plan taktik i hartuar në Rusi është ofruar për rastin jugosllav. Moska ka këshilluar Titon, që ai duhej të shmangte aktet, që justifikonin dyshimet britanikëve edhe të forcave të brendshme politike jokomuniste, se lëvizja partizane ishte duke marrë një karakter komunist, që synonte sovjetizimin e Jugosllavisë dhe Shqipërisë.

Dmth., gradualizmi dhe kamuflazhi kanë qenë parimet bazore taktike të projektit të Stalinit për uzurpimin e pushtetit nga komunistët pas luftës. A nuk ishte PKSH dhe LNÇ/ FNÇ, një organizatë që merrte udhëzime dhe direktiva të mirëfillta nga PKJ dhe AVNOJ? A nuk ndoqën komunistët shqiptarë, në mënyrën më të robotuar, të njëjtat taktika, që udhëzoheshin nga Moska dhe përcilleshin me përpikmëri të plotë nga Shtabi Jugosllav i Titos, nëpërmjet emisarëve stacionarë dhe lëvizës? Përgjigja është një Po, pa mëdyshje. Por në rastin e Shqipërisë udhëheqësit komunistë jugosllavë, me bashkëpunimin e përunjur të komunistëve shqiptarë, kishin ndërtuar qartësisht edhe një plan të posaçëm për Shqipërinë, që lidhej me specifikën e një vendi të zmadhuar gjatë luftës, në afërsitë e kufijve etnikë nga fuqitë e mundura të Boshtit Fashist. Për rrjedhojë, trajtimi i rastit shqiptar, marrë në tërësi, kishte nevojë për një operacion të posaçëm dezintegrues dhe riformulues të Shqipërisë së Madhe të krijuar dhe vepruese nga prilli 1941, duke shkatërruar bazën themelore të brendshme njerëzore rezistuese ndaj këtij procesi prapësues. Dmth., jo vetëm vendosje e diktaturës komuniste, por para së gjithash copëtim sërish i këtij vendi dhe nënshtrim në pjesë të veçanta të kombit, madje nukleve më rezistente të tij (Kosovë, Hot, Grudë, Dibër, etj.).

Taktika që ndoqën komunistët shqiptarë nga shtatori i vitit 1942, ishte ajo e ndërtimit të një lëvizjeje të gjerë nacional-çlirimtare, në formën e një fronti nacional-çlirimtar, organizatë kjo që në përfundim të luftës dhe të tërheqjes së gjermanëve nga Shqipëria, u shndërrua në një makineri për uzurpimin e pushtetit nga komunistët në Tiranë dhe në të gjithë Shqipërinë. Makineria përmes së cilës LNÇ/FNÇ ia arriti qëllimit ishte Ushtria Nacional-Çlirimtare, e ndërtuar zyrtarisht, më datë, 10 korrik 1943. FNÇ shërbeu si një instrument i rëndësishëm politik për kamuflazhin dhe ndihmoi për të krijuar instrumentet e kontrollit komunist, përtej fasadës së unitetit popullor pluralist. Ndërsa, ushtria shërbeu praktikisht si një Ushtri e Kuqe Shqiptare, me mbizotërim social fshatar dhe përkufizim krahinor jashtë Gegnisë së Mirëfilltë, e drejtuar dhe e komanduar që në fillesë nga PKSH, pavarësisht fasadës së përdorur në kohën e parë dhe përdorimit të suksesshëm të kryengritësve tradicionalë. Ushtria e Kuqe Shqiptare (dmth., UNÇSH) ka qenë faktori kyç në marrjen e pushtetit, mbasi ndryshe nga vendet e tjera të Europës Lindore, Ushtria e Kuqe Sovjetike nuk depërtoi deri në Shqipëri dhe as në tokat e banuara nga shqiptarët në Jugosllavi e Greqi. Por ajo fuqi dhe forca e saj ishte ndikuese në aspektin moral në vend për shkak të kontrollit të EL.

Përsa i përket kamuflazhit, komunistët shqiptarë e kanë përdorur fshehjen e plotë të objektivave, si taktikë, veç në momentet e para të aktivitetit të vet dhe nuk janë kursyer të tregojnë, me herët se komunistët jugosllavë, objektivat e veta ekstremiste, duke djegur fazat ndërmjetëse të skicuara në blue-print-in e lartpërmendur. Kjo kohë e heqjes së perdes së rremë shkon mbase deri në gushtin e vitit 1943. Krijimi i BK, papajtueshmëria e elitës së Shqipërisë së Vjetër me organizatorët komunistë të rezistencës, shpërthimi i luftës civile etj. (nga nëntori i vitit 1943 deri në dhjetor 1945), bëri që kjo taktikë të vinte gradualisht duke u zbehur dhe përdorimi i njerëzve të botës tolerante shqiptare nga ana e komunistëve, ka qenë i reduktuar në disa figura krejtësisht pa peshë dhe lehtësisht të kontrollueshme. Më së shumti, mashtrimi është përdorur në shmangien e terminologjisë komuniste dhe regjimi që po krijohej gradualisht në Shqipëri, nuk u njoh dhe nuk u shpall fillimisht si një diktaturë e mirëfilltë e sovjetëve apo e proletariatit, por si një Republikë Demokratike Popullore. Legjitimiteti formal i këtij regjimi u realizua, në harkun e 14 muajve pas kontrollit ushtarak të Shqipërisë në nëntor të vitit 1944, gjegjësisht në janar-mars 1946.

Studiuesi amerikan Stephen Peters ka përcaktuar se përbërësit për suksesin fenomenal të PKSH kanë qenë një kombinim i ngathtësisë dhe mungesës së mendjemprehtësisë, prej anës së elitës sunduese shqiptare të periudhës së paraluftës; i aftësisë së jashtëzakonshme organizuese dhe përgatitjes ideologjike të emisarëve të Titos, të cilët themeluan PKSH dhe e udhëhoqën atë drejt suksesit gjatë luftës; aftësia, shpirti luftarak, vendosmëria e paepur e komunistëve shqiptarë në përgatitjen e terrenit për marrjen e mundshme të pushtetit, pavarësisht kostove të humbjeve të jetëve njerëzore dhe shkatërrimit të vendit; hyrja e Ushtrisë së Kuqe në Ballkan; dhe dështimi i anglo-amerikanëve për formulimin e një politike të përcaktuar për Shqipërinë e pasluftës. E gjithë kjo shpjegon, se si qe e mundur që PKSH, e cila në qershorin e vitit 1941, kur Gjermania hitleriane sulmoi BRSS, nuk ekzistonte dhe nuk kishte një organizim të vetin në Shqipëri, ia arriti, që brenda një periudhe në më pak se tre vitesh, e kamufluar si LNÇ/ FNÇ, të bëhej zotëruese e pasfidueshme e situatës në vend, madje edhe pa ndihmën e trupave sovjetike.

Por hapësirën kryesore për të arritur këtë objektiv PKSH-së, ia dhanë: gjendja e mjeruar e fshatarësisë në Shqipërinë e Jugut, përçarja e elitës së vjetër politike të Shqipërisë, pamundësia e ish-Mbretit Zog për ta rikuperuar gabimin e tij fatal të mosbërjes së rezistencës së mirëfilltë dhe lëshimit të detyrës shtetërore më 8 prill 1939, mungesa e maturisë politike dhe një lloj bindjeje e kësaj klase të patriotëve të respektuar, të cilët jepnin këshilla për maturi, akomodim, ose pozitë pritjeje përballë forcave të pathyeshme të Boshtit Qendror, ballafaqimi me të cilët, mund t’i shkaktonte vendit rrënim të plotë dhe të shpejtë. Ata mendonin, se Shqipëria ishte shumë e vogël, e varfër dhe aspak e përgatitur për t’i rezistuar makinerisë ushtarake të fuqive të Boshtit Fashist. Ata arsyetuan, se politika më e zgjuar ishin qëndrimet e gënjeshtërta karshi pushtuesit, ruajtja e fuqive dhe rezervave, me qëllim që të përdoreshin në momentin e duhur, në mënyrë që t’i bëhej ballë përpjekjes që komunistët anë e kënd EL po bënin për të marrë pushtetin pas luftës. Po a ishte ky veprimi më i zgjuar dhe më i saktë, në një kohë kur forca e LNÇ sa vinte e rritej dhe bëhej e papërballueshme, për shkak të furnizimit me forca njerëzore nga fshatarësia e Jugut, e rrënuar nga lufta? Veprimet e forcave të ndryshme nacionaliste, në periudhën (pranverën-verë –vjeshtë) e vitit 1944, u kushtëzuan nga pritja e kotë për një zbarkim të mundshëm anglo-amerikan, për të penguar mbizotërimin e komunistëve me frymëzim nga Moska, në Ngushticën e Otrantos.

Në këtë aspekt duhet të theksojmë, se ky qëndrim pasiv, pritës, akomodues dikur edhe negociues me pushtuesin, i elitës së vjetër politike, që formoi dhe drejtoi Shqipërinë në harkun kohor të viteve (1912-1944), nuk është përqafuar nga të gjithë anëtarët e kësaj klase dhe posaçërisht nga brezi i ri i të njëjtave familje dhe nga populli në tërësi. Të rinjtë, studentët, nxënësit dhe intelektualët kanë qenë që në fillim, të vendosur për t’iu kundërvënë okupatorit, madje kanë qenë ata të parët dhe jo komunistët, që kanë ndërtuar strukturat fillestare të rezistencës pasive dhe aktive. Ardhja e komunizmit në Shqipëri nuk ka qenë rezultat i një revolucioni popullor të vetvetishëm, që synonte shkatërrimin e rendit të vjetër dhe krijimin e një rendi të ri, shoqërisë socialiste. Sipas Stephen Peters, ajo ishte në një farë mënyre, produkt i agresionit të vendeve të Boshtit Fashist dhe marrjes mbi vete prej komunistëve, i rolit udhëheqës në lëvizjen e rezistencës. Po ashtu, në Konferencën e II të Quebec, ndërmjet Churchill dhe Roosevelt, mbajtur në shtator të vitit 1944, u vendos se për sa kohë që beteja në Itali vazhdonte, nuk ekzistonin forca në dispozicion në Detin Mesdhe, për t’u dislokuar në Ballkan, përveç disa njësive të vogla zbarkuese britanike në Greqi.

Në këtë mënyrë, fati i Shqipërisë ishte i vulosur edhe nga pamjaftueshmëria forcave ushtarake të Aleatëve Perëndimorë dhe nga një raport i kujdesshëm i tyre me sovjetikët. Pavarësisht se komunizmi nuk arriti në Shqipëri përmes Ushtrisë së Kuqe, depërtimi i sovjetikëve në lindje të Ballkanit, inkurajoi komunistët shqiptarë për të intensifikuar përpjekjet e tyre, gjatë periudhës verë – vjeshtë) të vitit 1944, për eliminimin e padallimtë të nacionalistëve dhe elitës pararendëse shtetformuese. Në këto rrethana, Shqipëria nuk do të ishte bërë komuniste vetëm sikur zbarkimi britanik në Greqi, do shtrihej edhe në Shqipëri. E vetmja gjë, që do të mund të ndodhte nga ky tejkalim i pamarrun vesht paraprakisht ndërmjet Aleatëve antifashistë, mendoj se do të kishte qenë vetëm një notë formale proteste prej anës së Stalinit. Kjo, mbasi ende në këtë kohë Stalini nuk ka pasur një interes të posaçëm dhe njohje të mirë të situatës shqiptare. Ende objektivi i tij në këtë kohë nuk arrinte në Kanalin e Otrantos. Kjo nënkupton, që projekti maksimal i shtrirjes sovjetike nuk e ka përllogaritur që në fillesë Shqipërinë si pjesë të ndikimit. Sllavizmi e Komunizmi nuk kishte rrënjë në këtë vend dhe në momentin e largimit të trupave gjermane, organizimi komunist ishte vetëm një grup i pashtrirë me rrënjë në shoqërinë e Shqipërisë, i udhëhequr nga emisarët sllavomëdhenj të Titos. Mirëpo, ata kishin arritur të krijonin një parti të organizuar shumë mirë dhe të disiplinuar politikisht, e cila kishte si objektiv kryesor marrjen me çdo kusht të pushtetit. Fakti që ata përdorën pjesën më të madhe të aktivitetit ushtarak kundër forcave opozitare ndaj tyre dhe për pastrimin e vendit nga çdo vatër e mundshme rezistence patriotike, është një provë e qartë e ekzistencës së këtij objektivi, të cilin nuk pati një forcë tjetër e brendshme, që ta konkurronte, ose ta ndalonte.

Grupet e ndryshme nacionaliste, prijësit fisnorë dhe krahinorë, vetë elita e vjetër, nuk ia dolën të bashkoheshin në kohë, në një organizim të përbashkët, nuk u orientuan drejt politikisht dhe humbën tempin, duke bërë tratativa mossulmimi me okupatorin. Një pjesë e rëndësishme e tyre, në mënyrë naive, nuk mendonte të zhvillonte as edhe një luftë kundër bijve të brezit të ri, që ishin përfshirë në radhët e organizatës së komanduar nga komunistët dhe u përpoqën me kot, t’i bindnin ata për shkatërrimin që do t’i sillnin vendit pas largimit të okupatorit nazist. Ndërkohë, dëshira dhe objektivi i Aleatëve anglo-amerikanë, shqetësimi parësor i tyre ka qenë i planit ushtarak, më shumë se sa politik dhe nuk lidhej në mënyrë imediate me të ardhmen e rendit të vjetër politik të Shqipërisë dhe fatin politik të shtetit bazuar mbi Kushtetutë dhe respektim të lirive. Nacionalistët nuk kuptuan, se Aleatët Perëndimorë ishin të gatshëm të bënin kauzë të përbashkët me ato organizata në vendet e pushtuara, të cilat mbanin të gozhduara në tokat e tyre sa më shumë divizione gjermane që të ishte e mundshme. Ndërkohë që komunistët jo vetëm që i përgjigjeshin kësaj kërkese të aleatëve në një masë të caktuar edhe formale, paralelisht me objektivin e tyre kryesor, pushtetin, por ishin të gatshëm të bënin vetësakrifikim dhe luftë të pandërprerë. Komunistët kishin bindjen, se përmes fitores së luftës jo vetëm do të largonin okupatorin, por do të fitonin edhe pushtetin, objektivin final të tyre, që ishte pra kontrolli politik i vendit.

Kështu, ata ia arritën qëllimit të luftonin dhe të fitonin një luftë, jo vetëm kundër okupatorëve, por edhe kundër nacionalistëve të të gjitha ngjyrimeve politike, të cilët mbetën deri në fund të përçarë, jo aq të qartë, të pavendosur dhe hapa larg tempit të kohës që rrokullisej marramendësisht. Duke qenë se FNÇ udhëhiqej nga drejtues komunistë të profilizuar në një zonë të caktuar të Shqipërisë së Jugut, edhe pushteti i ardhshëm i krijuar prej tyre në Shqipëri do të jetë jo vetëm një diktaturë ekstremiste, por edhe një sundim njëkrahinor politik, administrativ, ushtarak, jo i përkohshëm, por shumëvjeçar, dhe do rëndojë si zgjedhë e huaj në Gegninë shqiptare për gjysmë shekulli. Qytetarët e Shqipërisë gradualisht do të ndahen në dy pjesë: të besuarit e regjimit të ri, që zgjeroheshin ndër shtresat e vuajtura të zonave fshatare dhe “armiqtë e klasës”, “të dyshimtët”. Të besuarit shërbyen dhe u përdorën gjerësisht nga ekipi politik për të konsoliduar dhe përjetësuar pushtetin e komunistëve të “Zonës së Parë Operative” në Shqipërinë e pas luftës. Ndarja e vendit në sundues të rinj dhe të shtypur dhe të shfrytëzuar politikisht dhe krahinarisht, ndërpreu proceset pararendëse formësuese të unitetit kombëtar, kulturorë e gjuhësor. Për shkak të sundimit të gjatë otoman, Shqipëria ishte penguar për të krijuar individualitetin e vet dhe për të pasur një histori të vetën në kuptimin e vërtetë të fjalës.

Në vitet 1912-1944 elita shtetformuese bëri gjithçka për ta rikompozuar këtë individualitet historik, kulturor, gjuhësor, nacional dhe politik, bazuar mbi një zhvillim të gjithanshëm të shoqërisë në mënyrë simetrike. Të gjitha arritjet e elitës nacionale që u godit në bllok më pas si kolaboracioniste, u dezintegruan nga pushteti i themeluar dhe drejtuar nga Enver Hoxha, u fshinë dhe sot (2024) vijojnë ende të mos njihen nga brezi i ri. Së bashku me goditjen e elitës kombformuese, komunistët shkatërruan edhe veprën e tyre themelonjëse të krijimit të individualitetit kombëtar, të një ideologjie nacionale albanianiste dhe unitetit të një populli me tri besime fetare dhe dy strukturime të mëdha linguistike dhe formative. Qeverisja njëkrahinare e komunistëve të “Zonës së Parë Operative” do të vazhdonte të ishte e dallueshme për një gjysmë shekulli, të ripërsëritet dhe replikohet në mënyrë të hapur në tranzicion. Kjo qeverisje diktatoriale, preferenciale dhe promovuese e përçarjes mbi baza krahinore, fetare dhe kulturore, ka qenë një sundim kompleks, i strukturuar në të gjitha aspektet e jetës së Shqipërisë. Ai sundim e shpërfytyroi kombëtarisht vendin, shkatërroi me rrënjë çdo arritje europianizuese të tri dekadave pararendëse të elitës që u fundos në LDB, vendosi udhëheqësinë në duar vrasësish të pamëshirshëm, drejtimin e punëve shtetërore ndër koka individësh që në asnjë vend tjetër europian nuk do kishin pasur fatin për të pasur një pozicion të tillë programues dhe komandues të punëve qeverisëse.

Teza që kam parashtruar është se “Shqipëria, nga viti 1945 dhe gjatë gjithë Luftës së Ftohtë ishte një nga nacionet e robëruara të Europës Lindore, të varun, mbajtun nën kontroll, nën një regjim jodemokratik, drejtpërdrejtë ose jo drejtpërdrejtë nga një qendër e kontrollit politik dhe strategjik, dirigjuar në Beograd dhe në Moskë”. Termi “Komb i Robëruar” nuk përdoret për herë të parë nga ana ime: “Captive Nations” (Kombe të Robëruara) është një emërtim i përdorur herët, në komunikimin publik dhe në historiografinë amerikane pas Luftës së Dytë Botërore, për të përcaktuar dhe dalluar, shtetet, kombet që gjendeshin në situacione jodemokratike, nën administrimin komunist, ma së parit, nën diktatin, ose sundimin sovjetik. Bëhet fjalë për shtete të mbajtura nën kontroll të plotë, që kanë dukjen e independencës, por në fakt janë totalisht të nënvendosura, në një sistem jo të lirë politik, shoqëror, ekonomik dhe kulturorë. Këto shtete e kanë pasur të pamundur për të bërë zgjedhje demokratike, të përcaktojnë në mënyrë sovrane përfaqësinë, politikat ekonomike, sociale, kulturore dhe pozicionimin indipendent në fushën e politikës së jashtme.

Kështu, Shqipëria e drejtuar prej Enver Hoxhës, pas vitit 1945, u programua në mënyrë spontane, graduale, paralelisht me forcimin e regjimit komunist dhe zbrazjen e vendit nga forcat tradicionaliste dhe nga anglo-amerikanët, si pjesë e një Njësie Gjeografike dhe Politike, që përfshinte Europën Lindore nën influencën sovjetike. Jeta shoqërore, politike, ekonomia, kultura dhe arsimi i vendit, nga kjo kohë u ndikua nga ky perceptim, nga kjo ndjesi përkatësie strategjike nën këtë strukturë shtetërore kontinentale. Shqipëria shtetërore brenda pak javëve nga çlirimi i vendit dhe largimi i ushtrisë gjermane u shndërrua në mënyrë të qëndrueshme, në një regjim totalitar, që erdhi duke u konsoliduar dhe perfeksionuar, ndërsa shtetit i mëparshëm tradicional iu prish rruga e shtrueme dhe iu shua ekzistenca. Në rrjedhën e vitit 1946, Shqipëria Komuniste, Republika Popullore, u krijua dhe u perfeksionua si një monstër totalitare, ndërsa fati nacional i trojeve shqiptare të shtetit 1941-1944 u shkri nën të njëjtën rrugë në një shtet tjetër, i formatuar njëlloj.

Madje, mund të themi, se përmes atij shteti ku u nënshtruan trojet shqiptare, Jugosllavisë së Titos, u kontrollua Shqipëria e vogël nga Moska, prej vitit 1945 deri në vitin 1949. Procesi përmbyllës i kësaj periudhe thyerjeje të parë është themelimi i Republikës Popullore të Shqipërisë në vitin 1946, prej këtij grupi komunist të udhëheqësve partizanë, të cilët e fituan luftën falë mbështetjes perëndimore dhe frymëzimit sovjetik. Udhëheqësi i tyre, Enver Hoxha, hoqi dorë nga të gjitha interesat e shqiptarëve, që jetonin në Malin e Zi, në Kosovë dhe në Maqedoninë Perëndimore, për të ruajtur pushtetin e tij dhe për t’u izoluar plotësisht në shtetin komunist, në kufijtë e para Luftës së Dytë Botërore. Me kalimin e kohës, Shqipëria, u njejtësua me vendet e tjera të EL dhe u bë, në qoftë se përdorim shprehjen e profesor Kenneth Jowet të University of California Berkeley, ‘geografically contiguous replica states’ një nga Shtetet e Ngjashme të Afërta, të Njëpasnjëshme Gjeografikisht të Europës Lindore.

Akademia e Shkencave e Shqipërisë Instituti i Historisë

/Gazeta Panorama

Më tremb shumë heshtja e përjetshme e shqiptarëve për të penguar disenjatorët kriminelë (tradhtarë-kuislingë-renegatë) që veprojnë në hapësirën e pafund të copëtimit të vendit, shpopullimit të vendit dhe zhbërjes së identitetit kombëtar. Zhdukjes së shqiptarëve.
***
PS: Shprehjet “ofenduese” u drejtohen vetëm atyre që e gjejnë veten në përshkrimet.

Çfarë do të thotë të jesh kriminel? Çfarë i karakterizon kriminelët?

Krimineli – është njësoj si delikuent, ai (ajo) që shkel ligjin, atë që bie nën ligjin penal. Në fjalimin e përditshëm, termi shpesh përdoret disi më ngushtë për dikë që ka kryer me dashje një vepër penale që kualifikohet për më shumë se një gjobë.

Njerëzit që merren me kriminalitet quhen kriminelë. OK?

Tradhtia ndaj Vendit (atdheut) është kriminaliteti më i madh.
***
Qëllimi i tradhtarëve është të manipulojnë, ngatërrojnë, shfrytëzojnë, burgosin pa fakte opozitarët, të vrasin besnikët (patriotët, gazetarët e mirëfilltë), dhe të mbeten me privilegje.

Qëllimi i besnikëve (patriotëve) është të zbulojë dhe denoncoj të gjithë tradhtarët.

Tradhtarët janë në pakicë dhe dinë për njëri-tjetrin.

Besnikët janë në shumicë. Ata nuk e dinë kush janë besnikë dhe kush janë tradhtarë.

Tradhtarët duhet të ndëshkohen, pa kufizim, kudo që janë.
***
Shumica e shqiptarëve nuk besojnë në të vërtetën, por në atë që dëshirojnë të jetë e vërtetë. Dhe nuk ndihmon sa njerëz të tillë mbyllin sytë, ende nuk shohin asgjë.

Por gjëja e trishtueshme për shumicën prej nesh është se ne më mirë do të shkatërroheshim nga lavdërimet sesa të shpëtonim nga kritikat.

Kriminaliteti i gjithëllojshëm është problem shumë shqetësues në Shqipëri, Kosovë (…). Duhet të flasim për këtë, dhe veprojmë.
“Mos e shqetësoni një armik i cili është gati të bëjë një gabim”, – Napoleon Bonaparte (1769 – 1821)
***
Mjerisht, në trojet shqiptare, politikë-bërësit shqipfolës (kriminel, servil, kuisling të pashkolluar por me diploma false) kanë bërë gjithçka që fëmijët-rinia të tjetërsohen në çdo gjë, vetëm shqiptarë të mos jenë. Të mos kenë perspektivë jete, pa shpresë, të ikin jashtë vendit, ashtu që trojet tona të zëvendësohen me të huaj nga i gjithë rruzulli tokësor, të cilët siç duket edhe do ta trashëgojnë shtetin amë Shqipërinë, Kosovën, FYROM-in…nëse shqiptarët grindavec nuk zgjohen.

Shqiptarët mendjelehtë besojnë se ka vendime rreth të drejtës dhe si duhet të jetë ajo. Perëndimi ka një mosmarrëveshje në lidhje me konsideratat që duhet të jenë prioritet. Llogaritë ekonomike i zgjedhin para atyre morale.

Politika e jashtme duhet të shihet si një sferë autonome e ndarë nga ekonomia, feja, kultura, dhe kështu me radhë. Në këtë sferë mund që interesat shtetërore të përcaktohen nga pozicioni i shtetit në raport me shtetet e tjera; burimet e saj, vendndodhja gjeografike dhe kushtet e tjera më shumë ose më pak të qëndrueshme.

Për të pasur demokraci nuk mjafton larmia e mendimit; nëse pjesë të veçanta të shoqërisë udhëhiqen nga dogma të kundërta, rezultati nuk është demokraci por luftë civile.

Shqiptarë! Ju duhet të zgjoheni, të ngriheni dhe të bëni diçka për gjithë këtë ulje të pafund. Të shpëtojmë vendin dhe kombin nga zhdukja përfundimtare; tani është shansi i fundit për të përveshur mëngët dhe thjesht për të çuar gjithçka përpara. Atij që i mungojnë antenat, nuk mund të ankohet për kushtet e këqija.

Të qenit i zgjedhur nga populli nuk mund të krahasohet sigurisht me fitimin e “Big Brother”.

Dallimi është se një përfaqësues i popullit përfaqëson popullin, jo veten. Kjo është edhe ideja bazë e demokracisë.

Një autoritet publik duhet të ketë besimin e popullit në mënyrë që të zgjidhet në organin qeverisës dhe mund të përjashtohet në zgjedhje nëse nuk ka më besimin e popullit.

Kaq brilante. Kaq e rëndësishme.

Nuk mund të edukohesh për të pasur besimin e popullit.

Kështu kemi një shtresë politikanësh të ashtuquajtur “profesionistë”, mundësisht pa përvojë pune të veçantë jashtë politikës. Është një gjë. Ajo çon në një përqendrim të pushtetit, jo në një përhapje të pushtetit. Është e kundërta e demokracisë.

Topi zhduket në mënyrë të habitshme pas gjithë vetëmbrojtjes shqiptare. Kur je afër vdekjes, duhet të mbrohesh. Në raste të tilla, agresioni është në thelb vetëmbrojtje, gjithmonë, në një mënyrë ose në një tjetër. Një mënyrë për të mbrojtur veten, trupin tuaj, mendjen tuaj, nderin tuaj; përfshirë ardhmërinë e fëmijëve, pasardhësve tuaj.

Dhe, në mes të natës u zgjova. I shtangur nga mendimi se i vetmi person në botë që do të jetoj jetën time jam unë.

Kombi shqiptar ndodhet në buzë të greminës, përballë shkatërrimit, shumë pranë vdekjes përfundimtare. Ne jemi të varur nga një fije e hollë, dhe ajo fije është tjerrë nga hija e rastësisë.
Shqiptari, kushdo qoftë ai (ajo), që vuan nga kompleksi i inferioritetit, ka në zemër xhelozinë e sëmurë dhe paragjykimin më të vogël ndaj bashkatdhetarëve të tij të pafajshëm, Ditën e Gjykimit do të zgjohet në ferr mes tradhtarëve kriminelë.

Mënyra se si reagojmë kur motrat dhe vëllezërit tanë të të njëjtit gjak dhe gjuhë, ndajnë momente krenare dhe lajme të mira – është vendimtare për marrëdhëniet tona si komb i ndërgjegjshëm, i rrethuar nga armiq të përhershëm.

Historia i ka të gjitha dëshmitë dhe arsyetimet historike, politike, juridike dhe ushtarake se Mbretëria shqiptare ishte promotori i qëndresës dhe Luftës Antifashiste.
Historiografia komuniste, përkundër dëshmive të patjetërsueshme dhe arsyetimeve të paanëshme, sajoi alibira për raportin e Zogut me Italinë, sikur ai e shiti Shqipërinë, sikur ai e priti krahëhapur pushtimin fashist dhe sikur ai e braktisi vendin.
Por e vërteta historike nuk përcaktohet ideologjikisht.
Është fakt që volumin më të madh të marrëdhënieve ekonomike dhe ushtarake, Zogu e adresoi me Italinë. Por pyesim: cila kohë dhe cili shtetar shqiptar nuk e ka konsideruar Italinë partnerin më të madh strategjik? Madje edhe shteti komunist shqiptar konsideronte se “Marrëdhëniet tona me Italinë janë normale, janë përmirësuar vazhdimisht dhe janë të gjitha mundësitë për përmirësimin e mëtejshëm të tyre”.
E rëndësishme është të vihet në dukje se në momentin që Mbreti Zog konstatoi se Italia kishte qëllime të largëta pushtuese ndaj Shqipërisë, ai nuk i pranoi ftesat, kërkesat, ultimatumet apo presionet fashiste italiane për t’a lidhur përjetësisht Shqipërinë me të ashtuquajturat “traktate të përbshkëta mbrojtëse”, të cilat ishin instrumente politike të parapushtimit ushtarak, një “përqafim mbytës i Italisë”, siç do ta cilësonte një studiues. Italia ndoshta e paragjykonte Mbretin Zog si një shtetar që mund të “lëshonte pé pas një presioni italian kundër vullnetit të tij, ose interesave të veta”. Brenda këtij paragjykimi, pala taliane kishte menduar se kërcënimi financiar mund të përdorej si presion që të pranohej përtëritja e Traktatit dhe se “politika e shtrëngimit të vidave, ndërprerja e ndihmës, dmth. pezullimi i derdhjes së këstit të huasë…do të ishin leva e Arkimedit që do ta thyente mbretin”. Por këto presione, siç është vërtetuar në shumë dokumente, “nuk arritën ta tundnin nga qëndrimi i tij i pakthyeshëm”.
Është e dëshmuar tashmë me dokumente autentike se “Nga mesi i muajit shkurt 1939, relatat shiptaro-italiane morën një kthesë përkeqësimi të mëtejshëm kur mbreti i shqiptarëve nisi të luajë me karta të hapura” dhe se përpjekjet e Mbretit Zog për të denoncuar veprimtarinë subversive italiane, pala italiane kërkoi t’i asfiksojë përmes përpjekjeve të saj deri edhe “për të eleminuar Mbretin Zog”, si pengesë kryesore ndaj planeve pushtuese.
Nëse Mbreti Zog do ta kishte “shitur” Shqipërinë, sikurse i fryn këtij avazi historiografia komuniste, atëherë Italia do të vinte në Shqipëri me jahte turistike. Përkundrazi, është tashmë e njohur botërisht se Italia e pushtoi Shqipërinë me një plan të mirëstudiuar ushtarakisht, përmes një operacioni të mirëfilltë ushtarak, ku u angazhuan forcat e njësive të mëdha operative prej mbi 25,000 ushtarë, qindra avionë luftarakë, dhjetra luftanije, etj.
Ndërkohë është po ashtu e njohur zyrtarisht qëndresa dinjitoze e ushtrisë dhe e xhandarmërisë shqiptare nën udhëheqjen e major Abaz Kupit, një nga ushtarakët besnikë të Zogut.
Historiografia komuniste, madje edhe ajo e mëvonëshme, e ka anatemuar largimin e Mbretit Zog nga Shqipëria sikur përbënte “braktisje të luftës antifashiste”. Por, me arsyetim të shëndoshë, jo të verbër, do të gjejmë Haakon VII i Norvegjisë refuzoi për t’iu nënshtruar presionit gjerman në Luftën e Dytë Botërore që i kërkoi atij të abdikonte, frymëzoi qëndresën e ushtrisë, mërgoi në Angli dhe u kthye nga mërgimi në Norvegji në qershor 1945, duke gëzuar kështu nderimin e popullit norvegjez. Afërsisht të njëjtës peripeci iu nënshtrua edhe Mbretëresha Vilhelmina e Holandës. Përkundër, Mbreti Leopold III i Belgjikës qëndroi qëndroi në vend por, i detyruar nga supremacia ushtarake gjermane u detyrua të kryejë akt dorëzimi, çka i kostoi një kalvar të gjatë politik e poshtërues deri në humbjen e fronit.
Mbreti George II i Greqisë, Dukesha e Madhe Charlotte e Luksemburgut, Mbreti Peter II i Jugosllavisë, Presidenti Edvard Beneš i Çekosllovakisë dhe Presidenti Vladysłav Raczkievicz i Polonisë, shkuan në mërgim gjatë pushtimit nazist të vendeve të tyre.
Askush nuk i shpalli këta krerë shtetesh “tradhëtarë” të vendeve të tyre. Ata thjesht nuk pranuan pushtimin dhe, për rrjedhim, nuk do të pranonin as poshtërimin që do të pësonin nga një fuqi dhjetra herë më e madhe dhe e egër sikurse ishte Gjermania naziste.
Atëherë, edhe arsyetimi i shëndoshë i historiografisë shqiptare duhet ta shkruajë me gërma të mëdha se largimi i Zogut nga Shqipëria ishte shprehje e mospranimit të pushtimit, duke i kursyer prestigjit të Shqipërisë dhe të vetes poshtërimin nga pushtuesit fashistë apo nazistë.
Sikur të pranonim tezën komuniste se Zogu e “shiti” Shqipërinë, atëherë do të duhet të pranonim edhe tezën se ai, fare natyrshëm, do të shkonte të vendosej në ndonjë vilë në Itali, ku do ta prisnin me lule. Por, sikurse është e njohur, Zogu nuk shkeli kurrë në Itali gjatë gjithë jetës së tij. Përkundër, ai zgjodhi të qëndrojë dhe të punojë për luftën antifashiste pikërisht në Britani, në shtetin që udhëhoqi luftën kundër fashizmit dhe nazizmit, për të ushtruar angazhimin e tij antifashist e antinazist, përmes diplomacisë aktive në Londër dhe aktivizimit të forcave zogiste brenda Shqipërisë në përkrahje dhe mbështetje të Aleancës së Madhe Antifashiste.
Ndërkohë, forcat besnike të tij në këtë luftë të udhëhequra nga Abaz Kupi, vijuan qëndresën antifashiste, pikërisht në periudhën kur asnjë forcë tjetër politike nuk e kishte filluar këtë luftë. Abaz Kupi ruajti pikërisht trashëgiminë dhe besnikërinë antifashiste të Mbretit, duke vijuar edhe më tej qëndresën antifashiste duke pranuar, njëherësh, të bashkëpunonte edhe me forcat e tjera ushtarake antifashiste të vendit, duke u pranuar për këtë qëndrim e kontribut si antar i barabartë i Shtabit të Përgjithshëm Antifashist.
Kështu, historia i ka të gjitha dëshmitë dhe arsyetimet historike, politike, juridike dhe ushtarake se Mbretëria shqiptare ishte promotori i qëndresës dhe Luftës Antifashiste. Sepse historia nuk bëhet me arsyetime ideologjike. Prandaj, ashtu sikurse Mbretëria u monumentalizua si shtet, ashtu duhet dhe do të moumentalizohet zyrtarisht edhe kontributi antifashist i saj, i Ahmet Zogut dhe i mbretërorëve shqiptarë.

Lumnohen në Shkodër Át Luigj Palaj e Dom Gjon Gazulli

Lumnimi në Katedralën e Shkodrës i dy martirëve shqiptarë Dom Gjon Gazulli nga Shqipëria dhe At Luigj Palaj nga Kosova: një ditë historike për Kishën Katolike shqiptare, një ditë e madhe për Shqipërinë dhe Kombin shqiptar – dy martirë të lumë radhiten dhe ngrihen në altarin e lumnisë — jo vetëm në nivel të Kishës Katolike Shqiptare — por të mbarë Kishës universale. Këta pra janë dy martirët — që i shtohen 38-martirëve të Kishës Katolike Shqiptare të kohës së komunizmit gjakatar, të lumnuar me 2016: Dom Gjon Gazulli i varur nga regjimi i Ahmet Zogut dhe Luigj Palaj i vrarë nga ushtria serbo-malazeze.

Në katedralen e Shën Shtjefnit në Shkodër, u zhvillua me 16 nëntor, mesha dhe ceremonia për lumnimin e dy meshtarëve, njëri françeskan e tjetri dioqezan. Ceremonia e lumnimit u kryesua nga i dërguari i posaçëm i Papa Françeskut kardinali Marcello Semeraro, i ardhur enkas për këtë qëllim. Ai përshëndeti të pranishmit duke folur për dy të lumnuarit: At Luigj Palaj, meshtar i Urdhrit të Fretërve të Vegjël, lindur në Janjevë të Kosovës, tokë që dikur Shën Gjon Pali II e pati kujtuar si “të pasur me histori të lavdishme…” (Audienca e 15 nëntorit 1989); tjetri, Gjon Gazulli, meshtarin dioqezan i kësaj Kishe të shenjtë të Shkodrës. Për të dy u plotësua fjala e Jezusit: “…për shkak timin, do t’i thonë të gjitha të zezat kundër jush, por në rrenë…”, ka thenë, ndër të tjera, përfaqsuesi i Vatikanit në ceremoninë e lumnimit në Shkodër të dy martirëve të rinj të Kishës Katolike Shqiptare.

“Dy të Lumët tanë bënin të mira, por shpifën për ta dhe, me mashtrime, u dënuan”, than ë predikimin e tij, përfaqsuesi i Papa Françeskut dhe vazhdoi: “Kështu ndodhi për Át Palajn – historia e të cilit bën pjesë në Luftën e parë Ballkanike – kur në famullinë e Pejës, ku shërbente, pushtuesit nga Mali i Zi, aleat i Serbisë, ushtronin një politikë shtypëse kundër popullsisë me etni shqiptare, duke kryer qëllimisht dhunë e vrasje…Edhe vrasja e të Lumit Gazulli u motivua me gënjeshtra e në zanafillën e vdekjes së tij qe një proces-farsë: u dënua me akuza të rreme dhe u var në periferinë e Shkodrës, në zonën e quajtur “Fusha e druve”, tha, ndër të tjera, përfaqsuesi Vatikanit gjatë ceremonisë së lumnimit të dy martirëve në Shkodër.

“Sa e rëndësishme është bërë, sidomos në epokën tonë, kjo tema e gënjeshtrës, e falsitetit, e mashtrimit! Sigurisht, mund të themi se këto sjellje të trishta njerëzore kanë ekzistuar gjithmonë; por, sot, në atë që quhet epoka pas-së-vërtetës (post-truth), çështja është ndërlikuar më tej” ka theksuar kardinali Marcelo Semeraro. “Mjafton të mendojmë sa dezinformim e sa gënjeshtra, që ia shkatërrojnë jetën të afërmëve dhe popujve, kalojnë në internet, aq sa të bëhet jashtëzakonisht problematike ndarja e së vërtetës nga gënjeshtra. Po sot, a na intereson ende “e vërteta”? ka pyetur përfaqsuesi i Papa Françeskut në predikimin e tij në katedralën e Shkodrës. Një ditë pas lumnimit të dy martirëve të fesë e të Atdheut,të shtunën në Shkodër — nga Vatikani përshëndeti këtë akt edhe Papa Françesku gjatë Lutjes Engjulli i Zotit në Vatikan, për Lumnimin e Martirëve Dom Gjon Gazulli dhe Atë Luigj Paliq, ndërsa në turmën e madhe në Sheshin e Shën Pjetrit valvitej lartë dhe me kranri flamuri i Kombit shqiptar.

Në këtë ceremoni fetare morën pjesë gjithashtu ipeshkvijtë e Shqipërisë, (përfshir kardinalin shqiptar Ernest Troshani), ipeshkvijtë nga Kosova, Mali i Zi, Kroacia dhe Italia, si edhe autoritetet civile e fetare shqiptare, përveç mijëra besimtarëve brenda dhe jashtë katedralës, ose Kishës së madhe, siç njihet në Shkodër. Mediat njoftojnë se, pas ceremonisë së lumnimit, besimtarët shkuan drejtë Varrezave të Rrëmajit ku është përuruar monumenti në nder të Dom Gjon Gazullit, i varur në konop nga regjimi i Zogut në vitin 1927.

Ndërkaq, një ditë pas lumnimit të dy martirëve të fesë e të Atdheut të shtunën në Shkodër — nga Vatikaniditën e dielë përshëndeti këtë akt edhe Papa Françesku gjatë Lutjes Engjulli i Zotit në Vatikan, për Lumnimin e Martirëve Dom Gjon Gazulli dhe Atë Luigj Paliq, ndërsa në turmën e madhe në Sheshin e Shën Pjetrit valvitej lartë dhe me kranri flamuri i Kombit shqiptar.

Po, kush janë këta dy “martirë, dëshmitarë të fesë, mbrojtës të të drejtave themelore të njeriut e të popullit, shembuj dashurie, shërbimi e guximi”?

Át Luigj Palaj është personifikimi më i qartë i persekutimit të katolikëve shqiptarë të Kosovës. Në vitin 1913, ndërsa në Kosovë dhe më konkretisht në Gjakovë, vazhdonte fushata e egër e persekutimit dhe e asimilimit të katolikëve shqiptarë, Át Palaj i inkurajonte besimtarët e asaj treve të mos hiqnin dorë nga feja e të parëve dhe nga identititeti shqiptar. Për këtë arsye, për shkak të një urrejtjeje patologjike ndaj çdo gjëje katolike dhe shqiptare, pushtuesit malazezë e arrestuan dhe e torturuan në mënyrë çnjerëzore. Pas një periudhe të gjatë burgosjeje në Gjakovë, ku edhe pse nën tortura të tmerrshme nuk e pranoi ndërrimin dhe mohimin e fesë, ai u tërhoq zvarrë nëpër rrugë dhe u shporua me bajoneta në Pejë, duke ndërruar kështu jetë.

Martiri tjetër, Dom Gjon Gazulli, nga fisi i njohur i Gazullorëve, u ekzekutua nga mbreti Zog me varje, në Shkodër, më 5 mars të vitit 1927. Ai ishte kundërshtar i tij, për shkak të politikave shpeshherë diskriminuese për zonat katolike, sidomos për Dukagjinin. Gjithashtu, kundërshtoi ashpër dhe hapur të ashtuquajturin “bashkim personal të Shqipërisë me Jugosllavinë” më 2 janar 1927. (Radio Vatikani shqip)

Meshtar i guximshëm, Dom Gjon At Luigj Palaj – I vrar nga serbo-
Gazulli është varur nga Ahmet Zogu malazezët në Gjakovë

Me vrasjen e tyre barbare dhe me luminimin e tyre të shtunën në Shkodër, këta të lumë shqiptarë, Dom Gjon Gazulli dhe At Luigj Palaj kanë kapërcyer tanimë kufijtë kombëtarë të trojeve shqiptare ndërkohë që tashti përfaqësojnë jo vetëm Kishën Katolike universale, por edhe vlerat universale të mbarë njerëzimit, si “mbrojtës të të drejtave themelore të njeriut e të popullit, shembuj dashurie, shërbimi e guximi”. Me sakrificën e tyre sublime ata janë shembull për të gjithë ne se si duhet të mbrohet nderi, liria, feja dhe identiteti kombëtar përballë barbarëve dhe diktatorëve. Shembulli i tyre do të mbetet përgjithmonë një frymëzim për breznitë e ardhshme të shqiptarëve dhe jehonë globale nga një vend I vogël si Shqipëria se si duhet luftuar duke dhënë edhe jetën për ideale, për vlerat, liritë dhe të drejtat njerëzore universale e kombëtare.

Frank Shkreli

Katedralja e Shkodrës ku u zhvillua ceremonia e lumnimit të dy martirëve shqiptarë, Dom Gjon Gazullit dhe At Luigj Palaj

 Isuf Allamani

Falje për të gjithë ata që i janë dorëzuar arrogancës, frikës, urrejtjes në atë kohë dhe në kohën tonë”! 

80 vjetori i vrasjes makabre të intelektualit Isuf Allamani,Veterineri i diplomuar në Firence, Isuf Allamani, ishte njeri nga të 39 intelektualët e Tiranes të vrarë në mënyrë barbare nga komunistët. Ai ishte një personalitet i shquar në fushën e mjeksisë veterinare që kishte mbaruar në Firence të Italisë dhe në vitin 1943 krijon fermën e parë shqiptare në Xhafzotaj të Durrsit .

Isuf Allamani kishte krijuar një familje të tijën, pasi njohu në Itali bashkëshorten Fiorentine Leonella, me të cilën ka edhe një djalë, Allaman Allamanin Dr.

Por në nëntor 1944, kur veterineri erdhi në Shqipëri pas diplomimit, u pushkatua pa gjyq nga forcat komuniste në periferi të Tiranës. Ai ishte sipërmarrsi i fermës së Xhafzotaj dhe partizanet e çetes se Pezes e njihni. Nji natë nendori në fermë i shkojnë për vizitë Kapllan Deliallisi ish Deputet i Parlamentit Shqiptar, Jakup Delallisi Kryetar i Komunës Shijak, Shefqet Deliallisi Akademist, ndërkohe  çeta  e Pezes i kishte etikuar armiq të komunizmit Deliallist e Shijakut. Dhe natën  që shkojne për vizite tek Isuf Allamani çeta  e Pezës i arreston në godinën e tijë ,në prezencë të Isufit,  Deliallisët. Këtë veprim barbar isufi nuk e pranon  dhe debaton me terroristët e Pezës që ti priten në bese miqte e tij Delialliste. Por çeta terroriste e Pezes i mer me forcë Deliallisët dhe Isufin dhe i dërgon në Sharrë të Tiranës ku vendosi që Deiallistët të pushkatohen, Isufi  nuk pranon ti vriten miqtë e tijë që ishin atdhetarë të shquar e të arrestuar në shtëpinë e tijë, një dok shekullor shqiptar që shpia është e mikut dhe Zotit, kjo për Isufin ishte e pa pranueshne.Terroristët komunistë i drejtohen  Isufit,  ne tek ju në Xhafzotaj kemi gjetur strehim prandaj ti largohu, por Isufi i Allamaneve të Matit fisit shekullor e i njohur për besë e burrni, i shkolluar me medalje ari nëUniversitetin e Firences nuk pranon që ti vriten miqtë që ishin arrestuar në shtëpinë e tijë, dhe u drejtohet komandës së çetës terroriste me këto fjalë: Nuk ka kuptim jeta për mua kur më priten në besë miqtë në shtëpine time, unë nuk mund të jetoi me këtë pabesi tuajn të pushkatohen miqte e mij. Shqiptari brez mbas brezi kurre nuk i ka pre ne besë miqtë. Dhe futet në rreshtin e pushkatimit sëbashku me miqte e tij Delialliste dhe plumbat e barbareve komunist rane mbi trupin e tije e të Delialisve. Kështu u pushkatua i madhi Isuf Allamani i Matit, duke lënë djalin dy vjeç me gruan e tije te mrekullueshmen italianen e bukur Fiorentina Leonella. Prindërit e Leonelles i muarën në fshehtësi për Itali, gruan dhe djalin e Isufit. Në 80-vjetorin e vrasjes së babait të tij, djali i Isuf Allamanit,  Dr. Allaman Allamani nga Firencja Itali ka dhënë një mesazh prekës, me rastin e 80 vjetorit të vrasjes të babait të tij nga komunistat barbar, ku bën thirrje për paqe. Mesazhi prekës dhe njerzor:

I nderuar Zoti Besim Ndregjoni!

Të nderuar familjar të 39 intelektualeve te Tiranes të vrarë padrejtsishtë nga barbarët komunistë.

“Nëntori është një muaj i dhimbshëm. Shqipëria, në veçanti, kujton shumë njerëzve të vrarë nga diktatura. Ishte dhe mbetet dhimbje e madhe. Mes njerëzve që vuajtën nga vrasja e babait tim Isufit, qe nëna ime Fiorentine Leonella. Pasi u arratis me mua shumë i vogël, foshnjë në Itali, ajo e mbajti në mendje dhe në zemër kujtimin e tim eti. Më pas u largua nga kjo botë shumë e hidhëruar për shkak se nuk e pa kurrë bashkëshortin e saj për 46 vjet. Edhe për mua nëntori është muaj dhimbjesh, i ftohtë, i errët, sepse babain tim nuk e njoha kurrë.

Por kjo është jeta dhe historia.

Pas tij vdiq edhe personi që e vrau; edhe qeveria, edhe regjimi që e mbështeti atë vrasës kanë vdekur. Tani çfarë ka mbetur? Ajo që mbetet është kujtimi dhe mësimi që na lanë baballarët tanë dhe babai im dhe ne pas tyre përpiqemi t’ua përcjellim brezave që vijnë pas nesh. Le të përpiqemi të sjellim paqe dhe të jetojmë në falje, falje për të gjithë ata që i janë dorëzuar arrogancës, frikës, urrejtjes në atë kohë dhe në kohën tonë”, 

Dr. Allaman Allamani

Firence Itali 17 nendor 2024

Faliminderit Dr. Allaman Allamani për mesazhin që u jep shqiptarve në këtë kaos  shoqëror politik ku nderohen xhelatët vrasës dhe përçmohen vlerat e intelektualeve të kombit. Ti biri i “Nderi të kombit” intelektuali i përmasave botërore ku ke dhënë një kontribut të madh në fushën e shëndetsisë në botë, me profesionin nderuar të mjekut, të vlersuar nga OKB dhe nga Italia përçon në shoqërinë shqiptare fisnikërinë dhe jo hakmarrjen siç bëjnë pasardhsit e diktaturës nëpërmjet pushtetit politik.Shoqëria shqiptare ka nevojë për fjalën dhe fisnikërine tuaj, intelektualet shqiptar duhet të të kenë model për zhvillimin e demokracise dhe lirise!

Ne kemi nevojë për Ju, jo ti për ne Dr. Allaman Allamani!

Besim Ndregjoni

Nëse kuislingu Hashim Thaçi nuk ishte kriminel, pse jeton në burgun e Hagës?
***
Krimineli i fëlliqur – kuislingu Hashim Thaçi, dhe krimineli i ndyrë – renegati Isa Mustafa, nënshkruan në letër tualeti “marrëveshjen” e pavlefshme private-kriminale për një “mini-Serbi” brenda territorit të Kosovës. Pra këta dy bastardë bënë krimin më të rëndë kundër integritetit territorial (tërësisë territoriale), Tradhtinë ndaj Vendit, që Kosova të mos ekzistojë. Pavarësisht se Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka konfirmuar ligjshmërinë e pavarësisë së Kosovës.

Qeveria aktuale e Kosovës duhet automatikisht të ndalojë pagesat astronomike për avokatët e kriminelit antishqiptar Hashim Thaçi dhe me këto miliona dollar-euro të angazhojë një ekip avokatësh më të mirë (nga SHBA, Anglia dhe Gjermania) që do ta ndihmonin qeverinë kundër “ndërmjetësve” të korruptuar që punojnë për copëzimin (shpërbërjen) e Kosovës për të kënaqur apetitet e pangopura të Serbisë naziste-terroriste.
***
Të gjithë ata shqiptarë që besojnë se Kosova duhet ta zbatojë “marrëveshjen” e pistë nëse merr garanci nga ndërkombëtarët, duhet ta mendojnë sërish. Naiviteti kushton. Siç i kushtoi Ukrainës me “marrëveshjen” me Rusinë, e njohur si “Memorandumi i Budapestit” i vitit 1994.

Memorandumi i Budapestit është një marrëveshje ndërkombëtare në të cilën Rusia, Britania e Madhe dhe ShBA deklaruan se do të respektonin pavarësinë, sovranitetin dhe kufijtë e Ukrainës. Marrëveshja u nënshkrua në një konferencë nën kujdesin e Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë më 5 dhjetor 1994. Deklarata u dha në këmbim që Ukraina të heqë qafe (për t’i dhënë Rusisë) armët bërthamore sovjetike që mbetën në Ukrainë kur Bashkimi Sovjetik u shpërbë në 1991.

Në Memorandumin e Budapestit, Ukraina shkëmbeu armët e saj bërthamore për garancitë e sigurisë. Por Rusia e pabesë tashmë me vite sulmon, okupon dhe e masakron Ukrainën. Sikur Ukraina naive mos ia dorëzonte armët bërthamore, Rusia as që do t`i afroheshe…
***
Serbisë i nevojitet diçka që është jetike për të dyja palët: Liqeni i Ujmanit dhe Miniera e Trepçës.

Prandaj dallaveraxhinjtë e regjur të BE-së “demokratike” që e puthin “popullin qiellor” serb edhe rreth organit gjenital, nuk i ndalin kërkesat ndaj shqiptarëve të Kosovës. Me vite, dëgjojmë ulërimat e tyre: “Asociacioni i komunave serbe këtu, kishat serbe atje, Ura e Ibrit në Mitrovicë, lista serbe bla bla…”.

Në të njëjtën kohë, hiena serbo-çetnike thotë: “Nuk është vetëm se jam me fat, por këmbët e mia janë të forta “.
***
Fajin kryesor për gjendjen e krijuar e kanë shqiptarët, që jo vetëm nuk dinë të bashkohen por çdo ditë e vrasin njëri-tjetrin. Ndërkaq, nudisti i droguar i shtetit amë është rreshtuar në krah të Serbisë kundër Dardanisë shqiptare.

O shqiptar, “duaji” armiqtë tuaj në rast se miqtë (bashkëkombësit) tuaj rezultojnë të jenë një bandë bastardësh.
***
“Ndërmjetësit” e huaj dhe disa analistë të kombit tonë fantazojnë se janë “lexuesit e mendjes” së serbëve, prandaj i këshillojnë shqiptarët për lëshime, asociacione…

Leximi i mendjes është një fenomen ku një person fiton njohuri për mendimet e një personi tjetër pa kaluar nëpër ndonjë kanal të njohur shqisor. Leximi i mendjes është një term i përdorur në të njëjtën mënyrë si “transferimi i mendjes”. Ka shumë histori për njerëzit që besojnë se kanë përjetuar leximin e mendjes, por nuk ka studime shkencore që dokumentojnë se leximi i mendjes mund të ndodhë në të vërtetë.

Kosova (viktimë) nuk ka asnjë obligim ndaj Serbisë terroriste që ka kryer gjenocid në Kosovë që t`i jap (fali) një copë toke të veten, pa i pas asnjë borxh. Përkundrazi, borxh i ka agresori gjenocidal. Kosova nuk ka obligim të plotësoje dëshirat (obligimet) e tradhtarit-kriminelit Hashim që gjendet në Hagë: “Hajt se po ta japi Kosovën por mos më burgosni për vrasjet që ua kam bë shqiptarëve” .
***
Asgjë nuk është e rastësishme. Të gjitha situatat në jetë funksionojnë drejt një qëllimi specifik.

Udhëheqja është aftësia për të përkthyer vizionin në realitet.

Milingona thotë: “Asgjë nuk është shumë e rëndë për një turmë të madhe”. Shqiptarë, Bashkohuni!

PS: Nuk kam konflikt interesi në lëndët që kam shkruar që nga viti 2001, prandaj jam i përshtatshëm (i aftë) për temën. Kjo nuk do të thotë se jam i gjithëdijshëm. Absolut jo.
***
Dy pika kryesore i kam përsëritur disa herë në shkrimet e mia:

Asociacioni është 100% copëtimi, shpërbërja e Kosovës…

Kosova nuk është pronë private e asnjë individi, partie apo qeverie. As e Kryeministrit. Prandaj, askush përveç qytetarëve të saj nuk mund të vendosë në këtë çështje, ku bëhet fjalë për jetë a vdekje.

Ndërkaq, shakaxhinjtë e huaj, të ashtuquajtur “ndërmjetës”, sidomos ata sllovakë dhe spanjollë (vendet e të cilëve nuk e kanë njohur Kosovën si shtet sovran, prandaj, meqë janë të zhytur në konflikt interesash, duhet të shpallen të paaftë për ndërmjetësim), le të krijojnë shoqata (asociacione) paraprakisht në vendet e tyre…

Qeveria e Kosovës është e obliguar të organizojë një Referendum, në të cilin qytetarët e Kosovës (dhe diaspora) do të votojnë për krijimin ose refuzimin e tij.

• A e pranoni asociacionin?
• A jeni kundër asociacionit?
***
Kushdo që është i gatshëm të sakrifikojë lirinë e tij për një çast në siguri, nuk meriton as lirinë dhe as sigurinë.

Çdo njeri që mban një magji të fshehtë dhe të rrezikshme në fytyrën e tij; do të ngjall gjithmonë dashurinë e dikujt, por edhe urrejtjen e dikujt!
***
1)Nëse duhet t’i përmbahemi terminologjisë ushtarake (kjo vlen edhe në politik), kundërshtari që beson se ka pushtuar një pozicion të rëndësishëm në luftën kundër palës rivale, nuk është i interesuar të bëjë kompromis por e përdor këtë pozicion si pikënisje për të pushtuar një pozicion të ri.

2)Të gjitha llojet e asociacioneve (serbe) janë vdekjeprurëse për Kosovën. Duhet refuzuar. Asociacioni pa kompetenca ekzekutive apo me kompetenca ekzekutive, faktikisht është i njëjtë. Është vetëm çështje kohore, kur gradualisht (në një proces gradual), ai pa kompetenca do bëhet me kompetenca. Dhe, Kosova na la…

35 vite nga rënja e Murit të Berlinit Shqipëria nuk shkëputet nga muret ideologjike të diktaturës!
Zhgënjimet e mëdha mbas 35 vitesh nga rënja e murit të Berlinit,ato nuk e zbehin, por e nxjerrin dhe më shumë në pah nevojën e shembjes së mureve që vazhdojnë të ngrihen kudo
sidomos nga politika shqiptare që nuk i denuan krimet e komunizmit.
Shqipëria si vend stalinist në të kundërtën e Europës juglindore, jo vetëm nuk ju bashkua europës demokratike për të dhënë drejtsi për mijëra të vrarë, e mijëra të burgosur, por ngriti në pedistal ideologjinë e diktaturës duke nderuar xhelatët që kryen krime çnjerzore. I vetmi vend në Europë që nuk ka një ditë përkujtimore për viktimat e komunizmit, por as nuk ka një ligj për denimin e krimeve të komunizmit.
Europa feston madhërishëm shembjen e murit që ndate dy botë, Shqipëria vazhdon rrugën e stalininizmit duke ndërtua mure ideologjike e duke helmuar brezin e ri sikur Shqipëria ndërton “demokraci”
35 -40 % e shqiptarve antikomunistë përballen me represionet ideologjike të së majtës që nuk dha llogari për krimet e komunizmi. Gjaku i mbi 6000 shqiptarve të pafajshëm presin një varr në tokën e tyre se ju kan zhdukur kufomat, mijëra të burgosur politikë shkojnë në botën e amshuar të përbuzur dhe të lënë në harresë nga politika postkomuniste shqiptare.
Shqiptarë mos heshtni ndaj veprimit politik të politikanve trashgimtarë të diktaturës që ngrejnë mure për të mposhtur lirinë që na dha shembja e murit të Berlinit. Akoma ne antikomunistave shqiptar na jehonë thirrja e Presidentit anerikan Roland Regan: “Zoti Gorbaçov hape këtë portë! Zoti Gorbaçov rrëzoje këtë mur!
Muret bien,kur nuk i durojnë njerzit që duan lirinë.
Është koha që shqiptarët ta shembin këtë mur që u rindërtua nga pasardhsit e diktaturës!
Besim Ndregjoni

Sot, pas rreth 34 vjet shtet “demokratik”, krimi, në bashkëjetesë me politiken dhe korrupsionin, vijojnë të përbëjnë ankthin kryesor të shoqërisë shqiptare. Shkaku është i njohur: krimi, jo vetëm që nuk ka frikë nga shteti, por qëndron më lart se shteti në kapacitete dhe në inisiativë. Madje, e komandon shtetin.
Nuk ka mëdyshje se, kur fuqia e shtetit funksionon me institucione dhe kur vullneti politik iu nënshtrohet institucioneve, qytetarët ndjehen më të sigurt për jetën e tyre por edhe për qetësinë publike në përgjithësi.
Kur potencialet e krimit janë më të mëdha, janë institucionet ato që bëjnë diferencën, është fuqia e tyre, ndër to, fuqia e institucioneve të sigurisë. Shtetet e kërcënuara nga krimi, iu drejtohen pikërisht këtyre institucioneve, midis tyre xhandarmërisë. Është kjo arsyeja që, një numëri konsiderueshëm shtetesh të botës, ndër to shtete të mëdha si Franca dhe Turqia, aplikojnë sistemin e xhandarmërisë si forcë policore publike.
Gjatë tri dekadave të fundit, dy zhvillime të mëdha që kanë ndodhur pikërisht në vendet europiane, duket se tregojnë për një rritje në numër dhe në rëndësi të forcave të tipit xhandarmëri: së pari, xhndarmëria është zgjeruar më shumë se sa forcat e tjera të sigurisë dhe, së dyti, xhandarmëria po luan gjithnjë e më shumë rol të spikatur në adresimin e shumë sfidave të sigurisë të pas Luftës së Ftohtë. Kontrolli i kufijve, lufta kundër terrorizmit dhe kriminalitetit, mbajtja nën kontroll e rrebelimeve të frymëzuara nga motive etnike, fetare apo politike, angazhimi në operacione paqeruajtëse, etj., i bën forcat e xhandarmërisë të kenë rol unik në këto misione.
Në krahasim me forcat e tjera të policisë, xhandarmëria mund të ofrojnë një forcë më të mirëpajisur ushtarakisht, deri edhe grupe të blinduara, çka i bën ato më të afta për t’u përballur me grupet e armatosura dhe me të gjitha llojet e dhunës. Xhandarët luajnë një rol të rëndësishëm në rivendosjen e rendit dhe ligjit në zonat e konfliktit, zonat e largëta rurale, etj., detyra të cilat u përshtaten qëllimit, trajnimit dhe aftësive të tyre.
Rritja dhe zgjerimi i njësive të xhandarmërisë në mbarë botën lidhet edhe me problemin gjithnjë e më të ndjeshëm të përdorimit apo mospërdorimit të njësive të mirëfillta ushtarake në përballimin e kërcënimeve të brendshme. Sikurse është e njohur, përdorimi i forcës ushtarake në funksion të sigurisë së brendëshme, zakonisht ka degjeneruar misionin e tyre, çka rezulton në pasoja të pafalshme, sidomos për shtetet demokratike.
Pas konstituimit në Shqipëri të Mbretërisë më 1928, Xhandarmëria, e cila më parë përbëhej nga një numër simbolik, u shndërrua në një nga armët kryesore të sigurisë dhe mbrojtjes së vendit. Në vitin 1928 numri i përgjithshëm i saj arrinte në rreth 3600 xhandarë dhe oficerë komandues, duke përmbledhur dhe policinë qytetëse, siç quhej në atë kohë policia bashkiake.
Në vitin 1928, Xhandarmëria Shqiptare u organizua në nivel qarqesh, rrethesh e postë komandash, në përshtatje me shtrirjen gjeografike të popullsisë së vendit. Pak vite më vonë, në ndihmë të Xhandarmërisë, Mbreti Zog angazhoi një grup këshilltarësh anglezë, me në krye një gjeneral britanik, çka shërbeu jo vetëm për rritjen e profesionalitetit, por sidomos për ta shkëputur atë nga ndikimi italian.
Kufijtë e paprekshëm të shtetit shqiptar dhe ruajtja e rendit dhe qetësisë, të cilat ishin bërë proverbiale në ato vite që mbahen mend edhe sot si koha e artë e sigurisë publike, e rendisin armën e Xhandarmërisë Shqiptare përkrah armëve dhe shërbimeve kryesore të ushtrisë sonë kombëtare. Një nga gazetat e asaj kohe shkruante: “Viset, edhe ma të largëta të atdheut, u pasunuen me një tok godinash, në të cilat ushtaraku e shplodhte trupin dhe nga të cilat nisej kur e lypte detyra për të rikthyer paqen dhe rregullin, atje ku ato ishin të cënue. Udhëtari që dikur u trembej maleve tona, kalon sot lirisht dhe i sigurt dhe në kepat ma të braktisura, mbasi pothuaj nuk ka kënd në Shqipninë tonë, që të mos gjendet një vatër gjindarësh”.
Xhandarmëria Shqiptare, e edukuar me besnikërinë e pafundme ndaj Kombit, edhe pse përbënte rreth 20% të forcës së përgjithëshme të armatosur të vendit, në çastin kritik të pushtimit të vendit nga Italia fashiste luajti rol kryesor në mbrojtjen e qyteteve-port, kryesisht të Durrësit, ku ishin përqendruar forcat dhe mjetet kryesore pushtuese italiane. Mbrojtja shqiptare kundër forcave të pushtimit, praktikisht komandohej nga majori i xhandarmërisë Abaz Kupi.
Xhandarmëria e asaj kohe aplikonte forma të hapura informacioni. Në të kundërt, regjimi diktatorial i kohës komuniste e suprimoi Xhandarmërinë, duke e zëvendësuar me forcat e sigurimit dhe duke aplikuar forma të fshehta spiunazhi e shtypjeje psikologjike.
Është e pafalshme që sot, në një sistem politik që parakupton sigurinë e plotë ekonomike e publike, të kemi gjëndje më të pasigurt. Në këto kushte, alternativa e ringritjes së xhandarmërisë, me statusin e një force elitare sigurie, përbën zgjidhjen e duhur për rivendosjen e sigurisë publike e në veçanti të jetës së qytetarit, në çdo cep të jetës së vendit.

*Bashkëkryetar i Lëvizjes për Zhvillim Kombëtar