Jo vetëm grupi Wagner, por edhe kompani të tjera private janë aktive në Ukrainë, njëra prej të cilave dyshohet se financohet nga një oligark që është shumë aktiv në Konfederatë.

Ato janë të ashtuquajturat PMC, kompani private ushtarake. Më famëkeqi është grupi Wagner, i themeluar nga sipërmarrësi kontrovers rus, i quajtur “kuzhinieri” i Putinit, Evgeny Prigozhin. Një grup që aktualisht numëron më shumë se 50 000 burra, kryesisht të burgosur të dërguar tani në front në Donbass dhe më gjerë. Shtetet e Bashkuara të Amerikës së fundmi e cilësuan atë një organizatë terroriste.

Redut Antiterror, mercenarët sekretë

Ndër kompanitë më me ndikim dhe më të fshehta me detyra të huaja është edhe grupi  Redut Antiterror. Ajo do të kishte rreth pesë mijë burra në radhët e saj dhe do të ishte e lidhur me Departamentin e Mbrojtjes Ruse dhe shërbimin sekret ushtarak GRU. Selia e saj ndodhet në Kubinka afër Moskës, pranë selisë së Brigadës së 45-të të Forcave Speciale Ajrore Ruse.

Duket se është themeluar në vitin 2008, nga ish-anëtarë të shërbimeve sekrete, por themelimi i saj është ndoshta edhe më i hershëm. Redut Antiterror fillimisht ishte aktiv në Kaukaz, në ish-Jugosllavi, në Irak, në Afganistan dhe gjithashtu në Siri ku kishte edhe detyrën të ruante puset e kontrolluara nga kompania ruse Stroytransgaz (në pronësi të oligarkut Genadi Timchenko), por sot Redut është aktive edhe në Ukrainë. Në fakt, në fillim të luftës, mercenarët e grupit hynë në Bjellorusi përmes termocentralit bërthamor të Çernobilit. Ata kishin për detyrë të kryenin një operacion të fshehtë në Kiev për të rrëzuar udhëheqjen ukrainase dhe për të kapur zyrat e shërbimit sekret. Ata ishin në total më shumë se një mijë burra.

Ai financues “sekret”

Sot, falë një audioje të publikuar nga faqja kundër korrupsionit gulagu.net të disidentit rus Vladimir Osechkin, është e mundur të sqarohet se kush qëndron pas saj. Në audion 29-minutëshe, zëvendëskomandanti i Redut, i koduar “Salekh”, dëgjohet duke zbuluar disa herë emrin e Oleg Deripaska. Oligarku përcaktohet si financuesi kryesor i grupit. “Ai – thotë Salekh – madje bleu transportues të blinduar të personelit, gjithçka sigurohet nga Deripaska, helmeta të reja dhe jelek antiplumb, nuk është e nevojshme të sillni pajisjet tuaja”.

Osechkin është gjithashtu i njohur për intervistat dhe kanalet e drejtpërdrejta me ish-anëtarët e Wagner-it “të penduar”, dezertorë rusë që u arratisën nga Ukraina. Dhe me kalimin e kohës ka mbledhur shumë materiale dhe dëshmi në terren, së fundmi ka marrë një paketë me materiale, video dhe regjistrime audio që hedhin dritë mbi këtë njësi sekrete.

Kush është Oleg Deripaska?

Për Agathe Duparc, gazetare investigative e OJQ-së Public Eye dhe eksperte për Rusinë, Deripaska është padyshim një nga figurat më të rëndësishme dhe me ndikim pranë Putinit “Mund të themi se ai është me të vërtetë një nga oligarkët më të mëdhenj rusë sot, ai ka një pasuri prej gati 3 miliardë dollarësh. Me grupin industrial Basic Element, ai është aktiv në lëndët e para, ndërtim, infrastrukturë dhe energji. Vërtet, është një grup i madh. Vetëm mendoni se vetëm me kompaninë e tij të aluminit Rusal punëson pothuajse 61 000 njerëz në Rusi. Për këtë ai mund të përballojë të bëjë disa kritika. Në fakt – shpjegon Duparc – në fillim të konfliktit e pamë duke kritikuar luftën në Ukrainë”.

Por për shumë, këto kritika nuk janë gjë tjetër veçse një fasadë. Derispaska ka qenë nën sanksione që nga viti 2018 në Shtetet e Bashkuara për afërsinë e tij me Putinin dhe përfshirjen e tij në luftë. Në fakt, kompanitë e tij “furnizojnë komponentë, materiale dhe furnizime ushtarake për forcat e armatosura të Federatës Ruse”. Ai është gjithashtu pronar i Kompanisë Industriale Ushtarake, një furnizues kryesor i armëve për forcat e armatosura ruse.

Çështjet zvicerane të Deripaskës

Që nga 13 prilli 2022, edhe Zvicra ka miratuar sanksione kundër tij dhe disa prej kompanive të tij. Dhe në Zvicër gjatë viteve Deripaska ka bërë biznes, shumë biznes. “Në Zvicër, përmes kompanisë Rasperia Trading Limited, ajo zotëron 27% të aksioneve në kompaninë Strabag SE, një kompani austriake ndërtimi dhe punësh publike që zotëron Strabag Suisse. shpjegon sërish Duparc. “Vitet e fundit në Zvicër ka fituar disa kontrata të rëndësishme publike, si ajo për renovimin e stacionit të Winterthur-it dhe shumë të tjera”.

Dhe në fillim të luftës firma u distancua nga Deripaska, duke e lënë atë pa dividentë, por ai kurrë nuk shiti aksionet e tij dhe e paditi firmën pikërisht për këtë masë. Dhe në Zug, dy degë të kompanisë së tij të aluminit Rusal janë ende aktive: RUSAL Products GmbH dhe RUSAL Marketing GmbH.

Por Deripaska ka bërë edhe biznese të tjera në Zvicër. “Ka edhe kompaninë e tij EN+, shpjegon Duparc, shumëkombëshen zvicerane të lëndëve të para Glencore ku është ende një aksioner me 10.5%, Glencore donte të distancohej, por deri tani kurrë nuk e bëri”.

Një ish-zyrtar i lartë i FBI-së u arrestua kohët e fundit në Nju Jork për lidhjet e tij me Deripaska, Deripaska gjithashtu u akuzua në shtator për shkelje të sanksioneve. Do të shohim gjithashtu nëse këto lidhje të supozuara të drejtpërdrejta të oligarkut rus me luftën do të kenë pasoja edhe tek ne.

Lidhjet e tjera të luftës së Deripaskës

Dega qipriote e kompanisë Rusal, e kontrolluar nga Oleg Deripaska, dihej se kishte një licencë ekskluzive të minierave në guroren LLC Glukhiv Quarzites (Banitsky). Depozita Banitsky, rrethi Glukhiv, rajoni Sumy, Ukrainë: përmban kuarc unik të përbërë nga silikon me cilësi të lartë (99%). Para luftës e furnizonte këtë material të çmuar pothuajse ekskluzivisht Rusinë, mbi 90% përfunduan në industrinë e mbrojtjes përmes një kompanie tjetër, Ural Silicon në pronësi gjithashtu të Deripaska. E njëjta fabrikë e Deripaskas i shiti silikon Uzinës Mekanike SHA Novosibirsk “Iskra”, fabrika e rëndësishme në sektorin e prokurimit të mbrojtjes shtetërore.

Timchenko “Zvicerani, financuesi tjetër i madh

Një tjetër financues kryesor i Redut Antiterror do të ishte Genadi Timchenko, një tjetër oligark i lidhur ngushtë me Zvicrën, përveç kompanive të tij aktive në Konfederatë, ai kishte vilën e tij në Këlni në kantonin e Gjenevës. Përsëri sipas Vladimir Osechkin, ai ka krijuar një kompani sigurie për perandorinë e tij të gazit Stroytransgaz, e cila ka marrë kontrata të mëdha në Lindjen e Mesme, veçanërisht në Siri. Dhe më vonë, me sugjerimin e Timchenkos, do të integrohej në PMC Redut Antiterror.

Njerëzit e kompanisë do të ofronin mbështetje logjistike dhe mbrojtje të strukturave dhe autokolonave. Gazeta ruse tashmë aktive jashtë vendit Novaya Gazeta i dërgoi një kërkesë Stroytransgaz-it, duke kërkuar nga ata një koment dhe të thonë se në cilat objekte në Siri punojnë njerëzit e kompanisë private. Stroytransgaz u përgjigj se nuk ka lidhje me kompaninë. Mattia Pacella/RSI- Elida Buçpapaj