”Neu Zurcher Zeitung”, gazeta e njohur zvicerane, ka publikuar një artikull nëpërmjet të cilit kritikon ashpër arsimin në Kosovë.
”Shkollat më të këqia në Evropë”, është titulli me të cilin fillon teksti i këtij artikulli për gjendjen e arsimit në Kosovë.
Në letër, e ardhmja duket premtuese. Që nga fillimi i vitit shkollor, të gjitha shkollat fillore në Kosovë kanë miratuar një plan program të ri modern.
Ai përdoret gjithashtu diku tjetër në Evropë. Por realiteti është më ndryshe: librat shkollorë të cilëve u referohet ky plan program ende nuk janë botuar dhe shtypur.
Duke marrë përbazë studimin e Pisas të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim si pikë referimi, Kosova ka shkollat më të këqija në Evropë.
Në lexim, në matematikë ose në shkencat natyrore, në të gjitha disiplinat, nxënësit kosovarë kanë dalë më keq të gjitha shkollat në pjesën tjetër të Evropës.
“Duhet të bëjmë më shumë,” thotë Liridon Maliqi. Ai është drejtor i shkollës fillore publike “Qamil Batalli” në Prishtinë. Ai ishte i vetëdijshëm se ka shumë për t’u përmirësuar në shkollat e Kosovës, por rezultatet e Pisës ishin shumë të këqija dhe befasuese.
Më shumë se 700 fëmijë ndjekin shkollën e Maliqit. Infrastruktura nuk lë asgjë për të dëshiruar.
Klasat janë të mëdha dhe me dritë të mjaftueshme, në çdo ballë të murit varet një ekran i sheshtë. Ekziston edhe një palestër dhe një kuzhinë shkollore, e cila përgatit një drekë të lirë për studentët.
Por vështirë që ndonjë shkollë tjetër në Kosovë të ketë një infrastrukturë moderene sikurse të shkollës “Qamil Batallli”.
Ka ende shkolla ku fëmijët duhet të mësojnë në ndërrime sepse nuk ka hapësirë të mjaftueshme për shkollë.
Infrastruktura shkollore është përmirësuar ndjeshëm që nga përfundimi i Luftës së Kosovës në vitin 1999 – falë mbështetjes financiare ndërkombëtare, shkollat janë rehabilituar ose rindërtuar.
Drejtori i shkollës, Maliqi, gjithashtu sheh zhvillime pozitive pavarësisht rezultateve të dobëta të Pisës, shkruan NZZ, transmeton Gazeta Express.
“Kurrikula e re është një hap i rëndësishëm për ne”, thotë ai, duke shtuar se “Në dhjetë vjet mund të krahasojmë me Gjermaninë”.
Por jo të gjithë ndajnë këtë optimizëm.
“Duhet të jemi të shqetësuar,” thotë Dukagjin Pupovci. Ai është themeluesi dhe drejtori i Qendrës për Arsim në Kosovë, një OJQ e angazhuar në përmirësimin e sistemit arsimor kosovar.
“Shkollat në Kosovë kanë një problem të cilësisë”, thotë ish-profesor i matematikës në Universitetin e Prishtinës.
Ai do të thotë mbi të gjitha cilësinë e mësuesve dhe trajnimin e mësuesve. Kështu, nuk kontrollohet në mënyrë të mjaftueshme se si mësimdhënësit hartojnë mësimet e tyre.
Askush nuk duhet të japë llogari nëse nuk punon mirë: “Nuk di ndonjë mësues i cili është shkarkuar për punë të keqe”, thotë Pupovci.
“Më së shumti, ndoshta, nëse nuk ishte në vijën politike të kryetarit të bashkisë”.
Kryetarët e komunave janë përgjegjës për emërimin e drejtorëve të shkollave në komunitetet e tyre. Si rezultat, kur plotëson një pozicion të hapur, kërkesat kualitative për një kandidat rregullisht zbehen, thotë Pupovci.
Më të rëndësishme janë lidhjet politike apo familjare.
Veçanërisht e dukshme është mungesa e menaxhimit të cilësisë në Universitetin e Prishtinës, universiteti më i madh në vend. Organizata joqeveritare lokale Orca pas një hulumtimi erdhi në përfundimin se 72 për qind e profesorëve në universitet nuk i përmbushin kriteret minimale për gradën e tyre akademike.
Sipas aktivistëve të Orcës, rektori i ngarkuar i Universitetit të Prishtinës duhet gjithashtu të ketë botuar artikuj në revista të dyshimta shkencore dhe nuk kanë qenë mjaft të kualifikuar për t’u promovuar në profesor, sipas kushteve të përcaktuara në statutin universitar .
“Arsimi ynë nuk është i mirë. Kjo është pika fillestare”, thotë ministri i arsimit Shyqyri Bytyqi.
Ai përfaqëson partinë e vogël Nisma në qeveri dhe kështu është pjesë e “koalicionit komandues”, i cili përbëhet kryesisht nga partitë që kanë dalë nga Ushtria Çlirimtare UÇK.
Mbi të gjitha, PDK-ja, më e madhe e këtyre partive, ka ndërtuar një sistem të varësive në Kosovë gjatë viteve – duke përfshirë sektorin e shkollës.
“Ne duhet t’i zgjidhim problemet hap pas hapi,” thotë Ministri i Arsimit Bytyqi.
Ai gjithashtu e sheh një nga problemet kryesore afër shkollës dhe politikës. Ai kritikon universitetet e reja të krijuara nga pushteti i Thaçit.Thotë se u krijuan pa u shqyrtuar nevojat.
Bytyqi dëshiron të sigurojë që drejtorët e shkollave fillore të mos emërohen më nga kryetari në të ardhmen, por nga një komision i pavarur i ekspertëve. A mendon ai se partnerët e tij të qeverisë do të mbështesin një ndryshim të tillë në ligj?
“Unë shpresoj kështu,” thotë Bytyqi, duke psherëtirë thellë. Ai nuk duket se e beson këtë të drejtë. Duket sikur ai mendon se ky projekt mund t’i kushtojë atij me vendin e punës së tij.
“Jam gati të ndryshoj gjërat – edhe nëse kjo duhet të ketë pasoja për mua personalisht.”
Komentet