VOAL

VOAL

NË GRAUBYNDEN JANË 16 000 DRERË, 5 000 DUHET GJUAJTUR

June 30, 2015

Komentet

Hera, fillon misioni i parë evropian i mbrojtjes planetare

Sonda do të studiojë efektet e misionit DART në sistemin binar Dydimos – të përfshirë edhe shkencëtarët zviceranë

Simulimi i misionit Hera ​​që i afrohet asteroidit Dimorphos për të hartuar kraterin e ndikimit të lënë nga sonda hapësinore DART e NASA-s

VOAL- Nëse gjithçka shkon sipas planit, në mars 2025 Hera do të bëjë një kalim afër Marsit për të fituar shpejtësi dhe do të arrijë asteroidin në dy vjet, në dhjetor 2026.

Në projekt morën pjesë mbi 70 kompani evropiane dhe japoneze. Misioni do të mbajë dy nanosatelitë, Juventas dhe Milani, të cilët do të studiojnë strukturën dhe përbërjen e Dimorphos, më i vogli nga dy asteroidët e sistemit Didymos të deformuar nga përplasja e Dart.

Universiteti i Bernës zhvilloi modele për të simuluar ndikimin e sondës: sipas rezultateve, DART jo vetëm që shkaktoi një krater, por gjithashtu deformoi plotësisht asteroidin. Ekipi hulumtues mbështetet në matjet nga misioni Hera për të përmirësuar përfundimet e tij.ATS/RSI

Zvicra dhe Italia rishikojnë kufirin për shkak të shkrirjes së akullnajave

Zvicra dhe Italia kanë rishikuar një pjesë të kufirit të tyre në Alpe për shkak të shkrirjes së akullnajave, të shkaktuara nga ndryshimet klimatike.

Një pjesë e zonës së prekur do të jetë nën Matterhorn, një nga malet më të larta të Evropës, dhe afër një numri vendpushimesh të njohura të skive.

Seksione të mëdha të kufirit zvicerano-italian përcaktohen nga kreshtat e akullnajave ose zona me borë të përhershme, por shkrirja e akullnajave ka bërë që këta kufij natyrorë të zhvendosen, duke çuar në përpjekjen e të dy vendeve për të korrigjuar kufirin.

Zvicra miratoi zyrtarisht marrëveshjen për ndryshimin të premten, por Italia ende nuk e ka bërë të njëjtën gjë.

Statistikat e publikuara shtatorin e kaluar treguan se akullnajat e Zvicrës humbën 4% të vëllimit të tyre në vitin 2023, humbja e dytë më e madhe ndonjëherë pas shkrirjes rekord të vitit 2022 prej 6%.

Një raport vjetor lëshohet çdo vit nga Rrjeti Zviceran i Monitorimit të Akullnajave (Glamos), i cili ia atribuon humbjet rekord verërave shumë të nxehta të njëpasnjëshme dhe reshjeve shumë të ulëta të borës të dimrit të vitit 2022. Studiuesit thonë se nëse këto modele të motit vazhdojnë, shkrirja vetëm do të përshpejtohet.

Të premten, Zvicra tha se kufijtë e ripërcaktuar ishin hartuar në përputhje me interesat ekonomike të të dyja palëve.bw

Lara Gut-Behrami: “Gjysma e mendjes më thotë ta vazhdoj karrierën deri më 2026

VOAL- Deklaratat në fund të prillit dukej se linin pak shpresë: “Lojërat Milan-Cortina? Dy vjet më vonë, nuk mendoj se do të jem atje… Jo, mendoj se do të ndalem në fund të sezonit të ardhshëm”. Megjithatë, pesë muaj më vonë, Lara Gut-Behrami ka rishikuar planet e saj. Dhe tani, mundësia për ta admiruar atë në Lojërat Olimpike 2026 është shumë konkrete. “Nëse më parë të përjashtohej tema e Lojërave, biseda dhe puna me Flavio Di Giorgion, trajnerin tim të ri atletik, më dhanë stimuj të rinj, një dëshirë të re për t’u stërvitur – shpjegoi 33-vjeçajai nga Ticino në videokonferencën parasezonale. Dhe pastaj thashë me vete: pse të tërhiqem, kur vitin tjetër do të mund të përjetoja sërish një verë të tillë? Do ta mbaj derën hapur, do të shohim. Por kisha një gjysmë ideje për të vazhduar, kaq”.

Më pëlqen pista Cortina dhe nuk kam garuar kurrë para familjes sime në Olimpiadë. Me pak fjalë, ka disa elementë në favor. Në të njëjtën kohë, megjithatë, do të marr pjesë vetëm nëse në nivel fizik dhe mendor jam në gjendje të bëj diçka të bukur ATS/RSI

Gjykata Federale e Zvicrës, largohet presidenti Yves Donzallaz

Donzallaz është kritikuar ashpër nga UDC në të kaluarën për vendimet që ishin kundër vijës së partisë

Gjyqtari 63-vjeçar nga Valais, ish-SVP dhe i vetmi i pavarur pas përplasjeve të ashpra me partinë, kërkon t’u lërë hapësirë ​​“forcave të reja” – Parlamenti do të zgjedhë pasardhësin e tij në seancën e dimrit.

 

VOAL- Presidenti i Gjykatës Federale Yves Donzallaz do të japë dorëheqjen në fund të vitit pas vetëm një mandati. Në moshën 63-vjeçare, gjykatësi deklaroi të shtunën në Schweiz am Wochenende se dëshiron t’u lërë vend forcave të reja, edhe nëse vendasja e Valais do të vazhdojë të mbetet aktive si gjyqtar federal. Asambleja Federale gjatë seancës dimërore do të zgjedhë presidentin e ri të FT për një mandat dy vjeçar. Zakonisht është nënkryetari, aktualisht François Chaix (PLR), ai që zë vendin e tij. Yves Donzallaz u zgjodh gjyqtar federal në vitin 2008, por pas mosmarrëveshjeve me partinë, SVP, ai e braktisi atë kur u zgjodh kryetar i Gjykatës Federale dy vjet më parë. Që atëherë, ai ka qenë i vetmi gjykatës federal jopartiak. Donzallaz i tha gazetës se gjatë gjithë kësaj kohe, dhe veçanërisht në dy vitet e presidencës së tij, është fokusuar në “të garantuar që institucioni ynë jo vetëm të kryejë aktivitetet e tij në mënyrën më të mirë të mundshme, por edhe t’i zhvillojë ato me sukses”. Në përgjithësi, ai është i kënaqur me rezultatet e arritura. “Pas shqyrtimit të kujdesshëm, kam arritur në përfundimin se një person i ri duhet të marrë drejtimin e Gjykatës Federale me një entuziazëm të ri dhe, veçanërisht, ta udhëheqë atë në vitin e ardhshëm të përvjetorit,” tha ai. Gjykata Federale në fakt do të festojë 150 vjetorin e saj në 2025.

Kritika e ashpër dhe mosbesimi nga SVP

Donzallaz u kritikua ashpër nga SVP për dënimet që bien në kundërshtim me vijën e partisë. Në vitin 2015, për shembull, ai vendosi se lëvizja e lirë e njerëzve me BE-në duhet të ketë përparësi ndaj nismës së SVP-së për imigracionin masiv. Në vitin 2019, ai foli në favor të dorëzimit të mijëra të dhënave të klientëve të UBS në Francë. Dy gjyqtarë konservatorë në panelin prej pesë gjyqtarësh folën kundër tij, ndërsa një gjyqtar i Gjelbër dhe një gjyqtar liberal i Gjelbër folën në favor. Prandaj vota e Donzallaz ishte faktori vendimtar.ATS/RSI

Deputetët zviceranë: “Mbështetja për shtypin duhet të zgjerohet”

Kjo u vendos nga Këshilli Kombëtar – Gazetat rajonale dhe lokale mund të marrin më shumë ndihmë për 7 vjet – Dosja tani i kalon Shteteve

 

VOAL- Mbështetja indirekte për shtypin duhet të zgjerohet. Kështu parashikon një projekt i hartuar nga Komisioni i Transportit dhe Telekomunikacionit i Këshillit Kombëtar, i miratuar të enjten nga Dhoma e Popullit me 126 vota pro dhe 61 pro. Dosja tashmë shkon në tavolinat e Këshillit të Shteteve.

Debati mbi projektin, i paketuar në zbatim të një nisme parlamentare nga Christine Bulliard-Marbach (Qendra/FR), rifilloi pasdite pasi u pezullua për shkak të kufizimeve kohore të hënën.

Ai parashikon që shtypi rajonal dhe lokal të marrë mbështetje të shtuar për një periudhë shtatëvjeçare, një masë kalimtare që konsiderohet e nevojshme për të siguruar pluralizmin mediatik.

Kujtojmë se dy vjet e gjysmë më parë populli hodhi poshtë një paketë masash për të mbështetur median.RSI

Deputetët zviceranë: Uria në Ukrainë e shkaktuar nga Stalini: ishte gjenocid

Ekziston një muze përkujtimor në Kiev

Një deklaratë për këtë u miratua nga Këshilli Kombëtar i Zvicrës – SVP e irrituar: “Të mos lejojmë që të shfrytëzohemi”

VOAL- Holodomor, pra uria e orkestruar nga pushteti sovjetik në vitet 1930 përmes kolektivizimit të detyruar të pronave të tokës në Ukrainë, ishte një akt gjenocidi. Kjo është ajo që tregohet në një deklaratë të miratuar sot nga Këshilli Kombëtar i Zvicrës me 123 vota kundër. “Është një gjest simbolik për të mos harruar viktimat,” shpjegoi Christine Badertscher, këshilltare kombëtare për të Gjelbrit, e cila drejtoi diskutimin mbi në emër të atyre që janë në favor.

Holodomor goditi Ukrainën nga viti 1932 deri në 1933 gjatë periudhës staliniste: objektivi ishte kolektivizimi i detyruar i tokës, si dhe dobësimi i ndjenjës kombëtare ukrainase. Teksti i deklaratës thekson se rreth katër milionë ukrainas, rreth dy milionë kazakë dhe disa qindra mijëra rusë vdiqën për shkak të zisë së bukës, e cila u shkaktua edhe nga kërkimet e detyruara të të korrave të destinuara për qytete dhe për eksport, gjatë kësaj periudhe.

Partia Popullore votoi kundër deklaratës, duke argumentuar se termi “gjenocid” mund të përkufizohet vetëm nga një gjykatë ndërkombëtare, siç është Gjykata Ndërkombëtare Penale. Për democentristët, në një botë gjithnjë e më të polarizuar, të karakterizuar nga antagonizmi në rritje midis fuqive të mëdha, Zvicra duhet të qëndrojë neutrale dhe nëse ka ndonjë gjë të propozojë zyrat e saj të mira për një zgjidhje paqësore të rivaliteteve midis shteteve. ATS/RSI

50 milionë më shumë për universitetet politeknike të Lozanës dhe Zyrihut

Universitetet politeknike të Lozanës dhe Zyrihut gëzojnë famë ndërkombëtare

Pasi të gjendet një kompromis në Parlament, kredia e ndarë për universitetet e Lozanës dhe Zyrihut rritet.

VOAL- Për periudhën 2025-2028, Instituti Federal i Teknologjisë do të marrë 50 milionë më shumë (11,166 miliardë franga në total) krahasuar me projektin e Qeverisë. Kjo u miratua nga Këshilli Kombëtar të martën, me 115 vota kundër 75 (kundër SVP dhe disa FDP), duke miratuar kështu kompromisin e shteteve.

Gjatë shqyrtimit të mesazhit, Dhoma e Popullit kishte propozuar deri tani 100 milionë të tjera për dy universitetet e Lozanës dhe Zyrihut, duke e motivuar këtë vendim me rritjen e vazhdueshme të regjistrimeve. Për arsye financiare, shtetet e kishin konfirmuar deri më tani propozimin e Këshillit Federal, derisa të hënën votuan, si kompromis, një rritje prej 50 milionësh.

SVP kërkoi, më kot, të mbetej me versionin origjinal, duke kujtuar vështirësitë financiare të Konfederatës. Megjithatë, shumica e plenumit preferoi të pranonte kompromisin e “senatorëve”. ATS/RSI

SRF shkurton 75 vende pune me kohë të plotë

 

VOAL- Pas RTS dhe RSI, sot, të hënën, SRF prezantoi planin e saj të kursimeve për vitet e ardhshme. Radiotelevizioni gjermano-zviceran planifikon të shkurtojë rreth 75 pozicione me kohë të plotë në të gjithë kompaninë në muajt e ardhshëm. 10% në menaxhim. Kësaj i shtohen ndryshimet në ofertë dhe organizimin e brendshëm deri në vitin 2027.

Në pranverë, ajo njoftoi planin e saj strategjik “SRF 4.0” dhe synimin e saj për të zvogëluar fuqinë punëtore.

Shkurtimet e paraqitura sot, lexojmë në një deklaratë, u vendosën për të shmangur një deficit duke filluar nga viti i ardhshëm. Masat, nënvizohet, janë të nevojshme në kushtet e inflacionit dhe rënies së vazhdueshme të të ardhurave tregtare.

Për më tepër, për të shfrytëzuar më mirë sinergjitë ndërmjet audios, videos dhe dixhitale, ekipet e ndryshme editoriale, deri tani të ndara, do të shkrihen në një ekip të vetëm editorial multimedial. Nga vera e vitit 2025, edicionet e mesditës dhe 18:00 të Tagesschau do të zëvendësohen nga flluska të moderuara të lajmeve. Gjatë fundjavës, edicioni i mesditës do të anulohet tërësisht. ats/rsi

 

Amherd: “Është e rëndësishme të lehtësohet dialogu midis vendeve”

Presidentja e Konfederatës Viola Amherd gjatë fjalimit të saj në OKB të dielën

VOAL- Presidentja e Konfederatës Viola Amherd ndodhet në Nju Jork për të marrë pjesë në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së. Dje, të dielën, ajo mori pjesë në samitin për të ardhmen e organizuar nga Kombet e Bashkuara dhe gjatë të cilit u miratua “Pakti për të Ardhmen”, i mbështetur edhe nga Zvicra. Pakti përcakton 56 veprime për të adresuar ato që OKB-ja i konsideron si “sfidat më të mëdha të kohës sonë”, nga zonat historike të dobishme për ruajtjen e paqes deri te temat më novatore si inteligjenca artificiale.

Sipas presidentes, ajo që ka nisur “është qartë fillimi i një procesi. Sot, multilateralizmi është më i kërkuar se kurrë për shkak të situatave aktuale të vështira gjeopolitike. Është e rëndësishme që vendet të dialogojnë së bashku dhe kjo është ajo që kjo platformë dëshiron të bëjë: të lehtësojë dialogun”.

Në tekstin e dokumentit, përveç promovimit të paqes, çarmatimit, luftës kundër ndryshimeve klimatike dhe zhvillimit të inteligjencës artificiale, fokusohet gjithashtu në përfshirjen më të madhe të vendeve afrikane në Këshillin e Sigurimit dhe një rishikim të metodave të financimit të Kombeve të Bashkuara.

Viola Amherd beson se “situata në botë është shumë e vështirë dhe OKB-ja është pasqyra e kësaj bote. Por kur sheh se çfarë bëjnë në të vërtetë Kombet e Bashkuara për popullsinë civile, nuk mund të thuash se ato nuk janë të rëndësishme. Fëmijët vaksinohen, 45% e fëmijëve në botë, dhe më pas janë njëmbëdhjetë misione paqeje, të dobishme pikërisht për të ndihmuar viktimat e konflikteve. E gjithë kjo nuk mund të nënvlerësohet”.

Këshilltarja federale nga Valais nënvizon gjithashtu se qëndrimi në Nju Jork është gjithashtu një mundësi për Zvicrën që të ndajë vizionet botërore dhe vlerat njerëzore. “Është një mundësi e shkëlqyer për të takuar kolegë nga vende të tjera, krerë shtetesh dhe qeverish me të cilët ndoshta jam takuar tashmë në situata të tjera. Këtu mund të forcohen kontaktet dhe mund të avancohen interesat e Zvicrës. Ne mund të japim një kontribut në promovimin e paqes, dialogut, të drejtave të njeriut dhe multilateralizmit”, shpjegoi Presidentja e Konfederatës.

Kreu i SPAK takim me Prokurorin e Përgjithshëm të Zvicrës, Dumani dhe Blättler forcojnë bashkëpunimin për luftën ndaj krimit të organizuar dhe korrupsionit

Drejtuesi i Prokurorisë se Posaçme, Altin Dumani dhe Prokurori i Përgjithshëm i Zvicrës, Stefan Blättler, kanë zhvilluar një takim në Bernë, në datën 18 shtator 2024.

 

Gjatë këtij takimi të nivelit të lartë, u diskutuan zhvillimet më të fundit në luftën kundër krimit të organizuar ndërkombëtar dhe korrupsionit.

Të dy drejtuesit e lartë, Dumani dhe Blättler, rikonfirmuan përkushtimin e tyre për të vazhduar dhe intensifikuar bashkëpunimin e shkëlqyer të nisur midis të dy zyrave përkatëse duke u bazuar në të drejtën e brendshme dhe instrumenteve ligjore ndërkombëtare të nënshkruar nga të dy shtetet përkatëse.

Bashkëpunimi ndërkombëtar i këtij lloji është thelbësor për të luftuar në mënyrë efektive të gjitha format e krimit të organizuar dhe korrupsionit ndërkufitar.

Gjatë takimit, Dumani dhe Blättler theksuan rëndësinë e forcimit të marrëdhënieve të mira midis të dy institucioneve. Ky bashkëpunim ofron mundësi të shkëlqyera për vendosjen e një komunikimi të vazhdueshëm me qëllim shkëmbimin e përvojave më të mira dhe për krijimin e strategjive dhe njësive të përbashkëta hetimore në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit në të dy vendet.

Dumani dhe Blättler nënvizuan se kjo frymë pozitive bashkëpunimi do të forcojë më tej përpjekjet e përbashkëta për një rend ligjor më të sigurt në të dy vendet dhe në rajon. Panorama

Në fund të qershorit, popullsia zvicerane arriti në nëntë milionë banorë

 Këtë e bëri të ditur Zyra Federale e Statistikave të enjten
VOAL- Në fund të tremujorit të dytë të vitit 2024, popullsia me banim të përhershëm në Zvicër arriti në 9,002,763 njerëz. Regjistrimi i parë zviceran daton në vitin 1850, kur banorët ishin ende 2.4 milionë. Dymbëdhjetë vjet kaluan midis milionit të tetë dhe të nëntë (2012-2024), e njëjta periudhë kohore që kaloi midis të pestit dhe të gjashtës (1955-1967).

Në nivel kombëtar, ishin 6,560,361 shtetas zviceranë, 2,422,402 të huaj. Ishin afërsisht 4.53 milionë femra, ndërsa 4.47 meshkuj. Fëmijët dhe të rinjtë nga mosha zero deri në 19 vjeç – pothuajse 1.8 milionë – ishin, në fund të qershorit, më të shumtë se ata mbi 65 vjeç (rreth 1.7 milionë); mes moshës 20 dhe 64 vjeç ka 5.4 milionë njerëz. Kantoni më i populluar mbetet Zyrihu me 1,612,601 banorë, i ndjekur nga Berna me 1,068,493. Ai me numrin më të vogël të banorëve është Appenzell Innerrhoden me 16.598 banorë.RSI

4 miliardë franga shtesë në buxhet për ushtrinë zvicerane

Ushtria zvicerane do të ketë në dispozicion katër miliardë franga më shumë për periudhën 2025-2028, për një total prej 29.8 në vend të 25.8 të propozuar nga Këshilli Federal.
Ky shpenzim shtesë – i cili do të lejojë që 1% e PBB-së të investohet në mbrojtje deri në vitin 2030 në vend të 2035 – do të kompensohet me kursime që do të bëhen diku tjetër në buxhetin e Konfederatës.
VOAL- Këshilli Kombëtar vendosi këtë, duke u përafruar të enjten me atë që ishte miratuar tashmë nga Shtetet. Në mbështetje të këtij propozimi votuan 120 deputetë, kundër 78. E majta e kundërshtoi atë, duke nënvizuar se si ky lum parash mund të investohet më mirë për paqen dhe se mundësia e një lufte në Konfederatë është e ulët: “Rusët që janë të përqëndruar në Ukrainë prej dy vjetësh, do të duhet të kalojnë gjysmën e Evropës. për të arritur në Zvicër”, kujtoi socialisti Pierre Alain-Fridez. “Ne nuk mund të nisemi nga ideja se asgjë nuk do të na ndodhë ne,” u përgjigj liberal-radikalja Jacqueline De Quattro.
Këshilltarët e shteteve kishin propozuar kompensimin e gjysmës së rritjes së bashkëpunimit ndërkombëtar. Pjesa tjetër duhet të ruhet në Departamentin e Mbrojtjes (15%) dhe në sektorë të tjerë të Administratës Federale (35%). Dhoma Popullore, pa specifikuar përmasa, propozoi që mjetet të gjendeshin nëpërmjet uljes së pjesës kantonale të taksës direkte federale, rritjes së efikasitetit të Armasuisse, në bashkëpunimin ndërkombëtar dhe në fushën e shpenzimeve të personelit në të gjitha departamentet. Dosja tani kthehet në Këshillin e Shteteve për të shqyrtuar dallimet. Gjatë debatit për ushtrinë, deputetët kishin votuar më parë për kreditë prej 4,9 miliardë frangash për programin e armatimit 2024 dhe për blerjen e materialit për katër vitet e ardhshme. Krahasuar me projektin e qeverisë kishin shtuar 660 milionë franga për mbrojtjen kundërajrore. RSI

Send this to a friend