Anita Take është ngjitur në skenë para 50-vjetësh, por akoma vazhdon të kujtohet me nostalgji nga të gjithë ata që e kanë njohur atë. Ajo akoma ka mbetur në kujtesën e shqiptarëve dhe shumë këngë të saj akoma këndohen edhe sot. Kjo tregon se këngëtarja e madhe Anita Take me ëmbëlsinë e zërit dhe interpretimin e shkëlqyer në skenë, ka lënë gjurmë të thella në historikun e muzikës dhe të këngës shqiptare.
E lindur në një familje, që nuk merrej me muzikë, por që ishin shumë dashamirës dhe pasionantë ndaj saj, Anita Take do t’i jepte familjes së saj, atë që nuk ua kishte dhënë asnjë fëmijë dhe profesion tjetër. Por, krahas zërit dhe pasionit për këngën, ajo pati edhe një fat tjetër të bardhë në jetë, sepse u njoh dhe lidhi jetën e përjetshme me një nga kompozitorët më të shquar të muzikës dhe me themeluesin e muzikës së lehtë shqiptare, Agim Prodani. Kjo lidhje e saj me një artist dhe një mjeshtër të kompozicionit, bëri që Anita Take brenda një kohe relativisht shumë të shkurtër, të bëhej këngëtarja më e kërkuar për artdashësit shqiptarë. Ajo ka mbi 50 vjet, që ka kënduar dhe vazhdon të këndojë edhe sot, sa herë që e thërrasin. Debutimin e saj të fundit e ka bërë tek spektakli “Njëqind këngët e shekullit”, ku duartrokitjet e gjata të njerëzve, që kishin mbushur plot e përplot sallën, e mallëngjyen pa masë.
Për kontributin e dhënë në muzikë dhe në këngë, ajo është dekoruar nga presidenti me titullin e lartë: “Naim Frashëri i Artë”. Por, ndonëse ajo është shumë e gëzuar për profesionin e saj, pengu i vetëm për të, është se nuk ka arritur të filmohet, duke kënduar në vitet e saja më të mira. Ndër çastet më të bukura të jetës së saj, ajo veçon ditën kur u bë për herë të parë nënë, si dhe çastin kur bashkëshorti i saj, Agim Prodani i tha: “Të dua”. Ajo ka vendosur të mos ndahet kurrë nga kënga, ndaj krahas debutimeve në skenë gjatë përgjatë tre viteve të fundit dhe tek “Këngët e Shekullit”, po përgatit edhe albumin e saj të dytë me këngët më të mira. Albumin e parë e ka publikuar para një viti, i cili është pritur shumë mirë në publik.
Znj. Take, tashmë emri juaj është gdhendur në librin e historisë së muzikës shqiptare, çfarë mund të na thuash më shumë në lidhje me arritjet e tua artistike në këtë fushë? Arritjet e mia artistike mund t’i përmbledh vetëm me tre fjalë. Punë, punë dhe vetëm punë. Mendoj se nuk mjafton vetëm pasioni dhe talenti për të bërë diçka në një fushë të caktuar, por natyrisht në lidhje me suksesin, ka të bëjë këmbëngulja, serioziteti dhe qëllimi që i ke vënë vetes.
Gjithashtu, ka të bëjë edhe kontrolli ndaj vetes. Kur them kontroll, kam parasysh spektatorin, i cili të kontrollon në çdo hap që hedh në këtë drejtim. Nisur nga kjo, unë këtë e kam pasur si pikëvëmendje në jetën time skenike, muzikore dhe familjare.
Ndonëse jeni një zë i fuqishëm i muzikës shqiptare, ju keni marrë pjesë shumë pak në festivalet, që janë zhvilluar nga Radio-Televizioni Shqiptar, përse ka ndodhur kjo me ju? Është shumë e vërtetë kjo që thoni ju, por ndonëse nuk kam marrë pjesë në festivale të këtij lloji, aktiviteti im në fushën e muzikës ka qenë tepër i dendur. Kjo më ka penguar të marr pjesë në aktivitete të tilla. Megjithatë, mendoj se festivalet që janë zhvilluar nga Radio-Televizioni Shqiptar, kanë qenë evenimente shumë të bukura kulturore, me shumë emocione dhe me një lloj konkurrence. Por, ndonëse këtë konkurrencë unë e kam dashur, qëllimi i misionit tim ka qenë të dal në skenë dhe të këndoj bukur për publikun, si dhe të them atë çka dua të them nëpërmjet këngës dhe nëpërmjet vargjeve. Gjithashtu, kam preferuar të kem korrektesën time profesionale dhe qytetare përballë spektatorit, pasi të dyja janë të rëndësishme për njëra-tjetrën. Nisur nga kjo, edhe pse unë kam marrë pjesë shumë pak në festivalet e organizuara nga Radio-Televizioni Shqiptar, gjithmonë e kam ndjerë veten shumë mirë edhe jashtë tyre, pasi kam marrë pjesë në aktivitete të tjera, po aq të rëndësishme dhe më pranë publikut.
Sa vjet keni që këndoni në skenë?
Jeta ime në skenë përmbledh një epokë 50-vjeçare. Në këtë këtë periudhë të gjatë unë kam jetuar si këngëtare dhe vazhdoj të jetoj akoma duke kënduar.
Cilat nga këngët më të dashura për ju?
Unë kam shumë këngë të dashura, ndaj nuk mund të veçoj ndonjërën prej tyre. Për mua, si këngë më të dashura, janë këngët me tematikë shoqërore dhe ato me tematikë të dashurisë intime. Pra, këngë që kanë pasur melodi të thjeshta. Kënaqësia dhe arritja ime ka qenë se, këto këngë, ndonëse kanë kaluar 50 vjet, vazhdojnë të këndohen edhe sot nëpër festat familjare nga brezat e rinj dhe të moshuar. Duke parë rezistencën e këtyre këngëve dhe interesimin e njerëzve për t’i kënduar ato, mendoj se kjo është arritja më e madhe për mua dhe krijuesit e këtyre këngëve.
Të ka rastisur të dëgjosh ndonjë nga këngët e tua dhe si të është dukur intrepretimi nga këngëtarët e tjerë? Ka pasur shumë raste, kur unë kam dëgjuar këngët e mia të kënduar nga këngëtarë të tjerë. Kjo nuk më kanë lënë ndonjë shije të veçantë, përveçse kënaqësisë që kënga ime jeton. Unë gëzohem jashtëzakonisht shumë, kur dëgjoj këngët e mia të këndohen nga të tjerët dhe nuk rrëmbehem nga i mendimi, që ata i kënduan, i kënduan më mirë, ose më keq se unë. Për mua nuk ka rëndësi kush i këndon, por ka rëndësi të jetojë kënga dhe ajo të përcillet ndër breza. Kjo mendoj unë është arritja më e madhe për një këngëtar, apo krijues. Këtu unë nuk kam parasysh çmimet e marra nëpër festivale, por çmimin e madh që të jep publiku, duke i duartrokitur dhe i kujtuar ato këngë. Pra, unë mendoj se kënqësinë më të madhe nuk ta japin çmimet, por ta jep publiku dhe jetëgjatësia e këngës, duke u transmetuar brez pas brezi.
Kur jeni ngjitur për herë të parë në skenë?
Këto janë momente që natyrisht nuk harrohen. Kam qenë shumë e re kur jam ngjitur në skenë. Ka qenë viti 1949. Në atë kohë, kam qenë si amatore në Shtëpinë e Oficerave, pasi atëherë nuk kishte festivale, nuk kishte as skena, ku ne mund të dilnim lirshëm, siç dalin sot këngëtarët, nuk kishte as televizione për të shpalosur talentin tone.
Si ju lindi pasioni për këngën?
Kënga ishte një ndjenjë që lindi siç duket bashkë me qenien time. Në këtë rrugë më ka përkrahur shumë edhe mamaja ime, e cila e donte shumë artin. Më pas, nga kënga në këngë, nga debutimi në debutim, arrita deri në skenën profesioniste, kohë kjo kur mblidheshin talentet.
Çfarë të kujtohet nga periudha, kur ju hodhët hapat e para në rrugën e muzikës? Në kohën kur unë nisa rrugën e këngës, kishte pak këngëtarë dhe kompozitorë në Shqipëri. Në atë kohë ishte një bërthamë e vogël këngëtarësh dhe kompozitorësh, që kishin studiuar jashtë Shqipërisë, si në Austri dhe në Itali. Unë i përkas atij brezi, që dolëm si luledelet, që dalin pas një shiu në pranverë. Ashtu filluam të dalim edhe ne katër, apo pesë këngëtarë, ku më pas vitet bënë që të dalin qindra e qindra këngëtarë, të cilët debutuan dhe vazhdojnë të debutojnë me shumë dinjtet brenda dhe jashtë Shqipërisë.
Nga familja juaj ka pasur ndonjë që merrej me art?
Prindërit e mi kanë qenë shumë artdashës, por nuk e kanë ushtruar në jetë këtë profesion. Babai im ka pasur një vegël frymore, që i binte në shoqërinë “Vatra” në Amerikë, ku ai kishte emigruar. Edhe nëna këndonte bukur. Pra, ka qenë edhe ambienti familjar, që më ka ndihmuar.
Ruani ndonjë moment, kur jeni mallëngjyer në skenë?
Po. Ky çast prekës më kujtohet edhe tani dhe lidhet me periudhën kur më kishte vdekur nëna ime. Për ta larguar dhimbjen dhe për të qëndruar larg zakoneve, unë isha larguar posaçërisht nga Shqipëria për një turne në Evropë. Pasi qëndrova më shumë se tre javë larg Shqipërisë, më bëjnë një telefon dhe më ftojnë për të marr pjesë në Festivalin e Pranverës. Në këtë festival unë do të merrja pjesë si e ftuar. Erdha dhe këndova pikërisht këngën e nënës, ngaqë në atë kohë ne ishim në prag të festës së 8-Marsit. Teksa këndoja këtë këngë, befas mu kujtua nëna ime, që kishte dy javë që kishte vdekur. Nisur nga kjo, unë u mallëngjeva shumë, saqë shpërtheva në lot. Mu trash edhe zëri dhe nisur nga kjo i kërkova falje spektatorit, që kishte mbushur sallën. Më pas mora frymë thellë, e përsërita këngën dhe papritur pashë që edhe spektatori i prekur thellë dhe i emocionuar nga ajo që më ndodhi mua, shpërtheu në duartrokitje të zjarrta. Në ato momente mua mu duk sikur e pata të gjallë nënën time.
Si kanë qenë marrëdhëniet e Anita Takes me kolegët dhe, a takoheni tani shpesh për të kujtuar dhe hequr mallin e atyre viteve? Marrëdhëniet e mia me kolegët kanë qenë shumë të mira, madje do të thoja më shumë se të mira. Në atë kohë, duke qenë se ishim shumë pak këngëtarë dhe krijues, qëndronim shumë më afër njëri-tjetrit. Unë kam pasur partnere dhe partnerë në skenë, me të cilët ruaj kujtime shumë të bukura. Pjesa më e madhe e tyre nuk jetojnë më, por unë i kujtoj akoma me respekt. Kujtoj me respekt edhe ata që jetojnë dhe kur mblidhemi nëpër festa të ndryshme, kujtojmë me shumë nostalgji periudhën që kemi kaluar bashkë, si dhe arritjet dhe zhgënjimet në fushën e muzikës.
Krahas arritjeve në këngë, një moment i rëndësishëm për çdo artist është edhe periudha bashkëshortore, çfarë mund të na thuash më shumë në lidhje me këtë, kur dihet që bashkëshorti juaj, Agim Prodani është një ndër themeluesit e muzikës së lehtë shqiptare? Me bashkëshortin tim, Agim Prodani, jam njohur nëpërmjet këngës, meqë ai ishte kompozitor. Ndoshta, zëri më bëri që unë të njihem me një personalitet të muzikës shqiptare, që natyrisht në atë kohë ai ishte i ri dhe nuk e kishte krijuar atë imazh aq të bukur që ka sot.
Këtë njeri unë e kam vlerësuar shumë. Ai më kishte piketuar mua si një këngëtare, si një kolege, që më respektonte dhe unë pronto në çdo moment. Me kalimin e viteve, ne u njohëm më shumë me njëri-tjetrin, nga ku më pas na lindi edhe ajo e shkretë dashuri si i thonë, pasi kjo ndjenjë njerëzore nuk ka asnjë recetë dhe vjen në një moment, kur ti ndoshta dhe nuk e pret. Jeta ime në familje ka qenë shumë e ngrohtë dhe me një mirëkuptim, të cilin ia uroj çdo njeriu.
Cila ka qenë pika juaj kyçe në këtë lidhje bashkëshortore?
Pika jonë kyçe ka qenë, që ne e njohëm shumë mirë njëri-tjetrin para se të binim në dashuri. Mendoj se kjo ka qenë një arritje madhe në jetën tonë bashkëshortore. Nga kjo martesë na kanë lindur dy djem.
Fëmijët tuaj, a kanë marrë profesionin e prindërve të tyre?
Po. Ata janë shumë të talentuar. Më i madhi, Kujtim Prodani, është kompozitor dhe kantautor. Djali i dytë, Florian Prodani ka mbaruar studimet e larta në Fakultetin e Inxhinierisë, në degën inxhinieri ndërtimi, por nuk e ka ushtruar fare këtë profesion. Më pas ka studiuar për informatikë. Edhe atij i pëlqen shumë muzika dhe për këtë vazhdon të punojë në piano, në shtëpinë e tij.
Tani që jeni në një moshë të thyer, a do të këndoni, nëse nga publiku do t’ju vijë një ftesë? Patjetër që do të këndoja. Unë publikut shqiptar i kam shumë borxhe, ndaj sa të kem frymë do të këndoj për të, pasi ka qenë pikërisht ky publik, që gjithmonë më ka përkrahur, më ka mbështetur dhe duartrokitur, sa herë që kam dalë në skenë. Në këto tre vjetët e fundit, unë kam kënduar dhe nuk jam ndarë nga kënga, megjithë moshën time të madhe. Nisur nga kjo, mendoj se unë po jetoj për të kënduar.
Kur keni kënduar për herë të fundit?
Për herë të fundit kam kënduar tek “Këngët e Shekullit”.
Si t’u duk ajo natë?
Ajo natë për mua ka qenë një mrekulli. Ndaj uroj të mos e kem natën e fundit. Unë u befasova, që ato këngë të vjetra dhe me një tekst, që ndoshta nuk janë dhe aq të përshtatshme me realitetin e kohës, akoma pëlqehen dhe duartrokiten nga publiku.
Aktualisht, a keni ndonjë dëshirë, që mendoni ta realizoni së shpejti? Aktualisht po mendoj të realizoj albumin tim të dytë, me këngët e mia më të zgjedhura.
Po ndonjë peng të parealizuar? Më vjen shumë keq, që nuk pata fatin të filmohem në jetën time si këngëtare. Cilat mendoni se janë çastet më të bukura në jetën tuaj?
Si çaste më të bukura në jetën time, mund të veçoj çastin kur unë u bëra nënë për të parën herë. U gëzova shumë kur më thane: “Të ka lindur djalë”. Gjithashtu, çast tjetër i bukur për mua, është edhe çasti kur bashkëshorti im, Agim Prodani më tha: “Të dua”. U gëzova shumë, pasi kjo fjalë u shqiptua fort nga ai dhe jo sa për të kaluar radhën. (Qesh).
Njohja me kompozitorin Agim Prodani, sa të ka ndihmuar në jetë? Më ka ndihmuar shumë. Ndaj, për këtë unë falenderoj shumë profesionin tim, i cili më njohu me njeriun, që më ka ndihmuar dhe më ka përkrahur pa masë në rrugën time artistike. Ai gjatë gjithë jetës sime mbeti për mua, jo vetëm një bashkëshort i mirë, por edhe një shok dhe koleg shumë i mirë.
Bashkëshorti juaj ka qenë një kompozitor dhe kompozues i shumë prej këngëve të tua, të gjitha këngët e dashurisë, Agimi t’i ka kushtuar ty? Jo, të gjitha këngët e mia, që flasin për dashurinë janë kompozime të bashkëshortit tim, por disa nga këngët më intime, të cilat unë i ruaj akoma, janë kompozuar nga ai. Tematika e këngëve të tij ka qenë shumë e larmishme, por disa nga më pikantet, kur ka qenë temperatura 40 gradë, mi ka kushtuar mua, ndërsa të tjerat jo.
Mentor HOXHA
Marrë nga parajsa.com
ANIDA TAKE
Agim Prodanin nuk ma zëvendëson dot askush
Emri i saj në fakt nuk është Anita siç shumë kush mund të jetë mësuar ta thërrasë, por Anida. Kjo ishte surprizë edhe për mua, pasi këtë e mësova vetëm nga biseda me të. Në trinitetin e saj si artiste nënë dhe bashkëshorte, Anida përcillet në këtë intervistë në lartësinë e një gruaje që me të vërtetë e ka merituar suksesin dhe respektin. Udhëtojmë në jetën e saj mes të kaluarës dhe të sotmes dhe njohim jo vetëm recetën e një modeli femëror të suksesshëm, por dhe të një gruaje që i ka mbijetuar kohës, që ka gëlltitur dhimbjen fizike dhe ka prekur lumturinë njerëzore. Ashtu e bukur, e respektueshme, e ëmbël, e mençur me emocionin dhe turpin e saj akoma vashëror Anida mbetet krenari në plejadën e femrave shqiptare.
Zonja Anida, si e jetoni muzikën tani?
-Nuk mund ta kuptoj jetën pa muzikë. Kam lindur duke kënduar dhe do vdes duke kënduar. Kur kam oferta për të kënduar, kurrë nuk i refuzoj, ndërkohë që intervistat i kam pak të zorshme.
Sa rëndësi i keni dhënë punës, në jetën tuaj?
-I kam dhënë rëndësi të madhe. Nëse kam arritur të bëhem diçka në jetë, kjo ka qenë vetëm nëpërmjet punës, punës dhe punës.
Keni qenë shumë aktive si në profesion dhe në marrëdhëniet me familjen. Sa ju ka kushtuar gjithë ky përkushtim?
-Unë nuk kam qenë vetëm këngëtare në jetë. Së pari kam qenë një kolege me një partner të vështirë. Kur them të vështirë, dua të them se ai ka qenë maniak pas të përkryerës, dhe bashkëpunimi me të, ka qenë i vështirë, por i suksesshëm. Nëse unë kalova disa vite si kolege me Agimin, në një marrëdhënie profesionale dhe shoqërore, theksoj se kanë qenë marrëdhënie shumë korrekte pa interes mashkulli për një femër, besoj se rolin kryesor e ka luajtur korrektesa dhe përkushtimi për punën. Këtë gjë, ai ma ka përsëritur shpesh kur ishim të martuar. Kur e kujtonim kohën tonë të punës në bodrumet e radios, ai më thoshte:”Ndjehesha shumë në siklet kur vija me vonesë, dhe të gjeja duke më pritur gjithnjë e rregullt dhe në orar”. Kjo ishte arsyeja që i fitova zemrën, atij djali të edukuar dhe të talentuar, që gjithnjë ishte i rrethuar nga këngëtare shumë më të bukura se unë, shumë më tërheqëse se unë. Unë e kam respektuar gjithnjë veten. Kështu e fitova Agimin, pa bërë asnjë përpjekje. Duke respektuar veten, duke u mbrojtur kur duhej, e urtë, punëtore, kokulur, dhe pa dyshim dhe me seriozitet.
Kjo do të thotë se duke i patur këto karakteristika individuale, tuajat, ja u lehtësuan jetën?
– Nuk më kanë kushtuar shumë. Unë u bëra bashkëshorte e Agimit, por siç thotë populli “ i vura shpatullat shtëpisë”. Sepse Agimi, duke qenë krijues, kishte nevojë për kushte dhe lehtësime në familje. Unë, e dobët kam qenë, por e fuqishme, dhe e kam adhuruar familjen, shtëpinë. Më ka pëlqyer gjithnjë ambienti familjar, dhe harmonia. I jam dhënë familjes me mish e me shpirt. Fëmijët nuk i çoja në çerdhe sepse kisha frikë se më sëmureshin, dhe nuk mi mbanin mirë edukatoret. Por unë punoja, dhe më duhej të shkoja në estradë dy herë në ditë. Në mbrëmje ne kishim shfaqje dhe më duhet të dilja para spektatorëve. Spektatori nuk do t’ia dijë për problemet dhe punët që ka këngëtari në shtëpi, kështu që shumë herë vija kompresa me ujë të ftohtë në sy, për të larguar lodhjen dhe për të më kthyer shikimin. Agimi ka qenë shumë i lidhur me shtëpinë. Pianoja, cigarja dhe Anita kanë qenë pjesë e pandarë e jetës së tij. Gjatë gjithë jetës kam qenë organizatore e punëve, sepse më duhet të mendoja për ushqimin, pazarin, gjellën, tavolinën, fëmijët. Por ka qenë diçka që unë e kam pëlqyer, dhe nuk e kam ndjerë si rëndesë.
Nuk ndjeheni e lodhur nga gjithë këto përpjekje?
-Jam e lodhur, por e bëj përsëri. Tani jetoj me djalin dhe përsëri merrem me këto punë. I shërbej shumë. E kam kënaqësi ti shërbej njerëzve.
Ta kanë vlerësuar këtë përkushtim Agimi dhe fëmijët?
– Tani më ngacmove shumë. Pasi jetuam 31 vjet së bashku dhe rregulluam kushtet tona, pra, u sistemuam me shtëpinë që jemi sot, ndërsa po hanim drekë me djemtë dhe unë ndjehesha e lodhur, Agimi u tha atyre: “Dëgjoni djema, unë gruan dhe ju nënën tuaj të themi të drejtën e kemi shfrytëzuar pak. Sot e tutje, do marrim angazhim që ta ndihmojmë. Ti Flori do të hekurosësh, ti Kujtim do bësh pazarin, dhe unë në shtëpi do bëj sa të mundem.” Unë i dëgjoja, dhe u lumturova, dhe pse me mendjen time përsërisja që përsëri do i bëja vetë, sepse e kisha në natyrë këtë gjë. Atë ditë u nisa për në Elbasan dhe kur u ktheva e gjeta të vdekur Agimin.
E ndjeni shumë humbjen e bashkëshortit?
-Mos më thoni! Dje kam qenë në varreza dhe jam akoma me velin e trishtimit. Ndërsa flas, jam e ngarkuar me kujtimet e mia. E kam ndjerë shumë, por e kam marrë me filozofi sepse jeta është ndërtuar në këtë mënyrë, ikën një njeri, lind një tjetër, rritet, vdes. Por ndiej mungesën e tij si shok, si mikun më të mirë që pata. Jam përpjekur që ta kompensoj, duke krijuar me njerëzit marrëdhënie miqësore, duke qenë një nënë e lumtur, por dhe vjehrre e lumtur. Nuk jam besimtare, por çdo mëngjes them: “O zot, faleminderit!”
Anida si vjehrrë. Si janë raportet me nusen tuaj?
-Nuk e ndjej veten vjerrë. Unë nuk kam vajzë, por dhe po ta kisha nuk mendoj se do kisha dashur më shumë dhe do kisha më shumë konfidencë se kam unë me Gentën. Ndjehem shumë e plotësuar me të. Dje që isha në varreza shkova tek varri i nënës së Gentës dhe i thashë: “Nuk të njoha asnjëherë, por ti e linde, e rrite, për ta gëzuar unë!” Genta është më e mirë seç të gjithë e njohin. Shkoj çdo të shtunë, që ajo ka ditën e pushimit, dhe drekoj me djalin dhe nusen. Ky është një ligj me të cilin nuk mund të luhet.
Po ju keni patur vjerrë?
-Foton e vjerrës akoma e mbaj mbi kokën e krevatit tim. E kam dashur shumë vjerrën, dhe kemi qenë bashkë deri në fund të jetës. Më kujtohet që Agimi më thërriste lule, ndërsa ajo lulishte ( Më thoshte:Je më shumë se një lule). Edhe sot, ky emër më ka mbetur tek njerëzit e shtëpisë.
Cilat janë këshillat tuaja për një grua, që të jetë e lumtur dhe e suksesshme në jetën e saj?
-Të jetë vetvetja. Të jetë e sinqertë me partnerin dhe me fëmijët. Duke qenë kështu ka harmoni në familje dhe pa dyshim lind dhe respekti, dhe ajo familje nuk do të përjetojë probleme të rënda.
Por nëse një grua ka kontradikta me bashkëshortin. Çfarë mendimi keni për rebelimin e saj dhe për divorcin?
-Në momentin që nuk ka riparim marrëdhënia dhe partneri ka probleme, unë mendoj se gruaja duhet të kërkojë zgjidhjen e kësaj lidhjeje. Kur në familje ka dhunë, ajo duhet të rebelohet. Unë po ta kisha patur në jetën time, nuk do e kisha toleruar. Gjithnjë duke iu referuar korrektes sime personale. Nuk ka pse të sakrifikojë gruaja gjithë jetën për hir të fëmijëve, ose për hir të një interesi mbijetese. Ajo duhet të zgjedhë rrugën e saj në jetë. Nuk jam pro tradhtisë në familje. Por mbasi njeriu e ka zgjidhur martesën, jam dakord dhe me një martesë të dytë dhe të tretë. Dhe më duket se kështu ka ardhur koha tani. Familja është tepër e shenjtë dhe do mbrojtur, por gjithnjë kur ajo është e shëndoshë. Mendoj se elementi kryesor është kujdesi dhe zgjedhja e partnerit. Sot lidhjet bëhen shumë shpejt. Unë i vë rëndësi shumë njohjes paraprake. Unë me Agimin kam kaluar shumë kohë njohjeje, para se të vendoseshim të lidheshim. Njohja pa piksynime është e rëndësishme. Femra intrigon kollaj. Pikërisht për këtë shkak sot vihemi përballë historish të çuditshme dhe këto na bëjnë që meshkujt ti shohim me sy të keq. Pavarësisht se këtu kanë pjesë dhe femrat.
Çfarë ju bën ju sot, të ndjehemi mirë me veten tuaj?
Unë ndihem mirë se jetoj. I kam fëmijët mirë me shëndet, dhe njerëzit që më rrethojnë janë mirë. Ndihem një nënë e përkëdhelur.
Shtatzënia ime e parë më ka lënë 9 muaj në shtrat
Thatë që keni patur dy lindje shumë të vështira. Si ka qenë ardhja e fëmijëve të tu në jetë?
– Fëmija i parë erdhi në momentin e duhur, pas gjashtë vjetësh që ne ishim lidhur. Por shtatzënia ime e parë ka qenë shumë e vështirë. Kam kaluar në fëmijëri sëmundjen e brucelozës, dhe më kujtohet që kam bërë mbi dy mijë inxheksione për të mbajtur fëmijën, sepse rrezikoja abortin. Kam kaluar shumë kohë në spital dhe personeli mjekësor më ka mbajtur në pëllëmbë të dorës. Më kujtohet që ndërsa arrinte momenti i ardhjes së fëmijës, doktor Glozheni u thotë punonjësve të tij “Gati i keni enët e gjakut!”Kur dëgjova profesorin, mendova se situata ishte e rrezikshme dhe unë perceptova që mund të humbja djalin. Atëherë kam menduar: “Nëse do zbres ato shkallët e maternitetit pa djalë, do hidhem nga shkallët!” Nuk është mirë që e them, por atëherë e mendova me të vërtetë. Unë nuk mund ta kuptoja dot jetën, pa fëmijën. Mendoni që, vetëm pas tre muajsh, kam mundur të ngrihem në këmbë e të eci. Kur kam dalë nga spitali kisha shtuar 28 kile, flokët më ishin zgjatur dhe babai mezi më njohu. Më kujtohet që nuk më bënte asnjë veshje dhe unë kam marrë një copë kambrike që e përdrodha në trup si veshjet indiane, deri sa formova gardërobën time të re. Edhe pse kanë kaluar 40 vjet, ka mbetur në historinë e maternitetit, fakti që, kam ndenjur 9 muaj në shtrat, deri sa realizova ardhjen e fëmijës tim në jetë.
A ndjeheni një nënë e shpërblyer nga fëmijët e tu?
-Për sa i përket marrëdhënieve të tyre me mua, absolutisht po. E kam pak peng djalin e madh që vazhdon të jetë beqar, por kështu e sheh ai jetën e tij, dhe mua më duket vetja e pafuqishme të ndërhyj në zgjidhjet e tij. Do dëshiroja shumë që sa të jetoja ta shihja dhe atë të sistemuar me familje, por nuk është e mundur të realizohet gjithçka që do zemra e një nëne.
Në familje jo gjithçka shkon në mënyrë perfekte. Ka dhe të meta që duhet të suportohen. Ju keni përtypur ndonjë të metë të bashkëshortit tuaj?
– Nuk them se ishte një e metë e dëmshme, por Agimi nuk dilte nga shtëpia. Unë si grua e re që isha, e dashuruar marrëzisht pas tij, do doja që ai të më shoqëronte. Me përjashtim të dy viteve të para kur ishim të fejuar, më pas ai nuk më shoqëronte as në shëtitje, as në vizita. Unë u mësova me këtë gjë, dhe e mirëkuptova. Për mua ishte e rëndësishme që ai nuk ndërronte partnere. Edhe kur shkonim nëpër mbrëmje atij nuk i pëlqente të kërcente, mua po. Nuk është se më ndalonte të kërceja me partnerë të tjerë, por unë e ndjeja që atij i vinte keq ti hidhesha në qafë një mashkulli tjetër, dhe unë nuk e bëja. Pra ka patur gjëra të vogla, të këtij lloji. Agimi më thoshte gjithnjë: “Jam menduar se kë mund të vija në vendin tënd, por nuk e kam gjetur kurrë një zëvendësuese”. E njëjta gjë më ka ndodhur dhe mua. Kur kam qenë në Austri, para disa vitesh, njerëzit rreth e rrotull, me të cilët krijuam miqësi i thoshin djemve: “Kjo e ka humbur shokun prej vitesh. Tani ka nevojë për një friend, një shok”. Me atë gjermanishten time të çalë u thosha: “Nuk kam mundur kurrë të gjej, njeri më të mirë se atë që kisha. Nuk më bën përshtypje që kam 20 vjet pa të”.
Realisht si e jetoni lidhjen me të?
-E mendoj ditë dhe natë. Ai është pjesë e jetës sime. Shumë herë ndalem, afër fotografisë së tij mbi piano, dhe i them:”Ah more Agim, kështu është jeta, pas pak do vij tek ty dhe unë”. Flas me të. Pastaj gjëja që më ngushëllon është fakti që për të flitet shumë. Kjo më sjell kënaqësi. Nuk është në këtë moment duke pirë kafe me mua, por është në një shoqëri që e kujton, në respektin, në vlerësimet dhe superlativat e njerëzve. Me rastin e 45 vjetorit të festivalit kalova një moment shumë të vështirë. U bë një homazh për artistët që nuk jetojnë më, dhe duke parë secilin prej tyre në sallë, mendoja se çdonjëri ishte një kolloz, shihja fotot dhe u shkëputa nga realiteti duke u futur në botën e të vdekurve. Më pas drejtuesi i festivalit thirri emrin tim, por unë e ndjeva që këmbët më ishin bërë kallkan dhe pasi i dhashë një shtytje trupit dola në skenë, dhe më kaloi gjithçka. Unë e kam këtë gjë:po të jem para publikut, tjetërsohem.
Thatë që e përjetuat dhimbshëm parakalimin e kolosëve të muzikës. Keni frikë nga vdekja?
-Jo shumë, sepse më ka përgatitur Agimi. Ai fliste shumë për vdekjen. Në një periudhë lodhjeje profesionale, unë kalova një lloj depresioni ku e kisha frikë vdekjen e Agimit. Dhe ai punoi shumë me mua. Ai gjithnjë e thoshte që unë do jetoja më shumë. Edhe pse kishim vetëm 7 vjet diferencë. Ai ishte shumë i lodhur dhe jeta e puna që bënte, e sfiliti. Vuante nga pagjumësia dhe gjithë natën vetëm krijonte. Flinte në mëngjes, atëherë kur ripërtërihej jeta. Ajo që për mua ka qenë e rëndë, ka qenë mënyra se si u ndava me të. Nuk isha e përgatitur dhe nuk u gjenda aty, ti rrija pranë, të më linte një amanet. Por humbjet duhen gëlltitur, sepse mua më takon të ruaj dinjitetin e bashkëshortit, të fëmijëve të mi dhe të familjes. Me kalimin e kohës njeriu mëson të jetojë me humbjen. Ndaj dhe grave që kanë humbur bashkëshortët, u them se duhet t’ia lënë kohës. Mos ta sfilitin veten, ashtu siç bëra unë.
Im shoq kishte një xhelozi pozitive ndaj meje
Duke kaluar tek kënga, pasioni juaj i madh ju dhe vetë e thatë që i harroni të gjitha dhimbjet.
-Flas për Agimin sikur e kam diku aty. Ndonjëherë tregohem e kujdesshme, se mos i mërzis njerëzit, por ai ka qenë dhe është shumë i pranishëm në jetën time profesionale. Para katër vjetësh kam qenë në Kosovë, në një eveniment shumë të bukur dhe elitar. Kisha 50 vjet pa shkuar në Kosovë dhe mezi prisja të kisha një ftesë. E ndërsa këndoja para të pranishmëve flisja dhe për Agimin dhe bëja me kokë. Më dukej sikur diku do ta shihja. Dhe u dërgova dhe të pranishmëve puthje me dorë. Dhe pastaj mendova për atë gjest, se si do i dukej Agimit. Në fakt shumë vjet më parë, ndërsa isha rreth të 50-ave, në një koncert recital, u kam dërguar puthje me dorë spektatorëve dhe ai ishte mbrapa perdes dhe më ndiqte. Më kujtohet që menjëherë sa e takova e pyeta:”Mos bëra gabim?” Dhe ai më tha:”Jo Anida, është e drejta e moshës. Ndaj mos u rezervo!”
Ka qenë xheloz ndaj jush?
-Jo xheloz, në kuptimin negativ të fjalës, por ka qenë. Unë e kuptoja, dhe rezervohesha.
Keni qenë shumë e kujdesshme, atëherë?
-Kam patur një natyrë të ekuilibruar. Në moshën time të duket sikur jeta është e shkurtër. Por në fakt e gjithë koha që jetova me Agimin, dhe e sotmja pa praninë e tij reale por me praninë shpirtërore, përbën një cikël të pandashëm, sepse kemi jetuar dhe folur kaq shumë, sa për shumë momente gjej ngushëllim tek fjalët e tij.
Zonja Anida, para tre vjetësh ju keni promovuar dhe një album të ri. Në moshën 70-vjeçare i keni dhuruar publikut këngët e të paharruarës Take. Nga buron ky vitalitet?
-Nga dashuria. Dashuria për këngën, për punën, për njerëzit sepse kam dashur që ti dhuroj gjithçka atyre.
Njoftohet se Ukraina ka përdorur për herë të parë raketa britanike të tipit “Storm Shadow” me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva brenda Rusisë. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës Henry Ridgwell nga Londra, sulmi ukrainas vjen pas njoftimeve se Presidenti Joe Bien vendosi në fillim të javës që ta lejojë Kievin të përdor raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva në brendësi të Rusisë.
Mediat britanike njoftuan të mërkurën se Ukraina kishte përdorur për herë të parë raketa të tipit “Storm Shadow”, të furnizuara nga Britania, për të goditur objektiva brenda territorit rus. Raketa të tilla janë përdorur në të kaluarën kundër forcave ruse në territoret e pushtuara të Ukrainës, si vitin e kaluar, kur u godit shtabi i flotës ruse të Detit të Zi në Krime.
Londra dhe Kievi nuk e kanë konfirmuar sulmin e djeshëm.
Në fillim të kësaj jave, ushtria ukrainase përdori raketa me rreze të gjatë veprimi, të furnizuara nga Shtetet e Bashkuara, për të goditur në thellësi të territorit rus, pas miratimit nga Uashingtoni.
Franca gjithashtu e ka furnizuar Ukrainën me raketa me rreze të gjatë veprimi. Por raketat evropiane dallojnë nga ato amerikane, thotë për Zërin e Amerikës analisti Patrick Bury nga Universiteti Bath.
“Ato janë raketa që lëshohen nga ajri dhe kanë një rreze veprimi prej 250 kilometrash. Raketat amerikane kanë një rreze më të gjatë veprimi dhe nuk lëshohen nga ajri, ndaj janë më të vështira që të eliminohen, të paktën në teori”.
Dy sistemet e raketave ofrojnë mundësi për objektiva të reja.
“Rrezja e veprimit të dy llojeve të raketave është e mjaftueshme për të depërtuar brenda territorit dhe goditur infrastrukturën ruse, duke ndërprerë furnizimet për frontin e luftës. Rrezja e veprimit nuk është aq e rëndësishme sa fakti që Ukraina ka nevojë për sasi të mëdha raketash dhe sa më shpejt të jetë e mundur”, thotë për Zërin e Amerikës, James Nixey, i cili drejton programin Ruso-Euroaziatik në Institutin Mbretëror për Çështjet Ndërkombëtare që njihet edhe si Chatham House.
Ukraina duhet të zgjedhë me kujdes objektivat e saj, thotë analisti Bury.
“A do të lejohen ata (Ukraina) që ta shtojnë trysninë dhe të godasin infrastrukturën energjetike, ushtarake, rafineritë e naftës, objektiva që do të fillonin me të vërtetë të dëmtonin ekonominë ruse? Kjo është pyetja.”
Por Gjermania, furnizuesi i dytë më i madh i Ukrainës me armë, e përjashtoi këtë javë mundësinë që t’i ofronte Kievit raketa me rreze të gjatë veprimi. Berlini druhet se mund të përfshihet në luftë.
“Asgjë nuk ka ndryshuar për ne, situata dhe rrethanat janë të njëjta. Raketat gjermane nuk janë si ato amerikane apo britanike. Këndvështrimi ynë për këtë çështje është i njëjtë”, tha shefi i mbrojtjes gjermane, Boris Pistorius.
E ardhmja e ndihmës ushtarake perëndimore për Kievin mbetet e pasigurt. Presidenti i zgjedhur amerikan, Donald Trump, është zotuar t’i japë fund luftës në ditën e parë që merr detyrën. Kievi i druhet tërheqjes së mbështetjes amerikane. Analisti Bury thotë se Britania dhe Franca mund të vendosin që të vazhdojnë furnizimin e Ukrainës me raketa.
“Dy vendet kanë armë bërthamore dhe mund të rrezikojnë nëse duan. Mund të gjenden dallime mes NATO-s evropiane dhe asaj amerikane për disa çështje politike lidhur me Ukrainën”.
Pas vendimit të Uashingtonit për ta lejuar Ukrainën që të godasë territorin rus me raketa amerikane, Moska uli kufizimet për përdorimin e armëve bërthamore.
Prindërit dhe nxënësit kanë hedhur bojë në asfaltin para Ministrisë së Arsimit te Rruga e Durrës në shenjë proteste pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani.
Me pankarta të shumta në duar, me mesazhe për institucionet, shoqërinë, por edhe për 14-vjeçarin e vrarë, qytetarët kanë kërkuar drejtësi dhe siguri.BW
Qindra qytetarë kanë mbushur sot rrugët e Tiranës në shenjë protestë pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani duke kërkuar siguri.
Prindërit janë mbledhur fillimisht te shkollë “Fan Noli” dhe më pas kanë marshuar drejt sheshit “Skënderbej” me një pankartë gjigande në krye “Institucionet e papërgjegjshme vrasin” dhe bënë apel për marrjen e masave.
“Nuk ka dhimbje më të madhe. Ai ishte si djali im se ishte shoku i djalit tim. Nuk di çfarë të them, jam shumë i prekur. Ai i ka fut thikën të gjithëve”, tha një prind.
“Apel shtetit shqiptar të mos flejë gjumë, mjaft më. Nuk durohet”, tha një prind tjetër. BW
Qytetarë të shumtë kanë dalë sot në protestë për vrasjen e 14-vjeçarit pak ditë më parë në dyert e shkollës “Fan Noli” në Tiranë. Teksa fajësojnë institucionet për vdekjen e Martin Canit, prindërit janë të ndarë për mbylljen e rrjeteve sociale, një propozim i hedhur dje në diskutim nga kryeministri Edi Rama. Ata kërkuan dorëheqjen e ministres së Arsimit dhe marrjen e masave urgjente nga qeveria.
“Jetojmë të pasigurt, jetojmë me frikë. Ministrja e Arsimit duhet të japë dorëheqjen urgjentisht deri te oficerja e sigurisë që nuk ka bërë gjë.
Bullizimi në rrjetet sociale është një gjë që i shqetëson shumë të rinjtë sot. Ne këtu duam të vëmë theksin te Ministria e Arsimit, është inekzistente. E keni parë si i është mbyllur goja elitës intelektuale.
Unë i kërkoj qeverisë, ministres së Arsimit të japë dorëheqjen. Ndihemi të pasigurt. Unë kam dy vajza, vajza ime shkon në një shkollë ku rreth e qark shitet drogë. Ne duam siguri publike. Sot shoqëria shqiptare po pëson një krizë të vlerave. Është rritur mosha e minorenëve që kryejnë krime”, tha një prind.
Një vajzë 10-vjeçare që iu bashkua protestës tha se ndihet e tmerruar kur del nga shkolla.
“Të rriten masat e sigurisë në shkolla. Të kontrollohen çantat. Rrjetet sociale i shkatërruan. Celularin në dorë. T’i mbyllin rrjetet sociale. Do ishte zgjedhje. Nuk kontrollohet ajo. Në Kinë ta kontrollosh TikTokun. Duhen mbyllur dhe bashkëpunim me prindërit. Djali do ishte gjallë po të ishin bërë bashkë drejtoresha e shkollës, mësuesit, prindërit. Këtu ka dhe një problem se bëjnë dhe të tjerët, mirë ia bëri ai thonë. Ka efekt zinxhir”, tha një tjetër prind.
Një nënë u shpreh se prindërit duhet t’i kontrollojnë fëmijët.
“Nuk jam për mbylljen e rrjeteve sociale, prindërit e bëjnë zgjidhjen. Ata duhet t’i kontrollojnë”, tha ajo.
“Çfarë të them, a ka më keq?! Unë jam gjysh, a ka më keq për një gjyq. Mendoj se faji është tek Arsimi. Ministrja e Arsimit duhet të kishte dhënë dorëheqjen vetë në mënyrë urgjente në shenjë respekti”, u shpreh një i moshuar.BW
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë gjatë një fjalimi vjetor në Parlamentin e vendit se rrezikimi dhe cenimi i marrëdhënieve me shtetet aleate cenon vetë Kosovën dhe është gabim strategjik.
“Të punosh me ata që na kanë ndihmuar ta kemi lirinë e shtetit, asnjëherë nuk është nënshtrim e as shantazhim. Besoj fuqishëm se forca jonë më e madhe qëndron pikërisht në aleancat tona”, tha Osmani të enjten në Kuvendin e Kosovës.
Duke folur në një seancë të bojkotuar nga dy prej tri partive më të mëdha opozitare, Partia Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmëninë e Kosovës, presidentja e vendit tha se “aleanca e Kosovës me vendet e tjera është më e madhe dhe më e rëndësishme se cilido prej nesh si politikan”.
Ajo bëri thirrje që Kosova t’i ruajë aleancat e saj, sepse ato, sipas saj, janë “gur themel i sukseseve tona dhe investim në të ardhmen tonë, ku Kosova do të jetë anëtare e barabartë në komitetin euroatlantik të kombeve të lira”.
“Aleancat janë këtu për të na mbrojtur, prandaj vënia në rrezik e tyre, luajtja bixhoz me to, apo cenimi i tyre, e cenon vetë mbrojtën e republikës sonë”, tha ajo.
Qeveria e Kosovës, e udhëhequr nga kryeministri Albin Kurti nga Lëvizja Vetëvendosje, është kritikuar dhe akuzuar gjatë këtij viti nga Shtetet e Bashkuara, aleati kryesor i vendit, si dhe nga Bashkimi Evropian, për veprime të “njëanshme dhe të pakoordinuara” në veriun e banuar me shumicë serbe.
Gjatë këtij viti, Qeveria e Kosovës ka ndërmarrë një sërë hapash për ta shtrirë autoritetin në veriun e banuar me shumicë serbe, duke mbyllur institucionet paralele serbe.
Kurti vazhdimisht këmbëngul se veprimet e Qeverisë së tij nuk janë të drejtuara kundër askujt, se ndjek Kushtetutën dhe ligjet e Kosovësdhe se marrëdhëniet me SHBA-në janë të mira, përkundër mospajtimeve për disa çështje.
Osmani tha gjatë adresimit të saj se “asnjëherë nuk i kam kuptuar e as mirëkuptuar, as talljet që bëhen në llogari të aleatëve as sulmet ndaj tyre, e as keqpërdorimin e tyre për të fituar pushtet. As njëra e as tjetra nuk i bën nder Kosovës”.
Tutje, Osmani i bëri thirrje spektrit politik të këtë angazhim të madh vitin e ardhshëm për anëtarësimin e vendit në organizata ndërkombëtare.
“Ka disa gjëra që kërkojnë vëmendje dhe angazhimin e të gjithëve gjatë vitit 2025. Anëtarësimi në Këshillin e Evropës, avancimi i aplikimit të Kosovës për anëtarësim në BE, si dhe fillimi i procesit të anëtarësimit në NATO duhet të jenë suksese të vitit 2025”, tha ajo.
Kosova kishte aplikuar për anëtarësim në BE në dhjetor të vitit 2022, por ende nuk e ka statusin e vendit kandidat. Ndërkaq, aplikimi për anëtarësim në Këshillin e Evropës nuk pati sukses për shkak se u kushtëzua me Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë.
Osmani kërkon reflektim rreth qasjes në dialog
Presidentja Osmani tha se dialogu mes Kosovës dhe Serbisë, i ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian prej vitit 2011, ka qenë “fatkeqësisht i pabalansuar” dhe bëri thirrje për reflektim.
Ajo tha se Kosova “është trajtuar padrejtësisht” ndërsa, Serbia është “akomoduar vazhdimisht”.
“Fakti që në tavolinën e dialogut sot, shteti që kreu agresion ndaj Kosovës nuk është nën masa, kurse viktima e këtij agresioni, Kosova, është nën masa, është dëshmia më e qartë e kësaj. Prandaj, është e domosdoshme që të ketë reflektim rreth kësaj qasjeje, nga të gjithë ata që vërtetë duan paqe e stabilitet afatgjatë në rajonin tonë”, tha ajo.
“Por, kjo nuk do të thotë se edhe ne nuk duhet të vetëreflektojmë për rrugën e deritanishme dhe si mund t’i bëjmë gjërat më mirë”, tha ajo.
BE-ja vendosi disa masa ndëshkuese ndaj Kosovës vitin e kaluar për shkak të rritjes së tensioneve në veriun e Kosovës, të banuar me shumicë serbe.
Sipas burimeve diplomatike të BE-së, në diskutimet e fundit për këtë temë, shumica e shteteve anëtare kanë qenë në favor të heqjes së masave, askush nuk ka qenë në mënyrë të prerë kundër heqjes së tyre, por ka pasur dallime rreth asaj se si dhe kur do të bëhet një gjë e tillë.
Ajo tha se këshillat e saj për përmirësimin e procesit të dialogut kanë qenë në shënjestër të “sulmeve të ulëta dhe dezinformatave që s’i kanë hije askujt në Kosovë”.
“Për të qenë edhe më e qartë, kur unë kam propozuar që drafti i asociacionit të fillohet të diskutohet me SHBA-të, në mënyrë që kjo çështje mos t’i lihet as Lajçakut e as të tjerëve që nuk besojnë në pavarësinë e Kosovës, kjo nuk ka nënkuptuar që unë po kërkoj themelim të asociacionit, por ka nënkuptuar se më shumë i kam besuar vetvetes sonë dhe Amerikës, sesa disa burokratëve nga shtetet jonjohëse”, th ajo.
Themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë është ndër pikat kryesore të marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë.
Osmani tha se është akuzuar padrejtësisht dhe me “lloj-lloj shpifjes të ulëta” se ajo ka kërkuar nënshkrimin e njëanshëm të marrëveshjes.
Kurti ka thënë se është i gatshëm ta zbatojë Marrëveshjen Bazë dhe aneksin për zbatimin e saj, për çka Kosova dhe Serbia u pajtuan në fillim të vitit 2023, vetëm nëse Serbia e nënshkruan dokumentin.
Ajo tha se kishte theksuar se zbatimi i marrëveshjes ka kuptim vetëm nëse zbatohet nga të dyja palët, dhe se, si alternativë, ajo kishte kërkuar që Kosova, nëse e sheh që Serbia nuk po e zbaton pjesën e saj, të diskutojë me aleatët e vet për zbatimin e përgjegjësive të saj në marrëveshje, nëse merr garanci për sigurinë nga SHBA-ja, përfshirë anëtarësim në NATO.
“Thënë troç, për mua, më shumë sesa nënshkrimi i presidentit të Serbisë ka rëndësi nënshkrimi i Presidentit të Amerikës. Shpresoj që jam mjaftueshëm e qartë”, tha Osmani. REL
Kuvendi i Kosovës ditën e sotme do të mbajë seancë plenare. Presidentja e Republikës së Kosovës do t’i drejtohet deputetëve në Kuvend në ora 09:30.
Me aktin më të lartë juridik të shtetit është e përcaktuar që sё paku një herë në vit kreu i shtetit t’i drejtohet Kuvendit të Kosovës përkitazi me fushëveprimtarinë e tij/saj.
Pas adresimit të Osmanit, do të nis seanca plenare me fillim nga ora 10:00 me vetëm një pikë të rendit të ditës.
Në rend dite do të jetë shqyrtimi i dytë i Projektligjit për ndarjet buxhetore për vitin 2025. sn
Sa tragjike mbetet ngjarja e humbjes së jetës së një djaloshi 14 vjeçar në nga një përfshirje konflikti me thika mes tre adoleshentëve në afërsi të një shkolle ku ata ishin bashkënxënës?
Njëri humbi jetën, një tjetër në luftë për jetën dhe një tjetër në arrest për të pritur gjykimin.
A reflektoi shoqëria shqiptare për t’u tërhequr dhe bërë një pauzë heshtje për të treguar reagimin qytetar ndaj dhunës verbale, vrasjeve gjaknxehta dhe krimeve që ndodhin rëndom gjatë çdo dite?
Për të gjetur arsyet dhe shpjegimet duhet gjakftohtësi gjatë çdo pyetje që ngrihet për çështjen nga shoqëria shqiptare për t’ju drejtuar çdo institucioni, prej familjes, shkollës, rendit dhe sigurisë, të mediave që bëjnë krye-lajm ngjarjet tragjike, e përtej qeverisë dhe presidentit për të arritur në Kuvendin e Republikës së Shqipërisë.
Përse do të ndaleshim këtu?
Sepse ngjarja e përsëritur nuk mban më.
Pavarësisht buxhetit 2025 ku prej dy ditësh u dëgjuan shifra dhe “përkujdesje” për çdo grupmoshë dhe si për çdo veprimtari të jetës shoqërore dhe ekonomike drejt BE-së 2030, në një kohë kur kriza dhe korrupsioni po e gërryejnë shoqërinë shqiptare nga keq qeverisja.
Është e kotë të bësh propagandë dhe të spekulosh mbi ngjarjen tragjike që përsëritet.
Vetëm dje në qoftë se do të ekzistonte fryma e njerëzishme e pajtimit, e kthimit për të reflektuar mbi humbjen e jetës kur në një konflikt përfshihen të rinjtë, kryetarja e Kuvendit* mund të mblidhte kryetarët e grupeve parlamentare dhe në mënyrë solemne të mbanin heshtje dhe ta pezullonin debatin e buxhetit 2025 për një ditë më të qetë. Por kjo nuk ndodhi, “portat e ferrit” mbetën hapur dhe breshëritë e replikave të politikës vazhduan gjatë. Çuditërisht gjatë sa na befasuan të gjithëve se si ky buxhet e vazhdon maratonën në një kohë kur ai i një viti më parë u mbyll për 7 minuta me fuqinë e kartonit të mazhorancës dhe protestave të opozitës.
Kanë ndryshuar vetëm kryetaret e Kuvendit, kanë ndryshuar shifrat dhe premtimet në rritje, por cilësia dhe siguria e jetës është përkeqësuar dhe vendi po shkon drejt zgjedhjeve të përgjithshme.
Është koha që që të gjithë të reflektojmë. Çdo deklaratë dhe qendrim duhet të jetë i matur para dhimbjes dhe zisë që shkakton dhe këto fatkeqësisht janë bërë të shpeshta dhe njerëzit po ashtu edhe të shkujdesur.
Nga një përfshirëje konflikti me thika mes tre adoleshentëve gjen tre histori dhimbjeje.
Një jetë që ndërpritet…
Një jetë që përpiqet…
…dhe një jetë që do të marrë dënimin.
Këto tre trauma psikike dhe emocionale në luftë për jetën shoqëria shqiptare ka nevojë të reflektojë dhe të gjejë shërimin. Një jetë nën dhè dhe jetët tona mbi dhè i shëron vetëm paqja, dashuria, ai popull dhe ajo politikë qeverisjeje që e kanë vullnetin për t’ja mbyllur shtigjet krimit dhe korrupsionit.
______
* Sipas ATSH- Kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali u shpreh se “kjo është ngjarje shumë e rëndë dhe shumë tragjike për t’u trajtuar me këtë lehtësi në këtë kërkesë për procedurë. Duhet të bisedojmë në rast se vendoset për një kohë të përshtatshme dhe për diskutime shumë më të thella për këtë çështje si për procedurë edhe për arsyet e shkaqet”.Spiropali theksoi se “deputetët nuk janë të gjithë dhe do të ishte mungesë ekstreme respekti së pari për viktimën dhe familjen e tij, mos ta përdorim për politikë të ditës të gjejmë një kohë të përshtatshme”.Pavarësisht kësaj deputetët e PD-së janë ngritur më këmbë dhe kanë mbajtur një minutë heshtje për 14 vjeçarin.
20 Nëntor, 2024
Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)
Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)
Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)
L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)
Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)
Kombet evropiane po përgatiten për një luftë të gjithanshme në kontinent pasi Ukraina lëshoi raketa të prodhuara nga SHBA në Rusi për herë të parë duke përbërë një kërcënim real për një luftë të gjithanshme. Sipas një dokumenti prej 1000 faqesh të titulluar ‘Plani Operacional Gjerman’, të bërë publik nga media gjermane “Frankfurter Allemagne Zeitung”, thuhet se Gjermania do të presë qindra mijëra trupa nga vendet e NATO-s dhe do të shërbejë si qendër logjistike për dërgimin e sasive të mëdha të pajisjeve ushtarake, ushqimeve dhe ilaçeve drejt frontit.
Ushtria gjermane po udhëzon gjithashtu kompanitë dhe civilët se si të mbrojnë infrastrukturën kryesore dhe të mobilizohen për mbrojtjen kombëtare, duke parashikuar një situatë në të cilën Rusia zgjeron fluturimet me dron, operacionet e spiunazhit dhe sulmet sabotuese në të gjithë Evropën.
Po ashtu, bizneset janë këshilluar të krijojnë plane krize të cilat detajojnë përgjegjësitë e punonjësve gjatë emergjencave dhe do të udhëzohen të pajisen me gjeneratorë me naftë ose të instalojnë turbina me erë për të siguruar pavarësinë energjetike, shkruan A2 CNN. Përgatitja e Gjermanisë ndjek shembujt e vendosur nga vendet nordike, ku broshurat dhe emailet tashmë janë dërguar në miliona shtëpi me këshilla për kërkimin e strehimit, grumbullimin e furnizimeve dhe stërvitjen rudimentare ushtarake.
Nënkoloneli gjerman dhe kreu i Komandës së Shtetit të Hamburgut, Jörn Plischke, është një avokat i vendosur i nevojës për t’u përgatitur për një luftë të mundshme në Evropë dhe ka nisur një përpjekje për të fuqizuar sektorët industrialë dhe bujqësor të Gjermanisë. Pas sulmit të Rusisë në Ukrainë, një luftë konvencionale në Evropë do të ishte e mundur përsëri në pesë vitet e ardhshme”, tha gjenerali gjerman nga Hamburgu, aty ku ushtria gjermane po kryen një stërvitje ushtarake. sn
Ukraina ka përdorur për herë të parë raketat me rreze të gjatë Storm Shadow kundër Rusisë.
Sipas The Telegraph, në fshatin Marino, Kursk, janë gjetur fragmente nga një raketë Storm Shadow të mërkurën. Raketa britanike Storm Shadow kanë një rreze veprimi prej 150 miljesh. Kjo do të thotë se Ukraina tani mund të godasë objektiva brenda Rusisë.
Leja nga Britania e Madhe iu dha ukrainasve për të përdorur raketat pasi Joe Biden i dha dritën jeshile Zelensky që të përdorë raketa me rreze të gjatë veprimi të prodhuara nga SHBA brenda Rusisë në fillim të kësaj jave.
Kievi përdori Atacms për të goditur një objekt ushtarak në Bryansk herët të martën.
Vladimir Putin u përgjigj duke ulur pragun për gjuajtjen e armëve bërthamore ndaj Ukrainës dhe aleatëve të saj.
Raportet nga blogerët ushtarakë rusë sugjeruan se raketa ishte lëshuar pasditen e së mërkurës.
Shifrat e tregtisë me jashtë pasqyrojnë një situatë katastrofike për cilësinë dhe sigurinë e produkteve që prodhohen në Shqipëri.
Të dhënat e bëra publike nga Forumi Kombëtar mbi Cilësinë dhe Standardet tregojnë se 57 për qind e produkteve shqiptare, që nisen për eksport, kthehen mbrapsht për shkak të cilësisë dhe mungesës së sigurisë.
Prodhuesit shqiptarë përballen me refuzimin e produkteve bujqësore në kufi, për shkak të mungesës së cilësisë dhe standardeve.
Gjatë dekadës së fundit, më shumë se gjysma e refuzimeve erdhi nga tregu i BE-së dhe pjesa tjetër nga Kina e SHBA. Por, që tregu të hapet, po merren masat që prodhimet të kenë standard.
Eksportet bujqësore kushtuan 550 mln euro në vitin 2023, dhe objektivi që ato të arrijnë 1 mld euro në 2030, cenohet nga refuzimet në kufi./KAPITALI
Marrëveshja e Brukselit dhe Aneksi për zbatimin e saj duhet ta kenë pikënisje tërësinë, e jo vetëm pjesë të saj, ka thënë kryeministri Albin Kurti.
Tek ka folur për obligimet që i përshkruhen Kosovës, përfshirë themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, shefi i ekzekutivit ka thënë për televizionin “Alsat” të Maqedonisë së Veriut se pikënisja duhet të jetë tërësia e Marrëveshjes.
“Nuk është marrëveshja bazike një tryezë suedeze ku mund ta marrësh gjellën tënde të preferuar dhe t’i hedhësh të tjerat. Gjashtë fjali në preambulë, 11 nene në marrëveshje, plus aneksi i zbatimit nga Ohri i marsit të vitit të kaluar me 12 pika, pra duhet ta kemi pikënisje tërësinë, jo ndonjë pjesë duke mohuar tërësinë. Unë e kam diskutuar edhe në Bruksel këtë”, tha Kurti.
Tek i është referuar Asociacionit, kryeministri Kurti ka përmendur një kusht. Ka thënë se themelimi i kësaj trupe nuk mund të bëhet pa e njohur Serbia rendin kushtetues të Kosovës.
“Nuk mund të ofrojë unë kafe pa filxhan. Cili është burimi legal juridik i asociacionit, a është Kushtetuta e Kosovës, apo diçka tjetër. Beogradi thotë nuk e pranoj Kushtetutën e Kosovës. Atëherë pse jemi duke diskutuar. Nuk mund të thuash: Unë kam marrë sa kam marrë, dua të marr edhe më shumë, por ti nuk ekziston. Ata duhet ta pranojnë Kosovën, çkado që kërkojnë për serbët në Kosovë duhet ta kërkojnë përbrenda rendin juridik dhe kushtetutës të Republikës së Kosovës”, shtoi ai.
E në BE e kanë përsëritur qëndrimin se përparimi në dialog është thelbësor për rrugët respektive evropiane të Kosovës dhe Serbisë.
Zëdhënësi Peter Stano, tha për KOHËN se palët kanë marrë përsipër zbatimin e Marrëveshjeve dhe theksoi se është duke u punuar në planin e sekuencimit.
“Nga të dyja palët pritet t’i zbatojnë të gjitha detyrimet e tyre e dialogut pa ndonjë vonesë apo parakushte sipas mënyrës hap pas hapi. Diskutimet për finalizimin e planit të sekuencimit janë duke vazhduar në dialogun e lehtësuar nga BE-ja”.
Kosova dhe Serbia janë pajtuar për Marrëveshjen Bazë në shkurt të vitit 2023 në Bruksel, e një muaj më vonë në Ohër edhe për Aneksin e zbatimit të saj. Por asnjëra prej pikave të Marrëveshjes nuk ka nisur së implementohet.
Marrëveshja 11-pikëshe mes tjerash parasheh një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë, njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore dhe që Serbia të mos bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare./KOHA
Konferenca e organizatës “Reporterët pa Kufij” në muajin prill me shtypin shqiptar
VOA/Ilirian Agolli
Organizata Reporterët pa Kufij dhe Këshilli Shqiptar i Medias publikuan sot një paketë rekomandimesh për të mbrojtur gazetarët në Shqipëri, për të siguruar të drejtën e informimit dhe një peizazh mediatik të pavarur, pluralist dhe të besueshëm.
Nisma u mor për shkak se, siç vlerëson organizata RSF, niveli i lirisë së shtypit në Shqipëri është një nga më të ulëtit në Europë dhe është përkeqësuar për një kohë të gjatë.
Shqipëria renditet e 99-ta midis 180 shteteve në Indeksin Botëror të Lirisë së Shtypit, që publikoi Reporterët pa Kufi në maj për vitin 2024, dhe e fundit në rajon krahasuar me vendet e zonës së Ballkanit.
Në udhërrëfyesin e publikuar sot gjatë një konference shtypi online propozohet për mbrojtjen e gazetarëve, që Shqipëria të forcojë ligjet për të kundërshtuar paditë abuzive SLAPP ndaj tyre, duke kërkuar që ankesa të kalojë nga një mekanizëm vetërregullues para se të shqyrtohet nga një gjykatë.
“Procesi i anëtarësimit në BE ofron një mundësi unike për Shqipërinë për të përmirësuar ligjin dhe standardet e lirisë së shtypit në mënyrë që të mbështesë në mënyrë efektive gazetarinë e lirë, të pavarur dhe të besueshme në vend”, thuhet në deklaratën e përbashkët të RSF-së dhe KSHM-së.
Në dokument propozohet gjithashtu të rishikohen ligjet për mbrojtjen e konfidencialitetit të burimeve të mediave përballë përpjekjeve të paligjshme për t’i zbuluar dhe viktimizuar ato, si dhe miratimi i një plani kombëtar veprimi për sigurinë e gazetarëve sipas rekomandimeve të Këshillit të Europës.
Sa i takon pavarësisë dhe pluralizmit të medias dhe mbrojtjes së saj nga ndërhyrjet dhe censura udhërrëfyesi propozon të miratohen masa që mbrojnë pavarësinë editoriale të redaksive veçanërisht nga ndërhyrjet e aksionerëve të medias në konflikte inteesi.
Garanci më të forta për pavarësinë editoriale dhe financiare u propozuan edhe për Radio Televizionin Publik (RTSH), sigurimi i një buxheti të qëndrueshëm dhe procedura të pavarura në zgjedhjen e drejtuesve të tij.
“Rekomandimet synojnë të mbështesin “Dialogun e Strukturuar për Lirinë e Medias”, një procedurë që do të ndihmojë Shqipërinë të përmbushë kushtet për të hyrë në BE.Përpjekjet tona, të motivuara nga interesi publik dhe të bazuara në besimin dhe transparencën, tregojnë se edhe në një vend ku liria e shtypit sfidohet në të gjitha nivelet, veprimi i përbashkët dhe i vendosur është i mundur”, tha Pavol Szalai, drejtuesi i zyrës së RSF-së për BE dhe Ballkanin.
Udhërrëfyesi nga RSF dhe KMSH propozon lehtësira ekonomike për qëndrueshmërinë afatgjatë të gazetarisë shqiptare si zbutje tatimesh, kredi pa interes ose heqjen e gjobave për mediat që janë në procesin e Iniciativës së Mirëbesimit JTI. Ndërsa bashkësia e biznesit mund të mbështesë gazetarinë e besueshme duke shtuar reklamat për mediat etike.
“Shqetësimet për situatën dhe besimin në median shqiptare po rriten, sidomos në kushtet e rritjes së autoritarizmit dhe propagandës.Nuk ka zgjidhje të thjeshtë, por pavarësia financiare për median është një pikënisje vendimtare.Vetëm atëherë media mund t’i shërbejë vërtet interesit publik”, thotë Koloreto Cukali, drejtues i Këshillit Shqiptar të Medias.
Në takimin e prillit të kaluar me përfaqësues të RSF-së gazetarët shqiptarë pohuan se janë rregullisht viktima të sulmeve të dhunshme herë fizike, më shpesh verbale si dhe presione për padi.
Po ashtu ata pohuan se mediat janë nën presione ekonomike, çka shton pasigurinë dhe autocensurën në punën e tyre.
Në takim u theksua se tregu mediatik është i përqendruar në duart e një numri të vogël pronarësh, ndërsa është rrënjosur thellë bashkëpunimi i interesave politike, biznesore dhe mediatike, çka ndikonshumë në pavarësinë editoriale dhe në raportimin e gazetarëve.
Komentet